Komunikasyon at Pananaliksik

sa Wika at Kulturang Pilipino

Ikalawang Markahan– Modyul 2:
Sitwasyong Pangwika sa Pelikula at Dula,
Sitwasyong Pangwika sa Text, sa Social
Media/Internet at sa Kalakalan
Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino – Ikalabing-isang Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 2: Sitwasyong Pangwika sa Pelikula at Dula, Text, Social
Media/Internet, at Kalakalan
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

BUMUO SA PAGSULAT NG MODYUL SA SENIOR HS

Awtor : Cindy B. Diaz

Ko-Awtor - Editor : Elnora F. Tolentino
Ko-Awtor - Tagasuri : Elnora F. Tolentino
Ko-Awtor - Tagaguhit : Cindy B. Diaz
Ko-Awtor - Tagalapat : Cindy B. Diaz

Team Leaders:
School Head : Marijoy B. Mendoza, EdD
LRMDS Coordinator : Karl Angelo R. Tabernero

MGA TAGAPAMAHALA:
Schools Division Superintendent : Romeo M. Alip, PhD, CESO V
OIC- Asst. Schools Division Superintendent : William Roderick R. Fallorin, CESE
Chief Education Supervisor, CID : Milagros M. Peñaflor, PhD
Education Program Supervisor, LRMDS : Edgar E. Garcia, MITE
Education Program Supervisor, AP/ADM : Romeo M. Layug
Education Program Supervisor, Filipino : Mila D. Calma
Project Development Officer II, LRMDS : Joan T. Briz
Division Librarian II, LRMDS : Rosita P. Serrano

Inilimbag sa Pilipinas ng Department of Education – Schools Division of Bataan

Office Address: Provincial Capitol Compound, Balanga City, Bataan
Telefax: (047) 237-2102
E-mail Address: bataan@deped.gov.ph
Komunikasyon at Pananaliksik
sa Wika at Kulturang Pilipino
Ikalawang Markahan– Modyul 2:
Sitwasyong Pangwika sa Pelikula at Dula,
Sitwasyong Pangwika sa Text, sa Social
Media/Internet at sa Kalakalan
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Komunikasyon at Pananaliksik sa

Wika at Kulturang Pilipino at Ikalabing-isang Baitang ng Alternative Delivery Mode
(ADM) Modyul para sa araling Sitwasyong Pangwika sa Pelikula at Dula, Sitwasyong
Pangwika sa Text, sa Social Media/Internet at sa Kalakalan!

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga

edukador mula sa pampubliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang
gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang
itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa

mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan,
bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang
mga kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang

kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang

mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan
at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang
sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa
modyul.

ii
Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa Pambungad sa Komunikasyon at Pananaliksik sa
Wika at Kulturang Pilipino at Ikalabing-isang Baitang ng Alternative Delivery Mode
(ADM) Modyul ukol sa Sitwasyong Pangwika sa Pelikula at Dula, Sitwasyong
Pangwika sa Text, sa Social Media/Internet at sa Kalakalan!
Ang kamay ay madalas gamiting simbolo ng kakayahan, aksyon at layunin.
Sa pamamagitan ng ating mga kamay tayo ay maaaring matuto, lumikha, at
magsakatuparan ng gawain. Ang kamay sa tulong-aral na ito ay sumisimbolo na
ikaw, bilang isang mag-aaral, ay may angking kakayahang matutuhan ang mga
kaugnay na kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay
nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga kamay.
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin
nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

dapat mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong laktawan
ang bahaging ito ng modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa

malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

iii
 Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o
pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o

masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.

Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong

Gawain panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.

Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat

ng mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang
marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel
sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito,
huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka
rin humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda mong kapatid o sino
man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa
iyong isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng
makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

iv
 Alamin

Ang modyul na ito ay idinisenyo at isinulat upang tulungan kang mabigyang-

pansin at mapahalagahan ang iyong katawan pati na ang mga hugis at kilos na
ginagawa nito para sa iyo sa araw-araw.

Matapos ang modyul na ito, inaasahang matutuhan mo ang:

1. Nasusuri at naisasaalang-alang ang mga lingguwistiko at kultural na pagkakaiba-
iba sa lipunang Pilipino sa mga pelikula at dulang napanood (F11PD-IIb-88).
1. a. Nakikilala ang Pelikulang Pilipino.
1. b. Nailalahad ang mga dulang napanood
2. Naipapaliwanag nang pasalita ang iba’t ibang dahilan, anyo, at pamamaraan ng
paggamit ng wika sa iba’t ibang sitwasyon (F11PS-IIb-89).
2.a. Nailalahad ang sitwasyong pangwika sa Text
2.b. Nakikilala ang sitwasyong pangwika sa social media/internet
2.c. Naibibigay ang wikang ginagamit sa kalakalan.

Subukin

Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot.

Bago natin simulan ang ating aralin, Akin munang aalamin kung gaano na
kalawak ang iyong kaalaman at pang-unawa sa modyul na ito sa pamamagitan ng
panimulang pagsusulit. Isulat sa kuwaderno ang iyong sagot

