Deze website maakt gebruik van cookies

We gebruiken noodzakelijke cookies om onze website goed te laten werken. Met

jouw toestemming plaatsen wij statistische cookies die worden gebruikt om de
website te testen en te verbeteren. Als je marketing cookies accepteert delen we
informatie over jouw gebruik van onze site met onze partners voor social media,
adverteren en analyse. Geef hiernaast aan welke categorie cookies we mogen
plaatsen.

Details tonen

Noodzakelijk

Voorkeuren

Statistieken

Marketing

ACCEPTEREN

Direct naar content

Vijf redenen waarom Marie Curie een van de grootste wetenschappers

aller tijden is
7 november 2017

Yannick Fritschy
Precies 150 jaar geleden werd ze geboren: Marie Curie. New
Scientist maakte een special over de vrouw die radioactiviteit ontdekte, maar
er zelf aan ten onder ging. Als voorproefje zijn dit vijf redenen waarom
Marie Curie een van de grootste wetenschappers aller tijden is.

1. Courageus

Marie Curie is een voorbeeld van een dappere wetenschapper. De in Polen geboren
Française was, om maar wat dichter bij haar eigen taal te blijven, enorm courageus. Niet
alleen toen ze in de Eerste Wereldoorlog naar het front trok om gewonde soldaten te helpen
(zie punt 5), maar gedurende haar hele carrière.

Special Marie Curie. Deze eenmalige editie van New

Scientist staat vol artikelen over Marie Curie en bijpassende thema’s zoals radioactiviteit,
kernenergie en vrouwen in de wetenschap. Bestel in onze webshop.

Curies onderzoek naar radioactieve elementen was levensbedreigend. In eerste instantie had
ze dat niet door, maar toen bleek dat de radiumbuisjes labjassen verschroeiden en
brandwonden veroorzaakten, gingen er toch wel wat alarmbelletjes rinkelen. Dat was voor
Curie echter geen reden om haar brouwsels in de sloot te smijten. Sterker nog, het
vernietigende effect bracht haar op het idee om radium in te zetten als kankertherapie.

Hoewel ze de gevaren van de radioactieve straling nooit volledig heeft erkend, wist Curie
in haar achterhoofd vermoedelijk wel waarom zij en veel van haar collega’s aan leukemie
leden. Desondanks was ze vastberaden om met radioactiviteit de maatschappij te helpen –
iets waar we nu nog steeds van profiteren (zie punt 4).
Zeker na de vroege dood van haar man Pierre cijferde Madame Curie zichzelf volledig weg
ten faveure van het onderzoek. Het gaat wat ver om te zeggen dat ze gestorven is voor de
wetenschap, maar ze was daar vermoedelijk wel toe bereid.

De aantekeningen van Marie Curie mogen ruim honderd jaar na dato nog altijd niet zonder
beschermende kleding worden aangeraakt.

2. Uniek

Hoe hoog staat Marie Curie op de ranglijst van beste wetenschappers aller tijden? Dat is
natuurlijk moeilijk te zeggen, maar op één punt staat ze hoe dan ook stijf bovenaan. Curie
heeft als enige persoon in de geschiedenis in twee wetenschappelijke disciplines een
Nobelprijs gewonnen.
 Marie Curie: de enige persoon uit de historie die in twee
wetenschappelijke disciplines een Nobelprijs won.

In 1903 ontving Curie de Nobelprijs voor de natuurkunde en in 1911 de Nobelprijs voor de

scheikunde. Alleen de Amerikaan Linus Pauling komt bij deze unieke prestatie in de buurt.
Hij won een Nobelprijs voor de scheikunde en een Nobelprijs voor de vrede. Daarnaast zijn
er twee mensen en twee organisaties die elk twee Nobelprijzen in dezelfde discipline
hebben gewonnen.

Curie ontving de eerste Nobelprijs voor haar onderzoek naar het verschijnsel radioactiviteit
en de tweede voor de ontdekking van de elementen radium en polonium. Dit zijn eigenlijk
twee kanten van dezelfde medaille. Het feit dat het Nobelcomité desondanks besloot Curie
met twee aparte medailles te eren, geeft aan hoe belangrijk ze is geweest voor zowel de
natuurkunde als de scheikunde.

3. Rolmodel

Nadat ze op haar vijftiende al eindexamen had gedaan, wilde Marie Curie niets liever dan
meteen studeren. Dat kon echter niet. In haar geboorteland Polen werden geen vrouwen
toegelaten tot de universiteit. Pas acht jaar later had Curie genoeg geld bijeengespaard om
naar de Sorbonne-universiteit in Parijs te gaan.

