Professional Documents
Culture Documents
Hasta Hakları Mevzuat Bilgi Sistemi
Hasta Hakları Mevzuat Bilgi Sistemi
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve İlkeler
Amaç
Madde 1- Bu Yönetmel k; temel nsan haklarının sağlık h zmetler sahasındak
yansıması olan ve başta Türk ye Cumhur yet Anayasası'nda, d ğer mevzuatta ve
m lletlerarası hukuk met nlerde kabul ed len "hasta hakları"nı somut olarak göstermek ve
sağlık h zmet ver len bütün kurum ve kuruluşlarda ve sağlık kurum ve kuruluşları dışında
sağlık h zmet ver len hallerde, nsan hays yet ne yakışır şek lde herkes n "hasta
hakları"ndan faydalanab lmes ne, hak hlaller nden korunab lmes ne ve gerekt ğ nde hukuk
korunma yollarını f len kullanab lmes ne da r usül ve esasları düzenlemek amacı le
hazırlanmıştır.
Kapsam
Madde 2- Bu Yönetmel k; sağlık h zmet ver len resm ve özel bütün kurum ve
kuruluşları, bu kurum ve kuruluşlarda veya bunların dışında h zmete katılan her
kademedek ve unvandak lg l ler ve h zmetten faydalanma hakkını ha z olan bütün
fertler kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (Başlığı le b rl kte değ ş k:RG-16/1/2019-30657) Bu Yönetmel k;
7/5/1987 tar hl ve 3359 sayılı Sağlık H zmetler Temel Kanununa ve 10/7/2018 tar hl ve
30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşk latı Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararnames n n 355 nc ve 508 nc maddeler ne dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Yönetmel k'te geçen dey mlerden;
a) Bakanlık: Sağlık Bakanlığı'nı,
b) Hasta: Sağlık h zmetler nden faydalanma ht yacı bulunan k msey ,
c) Personel: H zmet n, resm veya özel sağlık kurumlarında ve kuruluşlarında veya
serbest olarak sunulmasına bakılmaksızın, sağlık h zmet n n ver lmes ne şt rak eden bütün
sağlık meslekler mensuplarını ve sağlık meslekler mensubu olmasa b le sağlık h zmet n n
ver lmes ne sorumlu olarak şt rak eden k mseler ,
d) (Değ ş k:RG-8/5/2014-28994) Sağlık kurum ve kuruluşu: Sağlık h zmet ver len
kamu veya özel bütün kurum ve kuruluşları le tababet cra ed len bütün yerler ,
e) Hasta hakları: Sağlık h zmetler nden faydalanma ht yacı bulunan fertler n, sırf
nsan olmaları sebeb yle sah p bulundukları ve T.C. Anayasası, m lletlerarası andlaşmalar,
kanunlar ve d ğer mevzuat le tem nat altına alınmış bulunan haklarını,
f) (Ek:RG-8/5/2014-28994) Yeterl k: Yaşının küçüklüğü yüzünden veya akıl
hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk ya da bunlara benzer sebeplerden b r yle akla uygun
b ç mde davranma yeteneğ nden yoksun olmayan onay veren n öner len tıbb müdahalede
karşılaşab leceğ ya da reddett ğ nde doğab lecek sonuçları makul b r şek lde anlama ve
değerlend rme yeteneğ ne sah p olma hal n ,
g) (Ek:RG-8/5/2014-28994) Tıbb müdahale: Tıp mesleğ n craya yetk l k ş ler
tarafından uygulanan, sağlığı koruma, hastalıkların teşh s ve tedav s ç n lg l meslekî
İKİNCİ BÖLÜM
Sağlık H zmetler nden Faydalanma Hakkı
Adalet ve Hakkan yete Uygun Olarak Faydalanma
Madde 6- Hasta, adalet ve hakkan yet lkeler çerçeves nde sağlıklı yaşamanın teşv k
ed lmes ne yönel k faal yetler ve koruyucu sağlık h zmetler de dah l olmak üzere, sağlık
h zmetler nden ht yaçlarına uygun olarak faydalanma hakkına sah pt r. Bu hak, sağlık
h zmet veren bütün kurum ve kuruluşlar le sağlık h zmet nde görev alan personel n adalet
ve hakkan yet lkeler ne uygun h zmet verme yükümlülükler n de çer r.
