1. Zemin çivisinin avantajları nelerdir. ....................................................................................................

2. Zemin çivisinin dezavantajları ............................................................................................................... 4

3. Zemin çivileri, Donatılı zemin ve ankrajlı duvarlarla arasındaki farkları yazınız. ....................... 5

4. Ankraj kullanımının faydaları nelerdir, maddeler halinde yazınız. ................................................. 6

5. Ankraj taşıma kapasitesini etkileyen faktörler nelerdir? ................................................................. 6

6.Püskürtme beton nedir ve Püskürtme Beton Nerelerde Kullanılır? (Kübra KIRANŞAN) ...... 6

7. Püskürtme Beton (Shotcrete) Avantajları nelerdir? (Kübra KIRANŞAN) ................................. 7

8. Zeminlerde Sıvılaşma nedir ? Tanımlayınız. - Ecem DALAZ ......................................................... 7

9. Sıvılaşma Kökenli Hasar Tipleri Nelerdir maddeler halinde yazınız. - Ecem DALAZ ............. 8

10. Zeminlerin sıvılaşmasına etki eden faktörler nelerdir ? - Ecem DALAZ.................................. 8

11. Zemin iyileştirmede temel amaçlar nelerdir? ................................................................................. 8

12. Killi zeminlerde yapılan iyileştirme yöntemlerini maddeler halinde yazınız. ............................ 9

13. Kumlu zeminlerde yapılan iyileştirme yöntemlerini maddeler halinde yazınız. ....................... 9

14. Vakum konsolidasyonun avantajları ............................................................................................... 10

15. Well-poınt yöntemi nedir ? avantajları ........................................................................................ 10

16. Levha dilatometresi nedir? Avantajlarını sıralayınız. ................................................................... 10

17. Levha dilatometresi nedir? Dezvantajlarını sıralayınız. .............................................................. 11

18. Plaka yükleme deneyi nedir. Nerelerde kullanılır. İdris Daşcı ................................................. 12

19. Fore kazık nedir Yapımını etkileyen faktörler nelerdir. ............................................................ 13

20. Yerinde dökme kazıkların bütünlüğünü etkileyen nedenler nelerdir maddeler halinde
sıralayınız. ................................................................................................................................................... 14

21. Fore Kazık Uygulama Alanlarını sıralayınız................................................................................... 14

22. Fore Kazık Avantajlarını maddeler halinde yazınız. .................................................................... 14

23. Fore Kazık Dezavantajlarını maddeler halinde yazınız. .............................................................. 15

24. Top-Down yapım metodu nedir. Avantajlarını sıralayınız. Oytun Keçecioğlu ..................... 15

25. Top-Down yapım metodu nedir. Dezavantajlarını sıralayınız. Oytun Keçecioğlu .............. 16

26. Yüzeysel Temel Nedir? Temel Tiplerini Sıralayınız (MEHMET SIRAY) ................................. 17
27. Dayanma yapısı nedir. Dayanma yapı tipleri nelerdir? (Kübra KIRANŞAN) ........................ 17

28. İstinat duvarı nedir. Hesaplamada yapılan tahkikleri açıklayınız. (Kübra KIRANŞAN) ....... 17

29. CPT nedir. Hangi tür zeminlerde uygulanır. ABDULKADİR KORKMAZ............................ 20

30. CPT nin avantajlarını yazınız. ABDULKADİR KORKMAZ ...................................................... 20

31. CPT nin dezavantajlarını yazınız. ABDULKADİR KORKMAZ ................................................ 21

32.İstinat duvarına etkiyen kuvvetler nelerdir. Sıralayınız (Kübra KIRANŞAN) ........................ 21

33. Radye Temel Nedir? Radye Temel Tiplerini Yazınız (MEHMET SIRAY)............................... 21

34. Kireçle zemin iyileştirme yöntemlerinin avantajları nelerdir? .................................................. 22

35. Kireçle zemin iyileştirme yöntemlerinin dezavantajları nelerdir? ........................................... 22

36. Bitüm ile zemin iyileştirme yöntemlerinin avantajları nelerdir ................................................ 23

37. Bitüm ile zemin iyileştirme yöntemlerinin dezavantajları nelerdir? ........................................ 23

38. Çimento ile zemin iyileştirme yöntemlerinin avantajları nelerdir. .......................................... 23

39. Çimento ile zemin iyileştirme yöntemlerinin dezavantajları nelerdir. ................................... 23

40. Uçucu Kül ile zemin iyileştirme yöntemlerinin avantajları nelerdir ........................................ 23

41. Uçucu Kül ile zemin iyileştirme yöntemlerinin dezavantajları nelerdir ................................. 24

42. Palplanş perde duvarların kullanım alanları nelerdir. ................................................................. 24

43. Kazık tiplerini sıralayınız, çakma kazıklardan çelik kazık tiplerinin isimlerini sıralayınız. Güney
ALNARGUN ............................................................................................................................................. 24

44. Temel derinliğini etkileyen faktörleri yazınız. .............................................................................. 25

45. Derin karıştırma nedir uygulama alanları ve zemin tiplerini yazınız., BİLAL ALPAYDIN .. 25

46. Sismik deney tiplerinin isimlerini yazınız. Bir tanesini açıklayınız. ........................................... 26

47. Arazi deney tiplerini sıralayınız. Bir tanesini açıklayınız (Kübra KIRANŞAN) ...................... 26

48. Temel Taşıma gücünün bulunmasında hangi tür arazi deneyleri kullanılır sıralayınız. (Kübra
KIRANŞAN) .............................................................................................................................................. 27

49. Kompaksiyon nedir? Kompaksiyon tiplerini sıralayınız.Nerelerde kullanılır? ....................... 27

50. Jet grout uygulaması nedir? Hangi zeminlerde uygulanır açıklayınız. (Melike ERİŞ) ............ 28

51. Jet grout uygulamasının avantajları nelerdir? (Melike ERİŞ)...................................................... 28

52. Jet grout yönetminin dezavantajları? (Melike ERİŞ) .................................................................... 29

53. Taş kolon nedir. Nasıl ve netip zeminlerde uygulanır. (Ümit YILDIRIM) ............................. 29

54. Vibro Kompaksiyon Nedir? ............................................................................................................. 30

1. Zemin çivisinin avantajları nelerdir.
Zemin çivilemesi yöntemi, geleneksel istinat yöntemlerine göre, eşsiz teknik ve ekonomik
üstünlüklere sahiptir. Bu üstünlükler, aşağıda yer verilenlerle sınırlı olmamakla birlikte, şu ana
başlıklar altında sıralanabilir:
• Çiviler, zemin ankrajlarına oranla daha kısa ve ince shotcrete veya beton kaplamalı
olarak imal edilirler. Dolayısıyla, gerilme uygulanmayan yapım sürecinin hızlı olmasının
da bir sonucu olarak, toplam imalat maliyeti düşüktür.
• Basit bir enjeksiyon cihazının yanısıra, tesis için, sadece hafif bir imalat ekipmanına
gereksinim duyulmaktadır. Açılan deliklerin enjeksiyonu, yerçekimi etkisinin sağladığı
cazibeli akış ile mümkün olabilmektedir. Ulaşımın zor olduğu şantiyeler için bu hususlar,
özellikle önem kazanmaktadır.
• Çivi adedinin çok büyük sayılarla ifade edilmesinin bir sonucu olarak, bir tane çivinin
taşıma özelliğini kaybetmesi ve çökmesi, geleneksel ankraj sistemi düşünüldüğünde, tüm
sistemin stabilitesi için çok büyük ölçüde bir kayıp getirmez, dolayısıyla fazlaca zararlı
olmaz.
• Çakılları, blokları ve doğal etkilerle aşınmış ortamları veya sert kaya birimleri içeren
heterojen zeminlerde, küçük bir çap ve kısa bir delik uzunluğu, çivilerin tesisi için yeterli
olabilmektedir.
• Geleneksel rijit yapılarla kıyaslandığında, çivilenmiş zemin yapıları, daha esnek
(bükülebilir) bir bünyeye sahiptir. Bu çeşit yapılar, çevre zeminle daha uygun etkileşime
girerler ve tüm doğrultularda, birlikte daha büyük toplam ve diferansiyel zemin
hareketlerini karşılarlar.
• Yüzeysel dönmeler, ek olarak yeni çivilerin tesisi ile veya üst kademelerdeki mevcut
çivilerin taşıma yüklerinin cüzi bir miktarının öngerilme şeklinde uygulanılması ile
karşılanırlar.

