«ΤΡΟΠΟΙ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΩΝ

ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ

ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ ΩΣ
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ/ΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ»
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ: ΜΟΣΤΡΑΤΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ
ΕΠΟΠΤΕΥΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΑΣΗΜΙΝΑ

6 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2021
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΚΥΜΗΣ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΤΟΣ 2020-2021
Δ’ ΕΞΑΜΗΝΟ - ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
 Οι γυναίκες ναυτικοί δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο. Αρκετοί δεν θυμούνται την ύπαρξη
σημαντικών προσωπικοτήτων στην Ελληνική ναυτιλία, όπως τις γυναίκες καπετάνισσες της
Επανάστασης του 1821. Ενδεικτικά θα αναφέρω ως πρώτες καπετάνισσες, τη Μόσχω Τζαβέλλα και τη
Χάιδω Σέχου, που πολεμήσαν με το σπαθί στο χέρι και πρώτες στη μάχη υπερασπίσθηκαν το Σούλι.
Τη Λένα Μπότσαρη, όμορφη και υπερήφανη καπετάνισσα, που έκλεισε με 200 γυναίκες στα
Τζουμέρκα του Σέλτσου την τελευταία πράξη του δράματος του Ζαλόγγου. Η ηρωική Γαλαξιδιώτισσα
Αλέφαντο και η ένδοξη ηρωίδα Παπαδιά Κουρκουμέλη στο Μεσολόγγι πολέμησαν ανδρεία, καθώς και
η γυναίκα του Κίτσου Τζαβέλλα. Πρώτη και μεγάλη η Μπουμπουλίνα, ανάμεσα στις ηρωίδες της
θάλασσας.

Η Μαντώ Μαυρογένους, η ηρωίδα της Μυκόνου, πολέμησε και ανδραγάθησε στο νησί της.
Πολέμησε επίσης στην Εύβοια, στο Πήλιο και στη Φωκίδα. Είχε το βαθμό του Αντιστράτηγου,
αξιοσημείωτη διάκριση για την εποχή εκείνη. Εάν δεν υπήρχαν οι μαρτυρίες των ξένων ιστορικών και
φιλελλήνων, οι οποίοι είδαν και έκριναν αμερόληπτα, θαύμασαν τη γενναιοψυχία, τη φιλοπατρία και
τη μοναδική αυταπάρνηση της εξαίσιας αυτής γυναίκας, τίποτα ίσως δεν θα γνωρίζαμε σήμερα για τη
Μαντώ Μαυρογένους. Οι Έλληνες ιστορικοί του περασμένου αιώνα την αγνόησαν παραδόξως.

Χρειάστηκε να περάσουν 158 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, για να μπορέσει πλέον
μια γυναίκα να αποκτήσει ξανά μια θέση στην ναυτιλία και συγκεκριμένα, αυτή του εμπορικού
ναυτικού. Το 1978 ιδρύθηκε η πρώτη δημόσια σχολή πλοιάρχων γυναικών, με όνομα ΑΔΣΕΝ
ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ, και έδρα της το χώρο του ΚΕΣΕΝ στο Ρέντη. Η πρώτη γνωστή Ελληνίδα
ναυτικός, εκείνης της εποχής, η Νίκη Σκέντζου, μετά τις σπουδές της σε ναυτικό λύκειο, δεν κατάφερε
να μπαρκάρει, αφού όλες οι πόρτες των ναυτιλιακών εταιρειών ήταν κλειστές. Δεν τα παράτησε και
χωρίς καμία υποστήριξη από το κράτος ή την κοινωνία, συνέχισε να κυνηγάει το όνειρο της και της
δόθηκε η ευκαιρία ως ναυτόπαιδο σε κρουαζιερόπλοιο. Με ζήλο, επιμονή και σκληρή δουλειά,
κατάφερε μετά από χρόνια, να γίνει Πλοίαρχος στο «ΕΛΛΗΝΙΚ ΤΟΡΤΣ».