B lg İsteme
Madde 7- Hasta, sağlık h zmetler nden nasıl faydalanab leceğ konusunda b lg
steyeb l r. Bu hak, hang sağlık kuruluşundan hang şartlara göre faydalanılab leceğ n ,
sağlık kurum ve kuruluşları tarafından ver len her türlü h zmet ve mkanın neler olduğunu
ve müracaat ed len kuruluşta ver len sağlık h zmetler nden faydalanma usulüne öğrenme
haklarını da kapsar.
Bütün sağlık kurum ve kuruluşları, hastayı b r nc fıkra uyarınca b lg lend rmek ç n
yeterl tekn k donanımı ha z b r m oluşturmak; bu b r mde, hastaya kes n ve yeterl b lg
vereb lecek n tel k ve ehl yete sah p personel da m olarak st hdam etmek ve hastanın
ht yacı olan b r mlere kolayca ulaşab lmes n tem n etmek üzere, kuruluşun uygun
yerler nde b lg lend r c tabela, broşür ve şaretler bulundurmak g b tedb rler almak
zorundadırlar.
Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değ şt rme
Madde 8- Hasta; tab olduğu mevzuatın öngördüğü usül ve şartlara uyulmak kaydı
le, sağlık kurum ve kuruluşunu seçme ve seçt ğ sağlık kuruluşunda ver len sağlık
h zmet nden faydalanma hakkına sah pt r.
Mevzuat le bel rlenm ş sevk s stem ne uygun olmak şartı le hasta sağlık kuruluşunu
değ şt reb l r. Ancak, kuruluşu değ şt rmen n hayat tehl keye yol açıp açmayacağı ve
hastalığının daha da ağırlaşıp ağırlaşmayacağı hususlarında hastanın tab p tarafından
aydınlatılması ve hayat tehl ke bakımından sağlık kuruluşunun değ şt r lmes nde tıbben
sakınca görülmemes esastır.
Ac l vak'alar dışında, herhang b r sosyal güvenl k kuruluşuna bağlı olup da
mevzuatın öngördüğü sevk z nc r ne uymayanlar aradak ücret farkını kend ler karşılar.
Hastanın sağlık kuruluşunda kalmasında tıbben fayda bulunmayan veya b r başka
sağlık kuruluşuna nakl gerekl olan hallerde, durum hastaya veya 15 nc madden n k nc
fıkrasında bel rt len k ş lere açıklanır. Nak lden önce, gereken b lg ler nak l taleb nde
bulunulan veya tıbben uygun görülen sağlık kuruluşuna, sevkeden kuruluş veya mevzuatla
bel rlenen yetk l lerce ver l r. Her k durumda da h zmet n aksamadan ve kes nt s z olarak
ver lmes esastır.
Personel Tanıma, Seçme ve Değ şt rme
Madde 9- Hastaya taleb hal nde, kend s ne sağlık h zmet verecek veya vermekte
olan tab pler n ve d ğer personel n k ml kler , görev ve unvanları hakkında b lg ver l r.
Mevzuat le bel rlenm ş usüllere uyulmak şartı le hastanın, kend s ne sağlık h zmet
verecek olan personel serbestçe seçme, tedav s le lg lenen tab b değ şt rme ve başka
tab pler n konsültasyonunu stemek hakkı vardır.
Personel seçme, tab b değ şt rme ve konsültasyon steme hakları kullanıldığında,
mevzuat le bel rlenen ücret farkı, bu hakları kullanan hasta tarafından karşılanır.
Öncel k Sırasının Bel rlenmes n İsteme
Madde 10- Sağlık kuruluşunun h zmet verme mkanlarının yeters z veya sınırlı
olması sebeb yle sağlık h zmet taleb zamanında karşılanamayan hallerde, hastanın,
öncel k hakkının tıbb kr terlere dayalı ve objekt f olarak bel rlenmes n stemek hakkı
vardır.
Ac l ve adl vak'alar le yaşlılar ve (Değ ş k bare:RG-16/1/2019-30657) engell ler
hakkında öncel k sırasının bel rlenmes nde lg l mevzuat hükümler uygulanır.
Tıbb Gereklere Uygun Teşh s, Tedav ve Bakım
Madde 11- Hasta, modern tıbb b lg ve teknoloj n n gerekler ne uygun olarak
teşh s n n konulmasını, tedav s n n yapılmasını ve bakımını stemek hakkına sah pt r.