2. Zemin çivisinin dezavantajları

Zemin çivilemesi yöntemi, diğer benzer amaçlı tekniklerde de karşılaşılan şu kusurları gösterir
• Yeraltında sürekli kullanım izni gerektirmektedir. Başka bir deyişle mal sahibinin tesis
alanına yönelik rızası alınmalıdır.
• Yeraltı suyu drenaj sistemlerinin, zeminin altında teşkili zor olabilmektedir. Ayrıca teşkil
edilse bile, sistemin uzun vadeli etkin kullanılabilmesi, uzak bir olasılıktır.
 • Yerleşim bölgelerinde, birbirine yakın aralıklarla sıralanmış takviye sistemleri, çevre
yapılarına zarar verebilmektedir. Ek olarak, ön gerilmeli ankrajların neden olduğu
hareketlerden daha büyük mertebelerde yatay zemin hareketlerinin görülebileceği ve
bu durumun yakın yapıları olumsuz etkileyebileceği söylenebilir.
• Kohezyonlu zeminlerde, düşük yük kademelerinde dahi sünme özelliğinin varlığına bağlı
olarak, çivi kapasitesi ekonomik olarak geliştirilemez.
• Özellikle donma-çözülme döngüsüne maruz kalabilecek bölgelerde, şotkrit kaplamanın
uzun vadeli etkin performansı, tüm yönleriyle uygulamalı olarak kanıtlanamamıştır.

3. Zemin çivileri, Donatılı zemin ve ankrajlı duvarlarla arasındaki

farkları yazınız.
Zemin çivili duvar ve donatılı zemin aynı imalat sistemine sahip olmamasına rağmen her iki
yöntem de pasif donatılar içerir. İki sistem arasındaki farklar şu şekilde özetlenebilir:
• Zemin çivili duvarlar yukarıdan aşağıya, donatılı zemin aşağıdan yukarıya imal edilir.
• Zemin çivili duvarlarda donatı yükleri yukarıdan aşağı doğru azalırken, donatılı
zeminlerde yukarıdan aşağı doğru artar.
• Zemin çivisi mevcut zemin içinde yapılırken, donatılı zeminde kontrollü dolgu imalatı
söz konusudur.
• Zemin çivili duvarlarda en büyük deformasyon duvarın tepe noktasında oluşurken,
donatılı zeminde ise duvarın alt tarafında oluşur.
Zemin çivili duvar ile ankrajlı sistemler arasındaki temel farklar şu şekilde özetlenebilir.
• Ankrajlı sistemlerde tendon sadece kök bölgesinde çalışır. Zemin çivisinde donatının
tümü çalışır.
• Ankrajlı sistemlerde donatıya öngerme uygulanır.
• Ankrajlı sistemlerde gerilme dağılımı uniform kabul edilebilir.
• Ankrajlı sistemlerde kaplama toprak basıncının tamamını taşırken, zemin çivisinde
kaplama donatılar tarafından karşılanmayan basıncı taşır.
• Ankrajlı sistemlerde duvarın deformasyonu ankraj öngerme kuvvetlerine bağlı olarak
duvarın yarı kademesinde oluşur.
• Zemin çivisinde hem aktif hem de pasif bölgede donatı çalışmaktadır. Ankrajlı
sistemlerde kök bölgesinin pasif bölgede kalması istenir.
4. Ankraj kullanımının faydaları nelerdir, maddeler halinde yazınız.
• Geçici kazı sistemi kalıcı yapının bir parçası gibi kullanılabilir.
• Yatayda kazı alanı azaltılır.
• Duvar için yapılacak temelin kazı ve beton işi yoktur.
• Betonarme betonunda daha az donatı konulabilir.
• Arka dolgu gerekmemektedir.
• Daha dar kazı yapılarak zeminde örselenme daha az olmaktadır.
• Komşu hakkı tartışmalarında azalma olmaktadır.
• Zemin koşullarında beklenmeyen durumla karşılaşıldığında başka çözüm arayışına
olanak tanımaktadır.

5. Ankraj taşıma kapasitesini etkileyen faktörler nelerdir?

Ankrajın maksimum taşıma kapasitesini etkileyen faktörler:
1. Ankraj kökünün şekli
2. Ankraj kökü civarındaki zeminin cinsi ve tabakalaşma durumu
3. Ankraj kökü üzerindeki jeolojik yük
4. Ankraj boyutları
5. Enjeksiyon basıncı
6. Ankrajın gerilme deformasyon bağıntısı
Taşıma gücünü en doğru şekilde ve kesin belirleme yöntemi, doğrudan doğruya yerinde ankraj
yükleme deneyleri yapılmasıdır.

6.Püskürtme beton nedir ve Püskürtme Beton Nerelerde Kullanılır?

(Kübra KIRANŞAN)
Püskürtme beton, yoğun ve homojen bir yapı elde etmek amacıyla bir hortum ucundan
pnomatik olarak yüksek basınçla püskürtülen çimento, su ve agrega karışımıdır Yüksek hızda
püskürtülen taze beton püskürtüldüğü yüzeye yapışarak kendi kendisini taşıyabilir. Bu nedenle
çok dik yüzeylere ve tünel, galeri gibi yerlere rahatlıkla uygulanabilir. Püskürtme beton onarım
ve güçlendirme işlerinde kullanılabilmektedir.
Püskürtme betonun kuru ve yaş yöntem olmak üzere iki çeşit uygulama yöntemi vardır. Yaş
sistemde çimento, su ve agregalar birlikte karıştırılır ve püskürtme işlemi yaş karışımdan
doğrudan yapılır. Kuru sistemde ise çimento ve agregalar kuru olarak karıştırılır. Kuru karışım
sıkıştırılmış hava akımı ile boru ve hortumlardan püskürtme ucuna gelir bu sırada karışıma su
püskürtülür. Bu şekilde ıslanan karışım püskürtme tabancasından uygulama yerine püskürtülür.
Her iki yöntemle de başarılı uygulamalar yapmak mümkün olmasına rağmen, yaş yöntemde
uygulama sırasında tozlanma ve geri sekme daha az olur.
Püskürtme beton, kendini tutamayan zeminlerde yapılan tünel, sulama kanalı şevi, karayolu
yarma şevlerinde, sulama kanalı beton kaplama onarım ve tamirinde ayrıca hasara uğramış
kolon ve kirişlerin mantolanmasında, ferro cement uygulamalarında yaygın olarak
kullanılmaktadır.

7. Püskürtme Beton (Shotcrete) Avantajları nelerdir? (Kübra

KIRANŞAN)
• Konvensiyonel kalıp kullanılarak yerinde dökülen beton uygulamarına göre %50 ila
%100 oranında kalıp tasarrufu sağlar,
• Kalıpların iç basınca göre tasarlanmasına gerek yoktur,
• Karmaşık yapılar için kalıp ihtiyacının çok az olur,
• Vinç ve diğer ekipman ihtiyacında tasarruf sağlar veya ortadan kaldırır,
• Onarım uygulamalarında en az %50 iş gücü tasarrufu sağlar,
• İnşaatın süresini %33 ila %50 oranında azaltır,
• Onarım hızı bekleme sürelerini azaltır veya ortadan kaldırır,
• Katmanlar arası daha iyi bağlanır ve mukavemeti artırır,
• Onarılacak yüzeyler için diğer yöntemlere göre daha uygun maliyetli olması,
• Dar ve ulaşılması zor alanlarda uygulanabilmesi.

