Professional Documents
Culture Documents
გაზეთი „ჩვენი სოფელი" #52
გაზეთი „ჩვენი სოფელი" #52
გაზეთი „ჩვენი სოფელი" #52
ყოველწლიურ კონფერენციას
წარმატების ისტორიები გვ. 6-7 განათლების ხელშეწყობა გვ. 11
დაესწრო
სკოლამდელი გარემოსდაცვითი
ENPARD-ის ფარგლებში
განათლება მთელს საქართველოში
სამინისტროს მიერ
განხორციელებული სამუშაოები
წარმატებულად შეფასდა
საქართველო, თბილისი, 0159, მარშალ გელოვანის გამზ. N6. ელ-ფოსტა: INFO@MEPA.GOV.GE ცხელი ხაზი (+995 32) 247 01 01; 1501
2 ახალი ამბები
გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს მიერ ასოცირების შესახებ შეთანხმებით აღებული
ვალდებულებების შესრულების პროცესი ევროკომისიის 2019 წლის ანგარიშში დადებითად შეფასდა
ევროკავშირმა ასოცირების შესახებ შეთა- „ანგარიშში საუბარია ისეთ დადებით დებითად არის შეფასებული ის ნაბიჯე-
ნხმებით აღებული ვალდებულებების შეს- შედეგებზე, როგორებიცაა ჰაერის პო- ბი, რომლებიც მთავრობამ ნარჩენების
რულების 2019 წლის ანგარიში გამოაქვეყნა. რტალის შექმნა, გარემოსდაცვითი მი- მართვის მიმართულებით, მათ შორის,
მართულებით პოლიტიკის არსებობა, მწარმოებლის გაფართოებული ვალდე-
ანგარიშში განხილულია საქართველოს
მათ შორის, ტყის კოდექსი, რომელიც ბულების პრინციპის დანერგვისთვის გა-
გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეო-
სამინისტროში შემუშავდა, საქართვე- დადგა.
ბის სამინისტროს მიერ როგორც პოლი-
ლოს მთავრობამ დაამტკიცა და პარ- ანგარიშში ხაზგასმულია ევროკავში-
ტიკური, ისე ინსტიტუციონალური კუთხით
ლამენტშია გადაგზავნილი; აკვაკულტუ- რის მხრიდან მხარდაჭერა, მათ შორის,
განხორციელებული რეფორმები.
რისა და მეთევზეობის მიმართულებით ENPARD-ის და EU4Evironment მიმდინარე
გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნე- გაუმჯობესებული კანონმდებლობა, სუ- პროექტები, რაც ხელს უწყობს ევროპულ
ობის მინისტრის, ლევან დავითაშვილის რსათის უვნებლობის ეროვნულ სტრა- ქვეყნებთან სავაჭრო ურთიერთობების და
განცხადებით, დადებითად შეფასდა სა- ტეგიასა და ფიტოსანიტარიის კუთხით გარემოსდაცვითი კუთხით პასუხისმგებ-
მინისტროს სტრატეგია და სამოქმედო სტრატეგიულ დოკუმენტზე, რომელიც ლიანი დამოკიდებულების გაუმჯობესე-
გეგმა, რაც დარგის განვითარებას გრძე- 2020 წელს დამტკიცდება. ანგარიშში და- ბას“, - განაცხადა ლევან დავითაშვილმა
ლვადიან პერსპექტივაში განიხილავს.
აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების ტეგიული პარტნიორის, აშშ-ის მხარდაჭე- გარემოს დაცვისა და სოფლის საზოგადოების (GIZ) აქტიური მხარდაჭე-
სააგენტოსა (USAID) და ისრაელის რას საქართველოს პოლიტიკის მიმართ. მეურნეობის მინისტრი ლევან რით შევიმუშავეთ ტყის ახალი კოდექსის
სახელმწიფო განვითარების სოფლის მეურნეობის მიმართულებით დავითაშვილი დონორთა კანონპროექტი, რომელიც ტყის მდგრა-
საერთაშორისო თანამშრომლობის ჩვენ გვაკავშირებს მჭიდრო, მრავალწლი- ყოველწლიურ კონფერენციას დი მართვის პრინციპების შესაბამისად,
სააგენტოს (MASHAV) შორის ანი თანამშრომლობა როგორც აშშ-თან, დაესწრო. კონფერენცია ქმნის სამართლებრივ საფუძველს ტყის
ურთიერთგაგების მემორანდუმი ისე ისრაელის სახელმწიფოსთან. დღეს საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა მართვის პრაქტიკის მოდერნიზებისთვის.