Tababet n lkeler ne ve tababet le lg l mevzuat hükümler ne aykırı veya aldatıcı
mah yette teşh s ve tedav yapılamaz.
Tıbb Gerekl l kler Dışında Müdahale Yasağı
Madde 12- Teşh s, tedav veya korunma maksadı olmaksızın, ölüme veya hayat
tehl keye yol açab lecek veya vücut bütünlüğünü hlal edeb lecek veya akl veya beden
mukavemet azaltab lecek h çb r şey yapılamaz ve talep de ed lemez.
Ötenaz Yasağı
Madde 13- Ötenaz yasaktır.
Tıbb gereklerden bah sle veya her ne suretle olursa olsun, hayat hakkından
vazgeç lemez. Kend s n n veya b r başkasının taleb olsa dah l, k msen n hayatına son
ver lemez.
Tıbb Özen Göster lmes
Madde 14- Personel, hastanın durumunun gerekt rd ğ tıbb özen göster r. Hastanın
hayatını kurtarmak veya sağlığını korumak mümkün olmadığı takd rde dah , ıstırabını
azaltmaya veya d nd rmeye çalışmak zorunludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sağlık Durumu İle İlg l B lg Alma Hakkı
B lg lend rmen n Kapsamı
Madde 15- (Başlığı le b rl kte değ ş k:RG-8/5/2014-28994)
Hastaya;
a) Hastalığın muhtemel sebepler ve nasıl seyredeceğ ,
b) Tıbb müdahalen n k m tarafından nerede, ne şek lde ve nasıl yapılacağı le tahm n
süres ,
c) D ğer tanı ve tedav seçenekler ve bu seçenekler n get receğ fayda ve r skler le
hastanın sağlığı üzer ndek muhtemel etk ler ,
ç) Muhtemel kompl kasyonları,
d) Reddetme durumunda ortaya çıkab lecek muhtemel fayda ve r skler ,
e) Kullanılacak laçların öneml özell kler ,
f) Sağlığı ç n kr t k olan yaşam tarzı öner ler ,
g) Gerekt ğ nde aynı konuda tıbbî yardıma nasıl ulaşab leceğ ,
hususlarında b lg ver l r.
Kayıtları İnceleme
Madde 16- Hasta, sağlık durumu le lg l b lg ler bulunan dosyayı ve kayıtları,
doğrudan veya vek l veya kanun tems lc s vasıtası le nceleyeb l r ve b r suret n alab l r.
Bu kayıtlar, sadece hastanın tedav s le doğrudan lg l olanlar tarafından görüleb l r.
Kayıtların Düzelt lmes n İsteme
Madde 17- Hasta; sağlık kurum ve kuruluşları nezd nde bulunan kayıtlarında eks k,
bel rs z ve hatalı tıbb ve şahs b lg ler n tamamlanmasını, açıklanmasını, düzelt lmes n ve
n ha sağlık durumu ve şahs durumuna uygun hale get r lmes n steyeb l r.
Bu hak, hastanın sağlık durumu le lg l raporlara t raz ve aynı veya başka kurum ve
kuruluşlarda sağlık durumu hakkında yen rapor düzenlenmes n steme haklarını da kapsar.
B lg Vermen n Usulü
Madde 18- (Değ ş k:RG-8/5/2014-28994)
B lg , mümkün olduğunca sade şek lde, tereddüt ve şüpheye yer ver lmeden, hastanın
sosyal ve kültürel düzey ne uygun olarak anlayab leceğ şek lde ver l r.
Hasta, tıbb müdahaley gerçekleşt recek sağlık meslek mensubu tarafından tıbb
müdahale konusunda sözlü olarak b lg lend r l r. B lg lend rme ve tıbb müdahaley
yapacak sağlık meslek mensubunun farklı olmasını zorunlu kılan durumlarda, bu duruma
l şk n hastaya açıklama yapılmak suret yle b lg lend rme yeterl l ğ ne sah p başka b r
sağlık meslek mensubu tarafından b lg lend rme yapılab l r.
Hastanın kend s n n b lg lend r lmes esastır. Hastanın kend s yer ne b r başkasının
b lg lend r lmes n talep etmes hal nde, bu talep k ş n n mzası le yazılı olarak kayıt altına
alınmak kaydıyla sadece b lg lend r lmes sten len k ş lere b lg ver l r.
Hasta, aynı ş kayet le lg l olarak b r başka hek mden de sağlık durumu hakkında
k nc b r görüş almayı talep edeb l r.