8. Zeminlerde Sıvılaşma nedir ? Tanımlayınız. - Ecem DALAZ

Zemin sıvılaşması, özellikle suya doygun gevşek granüler zeminlerin tekrarlı yükler etkisinde
sıkışma eğilimi göstermesinin bir sonucu olarak boşluk suyu basıncının artarak kayma direncinin
kaybolması ve büyük şekil değişikliklerinin meydana gelmesi olarak tanımlanmaktadır.
9. Sıvılaşma Kökenli Hasar Tipleri Nelerdir maddeler halinde yazınız.
- Ecem DALAZ
• Kum Kaynaması
• Akma Göçmesi
• Yanal Yayılma
• İstinat Yapısı Yenilmesi
• Taşıma Gücü Kaybı
• Gömülü Yapı Yüzeylenmesi

10. Zeminlerin sıvılaşmasına etki eden faktörler nelerdir ? - Ecem

DALAZ
1. Zemin Özelliklerinin Sıvılaşmaya Etkisi
2. Rölatif Sıkılık
3. İnce Dane Oranı
4. Zeminin Drenaj Koşulları
5. Sıvılaşabilir Zeminin Derinliği ve Yeraltısu Seviyesi Derinliği
6. Jeolojik Şartların sıvılaşmaya Etkisi
7. Depremin Şiddeti ve Süresi

11. Zemin iyileştirmede temel amaçlar nelerdir?

Zeminlerin iyileştirilmesindeki amaç yetersiz zeminler ile bunları ağır yükleme durumları,
deprem veya toprak kayması gibi afetlerden etkilenen bina temel zeminleri için daha uygun ve
yeterli koşulları sağlayacak özelliklere ulaştırmaktır.
Zemin iyileştirme tekniklerine yapıların statik yükleri altında istenen performansı
gösteremeyeceği anlaşılan zeminlerde de sık ihtiyaç duyulmaktadır.
Genel olarak;
• Taşıma gücünü arttırmak (kayma mukavemetini arttırmak)
• Boşluk oranını azaltmak
• Permeabiliteyi (geçirgenliği) azaltmak
• Birim hacim ağırlığını arttırmak
12. Killi zeminlerde yapılan iyileştirme yöntemlerini maddeler halinde
yazınız.
1. Yer değiştirme
2. Önyükleme
3. Kum drenleri
4. Plastik dren
5. Vakum konsolidasyonu
6. Ozmotik basınç
7. Elektro ozmoz
8. Kireç kazıkları
9. Zemin kolonları
▪ Derin karıştırma
▪ Jet grout
▪ Kum kompaksiyon kazıkları
▪ Taş kolon ve darbeli kırmataş kolon
10. Isıl ve elektro kimyasal işlemler

13. Kumlu zeminlerde yapılan iyileştirme yöntemlerini maddeler

halinde yazınız.
1. Kompaksiyon kazığı
2. Zemin kolonları
▪ Kum kompaksiyon kazığı
▪ Vibroflotason (taş kolon)
▪ Darbeli kırmataş kolonu
▪ Jetgrout
3. Patlatma kompaksiyonu
4. Elektro şok kompaksiyonu
5. Dinamik konsolidasyon
6. Çakıl dren
7. Enjeksiyon
▪ Permeasyon enjeksiyonu
▪ Kompaksiyon enjeksiyonu
 ▪ Çatlatma enjeksiyonu

14. Vakum konsolidasyonun avantajları nelerdir?

a)İyileştirmenin temeli yumuşak killerin konsolidasyonudur.
b)Geleneksel yöntemlerde olduğu gibi zeminde malzemenin yer değiştirmesi malzeme nakli
gerektirmemektedir. Bu yönü ile maliyet tasarrufu sağlamaktadır.
c)Dış yük uygulamaya gerek yoktur.
d)Granüler tabakada yapışkanlık ve bağlayıcılık özelliğini arttırmasıdır.
e)Vakum sistemi çalışır durumda iken iş makinelerinin membran üzerinde manevra
yapabildikleri gözlenmiştir.

15. Well-point yöntemi nedir? Sistemin avantajlarını maddeler halinde

yazınız.
Zemine çakılan düşey nokta kuyulardan, vakum pompalarıyla emilen yeraltı suyu, yatay
kollektörlere bağlanarak tahliye edilir. Boru hattı, kanalizasyon ve içme suyu, isale hatları gibi
ilerleyici sistemlerde, kazı hendeğinin bir tarafında, temel çukuru koruması uygulamalarında,
yapı alanı etrafında kapalı poligonlar şeklinde uygulama yapılır.
a) İmalat çok hızlı ve ekonomiktir.
b) Yeraltı su seviyesi düşürüldükçe şev stabilitesi artar, şev açıları arttırılabilir ve kazı
hacmi azalır.
c) Wellpoint yarıklarının 0,3-0,4 mm gibi çok küçük olması ve kuyu içine yerleştirilen kum
filtre malzemesinin katı partiküllerin çekilmesini önlemesi nedenleriyle, açık
kuyulardan yapılan pompaja göre kazı çevresinde zemin hareketlerine neden olmaz.
d) Yeraltı su seviyesinin 6 ile 7 metreden daha fazla derinliklere indirilmesi gerektiğinde
kademeli sistem uygulanır.

16. Levha dilatometresi nedir? Avantajlarını sıralayınız.

Dilatometre deneyi (DMT) Marchetti (1975) tarafından geliştirilmiş ve özellikle ABD’de
kullanımı 1979’dan itibaren yaygınlaşmış olan; zemin profili, zeminin kayma dayanımı,
sıkışabilirlik, önyükleme durumu ve boşluk suyu basıncı hakkında bilgi veren bir arazi deneyidir.
15mm kalınlığında, 95mm genişliğinde ve 220mm uzunluğundaki çelik bir levha zemine itilir.
Levhanın bir yüzünde yer alan 60mm çapında genleşebilir membran şişirilerek zemine yatay
basınç uygulanır. Membranın 1.1mm genleşmesi için gerekli basınç ölçülür.
Deneyin hızlı ve ekonomik bir arazi deneyi olmasından, önyükleme durumu hakkında fikir
vermesinden ve bir çeşit “mini-yükleme deneyi” olmasından dolayı, DMT’nin birçok çalışmada
da gözlemlendiği gibi, oturma tahminlerinde diğer arazi deneylerine göre daha iyi sonuç
vermektedir.
Avantajları
• Basit, hızlı ve ekonomiktir.
• Birçok zeminde uygulanabilir.
• Kayma ve hacimsel birim deformasyon, dolayısıyla örselenme daha azdır.
• Deney sonuçlarından birçok zemin parametresi tahmin edilebilmektedir.
• Yatay gerilme ve aşırı konsolidasyon oranı hakkında bilgi verebilen nadir arazi
deneylerinden biridir.
• Derinlik boyunca sürekli veri elde edilebilmektedir.
• Aynı deney tekrarlandığında sonuçlardaki sapma %10 civarındadır.

17. Levha dilatometresi nedir? Dezvantajlarını sıralayınız.

Dilatometre deneyi (DMT) Marchetti (1975) tarafından geliştirilmiş ve özellikle ABD’de
kullanımı 1979’dan itibaren yaygınlaşmış olan; zemin profili, zeminin kayma dayanımı,
sıkışabilirlik, önyükleme durumu ve boşluk suyu basıncı hakkında bilgi veren bir arazi deneyidir.
15mm kalınlığında, 95mm genişliğinde ve 220mm uzunluğundaki çelik bir levha zemine itilir.
Levhanın bir yüzünde yer alan 60mm çapında genleşebilir membran şişirilerek zemine yatay
basınç uygulanır. Membranın 1.1mm genleşmesi için gerekli basınç ölçülür.
Deneyin hızlı ve ekonomik bir arazi deneyi olmasından, önyükleme durumu hakkında fikir
vermesinden ve bir çeşit “mini-yükleme deneyi” olmasından dolayı, DMT’nin birçok çalışmada
da gözlemlendiği gibi, oturma tahminlerinde diğer arazi deneylerine göre daha iyi sonuç
vermektedir.
Dezavantajları
• Diğer arazi deneylerine göre daha yeni bir deney olduğundan saha deneyimi azdır.
Dolayısıyla zemin parametreleri için önerilen bağıntıların gerçekçiliği belirsizdir.
• Birçok sondaj şirketinde dilatometre cihazı ve deney düzeneği bulunmamaktadır.
 • Çok sıkı veya çimentolaşmış zeminler ile çakıl veya daha iri daneli zeminlerde kullanımı
sınırlıdır.
• Deney sırasında zeminden örnek alınamamaktadır.
• Sağlam zeminlerde penetrasyon derinliği bıçak ve diyaframın dayanımına bağlıdır.
• Dilatometre bıçağının zemini bir miktar örselemesi mümkündür.

