‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪ 1‬در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ‪:‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‬
‫‪2‬‬
‫ارﺳﻼن ﮔﻠﻔﺎم‪ ،∗1‬ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻣﺤﻴﻲاﻟﺪﻳﻦ ﻗﻤﺸﻪاي‬

‫‪ .1‬اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﮔﺮوه زﺑﺎنﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪة ادﺑﻴﺎت و ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻳﺮان‬
‫‪ .2‬ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻨﻴﺎد داﻧﺸﻨﺎﻣﻪﻧﮕﺎري اﻳﺮان ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻳﺮان‬

‫ﭘﺬﻳﺮش‪90/6/23 :‬‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ‪90/6/7 :‬‬

‫‬
‫در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ در ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺗـﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﺑـﻪﻃـﻮر ﻋـﺎم و‬
‫اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ ﺑﻪﻃﻮر ﺧﺎص ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت اﻧﺠـﺎمﺷـﺪه در ﺑـﺎب وﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎي ﻣﻌﻨـﺎﻳﻲ‬
‫د‪ ،3‬ش‪) 1‬ﭘﻴﺎﭘﻲ‪ ،(9‬ﺑﻬﺎر ‪ ،1391‬ﺻﺺ‪172-153‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﺔ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زﺑﺎن و ادﺑﻴﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ‬

‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ در اﻏﻠﺐ زﺑﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺎﻛﻲ از ارﺗﺒﺎط اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳـﺎﺧﺖ ﺑـﺎ ﻣﻌـﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔـﺎﻫﻴﻤﻲ ﻫﻤﭽـﻮن ﻓﺰوﻧـﻲ‪ ،‬ﻛﺜـﺮت‪،‬‬
‫ﺷــﺪت‪ ،‬ﺗــﺪاوم‪ ،‬ﺗﻜــﺮار‪ ،‬ﻛﻤــﺎل‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻴــﺖ‪ ،‬ﺗﻮزﻳــﻊ و‪ ...‬اﺳــﺖ‪ .‬ازاﻳــﻦرو‪ ،‬ﻫــﺪف اﻳــﻦ ﭘــﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﻧــﺸﺎن دادن ارﺗﺒــﺎط‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﺎ ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻳﺎدﺷﺪه و ﺗﺒﻴﻴﻦ اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط در ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺗـﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ‪ ،‬اﺻـﻞ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ و ﻣﺪل ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮﺷﺪة »رﻳﮕـﺮ« اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﻬـﻢ ﭘـﺲ از ﭘﮋوﻫـﺸﻲ ﮔـﺴﺘﺮده در ﺑـﺎب راﺑﻄـﺔ‬
‫ﺻﻮرت و ﻣﻌﻨﺎي دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ‪ ،‬در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ )ﺟﺪولﻫﺎي‪ (6-2‬ﻣﺤﻘﻖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬دوﮔﺎنﺳﺎزي‪ ،2‬دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ‪ ،3‬اﺻﻞ ﻛﻤﻴﺖ‪ ،4‬اﺻﻞ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ‪ ،5‬زﺑﺎن‬
‫ﻓﺎرﺳﻲ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‪ ،6‬ﺗﻜﺮار ﻧﺤﻮي‪.‬‬

‫‪

.‬‬
‫ﻫﺪف اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي‬
‫آنﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲﺷﺎن و ﻧﺸﺎن دادن ﻫﻤﮕﻮﻧﻲﻫﺎ و ﻣﺸﺎﺑﻬﺖﻫﺎي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‬

‫‪ . 11‬ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺴﺖو ﺟﻮي ﻧﮕﺎرﻧﺪه ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻳﺎ رﺳﺎﻟﻪ اي داﺧﻠﻲ در ﺑﺎب ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎن ﺳﺎﺧﺘﻬﺎ ﺑﻲﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻮده و از اﻳﻦ رو در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺎرﺳﻲ ﺿﻤﻴﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻋﻨﻮان رﺳﺎﻟﻪ اي در اﻳﻦ ﺑﺎب ذﻛﺮ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪Reduplicative constructions‬‬

‫‪2. Redup licatio n‬‬

‫‪3. Iconicity‬‬
‫‪4. Quantity principle‬‬
‫‪5. Complex ity principle‬‬
‫‪6. Semantic extens ion‬‬

‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫‪Email: golfamar@modares.ac.ir‬‬ ‫∗ﻧﻮﻳﺴﻨﺪة ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻘﺎﻟﻪ‪:‬‬
‫آدرس ﻣﻜﺎﺗﺒﻪ‪ :‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺮاه ﺟﻼل آل اﺣﻤﺪ‪ ،‬ﭘﻞ ﻧﺼﺮ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪة ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﮔﺮوه زﺑﺎنﺷﻨﺎﺳﻲ‪،‬‬
‫ﺻﻨﺪوق ﭘﺴﺘﻲ‪.14115-139 :‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪...‬‬ ‫ارﺳﻼن ﮔﻠﻔﺎم و ﻫﻤﻜﺎر‬

‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﺳﺎﻳﺮ زﺑﺎنﻫﺎﺳﺖ‪ .‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﺛﺒﺎت ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻓﺰاﻳﺶ‪ ،‬ﻛﺜﺮت‪ ،‬ﺷﺪت‪ ،‬ﺗﺪاوم‪ ،‬ﺗﻜﺮار‪ ،‬ﺗﺄﻛﻴﺪ‪ ،‬اﻧﺒﻮﻫﻲ‪ ،‬ﻛﻤﺎل‪،‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ‪ ،‬ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ و‪ ...‬در زﺑﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ازﺟﻤﻠﻪ ﻓﺎرﺳﻲ‪ ،‬ﺗﺄﻳﻴﺪي اﺳﺖ ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺨﺘﻪﺑﻮدن اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ و دﺧﺎﻟﺖ اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ‪ -‬ﺑﻪوﻳﮋه اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ‪ -‬در اﻳﺠﺎد اﻳﻦ ﮔﺮاﻳﺶ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪ‪ ،‬ﻓﺮﺿﻴﺔ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ راﺑﻄﺔ ﺻﻮرت و ﻣﻌﻨﺎ در‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ راﺑﻄﻪاي اﺳﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﭼﺎرﭼﻮب اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺻﻴﻒ و ﺗﺒﻴﻴﻦ اﺳﺖ و ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي آن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ .1‬آﻳﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ ﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻳﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﻪاﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان در ﭼﺎرﭼﻮب‬
‫اﺻﻮل ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﺑﻪوﻳﮋه اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺖ را در زﺑﺎن‬
‫ﻓﺎرﺳﻲ ﺗﻮﺻﻴﻒ و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﺮد؟‬
‫‪ .2‬آﻳﺎ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻫﻤﭽﻮن اﻓﺰاﻳﺶ‪ ،‬ﻓﺰوﻧﻲ‪ ،‬ﺗﺪاوم‪ ،‬ﺗﻜﺮار‪ ،‬ﺗﻮزﻳﻊ و ﻏﻴﺮه‪ -‬ﺑﻪﻋﻨﻮان‬
‫ﮔﺮاﻳﺸﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ -‬در دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد؟‬
‫‪ .3‬آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‬
‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻛﺮد؟‬
‫ﻗﺒﻞ از ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ در ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳﻪ و ﻣﺪل »رﻳﮕﺮ« )‪،(1998‬‬
‫ﻃﺮح ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺒﺎﺣﺚ اوﻟﻴﻪ و ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ در ﺑﺎب دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﺿﺮوري ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪   .‬‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎمﺷﺪه درﺑﺎب وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ در زﺑﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﻣﺆﻳﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮ‬
‫و ﻧﻘﺶ اﻧﮕﻴﺰة ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﺑﻮده و ﻧﺸﺎن‬
‫دادهاﻧﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ داﻣﻨﺔ ﻣﻌﺎﻧﻲ اوﻟﻴﺔ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ و ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ دﻳﮕﺮي را درﺑﺮﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫)‪ (2003‬در زﻣﺮة‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي رﻳﮕﺮ‪ ،(1998) 7‬زاﻧﮓ‪ ،(1999) 8‬ﺗﺴﺎﺋﻮ )‪ (2001‬و ﻛﻨﺮادي‬
‫‪9‬‬

‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﻨﺮادي )‪ (2003‬در ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ در‬
‫زﺑﺎن آﻓﺮﻳﻜﺎﻧﺰ‪ ،11‬ﺑﺮ اﻫﻤﻴﺖ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ در اﺛﺒﺎت ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﺗﺄﻛﻴﺪ دارد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎن‬

‫‪7. Terry Regier‬‬

‫‪8. Zhang‬‬
‫‪9. Tsao‬‬
‫‪10. Conradie‬‬
‫‪11. Affricaans‬‬

‫‪154‬‬
‫دورة ‪ ،3‬ﺷﻤﺎرة ‪) 1‬ﭘﻴﺎﭘﻲ ‪ ،(9‬ﺑﻬﺎر ‪1391‬‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زﺑﺎن و ادﺑﻴﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ‬