Ac l durumlar dışında, b lg lend rme hastaya makul süre tanınarak yapılır.
B lg lend rme uygun ortamda ve hastanın mahrem yet korunarak yapılır.
Hastanın taleb hal nde yapılacak şlem n bedel ne l şk n b lg ler sağlık h zmet
sunucusunun lg l b r mler tarafından ver l r.
B lg Ver lmes Ca z Olmayan ve Tedb r Alınması Gereken haller
Madde 19- Hastanın manev yapısı üzer nde fena tes r yapmak suret yle hastalığın
artması ht mal n n bulunması ve hastalığın seyr n n ve sonucunun vah m görülmes
haller nde, teşh s n saklanması ca zd r.
Hastaya veya yakınlarına, hastanın sağlık durumu hakkında b lg ver l p ver lmemes ,
yukarıdak fıkrada bel rt len şartlar çerçeves nde tab b n n takd r ne bağlıdır.
Tedav s olmayan b r teşh s, ancak b r tab p tarafından ve tam b r ht yat ç nde
hastaya h ssett r leb l r veya b ld r leb l r. Hastanın aks yönde b r taleb n n bulunmaması
veya açıklanacağı şahsın önceden bel rlenmemes hal nde, böyle b r teşh s a les ne b ld r l r.
B lg Ver lmes n Yasaklama
Madde 20- (Değ ş k:RG-8/5/2014-28994)
İlg l mevzuat hükümler ve/veya yetk l merc lerce alınacak tedb rler n gerekt rd ğ
haller dışında; k ş , sağlık durumu hakkında kend s n n, yakınlarının ya da h ç k msen n
b lg lend r lmemes n talep edeb l r. Bu durumda k ş n n kararı yazılı olarak alınır. Hasta,
b lg ver lmemes taleb n sted ğ zaman değ şt reb l r ve b lg ver lmes n talep edeb l r.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Hasta Haklarının Korunması
Mahrem yete Saygı Göster lmes
Madde 21- Hastanın, mahrem yet ne saygı göster lmes esastır. Hasta
mahrem yet n n korunmasını açıkça talep de edeb l r. Her türlü tıbb müdahale, hastanın
mahrem yet ne saygı göster lmek suret yle cra ed l r.
Mahrem yete saygı göster lmes ve bunu stemek hakkı;
a) Hastanın, sağlık durumu le lg l tıbb değerlend rmeler n g zl l k çer s nde
yürütülmes n ,
b) Muayenen n, teşh s n, tedav n n ve hasta le doğrudan teması gerekt ren d ğer
şlemler n makul b r g zl l k ortamında gerçekleşt r lmes n ,
c) Tıbben sakınca olmayan hallerde yanında b r yakınının bulunmasına z n
ver lmes n ,
d) Tedav s le doğrudan lg l olmayan k mseler n, tıbb müdahale sırasında
bulunmamasını,
e) Hastalığın mah yet gerekt rmed kçe hastanın şahs ve a lev hayatına müdahale
ed lmemes n ,
f) Sağlık harcamalarının kaynağının g zl tutulmasını, kapsar.
Ölüm olayı, mahrem yet n bozulması hakkını vermez.
Eğ t m ver len sağlık kurum ve kuruluşlarında, hastanın tedav s le doğrudan lg l
olmayanların tıbb müdahale sırasında bulunması gerekl se; önceden veya tedav sırasında
bunun ç n hastanın ayrıca rızası alınır.
Rıza Olmaksızın Tıbb Amel yeye Tab Tutulmama
Madde 22- Kanunda göster len st snalar har ç olmak üzere, k mse, rızası olmaksızın
ve verd ğ rızaya uygun olmayan b r şek lde tıbb amel yeye tab tutulamaz.
B r suç şled ğ veya buna şt rak ett ğ şüphes altında bulunan k ş n n şled ğ suçun
muhtemel del ller n n, kend s n n veya mağdurun vücudunda olduğu düşünülen hallerde; bu
del ller n ortaya çıkarılması ç n sanığın veya mağdurun tıbb amel yeye tab tutulması,
hak m n kararına bağlıdır.
Gec kmes nde sakınca bulunan hallerde bu amel ye, cumhur yet savcısının taleb
üzer ne yapılab l r.
B lg ler n G zl Tutulması
Madde 23- Sağlık h zmet n n ver lmes sebeb yle ed n len b lg ler, kanun le müsaade
ed len haller dışında, h çb r şek lde açıklanamaz.