18. Plaka yükleme deneyi nedir. Nerelerde kullanılır. İdris Daşcı

Tanım
Plaka yükleme deneyi, kaya mekaniği ve zemin mekaniği uygulamalarında kullanılan bir arazi
deney yöntemidir.
Bu deney, kayaçların ve zeminlerin yerinde yük taşıma değerlerini ve davranışlarını
vermektedir.
Bu deney bir plaka' ya uygulanan yük ile birlikte plakanın yapacağı oturmanın ve göçmenin
ölçülmesine dayanmaktadır.
Plaka yükleme deneyi taşıma gücü ve oturmanın arazide (yerinde) doğrudan ölçülebildiği bir
deneydir.
Plaka Yükleme Deneyinin Amacı
Plaka yükleme deneyi ile
• Zemine ait taşıma gücü,
• Elastisite Modülü (E):
• Yatak katsayısı ve
• Uygulanan yükler altında zeminde meydana gelecek deformasyon (oturma)
miktarlarının belirlenmesinde sıklıkla kullanılan başarılı bir arazi deneyidir..
Plaka Yükleme Deneyi Nerelerde Kullanılır.
Plaka yükleme deneyi,
• Başarılı (örselenmemiş) numune alınamamış zeminlerde,
• Penetrasyonun çok zor olduğu iri taneli zeminlerde,
• Zayıf veya ayrışmış kaya ortamlarında,
• Fabrika, ticaret alanları ve yük depolanacak alanlarında
• Ayrıca kara yolu, demir yolu veya hava alanları gibi hareketli yüklerin bulunduğu
zeminlerde,
 • Sıkıştırılmış yapay dolgu alanların sıkışma kalitesini belirlenmek için, sıklıkla kullanılan bir
arazi deneyidir
Plaka Yükleme Deneyi Avantajları
Plaka yükleme deneyinin en önemli avantajı pratik ve yerinde sonuçlar verebilen bir yöntem
olmasıdır
Genel olarak zeminin yapı genişliğinin 2 yada 3 katı derinliğe kadar homojen olduğu,
örselenmemiş zemin örneği alınamadığı veya çok güç alınabildiği durumlarda plaka yükleme
deneyine başvurulmaktadır.
Plaka yükleme deneyi, üzerine çok büyük yapıların inşa edileceği zeminler için çok güvenilir
sonuçlar vermese de özelikle dolgu yapılan zeminlerin kalitesi ve taşıma gücünün belirlenmek
için oldukça başarılı bir deneydir.
Plaka yükleme deneyi, kaya ortamlar üzerinde de uygulanabilmesi önemli avantajlardandır.
(Coates ve Gyenge, 1966; Gökay, 1988; Hobbs, 1975)
Plaka yükleme Deneyinin Dezavantajları
Bunlardan en önemlisi, etki derinliği problemidir.
Plaka yükleme deneyinde etki derinliği, plaka çapının 2 katiyken, temellerin yük etki alanları çok
büyük olduğundan homojen olmayan zeminlerde sonuçlar yanıltıcı olabilmektedir.
Deney sonuçları, zeminin doğal yoğunluk ve rutubet miktarına bağlı olarak değişmektedir.
Kumlu zeminlerde taşıma gücü temel boyutlarına göre değişiklik gösterdiğinden, yapılan plaka
yükleme deneyi sonuçları, plaka boyutları ve temel boyutları arasındaki ölçek farkından dolayı
yanıltıcı olabilir.
Killi zeminlerde ise taşıma gücü temel boyutlarından bağımsız olduğu için, plaka yükleme deneyi
gerçek temel için kullanılabilir fakat kısa süreli bir deney olduğu için, suya doygun kil zeminlerde
oturmaya bağlı taşıma gücü hesabi yapılması uygun değildir.

19. Fore kazık nedir Yapımını etkileyen faktörler nelerdir.

Fore kazık, sağlam olmayan zeminlerde kullanılır. zemin içerisine dairesel kesitli bir delgi
açılması ve bu delgi içerisine kazık donatısı ve beton dökülmesi şeklinde yapılan bir yapı temeli
güçlendirme uygulamasıdır.Yapı yüklerini sağlam zemine ulaştırmak amacı ile kullanılan bir
sitem olan fore kazık, 65-80-100-120 cm çaplarında imal edilir.
Fore kazık yapım şekli zemin koşullarına göre değişebilir. Zemin özelliklerinin;
• Yumuşak, gevşek kıvamda,
 • Kendini tutabilen, killi kıvamda,
• Kayaç koşullarında olmasına bağlı olarak makine ekipman seçilerek yapılır.

20. Yerinde dökme kazıkların bütünlüğünü etkileyen nedenler

nelerdir maddeler halinde sıralayınız.
• Beton kalitesi yetersizdir. Dökülmesi sırasında beton segregasyona uğramış ve bu
yüzden mukavemeti düşmüştür.
• Kazık ucunun oturduğu zeminde örselenme meydana gelmiştir.
• Öngörülen kazık kesiti sağlanamamıştır. Beton içine yabancı madde karışmış, kılıfın hızlı
çekilmesi yüzünden kesite su hücumu gibi nedenlerle istenilen kazık kesiti her derinlikte
sağlanamamıştır.
• Donatı kafesi yerinde değildir.

21. Fore Kazık Uygulama Alanlarını sıralayınız.

Fore kazık, sağlam olmayan zeminlerde kullanılır.
Yapı yüklerini sağlam zemine ulaştırmak amacı ile kullanılan bir sitem olan fore kazık, 65-80-
100-120 cm çaplarında imal edilir.
• Derin Temel Uygulamalarında
• Geçirimsizik perdesi olarak
• Şev stabilitesi problemlerinde
• İksa uygulamalarında kullanılır.

22. Fore Kazık Avantajlarını maddeler halinde yazınız.

• Temel kazısı yapılmasına gerek kalmaz.
• Zemin şartları uygun olduğu taktirde kısa zamanda inşa edilebilir.
• Çakma kazıklar için dezavantaj olan zemindeki taş ve bloklar, fore kazık ile uygun
teçhizat kullanılarak elimine edilebilir.
• Gerektiğinde kazık dibinde genişletilmiş bir bölge (soğan)oluşturarak taşıma gücü
artırılabilir. Bu şekilde, kazığın çekmeye karşı da taşıyacağı yük artar.
23. Fore Kazık Dezavantajlarını maddeler halinde yazınız.
• Yağışlı ve kötü havalar delme işlemini aksatır.
• Beklenmeyen zemin şartları ile karşılaşması halinde işlerde önemli gecikmeler olabilir.
• Sondaj deliği çevresi yıkıntı veya döküntü yapabilir. Bunlar için özel önlemler almak
gerekir.
• Yeraltı su seviyesinin yüksek olması, betonu etkileyebilir, özellikle yeraltı suyu akımı
varsa betonu yıkayıp kazığın oluşumunu engelleyebilir.

