Ferdinand E.

Marcos - Jose Diokno

- Dineklara ang Batas Militar
- Ginamit ang sandatahang lakas
o Arestuhin at ikulong ang mga
kalaban
 Masagawa ang mga
malawakang pagbabago
Kalaban: mamahayag at
komentarista sa radio at
telebisyon at mga kalaban
sa politika
- JOvito Salonga
- Ramon V. Mitra
- Senador Francisco “Soc” Rodrigo
- Joaquin “Chino” Roces – tagapaglathala
ng Manila Times
- Teodoro M. Locsin – patnugot ng
Philippine Free Press
- Maximo Soliven – mamamahayag sa
dyaryo
- Amando Doronila – mamamahayag sa
dyaryo

 Pinarusahan at Eugenio “Geny” Lopez Jr.

pinapapatay
o Anak ni Eugenio Lopez Sr
- Pinasara ang mga pahayagan,
o Kinulong at pinagbintangang
palimbagan, radio, telebisyon
may plano patayin si Marcos
- Pinangasiwaan ang pagpapatakbo ng
o Inangkin ng mga Marcos at
mga kakailanganin ng publiko
kanyang mga crony ang
o Eroplano – Philippine Airlines
malalaking kompanya ng mga
o Telepono – Philippine Long
Lopez bilang kapalit ng
Distance Telephone Company
pagpapalaya kay Geny subalit
(PLDT)
hindi naman siya pinalaya
o Manila Electric Company
(MERALCO)- pag-aari ng mga Lino Brocka
Lopez
o Mahusay na director
o Iligan Integrated Steel Mill
o Inakusahan at pinakulong dahil
- Pinigil ang pagbibiyahe ng mga Pilipino
gumawa ng mga subersibong
at di basta basta makakalabas ng bansa
pelikula laban kay Marcos
- Mga dayuhan lang ang pwede
o “Bayan Ko”- pinagbawal sa
makabiyahe sa labas ng bansa
bansa
- Bawal ang mga rali, demonstrasyon ng
o 1983- tinatag ang
mga bata, pagwewelga ng mga
manggagawa at pagkakaroon ng organisasyong “Concerned
pampublikong pagpupulong Artists of the Philippines” (CAP)
- Kinumpiska ang lahat ng mga sandata at 2 taon pinamunuan ito
ng mga tao at inaresto ang babatikos sa  Ipaglaban ang
pangulo karapatan at kalayaan
ng mga tao
Mga Masamang Karanasan  Naging aktibo sa mga
rali lalo nang napatay si
Mga kinulong dahil sa kanilang paglaban at
Ninoy Aquino
pagbatikos kay Marcos  nagbigay daan sa
pagbuo ng mga smahan laban kay MArcos

