‫دستورالعمل طرح و اجرای همبندی اضافی در ساختمانها‬

‫هب انم خدا‬

‫سازهاى ًظام هٌْذسي ساختواى‬

‫)شَرای هرکسی(‬

‫(دٍرُ ششن)‬ ‫گرٍُ تخصصي برق‬

‫جلذ دٍم‪:‬‬
‫دستـورالعمـل‬
‫طرح و اجرای همبندی اضافی‬
‫در ساختمانها‬

‫تذٍیي وٌٌذگبى‪:‬‬
‫رئیظ وبرگزٍُ‪:‬‬
‫دکتش سلیوبى شیشصادی‬

‫هٌْذس عضتا‪ ...‬پشتَیشبل‬
‫دکتش شبّشخ شجبعیبى‬
‫هٌْذس هحوذسضب حبهذهحجَة‬
‫هٌْذس ایشج اهیٌیثبغجبدساًی‬
‫دکتش علیاصغش اهیٌی‬
‫هٌْذس هسعَد ثبقشصادُیضدی‬
‫اػضبء وبرگزٍُ‪:‬‬
‫هٌْذس سحین سلیوبىآرس‬
‫دکتش ایوبى سشیشیآجیلی‬
‫هٌْذس سیذثذسالذیي سضبصادُ‬
‫هٌْذس پَسیب سبسبًفش‬

‫ثْبس ‪5931‬‬
 ‫دستورالعمل طرح و اجرای همبندی اضافی در ساختمانها‬

‫‪1‬‬
‫‪ 6-2-1‬تؼزیف ّوجٌذی اضبفی‬

‫ّوجٌذی اضبفی وِ ّوجٌذی ووىی یب هحلی ًیش ًبهیذُ هیشَد‪ ،‬هىول ّوجٌذی اصلی ثَدُ ٍ ثِهٌظَر ّنٍلتبص وزدى ًمبعی‬
‫وِ ّنسهبى در دعتزط ّغتٌذ‪ ،‬اجزا هیشَد‪.‬‬

‫اتصبل دادى ثذًِ ّبدی تجْیشات الىتزیىی ٍ ّبدیّبی ثیگبًِ وِ ّنسهبى در دعتزط ّغتٌذ‪ ،‬ثِ تزهیٌبل اصلی سهیي‪،‬‬
‫ثبػث ایجبد یه هٌغمِ ّنپتبًغیل هیشَد‪ .‬در هٌغمِ ّنپتبًغیل‪ٍ ،‬لتبصّبیی وِ در اثز ٍجَد اتصبلی فبس ثِ سهیي‪ ،‬ثیي‬
‫لغوتْبی فلشی در دعتزط ثِ ٍجَد هیآیٌذ‪ ،‬ثِ شذت وبّش خَاٌّذ یبفت‪.‬‬

‫‪ 1-6-2-1‬الشام‬

‫ّوجٌذی اضبفی در هحیظّبی هخصَص (حوبم‪ ،‬فضبّبی دارای عًَب ٍ جىَسی‪ ،‬هحیظّبی ًوٌبن‪ ،‬هزعَة ٍ ًظبیز آى)‬
‫اججبری ثَدُ ٍ ػالٍُ ثز آى در ّز جبیی وِ ووتزیي شىی ًغجت ثِ وبرایی ٍعبئل لغغ خَدوبر هذار‪( ،‬فیَسّب ٍ اًَاع ولیذّبی‬
‫حفبظتی) ٍجَد داشتِ ثبشذ (اس لجیل آشپشخبًِ‪ ،‬آثذارخبًِ‪ ،‬هَتَرخبًِ تأعیغبت‪ ،‬وَلزّبی آثی‪ ،‬آعبًغَر ٍ ‪ ،)...‬الشاهی اعت‪.‬‬

‫‪ 2-6-2-1‬شوَل‬

‫ّوجٌذی اضبفی ثزای ّنٍلتبص وزدى‪ ،‬هوىي اعت ولیِ تأعیغبت‪ ،‬لغوتی اس آى ٍ یب یه دعتگبُ یب ٍعیلِ یب هحل را در‬
‫ثزگیزد‪ .‬ایي ّوجٌذی ثبیذ هَارد سیز را شبهل شَد‪:‬‬

