ΑΝΤΩΝΗΣ Π.

ΑΡΓΥΡΟΣ
2021

Οι κεφαλλονίτες γιατροί του Αγώνα. (1821)

«Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος…
Η Πατρίς μας προσκαλεί «
Οι κεφαλλονίτες γιατροί του Αγώνα. (1821)
«Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος… Η Πατρίς μας
προσκαλεί».
Έτσι καταλήγει το εθνεγερτήριο σάλπισμα που
υπογράφει ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στην διακήρυξη της
«24ης Φεβρεαρίου 1821 εις το Γενικόν Στρατόπεδον του
Ιασίου» στην έκρηξη της Επανάστασης στην
Μολδοβλαχία.
Συντάκτης της διακήρυξης ο Κεφαλλονίτης γιατρός
Γεώργιος Τυπάλδος-Κοζάκης1.
Γεννήθηκε το 1790 στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς.
Σπούδασε στις Κυδωνίες (Αϊβαλί) της Μικράς Ασίας και
αργότερα ιατρική στην Πάντοβα και στο Παρίσι. Έλαβε
το πτυχίο της ιατρικής το 1817 από την Ιατρική Σχολή
των Παρισίων. Εγκαταστάθηκε στο Κισνόβιο της

1
Βλ. Λουκάτος Σπ., « Κεφαλονίτες και Θιακοί , μαχητικοί πρωτοπόροι κατά την Επανάσταση στη
Μολδοβλαχία» Κεφαλληνιακά Χρονικά ,τα Α , (1976) σ 51-63,
Βλαχίας. Εκεί έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας και
εργάστηκε πολύ για την προετοιμασία του αγώνα. Ήρθε
στην Ελλάδα το 1821. Μετά την εξόντωση τού Ιερού
Λόχου κατήλθε στην "Ελλάδα μετά τού Δημητρίου
Υψηλάντου.
Προσέφερε ύψιστες υπηρεσίες στον ’Αγώνα στην
Πελοπόννησο, Τον Αύγουστο του 1821 ένα
εκστρατευτικό σώμα Κεφαλλήνων και άλλων
Επτανησίων υπό την ηγεσία του Γεωργίου Τυπάλδου -
Κοζάκη, του Σπύρου Αμπατιέλου και του Ευαγγέλη
Πανά2 συμμετέχει ενεργά στην πολιορκία και την
παράδοση του Νεοκάστρου, όπου αντιστάθηκε στην
σφαγή των Τούρκων, μετά την παράδοση τού
Νεοκάστρου. Την σκηνή αυτή αποθανάτισε Βασιλεύς
τής Βαυαρίας Λουδοβίκος στην είσοδο των Ανακτόρων
του3 Έγινε ο πρώτος Έλληνας Διοικητής του
Νεοκάστρου.
Μέλη της Φιλικής εταιρείας4 ήταν οι Κεφαλλήνες
επιστήμονες ιατροί αρκετοί ενεπλάκησαν στον Αγώνα :
1)ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΥΠΑΛΔΟΣ ΚΟΖΑΚΗΣ,
2)ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΕΥΘΕΡΑΤΟΣ,
3)ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΑΛΣΑΜΑΚΗΣ(σπούδασε στην Πάντοβα,
ενεπλάκη ενεργά στον απελευθερωτικό αγώνα του
1821),
4) ΜΑΡΙΝΟΣ ΒΑΛΣΑΜΑΚΗΣ (σπούδασε στην Πάντοβα
ενεπλάκη ενεργά στον απελευθερωτικό αγώνα του
1821),