- Senador Benigno Aquino Jr

Benjamin “Behn” Cervantes Marcos at nagsabi na
may bago ng
o Isang propesor, actor, director
Constitution
at freedom fighter
 Hindi maaari
o Nagsulong ng Free the Artist,
kasi walang
Free the Media Movement,
plebisitong
Justice for Aquino, Justice for
nagawa
All (JAJA), Congress for the
 Tinawag
Restoration of Democracy
lamang ang
(CORD) at Nationalist Alliance
mga tiga barrio
for Freedom, Justice and
councils at
Democracy
tinanong kung
Benigno Aquino Jr nagugutom at
sumagot sila ng
o Senador bago magBatas Militar Oo- umayon
o Pinakulong dahil ayaw sa daw ang mga
pamamalakad ni Marcos tao sa bagong
o Nagkasakit at pinayagang Konstitusyon
magpagamot sa US  Javellana Case
o Sinabi sa kanyang talumpati vs Executive
nong Pebrero 15, 1981 sa US Secretary, si
 Pagdeklara ni Marcos Javellana ay
ng Batas Militar noong nagpunta sa
Setyember 23, namatay Supreme Court
ang demokrasya at tinanong
 Pinakulong ang lahat ng kung illegal ang
di gusto ang Constitution 
pamamalakad ni Supreme
Marcos Court 6 sa 10
 Lahat ng miyembro ng ang nagsabi na
Constitutional di ito napabisa
Convention ay ng tama
pinatawag at binigay sa
kanila ang isang Mga Pangyayaring Nagbigay Daan sa People
Constitution at Power Revolution
pinapirma ito sa kanila Pagpaslang kay Benigno Aquino Jr
 Nakapirma ang lahat
maliban sa mga - Hinintay ang pagbalik ni Ninoy galing sa
nakakulong at US
pinakawalan ang mga - Nagsabit ng mga dilaw na laso bilang
nakapirma sa bagong tanda ng kanilang kasiyahan
Constitution - DUmating si Ninoy sakay ng jet ng China
 January 17, 1973 – Airlines buhat sa Taipei noong Agosto
lumabas sa TV si 21, 1983
 - Nasa ilalim ng proteksyon ng Aviation
Security Command (AVSECOM) sa
pamumuno ni Heneral Luther Custodio,
siya ay napatay pagkababa ng eroplano
- Napatay din si Rolando Galman
o Pinagbintangang bayarang
miyembro ng New People’s
Army (NPA) na siya daw
pumatay kay Aquino
- Ang pagkapatay kay Ninoy ay gumimbal
sa buong bansa
o Kumalat agad sa buong mundo
o KInatawan ng US  karuwagan
at kasuklam-suklam na
pangyayari
o NAgpalabas din si Marcos ng
kanyang pahaya na
kumukondena sa pagpaslang at
sinabing itong “kabuktutan at
nakalulunos”
- Sa libing ni Ninoy noong Miyerkules,
Agosto 31, 1983, mahigit 2Milyong tao
ang nakiluksa at naghatid sa kanya sa
huling hantungan
o Pinakaramaraming bilang ng
taong nakiramay
Protesta Laban sa Pamahalaan
- Maraming rali pagkatapos ng
pagkamatay ni Ninoy
- Nagsabit ng mga dilaw na laso at
nagsuot ng damit na dilaw at hiningi
ang pagbibitaw ni Marcos sa
panunungkulan
- Pinangunahan ni Gng Cory C. Aquino
ang masiglang paglalakad sa kalye
o Kasama sina Behn Cervantes at
Lorenzo Tanada sa Lungsod ng
Makati – pinaulanan ng dilaw
na confetti
- Sa loob ng batas military
o Naghirap ang mga Pilipino
o Nasikil ang kanilang kalayaan
o Nagkaisa ang mga magsasaka,
manggagawa, kabataan at
propesyonal sa paghingi ng
pagbabago sa pamahalaan
Mga Iba pang Kaganapan
Enero 17, 1981 – Nilagdaan ni Marcos ang Prok.
Blng 2045 na nagwakas ng Batas Militar Sa
Pilipinas
- Proklamasyon Bilang 2045
o Hakbang patungo sa
normalisasyon ayon kay Marcos
o Pagpatuloy ng mga militar sa
ilang lugar upang mapigil ang
krimen, rebelyon at subersiyon
o Mananatili ang kapangyarihan
ng Pangulo na bumuo ng batas
at magpaaresto ng kalaban
o Manatiling suspendido ang
karapatan ng mamamayan sa
writ of habeas corpus o
karapatang maging Malaya sa
pag-aaresto at sa pagkakulong
nang walang paglilitis sa
rehiyong awtonomo sa
Mindanao
o Lahat ng proklamasyon,
kautusan, liham, batas na
pinagtibay ni Marcos ay
magiging bahagi ng batas
- Hindi ito nangangahulugan ng pagbalik
ng demokrasya
Abril 7, 1981 - pinagtibay ang pamahalaang
parlamentaryo ng Bagong Republika
o Sinang-ayunan ng taong bayan
sa isang referendum sa mga
panukalang pagbabago sa
Saligang Batas 1973
o Marcos pa rin ang
nagdedesisyon
o Punong Ministro
  Pinuno ng Executive
Committee
 Nangangasiwa sa pang-
araw araw na Gawain
ng pamahalaan
Hunyo 16, 1981 – nagkaroon ng halalan para sa
pagkapangulo ayon sa tinakda ni Marcos
o Para magkanormalisasyon sa
bansa
o Nakalaban ni Marcos sa halalan
sina Bartolome Cabangbang at
Alejo Santos
o Nanalo pa rin si Marcos
Mga Patakaran sa Bagong Pamahalaan
Pamahalaang Parlamentaryo
- Kakaiba dahil si Marcos ang gumgawa
ng lahat ng mahahalagang kapasiyahan
o Naging diktador si Marcos
Cesar A. Virata - hinalal ng Batasang Pambansa
bilang Punong Ministro ayon kay Marcos
- Ginagawa ang pang-araw-araw na
pangangasiwa ng pamahalaan
*TUnay na parlamentaryo  panseremonya
lang ang Pangulo at nasa Punong Ministro ang
pamamahala
Pagbagsak ng Ekonomiya
Mga sanhi sa pagbagsak ng ekonomiya:
1) pagpaslang kay Sen. Benigno Aquino Jr noong
Agosto 21, 1983 nang siya ay bumalik sa
Pilipinas  kinagimbal ng mga tao at naging
dahilan ng pagkamuhi at paggising ng
damdaming makabayan
2) pagkakaroon ng sunod-sunod na rali at
demonstrasyon na humiling magbigay
katarungan sa pagpatay kay Ninoy Aquino,
pagpapalaya ng mga political prisoners, at
pagbabalik ng kalayaaan at katarungan sa bansa
3) paglisan ng mga dayuhang namumuhunan sa
kalakal ng bansa
4) paglipat ng puhunan ng mga negosyanteng
Pilipino sa ibang dahil sa takot na magkaroon ng
digmaang sibili
5) pag-alis ng mga mamamayan ng kanilang
perang nakalagak sa mga bangko dahil sa takot
nila itong mawala
6) pagsara ng maraming bangko
7) pagtanggi ng mga bangko na magpautang
pangmuli sa pamahalaan dahil sa takot na hindi
ito mabayaran
8) pag-iwas ng mga turista na pumunta sa ating
bansa dahil sa kawalan ng seguridad
9) pagbaba ng halaga ng pananalapi
10) paghina ng produksiyon dahil sa kakulangan
ng pondo na naging dahilan ng pagbawas ng
mga manggagawa o tuluyang pagsasara ng mga
pabrika at paghina ng negosyo
Snap election 1986
- Nagkaroon ng snap election noong
Pebrero 7, 1986
o Ginanap bilang patunay na
mabuti ang kalagayan ng
Pilipinas at may tiwala ang mga
Pilipino sa pamamahala ni
Marcos
 Mga dayuhan, US,
International Monetary
Fund at World bank ay
nangamba dahil sa
malalang kalagayan ng
bansa inalam ang
tunay na kalagayan ng
bansa at kredibilidad ni
Marcos

