NORTHWESTERN UNIVERSITY,INC

Laoag City, Ilocos Norte

MODYUL SA
INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA

Modyul III Apat na Makrong Kasanayan

Ang modyul na ito ay inihanda para maunawaan ang konsepto ng komunikasyon na gabay sa
pagtuturo ng wika.

Layunin
Pagkatapos ng modyul na ito ang mga mag-aaral ay
inaasahang:

1.mabibigyang katuturan ang komunikasyon;

2.maipapahayag ang uri at katangian ng komunikasyon;

3.mabibigyang kahulugan ang verbal na komunikasyon;

4.makapagbibigay ng tamang kahulugan sa mga pahayag;

5.mabibigayang katuturan ang di-berbal na komunikasyon;at

6.maipapahayag ang sariling damdamin sa pamamagitan ng paggamit ng anyo ng

berbal at di-berbal na komunikasyon.

SED-F 101: INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA

Page 1 of 11
 NORTHWESTERN UNIVERSITY,INC
Laoag City, Ilocos Norte

MGA MAKRONG KASANAYAN

1. PAKIKINIG
2. PAGSASALITA
3. PAGBASA
4. PAGSULAT

Introduksiyon

Sa pakikipagkomunikasyon ng tao, sa anyong berbal man o sa anyong di-berbal, ang

kanyang kakayahan sa larangan ng pagpapahayag ay lagi ng nasasangkot. Sa kahusayan niya
sa pagpapahayag nakasalalay ang linaw ng mensaheng nais niyang iparating sa kanyang
kapwa.
Upang ang tao ay mag-angkin ng isang mabisa at maayos na paraan ng pagpapahayag
tungo sa isang matagumpay na pakikipagkomunikasyon, nararapat na paunlarin niya ang
kasanayang pangwika. Ang kasanayang pangwikang ito ang magiging tuntungang kaalaman
ng isang tao upang mabisa niyang maipahayag ang mensaheng nais niyang ipaabot.
Sa pagtuturo ng wika nararapat lamang na ilantad sa mga mag-aaral ang iba’t ibang
makatotohanang gawain upang iparanas sa kanila ang tunay na gamit ng wika. Maaaring
bigyan sila ng maraming babasahing aklat, palikhain ng tula at pasulatin ng maikling dula,
paguhitin ng magagandang tanawin – lahat ng mga karanasang ito’y magsisilbing matibay na
pundasyon sa pagkakaroon ng mag-aaral ng isang maunlad na wika.

A. Makrong Kasanayan sa Pakikinig

KAHULUGAN NG PAKIKINIG
• Ito ay isang aktibong proseso ng pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng
sensoring pandinig at pag-iisip. Aktibo ito dahil nagbibigay-daan ito sa isang tao na
pag-isipan, tandaan at ianalisa ang kahulugan at kabuluhan ng mga salitang kanyang
napakinggan.
• Ito rin ay pagtugong mental at pisikal sa mensaheng nais ipabatid ng tagapagdala ng
mensahe. Ang sensoring pakikinig ay nananatiling bukas at gumagana kahit na tayo
ay may ginagawa. At naririnig natin ang mga tunog na nagsisilbing stimuli. Ang
wave stimuli na ito ay dumaraan sa auditory nerve patungo sa utak.
• Ang sensoring pakikinig ay nananatiling bukas at gumagana kahit na tayo ay may
ginagawa. At naririnig natin ang mga tunog na nagsisilbing stimuli. Ang wave
stimuli na ito ay dumaraan sa auditory nerve patungo sa utak.

Kahalagahan ng Pakikinig
• Ang pakikinig ay isang mabilis at mabisang paraan ng pagkuha ng impormasyon
kaysa sa tuwirang pagbabasa.

SED-F 101: INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA

Page 2 of 11
 NORTHWESTERN UNIVERSITY,INC
Laoag City, Ilocos Norte

• Ang pakikinig sa kapwa ay daan upang ang bawat isa ay magkaunawaan at

magkaroon ng mabuting palagayan.
• Sa pakikinig kinakailangan ang ibayong konsentrasyon sa pag-unawa, pagtanda o
paggunita sa narinig.

Sa pag-aaral na isinagawa mas maraming oras ang nagagamit ng tao sa pakikinig kaysa sa
pagsasalita dahil mas madalas ay mas gusto pa niya ang makinig kaysa sa magsalita. Lalo na
ang mga mag-aaral sa loob ng silid-aralan. Mas gusto pa ang makinig sa talakayan ng guro
at kapwa mag-aaral kaysa aktibong makilahok sa kanila.

