Professional Documents
Culture Documents
Orta Asya Ti̇careti̇nde Çi̇n Nüfuzu
Orta Asya Ti̇careti̇nde Çi̇n Nüfuzu
Sahip olduğu enerji ve yer altı kaynakları ve bölgedeki üç ülke ile komşu olması nedeniyle Orta Asya
Çin için önemli bir Pazar konumundadır. Batısında yer alan Sincan Uygur Özerk Bölgesi sayesinde Orta
Asya ülkeleri olan Kazakistan, Tacikistan ve Kırgızistan, Özbekistan ile Rusya’nın da katılımcısı olduğu
Şangay Ticaret Örgütü üzerinden bölgede ekonomi politikalarını yürüten Çin, aynı zamanda batı
sınırının güvenliğini de sağlamaktadır. Kazakistan’da ilan ettiği Kuşak ve Yol Girişimi ve Barı
Kalkınma Planı sayesinde hem Orta Asya ülkeleri ile ekonomik iş birlikleri içerisine girmiş hem de
bölgede en etkin ticari nüfuzlu ülke konumuna gelmiştir.
1. Türkmenistan ile Ticari İlişkiler
Dış ticaret kaynağının büyük bir kısmını doğalgazın oluşturduğu Türkmenistan’ın, 2009 yılına
kadar ihracatının en büyük payını Rusya oluşturmaktaydı. Fakat doğalgaz borularında yaşanan
patlama ve bun ardından yaşanan olumsuz gelişmeler iki ülkenin ticaretini büyük ölçüde
etkiledi. Gelişen süreç içerisinde kurduğu Çin Doğalgaz Boru Hattı ile ihracat pazarındaki
büyük pay Çin’e kaydı. 2019 yılı verilerine göre Türkmenistan’ın 9,9 milyarlık gaz ihracatının
8,7 milyarlık kısmı Çin’e yapılmıştır. 2019 verilerine göre Çin, sahip olduğu geniş ticari ağı
sayesinde, Türkmenistan’ın ithalat sıralamasında Türkiye ve Rusya’dan sonra 431 milyon dolar
ile üçüncü sıradadır.