გაფორმდა. გაფორმებული მემორანდუმი მნიშვნე- გიორგი გახარიამ გახსნა. ჩვენ გვაქვს ამბიციური გეგმები ტყის აღ-
ლოვანი წინაპირობაა იმისა, რომ ამერი- დგენა-გაშენების, განახლების და ტყით-
მემორანდუმს ხელი აშშ-ის საერთაშო- კელი და ებრაელი ექსპერტები ცოდნასა სარგებლობის კუთხით. საერთაშორისო
რისო განვითარების სააგენტოს (USAID) და გამოცდილებას გაგვიზიარებენ აგრა- ვალდებულების შესაბამისად, აქტიურად
ადმინისტრატორის მოადგილემ, ბონი რულ სფეროში“, - განაცხადა ლევან დავი- ვმუშაობთ კლიმატის ცვლილებებთან
გლიკმა და ისრაელის საგანგებო და სრუ- თაშვილმა. ადაპტაციის, სასათბურე აირების ემისიე-
ლუფლებიანმა ელჩმა საქართველოში, ბის შემცირებაზე.
„სამმხრივი პარტნიორობის ფარგლებში
რან გიდორმა მოაწერეს.
განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმობა მნიშვნელოვანი ღონისძიებები ხორციე-
მემორანდუმი საქართველოს, ამერიკასა სოფლის მეურნეობასა და ტურიზმს. ეს ლდება სოფლის მეურნეობის და სოფლის
ფორუმის ფარგლებში, მინისტრმა მთა-
და ისრაელს შორის გლობალური პარტნი- ორი სფერო არის საქართველოს ეკონო- განვითარების ხელშეწყობისთვის. აქტი-
ვრობის წევრებთან ერთად, მონაწილე-
ორობის გაძლიერებას ითვალისწინებს. მიკისთვის გადამწყვეტი. ჩვენ ვგეგმავთ, ური მუშაობა მიმდინარეობს სოფლად
ობა მიიღო პანელურ დისკუსიაში, სადაც
მემორანდუმის ფარგლებში განხორციე- რომ ავიღოთ ჩვენი და ისრაელის ინოვა- ადგილობრივი თემების განვითარების და
დიპლომატიური კორპუსისა და დონორი
ლებული აქტივობები და თანამშრომლო- ციები და მოვძებნოთ საქართველოსთვის ექსტენციის სამსახურების გაძლიერების
ორგანიზაციების წარმომადგენლების შე-
ბა საქართველოში სოფლის მეურნეობის მათი გაზიარების გზები. ამის მიზანია მიმართულებით. მსოფლიო ბანკის მხა-
კითხვებს უპასუხა.
დარგში შემოსავლების ზრდას, სოფლად საქართველოში სასოფლო-სამეურნეო რდაჭერით, მნიშვნელოვანი პროექტები
მცხოვრები მოსახლეობის კეთილდღეო- წარმოების გაზრდა და ასევე, სასოფლო- ლევან დავითაშვილმა მადლობა გადაუხა- განხორციელდა მელიორაციის კუთხით.
ბის გაუმჯობესებას და, შესაბამისად, ქვეყ- -სამეურნეო ჩართულობის გაძლიერება და დონორებს განვითარებაზე ორიენტირე- მალე დასრულდება მუშაობა მიწის რე-
ნის ეკონომიკურ განვითარებას შეუწყობს გლობალურ ეკონომიკაში“, - განაცხადა ბული თანამშრომლობისთვის და აღნიშნა, ფორმაზე. შემუშავდა მიწასთან დაკავ-
ხელს. ბონი გლიკმა. რომ მიუხედავად მძიმე მემკვიდრეობისა, შირებული კანონმდებლობა. უნდა აღი-
ბოლო წლების განმავლობაში სახელმწი- ნიშნოს, რომ ჩვენ გვაქვს გრძელვადიანი
გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნე- „27 წლის განმავლობაში დავატრენინგეთ
ფოსა და საერთაშორისო პარტნიორების სტრატეგიული გეგმა როგორც სოფლისა
ობის მინისტრმა, ლევან დავითაშვილმა 1500-ზე მეტი ქართველი სხვადასხვა
მხარდაჭერით, როგორც სოფლის მეურნე- და სოფლის მეურნეობის განვითარების,
მადლობა გადაუხადა აშშ-სა და ისრაელს თემაზე. დღევანდელი ურთიერთგაგე-
ობის, ისე გარემოს დაცვის მიმართულებით ისე გარემოს დაცვის მიმართულებით და
ხანგრძლივი, პარტნიორული თანამშრომ- ბის მემორანდუმი ამ სამმხრივი თანამ-
მნიშვნელოვანი წინსვლა და პოზიტიური ვფიქრობ, დონორების მხარდაჭერით,
ლობისთვის და აღნიშნა, რომ მემორა- შრომლობის გასაღრმავებლად შეიქმნა,
შედეგები არსებობს. შედეგები კიდევ უფრო ხელშესახები და
ნდუმი საქართველოს სოფლის მეურნეო- რომელიც საქართველოს, ამერიკასა და
მასშტაბური იქნება“, - აღნიშნა ლევან და-
ბის განვითარებაში დაეხმარება. ისრაელს შორის გაფორმდა, რათა ამ „ტყესა და ტყის რესურსს საქართვე-
ვითაშვილმა.