- Tumakbo sina:
o Gng Corazon “Cory” Aquino vs
Ferdinand E. Marcos –
Presidente
o Salvador “ Doy” Laurel vs
Arturo Tolentino– bise-
presidente
- National Citizens’ Movement for Free
Election (NAMFREL)  nanalo si Aquino
at Laurel na may lamang na 800,000
boto
o Isang kilusan na binubuo ng
mga mamamayan na
nagbibigay ng libreng serbisyo
upang mabantayan ang mga
presinto at maiwasan ang
pandaraya sa halalan
- Opisyal na pagbibilang ay ginawa ng
Commission on Elections (COMELEC) sa
Philippine International Convention
Center (PICC), 3,000 computer encoders
ang nagwalk-out noong Pebrero 9
bilang protesta sa nakita nilang
pandaraya sa bilangan
o Sinabi na nanalo sina Marcos at
Tolentino, pinagtibay ng
Batasang Pambansa
o Naproklama sina Marcos at
Tolentino
 Maraming tao ang
nagalit
 Ayaw tanggapin ni Cory
ang resulta at
nanawagan ng civil
disobedience at huwag
kilalanin ang
pamahalaan ni Marcos
Pagtiwalag sa Pamahalaan
Pebrero 22, 1986 – tumiwalag sina Juan Ponce
Enrile (Ministro ng Tanggulang Pambansa) at
Heneral Fidel V. Ramos (Vice-Chief of Staff ng
Sandatahang Lakas)
- Sinabi nila sa TV ang kanilang pagbibitiw
sa tungkulin
- Sinabi na si Cory talaga ang nanalo sa
halalan at hiningi na magbitiw si Marcos
sa tungkulin
- Nanawagan sa mga mamamayan na
suportahan sila at bigyan ng
proteksiyon ang mga military na
tumiwalag sa pamahalaan
- Simula ng People Power I revolution
People Power I revolution o Rebolusyong EDSA
- Nanawagan si Arsobispo Jaime Cardinal
Sin ng Maynila sa mga estasyon ng radio at sa
mga mamamayan upang tulungan sina Enrile at
Ramos
- Agapito Aquino-> nakababatang kapatid
ni Ninoy
- Nagtipon-tipon ang mga tao sa Epifanio
delos Santos Avenue (EDSA) sa pagitan
ng Kampo Aguinaldo at Kampo Crame
- Nagdala ng mga pagkain at inumin at
maghanda sa mga mangyayari
- Nagpadala ng sundalo at tangke si
Marcos ngunit sinalubong ito ng mga
tao, madre at pari
- Pinakausapan ang mga sundalo na
huwag paputukin ang mga baril at
tangke
- Nagsikantahan ng mga makabayang
kanta
- 3 Milyon tao ang nagpunta sa EDSA, sa
channel 4 at sa Mendiola Bridge para
mapakita ang suporta sa rebolusyon
- 90% ng mga sundalo sumporta kina
Ramos at Enrile
Pamahalaang Corazon C. Aquino
(Pebrero 25, 1986 – Hunyo 30, 1992)
- Pebrero 25, 1986 – 1020am
 o Naproklama si Cory Aquino
bilang Presidente at Doy Laurel
bilang Bise-Presidente sa Club
Filipino, Greenills, San Juan,
Metro Manila
- Pebrero 25, 1986, 1220pm
o Naproklama si Marcos na
pangulo sa Malacanang
Saligang Batas 1987
- Nagpatuloy ang pagdaloy ng mga tao sa
EDSA, Mendiola at Channel 4
- Pebrero 25, 1986, 930pm
o Umalis si Marcos, kanyang
pamilya at mga kaibigan
patungong Hawaii , USA
- Napasok ng mga tao ang Malacanang,
pinagsisira ang mga papeles at pag-aari
ng mga Marcos
- Naghiyawan ang mga nasa EDSA at
Channel 4
Ang Rebolusyonaryong Pamahalaan
- Tinatatag ni Pangulong Aquino
Pamahalaang Demokrasya
- Pinawalang bisa ang Saligang Batas
1973 dahil sa Malaki at malawak na
kapangyarihan na binigay nito kay
Marcos
- Binuwag ang Batasang Pambansa upang
makapagpatibay din siya ng batas
- Nagtalaga ng kanyang mga gabinete
Presidential Commission on Good Governance