K ş n n rızasına dayansa b le, k ş l k haklarından bütünüyle vazgeç lmes , bu hakların
başkalarına devr veya aşırı şek lde sınırlanması net ces n doğuran hallerde b lg n n
açıklanması, bunları açıklayanın hukuk sorumluluğunu kaldırmaz.
Hukuk ve ahlak yönden geçerl ve haklı b r sebebe dayanmaksızın hastaya zarar
verme ht mal bulunan b lg n n fşa ed lmes , personel n ve d ğer k mseler n hukuk ve
ceza sorumluluğunu da gerekt r r.
Araştırma ve eğ t m amacı le yapılan faal yetlerde de hastanın k ml k b lg ler , rızası
olmaksızın açıklanamaz.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Tıbb Müdahalede Hastanın Rızası
Hastanın Rızası ve İz n
Madde 24- (Değ ş k:RG-8/5/2014-28994)
Tıbb müdahalelerde hastanın rızası gerek r. Hasta küçük veya mahcur se vel s nden
veya vas s nden z n alınır. Hastanın, vel s n n veya vas s n n olmadığı veya hazır
bulunamadığı veya hastanın fade gücünün olmadığı hallerde, bu şart aranmaz.
Kanun tems lc n n rızasının yeterl olduğu hallerde dah , anlatılanları
anlayab lecekler ölçüde, küçük veya kısıtlı olan hastanın d nlenmes suret yle mümkün
olduğu kadar b lg lend rme sürec ne ve tedav s le lg l alınacak kararlara katılımı
sağlanır.
Sağlık kurum ve kuruluşları tarafından engell ler n durumuna uygun b lg lend rme
yapılmasına ve rıza alınmasına yönel k gerekl tedb rler alınır.
Kanun tems lc tarafından rıza ver lmeyen hallerde, müdahalede bulunmak tıbben
gerekl se, velayet ve vesayet altındak hastaya tıbb müdahalede bulunulab lmes ; Türk
Meden Kanununun 346 ncı ve 487 nc maddeler uyarınca mahkeme kararına bağlıdır.
Tıbb müdahale sırasında steğ n açıklayab lecek durumda bulunmayan b r hastanın,
tıbbî müdahale le lg l olarak önceden açıklamış olduğu stekler göz önüne alınır.
Yeterl ğ n zaman zaman kaybed ld ğ tekrarlayıcı hastalıklarda, hastadan yeterl ğ
olduğu dönemde onu kaybett ğ dönemlere l şk n yapılacak tıbb müdahale ç n rıza
vermes steneb l r.
Hastanın rızasının alınamadığı hayat tehl kes n n bulunduğu ve b l nc n n kapalı
olduğu ac l durumlar le hastanın b r organının kaybına veya fonks yonunu fa edemez hale
gelmes ne yol açacak durumun varlığı hal nde, hastaya tıbb müdahalede bulunmak rızaya
bağlı değ ld r. Bu durumda hastaya gerekl tıbb müdahale yapılarak durum kayıt altına
alınır. Ancak bu durumda, mümkünse hastanın orada bulunan yakını veya kanun
tems lc s ; mümkün olmadığı takd rde de tıbb müdahale sonrasında hastanın yakını veya
kanun tems lc s b lg lend r l r. Ancak hastanın b l nc açıldıktan sonrak tıbb müdahaleler
ç n hastanın yeterl ğ ve fade edeb lme gücüne bağlı olarak rıza şlemler ne başvurulur.
ncı maddes nde öngörülen yazılı şek l şartına tab d r. Ölüden organ ve doku alınma şartı ve
cesetler n b l msel araştırma ç n muhafazası hususunda 2238 sayılı Kanun'un 14 üncü
maddes hükümler saklıdır.
A le Planlanması H zmetler ve Gebel ğ n Sona Erd r lmes
Madde 30- İlg l n n rızası mevcut olsun veya olmasın, Bakanlık tarafından tesp t
ed lm ş olanlar dışındak laç ve araçlar a le planlaması h zmetler nde kullanılamaz.
Gebel ğ n sona erd r lmes , 2827 sayılı Nüfus Planlaması Hakkında Kanun le
öngörülen şartlara tab d r.
Ster l zasyon ve gebel ğ n sona erd r lmes haller nde, hastanın rızası le evl se
eş n n de rızası gerekl d r.
