Met ons gevoel van het heden naar het verleden.

1. Plaats - adres
9070 Destelbergen (Kerkham 1) – Kerkhof Destelbergen (Adrien De Grootestraat)

https://www.google.com/maps/dir/51.0556823,3.7994492/51.0593657,3.801208/@51.0576693,3.7996036,
16z/data=!4m2!4m1!3e2

2. Geolocatie / geolokalisatie
Geef de correcte c oördinaten! Exact te bepalen via GoogleMaps (instructiefilmpje te bekijken via Canvas).
51°03'34.2"N 3°48'05.2"E

3. Korte omschrijving
1) Met de leerlingen naar het Kerkhof gaan.

2) Kijken naar de symbolen, woorden/cijfers, vormen, materiaal die worden gebruikt op een kerkhof.

3) Nadien het verleden (de Eerste en de Tweede Wereldoorlog) bespreken aan de hand van de herdenking
van de 10 soldaten die daar begraven zijn.
1) van de Eerste Wereldoorlog: Edmond De Kuysscher (West-vlaanderen: Vikem) op 5 augustus 1918.
2) van de Tweede Wereldoorlog: Julius Lega (West-vlaanderen: Middelkerke) op 30 mei 1940.
3) van de Tweede Wereldoorlog: een niet geïdentificeerde militair van het Gemenebest van Naties in
1944.

4) Met de leerlingen stilstaan bij hun eigen gevoelens en ervaringen.

5) Als laatste ga ik met de leerlingen hun gevoelens laten omzetten in een symbolische teken.
Dus dat ze vanuit hun gevoelens een vorm maken of gebruiken om deze gevoelens te uiten.
 Dit aan de hand van wasco’s met hun twee lievelingskleuren.

4. Doelgroep
De derde graad – Vijfde leerjaar (5B).
Ook mogelijk voor het zesde leerjaar.

5. Tijdsduur
50-60 minuten

Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

6. Eindtermen
1.6
De leerlingen kunnen tactiele, visuele impressies, ervaringen, gevoelens en fantasieën op een beeldende
manier weergeven.

3.8.
De leerlingen kunnen aan de hand van een voorbeeld illustreren dat een actuele toestand, die voor kinderen
herkenbaar is, en die door de geschiedenis beïnvloed werd, vroeger anders was en in de loop der tijden
evolueert.

3.9.°
De leerlingen tonen belangstelling voor het verleden, heden en de toekomst, hier en elders.

1.3
De leerlingen kunnen zorg opbrengen voor iets of iemand anders.
RKvm2

Erop vertrouwen dat er over schijnbaar dode punten heen nieuwe kansen liggen en een nieuw begin maken.
Ontdekken wat ‘verrijzenis’ kan betekenen in het leven van mensen en mogelijk in het eigen leven

Derde cyclus: grenzen van het leven

 Bespreken hoe mensen vanuit hun levens- of geloofsovertuiging zoeken om te gaan met grenzen

10-12j

Beseffen en - indien mogelijk - verwoorden op wie en waarop zij zelf steunen in de con-fron-tatie met grenzen
van hun leven

10-12j

Kennis maken met de manier waarop gelovigen en niet-gelovigen omgaan met lijden en dood.

Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

7. Leerinhoud
Een kerkhof: is een plaats waar gestorven personen worden begraven en herdacht.

Een begraving: dat is om afscheid te nemen van het lichaam van de gestorven persoon.

Bij een graf is er een grafsteen. In een graf kunnen ook meerdere mensen worden begraven (een familiegraf).

Cremeren: gebeurt in een crematorium (waar je ook afscheid kan nemen van een gestorven persoon) waar
het lichaam verbrand wordt in een speciale oven (hete oven 1000°c) het duurt ongeveer 75 minuten. Er wordt
een steen (met een nummer op) bij de gestorven gelegd zodat ze nadien weten van wie de as is. Nadien
wordt de urne (1 maand) bewaard in een as bewaarruimte. De familie moet dan een maand wachten.