‫الف‪ -‬ثذًِ فلشی ولیِ تجْیشات الىتزیىی ًصت ثبثت‪ ،‬هبًٌذ‪ :‬یخچبل ٍ فزیشر‪ ،‬هبشیي ظزفشَیی ٍ لجبعشَیی‪ ،‬اجبق‪ ،‬تَعتز‪،‬‬
‫هبیىزٍفز‪َّ ،‬اوش‪ ،‬آثگزهىي ثزلی ٍ ‪...‬‬

‫ة‪ -‬ثذًِ فلشی ولیِ تأعیغبت غیزالىتزیىی هبًٌذ‪ :‬وبثیٌت ٍ لفغِثٌذی فلشی‪ ،‬ظزفشَیی(عیٌه)‪ ،‬لَلِّبی فلشی آة عزد‬
‫ٍ گزم‪ ،‬لَلِّبی فلشی فبضالة‪ ،‬لَلِّبی فلشی عزهبیش ٍ گزهبیش‪ ،‬داوتّبی فلشی َّارعبى‪ ،‬لَلِ گبسرعبًی‪ ،‬رادیبتَرّب ٍ‬
‫حَلِخشهويّبی فلشی‪ ،‬عیٌیوبثلّبی فلشی ٍ ‪...‬‬

‫ج‪ -‬اجشای اصلی فلشی عبختوبى اس جولِ عتَىّب‪ ،‬چبرچَةّب ٍ در ٍ پٌجزُّبی فلشی (درصَرت اهىبى)‬

‫د‪ّ -‬بدیّبی حفبظتی هذارّبی الىتزیىی هبًٌذ هذارّبی پزیش ٍ رٍشٌبیی ٍ ‪...‬‬

‫‪ 3-6-2-1‬اجزا‬

‫در هىبىّبیی وِ اجزای ّوجٌذی اضبفی الشاهی اعت ثبیذ تزهیٌـبل یب تزهیٌبلّبی ّوجٌـذی اضـبفی ثـِ صَرت یـه‬
‫شیٌِ هغی یب یه ثلَن تزهیٌبل (وِ ًوًَِّبی آى در شىل ‪ 2 ٍ 1‬آهذُ اعت) تزجیحبً در داخل جؼجِ درةدار لبثل ثبسدیذ ٍ‬
‫‪2‬‬
‫وٌتزل ًصت ًوَد وِ ثِ آى جؼجِ ّوجٌذی اضبفی یب ‪ SBB‬گفتِ هیشَد‪( .‬هبًٌذ شىل ‪)3‬‬

‫شىل ‪ً :1‬وًَِ شیٌِ‌ ّوجٌذی اضبفی‬

‫‪5‬‬
‫شوبسُگزاسی عٌبٍیي دس اداهِ دستَسالعول ّوجٌذی اصلی صَست گشفتِ است‪ .‬دس ًسخِ ثعذی ایي دٍ هجوَعِ ثِ صَست ٍاحذ اسائِ هیشَد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Suplementary Bonding Box‬‬
‫‪2‬‬
 ‫دستورالعمل طرح و اجرای همبندی اضافی در ساختمانها‬

‫شىل ‪ً : 2‬وًَِ تشهیٌبل‌ّبی ّوجٌذی اضبفی‬

‫شىل ‪ً : 3‬وًَِ جعجِ دس ‌‬

‫ةداس‬

‫تَضیح ایيوِ اججبری ثِ ًصت شیٌِ یب تزهیٌبل یب تزهیٌبلّبی ّوجٌذی اضبفی در داخل جؼجِ ًیغت ٍ هیتَاًذ ثب تَجِ ثِ‬
‫شزایظ هحل‪ ،‬ثِ صَرت رٍوبر ًیش اجزا شَد‪.‬‬

