Συνηρημένα Ρήματα 

Β΄ Τάξης σε -έω, -ῶ
Γενικά Χαρακτηριστικά
 Συνηρημένα είναι τα φωνηεντόληκτα ρήματα, των οποίων ο
χαρακτήρας –α-, -ε- ή -ο-  συγχωνεύεται (συναιρείται) με το ακόλουθό
του φωνήεν της κατάληξης. Αυτή η συγχώνευση
ονομάζεται συναίρεση (πβ. ν.ε.: αγαπάει, αγαπά). Αλλιώς
αποκαλούνται περισπώμενα, γιατί στο α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής
ενεστώτα Ε.Φ. παίρνουν περισπωμένη.

Γενικές Οδηγίες Σχηματισμού

 Οι συναιρέσεις αφορούν μόνο τον Ενεστώτα και τον Παρατατικό σε

όλες τις εγκλίσεις τους. Ορισμένοι Μέλλοντες σχηματίζονται επίσης
κατά τα συνηρημένα (σε -έω) .
 Κλίνουμε την ασυναίρετη μορφή ακολουθώντας πλήρως τα βαρύτονα
ρήματα.
 Κατόπιν συναιρούμε το θεματικό φωνήεν με το φωνήεν ή τη δίφθογγο
που ακολουθεί αμέσως μετά σύμφωνα με τον Οδηγό Συναιρέσεων που
ακολουθεί:

Οδηγός Συναιρέσεων

ε+ε > ει
ε+ο > ου
ε+οτιδήποτε άλλο > οτιδήποτε άλλο
Ενεργητική Φωνή

Ενεστώτας

Οριστική Υποτακτική Ευκτική

ποιέω           >   ποιῶ ποιέω           >   ποιῶ ποιέοιμι        >    ποιοῖμι

ποιέεις              >    ποιεῖς ποιέῃς                >    ποιῇς ποιέοις              >    ποιοῖς

ποιέει                  >    ποιεῖ ποιέῃ                    >    ποιῇ ποιέοι                  >    ποιοῖ

ποιέομεν        >    ποιοῦμεν ποιέωμεν        >    ποιῶμεν ποιέοιμεν      >    ποιοῖμεν

ποιέετε            >    ποιεῖτε ποιέητε              >    ποιῆτε ποιέοιτε            >    ποιοῖτε

ποιέουσιν      >    ποιοῦσιν ποιέωσιν          >    ποιῶσιν ποιέοιεν            >    ποιοῖεν

 

Προστακτική Απαρέμφατο Μετοχή

—

ποίεε                    >      ποίει

ποιέων       >   ποιῶν
ποιεέτω            >      ποιείτω
ποιέεν  > ποιεῖν ποιέουσα    >    ποιοῦσα
—
ποιέον            >    ποιοῦν
ποιέετε              >      ποιεῖτε

ποιεόντων    >    ποιούντων

Παρατατικός

Οριστική
ἐποίεον   >                    ἐποίουν

ἐποίεες    >                                ἐποίεις

ἐποίεε        >                              ἐποίει

ἐποιέομεν    >                        ἐποιοῦμεν

ἐποιέετε >                              ἐποιεῖτε

ἐποίεον    >                            ἐποίουν

Μέση Φωνή

Ενεστώτας

Οριστική Υποτακτική Ευκτική

 ποιέωμαι     >   ποιῶμαι
ποιέομαι      >   ποιοῦμαι ποιεοίμην    >     ποιοίμην
ποιέῃ                    >    ποιῇ
ποιέει (-ῃ)    >    ποιεῖ, ποιέοιο              >      ποιοῖο
ποιέηται          >    ποιῆται
ποιῇ ποιέοιτο            >      ποιοῖτο
ποιεώμεθα  >   
ποιέεται          >    ποιεῖται ποιεοίμεθα  >     
ποιώμεθα
ποιεόμεθα  >    ποιούμεθα ποιοίμεθα
ποιέησθε        >    ποιῆσθε
ποιέεσθε        >    ποιεῖσθε ποιέοισθε      >      ποιοῖσθε
ποιέωνται      >   
ποιέονται      >    ποιοῦνται ποιέοιντο        >      ποιοῖντο
ποιῶνται
 