45% ay nagagamit sa pakikinig

30% ay sa pagsasalita
16% ay sa pagbabasa
9% naman sa pagsulat

Pamamaraan sa Mabisang Pakikinig

• Alamin ang layunin sa pakikinig
• Magtuon ng matamang pansin sa pinakikinggan
• Alamin ang pangunahing kaisipan sa pinakikinggan
• Maging isang aktibong kalahok
• Iwasang magbigay ng maagang paghuhusga sa kakayahan ng tagapagsalita
• Iwasan ang mga tugong emosyunal sa naririnig
• Tandaan ang mga bagay na nakita at napakinggan

MGA URI NG PAKIKINIG

1. Deskriminatibo
Layunin;
• matukoy ang pagkakaiba ng pasalita at di-pasalitang paraan ng komunikasyon.
• binibigyan pansin ang paraan ng pagbigkas ng tagapagsalita at kung paano
siya kumikilos habang nagsasalita.

2. Komprehensibo
Kahalagahan:
• Maunawaan ang kabuuan ng mensahe.
• Maintindihan ang nilalaman at kahulugan ng kanyang pinakikinggan.
3. Paglilibang
Layunin:
• upang malibang o aliwin ang sarili
• ginagawa para sa sariling kasiyahan
4. Paggamot

SED-F 101: INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA

Page 3 of 11
 NORTHWESTERN UNIVERSITY,INC
Laoag City, Ilocos Norte

Kahalagahan: matulungan ng tagapakinig ang nagsasalita na madamayan o

makisimpatiya sa pamamagitan ng pakikinig sa hinaing o suliranin ng nagsasalita.
5. Kritikal
Layunin:
• gumamit ng pagbubuo ng hinuha upang makabuo ng ganap na pag-aanalisa o
pagsusuri sa paksang narinig.
• Makabubuo ng analisis ang tagapakinig batay sa narinig
• Malinawan ang tagapakinig sa puntong nais niyang maintindihan

Mga elementong Nakaiimpluwensiya sa Pakikinig

1. Edad o gulang - Kung bata ang nakikinig ng pahayag, di kailangang mahaba ang
pahayag dahil masyadong maikli ang kanilang interes, bukod pa sa kanilang
kakulangan sa pang-unawa.
- Sa mga may edad na o matatanda na hindi rin ay hindi rin mabuti ang mahabang
pakikinig hindi dahil sa nababagot sila kundi dahil sa mga nararamdamang nila sa
katawan bunga ng kanilang kantandaan, katulad ng pag-atake ng rayuma at ang
kahinaan na ng kanilang pandinig.
2. Oras - Malaki rin ang impluwensiya ng oras sa pakikinig. Ang isang tagapakinig na
tawagan sa hatinggabi o sa madaling- araw ay di kasing linaw ng pakikinig niya sa
oras na gising na gising na ang kanyang kamalayan. May mga oras na de-peligro rin
tayong tinatawag, ang isang nagbibigay ng panayam na malapit na sa oras ng
tanghalian ay din na rin epektibo sa mga tagapakinig. Ang mga estudyante na may
klase sa umaga ay mas aktibong tagapakinig kaysa mga estudyante panghapon.
3. Kasarian - Sinasabing magkaiba ang interes ng mga lalaki at babae. Ang mga lalaking
tagapakinig ay ayaw sa babaeng tagapagsalita dahil maligoy masyado sa pagsasalita
at maraming sinasabi o ipinaliliwanag na nagiging negatibo para sa kanila kaya hindi
pinakikinggan. At gusto rin nilang pinakikinggan ay ang paksang may pansarili
silang interes. Ang mga babae naman ay ayaw sa lalaking tagapagsalita dahil sa may
katipiran ng mga ito sa pagbibigay ng paliwanag. Higit na mahaba ang pasensiya ng
babae sa pakikinig kaysa sa mga lalaki dahil madali silang mainip
4. Tsanel - Paggamit ng instrumento sa paghahatid ng mensahe ay malaking tulong
upang magkaunawaan gaya ng cellphone, telepono, mikropono, radyo atbp. Epektibo
pa ring tsanel sa pagpaparating ng mensahe ay ang personal na pakikipag-usap kaysa
sa paggamit ng instrumento dahil malinaw na masasabi ang mensahe gayon din ang
kanyang emosyon.
5. Kultura - Ang pagkakaiba-iba ng kultura ng tao ay nagiging dahilan din ng mabuti at
di-mabuting kawilihan sa pakikinig. Ang pananalangin ng ating mga kapatid na
katutubo ay iba sa pananalangin nating mga kristiyano. Parehong Pilipino pero
magkaiba ng kultura. Sa panayam, may mga tao na malayang nakapagtatanong at
sumasalungat habang nagsasalita ang tagapanayam pero mayroon namang tahimik at