I. Piliin ang titik ng tamang sagot.

1. Ano ang iba pang tawag sa pelikula?
a. gumagalaw na tao b. palabas c. sine d. umaarte

2. Ito ang tawag sa isang paraan ng paghahati-hati ng parte sa isang pelikula.

a. montage b. palabas c. sequuence Iskrip d. Sinematograpiya

3. Dito makikita ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa isang kuwento sa

pelikula.
a. montage b. palabas c. sequuence Iskrip d. Sinematograpiya

4. Saan itinatanghal ang isang dula?

a. sa bahay b. sa barangay c. sa entablado d. sa fiesta

1
5. Ito ang panahon at pook kung saan naganap ang mga pangyayari.
a. sulyap sa suliranin b. tagpuan c. tauhan d. tunggalian
6. Ang mga kumikilos at nagbibigay-buhay sa dula.
a. sulyap sa suliranin b. tagpuan c. tauhan d. tunggalian
7. Ito ang pinakakaluluwa ng dula
a. Dayalogo c. Gumaganap o aktor
b. Iskrip o nakasulat na dula d. Tanghalan
8. Sila ang nagpapakita ng iba’t ibang damdamin sa dula.
a. Dayalogo c. Gumaganap o aktor
b. Iskrip o nakasulat na dula d. Tanghalan
9. Ito ang mga bitaw na linya ng mga aktor na siyang sandata upang maipakita at
maipadama ang mga emosyon sa dula.
a. Dayalogo c. Gumaganap o aktor
b. Iskrip o nakasulat na dula d. Tanghalan

II. Punan ang patlang ng tamang sagot. Titik lamang ang isulat.

10. Ang pagpapadala ng sms o _______________ ay isang mahalagang bahagi ng

komunikasyon sa bansa.
a.Sending messaging system c. System messaging service
b. Short messaging system d. Short message service
11. Sa pagbuo ng mensahe sa text, madalas ginagamit ang ______________ o
pagpapalit ng Ingles at Filipino sa pagpapahayag.
a. code switching . b. baybay c. pinaikli d. rule o tuntunin
12. Walang sinusunod na _______________ sa pagpapaikli ng salita sa text.
a. code switching b. baybay c. pinaikli d. rule o tuntunin
13. Ang tawag sa mga taong gumagamit ng social media at internet ay mga
_____________.
a. mamamayan b.millenials c. netizen d. Pilipino
14. Ang wikang __________ ang ginagamit na wika sa mga boardroom ng
malalaking kompanya at korporasyon.
a. Filipino b. Ingles c.Pilipino d. Tagalog
15. Nananatiling _________ at iba’t ibang barayti; ang wika sa mga pagawaan o production
line, mga mall, mga restoran, mga pamilihan, mga palengke, at maging sa direct selling
a. Filipino b. Ingles c.Pilipino d. Tagalog

2
 Aralin
Sitwasyong Pangwika sa
1 Pelikula at Dula

Ang Sitwasyong Pagwika sa Pelikula at Dula ay matatalakay sa modyul na ito

na kung saan iyong mababatid kung ano na ba ang kalagayan ng mga pelikula na
ating napanonood sa sinehan, maging ang mga pelikula na nasa DVD-video o Blu-
ray Disc, mga nadownload na pelikula mula sa internet, mga pelikulang maaaring
mapanood sa youtube, at dahil sa makabagong teknolohiya mabilis na ring
makapanood sa Netflix. Malalaman din natin ang sitwasyong pangwika na iyong
napapanood na dula na itinatanghal sa entablado at sa harap ng mga manonood.
Na ito ay hango sa totoong buhay maliban lamang sa ilang likha ng malikhain at
malayang kaisipan ng taong sumusulat ng piyesa o iskrip.
Ayon sa wikipedia ang pelikula ay kilala rin sa tawag na sine at pinilakang
tabing, ay isang larangan na kung saan ito ay gumagalaw na larawan bilang isang
anyo ng sining bilang bahagi ng industriya ng libangan. Ito ay nililikha sa
pamamagitan ng pagrekord sa mga totoong tao na umaarte sa harap ng kamera. Ang
wika ng isang pelikula ay batay sa pag-arte ng tinatawag na aktor na parang
nagsasalita ng personal sa tagapanood. Samantala ang dula ay isang uri ng
panitikan na nahahati sa ilang yugto na maraming tagpo. Pinakalayunin nitong
itanghal ang mga tagpo sa isang tanghalan o entablado. Ang tagpo sa dula ay
paglabas-masok sa tanghalan ng mga tauhan. Ang mga taong dalubhasa sa larangan
ng pagsulat ng mga dulang itinatanghal ay tinatawag na mga mandudula,
dramatista o dramaturgo.

Mga Tala para sa Guro

Ang modyul na ito ay naghahanda sa mga mag-aaral upang

Masuri at mailahad ang mga pelikula at mga dulang napanood.

3
 Balikan

Narito ang Venn Diagram ungkol sa Sitwasyong Pangwika ng Pelikula at Dula.

Isulat mo ang nalalaman mo hinggil sa pagkakaiba at pagkakatulad nila sa isa’t isa.

Pagkakaiba Pagkakatulad Pagkakaiba

PELIKULA (Pelikula at Dula) DULA

Tuklasin

Handa ka na ba upang tuklasin ang mahalagang kaisipan sa aralin natin

ngayon, upang magkaroon ka ng ideya ay may larawan akong inihanda para sa iyo.
Suriin mo ang mga larawan at tingnan mo ang ipinapakita ng nito.
Sagutin ang mga tanong:
1. Ano ang nakikita mo sa unang larawan? Saan mo madalas itong makita at
mapanood?
2. Sa ikalawang larawan, ano ang napansin mo rito? Saan mo ito madalas
makita at mapanood?
3. Batay sa iyong mga nakitang larawan, Ano ang mahihinuha mo ukol sa ating
aralin?