Προστακτική Απαρέμφατο Μετοχή

—

ποιέου                >    ποιοῦ

ποιεόμενος   >   ποιούμενος
ποιεέσθω      >    ποιείσθω ποιέεσθαι     > 
ποιεομένη        >    ποιουμένη
— ποιεῖσθαι
ποιεόμενον  >       ποιούμενον
ποιέεσθε        >    ποιεῖσθε

ποιεέσθων  >    ποιείσθων

Παρατατικός

Οριστική
ἐποιεόμην       >                    ἐποιούμην

ἐποιέου                      >                            ἐποιοῦ

ἐποιέετο                    >                          ἐποιεῖτο

ἐποιεόμεθα        >                            ἐποιούμεθα

ἐποιέεσθε              >                              ἐποιεῖσθε

ἐποιέοντο                >                        ἐποιοῦντο

Γενικές Παρατηρήσεις

 Αποφασίζουμε τη θέση του τόνου ως εξής:

1. i) Αν στο ασυναίρετο ο τόνος βρισκόταν έξω από τα συναιρούμενα, μένει

εκεί που ήταν και όποιος ήταν (π.χ. ἐποίεον  > ἐποίουν).
2. ii) Αν στο ασυναίρετο ο τόνος βρισκόταν πάνω σε ένα από τα
συναιρούμενα, τώρα τίθεται στο αποτέλεσμα της συναίρεσης
(π.χ.  ποιέω  > ποιῶ).
 Αποφασίζουμε το είδος του τόνου ως εξής:

1. i) Αν η τονούμενη συναίρεση είναι λήγουσα, περισπάται.

2. ii) Αν η τονούμενη συναίρεση είναι προπαραλήγουσα, οξύνεται.
iii) Αν η τονούμενη συναίρεση είναι παραλήγουσα, ακολουθούμε
το γνωστό κανόνα.
 Προκειμένου να σχηματίσουν τους υπόλοιπους χρόνους τους (πλην
Ενεστώτα και Παρατατικού), τα συνηρημένα τρέπουν το χαρακτήρα
τους σε η (-έω)[π.χ. ποιήσω].

Εξαιρέσεις

 Τα ασυναίρετα ρήματα σε -έω  με μονοσύλλαβο θέμα (π.χ. πλέω, πνέω  κ.
λπ.) γίνονται συνηρημένα, όπου το –ε  του θέματος συναντά –ε  ή –
ει.  Εξαίρεση αποτελεί το β΄ ενικό Οριστικής του ρήματος δέομαι, που
παραμένει δέει  (π.χ. πλέω, πλεῖς, πλεῖ, πλέομεν, πλεῖτε, πλέουσιν).
Στη συνέχεια ακολουθούν υποδείγματα κλίσης στην ενεργητική και
παθητική φωνή.

Κλίση Εξαιρέσεων

Ενεστώτας

Οριστική Υποτακτική Ευκτική

πλέω           >    πλέω πλέω            >   πλέω πλέοιμι        >   πλέοιμι

πλέεις              >    πλεῖς πλέῃς                  >    πλέῃς πλέοις                >    πλέοις

πλέει                  >    πλεῖ πλέῃ                      >    πλέῃ πλέοι                    >    πλέοι

πλέομεν        >    πλέομεν πλέωμεν        >    πλέωμεν πλέοιμεν        >    πλέοιμεν

πλέετε              >    πλεῖτε πλέητε              >    πλέητε πλέοιτε            >    πλέοιτε

πλέουσιν      >    πλέουσιν πλέωσιν          >    πλέωσιν πλέοιεν            >    πλέοιεν

 

Προστακτική Απαρέμφατο Μετοχή

—

πλέε                      >      πλεῖ

πλέων       >   πλέων
πλεέτω            >      πλείτω
πλέεν  > πλεῖν πλέουσα    >    πλέουσα
—
πλέον              >    πλέον
πλέετε              >      πλεῖτε