SED-F 101: INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA

Page 4 of 11
 NORTHWESTERN UNIVERSITY,INC
Laoag City, Ilocos Norte

taimtim lamang nakikinig habang nagsasalita ang tagapanayam at magtatanong

lamang sila kapag tapos na itong magsalita.
6. Konsepto sa sarili - ang tagapakinig ay may katalinuhang taglay na maari niyang
magamit sa pagkontra o pagsang-ayon sa sinasabi ng tagapagsalita. Ang sariling
pagpapakahulugan ng tagapakinig sa kanyang naririnig na mensahe ng kausap ay
maaaring magwakas sa mabuti o di-mabuting katapusan.
7. Lugar - Ang tahimik at malamig na lugar ay lubusang nakahihikayat at
nakapagpapataas ng level ng konsentrasyon ng isang tagapakinig ng isang panayam.
Ang mainit, maliit at magulong lugar ay nagdudulot ng pagkainis at kawalang ganang
makinig ng mga tagapakinig.
MGA URI NG TAGAPAKINIG
• Eager Beaver - Siya ang tagapakinig na ngiti nang ngiti o tangu nang tango habang
may nagsasalita sa kanyang harapan, ngunit kung naiintindihan niya ang kanyang
naririnig ay isang malaking tanong.
• Sleeper - Siya ang tipo ng tagapakinig na nauupo sa isang tahimik na sulok ng silid.
Wala siyang tunay na intensyong makinig.
• Tiger - Siya ang tagapakinig na laging handang magbigay ng reaksyon sa anumang
sasabihin ng tagapagsalita upang sa bawat pagkakamali ay parang tigre siyang
susugod at mananagpang,
• Bewildered - Siya ang tagapakinig na kahit na anong pilit ay walang maiintindihan sa
naririnig. Kapansin-pansin ang pagkunot ng kanyang noo, pagsimangot at anyong
pagtataka o pagtatanong ang kawalan niya ng malay sa kanyang mga naririnig.
• Frowner - Siya ang tipo ng tagapakinig na wari bang lagi na lang may tanong at
pagdududa. Makikita sa kanyang mukha ang pagiging aktibo, ngunit ang totoo, hindi
lubos ang kanyang pakikinig kundi isang pagkukunwari lamang sapagkat ang
hinihintay lamang niya ay ang oportunidad na makapagtanong para makapag-
paimpres.
• Relaxed - Isa siyang problema sa isang nagsasalita. Paano’y kitang-kita sa kanya ang
kawalan ng interes sa pakikinig. Itinutuon ang kanyang atensyon sa ibang bagay at
walang makitang iba pang reaksyon mula sa kanya, positibo man o negatibo.
• Busy Bee - Isa siya sa pinakaaayawang tagapakinig sa anumang pangkat, hindi
lamang siya nakikinig, abala rin siya sa ibang gawain tulad ng pagsusulat,
pakikipagtsismisan sa katabi, pagsusuklay, o anumang gawaing walang kaugnayan sa
pakikinig.
• Two-eared Listener - Siya ang pinakaepektibong tagapakinig, nakikinig siya gamit
hindi lamang ang kanyang tainga kundi maging ang kanyang utak. Lubos ang
partisipasyon niya sa gawain ng pakikinig. Makikita sa kanyang mukha ang
kawilihan sa pakikinig.

