Ky-Thuat-Chieu-Sang - Ky-Thuat-Chieu-Sang - (Cuuduongthancong - Com)

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 132

KỸ THUẬT CHIẾU SÁNG

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BỨC XẠ ĐIỆN TỪ
Bức xạ điện từ (hay sóng điện từ) là sự
kết hợp (nhân vector) của dao động điện
trƣờng và từ trƣờng vuông góc với nhau,
lan truyền trong không gian nhƣ sóng.
Sóng điện từ cũng bị lƣợng tử hoá thành
những "đợt sóng" có tính chất nhƣ các hạt
chuyển động gọi là photon.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BỨC XẠ ĐIỆN TỪ
Khi lan truyền, sóng điện từ mang theo
năng lƣợng, động lƣợng và thông tin.
Sóng điện từ với bƣớc sóng nằm trong
khoảng 400 nm và 700 nm có thể đƣợc
quan sát bằng mắt ngƣời và gọi là ánh
sáng. Môn vật lý nghiên cứu sóng điện từ
là điện động lực học, một chuyên ngành
của điện từ học.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PHỔ ĐIỆN TỪ
Phổ điện từ là dải tất cả các tần số có thể có
của bức xạ điện từ. "Phổ điện từ" của một đối
tƣợng là phân bố đặc trƣng của bức xạ điện từ
phát ra hoặc hấp thụ bởi các đối tƣợng cụ thể.

Phổ điện từ kéo dài từ tần số thấp dùng cho


liên lạc vô tuyến hiện đại tới bức xạ gamma ở
cuối bƣớc sóng ngắn (tần số cao)

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PHỔ ĐIỆN TỪ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PHỔ ĐIỆN TỪ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
SÓNG ĐIỆN TỪ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
QUANG PHỔ

Quang phổ liên tục là dải sáng có màu biến đổi liên tục
(liền nhau, không bị đứt đoạn) bắt đầu từ màu đỏ.
Nguồn phát:Quang phổ liên tục do các vật rắn, chất lỏng
hoặc chất khi áp suất thấp đƣợc nung nóng đến phát sáng
phát ra.
Đặc điểm: Quang phổ liên tục chỉ phụ thuộc vào nhiệt
độ của vật phát sáng, không phụ thuộc vào cấu tạo chất của
vật. Nhiệt độ càng cao, quang phổ liên tục càng mở rộng
dần về phía tím.
Ứng dụng: Dùng để đo nhiệt độ của các vật ở rất xa
(nhiệt độ các thiên thể) hoặc các vật có nhiệt độ rất cao
(nhiệt độ của lò luyện kim)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
QUANG PHỔ

Quang phổ vạch phát xạ là hệ thống các vạch sáng (vạch màu)
riêng lẻ trên nền tối.
Nguồn phát: Các chất khí áp suất thấp khi đƣợc nung đến nhiệt độ
cao hoặc đƣợc kích thích bằng điện đến phát sáng phát ra quang phổ
vạch phát xạ.
Đặc điểm:Quang phổ vạch phát xạ của các nguyên tố khác nhau thì
rất khác nhau về số lƣợng các vạch, vị trí các vạch (cũng đồng nghĩa với
sự khác nhau về màu sắc các vạch) và độ sáng tỉ đối của các vạch.
Mỗi nguyên tố hóa học có một quang phổ vạch đặc trƣng cho nguyên tố
đó.
Ứng dụng: Dùng để xác định thành phần nguyên tố cấu tạo nên
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
QUANG PHỔ