Οι συνθήκες «ωρίμασαν» και πλέον, σε όλες τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, υπάρχουν
γυναίκες Δόκιμοι Πλοίαρχοι και Μηχανικοί. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όμως ακόμα και
σήμερα, οξύνουν την κατάσταση και αναδεικνύουν το μεγάλο βαθμό ανισότητας, μεταξύ άνδρα και
γυναίκας ναυτικού. Ένα σημαντικό κριτήριο για να αποκτήσει πτυχίο μία δόκιμος, είναι η υποχρεωτική
θαλάσσια υπηρεσία, τα εκπαιδευτικά ταξίδια δηλαδή, τα οποία όσο «εύκολα» είναι για τους άντρες
σπουδαστές να τα πραγματοποιήσουν, αφού οι ναυτιλιακές και διαχειρίστριες εταιρείες, στο εξής
«εταιρείες», ουδέποτε θα αρνηθούν την πρόσληψη τους λόγω του βιολογικού φύλου τους, άλλο τόσο
δύσκολο είναι για τις γυναίκες σπουδάστριες να τους δεχθεί εταιρεία με κύριο και βασικό λόγο το φύλο
τους. Στα ερωτηματολόγια που πραγματοποιήθηκαν, στο εξής «έρευνα», το 60% των σπουδαστριών
απάντησαν ότι τους είχαν αρνηθεί, μόνο λόγω του φύλου τους, από το 75% έως το 100% των εταιρειών
που έκαναν αίτηση. Ενώ μόλις 2 στις 10 σπουδάστριες δεν αντιμετώπισαν τέτοιο πρόβλημα. Σύμφωνα
με τον ITF, γυναίκες αξιωματικοί και μηχανικοί με δίπλωμα, δεν μπορούν να ναυτολογηθούν επειδή οι
ναυτιλιακές εταιρείες δεν δέχονται στην πλειοψηφία τους γυναίκες, με αποτέλεσμα να αναγκάζονται
να βρεθούν σε άλλες θέσεις είτε γραφείου είτε άλλου, εντελώς διαφορετικού κλάδου.

Αυτή η κατάσταση είναι αναστρέψιμη, και οι παράγοντες που μπορούν να στηρίξουν την
αύξηση του ποσοστού των γυναικών στην εμπορική ναυτιλία, θα μπορούσε να είναι το κράτος, τα
συνδικάτα και οι εταιρείες. Εμπόδιο σε αυτή την αλλαγή είναι και το ίδιο το πλήρωμα στα πλοία, καθώς
μόνο το 50% των αντρών, ακόμα και νέοι 18-31 ετών, θεωρούν ότι το ποσοστό γυναικών ναυτικών
πρέπει να αυξηθεί. Προβληματικό επίσης είναι πως, 4 στους 10 Καπετάνιους και Α’ Μηχανικούς,
θεωρούν ότι δεν πρέπει να αυξηθεί καθόλου αυτό το ποσοστό. Ένα μέτρο διευκόλυνσης του κράτους
θα ήταν, να οριστεί ένα ελάχιστο ποσοστό ναυτολόγησης γυναικών σε πλοίο, με βάση τον συνολικό
αριθμό γυναικών που είναι καταχωρημένες στο μητρώο του Υπουργείου Ναυτιλίας καθώς και η
ανάθεση στον Συνήγορο του Πολίτη περιπτώσεων όπου μια γυναίκα καταγγείλει, ότι μια εταιρεία της
αρνήθηκε πρόσληψη λόγω φύλου.

Σε αντίθεση με άλλες χώρες, η Ελλάδα μισθολογικά παρέχει ίσες αμοιβές στους ναυτικούς
ανεξαρτήτως φύλου μέσω των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, μετά από την υιοθέτηση των
κανονισμών της MLC 2006, στις 4 Ιανουαρίου του 2014 αλλά και πριν από αυτήν. Πρέπει επίσης να
σημειωθεί ότι από το 2002, εξαλείφθηκε και κάθε διάκριση στην μισθοδοσία μεταξύ των δύο φύλων,
σύμφωνα με έρευνα της Ε.Ε, στον ναυτιλιακό τομέα, δηλαδή στο ανθρώπινο δυναμικό εντός των
εταιρειών. Ένα σημαντικό πρόβλημα, που έρχονται αντιμέτωπες οι γυναίκες ναυτικοί, είναι η
διαθεσιμότητα γυναικείων ειδών υγιεινής, όπως οι σερβιέτες. Στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε,
υπάρχει συμφωνία και από τα δύο φύλα ότι οι εταιρείες, πρέπει να παρέχουν δωρεάν στις γυναίκες
ναυτικούς αυτό το βασικό και απαραίτητο είδος προσωπικής υγιεινής (78.95% των αντρών και 71%
των γυναικών, απάντησαν ότι είναι απαραίτητο).