‫ﻛﻪ ﻟﻴﻜﺎف‪ 12‬و ﺟﺎﻧﺴﻮن‪ (1980) 13‬و ﻧﻴﺰ ﻫﻴﺮاﮔﺎرا‪ ،(1994) 14‬دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ را ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗﺠﻠﻲ و‬
‫ﻧﻤﻮد اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ ﻣﻲداﻧﻨﺪ و ﻛﺎرﺑﺮد ﺟﻬﺎﻧﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﻴﺎن ﻣﻌﺎﻧﻲ‪/‬‬
‫ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻤﻊ‪ ،15‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻤ‪‬ﻲ‪ ،16‬ﺗﻜﺮار‪ 17‬و ﺷﺪت‪ 18‬را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ‬
‫ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﻨﻮع ﺻﻮري دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ در زﺑﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﻛﺎت ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ آنﻫﺎ ﭼﻨﺎن‬
‫ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻋﻠﻤﻲ و ﻣﺴﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖﻫﺎ ﺑﺪون ﺗﻜﻴﻪ ﺑـﺮ ﻧﻈﺮﻳـﺔ ﺗـﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ‪ ،‬ﺑـﻪوﻳـﮋه‬
‫اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎﻟﺔ ﺷﻘﺎﻗﻲ ﺑﺎ ﻋﻨـﻮان »ﻓﺮاﻳﻨـﺪ ﺗﻜـﺮار در زﺑـﺎن ﻓﺎرﺳـﻲ«‬
‫)‪ (1379‬در زﻣﺮة ﻛﺎﻣﻞﺗﺮﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت درﺑﺎب دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳـﻲ اﺳـﺖ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨـﺪ در اﻳـﻦ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ اﺻﻠﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ ﻣﻮردﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻫﺪف اﺻﻠﻲ آن‪ ،‬اﻏﻠﺐ‪ ‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺻﻮري دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫـﺎي ﻓﺎرﺳـﻲ ﺑﺮرﺳـﻲ و ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻗﻤــﺸﻲ و دﻳﮕــﺮان‪ (2006) 19‬در ﭘﮋوﻫــﺸﻲ ﺑــﺎ ﻋﻨــﻮان »دوﮔــﺎنﺳــﺎزي در زﺑــﺎن ﻓﺎرﺳــﻲ‪ :‬روﻳﻜــﺮد‬
‫ﻣﻀﺎﻋﻒﺳﺎزي ﺻـﺮﻓﻲ‪ ،«20‬ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﺻـﻮري دوﮔـﺎنﺳـﺎﺧﺖﻫـﺎي ﻓﺎرﺳـﻲ را در ﭼـﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳـﺔ‬
‫»ﻣﻀﺎﻋﻒﺳﺎزي ﺻﺮﻓﻲ‪ (Inkelas & Zoll, 2000 & 2005) «21‬ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ .3‬ﺗﻌﺮﻳﻒ دوﮔﺎنﺳﺎزي‬
‫ﻫﺴﭙﻠﻤﺚ‪ 22‬دوﮔﺎنﺳﺎزي را ﻓﺮاﻳﻨﺪي ﺻﺮﻓﻲ ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد آن‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﭘﺎﻳﻪ ﻳﺎ ﻛﻞ آن‬
‫ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻣﻲﺷﻮد )‪ .(2002: 274‬ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ‪ ،‬دوﮔﺎنﺳﺎزي ﻓﺮاﻳﻨﺪي اﺳﺖ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺳﻄﺢ‬
‫ﺻﺮف و ﺷﺎﻣﻞِ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒﺳﺎزي )ﺗﻜﺮار( در دﻳﮕﺮ ﺳﻄﻮح دﺳﺘﻮر ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﻧﺤﻮ )ﺗﻜﺮار‬
‫ﻧﺤﻮي( و ﺳﻄﺢ آواﻳﻲ )ﻧﺎمآواﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ( ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻜﺮار )ﻣﻀﺎﻋﻒﺳﺎزي( اﺑﺰاري اﺳﺖ ﺻﻮري ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫دﺳﺘﻮر ﻋﻤﻞ ﻛﺮده‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺪم ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺳﻄﻮح در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻜﺮار‬
‫ﻣﻮﺟﺐ اراﺋﺔ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ از دوﮔﺎنﺳﺎزي و درﻫﻢآﻣﻴﺨﺘﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻀﺎﻋﻔﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻟﺰوﻣﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮﻳﻚ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺠﺰا در ﺳﻄﺢ دﺳﺘﻮري ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻧﻈﺎم ﺻﺮﻓﻲِ اﻏﻠﺐ زﺑﺎنﻫﺎ‪ ،‬دوﮔﺎنﺳﺎزي ﻓﺮاﻳﻨﺪي اﺳﺖ ﺳﺎﺧﺖواژي ﻛﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد آن‪،‬‬
‫واژهﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺘﺎك واژه ﻳﺎ ﺑﺨﺸﻲ از آن ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻣﻲﺷﻮد و‬
‫‪12. G. Lakoff‬‬
‫‪13. M. Johnson‬‬
‫‪14. M. Hiragara‬‬
‫‪15. Plurality‬‬
‫‪16. Increased quantity‬‬
‫‪17. Repetition‬‬
‫‪18. Intensification‬‬
‫‪19. Ghomeshi et al‬‬
‫‪20. Reduplication in Persian: A Morphological doubling appraoch‬‬
‫‪21. Morphological doubling‬‬
‫‪22. Martin Haspelmath‬‬

‫‪155‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪...‬‬ ‫ارﺳﻼن ﮔﻠﻔﺎم و ﻫﻤﻜﺎر‬

‫واژة ﺟﺪﻳﺪي ﺑﻪوﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺎراﻧﺘﺰ‪ 23‬دوﮔﺎنﺳﺎزي را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮده اﺳﺖ‪» :‬دوﮔﺎنﺳﺎزي ﻓﺮاﻳﻨﺪي اﺳﺖ ﺻﺮﻓﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ‬
‫اﺛﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد آن ﻳﻚ ﺻﻮرت ﻣﺸﺘﻖ از ﻳﻚ ﭘﺎﻳﻪ ﻳﺎ ﺳﺘﺎك اﺷﺘﻘﺎق ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ؛ درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ وﻧﺪ اﻓﺰودهﺷﺪه‬
‫ﻫﻤﺎن ﭘﺎﻳﻪ ﻳﺎ ﺟﺰﺋﻲ از آن ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .(1982: 437) «.‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ اﺳﭙﻨﺴﺮ‪ ،24‬ﻓﺮاﻳﻨﺪ دوﮔﺎنﺳﺎزي ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫دﻳﮕﺮ اﻧﻮاع وﻧﺪاﻓﺰاﻳﻲ‪ ،25‬ﻓﺮاﻳﻨﺪي اﺳﺖ اﻓﺰاﻳﺸﻲ ﻛﻪ در آن ﺗﻤﺎم ﻳﺎ ﺟﺰﺋﻲ از ﻋﻨﺼﺮ اﻓﺰودهﺷﺪه را ﭘﺎﻳﻪ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ )‪ .(1991: 13‬ﺑﺨﺶ ﺗﻜﺮارﺷﺪه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻳﺎ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﮔﺎﻫﻲ در‬
‫ﻣﻴﺎﻧﺔ ﭘﺎﻳﻪ ﺟﺎي ﮔﻴﺮد‪ .‬اُﮔﺮدي و ﮔﻮﺳﻤﺎن‪ 26‬ﻧﻴﺰ دوﮔﺎنﺳﺎزي را ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪» :‬دوﮔﺎنﺳﺎزي‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪي اﺳﺖ ﺻﺮﻓﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد آن‪ ،‬ﺗﻤﺎم و ﻳﺎ ﺑﺨﺸﻲ از ﭘﺎﻳﻪ ﺗﻜﺮار ﺷﺪه و واژهاي ﺟﺪﻳﺪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .(1996: 143) «.‬آروﻧﻒ‪ 27‬ﻧﻴﺰ ﻓﺮاﻳﻨﺪ دوﮔﺎنﺳﺎزي را در زﻣﺮة ﻗﻮاﻋﺪ واژهﺳﺎزي‬
‫ﺑﻪﺷﻤﺎر آورده و ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻧﻤﻲﺗﻮان آن را ﻗﺎﻋﺪهاي واﺟﻲ داﻧﺴﺖ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﻧﻮاع اﻳﻦ‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ آواﻳﻲ ﺧﺎﺻﻲ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ )‪.(1976: 64‬‬

‫‪ .4‬ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﺗﻜﺮار ﻧﺤﻮي‪ 28‬و دوﮔﺎنﺳﺎزي‬

‫ﺑﺎ آﻧﻜﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻜﺮار )ﻣﻀﺎﻋﻒﺳﺎزي( ﺑﻪﻋﻨﻮان اﺑﺰاري ﺻﻮري ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻫﺮﻳﻚ از ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫دﺳﺘﻮر ﻋﻤﻞ ﻛﺮده‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻣﻜﺮر ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ آن ﺳﻄﺢ را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﺪ و ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ﺑﻌﻀﻲ‬
‫ﻣﻮارد ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻜﺮار‪ -‬در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ دﺳﺘﻮر از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‪ -‬ﻛﺎر‬
‫آﺳﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻋﺪم ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻧﻈﺮي و ﻋﻤﻠﻲ ﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻜﺮار در‬
‫ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻄﺢ آواﻳﻲ )← ﻧﺎمآواﻫﺎ(‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﺻﺮف )← دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ( و ﺳﻄﺢ ﻧﺤﻮ‬
‫)← ﮔﺮوهﻫﺎ ﻳﺎ واژهﻫﺎي ﻣﻜﺮر( ﻣﻮﺟﺐ اراﺋﺔ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎ و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺘﻲ از اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ در ﻣﻮاردي از اﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺐﻫﺎي ﻣﻨﺠﻤﺪ دوﺗﺎﻳﻲ‪ 29‬و ﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻫﻤﭙﺎﻳﺔ‬
‫دوﺗﺎﻳﻲ‪ 30‬را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺎمآواﻫﺎ و واژهﻫﺎي ﻣﻜﺮر ﺑﻪاﺷﺘﺒﺎه در ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ ﺟﺎي دادهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻮوﻧﺒﺮگ در ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻣﻴﺎن دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻜﺮار ﻧﺤﻮي‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ را ﺿﺮوري ﻣﻲداﻧﺪ‪» :‬در ﻣﻮرد ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺤﻮي ﻣﻜﺮر ﻣﺎ ﺑﺎ دو واژة ﻳﻜﺴﺎن‪ ،‬وﻟﻲ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺳﺮوﻛﺎر دارﻳﻢ؛ درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ ﻛﺎﻣﻞ واژهاي اﺳﺖ واﺣﺪ ﻛﻪ داراي دو ﺟﺰء‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞدﻫﻨﺪة ﻳﻜﺴﺎن‪ ،‬وﻟﻲ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻞ اﺳﺖ‪.(Kouwenberg, 2003: 2) «.‬‬

‫‪23. Marantz‬‬
‫‪24. Andrew Spencer‬‬
‫‪25. Affixation‬‬
‫‪26. O'Grady and Guzman‬‬
‫‪27. Mark Aronoff‬‬
‫‪28. Sy ntactic repetition‬‬
‫‪29. Frozen binomial constructions‬‬
‫‪30. Coordinative constructions‬‬

‫‪156‬‬
‫دورة ‪ ،3‬ﺷﻤﺎرة ‪) 1‬ﭘﻴﺎﭘﻲ ‪ ،(9‬ﺑﻬﺎر ‪1391‬‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زﺑﺎن و ادﺑﻴﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ‬

