TEKSTONG IMPORMATIBO
KABUUANG ULAT UKOL SA AKSIYON NG
MAGHANDA PARA SA MGA KALAMIDAD NA
LIKHA NG KALIKASAN: MGA IMPORMASYON AT
TAKBUHAN NG TULONG MULA SA GOBYERNO
 PARA SA MGA STORM SURGE O DALUYONG
Ang storm surge o daluyong ay isang
abnormal na pagtaas ng tubig sa
dalampasigan sanhi ng namumuong sama
ng panahon, na nagdudulot ng malakas
na hangin at pag-ulan, na maaaring
mamuo bilang bagyo
 PARA SA BAHA
Ang baha ay dulot ng pagtaas ng tubig sa
mga ilog, sapa, lawa, at iba pang anyong-
tubig na umaapaw sa mabababang lugar
(catch basin) at maaari itong makasira ng
mga ari-arian tulad ng mga taniman at
maaaring makamatay
MGA AHENSYA NG GOBYERNO NA MAAARING
HINGAN NG IMPORMASYON SA ORAS NG MGA
KALAMIDAD
 PARA SA ULAT-PANAHON AT BABALA
UKOL SA SIGNAL NG BAGYO
1. Philippine Atmospheric Geophysical
Astronomical Services Administration
(PAGASA)/Pangasiwaan ng Pilipinas sa
Serbisyong Atmosperiko, Heopisiko at
Astronomiko
- Nagbibigay ito ng real-time o sabay sa
kasalukuyang update ng mga babala
ukol sa panahon at bagyo
PUBLIC STORM WARNING SIGNALS
 PARA SA PAGTATASA NG PINSALA AT
GOBYERNO
1. National Disaster Risk Reduction
Management Council (NDRRMC)
- Update sa mga epekto at hakbang para
paghandaan ang mga kalamidad tulad
ng bagyo, lindol, at iba pa
2. Nationwide Operational Assessment of
Hazards (NOAH)
- Tumutugon sa pag-agap at
pagpapagaan sa mga sakuna
gamit ang mataas na uri ng teknolohiya
 PARA SA ANUNSYO UKOL SA
TRANSPORTASYON
1. Department of Transportation o
Kagawaran ng Transportasyon)
2. Civil Aviation Authority of the Philippines
3. Philippine Coast Guard/Tanod Baybayin
ng Pilipinas
4. Philippine Information
Agency/Ahensiyang Pang-impormasyon
ng Pilipinas
- Nagbibigay update ukol sa relief and
rescue efforts sa mga lugar na apektado
ng natural na kalamidad.
 PARA SA MGA ANUNSYO UKOL SA
KURYENTE
1. National Grid Corporation of the
Philippines (NGCP)
- Nagbibigay ito ng mga babala at
paalala ukol sa suplay ng kuryente.
 PAGKANSELA O PAGSUSPINDE NG PASOK
SA ESKUWELA AT GOBYERNO NG LOKAL NA
PAMAHALAAN
- Pakikipagtulungan sa PAGASA at
NDRRMC
 - Ilalabas ang anunsiyo nang di-lalampas
sa 4:30 a.m. ng araw na kakanselahin
ang klase at trabaho, o di-lalampas sa
11:00 a.m. para sa suspensiyon pagsapit
ng hapon
- Commission on Higher Education (CHED)
Memorandum Order No. 15, s. 2012 - ang
suspensiyon ng mga klase sa kolehiyo,
kasali na ang graduate school, ay
awtomatiko kapag idineklara na ng mga
opisyal ang signal no. 3
- Kung wala, nasa pagpapasya na ng
pinuno ng institusyon ang pagsususpinde
ng klase
TEKSTONG IMPORMATIBO
 Babasahing di-piksyon
(Makatotohanan)
 Layuning maghatid ng impormasyon
 Mapalawak ang kaalaman tungkol sa
palsang tinatalakay
 Magbigay paliwanag at dagdag
karunungan sa mga mambabasa
MGA ELEMENTO NG TEKSTONG IMPORMATIBO
 LAYUNIN NG MAY-AKDA
 Hangarin
 Malinaw ba ang impormasyon?