Οι γυναίκες ναυτικοί, αναγκάζονται με δικά τους έξοδα να καλύψουν αυτή την ανάγκη, κάτι
που θεωρητικά θα έπρεπε να είναι παράβαση της MLC 2006, καθώς αναφέρει πως τα πλοία που φέρουν
την σημαία του κράτους μέλους που έχει υιοθετήσει αυτούς τους κανονισμούς, πρέπει να προστατεύουν
την υγειονομική περίθαλψη και υγιεινή του πληρώματος. Ειδικά σε καταστάσεις όπως αυτής της
πανδημίας, της COVID-19, αρκετές γυναίκες πρέπει να αγοράζουν μεγάλες ποσότητες για να
καλύψουν τις ανάγκες τους, καθώς αρκετά λιμάνια δεν επιτρέπουν την έξοδο από το λιμάνι για λόγους
ασφάλειας ή ακόμα λόγω του χρόνου ελλιμενισμού, κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό.

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα, αυτό της σεξουαλικής κακοποίησης, που δεν αναφέρεται συχνά
έως και καθόλου και δεν πρέπει να θεωρείται αυτονόητο ότι δεν θα συμβεί, πρέπει να αντιμετωπιστεί
με την σειρά του, είτε εν πλω είτε σε έξοδο στην στεριά. Οι πιθανότητες να συμβεί ένα περιστατικό
βιασμού εν πλω είναι σχετικά μικρές αλλά δεν παύει να είναι μια πιθανότητα που ο Πλοίαρχος, το
πλήρωμα και η εταιρεία πρέπει να λάβουν υπόψη. Το πρόβλημα που δημιουργείται εδώ, είναι ότι τα
πλοία δεν διαθέτουν στα φάρμακα τους το λεγόμενο «χάπι της επόμενης ημέρας». Ένα χάπι το οποίο
μπορεί να βοηθήσει μια γυναίκα θύμα βιασμού εν πλω, να μην μείνει έγκυος, καθώς εν πλω η πρόσβαση
σε ιατρική φροντίδα για ένα σημαντικό θέμα σαν αυτό, δεν είναι εύκολα εφικτή αν παραδείγματος χάρη
το πλοίο είναι στα μέσα του Ειρηνικού. Στην έρευνα, 78.95% των αντρών και 71% των γυναικών,
απάντησαν ότι είναι απαραίτητο.

Η καθημερινότητα μιας γυναίκας ναυτικού σε ένα πλοίο, δεν είναι εύκολη, καθώς ως «το
αδύναμο» φύλο, σύμφωνα με την ανδροκρατούμενη κοινωνία, μια άποψη που κυριαρχεί στις απόψεις
των περισσότερων ναυτικών, αξιωματικών και μηχανικών. Η ευρεία επικράτηση τέτοιων απόψεων,
αφήνει τις γυναίκες ναυτικούς πιο ευάλωτες και αδύναμες στο πλήρωμα. Σύμφωνα με επιστημονική
έρευνα των Ann W. Burgess και Nancy A. Crowell, στο βιβλίο τους «Understanding Violence Against
Women» που εκδόθηκε το 1996. Αναδεικνύουν διάφορους λόγους και επιρροές, που οδηγούν το
αντρικό φύλο να υποτιμά όλο και περισσότερο κάθε προσπάθεια του γυναικείου φύλου για ισότητα.
Ενδεικτικά αναφέρουν, “Η βία κατά των γυναικών πιστεύεται ευρέως ότι οφείλεται στις ανάγκες
κυριαρχίας επί των γυναικών. Αυτή η άποψη δημιουργεί την εικόνα ενός ισχυρού άνδρα που χρησιμοποιεί
τη βία κατά των γυναικών ως εργαλείο για να διατηρήσει την ανωτερότητά του, αλλά η έρευνα δείχνει ότι
η σχέση είναι πιο περίπλοκη. Η εξουσία και ο έλεγχος βασίζονται συχνά στη βία προς την γυναίκα, αλλά
ο σκοπός της βίας μπορεί επίσης να είναι η απάντηση στα συναισθήματα ανικανότητας και αδυναμίας

«Άκουσα ερωτική εξομολόγηση εν πλω, που παρά την καταληκτική μου αντιμετώπιση και αρνητική
μου στάση απέναντι στο άτομο αυτό, δεν μπορούσαμε να συνεργαστούμε αρμονικά!»
Ανώνυμη προσωπική εμπειρία
ενός άνδρα να αποδεχθεί την απόρριψη’’. Στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε, γυναίκες ναυτικοί όλων
των ηλικιακών ομάδων, απάντησαν για την σωματική και ψυχολογική βία που έχουν δεχτεί απλά και
μόνο λόγω του φύλου τους.