‫ﻫﻮﺗﺮ و ﻫﻮﺗﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه در ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺖ را اﻧﺴﺠﺎم ﻳﺎ ﻋﺪم اﻧﺴﺠﺎم‬
‫آواﻳﻲ‪ 31‬آنﻫﺎ داﻧﺴﺘﻪ و ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬
‫در ﻓﺮاﻳﻨﺪ دوﮔﺎنﺳﺎزي ﻫﻤﻮاره ﺗﻤﺎم و ﻳﺎ ﺟﺰﺋﻲ از ﻳﻚ واژه ﺗﻜﺮار ﻣﻲﺷﻮد و ﺣﺎﺻﻞ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻧﻴﺰ‬
‫واژهاي اﺳﺖ واﺣﺪ و داراي اﻟﮕﻮي ﺗﻜﻴﻪاي ﺧﺎص واژهاي ﻣﻨﻔﺮد؛ درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻜﺮر ﻧﺤﻮي‬
‫ﻫﺮﻳﻚ از دو واﺣﺪ از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آواﻳﻲ و ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ واژهاي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ ) ‪Hutter & Hutter,‬‬
‫‪.(1997: 395-396‬‬
‫ژﻳﻞ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻜﺮار ﻧﺤﻮي را ﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﺘﻔﺎوت داﻧﺴﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬او ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺖ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺗﻤﺎﻳﺰ در ﻗﺎﻟﺐ‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎرة ﻳﻚ اراﺋﻪ ﻛﺮده و در اداﻣﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬
‫در زﺑﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺮز ﻣﻴﺎن واژهﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ آنﻫﺎ آﺳﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﻲ‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ از ﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻧﺤﻮي ﻣﻜﺮر ﻧﻴﺰ ﻛﺎري اﺳﺖ آﺳﺎن و ﻗﻄﻌﻲ؛ اﻣﺎ ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬در‬
‫زﺑﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺮز ﻣﻴﺎن واژهﻫﺎ ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ و ﻏﻴﺮﻗﻄﻌﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ از‬
‫ﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻧﺤﻮي ﻣﻜﺮر ﻧﻴﺰ ﻛﺎري اﺳﺖ ﻣﺸﻜﻞ و ﻏﻴﺮﻗﻄﻌﻲ )‪.(Gil, 2005: 31‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 1‬ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻣﻴﺎن دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ از ﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻣﻜﺮر ﻧﺤﻮي‬

‫ﺗﻜﺮار ﻧﺤﻮي‬ ‫دوﮔﺎنﺳﺎزي‬ ‫ﻣﻌﻴﺎر‬

‫ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ واژه‬ ‫ﻳﻚ واژه‬ ‫واﺣﺪ ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫دارد‪ /‬ﻧﺪارد‬ ‫ﻧﺪارد‬ ‫ﺗﺄﻛﻴﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﻪ ﻳﺎ ﻗﺮاردادي‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﻪ ﻳﺎ ﺧﻨﺜﻲ‬ ‫ﻣﻌﻨﺎ‬
‫ﻣﺤﺪودة ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﮔﺮوه آﻫﻨﮕﻴﻦ‬ ‫ﻣﺤﺪودة ﻳﻚ ﮔﺮوه آﻫﻨﮕﻴﻦ‬ ‫ﮔﺴﺘﺮة آﻫﻨﮓ واﺣﺪ ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫ﻣﺠﺎور ﻳﺎ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬ ‫ﻣﺠﺎور‬ ‫ﻣﺠﺎورت ﻋﻨﺎﺻﺮ )ﻣﻜﺮر(‬
‫دو ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫دو‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻜﺮر‬
‫)ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ‪(ibid: 33‬‬

‫‪ .5‬ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‬
‫اﻏﻠﺐ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮانِ ﺣﻮزة ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﺻﺮﻓﻲ‪ ،‬اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ را ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﻳﻦ اﻧﮕﻴﺰه در‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪ دوﮔﺎنﺳﺎزي و ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﻣﻲداﻧﻨﺪ؛ اﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ وﺟﻮد راﺑﻄﺔ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬
‫ﻣﻴﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻤﻴﺖ ﺻﻮرت ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻤﻴﺖ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي اﻳﻦ اﺻﻞ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺖﻫﺎي‬

‫‪31. Phonological Coherence‬‬

‫‪157‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪...‬‬ ‫ارﺳﻼن ﮔﻠﻔﺎم و ﻫﻤﻜﺎر‬

‫اﻓﺰونﺗﺮ ﻣﻌﻨﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﻛﻤﻴﺖﻫﺎي اﻓﺰونﺗﺮ ﺻﻮرت ﻧﻤﻮد ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻮﺗﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎزي را ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬دوﮔﺎنﺳﺎزي ﻓﺮاﻳﻨﺪي اﺳﺖ ﺳﺎﺧﺖواژي ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺ و‬
‫ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد؛ زﻳﺮا در اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﺻﺮﻓﻲ ﺻﻮرت و ﻣﻌﻨﺎ ﺑﻪﻟﺤﺎظ‬
‫ﻛﻤ‪‬ﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﮕﻮﻧﻲ دارﻧﺪ‪ .(Botha, 1998: 3) «.‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن ﭘﺎﻳﻪ و دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ ﻋﻴﻨﺎً‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ راﺑﻄﺔ ﻣﻴﺎن ﻣﺪﻟﻮلﻫﺎي اﻳﻦ دو اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪32‬‬
‫‪ .6‬اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ‬
‫ﺑﺎزﻧﻤﻮن ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ در ﻗﺎﻟﺐ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺻﻮري ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻣﻼً در ﻣﻮرد‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﺻﺎدق اﺳﺖ؛ زﻳﺮا واژة دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ‪ -‬ﻛﻪ ﺑﻪﻟﺤﺎظ ﺻﻮرت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺔ ﺧﻮد‬
‫ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ اﺳﺖ‪ -‬ﺑﻪﻟﺤﺎظ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‪ /‬ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻧﻴﺰ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﻪ‪ ،‬ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪،‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس دو اﺻﻞ از اﺻﻮل ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ‪ -‬اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ‬
‫ﻛﻤﻴﺖ و اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ‪ -‬دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻳﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪ ،‬دو وﺟﻪ ﺻﻮري و ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ را ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺎﻧﻨﺪ دو روي ﻳﻚ‬
‫ﺳﻜﻪ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ؛ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ درﺟﺔ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ ﻫﺮﻳﻚ از‬
‫دو وﺟﻪ‪ -‬ﺻﻮري ﻳﺎ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‪ -‬ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﻳﻲ و ﻳﺎ ﻫﺮ دو وﺟﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻫﻢزﻣﺎن‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﺟﻪ ﺻﻮري‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﺑﻪ درﺟﺔ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪي ﭘﺎﻳﻪ و ﻋﻨﺼﺮ اﻓﺰوده‪) 33‬ﻋﻨﺼﺮ دوﮔﺎﻧﻲ( اﺷﺎره دارد‪ .‬ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ‬
‫درﺟﺔ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﺻﻮري زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺗﻜﺮار ﺷﻮد و ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺻﻮري دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ رخ ﻧﺪﻫﺪ )ﻣﺜﻞ‪ :‬ﺑﺰنﺑﺰن‪ ،‬ﻫﺮﻛﻲﻫﺮﻛﻲ‪ ،‬راهراه‪ ،‬ﭘﺎرهﭘﺎره‪ ،‬ﺑﻜﺶﺑﻜﺶ‪،‬‬
‫ذرهذره‪ .‬ﻧﻚ‪ .‬ﺟﺪول ‪ 2‬و ‪ .(5‬اﻣﺎ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ دوﮔﺎنﺳﺎزي ﻧﺎﻗﺺ )ﻣﺜﻞ‪ :‬ﻟﺒﺎسﻣﭙﺎس‪ ،‬ﻛﺘﺎبﻣﺘﺎب‪،‬‬
‫ﺳﻜﻪﻣﻜﻪ‪ .‬ﻧﻚ‪ .‬ﺟﺪول ‪ (3‬ﻓﻘﻂ ﺟﺰﺋﻲ از ﭘﺎﻳﻪ ﺗﻜﺮار ﻣﻲﺷﻮد؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮوز ﺑﺮﺧﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺻﻮري در‬
‫ﭘﺎﻳﻪ ﻳﺎ ﻋﻨﺼﺮ اﻓﺰوده اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ؛ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﺻﻮري ﻣﻴﺎن ﭘﺎﻳﻪ و ﻋﻨﺼﺮ‬
‫اﻓﺰوده ﻣﻲاﻓﺰاﻳﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ درﺟﺔ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﺻﻮري و ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن‪ ،‬درﺟﺔ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪﻟﺤﺎظ وﺟﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ زﻣﺎﻧﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ از ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ درﺟﺔ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ درﺑﺮدارﻧﺪة اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻓﺰوﻧﻲ‪ /‬اﻓﺰاﻳﺶ )ﻣﺜﺎل‪ :‬ﭘﺎرهﭘﺎره‪ ،‬ﺟﻮرواﺟﻮر‪ ،‬راهراه‪ ،‬ﭘﻴﭻﭘﻴﭻ‪ ،‬ﺗﻮدرﺗﻮ‪ ،‬ﺳﻮراخﺳﻮراخ‪ .‬ﻧﻚ‪.‬‬

‫‪32. Iconicity of complexity‬‬

‫‪33. Reduplicant‬‬

‫‪158‬‬
‫دورة ‪ ،3‬ﺷﻤﺎرة ‪) 1‬ﭘﻴﺎﭘﻲ ‪ ،(9‬ﺑﻬﺎر ‪1391‬‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زﺑﺎن و ادﺑﻴﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ‬

‫ﺟﺪول‪(2‬؛‬
‫‪ .2‬ﺗﻜﺮار‪ /‬ﺗﺪاوم )ﻣﺜﺎل‪ :‬ﭘﺮﺳﺎنﭘﺮﺳﺎن‪ ،‬ﺑﺨﻮرﺑﺨﻮر‪ ،‬ﺑﺰنﺑﺰن‪ ،‬ﺑﮕﻴﺮﺑﮕﻴﺮ‪ .‬ﻧﻚ‪ .‬ﺟﺪول ‪.(4‬‬
‫اﻧﻌﻜﺎس ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢِ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻳﺎدﺷﺪه )ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﺻﻮري‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ( از درﺟﺔ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ ﻣﻲﻛﺎﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻮوﻧﺒﺮگ و ﻻﺷﺮﻳﺘﻪ‪ (2001) 34‬ﺑﺮاي ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﭘﻴﻮﺳﺘﺎري )ﺷﻜﻞ ‪ (1‬را‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮدهاﻧﺪ؛ ﭘﻴﻮﺳﺘﺎري ﻛﻪ ﻣﺘﻨﻬﺎاﻟﻴﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ آن ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ درﺟﺔ‬
‫ﻧﺎﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ و ﺗﻴﺮﮔﻲ اﺳﺖ و ﻣﻨﺘﻬﺎاﻟﻴﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ آن ﻧﻤﻮدار ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ درﺟﺔ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ و‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ اﺳﺖ‪ .‬دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﺣﺴﺐ درﺟﺔ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ و ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲﺷﺎن‪ ،‬در‬
‫ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﻦ ﭘﻴﻮﺳﺘﺎر ﺟﺎي ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻮارد ﻧﺎدر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻳﻲ روﺑﻪرو‬
‫ﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﻪﻟﺤﺎظ ﺻﻮري و ﻫﻢ ﺑﻪﻟﺤﺎظ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻴﺮه و ﻧﺎﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و در‬
‫ﻣﻨﺘﻬﺎاﻟﻴﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﭘﻴﻮﺳﺘﺎر ﺟﺎي ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي‬ ‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﺗﻴﺮه‬

