TACİR

 Tacir, ticari bir işi sürekli olarak yapan ve onu meslek edinen, bu faaliyeti bir düzen
içerisinde meslek ve sanatının gereklerine göre yapan gerçek veya tüzel kişilerdir.

TürkTicaret Kanunu;( TTK ) ticari bir işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye
tacir denir şeklinde tanımlamıştır.

Bu tanımlamaya göre tacir olabilmenin koşulları şunlardır:

- Ticari bir işletmenin var olması

- Ticari bir işletmenin işletilmesi
- Ticari bir işletmenin kısmen dahi olsa kendi adına işletilmesi

İŞLETME:

Kar elde etmek amacı ile mal ve hizmet üreten satan ekonomik birime denir.

TACİRİN SINIFLANDIRILMASI

1) TTK’ya göre Tacir 2) VUK’a göre Tacir

a) Gerçek kişi tacir a) 1. Sınıf Tacir

b) Tüzel kişi tacir b) 2. Sınıf Tacir

GERÇEK KİŞİ : Her bir birey, tam doğmak ve sağ olmak şartıyla hukukta gerçek kişi olarak tanımlanır.
İnsanın bizzat kendisidir doğum ile başlar ölüm ile son bulur.

Peki her gerçek kişi “TACİR” midir?

GERÇEK KİŞİ TACİR: Bir kişinin tacir sıfatı kazanabilmesi için bir ticari işletmeyi kendi adına ve yalnız
başına işletmesi gerekmektedir.

TÜZEL KİŞİ:  Çeşitli ticari ve sosyal amaçları yerine getirmek için bir araya gelmiş gerçek
kişilerin oluşturduğu kişiliklerdir. (TOPLULUK)

Örn: 11 C Muhasebe sınıfı ( Aynı amaç için toplanmış gerçek kişilerden oluşan bir topluluk diyebiliriz.)

Aşkın C… ( gerçek kişi)

Buse M…..( gerçek Kişi) bu öğrencilerin oluşturduğu 11 C sınıfına tüzel kişilik diyebiliriz.
Peki her tüzel kişi diyebileceğimiz topluluk “TACİR” midir?
TÜZEL KİŞİ TACİR: Tüzel kişiliğin tacir sayılabilmesi için ortak bir amacı gerçekleştirmek için bir araya
gelmiş kişilerin bir işletmeyi işletmeleri gerekir.

 Örneğin, GÜZEL Limited Şirketi ( Ortakları Ali AY. Buse Demir ve Kerem Bal)

BULUT Yapı Kooperatifi

Organik Tarım Dernekleri

VUK ( VERGİ USUL KANUNU )ise tacirleri defter tutma bakımından iki sınıfa ayırmıştır;

a) BİRİNCİ SINIF TACİR: Bilanço esasına göre defter tutmaktadırlar. Bu esasta kayıtlar çift taraflı
kayıt yöntemine göre yapılır.Bu esasının defterleri

 Yevmiye (günlük) defter

 Defter-i Kebir (büyük) Defteri

 Envanter ve Bilanço defteri

b) İKİNCİ SINIF TACİR: Bu tacirler İşletme Hesabı Esasına göre İşletme defteri tutarlar. Bu esasta
kayıtlar tek taraflı kayıt yöntemine göre yapılır.

 BİRİNCİ SINIF TACİR: ( VUK na göre 2020 yılı için )

Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alış tutarları
280 000,- satış tutarları ise 390 000,- ve üzeri olanlar ile mal alım satım dışındaki işlerle uğraşıp da
bir yıl içinde elde ettikleri gayrisafi iş hasılatı 140.000 TL’yi aşanlar ( bu tutarlar her yıl ocak ayında
değişir.)

 İKİNCİ SINIF TACİR:

Kurumlar vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutmalarına Hazine ve Maliye
Bakanlığınca müsaade edilenler,
Yeni işe başlayan tüccarlar, yıllık iş hacimlerine göre sınıflandırılıncaya kadar II. sınıf tüccarlar gibi
hareket edebilirler.

MUHASEBE
İşletmenin para ile ifade edilen mali (para) nitelikteki işlemlere ait bilgileri kaydeden,
sınıflandıran, özetleyen, analiz ve yorumlayarak ilgili kişi ve kurumlara rapor halinde sunan bilimsel
metoda Muhasebe denir.
 DEFTER TUTMA SORUMLULUĞU
Defter tutma, bir işletmede ortaya çıkan parasal işlemlerin belli bir düzen içerisinde ticari
defterlere yazılmasıdır,

Her tacir elde ettiği kazanç üzerinden devlete belli bir oranda vergi ödemekle yükümlüdür. Devlet,
tacirlerin ne kadar vergi ödeyeceklerini hesaplarken işletmenin tuttuğu ticari defterlerden yararlanır.
Bu sebeple defter tutma, tacirin ödeyeceği vergi açısından da büyük öneme sahiptir. Ticari defterlerin
tutulması hem tacir hem devlet açısından büyük önem arz etmektedir.