Curie had haar hele leven te kampen met dit soort belemmeringen. In 1911 liep ze een plek
in de Franse Academie van natuurwetenschappen mis, na een uitvoerige campagne in de
roddelpers, op gang gezet door een stel conservatievelingen dat niet bereid was een vrouw
in zijn gezelschap toe te laten. Pas een halve eeuw later werd een oud-student van Curie,
Marguerite Perey, als eerste vrouwelijke lid tot de academie toegelaten.

Op tal van andere vlakken was Curie wel ‘de eerste vrouw die…’ Ze was zowel de eerste
vrouwelijke natuurkundepromovendus als de eerste vrouwelijke hoogleraar aan Sorbonne,
de eerste vrouwelijke Nobelprijswinnaar en in 1995 de eerste vrouw wier graf op grond van
haar eigen verdiensten in het Pantheón werd bijgezet (dus niet omdat ze toevallig een
beroemde echtgenoot had).

Marie Curie sloeg een bres in het mannenbolwerk van de wetenschap, zonder dat het ten
koste ging van haar eigen werk. Ze is daarom een rolmodel voor vele vrouwelijke
onderzoekers.

4. Innovatief

Radioactiviteit was aan het begin van de 20e eeuw een volstrekt onbekend verschijnsel –
Marie Curie heeft samen met haar echtgenoot Pierre de term geïntroduceerd. Ze was dus
een absolute pionier in de natuur- en scheikunde. Dankzij haar ontdekking kon de Nieuw-
Zeelandse natuurkundige Ernest Rutherford zijn inmiddels befaamde atoommodel
opstellen, dat nog altijd aan elke middelbare scholier wordt voorgeschoteld.

In eerste instantie kwam radioactief materiaal vooral terecht in consumentenproducten, met

een hoop zieken en doden tot gevolg. Later, toen beter bekend was welke stralingsvormen
wel en niet schadelijk zijn, had radioactiviteit allerlei baanbrekende toepassingen.
Radiotherapie wordt bijvoorbeeld veelvuldig als kankerbehandeling ingezet. Daarnaast is
kernenergie – met name mogelijk gemaakt door dochter Irène Curie, eveneens
Nobelprijswinnaar – inmiddels niet meer weg te denken uit de maatschappij.

5. Edelmoedig

Marie Curie was weliswaar eigenzinnig, maar ze deed haar onderzoek zeker niet voor
zichzelf. Curie was medeoprichter van een radiuminstituut dat in het teken stond van het
inzetten van radium als kankertherapie. Later bleek radium te schadelijk, maar andere
radioactieve elementen worden nog altijd voor dat doel gebruikt.
 Special Marie Curie. Deze eenmalige editie van New
Scientist staat vol artikelen over Marie Curie en bijpassende thema’s zoals radioactiviteit,
kernenergie en vrouwen in de wetenschap. Bestel in onze webshop.

Toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, viel het Curie op dat aan het front geen
apparatuur aanwezig was om röntgenscans te maken – cruciaal als je bijvoorbeeld
botbreuken wilt diagnosticeren. Madame Curie begon daarom aan een bijzondere missie.
Met hulp van het Rode Kruis en enkele Parijse weldoeners bouwde ze achttien auto’s om
tot ‘Petites Curies’: ziekenwagens met röntgenapparatuur. Ook liet ze zo’n tweehonderd
vaste radiologische posten opzetten. Daarmee hebben Curie en haar kompanen meer dan
een miljoen gewonde soldaten geholpen.

Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor

de  nieuwsbrief van New Scientist.

Lees verder:

 Wereldprimeur voor kerncentrale Petten

 Kosmische straling onthult gigantische verborgen ruimte in piramide van Cheops
 Bliksem blijkt na te gloeien met gammastraling
 Zevenentwintig Astronomische Acroniemen Die Je Entertainen

DELEN:
 Deel op Facebook
 
 Deel op Twitter
 

 Deel op LinkedIn
 

 Deel via E-mail

OVER DE AUTEUR

 Alex
8 november 2017 om 20:55

Beantwoorden

13 november 2017 om
12:25 http://www.dbnl.org/tekst/cali003nieu01_01/cali003nieu01_01_0006.php?
q=courage#hl1

Beantwoorden

21 juni 2019 om 22:45

Klik hier om in te loggen