ყველაფერს მიეცეს მუდმივი სახე. ჩვენი ლოსთვის განსაკუთრებით დიდი მნიშ-
„აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების
მიზანია, სამმხრივი თანამშრომლობა გა- ვნელობა აქვს როგორც ეკონომიკური, ღონისძიებაში საქართველოს მთავრობის
სააგენტოს (USAID) ადმინისტრატორის
ვაფართოვოთ და გასცდეს სოფლის მეურ- ისე ეკოლოგიური თვალსაზრისით. ჩვენ წევრები, პარლამენტის თავმჯდომარე და
მოადგილე, ბონი გლიკი არის ყველაზე
ნოების სფეროს, მოვიცვათ საქართველო- აქტიურად ვმუშაობთ ტყის მდგრადი მა- დეპუტატები, დიპლომატიური კორპუსის და
მაღალი რანგის სტუმარი, რომელიც 2008
სთვის მნიშვნელოვანი ყველა სფერო", რთვის უზრუნველყოფისთვის. გერმანი- საერთაშორისო დონორი ორგანიზაციების
წლის შემდგომ იმყოფება საქართველო-
- განაცხადა რან გიდორმა. ის საერთაშორისო თანამშრომლობის წარმომადგენლები მონაწილეობდნენ.
ში. მისი ვიზიტი ადასტურებს ჩვენი სტრა-
იდეით გაერთიანებულმა ხუთმა ადგილო- 29 წლის დავით ფიცხელაურისთვის ნდის სახელი იქნება „დავით ფიცხელაუ-
დუშეთის მუნიციპალიტეტის
სოფელ ბარისახოში მოქმედი ბრივმა, ბარისახოში, სასოფლო-სამეურ- მეღვინეობა ოჯახურ ტრადიციას რის ღვინის მარანი“.
სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივი ნეო კოოპერატივი ჩამოვაყალიბეთ და წარმოადგენს. განათლებით აგრო- მომავალში დავითი ყურძნის ახალი სახე-
„არაგველები“ 5 ადგილობრივ ერთობლივად მცენარეული ჩაის წარმო-
ტექნოლოგია და მრავალი წელია ობების დამატებას და წარმოების ზრდას
ფერმერს აერთიანებს. სასოფლო- ება დავიწყეთ. მცენარეების მოპოვებას
სოფლის მეურნეობის დარგშია გეგმავს; აპირებს დამატებით ვენახის გა-
სამეურნეო სტატუსის მქონე წესების სრული დაცვით და ტრადიციების
დასაქმებული. შენებას, რაც საშუალებას მისცემს, უკეთ
კოოპერატივი 2014 წლიდან გათვალისწინებით ვახდენთ. შეგროვილი
მცენარეების გადამუშავებას ბარისახო- აკონტროლოს ნედლეულის და, შესაბა-
საქმიანობს. გამომდინარე იქიდან, რომ მისი ოჯახი
ში ჩაის საწარმოში ევროპული სტანდა- მისად, საბოლოო პროდუქტის ხარისხიც.