24. Top-Down yapım metodu nedir. Avantajlarını sıralayınız. Oytun

Keçecioğlu
Top-Down yapım metodu:
Klasik kazı teknikleri ile yapılan temel çukuru kazılarında, kazı işlemi nihayi kazı seviyesine kadar
sürdürülür. Kazı işlemi bittikten sonra, temel plağının imalatı yapılır ve bunu takiben yapının
inşaatı üst katlara doğru devam ettirilir. Yani, yapı inşaatı “alttan-üste” doğru yapılır.
“Alttan-üste” inşaat yöntemi aksine “top-down (yukarıdan-aşağı)” inşaat yönteminde, her kazı
kademesi sonunda mevcut kazı seviyesi üzerinde ana yapıya ait döşeme imal edilir. Kazı ile
birlikte ana yapı döşemeleri, yukarıdan aşağıya doğru temel seviyesine kadar yapılır.
Derin kazılar sırasında meydana gelen yatay gerilme boşalması zeminlerde yatay yer
değiştirmelere ve yatay yer değiştirmeler nedeni ile de düşey yer değiştirmelere neden
olmaktadır.
Bu inşaat yöntemi ile sürdürülen kazılarda; yanal toprak basıncı, kazı kademelerinde imal edilen
ana yapı döşemeleri tarafından karşılanır. Bundan dolayı, bu yöntemle yapılan inşaatlarda,
döşeme üst yapı etkileri dışında yanal toprak basıncını da karşılayacak şekilde projelendirilir.
Bu yöntemin avantajları;
• Temel çukuru kazısı yapılırken bodrum kat döşemeleri de imal edilir. Ayrıca, zemin kat
döşemesi üzerinden üst yapıya ait inşaat da sürdürülebilir. Bu yüzden zaman tasarrufu
sağlanır.
• Üst döşeme betonu döküldükten sonra kazı sahası kullanılabilirlik bakımından oldukça
elverişli kalır.
• Zemin suyunun varlığı yanal toprak basıncınına ek hidrostatik basınç oluşturmaktadır.
Bu yanal basıncı karşılamaya yönelik kullanılan yapıya ait rijit döşemeler, ankraj, zemin
çivisi ve desteklere göre daha güvenli bir kazı safhası sağlar.
 • Geleneksel bottom-up yönteminde kazı sırasında suyun kaldırma kuvvetinden
kaynaklanan sorunlar yaşanır. Bu yüzden yer altı suyu tarafından uygulanan basıncın
kontrol edilmesi gerekir. Top-down yönteminde ise yapının ölü ağırlığı, su basıncını
kontrol etmek için yeterlidir.

25. Top-Down yapım metodu nedir. Dezavantajlarını sıralayınız.

Oytun Keçecioğlu
Top-Down yapım metodu:
Klasik kazı teknikleri ile yapılan temel çukuru kazılarında, kazı işlemi nihayi kazı seviyesine kadar
sürdürülür. Kazı işlemi bittikten sonra, temel plağının imalatı yapılır ve bunu takiben yapının
inşaatı üst katlara doğru devam ettirilir. Yani, yapı inşaatı “alttan-üste” doğru yapılır.
“Alttan-üste” inşaat yöntemi aksine “top-down (yukarıdan-aşağı)” inşaat yönteminde, her kazı
kademesi sonunda mevcut kazı seviyesi üzerinde ana yapıya ait döşeme imal edilir. Kazı ile
birlikte ana yapı döşemeleri, yukarıdan aşağıya doğru temel seviyesine kadar yapılır.
Derin kazılar sırasında meydana gelen yatay gerilme boşalması zeminlerde yatay yer
değiştirmelere ve yatay yer değiştirmeler nedeni ile de düşey yer değiştirmelere neden
olmaktadır.
Bu inşaat yöntemi ile sürdürülen kazılarda; yanal toprak basıncı, kazı kademelerinde imal edilen
ana yapı döşemeleri tarafından karşılanır. Bundan dolayı, bu yöntemle yapılan inşaatlarda,
döşeme üst yapı etkileri dışında yanal toprak basıncını da karşılayacak şekilde projelendirilir.
Bu yöntemin dezavantajları;
• Yüksek maliyet. Tüm avantajlar maliyet dezavantajı doğurur bu yüzden top-down
yöntemi özel projelerde uygulanır.
• Büyük ve fazla ekipman ihtiyacı.
• Hafriyat için uygun manevra kısıtlıdır. Özellikle alt katlara inildikçe kazı ve hafriyat işleri
oldukça zorlaşmaktadır.
• Alt kademelerde havalandırma ve aydınlatma yetersizliğinden işçilik kalitesi düşük
olabilir.
• İzolasyon problemleri.
• Yatay ve düşey yapı elemanlarının donatı sürekliliği geleneksel bottom-up yöntemine
göre daha zayıf oluşudur.
26. Yüzeysel Temel Nedir? Temel Tiplerini Sıralayınız (MEHMET
SIRAY)
Üst yapı yüklerini zemine aktaran yapı elemanlarına Temel denir. Temeller, yükü zemine
iletmelerine göre başlıca iki grup altında toplanabilirler:
Yüzeysel temeller ve derin temeller.
Yüzeysel temeller derinlikleri genişliklerinin yaklaşık dört katından az olan temellere de
yüzeysel temel denir.
Yüzeysel Temel Tipleri
• Tekil Temeller
• Sürekli Temeller
• Birleşik Temeller
• Radye Temeller

27. Dayanma yapısı nedir. Dayanma yapı tipleri nelerdir? (Kübra

KIRANŞAN)
Dayanma yapıları, arkasında kalan zemin hacmini tutmak, yanal basınçlara direnç göstermek
amacı ile yapılan mühendislik yapılarıdır.
Dayanma Yapısı Tipleri
• Ağırlık Duvarları
• Yarı Ağırlık Duvarları
• Betonarme Konsol Duvarlar
• Gaybon Duvarlar
• Payandalı Duvarlar
• Toprakarme Duvarlar
• Diyafram Duvarlar
• Palplanş Perdeler

28. İstinat duvarı nedir. Hesaplamada yapılan tahkikleri açıklayınız.

(Kübra KIRANŞAN)
İstinat duvarlarının stabilite hesaplarında yapılan tahkikler şunlardır. 1. Devrilme tahkiki 2.
Kayma tahkiki 3. Taban altındaki zemin gerilmelerinin tahkiki
Devrilme tahkiki; İstinat duvarlarında belirlenen kuvvetlerden bir kısmı istinat duvarını
devirmeye çalışan kuvvetler bir kısmı ise devirmeye karşı koyan kuvvetlerdir. İstinat
duvarlarının sol alt köşesi topuk noktası olarak adlandırılır ve bu noktaya (O) göre devirmeye
çalışan momentler ve karşı koyan momentler tespit edilir. Devirmeye çalışan momentler
toplamı Mdeviren, karşı koyan momentler toplamı Mkarşı koyan ve güvenlik sayısını GS olarak
adlandırırsak;

İstinat duvarını kaymaya karşı koyan kuvvetler tespit edilir. İstinat duvarları kendi ağırlığının
etkisiyle kaymaya karşı koyar. Zemin arkasındaki aktif itki ise istinat duvarını kaydıran
kuvvetlerdir. Eğer varsa duvar önündeki pasif itkide kaymaya karşı koyan kuvvetller olup yer
altı suyunun etkisi de kaydıran kuvvetlerdir.

İstinat Duvarlarında Zemin Gerilmesi Kontrolü

İstinat duvarına etkiyen düşey yüklerden dolayı temel tabanında oluşan gerilmeler tespit edilir.
Bu gerilmeler zemin emniyet gerilmesi ile kıyaslanır. Eğer zemin emniyet gerilmesini aşmışsa
veya çekme gerilmeleri oluşmuşsa temel boyutları büyütülmelidir.
29. CPT nedir. Hangi tür zeminlerde uygulanır. ABDULKADİR
KORKMAZ
Sondaj kuyusu olmaksızın çelik bir sondanın sabit (2 cm/sn ) hız oranında zemine sokularak
zemin gösterdiği direncin ölçülmesi ile gerçekleştirilmesidir.
Turba, organik ve yumuşak ince daneli zeminlerden çakıl gibi iri daneli zeminlere kadar olan
Zemin tabakaların tespitini hızlıca yaparken, tabaka özeliklerini örselenme olmadan yerinde
belirlemektedir.
CPT deneyi en önemli kullanım alanını zemin mukavemet parametrelerinin tahmininde,
sıvılaşma analizinde, oturma hesaplarında ve kazık taşıma kapasitesi tahmininde bulur.