Quang phổ vạch hấp thụ là hệ thống các vạch tối trên nền quang
phổ liên tục.
Điều kiện phát sinh: Đặt một chất khí áp suất thấp trên đƣờng đi
của một chùm ánh sáng trắng.
Đặc điểm: Vị trí của các vạch tối trùng với vị trí các vạch màu của
nguyên tố có trong chất khí đang xét trong điều kiện chất khí ấy đƣợc
phát sáng
Ứng dụng: dùng để nhận biết thành phần cấu tạo chất của các vật.
Nhờ nghiên cứu quang phổ của ánh sáng Mặt Trời mà ngƣời ta tìm
đƣợc khí hêli trong khí quyển của Mặt Trời trƣớc khi tìm đƣợc nguyên tố
hêli trên Trái Đất. Quang phổ của ánh sáng Mặt Trời mà ta thu đƣợc trên
Trái Đất là quang phổ vạch hấp thụ
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
QUANG PHỔ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
QUANG PHỔ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
QUANG PHỔ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
QUANG PHỔ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Vật thu năng lƣợng bức xạ
 Vật thu năng lƣợng bức xạ là vật hấp thụ năng lƣợng bức
xạ rồi chuyển sang một trong những dạng năng lƣợng khác
nhƣ: điện, sinh vật, hóa học, nhiệt, ...
 Vật thu năng lƣợng bức xạ chia làm hai loại: lý học (tế bào
quang điện, lớp bột huỳnh quang ...) và sinh học (mắt, lá,
cây, da ngƣời, ...).
 Thông lƣợng bức xạ đƣợc chuyển thành dạng năng lƣợng
có ích khi vật hấp thụ đƣợc gọi là thông lƣợng bức xạ hữu
ích.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Vật thu năng lƣợng bức xạ
 Độ nhạy tích phân.

c e h u u ic h
K
e

 Độ nhạy cảm phổ

cd e h u u ic h
k
d e
Hệ số c: đƣợc xác định bởi sự lựa chọn các đơn vị của
thông lƣợng bức xạ hữu ích.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Vật thu năng lƣợng bức xạ
 Bộ thu chọn lọc: độ nhạy cảm phổ phụ thuộc vào độ dài
bƣớc sóng của bức xạ đơn rơi lên trên nó (tế bào quang
điện, ..)

 Bộ thu không chọn lọc: độ nhạy cảm phổ không phụ thuộc
vào độ dài bƣớc sóng của bức xạ đơn rơi trên nó

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Thông lƣợng bức xạ hữu ích
e h u u ic h e
k d
 Phân bố của thông lƣợng bức xạ: e

 Độ nhạy phổ của bộ thu k

Thông lƣợng bức xạ hữu ích của bức xạ đơn sắc:


d e h u u ic h e
k d
Thông lƣợng bức xạ hữu ích của bức xạ phức tạp:

e h u u ic h
k e
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Độ nhạy tích phân j

e
k d
i
K
j

e
d

Độ nhạy phổ tƣơng đối i

k
V
k
m ax

Thông lƣơng bức xạ hữu ích tính tổng quát


e h u u ic h
k V d
m ax

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hệ đại lƣợng hữu ích đánh giá bức xạ cự tím
 Các lƣợng tử của bực xạ cực tím chứa năng lƣợng lớn làm
thay đổi cấu trúc hóa học các thành phần và các mô tê bào
của cơ thể sống.

 280 - 400 nm: có tác dụng hữu ích lên cơ thể con ngƣời.

Diệt khuẩn
Tạo vitamin D
Tác động lên mắt.

400 400

h u u ic h e
S v ita l d h u u ic h e
S bak d
CuuDuongThanCong.com
280 200
https://fb.com/tailieudientucntt
Mắt - bộ thu mẫu ánh sáng
 Mắt là bộ thu phức tạp và hoàn chỉnh có khả năng làm việc
trong các điều kiện chiếu sáng khác nhau.