4
 Suriin

Sitwasyong Pangwika sa Pelikula

Ang Pelikula ay kilala bilang sine at pinilakang tabing. Ito ay isang larangan na
sinasakop ang mga gumagalaw na larawan bilang isang anyo ng sining o bilang bahagi
ng industriya ng libangan. Ang pelikula ay nilikha sa pamamagitan ng pagrekord ng
“totoong” tao at bagay (kabilang ang pag-arte sa kamera at/o sa pamamagitan ng
kartun). Anoman ang pelikulang tinatangkilik, tiyakin na may kapupulutan ng aral na
isang obrang pansining na nakikitaan ng galing, tradisyon, kultura, kaugalian, saloobin,
at pagpapahalaga ng tao/bansang pinagmulan nito. Ang bawat pelikulang napapanood
ay sumasalamin sa bayan na pinagmulan ng isang pelikula kaya at malaki rin ang
epekto nito sa pag-iisip ng mga manonood
Mas marami man ang banyagang local na pelikula ang naipalabas kaysa sa local
na pelikula sa ating bansa ay Filipino pa rin ang midyum na ginagamit dito upang ito ay
mauunawaan ng bawat mamamayang Pilipino.

Mga Jargon na mga salita:

Montage - isang paraan kung saan hinahati ang parte ng isang pelikula at ito ay
pinipili, inaayos, binabago para makagawa ng mas magandang seksyon ng pelikula.
Sequence Iskrip – Pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa isang kuwento sa
pelikula. Ipinamamalas nito ang tunay na layunin ng kuwento.
Sinematograpiya – Pagkuha sa wastong anggulo upang maipakita sa manonood ang
tunay na pangyayari sa pamamagitan ng wastong timpla ng ilaw at lente ng
kamera.

Sitwasyong Pangwika sa Dula

Ang dula ay isang akdang pampanitikan na ang pinakalayunin ay itanghal sa

entablado. Karamihan sa mga itinatanghal na dula ay hango sa tunay na buhay maliban
na lamang sa iilang dulang likha ng malikhain at malayang kaisipan. Ang dula ay nag-
ugat sa salitang Griyego; ang kahulugan nito ayon sa diksyonaryo ay pampanitikang
komposisyon na nagkukuwento sa pamamagitan ng wika at galaw ng mga aktor.
Ayon kay Sebastian ang tunay na drama ay nagsimula sa unang taon ng
pangungupkop ng mga Amerikano. Idinagdag pa ni Tiongson na ang drama ay
binubuo ng tanghalan, iba’t ibang kasuotan, skripto, “characterization” , at “internal
conflict.” Ito ang pangunahing sangkap ng tunay na drama ayon sa banyagang
kahulugan. Sa kabilang dako, ayon sa mga aklat, ang drama ay drama kahit wala
ang mga sangkap na nabanggit. Ito ang dramang Pilipino. Ayon pa rin kay Tiongson,
memises ang pangunahing sangkap ng dulang Pilipino. Memises ay ang pagbibigay

5
buhay ng aktor sa mga pang-araw-araw na pangyayari sa buhay ng mga Pilipino. Ito
rin ang malaking pagkakaiba ng banyaga sa Pilipinong dula.
Inilalarawan sa tunay na Pilipinong dula, ang mga pangarap ng bansa. Dito
ipinapakita ang mga katutubong kultura, paniniwala, at tradisyon. Ikinukuwento
rin ang paghihirap at pagpupunyagi sa buhay ng mga katutubong Pilipino. Dito rin
mamamalas ang iba’t ibang anyo ng kanilang pamahalaan at uri ng lipunan.
Samakatuwid, ang tunay na dulang Pilipino ay nagbibigay ng mas malawak na pang-
unawa sa kulturang Pilipino at nagbibigay ng kasagutan sa mga pangangailangan
ng mga Pilipino. Higit sa lahat, ito’y nagsisilbing gabay para sa kabutihan ng mga
mamamayang Pilipino.

MGA URI NG DULANG PILIPINO

Mga Katutubong Dula Mga Dula sa Panahon ng Dula sa Panahon ng mga

Kastila Amerikano
Bikal at Balak Moro-Moro Sarsuwela
Karilyo Senakulo Dula sa Makabagong
Bayok at Embayoka Karagatan Panahon
Kasayatan Duplo
Dallot Salubong
Dulang Pantanghalan na
Pamanhikan Dalit Alay (Flores de
may iba’t ibang tema
Dung-aw Mayo)
Santakrusan
Dulang Musikal

Sangkap ng dula
▪ Tagpuan – panahon at pook kung saan naganap ang mga pangyayaring
isinaad sa dula
▪ Tauhan – ang mga kumikilos at nagbibigay-buhay sa dula; sa tauhan umiikot
ang mga pangyayari; ang mga tauhan ang bumibigkas ng dayalogo at
nagpapadama sa dula
▪ Sulyap sa suliranin – bawat dula ay may suliranin, walang dulang walang
suliranin; mawawalan ng saysay ang dula kung wala itong suliranin;
maaaring mabatid ito sa simula o kalagitnaan ng dula na nagsasadya sa mga
pangyayari; maaaring magkaroon ng higit na isang suliranin ang isang dula
▪ Saglit na kasiglahan – saglit na paglayo o pagtakas ng mga tauhan sa
suliraning nararanasan
▪ Tunggalian – ang tunggalian ay maaaring sa pagitan ng mga tauhan, tauhan
laban sa kanyang paligid, at tauhan laban sa kanyang sarili; maaaring
magkaroon ng higit sa isa o patung-patong na tunggalian ang isang dula
▪ Kasukdulan – climax sa Ingles; dito nasusubok ang katatagan ng tauhan; sa
sangkap na ito ng dula tunay na pinakamatindi o pinakamabugso ang
damdamin o kaya’y sa pinakakasukdulan ang tunggalian
▪ Kakalasan – ang unti-unting pagtukoy sa kalutasan sa mga suliranin at pag-
ayos sa mga tunggalian
▪ Kalutasan – sa sangkap na ito nalulutas, nawawaksi at natatapos ang mga
suliranin at tunggalian sa dula; ngunit maaari ring magpakilala ng
panibagong mga suliranin at tunggalian sa panig ng mga manonood