‫جؼجِ تزهیٌبل ّوجٌذی اضبفی در هىبىّبی هزعَة هبًٌذ حوبم‪ ،‬ثِ هٌظَر جلَگیزی اس سًگسدگی ٍ پَعیذگی اتصبالت‪ ،‬ثبیذ‬
‫در خبرج اس آى هىبى ٍ رٍی دیَار یىی اس فضبّبی هجبٍر ًصت گزدد‪.‬‬

‫جْت دعتزعی ٍ اجزای آعبى‪ ،‬هیتَاى اس دٍ یب چٌذ جؼجِ ّوجٌذی اضبفی (‪ )SBB‬هبًٌذ شىل ‪ 4‬ثب اثؼبد هٌبعت اعتفبدُ‬
‫وزد ٍ آًْب را ثِ ّن ٍصل ًوَد‪ .‬تزاس ًصت ّبدی یب جؼجِ ّوجٌذی اضبفی (رٍوبر یب تَوبر) اس وف توبم شذُ‪ ،‬حذالل ‪30‬‬
‫عبًتیهتز اعت‪.‬‬

‫‪ 1-3-6-2-1‬ثزای اتصبل ثذًِ ّبدی تجْیشات الىتزیىی ٍ ثذًِ ّبدی تجْیشات غیزالىتزیىی (ّبدیّبی ثیگبًِ) ثِ تزهیٌبل‬
‫ّوجٌذی اضبفی ثبیذ اس ثغت ٍ اتصبالت هٌبعت هبًٌذ شىلّبی ‪ 5‬تب ‪ 7‬اعتفبدُ ًوَد‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫دستورالعمل طرح و اجرای همبندی اضافی در ساختمانها‬

‫شىل ‪ :4‬استفبدُ اص چٌذ جعجِ ّوجٌذی اضبفی (‪ )SBB‬ثشای اجشای سبدُ‌تش ّوجٌذی اضبفی دس یک آشپضخبًِ (ثِ عٌَاى ًوًَِ)‬

‫شىل ‪ً :5‬وًَِ ثست اتصبل ّبدی ّوجٌذی اضبفی ثِ لَلِ فلضی‬

‫‪4‬‬
 ‫دستورالعمل طرح و اجرای همبندی اضافی در ساختمانها‬

‫÷‬
‫شىل ‪ً :6‬حَُ ًصت یک ًوًَِ ثست اتصبل ّبدی ّوجٌذی اضبفی تسوِ‌ای ثِ لَلِ فلضی‬

‫شىل ‪ً :7‬وًَِ کلوپ اتصبل سین ّوجٌذی ثِ سادیبتَس ٍ هَاسد هشبثِ‬

‫(ًحَُ اتصبل ثبیذ ثِگًَِای ثبشذ کِ اتصبل الکتشیکی هطوئي سا ثب ثذًِ سادیبتَس ثشقشاس ًوبیذ‪).‬‬

‫‪ 2-3-6-2-1‬اتصبل تجْیشات ثِ شجىِ ّوجٌذی اضبفی پظ اس پبیبى وبر (در سهبى ثْزُثزداری) اًجبم هیگیزد ٍ هغئَلیت حغي‬
‫اجزای آى ثب ثْزُثزدار اعت‪.‬‬

‫‪ 3-3-6-2-1‬ثبسرعی‪ ،‬وٌتزل ٍ تغت ًْبیی شجىِ ّوجٌذی اضبفی ٍ اتصبل تجْیشات ثِ آى در سهبى ثْزُثزداری ٍ در راعتبی‬
‫اجزای هجحث ‪ 22‬همزرات هلی عبختوبى اًجبم هیشَد‪.‬‬

‫‪ 4-3-6-2-1‬اجزای ّوجٌذی اضبفی در حوبم‪ ،‬حتی اگز ّیچ ٍعیلِ الىتزیىی در آى ٍجَد ًذاشتِ ثبشذ‪ ،‬الشاهی اعت‪ً .‬وًَِ‬
‫ّوجٌذی اضبفی در حوبم در شىل ‪ 8‬آهذُ اعت‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫دستورالعمل طرح و اجرای همبندی اضافی در ساختمانها‬