MGA KABUTIHANG MAIDUDULOT NG AKTIBONG PAKIKINIG

SED-F 101: INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA

Page 5 of 11
 NORTHWESTERN UNIVERSITY,INC
Laoag City, Ilocos Norte

 Makinig at pahalagahan ang sinasabi ng kapwa upang mapaamo ang matigas na

damdamin
 Madaling maunawaan ang posisyon ng iba kung mataimtim na makikinig sa kanya
 Maiiwasan ang mga negatibong pagpuna kung ginagamit ang pakikinig sa wastong
paraan
 Mawawala ang puwang ng di-pagkakaunawaan o di-pagkakasunduan kung nakikinig
sa bawat nagsasalita
 Madaling matulungan ang kapwa sa pamamagitan ng pakikinig
 Matutuklasan ang mgakainaan ng bawat isa tungo sa pagbabago sapagkat masususri
at maaanalisa ang mga kahinaan sa pamamagitan ng masusing pakikinig

MGA MALING PANINIWALA SA PAKIKINIG

 ang pakikinig daw ang pinakamadali sa apat na makrong kasanayan
 ang mga marurunog lamang daw ang mahuhusay makinig
 hindi na raw kailangang pagplanuhan ang pakikinig

MGA HADLANG SA PAKIKINIG

• Pagbuo ng maling kaisipan
• Pagkiling sa sariling opinion
• Pagkakaiba-iba ng pakahulugan
• Pisikal na dahilan
• Pagkakaiba ng kultura
• Suliraning pansarili

B. Makrong Kasanayan sa Pagsasalita

Kahulugan ng Pagsasalita
• Ito ay kakayahan at kasanayan ng isang tao na maihayag ang kanyang ideya,
paniniwala at nadarama sa pamamagitan ng paggamit ng wikang nauunawaan
ng kanyang kausap.
• Pag-uusap ng dalawa o higit pang bilang ng mga tao: ang nagsasalita at ang
kinakausap
Kahalagahan ng Pagsasalita
Mahalaga ang pagsasalita dahil:
• naipaaabot sa kausap ang kaisipan at damdaming niloloob ng nagsasalita
• nagiging kasangkapan sa pagkakaunawaan ng mga tao
• nakapag-aanyaya o nakaiimpluwensiya ng saloobin ng nakikinig
• naibubulalas sa publiko ang opinyon at katwirang may kabuluhan sa kapakanang
panlipunan upang magamit sa pagbuo ng mga patakaran at istratehiya sa
pagpapatupad ng mga ito.

SED-F 101: INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA

Page 6 of 11
 NORTHWESTERN UNIVERSITY,INC
Laoag City, Ilocos Norte

Mga Pangangailangan sa mabisang pagsasalita

• Kaalaman
• Kasanayan
• Tiwala sa Sarili

Mga Kasangkapan sa Pagsasalita

 tinig
 bigkas
 tindig
 kumpas
 kilos

Limang Kasanayan sa Pagsasalita

Pakikipag-usap
pakikipanayam
pagkatang talakayan
pagtatalumpati
pakikipagdebate
C. Makrong Kasanayan sa Pagbasa
Kahulugan at Kahalagahan ng Pagbasa
• Ang pagbasa ay interpretasyon ng mga nakalimbag na simbolo ng kaisipan.
Pagpapakahulugan ito ng mga nakatitik na sagisag ng mga kaisipan.
• Ang pagbasa ay pagtanggap ng mga mensahe sa pamamagitan ng pagtugon ng
damdamin at kaisipan sa mga titik at simbolong nakalimbag sa pahina.
• Ang mpagbabasa ay susi sa malawak na karunungan natipon ng daigdig sa mahabang
panahon.
• Ayon kay Arrogante, ang pagbabasa ay nakapagpapalawak ng pananaw at paniniwala
sa buhay, nakapagpapatatag sa tao na harapin ang mga di-inaasahang suliranin sa
buhay.
• Ang pagbasa ay nakapagpapataas ng uri ng panlasa sa mga babasahin
• Ayon kay Thorndike, ang pagbasa ay hindi pagbibigay tanong lamang sa mga salitang
binabasa kundi pangangatwiran at pag-iisip.
• Ayon kay Toze, ang pagbasa ay nagbibigay ng impormasyon na nagiging daan sa
kabatiran at krunungan. Ito’y isang aliwan, kasiyahan, pakikipagsapalaran, paglutas
sa mga suliranin at nakapagdudulot ng iba’t ibang karanasan sa buhay.