 Tế bào thần kinh thị giác là bộ thu năng lƣợng bức xạ, bao
gồm: tế bào nón (7.10^6) và tế bào que (120.10^6).
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CÁC ĐẠI LƢỢNG KỸ THUẬT CHIẾU SÁNG
 Quang thông
 Hiệu suất phát sáng
 Cƣờng độ ánh sáng
 Độ rọi
 Huy độ
 Độ trƣng

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Quang thông
 Kí hiệu:
 Đơn vị: lm
 Quang thông là thông lƣợng hữu ích
trong hệ ánh sáng.
 Theo hệ chiếu sáng quốc tế, quang
thông là tác động của bức xạ lên bộ thu
chọn lọc (mắt) có độ nhạy đƣợc tiêu
chuẩn bằng hàm hiệu quả ánh sáng phổ
tƣơng đối.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Quang thông
 1 lumen là quang thông của một nguồn
sáng điểm có cƣờng độ ánh sáng là 1
cadenla phát ra trong một đơn vị góc
khối (radian).
 Bằng thí nghiệm đo đạc:
1W 0 .5 5 5 m
6 8 3lm
 Giá trị lớn nhất của độ nhạy cảm phổ
mắt ngƣời là:
K 6 8 3 lm / W
CuuDuongThanCong.com m ax https://fb.com/tailieudientucntt
Quang thông

683 e
V d

6 8 3V i e i

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hiệu suất phát sáng H (lm/W)
Hiệu suất phát sáng còn gọi là quang
hiệu của một nguồn sáng đƣợc xác định
bằng tỉ số quang thông phát ra trên
công suất của nguồn sáng.

H
P

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Cƣờng độ ánh sáng I (cd)
Nguồn sáng điểm là nguồn sáng mà
khoảng cách từ điểm cho trƣớc đến
nguồn đó là (l) so vối kích thƣớc lớn
nhất của nguồn sáng (a) bằng l/a 5.
d
I
d

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Cƣờng độ ánh sáng I (cd)
Góc khối là góc tạo bởi bề mặt nón, có
giá trị: d ds / r
2

ds diện tích bề mặt cầu mà góc khối tựa


lên
r: bán kính hình cầu
 Đơn vị góc khối: radian
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Góc khối là góc tạo bởi bề mặt nón, có
giá trị:

d 2 s in d

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Cƣờng độ ánh sáng I (cd)
 Nguồn đối xứng: cƣờng độ ánh sáng
phân bố đối xứng qua một trục nào đó.
 Nguồn không đối xứng: cƣờng độ ánh
sáng phân bố không đối xứng qua bất
kỳ một trục nào.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Độ rọi E (lux)
Mật độ quang thông rơi lên bề mặt
đƣợc chiếu sáng gọi là độ rọi hay chính
là độ sáng trên bề mặt đƣợc chiếu sáng
d
E
dS
Khi tính trên bề mặt không đồng đều,
tính trung bình số học ở các điểm khác
nhau để tính độ rọi trung bình
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Độ rọi (lux)
Khi nguồn sáng là nguồn sáng điểm, độ
rọi là một điểm trên bề mặt chiếu sáng
đƣợc tính nhƣ sau:

d I d I cos
E 2
dS dS l

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Huy độ L (cd/m^2)
Huy độ theo một hƣớng cho trƣớc của
nguồn sáng bằng tỷ số cƣờng độ ánh
sáng theo hƣớng trên diện tích biểu
kiến của nguồn sáng đó

dI
L
dA

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Độ trƣng M (lm/m^2)
Độ trƣng là mật độ quang thông trên
diện tích phát sáng của nguồn sáng

M
A

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CÁC CÔNG THỨC CƠ BẢN

 Góc khối: d 2 s in d
d
I
Cƣờng độ ánh sáng: d

d
 Độ rọi: E
dS
dI
 Huy độ: L
dA
d
Độ trƣng: M
CuuDuongThanCong.com dA https://fb.com/tailieudientucntt
CÁC NGUỒN PHÁT SÁNG ĐỀU

 Nguồn sáng hình cầu

 Nguồn sáng hình đĩa

 Nguồn sáng hình trụ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài tập

 1.1

 1.2

 1.3

 1.4

 1.5
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CÁC THIẾT BỊ ĐO SÁNG

 Lux kế: là dụng cụ đo độ rọi.