მრავალი წელია აყენებს ღვინოს ტრადი-
სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივის რტებით, ჰიგიენის და ჩაის დამზადების გარდა ამისა, დავითი გეგმავს წელს ტუ-
ციული მეთოდით, მას საკუთარი ბიზნესის
„არაგ
ველები“ ძირითადი საქმიანობა მკაცრი ნორმებით ვახდენთ. ტომრებიც რისტებსაც უმასპინძლოს და ღვინის დე-
დაწყებამდეც ჰქონდა დაგრო
ვილი გარ-
ტყის არამერქნული პროდუქტების შე- კი, რომლებითაც მცენარეებს ვაგროვებთ, გუსტაციასთან ერთად, ისეთი სერვისები,
კვეული ცოდნა და გამოცდილება ამ მიმა-
გროვება, გადამუშავება და მცენარეული სპეციალური გვაქვს, რომ შეგროვებიდან შესთავაზოს, როგორიცაა თონეში პურის
ჩაის წარმოებაა. ჩაის შეფუთვამდე ყველაფერი მაქსიმა- რთულებით. თუმცა, მას შემდეგ, რაც მარნის
ჩაკვრა, ჩურჩხელის ამოვლება, ტრადიცი-
ლურად ხარისხიანად გაკეთდეს. პროდუქ- გაკეთების იდეა გაუჩნდა, დავითმა გაიარა
კოოპერატივი ადგილობრივი, ველურად ული ქართული კერძების დაგემოვნება და
ციის ასორტიმენტი წლების განმავლო- სხვადასხვა ტრენინგი და კურსები კვალი-
მზარდი მცენარეებისაგან ცხრა სახეობის სხვა.
ბაში გავაფართოვეთ. ჩვენი პროდუქცია ფიკაციის ასამაღლებლად. 2018 წელს, შე-
მცენარეულ ჩაის აწარმოებს. ნედლეულის ახალგაზრდა მეწარმე, სამომავლოდ,
თბილისში რამდენიმე მაღაზიაშია ხელ- იმუშავა ღვინის მარნის ბიზნესგეგმა და
გადამმუშავებელი საწარმო დუშეთის მუ-
მისაწვდომი. კოოპერატივის ორგანიზა- მოიპოვა გრანტი პროგრამის „ახალგაზრდა მცირე საოჯახო სასტუ
მროს მოწყობასაც
ნიციპალიტეტის სოფელ ბარისახოში
ციული ფორმა გვეხმარება ერთობლივად მეწარმე“ ფარგლებში. გრანტის სახით მან ფიქრობს. საკუთარი ღვინის გაყიდვას
მდებარეობს, საწარმო სასოფლო-სამეუ
გადავლახოთ წინააღმდეგობები და გა- 12,000 ლარი მიიღო და ქვევრები შეისყიდა, დავითი ღვინის მაღაზიებსა და რესტორ-
რნეო კოოპერატივს სოფლისა და სო-
დავანაწილოთ რესურსები, რაც წარმოე- ხოლო საკუთარი თანხით ააშენა და მოაწყო ნებში გეგმავს. თუმცა, ძირითად აქცენტს
ფლის მეურნეობის განვითარების ევრო
ბის განვითარებაში ეხმარება“, - აცხადე- მაინც საექსპორტო ბაზარზე აკეთებს,
პის სამეზობლო (ENPARD) პროგრამის შენობა სოფელ ზემო ხოდაშენში. დავითს
ბს სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივ რისთვისაც უკვე დაწყებული აქვს მუშაო-
ფარგლებში თანადაფინანსებით გადაეცა. აქვს საკუთარი ვენახი, სადაც გაშენებულია
„არაგველების“ თავმჯდომარე, ნათია ბა. დავითი აპირებს აქტიური მონაწილე-
საფერავის, ქისის და რქაწითელის ჯიშის
„დეკას ჩაი ხევსურული ტრადიციული ფსუტური.
ყურძენი, თუმცა, გარკვეული რაოდენობის ობა მიიღოს სხვადასხვა საერთაშორისო
პროდუ ქტია. მთის ბალახებისგან ჩაის
2019 წელს, სასოფლო-სამეურნეო კოოპე შესყიდვაც დამატებითაც უწევს. და ადგილობრივ გამოფე
ნაში, რაც მას
დამზადება ადგილობრივებისათვის ცხო
რატივის „არაგველების“ „დეკას ჩაის“ გა- დაეხმარება პარტნიორების მოძიებასა
ვრების წესია. კოოპერატივის წევრების პირველი მოსავალი მარანში 2019 წელს
რემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის და მიზნის მიღწევაში.