πλεόντων      >    πλεόντων

Παρατατικός

Οριστική
ἔπλεον    >                     ἔπλεον

ἔπλεες      >                                  ἔπλεις

ἔπλεε        >                                  ἔπλει

ἐπλέομεν      >                      ἐπλέομεν

ἐπλέετε  >                                  ἔπλεῖτε

ἔπλεον      >                                  ἔπλεον

 

Μέση Φωνή
Ενεστώτας

Οριστική Υποτακτική Ευκτική

πλέομαι       >   πλέομαι
πλέει (-ῃ)      >    πλεῖ  ,
πλέῃ
πλέεται          >    πλεῖται
πλεόμεθα    >    πλεόμεθα
πλέεσθε        >    πλεῖσθε
πλέονται        >    πλέονται
πλεοίμην     >     πλεοίμην
πλέωμαι      >   πλέωμαι
πλέοιο                >      πλέοιο
πλέῃ                      >    πλέῃ
πλέοιτο            >      πλέοιτο
πλέηται            >    πλέηται
πλεοίμεθα  >     
πλεώμεθα    >   
πλεοίμεθα
πλεώμεθα
πλέοισθε        >     
πλέησθε          >    πλέησθε
πλέοισθε
πλέωνται      >    πλέωνται
πλέοιντο        >      πλέοιντο

Προστακτική Απαρέμφατο Μετοχή

— πλέεσθαι     >  πλεῖσθαι πλεόμενος    >   πλεόμενος

πλέου                  >    πλοῦ πλεομένη          >    πλεομένη

πλεέσθω        >    πλείσθω πλεόμενον  >       πλεόμενον

πλέεσθε          >    πλεῖσθε

πλεέσθων    >    πλείσθων
Παρατατικός

Οριστική
ἐπλεόμην        >                    ἐπλεόμην

ἐπλέου                        >                            ἐπλέου

ἐπλέετο                    >                            ἐπλεῖτο

ἐπλεόμεθα        >                              ἐπλεόμεθα

ἐπλέεσθε                >                            ἐπλεῖσθε

ἐπλέοντο                >                          ἐπλέοντο

Ασκήσεις Εμπέδωσης

Στο παρακάτω απόσπασμα να εντοπίσετε τους τύπους των

συνηρημένων ρημάτων της β’ τάξης και να γράψετε τους αντίστοιχους
τύπους στην υποτακτική του ενεστώτα:
Κῦρος τοὺς στρατιώτας παρελαύνειν ἐκέλευσεν ὅπως εἴ τί που
ἐναντιοῖτο αὐτῷ͵ ἀπαντῴη ἔχων τὴν ἰσχὺν ἐν τάξει καὶ μάχοιτο. Κῦρος
μὲν δὴ οὕτως ἦγε τὸ στράτευμα· οὐ μέντοι αὐτός γε μιᾷ χώρᾳ ἐχρῆτο͵
ἀλλ΄ ἄλλοτε ἀλλαχῇ περιελαύνων ἐφεώρα τε καὶ ἐπεμελεῖτο͵ εἴ του
δέοιντο.
Ξενοφῶν, Κύρου Παιδεία 5.3.57- 59 (διασκευή)
Να συμπληρώσετε τους τύπους που σας ζητούνται στον παρακάτω
πίνακα.