‫ﺷﻔﺎف و ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﻪ‬ ‫و ﻧﺎﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﻪ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 1‬ﭘﻴﻮﺳﺘﺎر ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‬

‫)‪(kouwenberg & Lacharité, 2001‬‬

‫‪ .7‬ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﻣﺪل رﻳﮕﺮ‬

‫در ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮدهاي از زﺑﺎنﻫﺎ‪ ،‬دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﻣﻨﻌﻜﺲﻛﻨﻨﺪة ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻫﻤﮕﻮن و‬
‫ﻣﺸﺘﺮﻛﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻤﻊ‪ ،‬ﺷﺪت‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ‪ ،‬ﺗﺄﻛﻴﺪ‪ ،‬ﻛﺜﺮت‪ ،‬ﺗﻜﺮار‪ ،‬ﺗﺪاوم‪ ،‬ﻛﻤﺎل و ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ اﺳﺖ‪ .‬از ﺳﻮي‬
‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬در ﺑﺮﺧﻲ زﺑﺎنﻫﺎ‪ ،‬دﺳﺘﻪاي از دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﻣﻨﻌﻜﺲﻛﻨﻨﺪة ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎﻫﺶ‪،‬‬
‫ﺗﻘﻠﻴﻞ‪ ،‬ﺗﺨﻔﻴﻒ‪ ،‬ﺗﻀﻌﻴﻒ‪ ،‬ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ و ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ ﻣﺴﺌﻠﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪﻇﺎﻫﺮ در ﺗﻀﺎد ﺑﺎ اﺻﻞ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ‪ ،‬و ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻮﺟﻴﻪ و ﺗﺒﻴﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫رﻳﮕﺮ )‪ (1998‬در ﻣﺪل و ﻃﺮح ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺻﻮل ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ و ﺑﺎ‬

‫‪34. Kouwenberg and la charité‬‬

‫‪159‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪...‬‬ ‫ارﺳﻼن ﮔﻠﻔﺎم و ﻫﻤﻜﺎر‬

‫اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ دادهﻫﺎ و ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﻴﺎنزﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻗﺮار داده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬او آنﻫﺎ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﻮﻟﻪﻫﺎي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻋﺎم ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻪﻇﺎﻫﺮ ﻣﺘﻨﺎﻗﺺِ آنﻫﺎ را‬
‫ﺗﻮﺟﻴﻪ و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .7-1‬ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‬

‫رﻳﮕﺮ )‪ (1998‬ﺑﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي از ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﻴﺎنزﺑﺎﻧﻲ ﺧﻮد‪ ،‬اﺷﺘﺮاﻛﺎت و ﻫﻤﮕﻮﻧﻲﻫﺎي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ در زﺑﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺣﺎﺻﻞ ﻋﻤﻠﻜﺮد دو ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ و ﮔﺴﺘﺮش‬
‫ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ داﻧﺴﺘﻪ و آن را ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ دو ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻮﺟﻴﻪ و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬او ﺳﻪ ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻔﻬﻮم‬
‫ﺗﻜﺮار‪ ،‬ﺟﻤﻊ و ﻛﻮدك‪ 35‬را ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ اﺻﻠﻲ و اوﻟﻴﺔ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و‬
‫ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺛﺎﻧﻮيِ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﺎﻣﻞ دوم ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﺛﺎﻧﻮي ذﻛﺮﺷﺪه در ﻣﺪل رﻳﮕﺮ ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از‪ :‬ﺷﺪت‪،36‬‬
‫ﮔﺴﺘﺮش و ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ‪ ،37‬ﺗﺪاوم‪ ،38‬ﻛﻮﭼﻜﻲ‪ 39‬و دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ‪ .40‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ردة ﺳﻮم‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢِ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ از ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲِ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ردة ﺛﺎﻧﻮي ﻫﻢ ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از‪ :‬ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﻲ‪ ،41‬آﺷﻔﺘﮕﻲ‪ ،42‬ﻛﻤﺎل‪،43‬‬
‫ﺗﻀﻌﻴﻒ‪ 44‬و ﺗﺤﻘﻴﺮ‪.45‬‬
‫رﻳﮕﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻣﺜﻞ ﺟﻤﻊ‪ ،‬ﺗﻜﺮار‪ ،‬ﺗﺪاوم و ﺷﺪت‬
‫را ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﺑﺪﻳﻬﻲ و ﺑﻲﻧﻴﺎز از اﺛﺒﺎت داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در اﺛﺒﺎت ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻮدك‬
‫ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ دو ﻧﻜﺘﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ‪ :‬اول اﻳﻨﻜﻪ در اﻏﻠﺐ زﺑﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺨﻦﮔﻮﻳﺎن ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﻛﻮدﻛﺎن از ﺳﺎﺧﺖﻫﺎي زﺑﺎﻧﻲ ﻣﻜﺮر )دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ )ﺟﻮﺟﻪ← ﺟﻮﺟﻮ‪،‬‬
‫‪46‬‬
‫ﻧﺎن← ﻧﻮﻧﻮ‪ ،‬اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ← ﻗﺎمﻗﺎم‪ ،‬ﻛﻮدك← ﻧﻲﻧﻲ( و دوم اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﺔ ﻓﺮاﮔﻴﺮي زﺑﺎن‬
‫را ﺑﺎ ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻣﻜﺮر آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬رﻳﮕﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ اﻳﻦ دو ﻧﻜﺘﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ راﺑﻄﺔ ﻣﻴﺎن دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻮدك‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬رﻳﮕﺮ در ﺗﻮﺟﻴﻪ و‬
‫ﺗﺒﻴﻴﻦ ﭼﺮاﻳﻲ راﺑﻄﺔ ﻣﻴﺎن دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻣﺜﻞ ﻛﺎﻫﺶ‪ ،‬ﺗﻀﻌﻴﻒ‪ ،‬ﺗﻘﻠﻴﻞ و ﺗﺤﻘﻴﺮ‪ ،‬دﺧﺎﻟﺖ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ دوم ﻳﻌﻨﻲ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬او ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ در ﻛﻨﺎر ﻋﺎﻣﻞ اول‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﻫﻢزﻣﺎن ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻢ ﺑﻪﻃﻮر درزﻣﺎﻧﻲ و ﻫﻢ ﺑﻪﻃﻮر ﻫﻢزﻣﺎﻧﻲ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪35. Baby‬‬
‫‪36. Intensity‬‬
‫‪37. Spread, Scatter‬‬
‫‪38. Continuation‬‬
‫‪39. Smallness‬‬
‫‪40. Affection‬‬
‫‪41. Non-conformity‬‬
‫‪42. Lack of Control‬‬
‫‪43. Completion‬‬
‫‪44. Attenuation‬‬
‫‪45. Contempt‬‬
‫‪46. Babbling Period‬‬

‫‪160‬‬
‫دورة ‪ ،3‬ﺷﻤﺎرة ‪) 1‬ﭘﻴﺎﭘﻲ ‪ ،(9‬ﺑﻬﺎر ‪1391‬‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زﺑﺎن و ادﺑﻴﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻳﻚ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ ﭘﺲ از ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺧﺎﺻﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮم اول در ﻓﻀﺎي ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻣﺸﺘﺮﻛﻲ ﺟﺎي ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫درواﻗﻊ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻓﺮاﻳﻨﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ رﻳﮕﺮ آن را ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ؛ ﻓﺮاﻳﻨﺪي ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﻪﻃﻮر زﻧﺠﻴﺮهاي ﺗﻜﺮار ﺷﻮد و ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮي را درﺑﺮﮔﻴﺮد ) ;‪Bybee et al., 1994‬‬
‫‪ .(Haiman et al., 1991; Lakoff, 1987; Sweete, 1990‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮم ﺗﻜﺮار از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺪاوم ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﺪ؛ ازاﻳﻦروﺳﺖ ﻛﻪ در زﺑﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪،‬‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻳﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺗﻜﺮار و ﺗﺪاوم و ﻳﺎ ﻫﺮ دو ﻣﻔﻬﻮم را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻴﺎن ﻣﻔﻬﻮم »ﻛﻮدك« و ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ‪ -‬ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‬
‫زﻧﺠﻴﺮهاي‪ -‬ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻮدك و ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻛﻮدك‪،‬‬
‫ﻛﻮﭼﻜﻲ و ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺣﻮزة ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ‪ /‬ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ واﺣﺪ‪ ،‬ﻇﻬﻮر دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻳﻲ را درﭘﻲ دارد‬
‫ﻛﻪ از آنﻫﺎ ﻣﻌﻨﺎي ﺗﺤﻘﻴﺮ اﻓﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬رﻳﮕﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺸﺘﺮك دو ﻋﺎﻣﻞ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺧﻮﻳﺶ در ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ را در ﻣﺪل‬
‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎرة دو اراﺋﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎرة دو ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﻣﺪﻋﺎي اﺻﻠﻲ ﻧﻈﺮﻳﺔ رﻳﮕﺮ ﻣﺒﻨﻲ‬
‫ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺸﺘﺮك دو ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ در ﺗﺒﻴﻴﻦ و ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻫﻤﮕﻮﻧﻲﻫﺎي‬
‫ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻣﻴﺎنزﺑﺎﻧﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬رﻳﮕﺮ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺴﻴﺎري از زﺑﺎنﻫﺎ‪ ،‬دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي زﻳﺎدي‬
‫ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻣﻘﻮﻟﺔ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‪ -‬از ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﻨﺪرج در ﻣﺪل او‪ -‬ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬او ﺑﺎ ﺑﻴﺎن اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬از دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻳﻲ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ در آنﻫﺎ ﻫﻢﭘﻮﺷﺎﻧﻲ ﻳﺎ ﺗﺪاﺧﻞ‬
‫ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارد و ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ دو ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﻨﺪرج در ﺟﺪول را ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪161‬‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪...‬‬ ‫ارﺳﻼن ﮔﻠﻔﺎم و ﻫﻤﻜﺎر‬