6
Elemento ng Dula
1. Iskrip o nakasulat na dula/Banghay (Plot) – ito ang pinakakaluluwa ng
isang dula; lahat ng bagay na isinasaalang-alang sa dula ay naaayon sa isang
iskrip; walang dula kapag walang iskrip. Sa iskrip nakikita ang banghay ng
isang dula. Ito ay ang pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari at sitwasyon
sa pamamagitan ng mga karakter (aktor) na gumagalaw sa tanghalan.
2. Gumaganap o aktor/ Karakter – ang mga aktor o gumaganap ang
nagsasabuhay sa mga tauhan sa iskrip; sila ang nagbibigkas ng dayalogo;
sila ang nagpapakita ng iba’t ibang damdamin; sila ang pinanonood na
tauhan sa dula. Ang mga kumikilos at nagbibigay-buhay sa dula; sa tauhan
umiikot ang mga pangyayari; ang mga tauhan ang bumibigkas ng dayalogo
at nagpapadama sa dula.
3. Dayalogo – ang mga bitaw na linya ng mga aktor na siyang sandata upang
maipakita at maipadama ang mga emosyon. Nagiging mas maganda at
makapangyarihan ang dula kung may mga malalakas at nakatatagos na mga
linyang binibitiwan ng mga aktor.
4. Tanghalan –anomang pook na pinagpasyahang pagtanghalan ng isang dula
ay tinatawag na tanghalan; tanghalan ang tawag sa kalsadang
pinagtanghalan ng isang dula, tanghalan ang silid na pinagtanghalan ng mga
mag-aaral sa kanilang klase.
5. Tagadirehe o direktor – ang direktor ang nagpapakahulugan sa isang iskrip;
siya ang nag-i-interpret sa iskrip mula sa pagpasya sa itsura ng tagpuan, ng
damit ng mga tauhan hanggang sa paraan ng pagganap at pagbigkas ng mga
tauhan ay dumidipende sa interpretasyon ng direktor sa iskrip
6. Manonood – hindi maituturing na dula ang isang binansagang pagtanghal
kung hindi ito napanood ng ibang tao; hindi ito maituturing na dula
sapagkat ang layunin ng dula’y maitanghal; at kapag sinasabing maitanghal
dapat mayroong makasaksi o makanood.
7. Tema – ang pinakapaksa ng isang dula. Naiintindihan ng mga manonood ang
palabas base na rin sa tulong ng pagtatagpi-tagpi ng mga sitwasyon at
pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari at pag-aarte ng mga aktor sa
tanghalan. Naililitaw ang tunay na emosyon ng mga aktor sa tulong ng
paglinaw ng tema ng dula.

7
 Pagyamanin

Pag-unawa sa Binasa

Ngayon ay narito ka na sa bahaging pag-unawa sa binasa, ito ay magsisilbing

sukatan kung may naunawaan ka sa aralin at masukat ko ang iyong karunungan
taglay. Sagutin ang mga sumusunod na tanong sa isang buong papel.

A. Ibigay ang kahulugan ng mga sumusunod:

1. Pelikula
_____________________________________________________________________

2. Sinematograpiya
_____________________________________________________________________

3. Dula
_____________________________________________________________________

4. Tauhan
_____________________________________________________________________

5. Iskrip o nakasulat na dula/Banghay (Plot)

_____________________________________________________________________

Isaisip

Upang mas lalo mong maunawaan at matandaan ang aralin. Ibuod ito sa
pamamagitan ng SINEHAN Organizer. Ilagay sa isang buong papel.

SINEHAN
Ang pelikula ay
______________________________________________________________
_________________________________________________________

Mga Jargon na mga Salita:

1.
2.
3.

8
 A. Ibuod ito sa pamamagitan ng Graphic Organizer. Ilagay sa isang buong
papel.

Dula
______________________________________________________________________________
__________________________________________________________________

Mga Uri ng Dulang Pilipino

______________________________________________________________________________
__________________________________________________________________

Sangkap ng Dula
______________________________________________________________________________
__________________________________________________________________

Elemento ng Dula
______________________________________________________________________________
__________________________________________________________________

9
 Isagawa

1. Isulat ang pagkakaiba ng pelikula at dulang napanood. Isulat ito sa isang

buong papel.

PAGKAKAIBA NG PELIKULA AT DULA

Lugar na Pinagdarausan

PELIKULA DULA

PAGKAKAIBA NG PELIKULA AT DULA

Paraan ng Presentasyon

PELIKULA DULA

PAGKAKAIBA NG PELIKULA AT DULA

Paraan ng Paglikha

PELIKULA DULA

10
 Tayahin

Upang malaman ko kung naunawaan mo ang aralin, may inihanda akong

maikling pagsusulit upang malaman ko kung may naintindihan ka sa iyong pinag-
aralan.

Panuto: Punan ang patlang ng tamang sagot. Piliin sa kahon ang titik ng tamang
sagot.

a. Iskrip o nakasulat na dula e. pagrekord

b. Tauhan f. pelikula
c. Sebastian g. dula
d. Sinematograpiya h. tagpuan

1. Ang pelikula ay nilikha sa pamamagitan ng __________ ng totoong tao at bagay.

2. Ang ___________ ay pagkuha sa wastong anggulo upang maipakita sa manonood
ang tunay na pangyayari sa pamamagitan ng wastong timpla ng ilaw ng ilaw at
lente ng kamera.
3. Ayon kay ___________ ang tunay na drama ay nagsimula sa unang taon ng
pangungupkop ng mga Amerikano.
4. Ang mga __________ ay ang mga kumikilos at nagbibigay-buhay sa dula.
5. Ang __________ ay ang pinakakaluluwa ng isang dula.