 Ano ang nais ipabatid
 MGA PANGUNAHING AT SUPORTANG IDEYA
 Tungkol saan?
 Ano-ano ang pangunahing ideya?
 Ano-ano ang detalyeng sumusuporta?
 HULWARAN NG ORGANISASYON
 Paano inilahad ang mga suportang
ideya?
 Anong HO ang ginamit sa paglalahad?
 Maayos bang naihanay at naorganisa
ang mga ideya?
 TALASALITAAN
 Ano-ano ang terminolohiya/di-
karaniwang salita ang ginamit?
 KREDIBILIDAD NG MGA IMPORMASYONG
NAKASAAD SA TEKSTO
 Nabanggit ba sa teksto ang
pinagkuhanan ng ideya o impormasyon?
HALIMBAWA:
 Mga sangguniang aklat tulad ng mga
ensayklopediya, almanac, batayang aklat,
at dyornal
 ulat
 pananaliksik
 artikulo
 komentaryo
 polyeto o brochure
 suring-papel
 sanaysay
 mungkahing proyekto
 balita
BALITA
- Ito ay naglalarawan ng mga
kasalukuyang pangyayari sa loob at
labas ng bansa
- Pangyayaring hindi karaniwan, isang ulat,
nakapagbibigay ng impormasyon, at
mapaglilibangan ng mga mambabasa,
nakikinig, at nanonood
MGA KATANUNGIAN NG BALITA
 KAWASTUHAN – ang mga datos ay
inilalahad nang walang labis, walang
kulang
 KATIMBANGAN – inilalahad ang mga
datos na walang kinikilingan sa alinmang
panig na sangkot
 MAKATOTOHANAN – ang mga
impormasyon ay tunay at aktwal at hindi
gawa-gawa lamang.
 KAIKLIAN – ang mga datos ay inilalahad
nang diretsahan, hindi maligoy
MGA URI NG BALITA
1. BALITANG PANDAIGDIG – mga
mahahalagang balitang naganap o
nagaganap sa buong daigdig
Halimbawa: Digmaan sa Iraq
2. BALITANG PAMBANSA - mga
mahahalagang balitang naganap o
nagaganap sa buong bansa
3. BALITANG LOKAL – mga balita tungkol
sa isang lokal na yunit ng pamahalaan
tulad ng barangay
4. BALITANG PAMPOLITIKAL – mga
pangyayaring may kinalaman sa
politika
5. BALITANG PAMPALAKASAN o ISPORTS –
tungkol sa mga pangyayaring may
kinalaman sa mga palaro at
kompetisyon pangkalakasan
6. BALITANG PANGKABUHAYAN – may
kinalaman sa negosyo at takbo ng
kabuhayan sa bansa
7. BALITANG PANLIBANGAN – may
kinalaman sa larangan ng telebisyon,
radyo, pelikula, tanghalan, at iba pa
8. BALITANG PANAHON – mga
pangyayaring may kinalaman sa
panahon tulad ng bagyo
MGA DAPAT TANDAAN SA PAGSUSULAT NG
AKDANG IMPORMATIBO
 KAHUSAYAN SA PAGGAMIT NG WIKA
 KAKAYAHANG MAKAPAGPALAWAK NG
KAISIPAN
 KAKAYAHANG MAPALALIM ANG KAISIPAN
NG PAKSA
1. KAHUSAYAN SA PAGGAMIT NG WIKA
- Kakayahang makapili ng mga salitang
madaling intindihin upang malinawan
ang mga mambabasa sa paksang
inilalahad
2. KAKAYAHANG MAKAPAGPALAWAK NG
KAISIPAN
- Pagbibigay ng mga halimbawa
- Pagpapakita ng ugnayang sanhi at
bunga
- Paghambing sa ibang konsepto
- Pagpapakita ng maayos na organisasyon
ng ideya
- Pinakamalawak patungo sa pinakamaliit
na detalye
3. KAKAYAHANG MAPALALIM ANG
KAISIPAN NG PAKSA
- Dito sinisiyasat ang kaliit-liitang detalye at
ipinaliliwanag ang kaugnayan nito sa
paksa
- Tinatalakay rito ang maliliit na salik na
kapag napagsama-sama ay may
malaking epekto sa paksa
- Hinihimay ang lahat ng bagay o ideya
nang sa gayon ay lubusang maintindihan
ang saklaw at lalim ng bawat paksa
KOHESYONG GRAMATIKAL
- Magkaroon ng kaugnayan ang mga
konsepto ng sulatin
 - Lumilinaw ang mga sulatin sapagkat
nababawasan ang paglalagay ng mga
salitang may kaparehong kahulugan
- Mahalaga ito upang maging maayos,