Τα αποτελέσματα είναι τρομακτικά, καθώς το 8.5% των γυναικών ναυτικών έχουν δεχτεί
σωματική βία έστω και μία φορά. Η ψυχολογική βία που έχουν δεχτεί έστω και μία φορά είναι στο
80% (78.95%, ηλικίες 18-31 και 83.33%, ηλικίες 32+). Σε καθημερινή βάση, ψυχολογική βία δέχεται
το 10% των γυναικών ναυτικών ηλικίας 18-31. Αν υπήρχε πλήρη ισότητα, καταλαβαίνουμε πως αυτά
τα νούμερα, θα έπρεπε να μην υφίστανται. Στην ναυτιλία, επικρατεί η άποψη ότι τα πλοία είναι μόνο
για όσους αντέχουν και τους ψυχολογικά δυνατούς. Σαφώς και είναι ένα δύσκολο επάγγελμα, με πολλές

«Ο τρίτος μηχανικός και ο βοηθός ηλεκτρολόγου με χούφτωναν, οπότε πέρναγα από τον διάδρομο
από το καπνιστήριο στις καμπίνες.»
Ανώνυμη προσωπική εμπειρία

προκλήσεις και κινδύνους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι έμπειροι άντρες ναυτικοί θα έπρεπε να
«τεστάρουν» τις νέες γυναίκες στο κατά πόσο θα μπορέσουν να αντέξουν την καθημερινή απαξίωση,
υποτίμηση και απομόνωση από το πλήρωμα, ώστε να πάρουν την απάντηση ότι αφού άντεξαν όλα αυτά
είναι πλέον άξιες για το επάγγελμα. Παρομοίως βέβαια, δεν πρέπει να παραβλέψουμε ότι ακόμα και οι
νέοι άντρες ναυτικοί αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο.

Σε ιταλική έρευνα που πραγματοποιήθηκε (Eurofound, 2015, σελίδα 36), οι γυναίκες έχουν
διπλάσιες πιθανότητες να ζητήσουν παραίτηση λόγω ψυχολογικής και σωματικής βίας από ότι οι
άντρες συνάδελφοι τους. Επίσης, στην σχετική έκθεση του ILO “Meeting of Experts on Violence against
Women and Men in the World of Work”, αναφέρεται και η μεγάλη διαφορά μεταξύ αντρικού και
γυναικείου φύλου, σχετικά με την βία στον χώρο εργασίας. Τα ποσοστά ανδρών που δέχονται
ψυχολογική και σωματική βία, είναι σαφώς πάρα πολύ μικρότερα σε σχέσεις με τις γυναίκες
συναδέλφους τους.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως αρκετοί αξιωματικοί και μηχανικοί, για να
«προστατεύσουν» τις γυναίκες του πληρώματος, δεν θα τις βάλουν σε δουλειές καταστρώματος ή
μηχανής που θεωρούνται δύσκολες και κουραστικές γιατί επικρατεί πάλι η άποψη, ότι δεν είναι εφικτό
μια γυναίκα να κάνει τέτοιου είδους εργασίες, πχ Αν ένα πλοίο, είναι σε ετοιμότητα για πρόσδεση σε
λιμάνι και στο πλήρωμα υπάρχει άντρας δόκιμος και γυναίκα δόκιμος, οι πιθανότητες ο δόκιμος να
είναι στην πλώρη για να βοηθήσει στην πρόσδεση και η δόκιμος στην Γέφυρα να συμπληρώνει έγγραφα
ή να είναι απλά παρών στην Γέφυρα, καταλαβαίνουμε ότι είναι μεγάλες και σίγουρα όλοι έχουμε να
αναφέρουμε τέτοιο παράδειγμα. Αυτή η αντιμετώπιση της γυναίκας ναυτικού, βοηθάει περισσότερο
στην ανισότητα επί του πλοίου, και συγχρόνως δημιουργεί συγκρούσεις στην συνέχεια, καθώς ο
δόκιμος θεωρεί πως δεν έχει και αυτός ίση αντιμετώπιση ως προς τα καθήκοντα που μοιράζονται.
 Χαρακτηριστικά στην έρευνα, 6 στους 10 άντρες ναυτικούς, θεωρούν πως οι γυναίκες
ναυτικοί, μπορούν να συμμετέχουν σε όλες τις εργασίες ισάξια με αυτούς. Ο ίδιος αριθμός επίσης
θεωρεί, ως θετική την ύπαρξη γυναικών επί του πλοίου. Τέλος, θετικό είναι ότι 8 στους 10
αντιμετωπίζουν ισότιμα μια γυναίκα με το υπόλοιπο πλήρωμα. Είναι πολύ σημαντικό να
κατανοήσουμε, ότι οι γυναίκες ναυτικοί δεν χρειάζονται κάποια ειδική μεταχείριση ή προστασία ενός
ανώτερου αξιωματικού γιατί αυτό δείχνει άνιση μεταχείριση και αυξάνει τις πιθανότητες να υπάρξει
σύγκρουση στο πλήρωμα λόγω αυτής της μεταχείρισης. Πρέπει να μην ξεχωρίζουμε το πλήρωμα με
βάση το φύλο αλλά βάσει των ικανοτήτων και γνώσεων τους. Αυτό σημαίνει ίση μεταχείριση. Κάθε
εταιρεία επίσης, για να αντιμετωπίσει περιπτώσεις σωματικής βίας, κακοποίησης και ψυχολογικής
απομόνωσης θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα εργαλείο υποστήριξης ανώνυμων καταγγελιών, μέσω
ειδικού email ή τηλεφωνικού αριθμού και να αντιμετωπίζει τα περιστατικά με πλήρη εχεμύθεια και
προσοχή καθώς και να πραγματοποιήσει επιμορφωτικά σεμινάρια.