Een urne: is waar het as van een overleden persoon wordt bewaart na het cremeren. Je kan het ook
verstrooien => Een asverstrooiing. Je kan het ook bewaren in een kistje, juweel, tatoeage.

Een eremonument: dat is een monument dat wordt gemaakt voor een bepaalde waarde, hier een historische
waarde. Zo wordt deze gebeurtenis herdacht.

Een militair: is geen soldaat. Hij/zij is Iemand die in dienst is voor een staat (= meestal hun eigen vaderland).
Ze zijn enkel in dienst voor de landmacht.

Een soldaat (laagste rang binnen het leger): is ook een militair. Het is een stand die wordt gebruikt voor land
en luchtmacht.

De Eerste Wereldoorlog (1914-1918)

De Tweede Wereldoorlog (1939-1945)

Gemenebest (van Naties): dat zijn 53 staten die deel hebben uit gemaakt van het Britse Rijk.

Dit was om de dekolonisatie (= onafhankelijkheid/zelfstandig worden als een land) te vereenvoudigen. Sinds
1992 zijn er nog 16 staten.
De vlag voor de Gemenebest (van Naties)

8. Lesdoelen
De leerlingen kunnen:

1) De betekenis van de symbolische tekens: een graf, een kruis, een urne verwoorden.
2) Verwoorden hoe ze zelf omgaan met hun eigen grenzen (gevoelens).
3) Noteren en verwoorden hoe ze anderen kunnen ondersteunen bij hun grenzen.
4) Beschrijven hoe het verleden een invloed heeft op het heden.
5) Hun eigen gevoelens omzetten in een concreet (symbolische)beeld.

Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

9. Materiaal
Een plattegrond of via de link van google maps: https://goo.gl/maps/3s2GD8uZCLpSeNgZ8

De Afbeelding van een eigen voorbeeld voor de eindopdracht voor de symbolische vorm

Het werkblad

Wasco’s (elke leerlingen zijn twee lievelingskleuren) en elke leerling een verschillende gekleurde balpen/stift.

10. Organisatie
Afspraken (voordat ik het kerkhof binnenga met de lln.):

Wat is belangrijk als we op een kerkhof komen of wandelen?

• Rustig zijn

• Stil zijn => enkel fluisteren/zachtjes praten

• Luisteren naar elkaar.

Handig om te weten, bij stil te staan:

• laat de leerlingen de mogelijkheid om te vertellen (misschien is er een familielid van een leerling op het
kerkhof begraven.)

• geef de leerlingen de kans om even rond te kijken.

• wanneer je opmerkt dat een leerling het moeilijker heeft, laat de leerling even tot rust komen en kom
nadien terug op de vraag.

• laat de leerlingen per twee werken. Dit kan ervoor zorgen dat ze zich veiliger voelen.

• Bekijk voordien wat de BS is van de leerlingen:

o eventueel een leerling die met de rolstoel/ met krukken is.

=> je kan vroeger vertrekken.

o een leerling die schrik heeft in een kerkhof?

=> In de vorige les van godsdienst navragen hoe de leerlingen zich voelen.
Wat ze kan helpen? Hoe het komt?
=> Je kan een ouder laten meegaan.

o misschien is er een ouder van een leerling die graag iets meer wil vertellen over het kerkhof?
=> context verruimen na jouw uitleg.

Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

 Het praktische:

• controleer als iedereen (lln. en lk.) alles meeheeft.

• neem een kaart mee voor de weg.

• telefoneer voordien naar de verantwoordelijk. Dit om na te vragen als er op die dag geen vieringen
plaatsvinden.
(bv. niet te veel mensen, geen vieringen, ...)

Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

11. Werkbladen – instructiebladen – richtlijnen…
Instructie: de leerkracht die de vragen overloopt voordat ze aan de slag gaan en nadien samen bespreekt.

Het werkblad:

12. Oplossingen - sleutel

Het ingevulde werkblad: is niet expliciet nodig daar de antwoorden leerling gebonden zijn.