სურვილი ტრადიციის გაცოცხლება და სა- დააყენა და 2020 წლის გაზაფხულზე უკვე
სამინისტროს მარკეტინგული საბჭოს მიერ
მრეწველო წარმოების დაწყება იყო, რაც
„ქართული ხარისხის ნიშანი“ მიენიჭა. ბოთლებში ჩამოასხამს. მარანის და ბრე-
შევძლით და რეალობად ვაქციეთ. ერთი
ნეობის წამყვან ქვეყნებში ხარისხთან მიმარ სასმელების ნახშირბადის სტაბილური და ანალიზის მეთოდი, რაც წამყვან
იზოტოპის თანაფარდობაზე შემოწმება ინსტიტუტებში მუშავდება და
თებაში გამოიყენება ღვინის ეროვნულმა სააგენტომ 2019 წლი- მეღვინეობის განვითარებულ
დან დაიწყო. ამ დრომდე, აღნიშნული შე- ქვეყნებში გამოიყენება. მათ შორის,
მეტის მოლოდინი და ახალი ამოცანები მოწმების დროს, ქართული მხარე სარგებ- ერთ-ერთი არის ნახშირბადის
საერთაშორისო ბაზრების
გვაქვს. ღვინის ექსპორტის რაოდენობრი- ლობდა ევროკავშირისა და საექსპორტო სტაბილური იზოტოპების კვლევა, რაც
მოთხოვნების გათვალისწინებით და ქვეყნის შესაბამისი რეგულაციებით. დღეს ერთ-ერთი მთავრი მიღწევაა.
ვი ზრდის პარალელურად, უმნიშვნელო-
კონკურენტუნარიანი ალკოჰოლიანი ვანესია ქართული ღვინის ხარისხის შენა- ცვლილებები ასევე ითვალისწინებს ზემოთაღნიშნული ცვლილებების მიზ-
სასმელების წარმოების რჩუნება და გაუმჯობესება. ღვინის, ასევე ალკოჰოლური დუღილის პროცესში ყუ- ნით, ღვინის ეროვნულ სააგენტოში შე-
ყურძნისეული წარმოშობის სპირტიანი რძნის შედგენილობაში შემავალი გლუ- მდეგი პროექტები მომზადდა: „ტექნიკური
მიზნით, ღვინისა და სპირტიანი
კოზისა და ფრუქტოზის თანაფარდობას. რეგლამენტის - ღვინის წარმოების ზოგა-
სასმელების წარმოების ტექნიკურ რეგ-
სასმელების წარმოების ტექნიკურ ბუნებრივად ნახევრად ტკბილ ღვინოში დი წესისა და ნებადართული პროცესების,
ლამენტებში ცვლილებები სხვადასხვა პა-
ფრუქტოზის მაჩვენებელი გლუკოზის მაჩ- მასალებისა და ნივთიერებების ჩამონათ-
რეგლამენტებში ცვლილებები რამეტრების თანაფარდობის განსაზღვრას ვენებელს უნდა აღემატებოდეს მინიმუმ ვალის განსაზღვრის შესახებ“ საქართვე-
შევიდა. ამ თემაზე ღვინის ეროვნული ითვალისწინებს. ამისთვის მთელი 2019 2-ჯერ. ეს პარამეტრები განსაკუთრებით ლოს მთავრობის 2018 წლის 6 ნოემბრის
სააგენტოს თავმჯდომარე ლევან წელი ვემზადებოდით, რომ 2020-ში ეს კა- მნიშვნელოვანია დაცული ადგილწარმო- №524 დადგენილებაში ცვლილების შეტა-
ნონმდებლობაში ჩაიწეროს და გარკვეული შობის დასახელების ბუნებრივად ნახე- ნის თაობაზე“ და „ყურძნისეული წარმო-
მეხუზლა საუბრობს. ვრად ტკბილ ღვინოებში: ქინძმარაული,
ზღვარი დაწესდეს. თუმცა ყველა ეს ჩანაწე- შობის სპირტიანი სასმლის წარმოების
ახაშენი, ხვანჭკარა, ტვიში, რათა დადა- ზოგადი წესისა და ნებადართული პრო-
რი, კანონქვემდებარე აქტი და ა.შ. ის მინი-
რას ითვალისწინებს და მუმია, რითაც ღვინის ეროვნული სააგენტო
სტურდეს, რომ ღვინო ნამდვილად ბუნებ- ცესების, მასალებისა და ნივთიერებების
რივად ნახევრად ტკბილია და არა ხელო- ჩამონათვალის განსაზღვრის შესახებ“ სა-
რა მიზანს ემსახურება უზრუნველყოფს ღვინის ხარისხს. ყველა- ვნურადაა დამტკბარი. ქართველოს მთავრობის 2019 წლის 15 მა-
აღნიშნული ცვლილებები? ზე მთავარი მაინც კერძო სექტორია, ვინც
ამასთან, ,,ვაზისა და ღვინის შესახებ“ რტის №137 დადგენილებაში ცვლილების
პროდუქტს ქმნის. ღვინო რომ უნიკალური შეტანის შესახებ.