«Εγώ ήμουν η μόνη γυναίκα στο καράβι και όλοι ασχολούνταν μαζί μου όλη μέρα σχετικά με το τι
φοράω και σε ποιον μιλάω, με αποτέλεσμα να αποστασιοποιηθώ κάποια στιγμή από το πλήρωμα.
Επίσης ο δεύτερος μηχανικός είχε δηλώσει ξεκάθαρα ότι δεν θέλει να είμαι στο μηχανοστάσιο επειδή
είμαι γυναίκα το ίδιο και ο 3ος»

Ανώνυμη προσωπική εμπειρία

Στην καθημερινότητα του πλοίου δεν είναι μόνο η εργασία αλλά και ο χρόνος εκτός αυτής. Τα
απογεύματα που γίνονται προβολές ταινιών, επίσημες γιορτές και αργίες που τυχόν πραγματοποιούνται
στο πλοίο, το λεγόμενο «μπάρμπεκιου» επίσης, είναι μια ευκαιρία του πληρώματος να γνωριστεί
καλύτερα μεταξύ του και να αναπτυχθεί, και άλλο η αίσθηση της ομαδικότητας και συμπερίληψης στην
μικρή κοινωνία του πλοίου. Δυστυχώς, λόγω της άνισης μεταχείρισης, οι γυναίκες ναυτικοί δεν
νιώθουν άνετα να μπορέσουν να συμμετέχουν και αυτές σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις όταν νιώθουν
ότι δεν ανήκουν σε αυτό το σύνολο. Στην έρευνα, το 17% των γυναικών όλων των ηλικιακών ομάδων
απάντησε, πως αποφεύγουν τέτοιου είδους εκδηλώσεις αρκετά έως και κάθε φορά. Αυτό οδηγεί στην
περαιτέρω απομόνωση της γυναίκας ναυτικού από το υπόλοιπο πλήρωμα και σαν συνέπεια της
αποφυγής τέτοιων εκδηλώσεων, να γίνεται όλο και πιο δύσκολη η καθημερινότητα της μέσα στο πλοίο,
να μειώνεται δραστικά η διάθεση της να πραγματοποιήσει οποιαδήποτε εργασία της ανατεθεί και
συγχρόνως να επιδρά σημαντικά στην ψυχολογία της.

