İSTATİSTİK VE

BİYOİSTATİSTİĞE GİRİŞ
Doç. Dr. Selcen YÜKSEL

AYBÜ
Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim Anabilim Dalı
 2

Neyi, Nasıl Öğreneceğiz?

• Bu derste, temel biyoistatistiksel kavramlar ve yöntemler, hemşirelik bölümüne özel

örnek ve uygulamalarla anlatılacaktır.

• Pandemi nedeniyle SPSS uygulaması yerine SPSS çıktılarını yorumlamaya önem

verilecektir.

• Ders içeriği ders programından görülebilir.

 3

Neyi, Nasıl Öğreneceğiz?

• Dersler, sunum üzerinden canlı videolar ile işlenecektir.

• Konuları pekiştirmeniz için ev ödevleri ve uygulama videoları verilebilir.

• Ders başarısı bir vize (%40) ve bir final (%60) sınavı ile ölçülecektir. Sınavlar çoktan

seçmeli en az 20 sorudan oluşacaktır.

 4

İstatistik

İstatistik, rastgelelik içeren olayları ve süreçleri modelleyen, bu modellerden sonuç çıkaran ve

çıkarılan sonuçların geçerliğini değerlendiren bir bilim dalıdır.

Veri toplar-verileri düzenler-çözümler-yorumlar

Planlama-Veri toplama-Değerlendirme-Karara varma

 5

İstatistik

Matematiksel İstatistik Uygulamalı İstatistik

İstatistik teorisinin matematiksel Matematiksel istatistiğin geliştirdiği teorileri

temellerini kuran, yeni kuramsal çeşitli alanlarda uygulayan, işleyişini kontrol
yaklaşımlarla teknikler üreten bilimdir. eden, uygulama alanına özgü uyarlamalar
yapan, yeni teknikler geliştiren bilimdir.
 6

İstatistik

Tanımlayıcı İstatistik Çıkarımsal İstatistik

Veri setini uygun şekilde özetlemek için İstatistik teorisi temelinde örneklem yardımı
kullanılan hesaplamalar, tablolar ve ile tahmin, karar, kestirim, model oluşturma.
grafiksel yöntemler.
Veri toplanması, düzenlenmesi ve
özetlenmesi.
 7

Biyoistatistik

Biyoistatistik; tıp, biyoloji gibi sağlık alanlarında kullanılan istatistiksel yöntemlerin

geliştirilmesi ve uygulanması ile ilgilenen bilim dalıdır.

Biyolojik araştırmalarda nedensellik varsayımlarının geçerliliğini istatistik biliminden

yararlanarak değerlendirmeyi sağlar.
 8

Biyoistatistik,

- araştırma tasarımını,

- verilerin toplanacağı uygun araçların belirlenmesini,

- toplanan verilerin düzenlenmesini,

- uygun testin seçimini ve sonuçlarının özetlenmesini,

- bulguların yorumlanmasını

kapsayan uygulamalı istatistiktir.

 9

Bilimsel çalışmalarda biyo/istatistik

Bilimsel bir çalışmada amaç,

Kaynak: www.shutterstock.com-567310387

incelenen konuda olgular tanımlamak, nedensellik ilişkisi kurmak ve genelleştirerek

kuramlardan kanunlara ulaşmaktır.

araştırılan herhangi bir konuda belirli bir gruptan elde edilecek bilgilerin topluma
genellemesidir.
 10

Bu bilgiler;

- belirli tarih aralığında elde edilen verilerin kullanılması,

- geriye dönük dosyaların taranması,

- ileriye dönük belirli bir etkenin etkisinin araştırılması,

- müdahale yapılması,

- deneysel planlamanın yapılması,

- zamana göre değişimlerin incelenmesi gibi

farklı şekillerde elde edilebilir.

 11

Veriler

Kaynak: https://www.teknolojigemisi.com/veri-gazeteciliginin-
demokratiklesme-surecinde-rolu/

Amaca uygun olarak elde edilen veriler,

uygun istatistiksel yöntemler ile analiz edilir ve

analiz sonuçları tablo ve grafiklerle raporlanır.

 12

Belirlenen herhangi bir konuda çıkarım yapabilmek için

çalışma tasarımının doğru belirlenmesi,

uygun verilerin derlenmesi,

bu verilerin çalışma amacına göre uygun istatistiksel yöntemlerle değerlendirilmesi ve

bulguların uygun grafik ve tablolar ile özetlenmesi

oldukça önemlidir.
 13

Temel kavramlar
Veri (data): İncelenen konuya açıklık getirmek amacıyla toplanan belge, ölçüm…

Bilgi (Info): Verinin işlenmiş hali.

Deneysel birim (Experimental unit): Veride ilgilenilen obje (insan, yer, şey, olay, hayvan,
cihaz, …)
 14

Evren - Popülasyon (Population): Çalışmada ilgilenilen konu/özellik ile ilgili tüm bireylerin
oluşturduğu topluluk.

Örneklem (Sample): Hedef alınan evrenden çekilen ve evreni temsil gücüne sahip alt küme.

Evren Örneklem
 15

Değişken (Variable): Her bir birimin incelenen özelliği. İlgili özellikler birimden birime
değişiklik gösterebilir. (Yaş, cinsiyet, laboratuvar sonuçları, kas testi sonucu …)

Parametre (Parameter): Evrenden elde edilen veriler ile hesaplanan tanımlayıcı ölçütler
(ortalama, standart sapma, oran…).

İstatistik (Statistic): Örneklemden elde edilen veriler ile hesaplanan tanımlayıcı ölçütler
(ortalama, standart sapma, oran…).
 16

Bağımsız gruplar (Independent groups): Her birinde farklı birimler bulunan iki ya da daha
fazla gruplar. (Hasta - kontrol grubu)

Bağımlı ölçümler (Paired samples): Her bir birimden aynı ölçümün birden fazla alınması ile
elde edilen ölçümler. (farklı zamanlar, farklı uzmanlar, farklı cihazlar)

Kaynak: https://slideplayer.com/slide/15236995/
 17

YÖKSİS TEZ MERKEZİ

https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
18
 19

…
 20

…
 21

…
22
 23

https://toad.halileksi.net/olcek/kategori/640-hemsirelik
 24

Kaynak: https://www.azquotes.com/quote/97013

«İstatistikçiye deney bittikten sonra danışmak, sadece bir otopsi inceleme sonucunun ne
olacağını sormaya benzer. O da muhtemelen deneyin neden öldüğünü söyleyebilecektir.»

Ronald Fisher