მეღვინეობის დარგისთვის 2019 წელი წა- საქართველოს კანონის შესაბამისად,
და მაღალი ხარისხის იყოს, ამაში კერძო აკრძალულია ღვინის წარმოების ნების-
რმატებული იყო, თუმცა 2020 წელს უფრო
სექტორი უნდა დაგვეხმაროს. მიერ ეტაპზე საქაროზას დამატება, გა-
ღვინის ექსპორტი
2019 წელს საქართველოდან • ჩეხეთი + 34%
მსოფლიოს 53 ქვეყანაში • ესტონეთი + 20%
ექსპორტირებულია 94 მლნ-მდე
• ნიდერლანდები + 17%
ბოთლი (0,75 ლ) ღვინო, რაც 9%-ით
• პოლონეთი + 17%
აღემატება 2018 წლის მონაცემებს.
აღნიშნული მაჩვენებელი • ჩინეთი + 2%
დამოუკიდებელი საქართველოს 2019 წელს სხვადასხვა მოცულობის ღვი-
ისტორიაში რეკორდულია! ნის ექსპორტი 341-მა კომპანიამ განახო-
რციელა.
ექსპორტირებული ღვინის ღირებულე-
რეკორდულია ბრენდისა და ჭაჭის ექ-
ბამ 240 მლნ აშშ დოლარი შეადგინა, რაც
სპორტი - მსოფლიოს 25 ქვეყანაში ექ-
2018 წლის ანალოგიურ მონაცემზე 17%-
სპორტირებულია 31,6 მლნ ბოთლი (0,5
ით მეტია!
ლ) ბრენდი, რაც 58%-ით აღემატება 2018
ღვინის ექსპორტის ზრდა აღსანიშნავია წლის ანალოგიურ მაჩვენებელს. ბრე- ბამებოდა სერტიფიცირებისთვის წარმო-
მიმდინარე წლის იანვრის თვეში,
შემდეგ ქვეყნებში: ნდის ექსპორტით მიღებულმა შემოსა- დგენილ ნიმუშს, რის გამოც კომპანიას
ღვინის ეროვნულმა სააგენტომ
• მოლდოვა + 8738% ვალმა 68 მლნ აშშ დოლარი შეადგინა ალკოჰოლური სასმელების უარი ეთქვა სერტიფიკატის მიღებაზე.
(ზრდა 67%). კომპანიებში 18 საინსპექციო
• შვედეთი + 636% „️ღვინის ეროვნული სააგენტოს სადეგუსტა-
მსოფლიოს 28 ქვეყანაში ექსპორტირე- კონტროლი განახორციელა. ციო კომისიამ ყურძნისეული წარმოშობის
• დიდი ბრიტანეთი + 60% ინსპექტირებისას აღებული 55
ბულია 625 ათასი ბოთლი (0,5 ლ) ჭაჭა, ალკოჰოლური სასმელების ორგანოლეპ-
• აშშ + 48% ექსპორტის ზრდამ 48% შეადგინა. ჭაჭის საექსპორტო ნიმუში გადაიგზავნა ტიკური ტესტირების მიზნით, 19 დეგუსტა-
ექსპორტით მიღებული შემოსავალი 1,7 აკრედიტებულ ლაბორატორიებში. ცია ჩაატარა. სულ წარმოდგენილი იყო 637
• ლიეტუვა + 45%
მლნ აშშ დოლარს აღწევს (ზრდა 38%). ნიმუში, მათგან 32 შეფასდა უარყოფითად,
• გერმანია + 40% ლაბორატორიული გამოცდით დადგინდა,
დანარჩენი 605 დადებითად.
რომ ერთ შემთხვევაში ნიმუში არ შეესა-
განათლება საქართველოში
რადგან ამ ეტაპზე იწყება ბავშვის ჩამოყა-
რომელებიც პრაქტიკაში „სკოლამდელი
ლიბება და უნარ-ჩვევების გამომუშავება.
გარემოსდაცვითი განათლების“ სახელმ-
შესაბამისად, გარემოსდაცვითი საკითხე-
ძღვანელოს იყენებენ და აქტიურად ახო-
ბის ინტეგრირება სკოლამდელი მზაობის
რციელებენ გარემოსდაცვით აქტივობებს.