11
 Karagdagang Gawain

Mahusay ang iyong mga ginawa, bilang karagdagang Gawain para sa lubos
mong pagkaunawa, Magsuri ng isang (1) pelikula at isang (1) dula gamit ang format
na nasa ibaba.

PELIKULA DULA

PAMAGAT NG PELIKULA PAMAGAT NG DULA

PAGSUSURI SA PAGSUSURI SA
LINGGUWIKSTIKO LINGGUWIKSTIKO
(KABUOAN NG WIKANG (KABUOAN NG WIKANG
GINAMIT) AT KULTURAL GINAMIT) AT KULTURAL
(PARAAN NG (PARAAN NG
PAMUMUHAY NA PAMUMUHAY NA
NAKAGAWIAN NG TAO) NAKAGAWIAN NG TAO)
KUNG ITO BA AY KUNG ITO BA AY
NAISAALANG-ALANG SA NAISAALANG-ALANG SA
PAGBUO NG PELIKULA PAGBUO NG DULA

12
 13
Tayahin:
Karagdagang 1. E Isagawa:
Gawain:
2. D -depende sa sagot ng
- depende sa sagot
ng bata 3. C bata
4. B
5. D
Subukin:
Balikan:
I.
- depende sa sagot 1. C
Tuklasin: ng bata 2. A
3. C
- depende sa sagot 4. C
Pagyamanin: ng bata 5. B
6. C
- depende sa sagot ng 7. B
bata 8. C
9. A
II.
10. B
11. A
12. D
13. C
14. B
15. A
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
https://tl.wikipedia.org/wiki/Pelikula

https://tl.wikipedia.org/wiki/Dula

https://iamcarlitorobin.wordpress.com/tag/elemento-ng-dula/?fbclid=IwAR0BM78o4-
YlDQ_P3PUzni2hCEGAwW9zFIuQIWsSgn4laIdXU7SSZNVD88g

https://prezi.com/lxza3eyooby7/wika-sa-
pelikula/?frame=69ec739df755fe609958434660a0cde3dfab7a35&fbclid=IwAR3V_sicS3Nys
T6uORXg6yBh4t61ayaYzLttPU8YDPuN5QRxp8Zrl2WkTIE

https://prezi.com/p/qc6meas6g1w2/sitwasyong-pangwika-sa-
pelikula/?fbclid=IwAR0hNL7fCoNBJ0o0FVo3HZNAuOkKr5jRB0R05vPmUqHeqm0Ti720rd
Y80CA

https://komfili2k16.wordpress.com/2016/11/13/wika-at-ang-gamit-nito-sa-mga-pelikulang-
tagalog/?fbclid=IwAR2Mf2EmUDaNn9omUf_5BRIzkCxNTiCJG_Q-
ct3fDkeL7jq8XlW11vfXK3w

https://www.slideshare.net/johnemilestera1/mga-sitwasyong-pangwika

https://prezi.com/rrkztsrxgtmf/sitwasyong/

https://www.scribd.com/presentation/324489972/Kultural-Na-Pagkakaiba-Ng-Pelikula-at-
Dula?fbclid=IwAR3o5Xaz8kjjx8FFBWKwuRJG8O9u-NBLrach-
HFgwWGBWJmUmlhwz4enAwo

https://pelikulamania.com/2020/03/18/iwant-offers-over-1000-free-movies-for-pinoys-at-
home/?fbclid=IwAR3Ce4NhbBhuC6Pld-nCrWDtyySqjcOGNUNMGDGRbNS4YYMiZDc-
oUqHoDY

14
 Sitwasyong Pangwika sa
Aralin
Text at Sitwasyong
2 Pangwika sa Social Media,
Internet at kalakalan

Ang Sitwasyong Pangwika sa Text, Internet at Kalakalan ay matatalakay sa

modyul na ito na kung saan mababatid mo kung ano na nga ba ang nangyayari sa
ating wika kapag ikaw ay nakikipag-usap sa iyong kapwa? Maaaring napapaikli mo
ang mga salita upang mabilis kang makapag-reply sa taong kausap mo at maaaring
ang mga salita ay nagiging numero ang ilang salita upang mas lalong mapaikli ito.

Ang sitwasyong pangwika pagdating sa social media ay napakalawak dahil

maraming application na maaari mong I-download sa iyong cellphone kung ikaw ay
may internet connection na siyang makatutulong sa iyo upang magkaroon ka ng
acces sa mga sumusunod tulad facebook, twitter, pinterest, intagram, google,
youtube gmail, atbp; masasabi english ang karaniwan nating mababasa dito meron
din namang nasusulat sa filipino.

Samantalang ang sitwasyong pangwika naman sa kalakalan ay english ang

pangunahing wikang ginagamit dito dahil may ilang mga negosyante sa Pilipinas na
may ibang lahi o hindi mga Pilipino at may ilan na ang kasosyo ng mga negosyante
na taga ibang bansa.

15
 Balikan

SITWASYONG PANGWIKA

SOCIAL MEDIA AT
TEXT KALAKALAN
INTERNET

Natatandaan mo pa ba ang aralin patungkol sa sitwasyong pangwika. Upang

aking malaman kung ikaw ay may natatandaan pa ay may inihanda akong gawain.
Gamit ang Graphic Organizer ang isulat mo ang mga naiisip mo hinggil sa mga
nakasulat na salita sa loob ng kahon.

Mga Tala para sa Guro

Ang modyul na ito ay naghahanda sa mga mag-aaral upang
malaman ang sitwasyong pangwika sa text, sitwasyong pangwika
sa social media at sitwasyong pangwika sa kalakalan.