2
Βλ. Αντώνη Αργυρού «Επτανησιακά Ανάλεκτα» εκδ Ι.Σιδερη
3
.Γ.Κ. Πουρναρόπουλος « Έλληνες ’Ιατροί κατά τήν Έπανάστασιν τοΰ 1821 ». ’Ιατρική 'Εταιρεία
Αθηνών 8η Μαρτίου 1953 ).
4
Κούζης Α. Η Ιατρική κατά τον Αγώνα. Αρχεία Ιατρικής. Τόμος Γ΄. Αθήνα, 1907
5) ΓΕΡΑΚΑΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (σπούδασε στην Πάντοβα,
ενεπλάκη ενεργά στον απελευθερωτικό αγώνα του
1821)
6) ΚΑΤΣΑΪΤΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ενεπλάκη ενεργά στον
απελευθερωτικό αγώνα του 1821(1760- 1840), εκτός
των Ιατρικών του υπηρεσιών συνέγραψε έργον περί «τής
έν Κεφαλληνία χλωρίδος». Είχε αποκτήσει την
Εμπιστοσύνη των ‘Υδραίων προκρίτων νησιωτών σε
τέτοιο βαθμό, ώστε να εμπιστευθούν σ’ αυτόν να
φυλάξει χρήματα και πολύτιμα αντικείμενα, κατά την
διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων. Αυτός τα
διαφύλαξε στο σπίτι του στο Ληξούρι και τα επέστρεψε
στο τέλος τού Αγώνα.
7) ΜΕΛΙΣΣΗΝΟΣ ΆΓΓΕΛΟΣ (σπούδασε Πάδοβα,
Φλωρεντία, Μομπελλιέ, ενεπλάκη ενεργά στον
απελευθερωτικό αγώνα του 1821)
8) ΠΕΤΡΙΤΣΗΣ Δ. ΣΤΑΜΟΣ Ιδιαίτερος Ιατρός τού Αλή
Πασά, έδρασε στα ’Ιωάννινα, Ζάκυνθο και Πάτρας
9) ΠΥΛΑΡΙΝΟΣ Σ. ΣΤΑΜΑΤΕΛΟΣ,(σπούδασε Πάδοβα,
Παρίσι)
10) ΤΥΠΑΛΔΟΣ – ΧΑΡΙΤΑΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ( σπούδασε
Πάδοβα, Παρίσι)5 (1791 - 1872.
Το Σεπτέμβριο του 1821, κατά την πολιορκία και
κατάληψη της Τριπολιτσάς από το Θεόδωρο
Κολοκοτρώνη, παίρνει μέρος υπό τις διαταγές του μια
επίλεκτη ομάδα Κεφαλλήνων, με επικεφαλή το
Ληξουριώτη Δημ. Μαρίνου Τυπάλδο - Χαριτάτο. Η ομάδα
αυτή είχε μεταβεί στην Πελοπόννησο από τη
Μολδοβλαχία, μετά την αποτυχία του κινήματος εκεί. Με
τον Άγγλο στρατηγό Γκόρντον, κατάρτισε σώμα εκατόν
ανδρών το οποίο ο ίδιος συντηρούσε . Υπηρέτησε ως

5
Θεοδωρος Δαρδαβεσης, «Υγειονομική Φροντίδα και Περίθαλψη των Αγωνιστών του 1821»
Πάπυροι * Papyri τόμος 2, 2013
χειρουργός στην Τρίπολη, Μεσολόγγι, Πάτρα , "Ύδρα,
Κόρινθο κλπ., προήχθη δε από Υψηλάντη σε Αρχίατρο
με τον βαθμό τού Χιλίαρχου
11) Ο ΣΤΑΜΑΤΕΛΟΣ ΣΑΒΒΑΣ ΠΥΛΑΡ1ΝΟΣ ( 1796-1875 ),
διετέλεσε Καθηγητής τής Πειραματικής Φυσικής στην
Ιόνιο Ακαδημία, υπηρέτησε τον Αγώνα, ο δε ’Ιωάννης
Καποδίστριας, τον διώρισε Διοικητή τής Β.Δ. 'Ελλάδος
με έδρα το Μεσολόγγι.
12) ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΡΑΖΗΣ,
13) ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΡΑΤΟΣ.
ΠΗΓΕΣ:
1. Αλιβιζάτος Κ. Η συμβολή των Κεφαλλήνων Ιατρών
εις την επιστήμην και εις τον Εθνικόν αγώνα. Ηώς,
1962.
2.-Παπαγεωργίου Ι. Η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
των αγωνιστών του 1821. Ηράκλειο,1965
3.-Πουρναρόπουλος Γ. Ιατρική και Ιατροί κατά την
Εθνεγερσίαν. Νέα Εστία, 1970.
4. Βακαλόπουλος Α. Ιστορία του Νέου Ελληνισμού.
Τουρκοκρατία, Τόμος Β΄. Θεσσαλονίκη,1961.
5. Πουρναρόπουλος Γ. Έλληνες και Ξένοι Ιατροί κατά
την Επανάστασιν του 1821. ΔΙΕΑ,1953.
6. Κούζης Α. Η Ιατρική κατά τον Αγώνα. Αρχεία
Ιατρικής. Τόμος Γ΄. Αθήνα, 1907
7. Θεοδωρος Δαρδαβεσης, «Υγειονομική Φροντίδα και
Περίθαλψη των Αγωνιστών του 1821» Πάπυροι * Papyri
τόμος 2, 2013http://www.apostoliki-
akonia.gr/gr_main/
8.- Ηλία Τσιτσέλη. Κεφαλληνιακά Σύμμικτα
9.- ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ «ΕΠΤΑΝΗΣΙΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ
ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821» Η συμμετοχή
Σπαρτινών Αγωνιστών στον Αγώνα»
https://www.academia.edu/23512187/