malinaw at magkakaugnay ang mga
punto ng sulatin
- Panghalip na siya, sila, kaniya, kanila, ito,
iyon, dito at doon na tinatawag na
pagpapatungkol
- Dalawang anyo: anapora at katapora
ANAPORA
- Ito ang panghalip na ginagamit matapos
banggitin ang pangalan ng paksang
pinatutungkulan
- Karaniwan itong ginagamit na panimula
ng ikalawa o mga susunod pang
pangungusap
KATAPORA
- Ito ang panghalip na ginagamit bago pa
man banggitin ang paksang
pinatutungkulan
TEKSTONG NARATIBO/PASALAYSAY
- Layuning magkuwento o magsalaysay ng
dugtong-dugtong at magkakaugnay na
pangyayari
- Inilalahad ito sa kronolohikal na paraan,
na tiyak ang simula, gitna, at wakas ng
mga pangyayari
- Pinakamatandang anyo ng
pagpapahayag dahil nagmula pa ito sa
oras na tradisyon ng pagsasalin ng mga
alamat, epiko at mga kuwentong-bayan
mula sa ating mga ninuno
- Karaniwang paksa
- sariling karanasan, mga bagay o
pangyayaring naririnig, nasasaksihan,
nababalitaan at maging mga kathang-
isip
HALIMBAWA:
• Maikling kuwento, nobela, mito,
kuwentong-bayan, alamat at parabula
• Talambuhay
• Balita
• Report tungkol sa nabasang
libro/nobela
• Rebyu ng pelikula, aklat o palabas
• Buod ng kuwento
URI NG TEKSTONG NARATIBO
1. PIKSYON
- Likhang-isip gaya ng maikling kuwento na
may iisang banghay
HALIMBAWA: Pabula, parabula, alamat,
mito at kuwentong pambata
2. DI-PIKSYON
- Hango sa tunay na buhay ng tao, mga
totoong lugar, bagay o pangyayari
HALIMBAWA: Sariling talambuhay
(autobiography), talambuhay
(biography), dyornal, talaarawan
ANG KATANGIAN NG MAHUSAY NA
PAGSASALAYSAY
  May maganda at makatawag-pansing  SIMULA
pamagat  Tauhan
 May kapana-panabik na paksa  Tagpuan
 Angkop ang mga ginamit na salita at  Sulyap na Suliranin
may sumusuportang detalye  GITNA
 Tamang pagkakasunod ng mga  Saglit na Kasiglahan
pangyayari  Tunggalian
 May Kasukdulan  Kasukdulan
 Magandang wakas na nakapupukaw  WAKAS
ng damdamin  Kakalasan
 Katapusan
ANG “PUNTO DE VISTA” NG MANUNULAT
(Linear/Kumbensyonal o Circular/Paikot-ikot)
UNA IKALAWA IKATLO
Ako, kita, TEKSTONG DESKIRPTIBO/PAGLALARAWAN
Ikaw, ka,
kami, ko, Siya, sila, niya, - Naglalayong bumuo ng malinaw na
kayo, mo,
natin, namin, nila, kaniya, larawan sa isip o imahinasyon ng mga
ninyo, iyo,
akin, atin, kanila mambabasa o tagapakinig
inyo
amin, tayo
- Naglalaman ito ng mga impormasyong
giangamitan ng mga salitang pantukoy
sa katangian ng isang tao, bagay, lugar,
ELEMENTO NG TEKSTONG NARATIBO
o pangyayari
1. BANGHAY - Pagkakaayos ng mga - Isa itong uri ng tekstong naglalarawan
pangyayari; (Freytag’s Pyramid) - Mayaman ito sa mga salitang pang-uri
2. TAGPUAN - Lugar ng pinangyarihan ng (adjective) at pang-abay (adverb)
kuwento at panahon kung kailan ito - Maihahalintulad sa isang larawang
naganap ipininta o iginuhit kung saan kapag nakita
3. TAUHAN - Nagdadala at nagpapaikot ng ito ng iba ay parang nakita na rin nila
mga pangyayari; Kumikilos sa mga ang orihinal na pinagmulan ng larawan
pangyayari - Subalit sa halip na pintura o pangkulay,
4. SULIRANIN/TUNGGALIAN/KASUKDULAN - mga salita ang ginagamit ng manunulat
Pinakamadrama at pinakamaigting upang mabuo sa isipan ng mambabasa
tagpo ng kuwento; Makakukuha ng ang paglalarawan sa tekstong