(PCGG)
- Nilikha para maibalik ang $5-10B na
nanakaw ni Marcos sa kaban ng bayan
ayon sa imbestigasyon ni dating
Senador Jovito Salonga
Constitutional Commission (ConCom)
- Binuo para maging matatag ang
demokrasya sa bansa
- Babalangkas sa Saligang Batas na
magiging batayan ng ika-5 Republika ng
Pilipinas
- Hinirang ni Pangulong Aquino ang 48 na
kasapi nito
- Pangulo ng Kumbensiyon : Cecilia
Munoz Palma
- Kinunsulta iba’t ibang sector
- Natapos ang Saligang Batas noong
Oktubre 12, 1986
- Hinarap sa plebisito
- Pinagtibay ng sambayanan noong
Pebrero 2, 1987
- Humigit kumulang 85% ang sumang-
ayon
- Pagpapatibay ng Saligang Batas –
nagbigay wakas sa rebolusyonaryong
pamahalaan ng Pangulong Aquino
- Nagbigay daan sa lubusang pagkatatag
ng ika-5 Republika ng Pilipinas
- Saligan ng ating demokratikong
pamahalaan ngayon
- Panimula at Artikulo II, Seksyon 1 ng
Konstitusyong 1987
o Pilipinas ay isang estadong
republika at demokratiko
- Ang mga nasa wastong gulang ay
maaring bumoto
- Ang nakakarami ang inaasahang
nasusunod sa pamamagitan ng pagboto
o plebisito
- Ang mga mamamayan ay may
karapatan at kalayaan
o Nakakalahok sa gawaing
political ng pamahalaan sa
pamamagitang ng sama-
samang pagkilos
o May tungkulin na makilahok sa
mga programa at proyekto ng
pamahalaan para sap ag-unlad
ng pamumuhay ng bansa
 - Maaring makialam ang mga
mamamayan kung paano patakbuhin ng
pinuno ang pamahalaan
o Sila boboto nga mga pinunong
gagawa ng batas
 Mananagot sa kanilang
mga patakaran at pag-
uugali ang mga
nabotong pinuno
- Dahil nasa mamamayan ang
kapangyarihan ng demokrasya, dapat
maging responsible dahil alam nila na
ang tagumpay o kabiguan ng
pamahalaan ay nakadepende sa kanila
o May tungkuling sundin ang mga
patakaran ng mga pamahalaan
o Hindi kailangang gumamit ng
dahas
 Halalan
 Pagsusog ng mga
pagbabago sa
konstitusyon
 Legal o konstitusyonal
na proseso na pagpalit
ng pinuno o kayarian ng
pamahalaan
Mga Karapatan ng Mamamayan ayon sa
Saligang Batas 1987
Artikulo III ng Saligang Batas – nakasaad ang
mga karapatan ng mamamayan (Katipunan ng
mga KArapatan o Bill of Rights)
1) Seksiyon 1 : mabuhay, Malaya, pagkaroon ng
ari-arian at pantay na pangangalaga ng
karapatan
2) Seksiyon 2: kapatanagan ng sarili,
pamamahay, papeles at mga bagay-bagay laban
sa hindi makatuwirang paghahalughog at
pagsamsam
3) Seksiyon 3.1 : pribado ang pakikipag-ugnayan
at komunikasyon
4) Seksiyon 4: makapagpahayag o
makapagsalita, makipagpulong at magpetisyon
sa pamahalaan
5) Seksiyon 5: makapamili ng relihiyon
6) Seksiyon 6: manirahan sa iba’t ibang bahagi
ng bansa at maglakbay
7) Seksiyon 7: mapagbatiran hinggil sa mga
bagay-bagay na may kinalaman sa tanan
- malaman ang mga opisyal na record
tungkol sa mga opisyal na Gawain, mga datos
ng mga Gawain ng pamahalaan
8) Seksiyon 8: magtatag ng mga asosasyon, mga
unyon o mga kapisanang hindi lalabag sa batas
9) Seksiyon 9: hindi dapat kunin ang pribadong
ari-arian ukol sa gamit pambayan na walang
wastong kabayaran
10) Seksiyon 10: hindi dapat magpatibay ng
batas na sisira sa pananagutan ng mga kontrata
11) Seksiyon 11: pagpapahalaga ng Estado ang
karangalan ng bawat tao at ginagarantiya ang