 Cấu tạo: gồm tế bào quang điện biến
đổi năng lƣợng nhận đƣợc thành dòng
và đƣợc nối với một miliampe kế.
 Thang đo: theo Lux

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Lux kế
 - Tầm đo: 0 – 400,000 lux (4 tầm)
 - Tầm lấy mẫu: 1.5 lần/giây
 - Màn hình LCD rộng với 4,000 lần đo.
 - Hiển thị 41 thanh analog.
 - Bộ nhớ lƣu trữ 99 giá trị đo, đọc trực tiếp trên màn hình.
 - Lƣu trữ 16,000 giá trị đo trên bộ lƣu dữ liệu.
 - Chức năng giữ giá trị lớn nhất/nhỏ nhất.
 - Chức năng giữ giá trị đo (hold function)
 - Chức năng giữ giá trị đỉnh với thời gian 10µs
 - Đổi đơn vị đo giữa Lux và FC (Footcandle).
 - Tự động tắt sau 15 phút không làm việc. Có thể tắt chức năng tự động
tắt.
 - Đo ánh sáng tƣơng đối giữa 2 địa điểm.
 - Độ chính xác cao và thời gian đáp ứng nhanh.
 - Kết nối máy tính qua cổng USB.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
HỆ CẦU QUANG PHỔ
 Lumen kế hình cầu cùng với một số thiết bị kết nối.
 Đo đƣợc quang thông, nhiệt độ màu, phổ phát
sáng...

E tt 2
4 R

n n
E px
(n) E tt 2
4 R

n
E px
E tt 2
n 1 4 R 1
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
MÀU SẮC ÁNH SÁNG
Định nghĩa:
- Đỏ: 0.78 - 0.62 m
- Cam: 0.62 - 0.59 m
- Vàng: 0.59 - 0.57 m
- Lục: 0.57 - 0.495 m
- Lam: 0.495 - 0.45 m
- Chàm: 0.45 - 0.42 m
- Tím: 0.42 - 0.38 m

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
MÀU SẮC ÁNH SÁNG

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PHƢƠNG TRÌNH MÀU

red green b lu e

Thông lƣợng bức xạ khảo sát

r 'R g 'G b 'B

r 'R b 'B g 'G

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PHƢƠNG TRÌNH MÀU
Tọa độ màu sắc

r' g ' b'


r g r
r' b' g ' r' g ' b' r' g ' b'

Tọa độ màu riêng


r' b' g '
r ;b ;g

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
HỆ MÀU RGB
 Hội chiếu sáng quốc tế đã thông qua hệ màu năm
1931 do hai nhà bác học Reit và Guid đề xuất.

R
0 .7 m, G
0 .5 6 7 m, B
0 .4 3 5 8 m

r 'R g 'G b 'B

Thông lƣợng bức xạ khảo sát

r '; g '; b ' Tọa độ màu. chỉ số lƣợng màu chính

R;G ; B Thông lƣợng bức xạ khảo sát


CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
HỆ MÀU RGB
 Tọa độ màu riêng

'
r
r

'
b
b

'
g
g

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
HỆ MÀU RGB
 Đồ thị màu trong hệ RGB

http://www.rapidtables.com/web/color/RGB_Color.htm

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
HỆ MÀU XYZ
 Các màu sắc chính X, Y, Z nhận từ hệ màu R, G, B
bằng các phƣơng trình sau:

X 0 .4 1 8 5 R 0 .0 9 1 2 G 0 .0 0 0 B

Y 0 .1 5 8 8 R 0 .2 5 2 4 G 0 .0 0 2 5 B

Z 0 .0 8 2 9 R 0 .0 1 5 7 G 0 .1 7 8 6 B

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
HỆ MÀU XYZ
 Các tọa độ màu sắc của các màu thực nằm trong
tam giác màu
 Đặc tính số lƣợng màu xác định bởi thành phần Y
 Quang thông của màu đơn vị