‫‌‬
‫جعجِّبی ّوجٌذی اضبفی سسن ًشذُ است)‬ ‫شىل ‪ً :8‬وًَِ اجشای ّوجٌذی اضبفی دس حوبم (دس ایي شکل‪ ،‬جعجِ یب‬

‫‪ً 5-3-6-2-1‬ظز ثِ ایٌىِ ثزای اجزای ّوجٌذی اضبفی در توبهی ٍاحذّب ٍ در ّوِ عجمبت عبختوبى ثبیغتی اتصبل شجىِ‬
‫ّوجٌذی ثِ عبسُ فلشی (اػن اس اعىلت فلشی ٍ یب هیلگزدّبی ثتي هغلح ) ثزلزار شَد‪ ،‬السم اعت هحل ٍ چگًَگی اتصبل در‬
‫ٌّگبم اجزای عبسُ فلشی عبختوبى (شجیِ آًچِ وِ در ّوجٌذی اصلی گفتِ شذ) پیشثیٌی گزدد‪.‬‬

‫‪ 6-3-6-2-1‬ثزای تبثلَّبی ثزق هجبٍر یىذیگز‪ّ ،‬وجٌذی اضبفی الشاهی اعت‪( .‬شىل ‪)9‬‬

‫شىل ‪ً :9‬حَُ اجشای ّوجٌذی اضبفی دٍ تبثلَ ثشق هجبٍس‬

‫‪6‬‬
 ‫دستورالعمل طرح و اجرای همبندی اضافی در ساختمانها‬

‫‪ 7-3-6-2-1‬در وَلزّبی آثی ثِدلیل ّوجَاری آة ٍ ثزق‪ ،‬احتوبل ثزق گزفتگی ثغیبر ثبال ثَدُ ٍ اجزای ّوجٌذی اس اّویت‬
‫ٍیضُای ثزخَردار اعت‪ .‬در تصَیز ‪ً 10‬وًَِ اجزای ّوجٌذی وَلزّبی آثی ًشبى دادُ شذُ اعت‪.‬‬

‫‪ 8-3-6-2-1‬ولیِ تجْیشات الىتزیىی ٍ ّبدیْبی ثیگبًِ ٍالغ شذُ ثز ثبم اس لجیل ثزجّبی خٌهوٌٌذُ‪ ،‬اگشاعت فيّب‪ ،‬هیلِ‬
‫آًتي‪ً ،‬زدُ فلشی پیزاهًَی ثبم ٍ ‪ ...‬ثبیغتی در ّوجٌذی اضبفی شزوت وٌٌذ‪.‬‬

‫‪ّ 9-3-6-2-1‬بدی ّوجٌذی اضبفی ٍالغ شذُ ثز رٍی ثبم ثبیغتی در همبثل آعیجْبی هىبًیىی‪ ،‬خَردگی ٍ درصَرت ٍجَد ػبیك‬
‫‪ PVC‬رٍی ّبدیّب در همبثل اشؼِ فزاثٌفش خَرشیذ هحبفظت گزدد‪.‬‬

‫‪ 10-3-6-2-1‬هغبثك ثب ردیف ‪ 4-5-2-5-13‬هجحث عیشدّن اس همزرات هلی عبختوبى‪ ،‬پیشثیٌی ٍ ًصت ولیذ هجشاوٌٌذُ در‬
‫ًشدیىی دعتگبُّبی ثزلی ثبم ٍ در جبیی هحفَػ ٍ هٌبعت‪ ،‬جْت لغغ ٍ ٍصل ثزق وَلزّب ٍ دعتگبُّبی ثزلی هٌصَثِ در‬
‫پشتثبم وِ اس هذارّبی دٍرتز (تبثلَ ثزق ٍاحذّب) یب تبثلَی هشبػبت تغذیِ هیشًَذ‪ ،‬الشاهی اعت‪.‬‬