30. CPT nin avantajlarını yazınız. ABDULKADİR KORKMAZ

1. Deney süresi kısadır.
2. Sondaj kuyusu gerekmez
 3. Yumuşak ve zayıf zeminlere yönelik diğer arazi deneylerine göre daha ekonomiktir.
4. Turba, organik ve yumuşak ince daneli zeminlerden çakıl gibi iri daneli zeminlere kadar
olan zemin tabakaların tespitini hızlıca yaparken, tabaka özeliklerini örselenme olmadan
yerinde belirlemektedir
5. Deney verisi deney esnasında eş zamanlı ve sürekli olarak kaydedilmektedir
6. İstenilen derinlikte uygulanabilir
7. Elde edilen veriler arasında korelasyon yapılabilir
8. Sonuçlar deneyi yapan operatörden bağımsızdır.
9. Koni üzerine yerleştirilen ölçüm cihazlarıyla zeminlerin değişik özellikleri
belirlenebilmektedir.
10. Numune alımı çok zor olan yumuşak killer ve siltli zeminler için çok uygundur.

31. CPT nin dezavantajlarını yazınız. ABDULKADİR KORKMAZ

1. İri çakıl ve kaya bloklarının yer aldığı zeminlerde uygulanamamaktadır.
2. Numune alınmaz
3. Deneyimli ekipman az
4. Deney inklinometre ataşmanı ile kontrol edilmediği durumlarda Penetrometre 15
mm’den daha derinlerde düşey eksenden sapabilmektedir.
5. Deney esnasında numune alınamamktadır.

32.İstinat duvarına etkiyen kuvvetler nelerdir. Sıralayınız (Kübra

KIRANŞAN)
1. Sismik Toprak Basıncı
2. Aktif Toprak Basıncı
3. Pasif Toprak Basıncı

33. Radye Temel Nedir? Radye Temel Tiplerini Yazınız (MEHMET

SIRAY)
Herhangi bir yapının tüm yüklerini yatay ve düşey taşıcılarla zemine düzgün olarak iletilmesi
için tasarlanan ve bütün bir yapı alanının tamamını sürekli olarak kaplayan yalnızca rijit plak yada
kirişli rijit plak olarak tasarlanan yüzeysel temel elemanına radye yada radye jeneral temel denir.
Radye Temel Tipleri
• Mantar radye temeller
• Kirişsiz (plak) radye temeller
• Üstten kirişli radye temeller
• Alttan kirişli radye temeller

34. Kireçle zemin iyileştirme yöntemlerinin avantajları nelerdir?

• Plastisite düşer,
• Zemini kurutur,
• Şişmeyi azaltır,
• Kararlılığını/Dayanıklılığını arttırır,
• Sağlam çalışma platformu oluşturur,
• CBR Değeri artar,
• Suya karşı dayanımı yüksektir.
• Diğer yöntemlere göre hızlı bir uygulamadır,
• Hali hazırda yapılmış yolların zayıf tabakalarının yerinde iyileştirilmesini sağlar,
• Dışarıya malzeme atılmasını önler ya da minimize ederek çevresel etkiyi en aza indirilir.
• Çok önemli miktarda esneklik modülü değerini arttırır (Birçok durumda 10 ve daha
üstü değerler),
• Kesme dayanımını çok önemli miktarda arttırır (Birçok durumda 20 ve daha üst
değerlere taşır),
• Çevresel etki ve uzun süre kullanımdan kaynaklı zararlara rağmen zemin dayanımı
zaman ilerledikçe artmaya devam etmektedir.

35. Kireçle zemin iyileştirme yöntemlerinin dezavantajları nelerdir?

Çözünür sülfat ve su varlığında etrenjit ve/veya tomasit mineralleri üreten kimyasal
reaksiyonlardan kaynaklandığını ifade etmişlerdir. Araştırmacılar, etrenjit mineralinin zeminde
kabarma ve şişmelere neden olduğunu belirtmektedirler.
36. Bitüm ile zemin iyileştirme yöntemlerinin avantajları nelerdir
Yol yapımında, temel malzemesine uygulanan bitümlü madde ile iri daneli zeminin kohezyonu
artar. İnce daneli zeminle karıştırılan bitüm ise zemine sızdırmazlık (geçirimsizlik) kazandırır.
Kireç ve çimentoya oranla pahallı olduğundan az uygulanır.

37. Bitüm ile zemin iyileştirme yöntemlerinin dezavantajları nelerdir?

Bitüm her sıcaklıkta uygulanamadığı için uygun sıcaklıklarda bu işlemler gerçekleştirilmelidir.
Aksi halde bitüm işlevini kaybeder.
Bitüm maliyetli malzemedir ve iyileştirme yapım işi de maliyet gerektirir.
Her zemin durumuna uygulanamaz. Zeminin belli şartları sağlaması gerekir. (Su muhtevası gibi)

38. Çimento ile zemin iyileştirme yöntemlerinin avantajları nelerdir.

Organik zeminlerin dışında çimento ile zemin karıştırılarak zemin tabakaları iyileştirilmektedir.
Endüstri ve teknolojinin son yıllarda Türkiye'de gelişmesi sebebiyle en çok kullanılan metottur.
Laboratuarda belirlenen çimento yüzdesi arazideki üniform karıştırma güçlükleri göz önünde
bulundurularak bir miktar artırılır. Zemin-çimento karışımının en uygun şekilde sıkıştırılması
gerekmektedir. Sıkıştırma en kısa süre içerisinde ve hızlı olarak yapılmalıdır. İyi derecelenmiş
kumlarda % 2-6 yüksek plastisite killerde % 8-12 değerindedir.

39. Çimento ile zemin iyileştirme yöntemlerinin dezavantajları

nelerdir.
Maliyet gerektiren yöntemlerdir.
İyi çözüm elde edilmesi için çeşitli parametrelerin uygun olması gerekir. (Su muhtevası gibi )

40. Uçucu Kül ile zemin iyileştirme yöntemlerinin avantajları nelerdir

• Plastisite düşer,
• Zemini kurutur,
• Şişmeyi azaltır,
• Kararlılığını/Dayanıklılığını arttırır,
• Sağlam çalışma platformu oluşturur,
• CBR Değeri artar,
 • Suya karşı dayanımı yüksektir.

41. Uçucu Kül ile zemin iyileştirme yöntemlerinin dezavantajları

nelerdir
Killi zemin dışındaki zeminlerde elverişli çözümlü değildir.
Uçucu kül toz yapıcı malzeme olduğundan şantiye sahası toz altında kalabilir.
Geçici bir çözümdür. Uzun süreli çözüm sağlamaz.

42. Palplanş perde duvarların kullanım alanları nelerdir.

Palplanş Perde; toprak tutma ve kazı desteği sağlamak için birbirine kenetli çelik, ahşap veya
prefabrik levha kazıkların teker teker yan yana zemine çakılması veya itilmesi ile oluşturulur.
Çakılan bu palplanş perdeleri, planlanan kazının bitmesinin ardından kolayca çekilip başka
bir yerde kullanılabilmektedir. Bu özelliği ile temel kazı problemlerinde ekonomik ve hızlı bir
çözüm olarak kullanılır.
Levha kazıklar, farklı bir yüzey seviyesinin oluşturulacağı toprak istinat yapılarında kullanılır.
Palplanş kazıklar, kesintisiz bir duvar oluşturan dikey bir kilitleme sistemine sahip uzun yapısal
bölümlerdir. Duvarlar genellikle ya toprağı ya da suyu tutmak için kullanılır. Palplanş perde,
genellikle istinat duvarları, arazi ıslahı, otopark, bodrum kat, yer altı yapıları, nehir kıyıları, deniz
duvarları, batardolar v.b. yerlerde yapılır.
Yanal yük taşıma kapasitesi düşük olduğu için çoğunlukla sızdırmazlık perdesi imalatında
kullanılır. Diğer perde imalatlarına göre rijitliğinin düşük olmasından ötürü yüksek yanal
deplasmana izin verilebilen projeler için uygun olur. Kullanım amaçlarına göre palplanş
perdelerinde dikkate alınması gereken birçok etki söz konusu olabilir. Bu palplanş
perdelerinde aktif ve pasif itme kuvvetleri, su basıncı ve sızma etkileri, liman yapılarında
kullanıldığında gemilerin bağlanmasından gelen gemi ve halat yükleri ve dalga etkileri tasarımda
etkili olabilmektedir.