ΡΗΜΑ ΤΥΠΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

αἰνέω-ῶ γ΄ πληθ. ευκτ. ενεστ.
δέω(δένω) β΄ εν. υποτ. ενεστ.
ἐπιμελέομαι-οῦμαι β΄ εν. οριστ. παρατ.
ἐπιχειρέω-ῶ α΄ πληθ. ευκτ. ενεστ.
δέομαι (έχω ανάγκη) β΄ εν. υποτ. ενεστ.
πλέω γ΄ πληθ. προστ. ενεστ.
αἰδέομαι-οῦμαι β΄ εν. υποτ. ενεστ.
αἱρέομαι-οῦμαι γ΄ εν. ευκτ. ενεστ.
ἀρκέω-ῶ β΄ πληθ. οριστ. παρατ.
ὑπισχνέομαι-οῦμαι β΄ εν. ευκτ. ενεστ.
Να συμπληρώσετε τις φράσεις με τους σωστούς τύπους των
συνηρημένων ρημάτων που δίνονται στις παρενθέσεις:
α. Οἱ δὲ ἔφοροι ἐπεὶ ἤκουσαν τὸ πάθος͵  ………………………… (λυπέομαι–
οῦμαι, παρατ. γ’ πληθ.)
β.  Προεῖπαν  (= είπαν προκαταβολικά)  δὲ ταῖς γυναιξὶ
μὴ  ………………………  (ποιέω-ῶ, απαρ.) κραυγήν͵ ἀλλὰ σιγῇ  (=σιωπηλά)  τὸ
πάθος φέρειν..
γ. Τὰ μηδέν  ………………………  (ὠφελέω-ῶ,  μτχ.
ενεστ.) μὴ ……………………… (πονέω-ῶ= κοπιάζω, β΄ εν. προστ.
ενεστ.) μάτην  (=μάταια).
δ. Νοῦν ἡγεμόνα  ………………………  (ποιέομαι-οῦμαι,  β’ εν. προστ. ενεστ.)
ε. Πάντα  ………………………,  (ῥέω,  γ’εν. οριστ. ενεστ.) ἒστι δὲ
παγίως(=σταθερό) οὐδέν.
στ. ……………………… (θέω= τρέχω,  γ΄ εν. παρατ.) δὲ τις ἀγγελλῶν τὸ
γεγονός.
Να συμπληρώσετε τον πίνακα με τους ζητούμενους τύπους.

Οριστικ
Υποτακτική Ευκτική Προστακτική Παρατατικός
ή
ἀναπνέω (β’ ενικό)
διαπλέω (β’  πληθ)
συρρέω (α’  πληθ.)
δέομαι (β’  ενικό)
εἰσπνέω (γ’  πληθ.)
διαρρέω (γ’ εν.)
Να συμπληρώσετε τα κενά βάζοντας τα ρήματα που βρίσκονται στην
παρένθεση στον τύπο που σάς ζητείται.
 Νή Δία, ……………………………. γάρ ἄνθρωποι καί ὑπερβάλλουσιν ἀνοίᾳ.
(κακοδαιμονέω-ῶ, υποτακτική)
 Ἀθηναῖοι ᾠκοδόμησαν μακρά τείχη Μεγαρεῦσι (= για τους Μεγαρείς) καί
αὐτοί ……………………………. (=οι ίδιοι) (φρουρέω-ῶ παρατατικός).
 Ἀθηναῖοι …………………………….(= σέβονταν) μᾶλλον(= περισσότερο) τήν
ἀρετήν Ἡρακλέους ἤ (= παρά) ……………………………. τόν ἑαυτῶν κίνδυνον.
(αἰδέομαι- οῦμαι παρατατικός, φοβέομαι-οῦμαι παρατατικός).
 Δεινόν ἄν εἴη, εἰ συγγνώμην ἔχοιτε τοῖς κλέπτουσι καί  τοῖς
……………………………. (δωροδοκέω-ῶ μετοχή)
 Ἀγόρατος ἔπραξε ταῦτα δι’ ἅ εἰκότως (=για τα οποία εύλογα)
……………………………. νυνί ὑπ’ ἐμοῦ.(μισέομαι- οῦμαι οριστική)
 Ἐάν μή Ἀγόρατος ἔχει (= δεν μπορεί) ἀποδεῖξαι ἀποκτεῖναι Φρύνιχον,
……………………………. αὐτόν ἐπεί καί ἠκκλησίαζε καί …………………………….
(τιμωρέομαι-οῦμαι, β’ πληθυντικό οριστικής, συκοφαντέω-ῶ γ’ ενικό
παρατατικός)
 Σωκράτης ἐδίδασκεν ὅτι μάλιστα δέονται(= έχουν ανάγκη,
χρειάζονται) παιδείας αἱ φύσεις αἱ ……………………………. (= που
φαίνονται) εἶναι ἄρισται. (δοκέω-ῶ μετοχή)
 Αἱ πόλεις ……………………………. (= αν και μισούσαν) μάλιστα  (= πάρα
πολύ) τούς Ὀλινθίους ὅμως οὐκ ἐτόλμησαν πέμπειν μεθ’ ὑμῶν
πρεσβείας. (μισέω-ῶ μετοχή)