Bumabasa ang tao dahil sa iba’t ibang kadahilanan:

• may nagbabasa upang kumuha ng dagdag kaalaman o karunungan

SED-F 101: INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA

Page 7 of 11
 NORTHWESTERN UNIVERSITY,INC
Laoag City, Ilocos Norte

• may nagbabasa dahil gusto niyang malaman ang nangyayari sa paligid, ayaw
niyang mapag-iwanan ng takbo ng panahon
• may nagbabasa upang maaliw o malibang , mabawasan ang pagkainip at
pagkabagot na nararamdaman

Apat na hakbang ng pagbasa: Ayon kay William Gray “Ama ng Pagbasa”

• Ang pagbasa sa akda
• Ang pag-unawa sa binasa
• Ang reaksyon sa binasa
• Ang pagsasama-sama at pag-uugnay ng mga bagong kaalaman sa binasa at ng
dating kaalaman

Layunin sa Maunlad na Pagbasa

• Mapabuti ang pag-unawa at bilis sa pagbasa

• Maihanda ang mga tiyak na kagamitan sa masaklaw at masidhing pagbasa
• Makilala ang mga bpaksang pinag-aaralan upang matamo ang impormaasyon hinggil
sa iba’t ibang larangan tulad ng sining, agham at mga bagay na pangkatauhan o
humanities.
• Magamit ang pagbasa sa pagpapabuti ng mga kasanayan sa pakikinig, pagsasalita at
pagsulat
• Matamo ang pagsasarili sa pag-aaral at magkaroon ng mabisang pag-uugali sa pag-
aaral sa tahanan, paaralan at aklatan.
• Mapadalisay ang mga kasanayan sa kritikal na pag-iisip sa pamamagitan ng pagtataya
at pagpapahalaga sa mga binabasa.
• Makamtan ang kasiyahan at katuwaan na dulot ng pagbabasa.

MGA URI NG PAGBASA

Mabilisang pagbasa – (skimming) ang pinakamabilis na pagbasa na nakakaya ng
isang tao. Nagtuturo ito sa mambabasa upang malaman ang pangkalahatang pananaw na
matatagpuan sa mga aklat at iba pang nakalaimbag na babasahin. Tinatatawag din itong
pinaraanang pagbasa at pinakamabilis na paraan ng pagbasa.
Ginagamit ang paraang ito sa pamamagitan ng mga sumusunod:
• Pagtingin at pagbasa nang mabilisan sa kabuuang nilalaman ng isang aklat
• pagtingin at pagbasa ng mahahalagang datos na kailangan sa pananaliksik
(key word)
• pagkuha sa pangkalahatang impresyon sa nilalaman
Pahapyaw na Pagbasa - (scanning) tumutukoy sa paghahanap ng isang tiyak na
impormasyon sa isang pahina. Ito ang uri ng pagbasa na hindi hinahangad na makuha ang
kaisipan ng sumulat dahil sa mahalaga rito’y makita ang hinahanap sa madali at mabilis na

SED-F 101: INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA

Page 8 of 11
 NORTHWESTERN UNIVERSITY,INC
Laoag City, Ilocos Norte

paraan. Tulad ng paghahanap ng telepono sa direktoryo, paghahanap ng trabaho, mga

paupahang establisemento (buy & sell), pagtingin sa resulta ng mga eksamen , numerong
nanalo sa swipstiks, lotto atbp.
Pagsusuring Pagbasa – (Analytical reading) nakasalalay sa mga materyales ang gawaing
pagsusuri sa pagbasa. Ginagamit ditto ng matalino at malalim na pag-iisip. Nahahasa rito
ang kahusayan ng mag-aaral sa pamamagitan ng kanyang mapanuring pag-iisip.
Pamumunang Pagbasa (Critical reading) - Dapat na matiyak ng mambabasa na naunawaan
ang buong nilalaman ng akda. Sa pamumuna hindi lamang ang nilalaman ng akda ang
binibigyan ng pansin. Kasama rito ang pagpuna mula sa pamagat, simula, katawan
(nilalaman) at wakas ng akda. Binibigyan din ng pansin o puna ang istruktura ng mga
pangungusap, ang mga ginamit na salita o istilo sa pagsulat ng may-akda. Tinitingnan din
ang kalakasan at kahinaan ng paksa at may-akda.
Tahimik na Pagbasa (silent reading) mata lamang ang gumagalaw sa uri ng pagbasang ito,
walang puwang dito ang paggamit ng bibig kaya walang tunog ng salita ang nalilikha ng
bumabasa ng teksto.
Pasalitang pagbasa (oral reading) pagbasa ito sa teksto na inaangkupan ng wastong
pagbigkas sa mga salita at sapat na lakas ng tinig upang sapat na marinig at maunawaan ng
mga tagapakinig.
Masinsinang Pagbasa – hindi ito “undertime pressure” na pagbasa. Binibigyan dito ng guro
ang mga mag-aaral ng sapat na panahon upang maisa-isang basahin at mapagtuunan ng
pansin ang mga salitang bumubuo sa teksto.
- Pagpapabasa sa mag-aaral sa bahay ng isang teksto at sa pamamagitan ng kanyang
nabasa ay ipalahad ang buod, aral at pananaw sa kanyang binasang aklat.
Madadagdagan ang kanyang kaalaman sa pamamagitan ng ganitong pamamaraan.

