Professional Documents
Culture Documents
07.plastik Şekil Vermenin Esasları
07.plastik Şekil Vermenin Esasları
1 2
3 4
Metal Şekillendirmede Malzeme Özellikleri PŞV Yöntemlerinin Temel Türleri
İstenen malzeme özellikleri: 1. Kütle şekillendirme
EUT 231 Üretim Yöntemleri – Doç.Dr.Murat VURAL (İTÜ Makina Fakültesi)
5 6
Haddeleme
yöntemleri
Kütle Dövme
Kütle Şekillendirme Yöntemleri
şekillendirme yöntemleri
Büyük deformasyonlarla ve masif şekil
EUT 231 Üretim Yöntemleri – Doç.Dr.Murat VURAL (İTÜ Makina Fakültesi)
Kesme
yöntemleri
Karışık
yöntemler
Şekil 18-1 PŞV yöntemlerinin temel türleri
7 8
EUT 231 Üretim Yöntemleri – Doç.Dr.Murat VURAL (İTÜ Makina Fakültesi)
Haddeleme Dövme
Parça
Kalıp
Parça
Kalıp
Merdane
Şekil 18.2 Temel kütle şekillendirme yöntemleri: (a) haddeleme Şekil 18.2 Temel kütle şekillendirme yöntemleri: (b) dövme
9 10
Kalıp Kalıp
11 12
Saç Metal Şekillendirme Saç Metal Bükme
Metal saçlar, şeritler ve bobinlere uygulanan
EUT 231 Üretim Yöntemleri – Doç.Dr.Murat VURAL (İTÜ Makina Fakültesi)
13 14
Kalıp Parça
Kalıp
15 16
Metal Şekillendirmede Malzeme Davranışı Akma Gerilmesi
Gerilme-Birim Şekil Değiştirme eğrisinin plastik Oda sıcaklığında çoğu metal için dayanım, şekil
EUT 231 Üretim Yöntemleri – Doç.Dr.Murat VURAL (İTÜ Makina Fakültesi)
σ = Kε n Yf = Kε n
burada K = dayanım katsayısı; ve n = şekil burada Yf = akma gerilmesi, yani, birim şekil
değiştirmede pekleşme üsteli’dir değiştirmenin fonksiyonu olarak akma
Akış eğrisi gerçek gerilme ve gerçek birim şekil dayanımıdır
değiştirmelere dayanır
17 18
Gerçek gerilme
_
Kε n
Yf =
1+ n
burada
_
Yf = ortalama akma gerilmesi; ve
ε = şekil değiştirme işlemi sırasındaki maksimum
birim şekil değiştirmedir Birim şekil değiştirme hızı
21 22
23 24
Soğuk Şekil Vermenin Zayıflıkları Ilık Şekil Verme
Şekillendirme işleminde daha büyük kuvvetler ve Oda sıcaklığının üzerinde, ancak yeniden
EUT 231 Üretim Yöntemleri – Doç.Dr.Murat VURAL (İTÜ Makina Fakültesi)
25 26
27 28
Neden Sıcak Şekil Verme? Sıcak Şekil Vermenin Üstünlükleri
Sıcak ve ılık şekil vermedan çok daha yüksek seviyede, Parça şekli önemli oranda değiştirilebilir
EUT 231 Üretim Yöntemleri – Doç.Dr.Murat VURAL (İTÜ Makina Fakültesi)
29 30
31 32
Şekil Değiştirme Hızı Nedir? Şekil Değiştirme Hızının Değerlendirilmesi
Şekillendirmede şekil değiştirme hızı, v şekillendirme Çoğu pratik işlemde, şekil değiştirme hızının
EUT 231 Üretim Yöntemleri – Doç.Dr.Murat VURAL (İTÜ Makina Fakültesi)
33 34
Akma gerilmesi
Akma gerilmesi
Şekil değiştirme hızı arttıkça, şekillendirmeye Eğim = m
direnç de artar
Bu etki, şekil değiştirmeye duyarlılık olarak bilinir
Şekil 18.5 (a) Yüksek parça sıcaklığında, şekil değiştirme hızının akma
gerilmesine etkisi. (b) Aynı ilişkinin log-log koordinatlarında çizimi.
35 36
Şekil Değiştirme Hızına Duyarlılık Denklemi Sıcaklığın Akma Gerilmesine Etkisi
EUT 231 Üretim Yöntemleri – Doç.Dr.Murat VURAL (İTÜ Makina Fakültesi)
Akma gerilmesi
dayanım katsayısına benzer ancak eşit değil) 1.0’deki kesikli dikey çizgiyle
ve m = şekil değiştirme hızına duyarlılık her bir eğrinin kesişme
üsteli’dir noktasından görüldüğü üzere
azalır ve m (her noktanın
eğimi) artar.
39 40
Metal Şekillendirmede Yağlama Bir Yağlayıcının Seçimindeki Kriterler
Metal işleme yağlayıcıları, sürtünmenin zararlı Plastik şekil verme yönteminin türü (haddeleme,
EUT 231 Üretim Yöntemleri – Doç.Dr.Murat VURAL (İTÜ Makina Fakültesi)
41 42