Rızanın Kapsamı ve Aranmayacağı Haller
Madde 31- (Başlığı le b rl kte değ ş k:RG-8/5/2014-28994)
Rıza alınırken hastanın veya kanun tems lc s n n tıbb müdahalen n konusu ve
sonuçları hakkında b lg lend r l p aydınlatılması esastır.
Hastanın verd ğ rıza, tıbb müdahalen n gerekt rd ğ sürec n devamı olan ve zorunlu
sayılab lecek rut n şlemler de kapsar.
Tıbb müdahale, hasta tarafından ver len rızanın sınırları çer s nde olması gerek r.
Hastaya tıbb müdahalede bulunulurken yapılan şlem n gen şlet lmes gereğ
doğduğunda müdahale gen şlet lmed ğ takd rde hastanın b r organının kaybına veya
fonks yonunu fa edemez hale gelmes ne yol açab lecek tıbb zaruret hâl nde rıza
aranmaksızın tıbb müdahale gen şlet leb l r.
ALTINCI BÖLÜM
Tıbb Araştırmalar
Tıbb Araştırmalarda Rıza
Madde 32- H ç k mse; Bakanlığın zn ve kend rızası bulunmaksızın, tecrübe,
araştırma veya eğ t m amaçlı h çb r tıbb müdahale konusu yapılamaz.
Tıbb araştırmalardan beklenen tıbb fayda ve toplum menfaat , üzer nde araştırma
yapılmasına rıza gösteren gönüllünün hayatından ve vücut bütünlüğünün korunmasından
üstün tutulamaz.
Tıbb araştırmalar, sadece, mevzuata göre araştırmada bulunmayan yetk l ve yeterl
tıbb b lg ve tecrübey ha z olan personel tarafından, mevzuat le bel rlenm ş bulunan
yerlerde yürütülür.
Gönüllünün tıbb araştırmaya rıza gösterm ş olması, bu araştırmada görev alan
personel n sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
Gönüllünün Korunması ve B lg lend r lmes
Madde 33- Araştırmalarda, gönüllünün sağlığına ve d ğer k ş l k haklarına zarar
ver lmemes ç n gereken bütün tedb rler alınır. Araştırmanın gönüllüye vereceğ muhtemel
zararlar önceden tesp t ed lemed ğ takd rde; gönüllü, rızası bulunsa dah , araştırma konusu
yapılamaz.
Gönüllü; araştırmanın maksadı, usulü, muhtemel faydaları ve zararları ve araştırmaya
şt rak etmekten vazgeçeb leceğ ve araştırmanın her safhasında başlangıçta verd ğ rızayı
ger alab leceğ hususlarında, önceden yeter nce b lg lend r l r.
Rıza Alınmasının Usülü ve Şekl
Madde 34- Tıbb araştırma hakkında yeter nce b lg lend r lm ş olan gönüllünün
rızasının madd veya manev h çb r baskı altında olmaksızın, tamamen serbest rades ne
YEDİNCİ BÖLÜM
D ğer Haklar
Güvenl ğ n Sağlanması
Madde 37- Herkes n, sağlık kurum ve kuruluşlarında güvenl k ç nde olmayı
bekleme ve bunu stemek hakları vardır.
Bütün sağlık kurum ve kuruluşları, hastaların ve z yaretç ve refakatç g b
yakınlarının can ve mal güvenl kler n n korunması ve sağlanması ç n gerekl tedb rler
almak zorundadırlar.
Tutuklu ve hükümler n sağlık kurum ve kuruluşlarında muhafazaları le lg l özel
mevzuat hükümler saklıdır.
D n Vec beler Yer ne Get reb lme ve D n H zmetlerden Faydalanma
Madde 38- Sağlık kurum ve kuruluşlarının mkanları ölçüsünde hastalara d n
vec beler n serbestçe yer ne get reb lmeler ç n gereken tedb rler alınır.
Kurum h zmetler nde aksamalara sebeb yet ver lmemek, başkalarını rahatsız
etmemek ve personelce düzenlen p yürütülen tıbb tedav ye h ç b r şek lde müdahalede
bulunulmamak şartı le hastalara d n telk nde bulunmak ve onları manev yönden
desteklemek üzere talepler hal nde, d n nançlarına uygun olan d n görevl s davet ed l r.
Bunun ç n, sağlık kurum ve kuruluşlarında uygun zaman ve mekan bel rlen r.
