NHƯ NĂM CÔ TRINH NỮ KHÔN NGOAN

(x. Mt 25, 1-13)

Lm Hướng Dương

TỪ MỘT THỜI SỰ CHƯA QUÊN

“Ngày 11.9.2002, không tặc đã điều khiển ba máy bay cảm

tử lao vào toà nhà “Trung tâm thương mại thế giới” cao 110
tầng và một toà nhà khác bên cạnh cao 46 tầng, cũng như 
“Ngũ giác đài” thuộc Toà Bạch Ốc.

Những toà nhà ấy tượng trưng cho sức mạnh và sự kiêu

hãnh của nước Mỹ. Có ai ngờ, giờ đây chúng chỉ còn là
những đống gạch vụn. Để thu gom được những thứ rác rưởi
từ hai toà nhà này, người ta ước tính phải mất sáu tháng”.

Câu chuyện này làm ta liên tưởng đến con người  một ngày
nào đó rồi ai nấy cũng sẽ phải chết : “Hạt bụi nào hoá kiếp
thân tôi” (Trịnh công Sơn).

I. SỰ CHẾT LÀ THẦY DẠY TA

Khi suy niệm về sự chết, Đức Ông Arthur người Mỹ, đã

trích dẫn một câu nói nổi tiếng của Thánh Giám Mục
Augustinô : “Hãy để sự chết làm thầy dạy con”.

Đức Ông nói tiếp : Ngài (Augustinô) có ý gì khi “phong

chức giáo sư” cho thần chết ?. – Thưa, ngài có ý nói rằng :
suy nghĩ và chiêm niệm về sự chết, chúng ta sẽ được chỉ bảo
dạy dỗ phải sống như thế nào. Mọi người chúng ta đều có
thầy dạy : thầy dạy toán, thầy dạy văn … Bây giờ chúng ta
có thêm một thầy, đó là Thầy (dạy sự) Chết.
Thầy là một giáo sư nổi danh và dạy giỏi. Thầy có lớp dạy
trên khắp địa cầu. Thầy nói bằng đủ thứ ngôn ngữ mà học
trò nào cũng có thể hiểu được. Thầy dạy đủ mọi giống
người, mọi màu da, mọi tín ngưỡng : thầy dạy từ người trẻ
nhất đến người già nhất. Thầy dạy người giàu và kẻ nghèo,
người tầm thường và cả kẻ nổi danh. Thầy mở lớp ở tỉnh
thành và ở thôn quê, trên không trung, nơi biển cả và trong
lòng đất nữa.

Thầy dạy những gì ? – Thưa, chủ yếu thầy dạy rằng: “Cuộc
đời rồi phải kết thúc và dừng lại”

                                   

II. CUỘC ĐỜI RỒI PHẢI KẾT THÚC

Chuyện : “Philíp, vua xứ Maxêđoan đã từng có tham vọng

chinh phục cả thế giới. Một hôm, khi đến xem cuộc đấu vật
trên bờ biển, ông trượt chân ngã sõng soài trên đất. Đứng
lên, nhìn lại dấu thân mình còn in trên cát, nhà vua tức bực
nói : “Lúc còn sống, ta những tham vọng chiếm cả thế giới,
khi chết chỉ cần có một chút đất thế sao ?”.

Đi đâu rồi ta cũng sẽ đụng đến “bốn dài hai ngắn”. Đây
chẳng phải là một tư tưởng bi quan yếm thế cho bằng là
một chân lý của cuộc sống. Cả những triết gia nổi danh như
Heidegger cũng nói rằng sống là để chết (être-pour-la-
mort). Sự khôn ngoan của con người là biết rằng đến một
lúc nào đó sẽ dừng lại để biết chuẩn bị cho cuộc ra đi vĩnh
viễn :

“Xin dạy con biết đếm tháng ngày mình sống, ngõ hầu tâm
trì được khôn ngoan” (TV 90 (89), 12)
                                   

III. VÀ PHẢI “TRẢ LẼ” VỀ NHỮNG VIỆC TA LÀM

Giáo lý công giáo dạy chúng ta về tứ chung (bốn sự của đời

sau) là “chết, phán xét, thiên đàng và hoả ngục”. Sự khôn
ngoan dạy ta không thể nào bình chân như vại khi đối diện
với sự chết, bởi vì khi đó ta phải giáp mặt với Đấng thấy rõ
lòng dạ sẽ xét xử chúng ta và chúng ta phải “trả lẽ” về
những gì đã làm (x. Rm 14, 12).

IV. NHƯ NĂM CÔ TRINH NỮ KHÔN NGOAN

Thái độ của chúng ta đối với sự chết mà Chúa dạy phải có,
đó là thái độ của 5 cô trinh nữ khôn ngoan.

Cuộc đời kitô hữu khác nào như một cuộc nghinh đón
chàng rể và chàng rể đây chính là Đức Kitô, vị thẩm phán.
Tin Mừng nói chàng rể sẽ “đến chậm”, nghĩa là đến vào lúc
người ta không ngờ. Rồi khi chàng rể đến, chàng sẽ “đóng
cửa lại”. Ý nghĩa thiêng liêng của câu nói là : người ta chỉ
chết một lần, không có cơ hội làm lại cuộc đời nếu đã không
có sự chuẩn bị, như 5 cô trinh nữ khôn ngoan.

Sự khôn ngoan của các cô trinh nữ là luôn tỉnh thức, tay

cầm đèn cháy sáng trong tay và mang theo dầu dự trữ. Ngày
xưa, dân Chúa chuẩn bị vượt qua Biển Đỏ cũng có thái độ
như thế. Có thể hiểu “đèn cháy sáng” là luôn sống dưới ánh
sáng hướng dẫn của Chúa và “dầu dự trữ” là những việc
lành phúc đức như “của gởi về đời sau”. Không thể tưởng
tượng được một người trình diện Chúa với bàn tay không.

Chuyện : văn sĩ E. Hemingway có viết một quyển tiểu

thuyết, nhan đề “ngư ông và biển cả”, kể lại cuộc vật lộn
uổng công của lão ngư phủ người Cuba tên là Xăngtiagô với
biển khơi. Ông câu được một con cá kình, nhưng vì cá quá
to, ông đành phải cột cá bên mạn thuyền để kéo vào bờ.
Khốn thay, trên đường về, lũ cá mập đã đánh ra hơi và xúm
vào rỉa thịt. Khi về tới bến, cá to là thế, nhưng chỉ còn là bộ
xương mà thôi.

Không thể nào trình diện Chúa với hai bàn tay trắng.

KẾT LUẬN

Người đời thường nói : “Học ăn, học nói, học gói, học mở”.

Thiết tưởng, cũng cần phải biết “học chết” nữa (Platon,
apprendre à mourir).