Αυτό σίγουρα θα μπορούσαμε να το θεωρήσουμε, ως ένα συμπληρωματικό λόγο για μια

γυναίκα να εγκαταλείψει το ναυτικό επάγγελμα. Από την στιγμή που είναι απομονωμένη, υπόκεινται
σε διακρίσεις και αντιμετωπίζει ένα άνισο εργασιακό περιβάλλον, καταλαβαίνουμε ότι αμέσως
επόμενο είναι να ξεχάσει το όνειρο της για μια καριέρα στην ναυτιλία. Στην έρευνα όμως, δείχνει ότι
οι γυναίκες ναυτικοί δεν υποχωρούν και δεν εγκαταλείπουν τα σχέδια τους, τουλάχιστον όχι όλες. Το
17,5% των νέων γυναικών (ηλικίας 18-31), δηλώνουν πως θα εγκαταλείψουν ή εγκατέλειψαν το
ναυτικό επάγγελμα. Στις ηλικίες 32+ το ποσοστό μειώνεται στο 8.3%. Η διαφορά αυτή θα μπορούσε
να βασιστεί στο γεγονός, ότι οι μικρότερες ηλικίες αφορούν δόκιμους στην πλειοψηφία, καθώς δεν
έχουν ακόμα κάποιο ανώτερο βαθμό, κάτι που τις καθιστά ακόμα πιο ευάλωτες. Ειδικά κιόλας, 1 στις
2 γυναίκες δόκιμους, δεν είχαν καμία απολύτως στήριξη στην πρακτική τους άσκηση από άνδρες
αξιωματικούς/μηχανικούς.

«Υπάρχουν γυναίκες ικανότερες από άντρες και με

μεγαλύτερη θέληση»

Ανώνυμος
 Για όσες καταφέρουν να ξεπεράσουν αυτές τις αντιξοότητες, έρχεται ένα άλλο μεγάλο
πρόβλημα που βάζει «τέλος» στην καριέρα τους. Για όσες γυναίκες αποφασίσουν να τεκνοποιήσουν,
η πρώτη τους σκέψη είναι πως θα συνεχίσουν το επάγγελμα. Συγκεκριμένα, το 58% των γυναικών
θεωρούν πως η γέννηση ενός παιδιού είναι, αρκετά έως πάρα πολύ, ένας ανασταλτικός παράγοντας για
το ναυτικό επάγγελμα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση το 66% των γυναικών, θεωρούν πως θα
μπορούσε να αποτελεί ενθαρρυντικό στοιχείο για αυτές, η απόφαση του συντρόφου της για την
υποστήριξη στην ανατροφή του τέκνου, και το 87.5% θεωρεί ότι πρέπει να υπάρχουν κίνητρα από το
κράτος και τις εταιρείες, μετά την απόκτηση παιδιού, για την διευκόλυνση του ναυτικού επαγγέλματος.

Να αναφερθεί εδώ πως, καμία εταιρεία δεν μπορεί να υποβάλλει σε τεστ εγκυμοσύνης,
γυναίκες ναυτικούς πριν την πρόσληψη τους ή πριν την ναυτολόγηση τους σύμφωνα με την απόφαση
του International Labour Organisation (ILO) Convention 183, καθώς αυτό θεωρείται παραβίαση αυτής
της διεθνούς απόφασης. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, μια εγκυμονούσα γυναίκα θα μπορούσε με την
συμβουλή του/της ιατρού της, να μπορέσει να εργαστεί μέχρι και την 28η εβδομάδα τοκετού σύμφωνα
με τους διεθνής κανονισμούς. Φυσικά η εταιρεία, θα μπορούσε να καλύψει ιατρικά έξοδα, για τυχόν
εξετάσεις που θα χρειαστεί να κάνει μια γυναίκα σε οποιοδήποτε λιμάνι και αφορούν τον τοκετό της.
Αν κριθεί από τον γιατρό ότι πλέον δεν μπορεί να εργαστεί, η εταιρεία οφείλει να καλύψει και τον
επαναπατρισμό της σύμφωνα με τον ILO καθώς και αποζημίωση ίση με του ποσού 2 μηνιαίων
αποδοχών.