‫دوﮔﺎنﺳﺎزي‬

‫آوا‬

‫ﻣﻌﻨﻲ‬

‫‪48‬‬
‫ﺗﻜﺮار‬
‫‪49‬‬ ‫‪47‬‬
‫ﻛﻮدك‬ ‫ﺟﻤﻊ‬

‫‪51‬‬
‫ﺗﺪاوم‬
‫‪50‬‬
‫‪54‬‬
‫ﻛﻮﭼﻚ‬ ‫ﺷﺪت‬ ‫‪52‬‬
‫‪53‬‬
‫دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش‪ /‬ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ‬

‫ﺗﻀﻌﻴﻒ‪/‬ﺗﺼﻐﻴﺮ‬ ‫‪57‬‬
‫ﺗﺤﻘﻴﺮ‬ ‫ﻛﻤﺎل‪ /56‬ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ‬
‫آﺷﻔﺘﮕﻲ‬ ‫‪55‬‬
‫ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﻲ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 2‬ﻣﺪل رﻳﮕﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺸﺘﺮك ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‬

‫)ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ‪(Regier, 1998: 888‬‬

‫‪ .7-2‬ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ و ﻣﺪل رﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺪل رﻳﮕﺮ در ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﮔﺎه ﻣﺘﻀﺎدِ )ﻧﻚ‪ .‬ﺷﻜﻞ ‪ 2‬ﻣﺪل رﻳﮕﺮ( اﻳﻦ‬
‫ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪ -‬ﺑﺮ اﺳﺎس دو اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‪ -‬از ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﺗﺒﻴﻴﻨﻲ ﺑﺴﺰاﻳﻲ‬
‫ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎﻛﻨﻮن‪ ،‬در ﭼﻨﺪ ﭘﮋوﻫﺶ اﻧﺠﺎمﺷﺪه در زﻣﻴﻨﺔ ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺪل او ﺑﻪﻛﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ؛ ازﺟﻤﻠﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﻛﺎﺟﻴﺘﺎﻧﻲ )‪ .(2005‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﮕﺎرﻧﺪﮔﺎن‪،‬‬
‫وﺟﻮد ﺑﺮﺧﻲ ﭘﻴﺶﻓﺮضﻫﺎي اﺛﺒﺎتﻧﺸﺪه و اﺷﻜﺎﻻت دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬داﻣﻨﺔ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﺗﺒﻴﻴﻨﻲ ﻣﺪل رﻳﮕﺮ را ﻣﺤﺪود ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﮔﺴﺘﺮده در ﺑﺎب‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ‪ ،‬ﻧﮕﺎرﻧﺪﮔﺎن ﻫﻤﺔ ﭘﻴﺶﻓﺮضﻫﺎي اﺛﺒﺎتﻧﺸﺪه و دﻳﮕﺮ اﺷﻜﺎﻻت و‬

‫‪162‬‬
‫دورة ‪ ،3‬ﺷﻤﺎرة ‪) 1‬ﭘﻴﺎﭘﻲ ‪ ،(9‬ﺑﻬﺎر ‪1391‬‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زﺑﺎن و ادﺑﻴﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ‬

‫ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﻣﺪل رﻳﮕﺮ را ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻛﻠﻲ آن‪ ،‬اﻧﻮاع‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ را ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي و در ﻗﺎﻟﺐ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﺠﺰا اراﺋﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﻳﻚ از‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻣﻨﺪرج در ﻫﺮ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻗﻴﺪﺷﺪه در آن ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﺮﺗﺒﻂاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪،‬‬
‫در اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ از دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ‪ ،‬ﻫﺮ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﻃﺒﻘﻪاي از‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ و اﺷﻜﺎﻻت ﻣﺪل رﻳﮕﺮ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪاﺟﻤﺎل ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﺷﻤﺮد‪:‬‬
‫‪ .1‬ﺗﺤﺪﻳﺪ ﺗﻌﺪاد ﻣﻌﺎﻧﻲ اوﻟﻴﺔ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻔﻬﻮم »ﺗﻜﺮار«‪» ،‬ﺟﻤﻊ« و‬
‫»ﻛﻮدك« )ﻧﻚ‪ .‬ﺷﻜﻞ ‪.(2‬‬
‫‪ .2‬ﻟﺤﺎظ ﻛﺮدن ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻮدك ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺎﻧﻲ اوﻟﻴﺔ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ؛ اﻳﻦ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎ ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﺻﻮل ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪﺷﺪة ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ‪ ،‬ﺑﻪوﻳﮋه اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ‪،‬‬
‫ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ .3‬اوﻟﻴﻪ و اﺻﻠﻲ ﺷﻤﺮدن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ و ﺛﺎﻧﻮي ﺷﻤﺮدن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﺧﻲ‬
‫دﻳﮕﺮ؛ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺪﻻل‪ ،‬ﺗﺒﻴﻴﻦ و ﻳﺎ ﺷﻮاﻫﺪ زﺑﺎﻧﻲ اراﺋﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ )ﻧﻚ‪ .‬ﺷﻜﻞ ‪.(2‬‬
‫‪ .4‬ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﻧﺸﺪن ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ )ﻣﻌﻨﺎي اﻓﺰاﻳﺶ ‪ / 57‬ﻓﺰوﻧﻲ( در‬
‫‪49‬‬ ‫‪61‬‬

‫ﻃﺮح رﻳﮕﺮ )ﻧﻚ‪ .‬ﺷﻜﻞ ‪.(2‬‬

‫‪ .7-3‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ‬

‫ﭘﻴﺶ از اراﺋﺔ اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي و ﻓﻬﺮﺳﺖﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن‪ ،‬ذﻛﺮ ﻧﻜﺎت زﻳﺮ ﺿﺮوري ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ .‬ﻧﮕﺎرﻧﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ را ﭘﺲ از ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﮔﺴﺘﺮده در زﻣﻴﻨﺔ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي‬
‫ﻓﺎرﺳﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮده و در ﻗﺎﻟﺐ ﻓﻬﺮﺳﺖﻫﺎي ﺷﻤﺎرة ﻳﻚ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺿﻤﻴﻤﺔ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اراﺋﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ب‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺪل ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮﺷﺪة رﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭼﺎرﭼﻮب ﻛﻠﻲ ﻣﺪل رﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ‬
‫ﻣﻼﺣﻈﺎت و ﺗﻌﺪﻳﻞﻫﺎي )و رﻓﻊ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ و اﺷﻜﺎﻻت( ذﻛﺮﺷﺪه در ﺑﺨﺶ »‪ .7‬ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﻣﺪل رﻳﮕﺮ« ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ج‪ .‬رﻓﻊ اﺑﻬﺎم و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻗﻄﻌﻲ ﻃﺒﻘﺔ ﺑﺮﺧﻲ از دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻳﺸﻮران‬
‫ﻓﺎرﺳﻲزﺑﺎن و ﺛﺒﺖ ﻧﻈﺮﻫﺎي آﻧﺎن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫) ‪73. Augmentation (increase of quantity‬‬

‫‪163‬‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪...‬‬ ‫ارﺳﻼن ﮔﻠﻔﺎم و ﻫﻤﻜﺎر‬

‫د‪ .‬ﺗﻌﺪادي از دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﻨﺎﻳﻲﺷﺎن‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻨﻌﻜﺲﻛﻨﻨﺪة‬

‫ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ در ﻧﺘﻴﺠﻪ در ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺟﺎي ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫ‪ .‬ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺗﻌﺪد ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ و ﺑﻪﺗﺒﻊ آن ﺗﻌﺪد ﻃﺒﻘﺎت ﻣﻌﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺖ‪،‬‬
‫در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻓﻘﻂ ﻃﺒﻘﺎت ﻣﻬﻢ ﻣﻮردﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 2‬واژهﻫﺎي دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺎم‪ :‬ﻓﺰوﻧﻲ )اﻓﺰاﻳﺶ(‬

‫ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺎم‬

‫واژهﻫﺎي‬
‫ﻣﻌﻨﺎ در ﺑﺎﻓﺖ ﺟﻤﻠﻪ‪ /‬ﻣﺜﺎل‬ ‫ﻓﺰوﻧﻲ‪) 1‬اﻓﺰاﻳﺶ(‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ )‪(X‬‬
‫دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ‪*X‬‬