16
 Tuklasin

Narito ang ilang mga larawan, suriin mo ito at alamin ang ipinapahayag ng
bawat larawan.

Sagutin ang mga tanong:

1. Ano ang nakikita mo sa bawat larawan?
2. Saan mo makikita ang unang larawan at Ano ang napansin mo sa mga salita sa
unang larawan?
3. Saan mo naman makikita ang ikalawang larawan?
4. Saan makikita ang mga logo at application sa ikalawang larawan?
5. Batay sa iyong mga nakitang larawan, Ano ang mahihinuha mo ukol sa ating
aralin?

Paliwanag ng Guro:
Makikita sa unang larawan ang usapan sa pamamagitan ng text messaging. Sa ikalawang
larawan ay iba’t ibang application at sa ikatlong larawan ay boardroom. Makikita ang unang
larawan sa cellphone kapag nakikipag-usap ka sa pamamagitan ng pakikipag-text, mapapansin mo
sa mga salita na may pagpapaikli at may mga salitang nagiging number na lang at walang sinusunod
na rules sa pagpapaikli ng salita o kahit sa panggramatika ay wala rin dahil malaya silang ipahayag
ang nais nilang sabihin.
Ang ikalawang larawan naman ay makikita sa cellphone o kompyuter na magagamit mo sa
pakikipag-usap, pakikipagchat, pagpapadala ng mga documents tulad ng modules, certificates atbp,
panonood ng iba’t ibang videos, at pagsesearch ng iba’t ibang salita o impormasyon na gusto mong
malaman.
Ang ikatlong larawan ay pagpupulong o meeting ng iba’t ibang korporasyon sa malalaking
kompanya. Pinag-uusapan nila kung paano mas magiging malago ang negosyo, mga solusyon sa
problemang kinakaharap sa larangan ng pagnenegosyo at mga plano o hakbang nilang gagawin sa
pagnenegosyo.
Ang aralin ay patungkol sa Sitwasyong Pangwika sa Text, Sitwasyong Pangwika sa Social Media
at Internet at Sitwasyong Pangwika sa Kalakalan

17
 Suriin

Sitwasyong Pangwika sa Text

1. Ang pagpapadala ng sms (short messaging system) ay isang mahalagang bahagi ng

komunikasyon sa bansa. Humigit kumulang apat (4) na bilyong text ang ipinapadala at
natatanggap ng ating bansa kaya ito ay kinilala bilang “Text Capital of the World”.Higit
na popular ang text message o text kaysa pagtawag sa telepono o cellphone dahil
bukod sa mas murang mag-text kaysa tumawag sa telepono ay may mga
pagkakataong mas komportable ang taong magparating ng maiikling mensaheng
nakasulat kaysa sabihin ito nang harapan o sa pamamagitan ng tawag sa telepono.
Sa text nga naman ay hindi mo nakikita ang ekspresyon ng mukha o tono ng boses
ng taong tumatanggap ng mensahe.Sa pagpindot din sa keypad ay mas nabibigyan
ng pagkakataon ang taong i-edit ang sarili niya at piliin ang mas angkop na pahayag
o salita kaysa sa kung aktuwal niya itong sinasabi sa harapan man o sa telepono.
Subalit ano ba ang katangian ng wika sa SMS o text? Ikaw mismo kapag nag-te-text
ay malamang na gumagamit ng magkahalong Filipino at Ingles at pinaikling mga
salita, hindi ba?

3. Madalas ang paggamit ng code switching at madalas pinaiikli ang baybay ng mga
salita. Sa pagbuo ng mensahe sa text, madalas ginagamit ang code switching o
pagpapalit-palit ng Ingles at Filipino sa pagpapahayag. Madalas ding binabago o
pinaiikli ang baybay ng mga salita para mas madali o mas mabilis ito mabuo.160
characters (titik, numero, at simbolo) lang kasi ang nilalaman ng isang padalahan
ng mensahe kaya nangyayari ito para makatipid sa espayo at para mapabilis ang
pagpindot sa maliliit na kepad ng cell phone.

4. Walang sinusunod na tuntunin o rules. Walang sinusunod na rule o tuntunin sa

pagpapaikli ng salita, gayundin kung sa Ingles o sa Filipino ba ang gamit basta’t
maipadala ang mensahe sa pinakamaikli, pinakamadali, at kahit paano’y
naiintindihang paraan.

Halimbawa:

Ang okay ay nagiging ok o k na lang.

Ang dito ay nagiging d2.

Pinaghahalo ang Ingles at Filipino at saka dinadaglat para masabing “d2 na me. Wr
u na?” mula sa mahabang “Nandito na ako. Where are you na?”

Madalas ding tinatanggal ang mga patinig para mapaikliang salita tulad ng puwede
na nagiging pwd; saan ka na ba? na nagiging snk n b?

18
  Sa mga salitang Ingles naman ay ginagamit na lang ang titik at numerong
katunog ng salita.

Halimbawa:

are na nagiging r; you nagiging u; see na nagiging c;

be na nagiging b; the na nagiging d; to na nagiging 2;
for na nagiging 4.
 Kaya naman, ang “Are you going to see me today?” na binubuo ng 23 titik ay
nagiging “r u going 2
 c me 2day?” na binubuo na lang ng labing-apat na titik.

❖ Usong-uso rin sa text ang paggamit ng mga daglat bilang shortcut o pagpapaikli
sa mga parirala lalo na sa Ingles.