Y
6 8 3 lm ; X
0 lm ; Z
0 lm
 Huy độ
2
LY 6 8 3cd / m ; L X 0; LZ 0

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
HỆ MÀU XYZ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
HỆ MÀU XYZ

đồ thị màu trong hệ XYZ


CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PHƢƠNG TRÌNH MÀU TRONG HỆ XYZ
x'X y 'Y z 'Z

Tọa độ màu sắc


x'
x

y'
y x' y' z'

z'
z

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PHƢƠNG TRÌNH MÀU TRONG HỆ XYZ

Tọa độ màu riêng


'
x
x

'
y
y

'
z
z

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CHÚ Ý
 Các tọa độ màu sắc của các màu thực nằm trong
tam giác màu
 Đặc tính số lƣợng màu xác định bởi thành phần Y
 Quang thông của màu đơn vị

Y
6 8 3 lm ; X
0 lm ; Z
0 lm
 Huy độ
2
LY 6 8 3cd / m ; L X 0; LZ 0

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CÁC KÍ HIỆU

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PHƢƠNG TRÌNH MÀU TRONG HỆ XYZ
x'X y 'Y z 'Z

Tọa độ màu sắc


x'
x

y'
y

z'
z

x' y' z'


CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PHƢƠNG TRÌNH MÀU TRONG HỆ XYZ
Tọa độ màu riêng
'
x
x

'
y
y

'
z
z

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH TOÁN MÀU TRONG HỆ XYZ
1. Xác định tọa độ màu sắc của hỗn hợp hai hay nhiều bức xạ
' ' '
1
x1 X y 1Y z1 Z
' ' '
2
x2 X y 2Y z2Z
' ' '
n
xn X y nY znZ
' ' ' ' ' '
x1 .. xn X y1 .. yn Y z1 .. zn Z

Tọa độ màu sắc hỗn hợp


' ' ' ' ' '
x1 ... xn y1 ... yn z1 ... zn
x y z

' ' ' ' ' '


x1 ... xn y1 ... yn z1 ... zn
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
TÍNH TOÁN MÀU TRONG HỆ XYZ
2. Tính toán màu sắc cua bức xạ có phổ vạch
Phƣơng trình màu của nguồn sáng đƣợc biểu thị 2 dạng:
quang thông hoặc huy độ

x'X y 'Y z 'Z lm


2
L x'X y 'Y z 'Z cd / m
Tọa độ màu của bức xạ

i
x i
y i
z
i i i
x' ;y' ;z'
683 y 683 y 683 y
i i i
L ix L i
y L iz
i i i
x' ;y' ;z'
683 y 683 y 683 y
i i i
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI TẬP CHƢƠNG 2

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
THIẾT BỊ CHIẾU SÁNG
 Định nghĩa
 Phân loại
 Nhiệm vụ chính của thiết bị chiếu sáng
 Vật liệu kỹ thuật chiếu sáng
 Hiệu suất và các cấp bộ đèn

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Định nghĩa
Thiết bị chiếu sáng còn gọi là bộ đèn bao
gồm đèn, chóa và các thiết bị khởi động
dùng để phan bố quang thông theo
hƣớng cho trƣớc dùng để chiếu sáng.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Phân loại
 Bộ đèn pha
 Bộ đèn chiếu
 Bộ đèn chiếu sáng

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bộ đèn pha
Bộ đèn tập trung quang thông theo
hƣớng cho trƣớc, nó dùng chiếu sáng
các vật nằm xa
Chóa có dạng parabol
Vật liệu làm chóa thƣờng là kim loại
đƣợc đánh bóng bề mặt.
Nguồn sáng đƣợc đặt ở tiêu điểm
parapol
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bộ đèn pha

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bộ đèn chiếu
Bộ đèn tập trung quang thông chung
quanh điểm nằm trên trục quang học.
Chóa có dạng Elip
Vật liệu làm chóa là kim loại đƣợc
đánh bóng bề mặt
Dùng để làm các đèn chiếu, nung
chảy kim loại.
Nguồn sáng đƣợc đặt ở tiêu điểm
của Elip.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bộ đèn chiếu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bộ đèn chiếu sáng
Bộ đèn dùng phân bố quang thông
trong góc khối lớn.
Dùng để chiều sáng các vật nằm gần
Chóa có thể làm bằng vật liệu tán xạ
ánh sáng.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bộ đèn chiếu sáng