‫ﭘﺎرﭼﻪ← ﭘﺮ از ﻧﻘﺶ ﮔﻞ‬ ‫‪+‬‬ ‫ﮔﻞ‬ ‫ﮔُﻞﮔُﻠﻲ‬

‫ﮔﻴﺴﻮان← داراي ﭘﻴﭻوﺗﺎبﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻓﺮ‬ ‫ﻓﺮﻓﺮي‬
‫ﻟﺒﺎس‪ ،‬ﭘﺎرﭼﻪ← داراي ﭘﺎرﮔﻲﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭘﺎره‬ ‫ﭘﺎرهﭘﺎره‬
‫داراي ﺳﻮراخﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺳﻮراخ‬ ‫ﺳﻮراخﺳﻮراخ‬
‫ﺟﺎده← داراي ﭘﻴﭻﻫﺎي زﻳﺎد‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭘﻴﭻ‬ ‫ﭘﻴﭻﭘﻴﭻ‬
‫ﺟﺎده← داراي ﭘﻴﭻﻫﺎي زﻳﺎد‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭘﻴﭻ‬ ‫ﭘﻴﭻ واﭘﻴﭻ‬
‫ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ رﻧﮓﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫‪+‬‬ ‫رﻧﮓ‬ ‫رﻧﮓوارﻧﮓ‬
‫ﻣﺘﻨﻮع داراي اﻧﻮاع زﻳﺎد‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺟﻮر‬ ‫ﺟﻮرواﺟﻮر‬
‫داراي اﺗﺎقﻫﺎي ﻳﺎ دﻫﻠﻴﺰﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ‬
‫‪+‬‬ ‫ﺗﻮ‬ ‫ﺗﻮدرﺗﻮ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫ﻣﺎﻣﺎن ﻣﺸﻖﻫﺎﻳﻢ را ﻋﻠﻲ ﺧﻂﺧﻄﻲ ﻛﺮده‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺧﻂ‬ ‫ﺧﻄﺨﻄﻲ‬
‫ﭘﺎرﭼﻪ←ﺷﻄﺮﻧﺠﻲ‪ ،‬داراي ﭼﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭼﺎرﺧﻮن‬ ‫ﭼﺎرﺧﻮﻧﻪﭼﺎرﺧﻮﻧﻪ‬
‫ﻛﻤﺪ← داراي ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻃﺒﻘﻪ‬ ‫ﻃﺒﻘﻪﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﺗﻤﺎم ﺑﺪﻧﺶ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺿﺮﺑﺎت ﭼﺎﻗﻮ ﭼﺎكﭼﺎك ﺷﺪه ﺑﻮد‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭼﺎك‬ ‫ﭼﺎكﭼﺎك‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﺎﻣﻪ را ﺟﺮواﺟﺮ ﻛﺮد‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺟﺮ‬ ‫ﺟﺮواﺟﺮ‬
‫ﭘﺎرﭼﻪ← داراي ﻧﻘﺶ ﺧﻄﻮط ﻋﻤﻮدي ﻳﺎ اﻓﻘﻲ ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫‪+‬‬ ‫راه‬ ‫راهراه‬
‫داراي دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫‪+‬‬ ‫دﻧﺪاﻧﻪ‬ ‫دﻧﺪاﻧﻪدﻧﺪاﻧﻪ‬
‫* ‪ X‬ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﻣﻌﻨﺎي ﭘﺎﻳﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪164‬‬
‫دورة ‪ ،3‬ﺷﻤﺎرة ‪) 1‬ﭘﻴﺎﭘﻲ ‪ ،(9‬ﺑﻬﺎر ‪1391‬‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زﺑﺎن و ادﺑﻴﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ‬

‫ﺟﺪول ‪ 3‬واژهﻫﺎي دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺎم‪ :‬ﻓﺰوﻧﻲ )اﻓﺰاﻳﺶ(‬

‫ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺎم‬

‫ﻣﻌﻨﺎ در ﺑﺎﻓﺖ ﺟﻤﻠﻪ‪ /‬ﻣﺜﺎل‬ ‫ﻓﺰوﻧﻲ )اﻓﺰاﻳﺶ(‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ )‪(X‬‬ ‫واژهﻫﺎي دوﮔﺎن ﺳﺎﺧﺖ‬
‫‪ X‬و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن‬
‫آﺟﻴﻞ و ﺗﻨﻘﻼت ﻣﺎﻧﻨﺪ آن‬ ‫‪+‬‬ ‫آﺟﻴﻞ‬ ‫آﺟﻴﻞﻣﺎﺟﻴﻞ‬
‫ﻣﻴﻮه و ﺧﻮراﻛﻲﻫﺎي ﻣﺎﻧﻨﺪ آن‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻣﻴﻮه‬ ‫ﻣﻴﻮهﭘﻴﻮه‬
‫اﺛﺎث و دﻳﮕﺮ ﻟﻮازم ﻣﻮردﻧﻴﺎز‬ ‫‪+‬‬ ‫اﺛﺎث‬ ‫اﺛﺎثﻣﺜﺎث‬
‫آﭼﺎر و دﻳﮕﺮ اﺑﺰار ﻛﺎر ﻣﺎﻧﻨﺪ آن‬ ‫‪+‬‬ ‫آﭼﺎر‬ ‫آﭼﺎرﻣﺎﭼﺎر‬
‫ﻟﺒﺎس و دﻳﮕﺮ ﻟﻮازم ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ آن‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻟﺒﺎس‬ ‫ﻟﺒﺎسﻣﺒﺎس‬
‫ﻣﻨﻘﻞ و ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت آن‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻣﻨﻘﻞ‬ ‫ﻣﻨﻘﻞﭘﻨﻘﻞ‬
‫ﺑﻘﺎل و دﻳﮕﺮ ﻛﺴﺒﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ آن‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﻘﺎل‬ ‫ﺑﻘﺎلﭼﻘﺎل‬
‫ﺷﻴﺸﻪ و دﻳﮕﺮ اﺷﻴﺎء ﻣﺎﻧﻨﺪ آن‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺷﻴﺸﻪ‬ ‫ﺷﻴﺸﻪﻣﻴﺸﻪ‬
‫ﺳﺒﺰي و ﺧﻮراﻛﻲﻫﺎي ﻣﺎﻧﻨﺪ آن‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺳﺒﺰي‬ ‫ﺳﺒﺰيﻣﺒﺰي‬
‫ﭼﺮاغ و دﻳﮕﺮ ﻟﻮازم ﻣﺎﻧﻨﺪ آن‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭼﺮاغ‬ ‫ﭼﺮاغﻣﺮاغ‬
‫ﺳﻜﻪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺳﻜﻪ‬ ‫ﺳﻜﻪﻣﻜﻪ‬
‫ﻛﺘﺎب و دﻳﮕﺮ ﻟﻮازم ﺗﺤﺼﻴﻞ‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻛﺘﺎبﻣﺘﺎب‬
‫ﺑﭽﻪ و اﻓﺮاد واﺑﺴﺘﺔ دﻳﮕﺮ )ﻫﻤﺴﺮ(‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﭽﻪ‬ ‫ﺑﭽﻪﻣﭽﻪ‬
‫آﺷﻐﺎل و دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰﻫﺎي دوررﻳﺨﺘﻨﻲ‬ ‫‪+‬‬ ‫آﺷﻐﺎل‬ ‫آﺷﻐﺎلﭘﺎﺷﻐﺎل‬

‫ﺟﺪول ‪ 4‬واژهﻫﺎي دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺎم‪ :‬ﺗﻜﺮار‪ -‬ﺗﺪاوم‬

‫ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺎم‬

‫ﻣﻌﻨﺎ در ﺑﺎﻓﺖ ﺟﻤﻠﻪ‪ /‬ﻣﺜﺎل‬ ‫ﺗﻜﺮار‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ )‪(X‬‬ ‫واژهﻫﺎي دوﮔﺎن ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﺗﺪاوم‪X 58‬‬
‫‪50‬‬

‫‪X‬‬
‫ﺧﻮردن ﻣﻜﺮر و ﻣﺪاوم ﻏﺬا ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوﻫﻲ از‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﺨﻮر‬ ‫ﺑﺨﻮرﺑﺨﻮر‬
‫اﻓﺮاد‬
‫ﻣﻨﺎزﻏﻪ و زدوﺧﻮرد ﻣﻴﺎن دو ﮔﺮوه از اﻓﺮاد‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﺰن‬ ‫ﺑﺰنﺑﺰن‬
‫ﻗﺘﻞﻋﺎم ﺟﻤﻊ ﻛﺜﻴﺮي از ﻣﺮدم‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑ‪‬ﻜﺶ‬ ‫ﺑ‪‬ﻜﺶﺑ‪‬ﻜﺶ‬
‫دوﻳﺪنﻫﺎي ﻣﺪاوم و ﻣﻜﺮر‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﺪو‬ ‫ﺑﺪو ﺑﺪو‬

‫‪75. Co ntinuatio n‬‬

‫‪165‬‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪...‬‬ ‫ارﺳﻼن ﮔﻠﻔﺎم و ﻫﻤﻜﺎر‬

‫اداﻣﺔ ﺟﺪول ‪4‬‬

‫ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺎم‬

‫ﻣﻌﻨﺎ در ﺑﺎﻓﺖ ﺟﻤﻠﻪ‪ /‬ﻣﺜﺎل‬ ‫ﺗﺪاوم‬ ‫ﺗﻜﺮار‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ )‪(X‬‬ ‫واژهﻫﺎي دوﮔﺎن ﺳﺎﺧﺖ‬
‫‪X‬‬ ‫‪X‬‬
‫ﺟﻬﻴﺪنﻫﺎي ﻣﺪاوم و ﻣﻜﺮر‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ورﺟﻪ‬ ‫ورﺟﻪورﺟﻪ‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪن ﻣﻜﺮر آدرس در ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺎ رﺳﻴﺪن و‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺎن‬ ‫ﭘ‪‬ﺮﺳﺎنﭘ‪‬ﺮﺳﺎن‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻣﻘﺼﺪ‬
‫ﺗﻜﺮار ﺑﺎﻧﮓ »ﻧﻮش« در ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺧﻮاران‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻧﻮش‬ ‫ﻧﻮﺷﺎﻧﻮش‬
‫ﻓﺮﻳﺎد ﻛﺸﻴﺪن ﻣﻜﺮر و ﻣﺪاوم‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻫﻮار‬ ‫ﻫﻮارﻫﻮار‬
‫ﭘﺮﻳﺪن ﺑﻪ دﻓﻌﺎت زﻳﺎد‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﭙﺮ‬ ‫ﺑﭙﺮﺑﭙﺮ‬
‫ﺗﻌﻘﻴﺐ و دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻣﻜﺮر و ﻣﺪاوم اﻓﺮاد‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﮕﻴﺮ‬ ‫ﺑﮕﻴﺮﺑﮕﻴﺮ‬
‫ﻣﺜﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺑِﻜﺶﻣ‪‬ﻜﺶ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو ﻃﺎﺋﻔﻪ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﻜﺶ‬ ‫ﺑِﻜﺶﻣ‪‬ﻜِﺶ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﺪارد‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻌﺪ از ﻳﻚﺳﺎل ﻛﺶواﻛﺶ ﻃﺮﻓﻴﻦ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻛﺶ‬ ‫ﻛﺶواﻛﺶ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‬
‫اﻧﮕﺎر ﺑﮕﻮﻣﮕﻮي ﻣﻴﺎن ﻋﻠﻲ و رﺿﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﮕﻮ‬ ‫ﺑﮕﻮﻣﮕﻮ‬
‫ﻧﺪارد‬
‫ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻣﻜﺮر و ﻣﺪاوم‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﺸﻜﻦ‬ ‫ﺑﺸﻜﻦﺑﺸﻜﻦ‬

‫ﺟﺪول ‪ 5‬واژهﻫﺎي دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺎم‪ :‬آﺷﻔﺘﮕﻲ )ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ(‬