kaisipan o mensahe deskriptibo
5. DIYALOGO - Gawing makatotohanan
HALIMBAWA:
ang mga pangyayari sa pamamagitan
ng pag-uusap ng mga tauhan • Mga akdang pampanitikan
• Talaarawan
• Talambuhay
• Suring-basa
• Obserbasyon
• Sanaysay
• Rebyu ng pelikula o palabas
URI NG PAGLALARAWAN
KARANIWAN
- Pisikal o kongkretong katangian
- Hugis, kulay, uri, panlabas na katangian,
bilang, anyo, sukat at iba pa
MASINING
- Nagbibigay kaisipan
- Paggamit ng talinghaga, tayutay,
idyoma, mabulaklak at makulay na
pananalita
KASANGKAPAN NA GINAGAMIT SA
PAGLALARAWAN
1. WIKA
Pintor: pinsel ang gamit sa paglalarawan
sa kagandahan ng kanyang modelo
Manunulat: wika ang gamit sa pagbuo
ng malinaw at mabisang paglalarawan
2. MAAYOS NA DETALYE
- nagkakaroon ng kakayahan ang
mambabasa na pakilusin ang kanyang
imahinasyon upang mailarawan sa isip
ang mga bagay-bagay na inilalarawan
3. PANANAW NG PAGLALARAWAN
- ang paglalarawan sa mga bagay-bagay
ay naaayon sa karanasan ng taong
naglalarawan sa bagay o pook na
kanyang inilalarawan
4. ISANG KABUUOAN O IMPRESYON
- mahalaga na mahikayat ang mga
mambabasa na makabuo ng isang
impresyon sa paksang inilalarawan
TEKSTONG PERSWEYSIB AT TEKSTONG
ARGUMENTATIBO
TEKSTONG PERSWEYSIB
- Isang tekstong nanghihikayat AT
nangangailangan ito ng ebidensya o
pagpapatotoo (Hal. Dokumento)
- Naglalahad ng konsepto, pangyayari,
bagay o mga ideya na nagsasaad ng
masining na pagpapahayag sa mga
mambabasa
- Gumagamit ng mga nakagaganyak na
pananalita
- Uri ng tekstong ginagamit sa radyo at
telebisyon
- Nararapat na maging kaakit-akit ang
nilalaman nito upang makuha ang interes
ng mga mambabasa, manonood at
tagapakinig
- Layuning maglahad ng isang opinyong
kailangang mapanindigan at
maipagtanggol sa tulong ng mga
patnubay at TOTOONG DATOS upang
MAKUMBINSI ang mga mambabasa
HALIMBAWA:
• Editoryal
• Patalastas o komersyal
• Kampanya sa rally
• Plataporma ng mga kandidato tuwing
panahon ng eleksyon
3 PARAAN NG PANGHIHIKAYAT AYON KAY
ARISTOTLE
1. ETHOS
- kung paanong ang “karakter” o
“kredibilidad” ng tagapagsalita ay
nakaiimpluwensya sa tagapakinig
 kilala bilang isang awtoriti sa
paksang tinatalakay
 personal na kakilala ng
tagapagsalita ang taong tinutukoy
 paggamit ng sanggunian
 ang pangalan ay totoong kilala sa
larangang tinatalakay
HALIMBAWA:
Mahatma Gandhi – “civil obedience”
2. PATHOS
- paggamit ng emosyon ng tagapagsalita
upang mahikayat ang tagapakinig
 Nang-aakit ang kanyang pananalita
gamit ang emosyon
  Paggamit ng tinig, salita,
 Paraan ng pagbigkas
3. LOGOS
- paggamit ng katwiran/ rason upang
bumuo ng mga argumento
 INDAKTIBO: nagsisimula sa maliit na
detalye hanggang sa marating
ang konklusyon
 DEDAKTIBO: nagsisimula sa
panlahat (general) tungo sa maliliit
na detalye
TANDAAN:
 Ang tekstong Persweysib ay iba sa
tekstong Argumentatibo
 Sa Persweysib, hinihikayat ng manunulat
ang kanyang mga mambabasa o
tagapakinig na MANIWALA sa kanilang
inilalahad
 Sa Argumentatibo, naghahain ng isang
PROPOSISYON na maaaring tutulan o
sang-ayunan
TEKSTONG ARGUMENTATIBO
- Tekstong naglalahad ng mga posisyong
umiiral na may kaugnayan sa mga
PROPOSISYON na pagtatalunan (sang-
ayon ka ba o hindi?)