İfadeye mukted r olmayıp da d n nancı b l nen ve k mses z olan agon hal ndek
hastalar ç n de, talep şartı aranmaksızın, d n nançlarına uygun olan d n görevl s çağrılır.
Bu hakların nasıl ve ne zaman kullanılacağı ve bu konuda alınacak tedb rler, sağlık
kuruluşunun çalışma usul ve esaslarını gösteren mevzuatta ayrıca düzenlen r.
İnsan Değerlere Saygı Göster lmes ve Z yaret
Madde 39- Hasta, k ş l k değerler ne uygun b r şek lde ve ortamda sağlık
h zmetler nden faydalanma hakkına sah pt r.
Sağlık h zmetler nde görev alan bütün personel; hastalara, yakınlarına ve z yaretç lere
güleryüzlü, naz k, şefkatl ve sağlık h zmetler le lg l mevzuat ve bu Yönetmel k
hükümler ne uygun şek lde davranmak zorundadır.
Sağlık h zmetler n n her safhasında, hastalara, onların beden ve ruh durumları
d kkate alınarak, hang şlem n neden ve nasıl yapıldığı, yapılacağı ve beklet lmeler
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Sorumluluk ve Hukuk Korunma Yolları
Müracaat, Ş kayet ve Dava Hakkı
Madde 42- Hastanın ve hasta le lg l bulunanların, hasta haklarının hlal hal nde,
mevzuat çerçeves nde her türlü müracaat, ş kayet ve dava hakları vardır.
Hastanın Uyması Gereken Kurallar
Madde 42/A – (Ek:RG-8/5/2014-28994)
Hasta sağlık h zmet alırken aşağıdak kurallara uyar:
a) Başvurduğu sağlık kurum ve kuruluşunun kural ve uygulamalarına uygun davranır
ve katılımcı b r yaklaşımla teşh s ve tedav ek b n n b r parçası olduğu b l nc yle hareket
eder.
b) Yakınmalarını, daha önce geç rd ğ hastalıkları, gördüğü tedav ler ve tıbb
müdahaleler , eğer varsa halen kullandığı laçları ve sağlığıyla lg l b lg ler mümkün
olduğunca eks ks z ve doğru olarak ver r.
c) Hek m tarafından bel rlenen sürelerde kontrole gelmel ve tedav s n n g d şatı
hakkında ger b ld r mlerde bulunur.
ç) Randevu tar h ve saat ne uyar ve değ ş kl kler lg l yere b ld r r.
d) İlg l mevzuata göre öncel k tanınan hastalar le d ğer hastaların ve personel n
haklarına saygı göster r.
e) Personele sözlü ve f z k saldırıya yönel k davranışlarda bulunmaz.
f) Haklarının hlal ed ld ğ n düşündüğünde veya sorun yaşadığında (Değ ş k
İbare:RG-23/12/2016-29927) hasta hakları b r m ne başvurur.
Hasta Hakları B r mler (1) Hasta Hakları Kurulları, Sert f kalı Eğ t m
Madde 46- Hasta haklarının Devlet memuru veya d ğer kamu görevl s personel
tarafından ve görevler sırasında herhang b r şek lde hlal hal nde uygulanacak
müeyy deler aşağıda göster lm şt r:
a) Kamu görevl s olan personel n f l n n n tel ğ ne göre, soruşturmacı tarafından
hakkında d s pl n cezası tekl f ed lm ş se, mevzuatın öngördüğü d s pl n cezaları yetk l
am r veya kurullarca usulüne göre takd r ed l r.
b) Hak hlal aynı zamanda ceza hukukuna göre suç teşk l ett ğ takd rde, memur olan
personel hakkında, Memur n Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat hükümler ne göre
yapılan soruşturma sonucunda lüzum-u muhakeme kararı ver l r se, dosya cumhur yet
başsavcılığı'na gönder lerek ceza davası açılması ve böylece personel hakkında f l ne
uygun bulunan ceza müeyy den n tatb k sağlanır.
c) Anayasa'nın 40 ıncı maddes n n k nc fıkrası, 129 uncu maddes n n beş nc fıkrası
ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 13 üncü maddes ve lg l d ğer mevzuat
uyarınca, memurların ve d ğer kamu görevl ler n n hukuk sorumluluğu doğrudan doğruya
memur aleyh ne açılacak dava yolu le gerçekleşt r lemez. Dava, 43 üncü maddede
göster len usule göre, ancak dare aleyh ne açılab l r. Bu personel n hukuk sorumluluğunun
doğması, dare aleyh ne açılacak dava net ces nde tazm n kararı ver lmes ne bağlıdır.