Όσο αναφορά τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, εκεί θα μπορούσε να ενισχυθεί περαιτέρω
η ύλη του μαθήματος της Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού και να ενταχθούν υποχρεωτικά
κεφάλαια που να αναδεικνύουν την σημασία της ισότητας ανάμεσα στα δύο φύλα και την περαιτέρω
ανάπτυξη γύρω από το ζήτημα των έμφυλων διακρίσεων. Οι ΑΕΝ είναι το πρώτο και βασικό στάδιο
εκπαίδευσης μελλοντικών αξιωματικών και μηχανικών του Εμπορικού Ναυτικού. Στην έρευνα μόνο
το 27% των γυναικών θεωρεί πως η φοίτηση τους στις ΑΕΝ, τους εξασφάλισε ίση συμμετοχή για τη
συνέχιση του ναυτικού επαγγέλματος.

Η ισότητα εν πλω, δεν χρειάζεται μόνο τις εταιρείες και το κράτος για να εφαρμοστεί αλλά
βασίζεται στον βασικό πυρήνα του πλοίου, αυτόν του πληρώματος. Αν πρώτα εμείς ως πλήρωμα,
ξεχωριστά ο καθένας, κατανοήσουμε πόσο αναγκαία είναι η ισότητα και τα θετικά οφέλη που μπορεί
να φέρει στην καθημερινότητα μας εν πλω. Τότε θα έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα μπροστά. Όσοι
λοιπόν βρεθείτε σε πλοίο που έχει γυναίκες δόκιμους, αξιωματικούς, μηχανικούς αντί να ορίζουμε εμείς
τις ανάγκες τους, προτιμότερο θα ήταν να ρωτήσουμε τις ίδιες. Αν θέλουμε να μάθουμε για τα
προβλήματα τους, προτιμότερο είναι να μιλήσουμε μαζί τους και όχι να τις αγνοήσουμε. Ένα πλοίο
χρειάζεται ένα υγιές πλήρωμα με ομαδικό πνεύμα, συνεργασία και κοινό στόχο την διασφάλιση της
ποιότητας ζωής μας.

Τέλος, ας αποδεχτούμε ότι δεν είναι όλες οι γυναίκες ίδιες. Φυσικά και αυτό, φαίνεται
προφανές. Όμως, οι περισσότεροι, δυστυχώς, έχουν προκαταλήψεις και στερεοτυπικές αντιλήψεις, και
θεωρούμε ότι υπάρχουν συγκεκριμένες ιδιότητες και χαρακτηριστικά που αναμένονται από τις
γυναίκες. Ας «αγκαλιάσουμε» λοιπόν, τους τρόπους με τους οποίους η κάθε γυναίκα, είναι απλά ένα
άτομο με διαφορετικά χαρακτηριστικά από την κάθε άλλη, μην περιμένουμε να τηρούν μια
στερεοτυπική ιδέα της θηλυκότητας και να μην τις συγκρατούμε όταν το κάνουν.
 ΠΗΓΕΣ

1. http://agbasilios.blogspot.com/2007/11/blog-post_09.html

2. https://www.naftikachronika.gr/2020/11/08/gynaikes-naftikoi-mythoi-kai-alitheies/

3. https://imo.libguides.com/c.php?g=659460&p=4717027

4. https://chilonas.com/2019/01/14/https-wp-me-p1op6y-cgm-2/

5. https://www.itfseafarers.org/en/issues/women-seafarers

6. Gender Wage Gap: Evidence from the Hellenic Maritime

7. INTERNATIONAL LABOUR CONFERENCE

8. Causes and Consequences of Violence Against Women

9. Meeting of Experts on Violence against Women

10. https://e-nautilia.gr/7-logoi-pou-einai-liges-oi-ginaikes-nautikoi/

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ

Για τον σκοπό αυτής της εργασίας, δημιουργήθηκαν δύο ερωτηματολόγια. Το 1ο αφορούσε
αποκλειστικά γυναίκες ναυτικούς και συνολικά συγκεντρώθηκαν 84 απαντήσεις. Το 2ο αφορούσε
αποκλειστικά άντρες ναυτικούς και συνολικά συγκεντρώθηκαν 268 απαντήσεις.

Σε περίπτωση που επιθυμείτε πρόσβαση στα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων, παρακαλώ όπως
στείλετε email στην διεύθυνση mostratosspiros@gmail.com με θεμα «ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ» και να σημειώσετε το ονοματεπώνυμο σας και τον λόγο που επιθυμείτε να έχετε
πρόσβαση στα αποτελέσματα.