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Nhiệm vụ chính của thiết bị chiếu sáng
Phân bố quang thông trong không
gian
Bảo vệ nguồn sáng khỏi bụi bẩn và va
chạm cơ
Thay đổi thành phần bức xạ nguồn
Tách nguồn sáng ra khỏi môi trƣờng cháy
nổ, ẩm
Giảm huy độ bảo vệ mắt ngƣời không
chóa.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Vật liệu kỹ thuật chiếu sáng
Quang thông rơi lên một vật nào đó,
thì một phần sẽ bị phản xạ, hấp thụ và
một phần đi qua.

; ;

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Vật liệu kỹ thuật chiếu sáng
Tùy theo các đặc tính bề mặt và phía
trong của vật và sự phân bố các quang
thông bị hấp thụ, phản xạ và thấu xạ rất
khác nhau.
Vật liệu phản xạ có hƣớng hoặc thấu xạ
có hƣớng khi bề mặt phẳng có kích thƣớc
không bằng phẳng nhỏ hơn nhiều so với độ
dài bƣớc bƣớc sóng bức xạ. Vật liệu bao
gồm các kim loại đƣợc đánh bóng.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Vật liệu kỹ thuật chiếu sáng
Vật liệu tán xạ có hƣớng hoặc thấu
xạ có hƣớng: làm từ kim loại mạ.
Vật liệu tán xạ toàn phần hoặc thấu xạ
toàn phần: phủ lên bề mặt kim loại, gỗ hoặc
các bề mặt khác một lớp tán xạ ánh sáng.
Vật liệu phản xạ hỗn hợp hoặc thấu xạ
hỗn hợp: các vật liệu đƣợc phủ lớp tráng
men.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Phản xạ và khúc xạ ánh sáng

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Các yếu tố chính để phân chia thiết bị chiếu
sáng

1. Tỷ số quang thông phát ra bán cầu


dƣới trên toàn bộ số quang thông của
thiết bị chiếu sáng
2. Hệ số hình dạng đƣờng phối quang: tỉ
số giá trị cƣờng độ ánh sáng lớn nhất so với
giá trị trung bình cộng trên một mặt phẳng.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Các yếu tố chính để phân chia thiết bị chiếu sáng

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Các loại thiết bị chiếu sáng chính

- Thiết bị chiếu sáng cho thƣơng mại


và dân dụng.
- Thiết bị chiếu sáng cho công nghiệp
- Thiết bị chiếu sáng khẩn cấp và lối đi
- Thiết bị chiếu sáng ngoài trời

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hiệu suất và các cấp bộ đèn

- Hiệu suất bộ đèn


- Các cấp bộ đèn
- Hệ số kích thƣớc và hệ số sử dụng quan
thông

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hiệu suất bộ đèn

boden
boden
den

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Các cấp bộ đèn

Bộ đèn cấp A đến J 90% ~ 100%

Bộ đèn cấp K đến N 60% ~ 90%

Bộ đèn cấp O đến S 40% ~ 60%

Bộ đèn cấp T đến J 10%

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hệ số kích thƣớc
Để xác định hệ số sử dụng, ta cần biết các
hệ số đặc trƣng cho kích thƣớc căn phòng,
hệ số phản xạ bề mặt và sự phân bố các bộ
đèn

ab
Chỉ số địa điểm K
h tt a b
5h a b
Chỉ số địa điểm CR CR
ab
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
5h ' a b
Chỉ số địa điểm trần (CCR)
ab

