ENTALPİ DERİŞİM DİYAGRAMLARI VE PONCHON-SAVARIT YÖNTEMİ

Karışımı oluşturan bileşenlerin buharlaşma gizli ısıları birbirlerinden çok farklı ( λ𝐴 ≠

λ𝐵 ) ve/veya karışımın karışma ısısı çok büyükse o zaman sıvı ve buhar fazlarının miktarları
raftan rafa geçişte molar birimlerde ifade edilseler bile sabit kalmazlar. Bu durumda ayırma
için gerekli olan ideal raf sayısını hesaplamada McCabe-Thiele yöntemi kullanılamaz. Bu
durumda raftan rafa değişen sıvı ve buharın miktarlarını hesaplamak için madde
denklikleri yanında entalpi denkliklerine de ihtiyaç vardır. Bu bakımdan sistemin çalışma
basıncında xy- diyagramının yanında entalpi-derişim diyagramının da bilinmesi gerekir.

𝜆
Normalde Akı Oranı 𝑁𝐴 = − 𝜆𝐵 𝑁𝐵
𝐴

Entalpi Derişim Diyagramının Çizilmesi

𝐻𝑥 = 𝑥𝐴 𝐶𝑃𝐴 𝑇𝐾 − 𝑇𝑜 + (1 − 𝑥𝐴 )𝐶𝑃𝐵 𝑇𝐾 − 𝑇𝑜

𝐻𝑦 = 𝑦𝐴 𝐶𝑃𝐴 𝑇Ç − 𝑇𝑜 + (1 − 𝑦𝐴 )𝐶𝑃𝐵 𝑇Ç − 𝑇𝑜 + 𝑦𝐴 𝜆𝐴 + (1 − 𝑦𝐴 )𝜆𝐵

𝑇𝐾 : Kaynama (Kabarcıklanma) noktası 𝑥𝐴 ve 𝑦𝐴 dengede olduğunda

𝑇Ç : Çiğlenme Noktası 𝑇𝐾 = 𝑇Ç dir
ZENGİLŞTİRME BÖLGESİ

Tipik n kademesi etrafında üst bölgede KD leri

Toplam Kütle Denkiliği
𝑉𝑛+1 = 𝐿𝑛 + 𝐷 1

Bileşen Kütle Denkliği

𝑉𝑛+1 . 𝑦𝑛+1 = 𝐿𝑛 . 𝑥𝑛 + 𝐷. 𝑥𝐷 2

Enerji Denkliği
𝑉𝑛+1 . 𝐻𝑛+1 = 𝐿𝑛 . ℎ𝑛 + 𝐷. ℎ𝐷 + qc 2

Enerji denkliğinde qc adyabatikliği bozuyor.

Kaldıraç Kuralı uygulanması için sistemin adyabatik
Yapılması lazım. Bunu adyabatik sisteme
benzetelim
 Vn+1 I 𝐷′ , 𝑥𝐷′ , 𝐻𝐷′ II 𝐷, 𝑥𝐷 , ℎ𝐷

Ln qc
Burda 𝐷′ = 𝐷 ve 𝑥𝐷′ =, 𝑥𝐷

Sistem I Kütle ve Enerji Denklikleri Yazalım

𝑉𝑛+1 = 𝐿𝑛 + 𝐷′
Adyabatik Sisteme bezettik
𝑉𝑛+1 𝑦𝑛+1 = 𝐿𝑛 𝑥𝑛 + 𝐷′ 𝑥𝐷′
Buradan
𝑉𝑛+1 𝐻𝑛+1 = 𝐿𝑛 ℎ𝑛 + 𝐷′ 𝐻𝐷′
1. 𝑉𝑛+1 , 𝐿𝑛 , 𝐷′ aynı doğru üzerinde
Sistem II etrafında enerji denkliği 2. y1= xo=xD ve üç noktan bir doğru geçer
𝑞𝑐 3. 𝑉𝑛 , 𝐿𝑛 dengede
𝐻𝐷′ = ℎ𝐷 +
𝐷
SIYIRMA BÖLGESİ