‫شىل ‪ :10‬تصَیش ّوجٌذی اضبفی کَلشّبی آثی ثش سٍی ثبم (دس ایي شکل اجشای ّوجٌذی جْت اطویٌبى ثیشتش ثِ صَست حلقَی اًجبم گشفتِ کِ الجتِ‬
‫اججبسی ًیست ٍ هی‌تَاًذ ثِ صَست خطی اجشا شَد‪).‬‬

‫‪7‬‬
 ‫دستورالعمل طرح و اجرای همبندی اضافی در ساختمانها‬

‫‪ 11-3-6-2-1‬ثِ هٌظَر ّوجٌذی ثیي عیٌی وبثلّب‪ ،‬چَى اتصبل ثیي عیٌی ّب ثب اعتفبدُ اس پیچ ٍ هْزُ ٍ اتصبل هىبًیىی ثَدُ ٍ‬
‫ارتجبط الىتزیىی ثیي آًْب ثزلزار اعت هیتَاى ثزای اجزای ّوجٌذی اضبفی‪ ،‬در عَل هغیز عیٌیّب چٌذ ًمغِ را ثِ ووه‬
‫ّبدیّبی ّوجٌذی ثِ شیٌِ ارت هتصل ًوَد‪ .‬در ایي حبلت‪ ،‬اعتفبدُ اس عیٌیّب ثِ ػٌَاى ّبدی ّوجٌذی اضبفی‪ ،‬هجبس‬
‫ًیغت(شىل ‪.)11‬‬

‫‌‬
‫سیٌیّبی کبثل فلضی‬ ‫شىل ‪ً : 11‬حَُ اجشای ّوجٌذی اضبفی ثشای‬

‫‪ 12-3-6-2-1‬ثِ هٌظَر ّوجٌذی تجْیشات آعبًغَر هیتَاى اس شوبتیه ًوًَِ شىل ‪ 12‬اعتفبدُ ًوَد‪ّ .‬وجٌذی در هَتَرخبًِ‬
‫عبختوبى ًیش هشبثِ ّویي شىل اجزا هیشَد‪.‬‬

‫شىل ‪ً : 12‬حَُ اجشای ّوجٌذی اضبفی ثشای تجْیضات آسبًسَس‬

‫‪ 4-6-2-1‬عغح همغغ ّبدی ّوجٌذی اضبفی‬

‫در حبلت ولی عغح همغغ ّبدی ّوجٌذی اضبفی ًجبیذ اس همبدیز سیز وَچىتز ثبشذ‪:‬‬
‫‪ 2/5‬هیلیهتزهزثغ اگز ّبدی ّوجٌذی اضبفی اس حفبظت هىبًیىی وبفی ثزخَردار ثبشذ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪ 4‬هیلیهتزهزثغ اگز ّبدی ّوجٌذی اضبفی اس حفبظت هىبًیىی ثزخَردار ًجبشذ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪ 4‬هیلیهتزهزثغ در حوبمّب ٍ هىبىّبی هشبثِ‬ ‫‪-‬‬

‫عغح همغغ ّبدی ّوجٌذی اضبفی وِ ثذًِ فلشی دٍ دعتگبُ الىتزیىی را ثِ ّن هتصل هیوٌذ ًجبیذ اس وَچهتزیي ّبدی‬
‫حفبظتی هذارّبی تغذیِ وٌٌذُ آًْب وَچهتز ثبشذ‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫دستورالعمل طرح و اجرای همبندی اضافی در ساختمانها‬

‫عغح همغغ ّبدی ّوجٌذی اضبفی وِ ثذًِ تجْیش الىتزیىی ٍ ّبدی ثیگبًِ را ثِ ّن هتصل هیوٌذ ًجبیذ وَچىتز اس ًصف‬
‫عغح همغغ ّبدی حفبظتی هذار تغذیِوٌٌذُ تجْیش الىتزیىی ثبشذ‪.‬‬