13. Bronnen
OCMW Destelbergen. (z.j.). Begraafplaatsen. Geraadpleegd op 28 maart 2021 via
https://www.destelbergen.be/begraafplaatsen
Familiekunde Gent. (2020, 8 juni). Geleid bezoek begraafplaats Destelbergen. Geraadpleegd op 28 maart 2021
via https://www.familiekunde-gent.be/activiteit/geleid-bezoek-begraafplaats-van-destelbergen/

Allison, M. (2021, januari). Wat is Gemenebest? Geraadpleegd op 28 maart 2021 via

https://nl.ripleybelieves.com/what-is-commonwealth-488

Commonwealth War Graves Commission. (2021). Gemeenschappelijke begraafplaats Destelbergen.

Geraadpleegd op 28 maart 2021 via https://www.cwgc.org/visit-us/find-cemeteries-memorials/cemetery-
details/2112423/DESTELBERGEN%20COMMUNAL%20CEMETERY/

GHL. (2017, 14 april). Oud-strijdersgraven maken plaats voor eremonumenten 100 jaar Groote Oorlog. Het
Nieuwsblad. Geraadpleegd op 28 maart 2021 via https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20170714_02972109

Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

14. Achtergrondinformatie voor de leerkracht
Het Kerkhof (begraafplaats) Destelbergen:
Het is een gemeentelijke begraafplaats in Destelbergen.
In de provincie van Oost-Vlaanderen.
Op dit kerkhof zijn er mensen begraven.

Op het kerkhof liggen drie gestorven soldaten/militairen van de Eerste en Tweede wereldoorlog:

1) van de Eerste Wereldoorlog: Edmond De Kuysscher (West-vlaanderen: Vikem) op 5 augustus 1918.

2) van de Tweede Wereldoorlog: Julius Lega (West-vlaanderen: Middelkerke) op 30 mei 1940.
3) van de Tweede Wereldoorlog: een niet geïdentificeerde militair van het Gemenebest van Naties in 1944.

=> De begraafplaats van de soldaten is in 2018 verwijderd en sindsdien is er een eremonument voor de grote
100-jarige oorlog. De namen van de soldaten/militairen worden gebeiteld op het eremonument.

Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

15. (optioneel) Extra mogelijkheden tot naverwerking
Extra:

Nadat de leerlingen hun symbolische vorm hebben kunnen tekenen bij het graf. Kan u nadien steeds in de
terug wandeling even stilstaan bij de Onze Lieve Vrouw Sneeuwkerk.

1) U kan dan stilstaan bij de symbolen/ vormen/ kleuren die worden gebruikt. Zoals: de glasramen, het
kruis/windroos, de klok met de Romeinse cijfers. Het standbeeld dat er staat van Maria (=Sneeuw).
2) Zijn deze herkenbaar met het kerkhof, zijn er verschillen?
3) Er kan nadien in de les nog verder gebouwd worden. Door extra informatie te geven over de Eerste en de
Tweede Wereldoorlog daar we samen met de leerlingen de begraafplaats van soldaten/ militairen
hebben bekeken en besproken op het kerkhof.

Onze Lieve Vrouw Sneeuwkerk: Gebouwd sinds 1792.

Het is voor protestantse als katholieke mensen mogen in de kerk komen:
Er staat een windroos (oftewel een haan): betekenis van de protestanten (die in God geloven, maar niet in
Jezus.)
Er staat een Kruis: voor de katholieken, symbool van Christenen (lijden, verzoening e n verlossing).

De kerkramen: is gemaakt van een structuur uit lood met glas. Steeds met een (bijbels)verhaal + aan de hand
van verschillende kleuren. Noordelijk => heilige vrouwen en zuidelijk => heilige mannen.

Mijn gebruikte bron:

Agentschap Onroerend Erfgoed. (1988). Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw ter Sneeuw. Geraadpleegd op 28

maart 2021 via https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/35693

Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs