Professional Documents
Culture Documents
Доцна готика
Доцна готика
1
2|Page
2
3|Page
3
4|Page
4
5|Page
5
6|Page
6
7|Page
7
8|Page
сјај на тоновите, кој никогаш не бил достигнат, најверојатно затоа што тоа зависели од
нивното индивидуално чувство, отколку од занаетчиската способност.
На сликата на Страшниот суд, тој двоен вид на стилот на Ајк, добива облик на
две крајности: над хоризонтот се е мир, симетрија и спокојство, додека под него на
8
9|Page
9
10 | P a g e
10
11 | P a g e
Јановата улога е улога на сведок, сликата треба да покаже точно што видел и има
функција на насликано сведоштво за венчавката. И самата домашна средина, убедливо
реалистична, полна е со симболизми кои укажуваат на природата на венчавката како
света тајна. Една свеќа во свеќникот која гори во сред бел ден го претставува Христос
кој се гледа, обувките кои стојат долу на сликата не потсеќаат дека тие стојат на свето
тло, а малото куче е амблем на брачната верност, а исто и намештајот во просторијата
не носи кон исто тумачење. Светот на природата, исто како во Меродеовиот олтар,
создаден е да содржи свет дух на таков начин што двата лика постануваат едно.
Роџер ван дер Вејден, третиот голем мајстор на раното фламанско сликарство,
поставил доста важна задача: во рамките на новиот стил кои го изградиле неговите
претходници, повторно да опфати чувствителна драма од готичкото минато. Тоа го
забележуваме во неговото рано ремек дело на сликата Симнување од крстот, која
потекнува од времето околу 1435година кога уметникот имал околу 35 години.Овде
моделирањето е прецизно како скулптура, со нагласени набори на ткаенината, што
потсетува на Мајсторите од Флемалеа, а меќите полусенки и полните живи бои го
покажуваат неговото познавање на Јан Ван Ајк. Сепак Роџер е многу повеќе од само
следбеник на двајцата браќа,се што им должи – а тоа е очигледно многу – тој го
користи не за нивни цели, туку за негови лични. Друѓи споредни случувања (во овој
11
12 | P a g e
Тоа што важи за Роџеровите религиозни дела, исто важи и за неговите портрети.
Сликата Франческо Д`Есте на италијанскиот благородник, може да ни се причини дека
е помалку живописна одколку сликата на Јан Ван Ајк. Моделирањето е сведено на
минимум, многу описни детали се упростени или потполно изоставени, елегантните
издолжени облици на телата прикажуваат аристократски идеал повеќе отколку
индивидуален изглед на моделот. Но сепак тој лик успореден со ликот на човекот со
црвен турбан, изразува пожив карактер. Наместо да тежи кон психолошко неутрално
спокојство како во портретите на Јан, Роџер ја гледа човековата личност занемарувајќи
12
13 | P a g e
13
14 | P a g e
Раѓање христово. На свој мирен начин сликата е доста смела, а идејата за полноќно
раѓање, осветлено единствено со зраци кон детето Бог, се враќа кон меѓународниот
стил. Но Гертген применувајќи го сликарското искуство на Јан Ван Ајк, на темите им
дава нова посилна реалност. Магичниот впечаток на неговите мали слики е зголемен со
благи упростени ликови на кои се гледа со впечатлива јасност отсјајот на светлината.
14
15 | P a g e
15
16 | P a g e
Во Франција, сликарот Јан Фокет, кој бил дваесетина години помлад од Витз,
имал среќа одма после завршеното учење да направи долга посета на Италија околу
1445год. Последица на оваа посета било тоа што неговото дело претставува единствена
мешавина на фламански и раноренесансни елементи, а сепакво основата останува
северното. Сликата Етиен Шевалиер и Св.Стефан, насликана околу 1450год. за левото
крило на еден диптих го прикажува како голем мајстор на портрети. Италијанкот
влијание добро се согледува во стилот на архитектурата, како и во цврстината и
тежината на тие ликови. На уметничкиот автопортрет, отприлика од иста доба, исто
така се чувствува неговиот престој на југ. Тоа е мала слика изработена во злато и црн
емајл. Taa оживува еден вид на необични портрети, кои еден век покасно ќе станат
популарни најмногу во Англија. Таа се истакнува со тоа што бил најран примрок на
автопортрет кој претставува посебна слика, а не спореден дел на голема композиција.
Стилот на оваа слика по потекло е фламански и могу потсеќа на човекот со црвен
турбан на Јан Ван Ајк, па така доаѓаме до искушение ова да го наведеме како доказ
дека сликата на Јан исто така мора да биде автопортрет.
16
17 | P a g e
17
18 | P a g e
18
19 | P a g e
19
20 | P a g e
20
21 | P a g e
Најсовршена техника од нив имал Мартин Шонгаер прв штампар кој е познат и
како сликар и кој прв стекнал меѓународна слава. Шонгаер можеме да го наречеме и
Роџер Ван Дер Вејден. Тој изучил златарски занает во работилницата на неговиот
татко, а поминал доста време во Фландрија и затоа покажува темелно познавање на
Роџеровата уметност. Во неговите отпечатоци наоѓаме доста Роџерови мотиви и
изразни сретства и откриваме длабок афинитет кон големите фламанци, што се
однесува на темпераментот. Но Шонгаер имал и своја лична впечатлива снага на
изразување. Неговите најдобри гравири се одликуваат со сложена композиција,
проторна длабочина и богата фактура, што ги прави потполно еднакви со сликите на
дрво. Едно од најпрочуените дела на Шонгаер е искушението на Св.Антониј каде
мајсторски ги комбинира нескротливото изразување и формалната прецизност, силни
движења и орнаментална стабилност. Колку подолго ја гледаме таа слика се повеќе се
воодушевуваме на скалата на валери, ритмичката убавина на линиите и уметничката
вештина да ги изрази сите форми на површини кои можат да се замислат со разни
движења со режалката на плочата.
21
22 | P a g e
22