Devlet açısından ticari defter tutma; tacirlerin vergi karşısındaki durumlarını, verginin doğru
hesaplanıp hesaplanmadığını, işletmenin tuttuğu ticari defterlerden takip etmek açısından önemlidir.

Tacir Açısından Ticari Defter Tutmanın Önemi

a) İşletmesinin kâr-zarar durumunu öğrenir.

b) Satacağı malların maliyet ve satış fiyatını bilir.

c) İşletmesi ile ilişkisi olan kişilerle arasındaki borç-alacak tutarlarını öğrenir.

ç) Devletine ödeyeceği vergi tutarını bilir.

d) İstatistiksel bilgi elde eder.

e) Önceki dönemlerle içinde bulunduğu dönemi karşılaştırma imkânı bulabileceğinden

işletmesinin verimini arttırıcı kararlar alır.

f) Anlaşmazlık durumunda defter ve belgelerini, ispat aracı olarak gerekli kurumlara sunar.

Defter Tutmak Zorunda Olan Tacirler,

Vergi Usul Kanunu (VUK)’nun 172. maddesinde belirtilmiştir. Bunlar:

a) Ticaret ve Sanat Erbabı: Ticari kazanç elde eden gerçek kişi tacirlerdir.

b) Ticaret Şirketleri: Gerçek ya da tüzel kişilerin bir araya gelerek TTK hükümleri
çerçevesinde oluşturmuş oldukları ortaklıklardır.

c) İktisadi Kamu Müesseseleri: Devlete, özel idarelere, belediyelere ve diğer kamu

idare ve kuruluşlarına ait ve tabi olup faaliyetleri devamlı bulunan ticari, sınai ve zirai işletmelerdir.

d) Dernek ve Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler: Kar amacıyla kurulmuş olan dernek
ve vakıflardır.

e )Serbest Meslek Sahipleri: Ticari niteliği olmayan işleri, bir işverene bağlı olmadan,
kendi nam ve hesabına yapan, ilmî, mesleki bilgisi ile para kazanan kişilerdir.AVUKAT, SERBEST
MUHASEBECİ , MÜHENDİS vb.

e) Çiftçiler: Zirai faaliyetle uğraşan kişidir.

 Defter Tutmayacaklar
VUK’un 173. maddesinde belirtilen şartları taşıyanlar, ticari defter tutmak zorunda değildirler. Bu
tacirler:

a) Gelir Vergisinden Muaf Olan Esnaf: İş yeri açmadan, işçi çalıştırmadan, pazar
takibi yapmadan, motorlu araç kullanmadan değeri yüksek olmayan malları kendi adına üreten ya
da alıp satan kişiler, gelir vergisinden muaf oldukları için ticari defter tutmazlar,

b) Gerçek Usulde Vergiye Tabi Olmayan Çiftçiler: işletme büyüklüklerini aşmamış olan
çiftçiler stopaj yoluyla vergilendirildikleri için ticari defter tutmazlar.

c) Gelir Vergisi Kanunu’muza Göre Kazançları Basit Usulde Tespit Edilenler : Ticari
kazançları basit usulde vergilendirilenler ticari defter tutmazlar.

d) Kurumlar Vergisinden Muaf Olan İktisadi Kamu Müesseseleri ve Dernek ve

Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler: Genel olarak kamu idare ve müesseseleri tarafından genel
insan ve hayvan sağlığını koruma, toplumsal eğitim amaçlı işletilen kurumlar, dernek ve vakıflara
ait iktisadi işletmelere bakanlar kurulunca vergi muafiyeti tanınmıştır. Bu müessese ve işletmeler
de ticari defter tutmazlar.

TUTULMASI ZORUNLU DEFTERLER

SINIF TACİRLER 2.SINIF TACİRLER ÇİFTÇİLER SERBESTMESLEK ERBABI

Bilanço esasına göre işletme hesabı esasına göre
*Yevmiye defteri * işletme hesabı defteri *çiftçi kazanç *serbest meslek
*Defteri kebir defteri kazanç defteri
*Envanter defteri

Diğer Defterler
VUK’a göre;
 Sürekli imalat işiyle uğraşanlar “imalat defteri”
 Depo işletenler “ambar defteri”,
 Banka ve sigorta şirketleri “banka ve sigorta işlemleri vergisi defteri”,
 Yabancı nakliyat kurumları veya Türkiye’deki Temsilcileri “hasılat defteri” tutmak
zorundadırlar.