43. Kazık tiplerini sıralayınız, çakma kazıklardan çelik kazık tiplerinin

isimlerini sıralayınız. Güney ALNARGUN
Kazık tipleri;
Beton kazıklar, çelik kazıklar, ahşap kazıklar, kompozit kazıklar
Çelik kazıklar:
 • H veya I profilli kazıklar
• Boru kazıklar (açık uçlu, kapalı uçlu)

44. Temel derinliğini etkileyen faktörleri yazınız.

Bir yüzeysel temelin derinliği:
• Don derinliği
• Su içeriğinde olacak değişikliğin hacimsel değişikliklere yol açtığı aktif zon derinliği
• Bitkisel ve organik zemin derinliği
• Örselenmiş ve ayrışmış üst tabaka derinliği
• Çöp veya kontrolsüz dolgu derinliği
• Oyulma derinliği
• Deprem yükleri altında sıvılanma veya kayma mukavemetinin yitirilmesi olasılığı olan
tabaka derinliği
• Yapım güçlükleri ve maliyet ile taşınacak yükün doğrultusu, büyüklüğü ve yükleri
taşıyabilecek iyi özellikleri olan zemin tabakası derinliği
Temel derinliğinin belirlenmesinde etkilidir.

45. Derin karıştırma nedir uygulama alanları ve zemin tiplerini

yazınız., BİLAL ALPAYDIN
İnce taneli ve yumuşak zeminlerde (genellikle yumuşak killerde), ortasında delik bulunan
burgular veya kanatlı karıştırıcılar yardımıyla genellikle çimento ya da kireç kullanılarak zeminin
yerinde karıştırılmasıyla elde edilen kolonlar veya duvarlar derin karıştırma yöntemi olarak
tanımlanabilir.
Uygulama alanları;
• Kazı çukurlarının desteklenmesi
• Geçirimsizlik perdeleri (hidrolik cut-off)
• Rıhtım yapıları
• Tünel zeminin desteklenmesi
• Temel takviyesi
• Sıvılaşmanın önlenmesi
Hangi Tür zeminlerde uygulanabilir;
 • Gevşek kumlar, yumuşak killer
• Uygulama derinliği 30~40m

46. Sismik deney tiplerinin isimlerini yazınız. Bir tanesini açıklayınız.

Sismik deney tipleri;
1. Sismik yansıma
2. Sismik Kırılma
3. Yüzey dalgası sismiği (masw-mam-remi)
4. Kuyu sismiği
Sismik kırılma yönteminin esası, yeryüzünde veya çok sığ derinliklerde yapay olarak meydana
getirilen sismik dalgaların yer içerisinde kırılarak yayıldıktan sonra yeryüzündeki alıcılara
(jeofon) gelmeleri için geçen zamandan yararlanılarak, yeraltındaki tabakalı yapıların
saptanmasıdır.

47. Arazi deney tiplerini sıralayınız. Bir tanesini açıklayınız (Kübra

KIRANŞAN)
1. Standart Penetrasyon Deneyi (SPT)
2. Konik Penetrasyon Deneyi (CPT)
3. Presiyometre Deneyi (PMT)
4. Arazi Kanatlı Kesme (Veyn) Deneyi (FVT)
5. Dilatometre Deneyi (DMT)
6. Plaka Yükleme Deneyi
SPT en genel anlamda sondaj kuyusunun içerisinde yapılan, en uçta ‘boyuna yarık tüp’ olarak
bilinen standart örnek alıcısının bağlı olduğu tijlerin üzerine, 140 lb (63.5 kg) ağırlığındaki bir
şahmerdanın 76.2 cm yükseklikten tekrarlı bir şekilde bırakılararak kuyu tabanından toplamda
45 cm’lik penetrasyon sağlanana kadar çakılması ve bunun için gerekli olan darbe sayısı (SPT-
𝑁) değerlerinin belirlenmesi olarak tanımlanabilir.
Literatürde SPT sonuçları ile;
• Kohezyonsuz zeminlerin izafi yoğunluklarını belirlemek
• Sığ temeller için zeminlerin taşıma kapasitelerinin hesaplanması
• Kumların sıkıştırılma (kompaksiyon) derecelerinin belirlenmesinde ve sıvılaşma
potansiyelinin değerlendirilmesinde
 • SPT den elde edilen verilerin zeminlerin diğer özellikleri ile karşılaştırılması
• İnce danelerin kıvamı
• İri danelerin sıkılığı
• Kumların içsel sürtünme açısı(Ø)
• Killerin drenajsız kayma mukavemeti (Cu)
• Killerin hacimsel sıkıma indisi (mv)
• Kumların elastisite modülü (Es) gibi parametreler de amprik olarak tahmin
edilebilmektedir.
• Zeminlerin indeks özelliklerini belirlemeye yönelik laboratuar deneyleri için örselenmiş
örnek alınabilmektedir.
SPT, birçok zeminde uygulanabilse de özellikle iri granüler danelerin olmadığı kumlu
zeminlerde gerçekçi ve tutarlı sonuçlar vermektedir (Kulhawy ve Mayne, 1990). Ayrıca,
özellikle kohezyonsuz zeminlerde, yüzeysel temellerde taşıma gücü ve potansiyel oturmaların
tahminine ve kazıklı temellerde taşıma gücü tayinine yönelik ampirik yöntemler geliştirilmiştir.
Tüm bu nedenlerle SPT’nin geoteknik tasarımda önemli bir yeri vardır.

48. Temel Taşıma gücünün bulunmasında hangi tür arazi deneyleri

kullanılır sıralayınız. (Kübra KIRANŞAN)
(Spt, Cpt, Presiyometre, Veyn, Plaka Yükleme)
Arazi CBR deneyi gerilme penetrasyon eğrisi vererek taşıma hesaplanır.
DMT linear elastik teoriye dayanan bu deneyde deformasyon ve elastisite modülü, zeminin
örtü yükü altındaki yatay gerilmesi bulunur.
CPT temel taşıma, Kazık üç direnci ve sıvılaşmayı direk verir
SPT kumlu zeminlerin taşıma gücünü
PLT taşıma gücü yerinde tayin eder yatak katsayısını belirle

49. Kompaksiyon nedir? Kompaksiyon tiplerini sıralayınız.Nerelerde

kullanılır?
Kompaksiyon, mekanik enerji uygulamak suretiyle zemin yoğunluğunun arttırılması işlemidir.
Diğer bir ifade ile zemin içindeki hava hacminin azaltılması suretiyle danelerin daha yakın hale
getirilmesi işlemidir.
1)Laboratuvar kompaksiyon
a)Standart proktor
b)Modifiye proktor
2)Arazi kompaksiyon
a)Düz silindir -Asfatl kaplama ve dolgu sıkıştırmada kullanılır.
b)Lastik tekerlekli silindir-Karayolu dolguları ve toprak baraj yapımında kullanılır.
c)Keçi ayaklı silindir-Killi zeminlerde en iyi sonucu verir.
d)Darbeli silindir
e)Hasır silindir-İri tanelli çakıllı-bloklu zeminler iyi sonuç verir.
f)Dinamik kompaksiyon-Gevşek ve yumuşak zeminlerde, derin zemin iyileştirme yöntemi
olarak kullanılır.