- Naglalahad ng paniniwala, pagkukuro, o
pagbibigay ng pananaw hinggil sa
isang mahalaga o napapanahong isyu
ELEMENTO NG TEKSTONG ARGUMENTATIBO
1. PROPOSISYON
- ang pahayag na inilalatag upang
pagtalunan o pag-usapan. (Abad, 2004)
- Ito ay dapat mapagkasunduan bago
magsimula ang pagbibigay ng
argumento ng dalawang panig
HALIMBAWA: Ang pagpapatupad ng death
penalty ay makatutulong para mabawasan
ang kriminalidad sa bansa
2. ARGUMENTO
- Ito ang pagpapahayag ng mga dahilan
at ebidensya upang maipagtanggol ang
katuwiran ng isang panig
- Ang nangangatwiran ay kailangang may
sapat na kaalaman sa proposisyon
upang makapaglahad ng mahusay na
argumento
BAHAGI NG TEKSTONG ARGUMENTATIBO
1. SIMULA/PANIMULA
- Ito ang dahilan kung bakit sinusulat at
binabasa ang isang teksto
- Layunin nitong ihanda ang mga
mambabasa
- Mahalagang makuha ng manunulat ang
atensyon at damdamin nila, kailangan
itong maging mapanghikayat
2. KATAWAN O GITNA
- Ito ang magsisilbing dahilan ng mga
mambabasa upang manatili silang tapat
matapos ang isang mabisang simula
- Kinakailangang maayos na maihanay at
maipaliwanag ang mga argumento at
katwiran
- Ang bawat katwiran ay kailangan
masuportahan ng mga ebidensya, datos
o istatiska, pahayag ng mga awtoridad o
di kaya’y mga kolaboratibong pahayag
mula sa aklat, sa mga magazine, dyaryo,
at iba pang babasahin
3. KONKLUSYON O WAKAS
- Sa bahaging ito, inilalatag ng manunulat
ang KABUOAN niyang pananaw ukol sa
kanyang proposisyon
- Kinakailangang MATIBAY ang
konklusyong binuo batay sa mga
PATUNAY na kanyang inilahad sa
katawan ng kanyang talumpati
- Kailangang maging tuwiran, payak,
mariin, malinaw at mabisa.
- Kailangang tinitiyak sa pagwawakas na
ang sinumang maaaring may taliwas na
opinyon ay makukumbinsi na ng
manunulat o mananalumpati

KATANGIAN AT NILALAMAN NG MAHUSAY NA

TEKSTONG ARGUMENTATIBO

 Mahalaga at napapanahon ang

paksa
 Maikli ngunit malaman at malinaw na
pagtukoy sa tesis sa unang talata ng
teksto
 Malinaw at lohikal na transisyon sa
pagitan ng mga bahagi ng teksto
 Maayos ang pagkakasunud-sunod ng
mga talatang naglalaman ng mga
ebidensya ng argumento
 Matibay na ebidensya para sa
argumento