Arystoteles, Metafizyka, księga IX

1. pojęcie możności w opozycji do aktu (realizacji)

O możności materii mówimy w znaczeniu jej potencjalnej zdolności do przyjmowania lub

otrzymywania formy np. drewno ma możność do bycia różnymi przedmiotami tj krzeszło, stół itp.
ponieważ ma konkretną zdolność przyjęcia form rozmaitych przedmiotów.

Aktem jest zaś właśnie te „przyjecie formy”, czyli zaktualizowanie się zdolności np. drzewa do
stania się krzesłem czy brązu do stania się posągiem.

2. możność bierna i czynna

3. możność związana z rozumem a możność naturalna

Możność związana z rozumem dotyczy przeciwieństw, np. sztuka lekarska ma możność

wywowałania jak i wyleczenia choroby. Bierze się to stąd, że umiejętność jest w rozumie, a rozum
przedstawia zarówno dany przedmiot jak i jego brak i tutaj że nie wiem jak ładnie zparafrazować to
zacytuję „chociaż nie w taki sam sposób: w pewnym sensie przedstawia jedno i drugie, a w innym
raczej to, co pozytywne”

4. Odpowiedź na paradoks megarejczyków

Najpierw, stanowisko megarejczyków, cytacik:

„Są tacy, jak megarejczycy, którzy twierdzą, że coś jest w możności tylko wtedy, gdy działa, kiedy
zaś nie działa, nie jest w możności. Na przykład budowniczy nie jest w możności budowania, kiedy
nie buduje, lecz dopiero kiedy buduje. I tak w innychprzypadkach.”

Arystoteles odpowiada na to, że nie jest możliwe posiadanie jakichkolwiek umiejętności bez
wcześniejszego opanowania je i naturalne jest że, czasami można zapomnieć jak coś się robi
(chociażby przez upływ czasu). Pyta się jednak jak możliwe jest, zaprzestawszy wykonywania
jakiejś czynności utracić daną umiejętność i zaraz potem posiąść tę umiejętność znowu, kiedy
zacznie się znowu wykonywać daną czynność. To samo tyczy się rzeczy nieożywionych, wszelkie
doznania zmysłowe istniałyby tylko wtedy, kiedy byłyby postrzegane zmysłowo. (Descartes vibes
intensife)

5. akt jako ruch zawierający swój kres