‫ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺎم‬

‫واژهﻫﺎي دوﮔﺎن‬
‫ﻣﻌﻨﺎ در ﺑﺎﻓﺖ ﺟﻤﻠﻪ‪ /‬ﻣﺜﺎل‬ ‫‪2‬‬
‫ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ‬ ‫آﺷﻔﺘﮕﻲ‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ )‪(X‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﮔﺴﺘﺮش‬ ‫)ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ(‬
‫ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ‪ ،‬آﺷﻮب و ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ ﻫﺮجوﻣﺮج‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺷﻴﺮ‬ ‫ﺷﻴﺮﺗﻮﺷﻴﺮ‬
‫ﺷﻠﻮﻏﻲ و ازدﺣﺎم و ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺷﻠﻮغ‬ ‫ﺷﻠﻮغﭘﻠﻮغ‬
‫ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ و ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ اﺷﻴﺎء‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭘﺨﺶ‬ ‫ﭘﺨﺶوﭘﻼ‬
‫درﻫﻢﺑﺮﻫﻢ‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮط‪ ،‬ﺑﻪﻫﻢرﻳﺨﺘﻪ‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻗﺎﻃﻲ‬ ‫ﻗﺎﻃﻲﭘﺎﺗﻲ‬
‫آﺷﻔﺘﮕﻲ و ﺑﻪﻫﻢرﻳﺨﺘﮕﻲ اﺷﻴﺎء و وﺳﺎﻳﻞ‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫رﻳﺨﺘﻪ‬ ‫رﻳﺨﺘﻪﭘﻴﺨﺘﻪ‬

‫‪166‬‬
‫دورة ‪ ،3‬ﺷﻤﺎرة ‪) 1‬ﭘﻴﺎﭘﻲ ‪ ،(9‬ﺑﻬﺎر ‪1391‬‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زﺑﺎن و ادﺑﻴﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ‬

‫اداﻣﺔ ﺟﺪول ‪5‬‬

‫ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺎم‬

‫واژهﻫﺎي دوﮔﺎن‬
‫ﻣﻌﻨﺎ در ﺑﺎﻓﺖ ﺟﻤﻠﻪ‪ /‬ﻣﺜﺎل‬ ‫ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ‬ ‫آﺷﻔﺘﮕﻲ‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ )‪(X‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﮔﺴﺘﺮش‬ ‫)ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ(‬
‫ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ‪ ،‬آﺷﻮب و ﺑﻲﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺧﺮ‬ ‫ﺧﺮﺗﻮﺧﺮ‬
‫ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ ﺑﻲﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻫﺮﻛﻲ‬ ‫ﻫﺮﻛﻲﻫﺮﻛﻲ‬
‫ﺳﺨﻨﺎن آﺷﻔﺘﻪ و ﭘﺮاﻛﻨﺪه‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭘﺮت‬ ‫ﭘﺮتوﭘﻼ‬
‫ﺑﻪﻫﻢرﻳﺨﺘﻪ و آﺷﻔﺘﻪ‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫درﻫﻢ‬ ‫درﻫﻢوﺑﺮﻫﻢ‬
‫آﺷﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻲﻧﻈﻢ‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺷﻮرﺑﺎ‬ ‫ﺷﻠﻢﺷﻮرﺑﺎ‬
‫ﺑﻪﻫﻢرﻳﺨﺘﮕﻲ و ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ اﺷﻴﺎء و وﺳﺎﻳﻞ‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭘﺨﺶ‬ ‫ﭘﺮوﭘﺨﺶ‬
‫ﺳﺨﻨﺎن آﺷﻔﺘﻪ و ﭘﺮاﻛﻨﺪه‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭘﺮت‬ ‫ﭼﺮتوﭘﺮت‬
‫ﺑﻲﺣﺴﺎب و ﻛﺘﺎب اﻣﻮاﻟﻲ را ﻏﺎرت ﻛﺮدن‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻫﭙﻮ‬ ‫ﻫﭙﻞﻫﭙﻮ‬
‫ﺳﺨﻨﺎن آﺷﻔﺘﻪ و ﭘﺮاﻛﻨﺪه‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭼﺮﻧﺪ‬ ‫ﭼﺮﻧﺪﭘﺮﻧﺪ‬

‫‪5159‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 6‬واژهﻫﺎي دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺎم‪ :‬ﺗﻮزﻳﻊ‬

‫ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺎم‬

‫ﻣﻌﻨﺎ در ﺑﺎﻓﺖ ﺟﻤﻠﻪ‪ /‬ﻣﺜﺎل‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ )‪(X‬‬ ‫واژهﻫﺎي دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﺗﻮزﻳﻊ‬

‫ﻗﻄﺮهﻗﻄﺮه ﺟﻤﻊ ﮔﺮدد واﻧﮕﻬﻲ درﻳﺎ ﺷﻮد‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻗﻄﺮه‬ ‫ﻗﻄﺮهﻗﻄﺮه‬

‫ﺷﻴﺸﺔ ﺧﺮدهﻫﺎ را ذرهذره ﺟﻤﻊ ﻛﺮد‬ ‫‪+‬‬ ‫ذره‬ ‫ذرهذره‬
‫ﺷﺎهﺗﻮتﻫﺎ را داﻧﻪداﻧﻪ ﻣﻲﭼﻴﺪ و در ﺳﺒﺪ‬
‫‪+‬‬ ‫داﻧﻪ‬ ‫داﻧﻪداﻧﻪ‬
‫ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‬
‫ﻗﺎﺷﻖﻗﺎﺷﻖ آب ﻣﻴﻮه را در دﻫﺎن ﻛﻮدك‬
‫‪+‬‬ ‫ﻗﺎﺷﻖ‬ ‫ﻗﺎﺷﻖﻗﺎﺷﻖ‬
‫رﻳﺨﺖ‬
‫ﮔﻞﻫﺎ را ﻳﻜﻲﻳﻜﻲ ﭘﺮﭘﺮ ﻛﺮد‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻳﻜﻲ‬ ‫ﻳﻜﻲﻳﻜﻲ‬
‫آب ﺣﻮض را ﺳﻄﻞﺳﻄﻞ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮد‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺳﻄﻞ‬ ‫ﺳﻄﻞﺳﻄﻞ‬
‫ﻳﻚ ﺑﻄﺮي ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ را ﻟﻴﻮانﻟﻴﻮان ﺳﺮﻛﺸﻴﺪ‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻟﻴﻮان‬ ‫ﻟﻴﻮانﻟﻴﻮان‬
‫اﻧﮕﻮرﻫﺎ را ﺧﻮﺷﻪﺧﻮﺷﻪ در ﺟﻌﺒﻪ ﭼﻴﺪ‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺧﻮﺷﻪ‬ ‫ﺧﻮﺷﻪﺧﻮﺷﻪ‬

‫)‪78. Dis tribu tion (o ne at a time‬‬

‫‪167‬‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪...‬‬ ‫ارﺳﻼن ﮔﻠﻔﺎم و ﻫﻤﻜﺎر‬

‫اداﻣﺔ ﺟﺪول ‪6‬‬

‫ﻣﻌﻨﺎ‪ /‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺎم‬

‫ﻣﻌﻨﺎ در ﺑﺎﻓﺖ ﺟﻤﻠﻪ‪ /‬ﻣﺜﺎل‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ )‪(X‬‬ ‫واژهﻫﺎي دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﺗﻮزﻳﻊ‬
‫داﻧﺶآﻣﻮزﻫﺎ را دوﺗﺎدوﺗﺎ ﺑﻔﺮﺳﺖ ﺑﺮوﻧﺪ‬ ‫‪+‬‬ ‫دوﺗﺎ‬ ‫دوﺗﺎدوﺗﺎ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ دارو را ﭼﻜﻪﭼﻜﻪ در ﭼﺸﻤﺶ ﺑﭽﻜﺎﻧﻲ‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭼﻜﻪ‬ ‫ﭼﻜﻪﭼﻜﻪ‬
‫ﮔﻮﺟﻪﻫﺎ را ﺳﺒﺪﺳﺒﺪ ﺑﺮد ﺗﻮ ﺣﻴﺎط‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺳﺒﺪ‬ ‫ﺳﺒﺪﺳﺒﺪ‬
‫ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ را ﻃﺒﻖﻃﺒﻖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﺔ داﻣﺎد ﺑﺮدﻧﺪ‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻃﺒﻖ‬ ‫ﻃﺒﻖﻃﺒﻖ‬
‫ﭘﺎرﭼﻪ را ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﻛﺮد و ﻫﺮ ﺗﻜﻪ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ‬
‫‪+‬‬ ‫ﺗﻜﻪ‬ ‫ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ‬
‫داد‬
‫اﻳﻦ روزﻫﺎ ﻣﺮدم ﻛﺎرﺗﻦﻛﺎرﺗﻦ ﻣﻴﻮه ﻣﻲﺧﺮﻧﺪ‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻛﺎرﺗﻦ‬ ‫ﻛﺎرﺗﻦﻛﺎرﺗﻦ‬

‫‪ .8‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‬
‫راﺑﻄﺔ ﺻﻮرت و ﻣﻌﻨﺎ در دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻏﻠﺐ زﺑﺎنﻫﺎ‪ ،‬در ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﻳﺔ ﻋﺎم‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ و اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮر ﺧﺎص ﺗﺒﻴﻴﻦﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ‬
‫اراﺋﻪﺷﺪه از دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ‪ -‬ﺣﺎﺻﻞ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ‪ - 60‬ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ارﺗﺒﺎط اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺎ‬
‫‪52‬‬

‫ﻣﻌﺎﻧﻲ‪ /‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻣﺜﻞ ﻓﺰوﻧﻲ‪ ،‬ﻛﺜﺮت‪ ،‬ﺗﺪاوم‪ ،‬ﺗﻜﺮار‪ ،‬ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺗﻮزﻳﻊ و‪ ...‬در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﺆﻳﺪ ﺣﻀﻮر ﮔﺮاﻳﺶ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎدﺷﺪه در دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﻮده و ﻧﻴﺰ ﺗﺄﻳﻴﺪي اﺳﺖ‬
‫ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ‪ 61‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻧﮕﻴﺰة ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ‪ -‬اﺻﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ ﻛﻤﻴﺖ‪ -‬در ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺻﻮري آن‪.‬‬