Limang dimensyon sa pagbasa

1. Pag-unawang literal
2 Pagbibigay ng Interpretasyon
3. Mapanuri o kritikal na pagbasa
4. Paglalapat o Aplikasyon
5. Pagpapahalaga

D. Makrong Kasanayan sa Pagsulat

Kahulugan ng Pagsulat
 Ang pagsulat ay isang paraan upang ang kaisipan ng isang tao ay
kanyang maipahayag sa pamamagitan ng mga simbolo. Ito ay isang
paraan ng pagpapahayag kung saan naiaayos ang iba’t ibang ideya na
pumapasok sa ating isipan.
Kahalagahan ng Pagsulat

SED-F 101: INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA

Page 9 of 11
 NORTHWESTERN UNIVERSITY,INC
Laoag City, Ilocos Norte

Mahalaga ang pagsulat dahil:

• kung marunong tayong sumulat makaaangat tayo sa iba dala na rin ng
mahigpit na kompetisyon sa ngayon.
• Makasasagot tayo sa mga pagsusulit na pasanaysay, pagbibigay ng ulat,
pagtatala ng resulta ng mga eksperimentasyon at paglikha ng mga papel
pananaliksik dahil ito ay bahagi ng pananagumpay.
• Sa daigdig ng edukasyon, kailangang sumulat tayo ng liham ng aplikasyon,
paggawa ng balangkas pangkaunlaran, gumawa ng anunsyo, umapila sa
paglilikom ng pondo, sumagot sa pakiusap ng mga kliyente at maramipang
iba.
Proseso ng Pagsulat
Ang mabuting pagsulat ay nakukuha sa pamamagitan ng pagsasanay, ng maraming
pagtatangka at pag-uulit ng manuskrito. Maaari ring tularan ang iba at alamin ang kanilang
pamamaraan sa pagsusulat lalo na’t kinakailangan natin ito sa pakikipag-ugnayan sa buong
mundo.
Pamamaraan ng Pagsulat
1. Pag-asinta (Triggering)
Kailangang may isang bagasy na magsisilbing daan upang tayo’y sumulat. Kung tayo’y may
paniniwala sa ating sarili, matutuklasan natin ang mga paraan upang magtagumpay sa
pagsulat. Makalilikha ng mabuting sulatin ang sinuman kung nailalagay niya ang kanyang
sarili sa paksa.
2. Pagtipon (Gathering)
Anumang paksang napili, kasilangan pa ring magdaan sa masusing pagsasaliksik at
pagtuklas. Kailangang makapangalap ng sapat na materyales at ebidensyag magpapatunay.
Bukod sa ating sariling karanasan, maaari tayong magsaliksik sa dyornal, magazine,
ensayklopedya, pahayagan, interbyu at maging sa panonood ng sine at telebisyon.
3. Paghugis (Shaping)
Habang nangangalap tayo ng mga materyales, binbigyan na natin ng hugis an gating paksang
susulatin. Maaari na nating sulatin ang burador na maaari ring maging batayan sa
pangangalap ng mga kagamitan. Kailangan Makita natin ang pokus n gating paksa sa
pamamagitan ng pagtatanong sa sarili kung ano ang tunay na paksa.
4. Pagrebisa (Revising)
Ang isang sulatin ay hindi nakukuha sa isang upuan lamang. Ang isang mabuting papel ay
nagdadaan ng ilang yugto ng pag-unlad mula sa mga di-formal na tala tungo sa unang
burador, hanggang sa paynal na papel. Karamihan sa mga nalathalang sulatin ay dumaan ng
mga pagbabago at muling pagsulat hanggang sa maabot nito ang pinakawasto at tumpak na
pamaraan ng pagsulat.

Mga Bahagi ng Pagsulat

Panimula

SED-F 101: INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA

Page 10 of 11
 NORTHWESTERN UNIVERSITY,INC
Laoag City, Ilocos Norte

Katawan
Konklusyon
Rekomendasyon

SED-F 101: INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA

Page 11 of 11