5 h tt a b
Chỉ số địa điểm phòng (RCR)
ab

5 h lv a b
Chỉ số địa điểm sàn (FCR)
ab

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2mn
Chỉ số lƣới km
h tt ( m n)
ap bq
Chỉ số gần kp
h tt ( a b)

h'
Tỷ số treo J
h tt h'

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CHIẾU SÁNG TRONG NHÀ
Phƣơng pháp trực tiếp: qui định các đại
lƣợng trực tiếp xác định hiệu suất của hệ
thống chiếu sáng.
Phƣơng pháp gián tiếp: qui định các đặc
tính quang thông của hệ thống, sự phân bố
theo thời gian và phổ xác định hiệu suất của
hệ thống chiếu sáng

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
YÊU CẦU VỚI CÁC HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG
- Các vật đƣợc chiếu sáng phải có huy độ
vừa đủ để phát hiện và phân biệt chúng.
- Đảm bảo không có sự khác biệt lớn giữa
huy độ bề mặt làm việc và không gian xung
quanh.
- Độ rọi không đổi trên bề mặt làm việc
theo thời gian
- Phân biệt đƣợc thể tích và hình dạng.
- Đảm bảo trong tầm nhìn không có
những mặt chói lớn.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
NGUYÊN TẮC VÀ TIÊU CHUẨN CHIẾU SÁNG NHÂN TẠO

1. Chiếu sáng các nhà máy công nghiệp.


2. Chiếu sáng đƣờng phố và quảng
trƣờng.
3. Chiếu sáng nhà ở nơi công cộng.
4. Tiêu chuẩ chiếu sáng Việt Nam

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Chiếu sáng nhà máy công nghiệp
1. Độ chính xác công việc và hệ số phản
xạ của bề mặt làm việc
2. Sự kéo dài độ căng thẳng trong thời
gian làm việc
3. Đặc tính chất lƣợng chiếu sáng
4. Thông số kỹ thuật của hệ chiếu sáng
5. Yêu cầu vệ sinh
6. Yêu cầu an toàn lao động

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Chiếu sáng đƣờng phố và quảng trƣờng
1. Các kích thƣớc góc của vật lớn
2. Thời gian phát hiện vật hạn chế
=> Huy độ bề mặt đƣờng phải đƣợc lựa
chọn sao cho sự khác biệt thực tế về huy độ
giữa vật và hậu cảnh k>=kkp

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Chiếu sáng nhà nơi công cộng
Nhóm 1: văn phòng, phòng làm việc, phòng
thiết kế, phòng bác sĩ, phòng mổ, lớp học,
giảng đƣờng, phòng thí nghiệm, ...
Nhóm 2: Phòng ăn, gian bán hàng của cửa
hàng mậu dịch, phòng triển lãm, phòng trƣng
bày tranh ảnh.
=> Độ rọi E đƣợc xác định trên bề mặt làm
việc.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tiêu chuẩn chiếu sáng Việt Nam
TCVN 7114:2002.
TCXDVN 333:2005
QCXDVN 09:2005

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CÁC VẤN ĐỀ CHUNG KHI THIẾT KẾ CHIẾU SÁNG

- Kiến trúc
- Công nghệ sản xuất
- Thị giác.
+ Tính toán chiếu sáng
+ Thiết kế phần điện
+ Tính toán kinh tế

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CÁC VẤN ĐỀ CHUNG KHI THIẾT KẾ CHIẾU SÁNG

- Chiếu sáng làm việc


- Chiếu sáng sự cố
- Chiếu sáng an toàn
- Chiếu sáng bảo vệ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CÁC VẤN ĐỀ CHUNG KHI THIẾT KẾ CHIẾU SÁNG

- Chi phí cho hệ thống chiếu sáng


- Lựa chọn các thông số:
+ Nguồn sáng
+ Hệ thống chiếu sáng
+ Thiết bị chiếu sáng
+ Chọn độ rọi
+ Chọn hệ số dự trữ k hay hệ số bù
d
+ Hệ số suy giảm ánh sáng
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PHÂN BỐ THIẾT BỊ CHIẾU SÁNG

- Một số dạng phân bố các thiết bị chiếu sáng


(trang 148).