Halimbawa:

AAP Alwayas A Pleasure G2G Got To Go

AML All My Love GBU God Bless You

B4N Bye For Now IDC I Don’t Care

BFF Best Friends Forever ILY I Love You

 Minsa’y nakapagdudulot ng kalituhan ang ganitong mga paraan ng

pagpapahayag sa text o SMS subalit ito’y tinatanggap ng lipunan bilang isa
sa mga katangian ng wika. Ang wika ay buhay o dinamiko. Patuloy itong
nagbabago at yumayabong at sumasabay sa pagbabago ng panahon

Sitwasyong Pangwika sa Social Media at sa Internet

1. Ang tawag sa mga taong gumagamit ng social media at internet ay mga netizen.
Sa panahong ito ay mabibilang na lang marahil sa daliri ang tao lalo na ang
kabataang walang ni isang social media account tulad ng facebook, Instagram,
Twitter, Pinterest, Tumblr at iba pa. Maging mga nakatatanda tulad ng mga lolo at
lola ay kabilang na rin sa mga netizen na umaarangkada ang social life sa
pamamagitan ng social media. Madaling makabalita sa mga nangyayari sa buhay sa
pamamagitan ng mga naka-post na impormasyon, larawan, at pagpapadala ng
pribadong mensahe gamit ang mga ito.

19
2. Karaniwang code switching kaya naman ang paggamit ng wika sa mga social
switching o pagpapalit ng Ingles at Filipino sa pagpapahayag gayundin ang
pagpapaikli ng mga salita o paggamit ng daglat sa mga post at komento rito.
Gayunpaman, dahil di tulad ng text o SMS na pribado mas pinag-iisipan ang mga
salita o pahayag bago i-post dahil mas maraming tao ang maaaring makabasa nito.
Sa post o komento pagkatapos niyang mabasa ang kanyang isinulat.

3. Sa Internet bagama’t marami ng website ang mapagkukunan ng mga

impormasyon o kaalamang nasusulat sa wikang Filipino o Tagalog ay nananatiling
Ingles pa rin ang pangunahing wika nito. Napakalawak at napakarami kasi ng mga
taong konektado sa Internet na umaabot sa mahigit 3 bilyon sa buong mundo. Sa
Pilipinas, nasa 39.470 milyong katao ang konektado sa Internet sa taong 2015 at
ito’y dumarami nang 10% taon-taon. Bagamat nasa 39.43% na ito ng buong
populasyon ng Pilipinas ay nasa 1.35% lamang ng ito ng kabuoang bilang ng mga
taong konektado sa Internet sa buong mundo. Ang pangunahing wika sa mga website
at sa iba pang impormasyong mababasa, maririnig, at mapapanood sa Internet ay
nananatiling Ingles.

4. Pinag-iisipang mabuti ang mga gagamiting salita bago I-post dahil maraming
makababasa nito. Ano-ano nga ba ang mga babasahin at impormasyong nasusulat
sa wikang Filipino sa Internet? Mababasa rito ang mga dokumentong
pampamahalaan tulad ng ating saligang batas, mga kautusang pampamahalaan
mula sa iba’t ibang kagawaran, mga impormasyon mula sa iba’t ibang sangay ng
pamahalaan, gayundin ang maraming akdang pampanitikan, mga awiting nasusulat
sa wikang Filipino maging ang mga lumang awiting-bayan na karaniwang laganap
lamang dati sa paraang pasalita, mga resipe, rebuy ng mga pelikulang Tagalog, mga
impormasyong pangwika, video ng mga broadcast, at samo’t saring sulatin sa wikang
Filipino tulad ng mga blog, komento, at marami pang iba.

5. Ingles ang pangunahing wika dito dahil ang mga babasahing nasusulat sa wikang
Filipino ay hindi kasindami ng mga babasahing nasusulat sa wikang Ingles at
maaaring hindi pa ito kasindami ng mga babasahing nasusulat sa wikang Ingles at
maaaring hindi pa ito nakasasapat sa pangangailangan ng mga mamamayan lalo na
ng mga mag-aaral na naghahanap ng mga impormasyon at babasahing nasusulat
sa ating sariling wika. Isang hamon ito para sa hinaharap, ikaw na nagbabasa nito
ay maaaring makatulong sa pagpapalaganap ng wikang Filipino sa mundo ng
Internet. Bagama’t di pa sapat ay mahalaga ang pagtutulungan ng bawat isa upang
kung anoman ang mayroon tayo sa kasalukuyan ay lalong madagdagan o maparami
pa upang sa hinaharap ay lalo pang mapayaman o mapalaganap ang paggamit ng
wikang Filipino sa mundong tinatawag na virtual.

Sitwasyong Pangwika sa Kalakalan

Ang wikang Ingles ang ginagamit na wika sa mga boardroom ng malalaking

kompanya at korporasyon lalo na sa mga pag-aari o pinamuhunan ng mga dayuhan
at tinatawag na multinational companies. Ito rin ang wika sa mga Business Process
Outsourcing (BPO) o mga call center lalo na iyong mga kompanyang nakabase sa

20
Pilipinas subalit ang sineserbisyuhan ay mga dayuhang customer. Ang mga
dokumentong nakasulat tulad ng memo, kautusan, kontrata, at iba pa ay gumagamit
din g wikang Ingles. Ang mga web site ng malalaking mangangalakal na ito ay sa
Ingles din nakasulat gayundin ang kanilang mga press release lalo na kung ito ay sa
mga broadsheet o magazine nalalathala.

Gayunpaman, nananatiling Filipino at iba’t ibang barayti nito ang wika sa

mga pagawaan o production line, mga mall, mga restoran, mga pamilihan, mga
palengke, at maging sa direct selling. Ito rin ang wikang ginagamit sa mga komersiyal
o patalastas pantelebisyon o panradyo na umaakit sa mga mamimili upang bilhin
ang mga produkto o tangkilikin ang mga serbisyo ng mga mangangalakal. Mas
malawak at mas maraming mamimili kasi ang naaabot ng mga impormasyong ito
kung wikang nauunawaan ng nakararami ang gagamit.