lubos na paggalang sa mga karapatang pantao
Mga Tungkulin ng Mamamayan ayon sa
Saligang Batas 1987 (Artikulo IV ng Saligang
Batas)
1) Maging matapat sa Republika ng Pilipinas
2) Igalang ang bandilang Pilipino
3) Ipagtanggol ang Estado
4) Tumulong sa kaunlaran at kagalingan ng
Estado
5) Ipagtanggol ang Saligang Batas at ibang batas
ng Pilipinas
6) Makipagtulungan sa mga maykapangyarihan
7) Gamitin ang mga karapatan nang may kalakip
na pananagutan at may marapat na paggalang
sa karapatan ng iba
8) GUmawa ng kapaki-pakinabang na Gawain
9) Magparehistro at bumoto
10) magbayad ng buwis
Pambansa at Lokal na eleksiyon
- Nanumbalik ang demokrasya
- Malayang pagtatalakayan sa mga
diyaryo, radio at telebisyon
- Pambansang eleksiyon noong Mayo 11,
1987  mga senador at mga miyembro
ng Kapulungan ng Kinatawan
Kagawarang Tagapagbatas  24 na
senador at 250 ang sa Kapulungan ng
Kinatawan
- Lokal na eleksiyon noong Enero 18,
1988 alkalde, bise-alkalde at
konsehal
- Marso 28, 1989  barangay
- Halalan => patunay na metatag ang
demokrasya sa bansa
Mga Kontribusyon ng Pamahalaang Aquino
Malaking suliranin ng Pamahalaang Aquino
 Malaking pagkakautang ng bansa sa
World Bank at International Monetary
Fund
o Kinailangan ni Aquino na
hikayatin ang mga ibang bansa
para mamuhunan sa Pilipinas
Japan, Indonesia, Singapore
at USA
Mga Proyektong Ginampanan Para sa Pag-
angat sa Ekonomiya
Free Enterprise system – malayang pagtatag ng
mga negosyo bilang pangkalahatang patakaran
sa pangangalakal
Trade Liberalization – pagbibigay-kaluwagan,
pag-aalis sa mga control at pagpapataw ng
malaking buwis sa mga kalakal na pinapasok sa
bansa
Asset Privatization Trust – pagsasapribado o ang
pagbebenta ng mga korporasyong pag-aari ng
pamahalaan sa mga pribadong mangangalakal
PAgbuwag ng monopoly ng asukal, niyog, saging
at iba pang kalakal
Pagtulong sa mga Pilipino na makapagtrabaho
sa ibang bansa – nakatulong upang mabawasan
ang kawalan ng trabaho ng 9,7%
Paggawa ng mga impraestruktura tulad ng
daan, flyover, paaralan at balon (wells)
Mga Proyektong Ginampanan Para sa
Kababaihan, Mahihina at mga Naging biktima
Bureau of Women’s Welfare – nangangalaga sa
kapakanan ng kababaihan at mag-aangat ng
kanilang kaalamang pangkabuhayan
Crisis Intervention Center - mga babaeng
nakaharap sa panganib tulad ng pang-aabuso at
pagbugbog ng asawa, biktima ng rape, illegal
recruitment, di boluntaryong prostitusyon at iba
pa
Kautusang Tagapagpaganap Blg 56-
Kapangyarihan ng Department of Social Work
and Development (DSWD) na alagaan ang mga
batang biktima ng pang-aabusong senswal o
prostitusyon
Day Care Law (Batas Republika 6972) –
pangangalaga at proteksiyon sa mga bata sa
barangay
GAwaing Pangkabuhayan – para sa mga
matatanda
17000 typhoon-resistant core shelters – para sa
laging dinaraanan ng bagyo
Mga Proyektong Ginampanan Para sa
Katahimikan Kaligtasan
- National Reconciliation and
Development Program (NRDP) –
 matugunan kung bakit may pag-aalsa, - Balangkas para sa pagmatagalang
pagrerebelde at mabigyan sila ng katahimikang pang-industriya at
alternatibong paraan upang makabalik sectoral na samahan
sa tahimik na pamumuhay