‫ًوًَِ ای اس اًتخبة عغح همغغ ّوجٌذی اضبفی در شىل ‪ 13‬آهذُ اعت‪ .‬در ایي شىل فزض شذُ‪ّ ،‬بدی ّوجٌذی اضبفی‪،‬‬
‫دارای حفبظت هىبًیىی اعت‪ .‬اگز چٌیي ًجبشذ ٍ یب در صَرتی وِ ایي شىل‪ ،‬هزثَط ثِ هىبىّبی هخصَص هبًٌذ حوبم ثبشذ‬
‫حذالل عغح همغغ لبثل اعتفبدُ‪ 4 ،‬هیلیهتزهزثغ خَاّذ ثَد‪.‬‬

‫شىل ‪ :13‬هثبل اص ًحَُ اًتخبة سطح هقطع هٌبست ّبدیّبی ّوجٌذی اضبفی‬
‫‪ّ :A‬بدی ّوجٌذی اضبفی ثیي ّبدی ثیگبًِ ٍ دستگبُ الکتشیکی )‪( (9Dev‬ثِ علت دستشسی ّوضهبى)‬
‫‪ّ :B‬بدی ّوجٌذی اضبفی ثیي دستگبُ الکتشیکی ٍ شیٌِ ّوجٌذی‬
‫‪ّ :C‬بدی ّوجٌذی اضبفی ثیي دٍ دستگبُ الکتشیکی (ثِ علت دستشسی ّوضهبى)‬
‫‪ :D‬اتصبل ثیي شیٌِّبی ّوجٌذی اضبفی (شیٌِّبی ّوجٌذی اضبفی هوکي است ثشای سَْلت اجشا ثِ جبی آى‌کِ ّشیک هستقالً ثِ شیٌِ ‪ٍ PE‬احذ‬
‫اتصبل یبثذ‪ ،‬ثب یکذیگش ّوجٌذ شًَذ‪ .‬دسایي صَست هقطع ّبدی ساثط ثشاثش ثب ثضسگتشیي هقطع دس ثیي ّبدیّبی ّوجٌذی هجوَعِ اًتخبة شذُ است)‬
‫‪ّ :E‬بدی حفبظتی ثیي شیٌِ ‪ PE‬تبثلَ ثشق ٍاحذ ٍ شیٌِ ّوجٌذی اضبفی‬

‫‪3‬‬
‫‪Device‬‬

‫‪9‬‬
 ‫دستورالعمل طرح و اجرای همبندی اضافی در ساختمانها‬

‫هزاجغ‪:‬‬
‫‪ -1‬مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان‬
‫تمانها‪‌،‬آلدیک‌موسسیان‬
‫‪ -2‬راهنمای طرح و اجرای تأسیسات برقی ساخ ‌‬
‫‪3- IEC62561‬‬
‫‪4- IEC62305-3‬‬
‫‪5- IEC 60364-4-41‬‬
‫‪6-DIN 18014:2007-9‬‬
‫‪7-DIN 18015‬‬
‫‪8-VDE 0185-305-3‬‬
‫‪9-VDE 0185-305-4‬‬
‫‪10-EN 62305-3‬‬
‫‪11-EN 62305-4‬‬

‫هجوَعِ دستَرالعولّای گرٍُ تخصصي برق شَرای هرکسی (دٍرُ ششن)‪:‬‬

‫جلذ اٍل‪ :‬دستَرالعول طرح ٍ اجرای ّوبٌذی اصلي در ساختواىّا‬

‫جلذ دٍم‪ :‬دستَرالعول طرح ٍ اجرای ّوبٌذی اضافي در ساختواىّا‬
‫جلذ سَم‪ :‬دستَرالعول اجرای سیستن زهیي در ساختواىّا‬
‫جلذ چْارم‪ :‬دستَرالعول اًذازُگیری هقاٍهت الکترٍد زهیي ٍ هقاٍهت ٍیژُ خاک‬
‫جلذ پٌجن‪ :‬دستَرالعول سیستنّای اتَهاسیَى ٍ کٌترل ساختواى‬
‫جلذ ششن‪ :‬دستَرالعول ضَابط طراحي ٍ اجرای سیستنّای اعالم حریك‬
‫جلذ ّفتن‪ :‬دستَرالعول حفاظت ساختواىّا در برابر صاعقِ‬

‫‪10‬‬