‫‪ .9‬ﭘﻲﻧﻮﺷﺖﻫﺎ‬
‫‪ .1‬ﺟﺴﺖوﺟﻮي ﻧﮕﺎرﻧﺪه ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻳﺎ رﺳﺎﻟﻪاي داﺧﻠـﻲ درﺑـﺎب ﺗـﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔـﺎنﺳـﺎﺧﺖﻫـﺎ‬
‫)‪ (reduplicative constructions‬ﺑﻲﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻮده و ازاﻳﻦرو در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻓﺎرﺳـﻲ اﻳـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫رﺳﺎﻟﻪاي در اﻳﻦ ﺑﺎب ذﻛﺮ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪2. reduplication‬‬
‫‪3. iconicity‬‬
‫‪4. quantity principle‬‬
‫‪5. complexity principle‬‬
‫‪ . 79‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻌ ﻨﺎﻳﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه از د وﮔﺎن ﺳﺎﺧﺘ ﻬﺎي ﻓﺎرﺳﻲ ﻳﻜﻲ از ﻧﺘ ﺎﻳﺞ ﺣ ﺎﺻﻞ از اﻳﻦ ﭘﮋو ﻫﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي او ل ﺑﺎر ﺗﺪوﻳﻦ و اراﺋﻪ ﮔﺮدﻳﺪه ا ﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪168‬‬
1391 ‫ ﺑﻬﺎر‬،(9 ‫ )ﭘﻴﺎﭘﻲ‬1 ‫ ﺷﻤﺎرة‬،3 ‫دورة‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زﺑﺎن و ادﺑﻴﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ‬

6. semantic extension
7. Terry Regier
8. Zhang
9. Tsao
10. Conradie
11. Affricaans
12. G. Lakoff
13. M. Johnson
14. M. Hiragara
15. plurality
16. increased quantity
17. repetition
18. intensification
19. Ghomeshi et al.
20. “reduplication in persian: a morphological doubling appraoch”
21. morphological doubling
22. Martin Haspelmath
23. Marantz
24. Andrew Spencer
25. affixation
26. O'Grady and Guzman
27. Mark Aronoff
28. syntactic repetition
29. frozen binomial constructions
30. coordinative constructions
31. phonological coherence
32. iconicity of complexity
33. reduplicant
34. kouwenberg and Lacharité
35. baby
36. intensity
37. spread, scatter
38. continuation
39. smallness
40. affection
41. non-conformity
42. lack of control
43. completion
44 attenuation
45. contempt
46. babbling period
47. plural
48. repetition
49. baby
50. intensity
51. continuation

169
‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪...‬‬ ‫ارﺳﻼن ﮔﻠﻔﺎم و ﻫﻤﻜﺎر‬

‫‪52. spread, scatter‬‬

‫‪53. affection‬‬
‫‪54. small‬‬
‫‪55. non- uniformity‬‬
‫‪56. completion‬‬
‫)‪57. augmentation (increase of quantity‬‬
‫‪58. continuation‬‬
‫)‪59. distribution (one at a time‬‬
‫‪ .60‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ اراﺋﻪﺷﺪه از دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ ﻳﻜﻲ از ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي‬
‫اوﻟﻴﻦﺑﺎر ﺗﺪوﻳﻦ و اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪61. motivation‬‬

‫‪ .10‬ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ذاﻛﺮي‪ ،‬ﻣﺼﻄﻔﻲ‪ .(1381) .‬اﺗﺒﺎع و ﻣﻬﻤﻼت در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ‪ .‬ﺗﻬﺮان‪ :‬ﻣﺮﻛﺰ ﻧﺸﺮ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‪.‬‬ ‫•‬

‫• ﺷﺮﻳﻔﻲ ﻣﻘﺪم‪ ،‬آزاده‪ .(1385) .‬ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ در واژﮔﺎن و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺻﺮﻓﻲ‪-‬‬
‫ﻧﺤﻮي زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ‪ .‬رﺳﺎﻟﺔ دﻛﺘﺮي‪ .‬ﺗﻬﺮان‪ :‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ‪.‬‬
‫• ﺷﻘﺎﻗﻲ‪ ،‬وﻳﺪا‪» .(1379) .‬ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻜﺮار در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ«‪ .‬در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻣﻘﺎﻻت ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ‬
‫زﺑﺎنﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻈﺮي و ﻛﺎرﺑﺮدي‪ .‬ﺗﻬﺮان‪ :‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ‪.‬‬
‫ﻏﻨﻲآﺑﺎدي‪ ،‬ﺳﻌﻴﺪ‪ .(1375) .‬راﺑﻄﺔ ﺑﻴﻦ ﺻﻮرت و ﻧﻘﺶ در ﻧﺤﻮ و ﺳﺎﺧﺘﻮاژة زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ ‪.‬‬ ‫•‬

‫ﭘﺎﻳﺎنﻧﺎﻣﺔ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲارﺷﺪ‪ .‬ﺗﻬﺮان‪ :‬داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس‪.‬‬

‫ﻣﺸﻴﺮي‪ ،‬ﻣﻬﺸﻴﺪ‪ .(1379) .‬ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺗﺒﺎع و اﺗﺒﺎعﺳﺎزي در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ‪ .‬ﺗﻬﺮان‪ :‬آﮔﺎﻫﺎن اﻳﺪه‪.‬‬ ‫•‬

‫ﻣﻌﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ‪ .(1364) .‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻓﺎرﺳﻲ‪ .‬ﺗﻬﺮان‪ :‬اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ‪.‬‬ ‫•‬

‫‪• Aronoff, M. (1976). Word Formation in Generative Grammar (Linguistic‬‬
‫‪inquiry Monographs; 1) Cambridge MA: MIT Press.‬‬
‫‪• Botha, R. P. (1988). From and meaning in word formation: a study of Affricauns‬‬
‫‪reduplication. Cambridge: Cambridge University Press.‬‬
‫‪• Bybee, I., R. Perkins & W. Pagliuca. (1994). The Evolution of Grammar: Tense,‬‬
‫‪Aspect, Modality in the Langueges of the world. University of Chicago Press.‬‬
‫‪• Conradie, C. J. (2003). “The iconicity of Afrikaans reduplication.l”. In G. Muller‬‬
‫‪Wolfgang & Olga Fischer (eds.). From Sign to Signing. pp. 203-223.‬‬

‫‪170‬‬
1391 ‫ ﺑﻬﺎر‬،(9 ‫ )ﭘﻴﺎﭘﻲ‬1 ‫ ﺷﻤﺎرة‬،3 ‫دورة‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زﺑﺎن و ادﺑﻴﺎت ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ‬

Philadelphia: John Benjamins.

• Fischer, O. & M. Nanny (eds.) (2001). “The Motivated sign”. Iconicity in
Language and Literature 2. Philadelphia: John Benjamins.
• Ghomesh, J., S. Ghaniabadi & N. Sadat-Tehrani. (2006) “Reduplication in
Persian: A morphological Doubling Approach Actes du congres annuel de
l'Association canadienne de linguistique 2006”. Proceedings of 2006 annual
conference of the Canadian linguistic Association. 2006 saeed ghaniabadi, Jila
Ghomeshi, Nima sadat-Tehrani.
• Ghomeshi, J., R. Iackendoff, N. Rosen & K. Russel. (2004). Contrastive focus:
“Reduplication in English (the salad salad paper)”. Natural language and
Linguistic Theory. 22. pp. 307-357.
• Gil, D. (2005). “From Repetition to reduplication in Riau indonesian”. In Hurch.
Studies Redupliction. pp. 31-64.
• Grax database on Redupliction http:// Reduplication. Uni-grax.AT
• Haiman, J. (ed.) (1985). “Iconicity in Syntax”. Amsterdam: John Benjamins.
• __________ (1983). “Iconic and Economic Motivation”. Language. no. 59. pp.
4: 781-820.
• __________ (1999). “Action, Speech, and grammar: the sublimation theory”.
Form Miming meaning. ed. Max Nanny and Olga Fischer. pp. 37-57.
Philadelphia: John Benjamins.
• Hutter, M and G. Hutter. (1997). “Readuplication in Ndyuka”. In Arthur Spears and
Donald Winford (eds.). The structue and status of pidgins and creols: including
selected papers from the Meating of Society of pidgin and creole linguistics.
Amsterdam, philadelghia: John BenJamins pulishing Company. pp. 414-495.
• Haspelmath, M. (2002). Understanding Morphology. London: Arnold
• Heine, B., U. Claudi & F. Hunnemeyer. (1991). Grammaticalization: A
Conceptual Framework. Chicago: University of Chicago press.
• Hiraga, M. K. (1994). “Diagrams and metaphors: iconic aspects in language”.
Journal of Pragmatics. no. 22. pp. 5-21.

171
...‫ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻮﻧﮕﻲ دوﮔﺎنﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‬ ‫ارﺳﻼن ﮔﻠﻔﺎم و ﻫﻤﻜﺎر‬

• Inkelas, S. & Z. Cheryl. (2005). Redupliction: Doubling Morphology.

Cambridge: Cambridge University Press.
• Kouwenberg, S. (2003). twice as meaningful: Redupliction in pidgins, creoles
and other Contact Languages. London: Battlebridge Publications.
• Kouwenberg, S. & D. Lachartité. (2001). “The iconic interperetation of
reduplication: issues in the study of reduplication in caribbean Creol languages”.
European Journal of English studies. vol. 5. pp. 59-80.
• Lakoff, G., & M. Johnson. (1980). Metaphors We Live By. Chicago: University
of Chicago Press.
• Lakoff, G. (1987). women, fire, and Dangeraousvs things. Chicago: University
of chigago press.
• Marantz, A. (1982). “Re reduplication”. Linguistic Inquity. 13. pp. 435-488
• O'Grady, O. W. & V. P. de Guzman. (1996). “Morphology: The analysis of word
structure”. In O. W O'Grady, M. Dobrovolsky & F. Katamba (eds.). Conteporary
lingvistics: An Introduction. UK: Addison Longman Limited.
• Regier, T. (1998). “reduplication and the arbitrariness of the sign”. In
Proceedings of the Twentieth Annual conference of the Cognitive Science
Society. M. Gernbacher & S. Derry (eds.). pp. 887-892. Mahwah, NJ: Lawrence
Erlbaum Associates. http://www.psych.unchicago.edu/~ regier/papers/redup-
cogsci98.pdf (Last accessed on March 21, 2005).
• Spencer, A. (1991). Morphological Theory. UK: Blackwell.
• Tsao, F. (2001). “Semantics and syntax of verbal and adjectival reduplication in
Mandarin and Taiwanese Southern Min”. Sinitis Grammar: Synchronic and
Diachronic perspectives. Hilary Chappell (ed.). pp. 285-308. New York: Oxford
University Press.
• Zhang, M. (1999). “A comparative study on semantic models of
reduplicativeforms across Chinese dialects”. Synchronic and Diachronic
Perspectives on the Grammar of Sinitic Languages. Yunji Wu (ed.). pp. 1-33.
Guangzhou: Jinan University Press.

172