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CHIẾU SÁNG CÔNG CỘNG

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CẤU TẠO BỘ ĐÈN CHIẾU SÁNG CÔNG CỘNG

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CẤU TẠO BỘ ĐÈN CHIẾU SÁNG CÔNG CỘNG

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Thiết kế chiếu sáng đƣờng phố

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Phƣơng pháp tỉ số R

Phƣơng pháp tỉ số R về bản chất cũng


tính toán dựa trên độ rọi nhƣng có xét tới độ
chói trung bình của mặt đƣờng thông qua tỉ
số R :

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Phƣơng pháp tỉ số R

Phƣơng pháp tỉ số R về bản chất cũng


tính toán dựa trên độ rọi nhƣng có xét tới độ
chói trung bình của mặt đƣờng thông qua tỉ
số R :

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Xác định quang thông

Bƣớc đầu tiên khi thiết kế hệ thống chiếu sáng


là chọn nhiệt độ màu của nguồn sáng theo biểu đồ
kruitchof, sau đó mới tính toán quang thông để
chọn bộ đèn phù hợp.
Xét diện tích mặt đƣờng ở hai bên 1 đèn chiếu
sáng theo chiều dọc trục đƣờng, mỗi bên có độ dài
là e/2. Giả thiết bộ đèn chiếu sáng đƣờng giao
thông chỉ phát quang thông của nó đến diện tích
này. Nhƣ vậy quang thông ban đầu khi lắp đặt do 1
đèn phát ra là :

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Xác định độ chói

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Xác định độ chói, độ rọi

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Xác định độ chói

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Xác định độ chói, độ rọi

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài tập

Cho đƣờng phố chính có cấp chiếu sáng A, lƣu


lƣợng xe lớn nhất ban đêm trên 3000 xe/giờ. Chiều
dài đƣờng 1600m, chiều rộng l = 7,5m, lớp phủ mặt
đƣờng nhựa trung bình. Cột đèn có độ vƣơn s =
2,4m. Giả thiết hệ số suy giảm quang thông của
đèn V=0,8. Yêu cầu lắp đặt đèn 1 bên và sử dụng
choá đèn kiểu bán rộng. Hãy đƣa ra giải pháp chiếu
sáng cho tuyến đƣờng này bằng phƣơng pháp tỉ số
R. :

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài giải

Tra bảng độ chói yêu cầu của TCXDVN259 :2001


với đƣờng cấp A, lƣu lƣợng >3000xe/giờ thì Ltb =
1,6cd/m2.
e/h<=3,5 : điều kiện độ treo cao đèn cực đại
l<=h : điều kiện đảm bảo độ đồng đều
Theo kinh nghiệm h=8-10m
Nhƣ vậy ta có h>=l = 7,5m nên ta chọn h=10m để
phù hợp với loại trụ hiện có trên thị trƣờng.
Do đó e <=3,5h = 35m tức là emax =35m.
Nhƣ vậy số lƣợng cột đèn cần chế tạo là:
Lđƣờng/e+1 =1600/35 +1 = 47 cột.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài giải

Tính toán hệ số sử dụng:


Để nâng cao hiệu quả sử dụng của bộ đèn, bố
trí cột đèn nằm trên vỉa hè, cách mép đƣờng 0,3m,
nhƣ vậy do s>0,3m nên hình chiếu của đèn nằm
trên mặt đƣờng nhƣ hình bên. Khi đó k=k1A+k2A

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài giải

Tính toán hệ số sử dụng:

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài giải

Chọn đèn:
Tra bảng với mặt đƣờng nhựa trung bình dùng
đèn bán rộng có R = 14.
Chọn đèn cao áp sodium bầu đục hình trụ có
công suất 150W, quang thông 14.000lm. Nếu chọn
đèn 250W có quang thông 25.000lm sẽ rất lãng phí,

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt

You might also like