პროგრამაში გარემოს დაცვისა და სო-
კონკურსის პირველ ეტაპზე, მონაწილეთა
ფლის მეურნეობის სამინისტროსთვის
შეფასება მოხდა მიღებული განაცხა-
ერთ-ერთი ყველაზე იმედისმომცემი და
დების საფუძველზე. კონკურსის მეორე
საამაყო გადაწყვეტილებაა. დარწმუნე-
ტური ჩატარდა თბილისსა და ქუთაისში,
ბულები ვართ, რომ სკოლამდელი გარე-
რომლის შედეგადაც შეირჩა საუკეთესო
მოსდაცვითი განათლების ხელშეწყობით
ათეული. დაჯილდოების ცერემონიაზე
სამომავლოდ უკეთესობისკენ შევცვლით
გამოვლინდა „მწვანე ჯილდო 2019-ის“
არსებულ მდგომარეობას და გავაუმჯო-
გამარჯვებული - ლანჩხუთის მუნიციპა-
ბესებთ მომავალი თაობების დამოკიდე-
ლიტეტის სოფელ ნიგვზიანის საბავშვო
ბულებებს გარემოსადმი“, - განაცხადა
ბაღის აღმზრდელი ნათია თავაძე. კომი-
მინისტრის მოადგილემ, ნინო თანდილა-
სია დაკომპლექტებული იყო სახელმწიფო
შვილმა.
უწყებებისა და არასამთავრობო ორგანი-
ზაციების წარმომადგენლებით. სკოლამდელი საფეხურის გარდა გარემო-
სდაცვითი საკითხების სწავლება მნიშ-
ვნელოვანია საბაზისო საფეხურზეც. აქე-
დან გამომდინარე, ცენტრმა 2020 წლის
გარემოსდაცვითი ინფორმაციისა და განათლების ცენტრის მთავარი
ერთ-ერთ პრიორიტეტულ მიმართულებად
პრიორიტეტია გარემოსდაცვითი და აგრარული განათლების განსაზღვრა გარემოსდაცვითი განათლე-
ხელშეწყობა. ცენტრი, რომელიც 2013 წლიდან აქტიურად მუშაობს ბის დანერგვა დაწყებით საფეხურებზე,
რომლის ფარგლებშიც მიმდინარეობს
როგორც ფორმალური, ისე არაფორმალური და არაოფიციალური
სახელმძღვანელოს შემუშავება. შემდგომ
განათლების მიმართულებით, გარემოსდაცვითი საკითხების ეტაპზე მოხდება დაწყებითი სკოლის პე-
სწავლების დანერგვით ხელს უწყობს ქვეყანაში ცნობიერების დონის დაგოგების გადამზადება მთელი ქვეყნის
ზრდას. სწორედ უწყვეტი გარემოსდაცვითი განათლების ხელშეწყობა მასშტაბით, რათა ზოგადი განათლების
დაწყებით საფეხურზე მოხდეს გარემო-
წარმოადგენს გარემოსდაცვითი ინფორმაციისა და განათლების
სდაცვითი საკითხების ინტეგრირება სა-
ცენტრის საქმიანობის ერთ-ერთ მთავარ მიზანს. სწავლო პროცესში.
„ამ ჯილდოს ვუძღვნი ბავშვებს, რომლე-
ბიც ჩემს გვერდით დგანან მუდამ. აქტი- აღნიშნული მიმართულებით, გარდა
ვინაიდან, სკოლამდელი განათლება ფო- ვობების დაგეგმვისას, სკოლამდელი პროგრამული ცვლილებებისა, გარემო-
რმალური განათლების საფუძველს წა- გარემოსდაცვითი სახელმძვანელოდან სდაცვითი ინფორმაციისა და განათლე-
რმოადგენს, ხოლო საბავშვო ბაღში მი- ავიღეთ სახალისო თამაშები და განვახო- ბის ცენტრი დაინტერესებულ პედაგო-
ღებული ცოდნა სამომავლოდ დიდ როლს რციელეთ პრაქტიკაში, რამაც ბავშვების გებს დამატებით ლექცია-სემინარებს
ასრულებს ბავშვის სწორი ქცევის ფორ- გარემოსდაცვითი საკითხებით დაინტე- სთავაზობს, ისეთი მნიშვნელოვანი გა-
მირებაში, ცენტრმა სასკოლო მზაობის რესება და ჩართულობა გამოიწვია. მაგა- რემოსდაცვითი საკითხების შესახებ რო-
საგანმანათლებლო სახელმწიფო სტა- ლითისთვის, შემიძლია მოვიყვანო „და- გორებიცაა: ზოგადი გარემოსდაცვითი
ნდარტში გარემოსდაცვითი კომპონენტი რგე ხე ბაბუასთან ერთად,, რომელმაც პრობლემები, მდგრადი განვითარება და
შეიტანა, ხოლო გარემოსდაცვითი თემე- დღეისათვის, ,,სკოლამდელი გარემოსდა- გააერთიანა ორი თაობა გარემოს დასაცა- გარემოს დაცვა, ბიომრავალფეროვნება
ბის პრაქტიკაში დანერგვის ხელშეწყო- ცვითი განათლების“ სახელმძღვანელო ვად. მწვანე ჯილდო ჩემთვის დიდი სტი- და მისი მნიშვნელობა, საქართველოს და-
ბისათვის 2016 წელს, სასკოლო მზაობის საქართველოს ყველა სკოლამდელი აღ- მულია გავაგრძელო გარემოსდაცვითი ცული ტერიტორიები, ატმოსფერული ჰაე-
პროგრამის ფარგლებში, აღმზრდელთათ- ზრდის დაწესებულებაშია დანერგილი და აქტივობები და რაც შეიძლება მეტი ბავ- რის დაბინძურება, კლიმატის ცვლილება,
ვის დამხმარე სახელმძღვანელო - ,,სკო- აღსაზრდელებთან ურთიერთობისას, პე- შვი დავაინტერესო ამ თემით. ვფიქრობ, ეკოსისტემების სერვისები, გაუდაბნოება,
ლამდელი გარემოსდაცვითი განათლება“ დაგოგები, ყოველდღიურად, სასწავლო რომ მნიშვნელოვანია გარემოსდაცვითი წყლის რესურსები, ნარჩნების მართვა, და
- შეიმუშავა. სახელმძღვანელო, რომე- პროცესში გარემოსდაცვითი განათლების საკითხების სწავლება სკოლებშიც დაინე- სხვა.