Tipik n kademesi etrafında üst bölgede KD leri

Toplam Kütle Denkiliği
𝐿𝑚 = 𝑉𝑚+1 + 𝐵 1

Bileşen Kütle Denkliği

𝐿𝑚 . 𝑥𝑚 = 𝑉𝑚+1 . 𝑦𝑚+1 + 𝐵. 𝑥𝐵 2

Enerji Denkliği

𝐿𝑚 . ℎ𝑚 +qB= 𝑉𝑚+1 . 𝐻𝑚+1 + 𝐵. ℎ𝐵

Enerji denkliğinde qc adyabatikliği bozuyor.

Kaldıraç Kuralı uygulanması için sistemin adyabatik
Yapılması lazım. Bunu adyabatik sisteme
benzetelim
 Lm I 𝐵′ , 𝑥𝐵′ , 𝐻𝐵′ II 𝐵, 𝑥𝐵 , ℎ𝐵

Vn+1 qR

Burda 𝐵′ = 𝐵 ve 𝑥𝐵′ =, 𝑥𝐵

Sistem I Kütle ve Enerji Denklikleri Yazalım

𝐿𝑚 = 𝑉𝑚+1 + 𝐵
Adyabatik Sisteme bezettik
𝐿𝑚 . 𝑥𝑚 = 𝑉𝑚+1 . 𝑦𝑚+1 + 𝐵. 𝑥𝐵
Buradan
𝐿𝑚 ℎ𝑚 = 𝑉𝑚+1 𝐻𝑚+1 + 𝐵′ 𝐻𝐵′
1. 𝑉𝑚+1 , 𝐿𝑚 , 𝐵′ aynı doğru üzerinde
Sistem II etrafında enerji denkliği 2. 𝑉𝑚 , 𝐿𝑚 dengede
𝑞𝑅
𝐻𝐵′ = ℎ𝐵 −
𝐵
 BESLEME AKIMI qc

𝐷
𝐷′

𝐵
𝐵′
qR
Adyabatik bölge için tüm sistemde kütle denkliği
F = 𝐷′ + 𝐵′
Buradan bu üç akımın aynı doğru üzerinde olduğunu söyleyebiliriz. F noktasının yeri
Koordinatları olan (xF ve hF ) kullanılarak entalpi-derişim diyagramı üzerinde belirlenir.
𝐷 noktasının yeri biliniyorsa, diğer nokta olan 𝐵′ , doğru çizlerek bulunur.
 GERİ AKMA (REFLUX) ORANI

𝑉1 , 𝐻𝑉1
ℎ𝑜 = ℎ𝐷

𝐷′ , 𝐻𝐷′
𝐿𝑜 , ℎ𝑜

Sistem etrafında enerji ve kütle denkliği yazılarak geri akma oranı ifadesi bulunur
𝑉1 𝐻𝑣1 = 𝐿𝑜 ℎ𝐷 + 𝐷𝐻𝐷′
𝑉1 𝐿𝑜
𝐻𝑉1 = ℎ𝐷 + 𝐻𝐷′ R belli ise 𝐻𝐷′ değeri hesaplanır
𝐷 𝐷
𝐿𝑜 ve 𝐷′ noktasının yeri entalpi derişim
𝑉1 = 𝐿𝑜 + 𝐷 𝑣𝑒 𝑅 = 𝑖𝑑𝑖. diyagramında işaretlenir .
𝐷
𝐿𝑜 + 𝐷 𝐿𝑜
𝐻𝑉1 = ℎ𝐷 + 𝐻𝐷′
𝐷 𝐷
Buradan
(𝑅 + 1)𝐻𝑉1 + 𝑅ℎ𝐷 + 𝐻𝐷′
𝐻𝐷′ − 𝐻𝑉1
𝑅=
𝐻𝑉1 − ℎ𝐷