***bumaba ang bilang ng komunista,

Mga Suliranin ng Pamahalaang Aquino
dumalang ang terorismo, pagsuko ng mga
rebeldeng Muslim, nasupil ang 7 kudeta
- napabuti kalagayan ng mga sundalo sa
pagtaas ng sahod
- dinagdagan ang mga pensiyon ng mga
beterano at retiradong sundalo
Mga Proyektong Ginampanan Para sa
Edukasyon
Free Secondary Public Education Act of 1986
Nagpagawa ng mga Paaralan
- 2729 elementarya
- 478 sekondarya
Pagtaas ng sahod ng mga guro
Mga Proyektong Ginampanan Para sa Mga
Manggagawa
- 25,000 komunista na ibig buwagin ang
pamahalaang demokratiko
- Pagkalugmok ng ekonomiya
- Malawakang paghihirap ng
mamamayan
- $27B pagkakautang sa mga dayuhang
bansa
- Pagkalugi ng mga bangkong pag-aari ng
mga pamahalaan
- Pagbagsak ng moralidad ng
mamamayan
- Kawalan ng trabahong mapapasukan
- Malawakang katiwalian sa pamahalaan
- Kawalan ng tiwala ng mga local at
dayuhang negosyante sa ekonomiya ng
bansa
- Pagbawi ng mga nanakaw na pera ng
mga Marcos sa kaban ng bayan na
umabot sa $5-10B

Summer Work Appreciation Program (SWAP)

- Para sa mga kabataang hindi nag-aaral

at nagbabakasyon

Community Employment and Development

Program

- Pagpagawa ng mga daan at pinag-ibayo

ang mga rural na komunidad

Overseas Employment

- Nagpadala ng 378,000 na manggagawa

sa ibang bansa noong 1985 na dumami
hanggang 615,000 noong 1991
- Dolyar ang kita

Industrial Peace Accord (IPA)