YUNIT III

MASINSIN AT MAPANURING PAGBASA SA MGA PANGUNAHING SANGGUNIAN SA PAGDADALUMAT

AKADEMYA
Karaniwan nating ginagamit ang mga dayuhang mga teorya at metodo na
inilalapat natin sa lokal na konteksto ng lipunan.
May mga pagkakataon na hindi sapat ang mga teorya at metodo upang lubos na
maunawaan ang mga konteksto.

MGA HALIMBAWA NG ALTERNATIBONG PAGTINGIN SA KASAYSAYAN NG PILIPINAS

Salazar (1983)
Ang ating kaalaman sa kasaysayan ng bansa bago dumating ang Espanyol ay
limitado sa mga naisulat ng mga dayuhang mananakop. Para sa kanila nahahati
sa dalawang bahagi ang kasaysayan ng Pilipinas:
panahon na tayo ay nasa kadiliman, mga barbero, walang sariling kultura at
atrasado.
panahon ng kaliwanagan kung saan tinanggap natin ang Nuestra Maravillosa
Civilizacion.
San Juan (2017)
Sa akda niya na Kontra- Modernidad: Pakikipagsapalaran sa Pagtuklas ng
Sarili nating Mapagpalayang Kabihasnan ay tinalakay nya ang landas na tinahak
ng Pilipinas tungo sa kasalukuyang modernidad nito. Naniniwala sya na “ang
kulturang modernidad ng Pilipinas ay hindi isang paralisadong ideya kundi
isang proseso, isang nililikhang gawain na nakasangkla sa nakalipas na
karanasan na syang ugat at binhi ng niyayaring istruktura ng bagong
mapagpalayang kaayusan.”

TUNGGALIAN ANG LUMILIKHA NG KASAYSAYAN

San Juan (2017)

Dagdag niya, ”taglay ng modernistang kritika ng rebolusyon ang maingat na
pagkilatis sa tradisyon upang mapili ang mabuti sa salubungan ng
kontradiksyon at maiangat ang katayuan ng lahat sa mas masagana at mabisang
antas ng kabuhayan.”
Amado Guerrero (1970)
 Inilatag niya ang pundasyon ng Marxista Leninistang interpretasyon sa
lipunang Pilipino. Isa itong pagsisikap na ilahad ng komprehensibo ang mga
pangunahing agos ng kasaysayan ng bansa, gayundin ang mga saligang problema
ng sambayanan at umiiral na istruktura ng lipunan.
Sison
Dagdag niya, ”naging makakolonyal at malapyudal ang lipunang Pilipino dahil
naiimpluwensyahan at umaasa sa isat isa ang imperyalismong United States at
pyudalismo. Hindi talaga interesado ang imperyalismong United States na
paunlarin ang ekonomiyang kolonyal at agraryo para maging tunay itong
independyente at umaasa sa sarili.”
Salazar (2004)
“Ang buod ng pantayong pananaw ay nasa panloob na pagkakaugnay-ugnay at pag-
uugnay ng mga katangian, halagahin, kaalaman, karunungan, hangarin,
kaugalian, pag-aasal at karanasan ng isang kabuuang pangkalinangan-kabuuang
nababalot sa at pinapahayag sa pamamagitan ng isang wika; ibig sabihin sa
loob ng isang nagsasariling talastasan/ diskursong pangkalinangan o
pangkabihasnan.”

ANG NAKARAAN AT KASALUKUYAN SA LENTE NG PANITIKAN

Salazar (1983)
Ayon sa kanya, ang Kapanahong Kasaysayan ay ”salaysay na may saysay sa mga
kapanahon na nakapaloob sa isang mas malawakan at matagalang kasaysayan
bilang kamalayang pangkalinangan.”
San Juan (2017)
Ayon sa kanya, nakikipagsapalaran ang sinoman, ang nagnanais na suriin ang
mabilis na pagbabago ng ating lipunan. Ang tema ng modernidad ng bansa ay
sinasabing historikal at may oryentasyong pangmadla. Sa pamamagitan ng
panitikan ay tinalakay ng akda ang mga kampanyang kontra-gahum o ang
pagsisikap ng isang hegemonyang may diwa’t kamalayang mapagpalaya.

ANG WIKA BILANG MAHALAGANG SALIK NG PAGBABAGONG PANLIPUNAN

Atienza (1992)
Malaki ang papel na ginagampanan ng wikang Filipino sa pagmumulat sa
mamamayan, dahil ito ay hango sa mga katutubong wika na nagtataglay ng likas
na katangian ng ating bansa. Ibig sabihin, ang wika ay isang kasangkapan sa
paglalahad ng ating pambansang kamalayan.
Dagdag pa nya, “Ang Wikang Pilipino ay isang panlaban sa mga hibo ng
imperyalismo, isang paraan ng pagtigil sa pagsasamantala ng isang bansa sa
isa pang bansa.”
ACTIVITY 5
Submission would be in google classroom until
November 10, 2020 (THS)
November 11, 2020 (MWF)
Wait till I post it.

MGA GABAY NA KATANUNGAN SA BAWAT PAHAYAG NG MGA AWTOR

PANUTO: Sagutin ang mga nakalaang tanong sa bawat pahayag.

A. Naniniwala ka ba na walang umiiral na sibilisasyon sa Pilipinas bago

dumating ang mga Espanol?
B. Bakit kailangang magbalik- tanaw sa nakaraan upang maunawaan natin ang
kasalukuyan?
C. Sang-ayon ka ba na kailangang maiangat ng gobyerno ang lahat ng antas ng
kabuhayan ng tao at magkaroon ng masaganang pamumuhay? Tungkulin ba ito ng
gobyerno o ng mga mamamayan? Pangatwiranan.

D. Ano sa iyong palagay ang isang pangunahing problema ng bansa na dapat

bigyang pansin ng ating pamahalaan? Bakit?
E. Para sa iyo, ano ang ibig sabihin ng isang tunay na independyente at
umaasa sa sarili? Dapat ba na ang isang bansa ay hindi na dapat umasa sa
tulong ng ibang bansa? Ipaliwanag.
F. Sang-ayon ka ba na napapaunlad ng paggamit ng isang wika ang kalinangan at
kabihasnan ng bansa? Pangatwiranan.

G. Ano sa palagay mo ang mahalagang pangyayari sa ating bansa sa kasalukuyan

ang maiaambag natin sa ating kasaysayan? Ilahad ang iyong sagot.
H. Bilang isang mag-aaral sa kolehiyo, paano ka nakikipagsapalaran sa mabilis
na pagbabago sa ating lipunan lalo na ngayon sa panahon ng Pandemic?
I. Dapat bang iambag ang mga katutubong wika sa pagpapaunlad ng Wikang
Filipino? Ilahad ang iyong sagot.