Kamu görevl s personel n verd ğ zarar, mahkeme kararı üzer ne dare tarafından
tazm n ed ld kten sonra, müsebb b olan sorumlu personele rücu ed l r.
d) Kamu görevl s personel n meslekler n resm görevler dışında serbest olarak cra
etmekte ken şled kler f llerden dolayı haklarında 47 nc maddeye göre şlem yapılır.
Kamu Görevl s Olmayan Personel n Sorumluluğu
Madde 47- Hasta haklarının Devlet memuru veya d ğer kamu görevl s olmayan
personel tarafından herhang b r şek lde hlal hal nde uygulanacak müeyy deler aşağıda
göster lm şt r:
a) Kamu görevl s olmayan personel; hakları hlal ed len hastanın doğrudan vak
olacak ş kayet üzer ne veya bu f ller n başka şek lde tesp t hal nde Bakanlık veya başka
kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan b ld r m üzer ne, bunların özel kanunlara göre
kurulmuş olan kamu kurumu n tel ğ ndek meslek kuruluşları hays yet d vanlarınca d s pl n
cezaları le cezalandırılab l r.
b) Kamu görevl s olmayan personel n hasta haklarını hlaller nden doğan hukuk
sorumlulukları, genel hükümlere göre doğrudan doğruya kend ler ne veya bunları çalıştıran
kurum ve kuruluşlara karşı veya hem kend ler ne ve hem de çalıştıranlara karşı b rl kte
dava açılarak ler sürüleb l r.
c) Kamu görevl s olmayan personel hakkında, ceza hukukuna göre suç teşk l eden
f ller sebeb yle ceza müeyy deler tatb k ed lmes , genel hükümlere göre doğrudan
doğruya cumhur yet savcılıklarına yapılacak hbar veya ş kayet yoluyla gerçekleşt r leb l r.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Son Hükümler
Kurum ve Kuruluş Yetk l ler n n Görev
Madde 48- Sağlık kurum ve kuruluşlarının yetk l ler ; bu Yönetmel k'te ve d ğer
mevzuatta bel rt len hasta haklarının lafzına ve ruhuna uygun olarak kullanılab lmes ne
yardımcı olmak amacı le bu Yönetmel k'te göster len "hasta hakları"nı b r l ste, tabela veya
broşür hal ne get rerek, bunları sağlık kurum ve kuruluşunun, hastalar, personel ve
z yaretç ler tarafından kolayca ulaşılıp okunab lecek uygun yerler nde bulundurmak da
dah l olmak üzere, gereken bütün tedb rler almakla mükellef ve yetk l d r.
Saklı Olan Hükümler
Madde 49- M ll güvenl ğ n, kamu düzen n n, kamu yararının, genel ahlakın ve genel
sağlığın korunması maksatları ve kanun hükümler le get r len özel düzenlemeler ve
sınırlamalar saklıdır.
Geç ş Hükmü
GEÇİÇİ MADDE 1 – (Ek:RG-8/5/2014-28994) (Değ ş k:RG-23/12/2016-29927)
Sağlık kurum ve kuruluşları bünyes nde bulunan hasta let ş m b r mler , en geç b r ay
çer s nde hasta hakları b r m ne dönüştürülür.
Yürürlük
Madde 50- Bu Yönetmel k, yayımı tar h nde yürürlüğe g rer.
Yürütme
Madde 51- Bu Yönetmel k hükümler n Sağlık Bakanı yürütür.
______________________
(1) 23/12/2016 tar hl ve 29927 sayılı Resm Gazete’de yayımlanan değ ş kl k le
Yönetmel ğ n 42/B maddes n n başlığında yer alan “hasta let ş m b r mler ”
bares “hasta hakları b r mler ” olarak değ şt r lm şt r.
(2)
Yönetmel ğ n Yayımlandığı Resmî Gazete'n n
Tar h Sayısı
1/8/1998 23420
Yönetmel kte Değ ş kl k Yapan Yönetmel kler n Yayımlandığı Resmî
Gazete'n n
Tar h Sayısı
1- 8/5/2014 28994
2- 23/12/2016 29927
3- 16/1/2019 30657