50. Jet grout uygulaması nedir? Hangi zeminlerde uygulanır açıklayınız.

(Melike ERİŞ)
Jet enjeksiyonu genellikle su-çimento karışımı bir malzemenin yüksek basınç altında zemine
enjekte edilmesiyle zeminin, yapısının değiştirilerek, taşıma gücü ve elastisitesinin arttırılıp,
geçirgenliğinin ve sıkışabilirliğinin azaltıldığı bir iyileştirme yöntemidir. Bu yöntemde tasarım
derinliğine kadar zemine delgi yapılmakta ve delgi için kullanılan tijlerin ucundaki küçük
deliklerden yüksek basınçlarda çimento şerbeti jetlenmektedir. Jetleme sırasında tijler belli bir
hızda döndürülmekte yine belirli bir hızda aşağıdan yukarıya doğru zemin içinden
çekilmektedir.Böylece belirli çapta ve boyda zemin içinde silindirik kolon oluşturulmaktadır.
Buna jet grout yöntemi denir.
Her türlü zayıf zeminde ve kum, kil, çakıl vb. doğal zeminlerin oluşturduğu zemin yapılarında
uygulanabilir.

51. Jet grout uygulamasının avantajları nelerdir? (Melike ERİŞ)

Yaklaşık her türlü zeminde uygulanabilir
• Hafif ve Küçük ekipmanla gerçekleştirilebilir
• Çimento ve su karışımı kullanıldığı için kimyasal enjeksiyonlar gibi çevreyi kirletmez
• Malzeme sarfiyatı önceden belirlenebilir
• İstenilen mukavvemet ve permabilite tasarlanabilir.
 • Mevcut yapılara zararlı yan etkilerinin olmayışı, basınçlı püskürtme sadece kendi
yarıçapına etki ettiğinden yandaki yapılara zarar vermez.
• Makinenin esnekliğinden dolayı farklı geometride enjeksiyonlar yapılabilir. Yatay eğimli
ve düşey yönde uygulaması uygundur.
• İstenilen derinlikten başlanabilir ve istenilen derinlikte son bulur
• Titreşimsiz ve gürültüsüz bir yöntemdir. Vibrasyon etkisi yaratmadığı için hassas ve
tarihi binalarda kullanılır.
• Klasik enjeksiyona göre daha hızlıdır.

52. Jet grout yönetminin dezavantajları? (Melike ERİŞ)

• Yöntem hala gelişme aşamasındadır.Yöntemin yeni oluşu tasarımda yararlanılacak
kurallar henüz kesinleşmemiştir. Bu nedenle daha çok tecrübe ve gözleme dayalı bir
yöntemdir.
• Zemin içinde oluşacak kolonu belirlemek zordur.Bundan dolayı dikkatli bir şekilde
yapılması gerekir ve bazı kontrol testleri yapılması gerekir.
• Zemin cinsine göre kolon çapları farklı olabilir.
• İki akışkanlı ve üç akışkanlı sistemlerde maksimum 10-20 derece arasındaki değerlerde
eğiklik oluşturulabilmektedir.Bu sınırlamanın oluşumundaki neden ise, zemindeki
örselenen malzemenin püskürtülen hava ile dışarıya alınmasını sağlamaktır

53. Taş kolon nedir. Nasıl ve netip zeminlerde uygulanır. (Ümit

YILDIRIM)
Taş kolonlar kısaca; vibro-yerdeğiştirme yöntemi ile kohezyonlu zeminler içerisinde
kırmataş veya çakıl beslenerek oluşturulan kolonlardır. Genel olarak oturma miktarı yüksek-
taşıma gücü düşük, yumuşak normal konsolide killer, ince turba tabakalar, suya doygun siltler,
çok gevşek-gevşek kumlu ve alüvyal zeminlerde, uygulama noktasında orijinal zemin içerisinde,
vibroflot yardımı veya farklı foraj metodlarıyla açılan boşluğuna, 20-75 mm arası kırmataş - tabii
kaba çakıl agrega veya kum-çakıl karışımları gibi malzemelerle doldurulup-sıkıştırılmasıyla
oluşturulan, rijit granüler dolgu sütunlardır. Taş kolonlar genellikle zemin iyileştirme
derinliğinin 6 - 10 m aralığında olduğu durumlarda diğer zemin iyileştirme yöntemlerine kıyasla
daha ekonomik bir uygulama metodudur. Zemin koşulları gözetilerek 20 m derinliklere kadar
zemin iyileştirme yöntemleri arasında hız ve ekonomik açıdan tercih edilebilmektedir. Taş
kolonlar genel olarak; Vibroflot adı verilen makine kullanılarak, yatay ve düşey yönde
titreşimleri ile gerek kuyu cidarında gerekse granüler malzemenin düşey yönde sıkıştırılmasıyla
imal edilir.
UYGULAMA YÖNTEMLERİ
Islak üstten besleme metodu ile taş kolon imalatı:
Taş kolon için gerekli derinlik belirlendikten sonra vibroflot gerekli derinliğe kadar indirilip
yıkama yapılır. Bu sayede silindirik formda boşluk oluşturulur. Bu boşluğun çökmemesine veya
bozulmamasına dikkat edilmelidir. Boşluk içerisine taş dolgu 0,4 – 0,8m yüksekliklerle
doldurulur ve vibroflot ile radyal olarak sıkıştırılır. Vibroflot yüzeye dakikada 0,3m gibi bir hızla
çekilerek sıkıştırma sağlanır. Bu uygulama metodu, yumuşak ile katı kıvamlı zemin koşullarında
(cu = 15 – 50 kPa) ve yeraltı suyunun yüksek olduğu bölgelerde etkili bir iyileştirme yöntemidir.
Kuru üstten besleme metodu:
Yöntem ıslak üstten besleme yöntemine benzemektedir. Tek farkı jet akışkanı olarak hava
kullanılmasıdır. Bu sayede atık çamur oluşumu engellenmiş olur. Kuyu çeperleri
desteklenmediğinden, ancak kuyuların kendi kendine ayakta kalabildiği belli bir dayanımın
üstündeki zeminlerde kullanılabilir. Drenajsız kayma dayanımının 𝑐𝑢 = 30 – 50 kN/m2 aralığında
değiştiği daha yüksek dayanımlı ve stabil killerde uygulanmaktadır.
Kuru üstten besleme tokmaklama metodu (kuyu metodu):
Bu yöntemle genelde muhafaza borusu (kılıf) ile açılan kuyuya kırmataşlar konulup, 15-20 kN
ağırlığındaki bir tokmağın, 1-1,5 m yüksekten kırmataşlara vurularak, sıkıştıran yöntemdir.
Kuru dipten besleme metodu (impact):
Bu yöntemde, standart ekipmana ek olarak kırmataş malzemenin yerleştirilebilmesi için bir
besleme hunisi (bunker) ve tüpü kullanılır. Vibroflotun istenilen derinliğe kadar titreşim ve hava
jetiyle indirilmesiyle başlar. İstenilen derinliğe ulaşıldıktan sonra vibroflotun yanında bulunan ve
kırmataşların aktarılmasını sağlayan boru vasıtasıyla kırmataşlar dipten eklenir. Vibroflot belirli
bir hız ve titreşimle yukarıya doğru çekilerek Taş Kolonlar imal edilmiş olur.

54. Vibro Kompaksiyon Nedir?

Vibro Kompaksiyon (Veya Vibroflotasyon) Olarak Adlandırılan Bu Yöntemde Vibrasyon İle
Arzu Edilen Derinliğe Kadar Granüler Zeminin Yerinde Sıkıştırılarak Islah Edilmesi Esastır. Bu
Yöntemin Uygulanması Doğrudan Islah Edilecek Zeminin Tane Boyu Dağılımına Bağlı Olup, İri
Daneli Zeminlerde Uygulanmaktadır.
Tipik Olarak Kil + Silt Oranı %15'den Az Olan Granüler Zeminler Bu Yöntemle Oldukça
Yüksek Birim Hacim Ağırlıklara Kadar Yerinde Sıkıştırılabilmektedir
Bu Yöntemde Bir Vibratör Belirli Bir Grid Ve Ara Mesafe İle Sistematik Olarak Zemin İçerisine
Düşey Olarak İndirilir. Vibartörün İçesinden Geçtiği Zemin Vibrasyon Etkisi Olarak Geçici
Olarak Sıvılaşma Durumuna Ulaşır Ve Sonrasında Zemin Danelerinin Daha Sıkı Bir Biçimde
Yerleşmesi Temin Edilir