ლიც ასაკისათვის შესაფერის თეორიულ პრინციპებს იყენებენ და სხვადასხვა გარე- რგოს“, - აღნიშნა ნათია თავაძემ.
თითოეული ლექცია, გარდა თეორიული
მასალასთან ერთად დიდი რაოდენობით მოსდაცვით აქტივობას ახორციელებენ.
მასალის მიწოდებისა, გამიზნულია მო-
პრაქტიკულ სავარჯიშოებს მოიცავს, სამ
სწავლეებისთვის ისეთი მნიშვნელოვანი
გარემოსდაცვით თემას აერთიანებს: ბიო-
უნარების განვითერებისკენ, როგორიცაა:
მრავალფეროვნება ჩვენ გარშემო, წყლი-
კრიტიკული მსჯელობა, სისტემური აზრო-
სა და ენერგიის დაზოგვა, ნარჩენების მა-
ვნება, საკითხის კომპლექსური აღქმა, სა-
რთვა.
კუთარი მოსაზრების დაცვა და სხვა.
ჭიის გასაშლელი თაროები აუცილებლად გამოკვების დაწყებამდე 1-2 კვირით ადრე დეზინფექციის მშრალი წესით ჩასატა-
უნდა იყოს დაწნული (ჩვეულებრივი ლა- უნდა ჩატარდეს საჭიე ბინის დეზინ- რებლად ყოველ 100 კუბურ მეტრ ფართობ-
სტები ან პოლიეთილენის ბადეები). გამო- ფექცია. დეზინფექციის ჩატარებამდე სა- ზე 400გ 40%-იან მშრალ ფორმალინს ემა-
კვების დაწყების წინ თაროებს ეფარება ჭიეში შეაქვთ გამოკვებისათვის საჭირო ტება 2 ლიტრი წყალი. მიღებულ ხსნარს
ქაღალდი და ზედ თავსდება ჭია. ყველა ინვენტარი და ჰერმეტულობის უზ- სათლით დგამენ საჭიის შუაში ელექტრო-
რუნველსაყოფად კარ-ფანჯრები იკეტება. ქურაზე და დატოვებენ სრულ აორთქლე-
აბრეშუმის ჭიის გამოსაკვები ფართობი
ბამდე. ფორმალინის 40%-იანი ხსნარის
შეადგენს ოთახის საერთო ფართობის დეზინფექცია ტარდება სველი ან მშრა-
გამოყენების შემთხვევაში 2 ლიტრი ფო-
დაახლოებით 60 %-ს. მაგალითად: თუ ლი წესით. სველი წესით დეზინფექციის
რმალინი განზავებული 2 ლიტრ წყალში
ოთახის საერთო ფართობია 20 კვ. მეტრი, ჩასატარებლად ერთი ლიტრი ფორმალი-
საკმარისია 100 კუბ. მეტრი შენობის სადე-
მაშინ გამოსაკვები ფართობი იქნება 12 ნი განზავდება 9 ლიტრ წყალში, შედეგად
ზინფექციოდ. საჭიე ბინის გამოსასვლელ
კვ. მეტრი, რომელიც გამრავლდება იარუ- მიიღება 10 ლიტრი 4%-იანი ხსნარი. 100
კარს გარედან უნდა აეკრას ქაღალდი. 48