Pagyamanin

Pag-unawa sa Binasa

Ngayon ay narito ka na sa bahaging pag-unawa sa binasa, ito ay magsisilbing

sukatan kung may naunawaan ka sa aralin at masukat ko ang iyong karunungan
taglay. Sagutin ang mga sumusunod na tanong sa isang buong papel.

1. Magbigay ng tatlong (3) kadahilanan kung bakit tinawag na “texting capital of

the world” ang Pilipinas?
__________________________________________________________________________________
___________________________________________.

2. Magbigay ng dalawang (2) dahilan bakit mas pinipili ang pagpapadala ng text
kaysa sa pagtawag sa telepono?

a. ______________________________________________________________

b. ______________________________________________________________

3. Paano nakatutulong sa mga kabataang tulad mo ang pagbabasa ng mga naka-

post sa social media? Ano ang maaaring maidulot nito sa iyong pagkatao?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
___________________________.

4. Anong wika ang nangunguna sa boardroom ng malalaking kompanya? Anong

wika naman ang umiiral sa mga pagawaan, palengke, restoran, tindahan, at iba
pa?______________________________________________________________________________
____________________________________________________.

21
 Isaisip

Upang mas lalo mong maunawaan at matandaan ang aralin, Ibuod ito sa
pamamagitan ng concept map. Isulat ang iyong sagot sa isang buong papel.

SITWASYONG
PANGWIKA

SOCIAL
TEXT MEDIA at KALAKALAN
INTERNET

Isagawa

Panuto: Sumulat ng isang sanaysay na binubuo ng (2) pangungusap hinggil

sa epekto sa Wikang Filipino hinggil sa mga sumusunod na sitwasyong pangwika:

A. Sitwasyong Pangwika sa text,

B. Sitwasyong Pangwika sa social media at internet,
C. at Sitwasyong Pangwika sa kalakalan
Isulat ito sa isang buong papel.

a. Text_________________________________________________________________________
____________________________________________________

22
 b. Social Media at Internet
_______________________________________________________________________________
___________________________________________________

c. Kalakalan?__________________________________________________________________
_____________________________________________________

Pamantayan sa Pagmamarka Puntos

Nilalaman 15
Organisasyon ng ideya 5
Gramatika (bantas at baybay) 5
Kabuuan 25

Tayahin

Panuto: Punan ang talahanayan hinggil sa katangian, layunin, at pamamaraan ng

paggamit ng wika sa iba’t ibang sitwasyong pagwika.
Isulat ang sagot sa isang buong papel.

Iba’t ibang Katangian ng Layunin sa Pamamaraan sa

Sitwasyong paggamit ng wika paggamit ng wika paggamit ng wika
Pangwika

1-5. Text

6-10. Social
media at
internet

11-15.
Kalakalan

Pamantayan sa Pagmamarka Puntos

Nilalaman 10
Organisasyon ng ideya 3
Gramatika (bantas at baybay) 2
Kabuuan 15

23
 Karagdagang Gawain

Panuto: Gumupit o gumuhit ng larawan na nagpapakita ng Iba’t ibang

sitwasyong pangwika tulad ng mga sumusunod:

A. Sitwasyong Pangwika sa Text

B. Sitwasyong Pangwika sa Social Media at Internet

C. Sitwasyong Pangwika sa Kalakalan

Ilarawan ang mga sitwasyong pangwika hinggil sa mga larawang naiguhit o nagupit
mo.

24
 25
Karagdagang Isagawa:
Gawain:
Tayahin:
-depende sa sagot ng
- depende sa sagot
- depende sa sagot ng
ng bata bata
bata
Balikan:
Tuklasin:
- depende sa sagot
- depende sa sagot ng bata
Pagyamanin: ng bata
- depende sa sagot
ng bata
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Alma M. Dayag, Mary Grace G. del Rosario. PINAGYAMANG PLUMA Komunikasyon
at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino. Phoenix Publishing House, 927
Quezon Ave., Quezon City.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.wheninmanila.com
%2Fbeware-new-text-scam-targets-
mothers%2F&psig=AOvVaw3FFaXeQgf_ZAAFT4h37JmV&ust=1598627269800000
&source=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCLC1lO7Uu-
sCFQAAAAAdAAAAABAL

https://www.google.com.ph/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fpinasanaysay.wordpr
ess.com%2F2016%2F08%2F23%2Fsitwasyong-pangwika-sa-
kalakalan%2F&psig=AOvVaw37PR_djkyLJU-
FNkqMhcV3&ust=1601309137406000&source=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFw
oTCMDjqc7biewCFQAAAAAdAAAAABAD

https://www.google.com.ph/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fpngtree.com%2Fso%2
Fbusiness-meeting&psig=AOvVaw1oe34KAvimVqYkETNC65-
j&ust=1602001385841000&source=images&cd=vfe&ved=2ahUKEwibicSt7p3sAhV
MDt4KHXYlDNUQjRx6BAgAEAc

https://www.google.com.ph/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.norma.uz%2Fna
shi_obzori%2Fskolko_stoit_obuchenie_personala_chast_iv&psig=AOvVaw0ypCtccxa
W3ZvZpN8ko-
B1&ust=1602001592324000&source=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCMCYl
JTvnewCFQAAAAAdAAAAABAF

26
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Region III,

Schools Division of Bataan - Curriculum Implementation Division
Learning Resources Management and Development Section (LRMDS)

Provincial Capitol Compound, Balanga City, Bataan

Telefax: (047) 237-2102

Email Address: bataan@deped.gov.ph

27