5 6334758929725128842

‫فوق العاده ګڼه‬ ‫چجحچ‬
‫فوقالعادهګڼه‬
‫قانون اجراآت اداری‬ ‫د اداري اجراآتو قانون‬
‫تاريـخ نشـر‪)۷۱(:‬حملسال‪ ۷۹۳۱‬هـ ‪ .‬ش‬ ‫دخپرېدونېټه‪:‬د‪۷۹۳۱‬هـ‪.‬شكالد وريدمياشتې (‪)۷۱‬‬

‫نمبر مسلسل‪)۷۹۳۱(:‬‬ ‫پرله پسې نمبر‪)۷۹۳۱(:‬‬
‫دعدنيـې وزارت‬ ‫د امتيـبز خبوند‪:‬‬
‫مسئىل چهىونكی‪ :‬قبنىنمم محمدرحیم "دقیق"‬
‫‪0700547857‬‬
‫‪۳2۳2314204‬‬ ‫د دفتر تيهفىن‪:‬‬
‫‪۳۸۳۳14۸1۸4‬‬ ‫مرستيبل‪:‬نىرعهم‬
‫‪0787427390‬‬ ‫مهتمـم‪:‬محمد جبن‬
‫‪www.moj.gov.af‬‬ ‫وة سبيت‪:‬‬
‫(‪)21,44‬افغبنی‬ ‫قيمت(به اسبس قرارداد)‪:‬‬
‫(‪)3۳۳۳‬جهد‬ ‫تيراژ چبپ‪:‬‬
‫(‪)۸4‬صفحه‬ ‫تعداد صفحبت به شمىل پشتی‪:‬‬
‫بهیر‬ ‫مطبعه‪:‬‬
‫آدرس‪:‬وزارت عـدنيه‪ ،‬ريبست نشراتو ارتببطعـبمه‪،‬سرک(‪)15‬وزیرمحمداکبرخبن (شیرپىر)کببم‬
‫مسلسل نمبر (‪)۱۲۹۸‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫فرمان تقنینی‬ ‫د اداري اجراآتو د قانون د توشېح‬

‫رئیس جمهور اسالمی افغانستان‬ ‫په هکله د افغانستان اسالمي‬
‫درمورد توشیح قانون‬ ‫جمهوریت د رئیس‬
‫اجراآت ادار‬ ‫تقنیني فرمان‬
‫شماره‪)265( :‬‬ ‫ګڼه‪)۲۶۵( :‬‬
‫تاریخ‪1396/12/۱۳ :‬‬ ‫نېټه‪۱۳۹۶ /۱۲ /۱۳ :‬‬
‫مادۀ اول‪:‬‬ ‫لومړۍ ماده‪:‬‬
‫ه تأسی از احکتام جتء ‪16‬متادۀ‬ ‫د افغانستتتان د اساستتي قتتانون د‬
‫شصت و چهارم و مادۀ هفتتاد و نهم‬ ‫څلور شپېتمې مادې د ‪ ۱۶‬جتء او د‬
‫قانون اساسی افغانستتتان‪ ،‬قتانون‬ ‫نهه اویایمې مادې د حکمونو له مخې‪ ،‬د‬
‫اجراآت ادار رانه ه اساس مصتو ه‬ ‫اداري اجراآتو د قانون چې د افغانستان‬
‫شماره (‪ )20‬مؤرخ ‪1396/12/13‬‬ ‫استتالمي جمهوریتتت د نتتا ینې‬
‫نا ینۀ جمتت هور اسالمی افغانستان‬ ‫د ‪ 1396 /12 /13‬نېټې (‪ )۲۰‬ګڼې‬
‫ه داخل (‪ )5‬فصتل و (‪ )75‬متاده‬ ‫مصو ې پر نسټ د (‪ )۵‬فصتلونو او‬
‫تصویب گردیتده استت‪ ،‬توشتیح‬ ‫(‪ )۷۵‬مادو په دننه نې تصویب شوې‬
‫می دارم‪.‬‬ ‫ده‪ ،‬توشېح نوم‪.‬‬
‫مادۀ دوم‪:‬‬ ‫دوه یمه ماده‪:‬‬
‫وزیتتر عدلیتته و وزیتتر دولتتت‬ ‫د عدلیې وزیر او په پارلماني چارو نې‬
‫در امور پارلمانی مؤظف اند‪ ،‬قانون یاد‬ ‫د دولت وزیر مؤظف دي‪ ،‬یاد شتو‬
‫شده و ایت فرمتان را در ختتالل‬ ‫قانون او دغه فرمان د ملي شتوري د‬
‫تاد‬
‫تاریخ اناقت‬ ‫تدت (‪ ) 30‬روز از تت‬‫مت‬ ‫لومړنۍ غونډې د جوړېدو له نېټې څخه‬
‫نخستی جلسۀ شورا ملی ه آن شورا‬ ‫د (‪ )۳۰‬ورځو مودې په ترڅ نې‪ ،‬هغې‬
‫‪1‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫تقدیم نمایند‪.‬‬ ‫شوري ته وړاندې نړي‪.‬‬

‫مادۀ سوم‪:‬‬ ‫درېیمه ماده‪:‬‬
‫قانون اج راآت ادار سه ماه اتد از‬ ‫د اداري اجراآتو قانون په رسمي جریده‬
‫نشتتر در جریتتدۀ رستتمی‪ ،‬نافتتذ‬ ‫نې له خپرېدو څخته درې میاشتتې‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫وروسته نافذېږي‪.‬‬
‫مادۀ چهارم‪:‬‬ ‫څلورمه ماده‪:‬‬
‫ای فرمان از تتاریخ توشتیح نافتذ‬ ‫دغه فرمان د توشېح له نېټې څخه نافذ‬
‫و همتتراه تتا مصتتو ۀ نا ینتته‬ ‫او د افغانستان اسالمي جمهوریتت د‬
‫جمهور اسالمی افغانستتان و متت‬ ‫نا ینې له مصو ې او د نوموړي قانون له‬
‫قانون متذنور در جریتدۀ رستمی‬ ‫مت سره یوځا دې په رسمي جریتده‬
‫نشرگردد‪.‬‬ ‫نې خپور شي‪.‬‬
‫محمد اشرف غنی‬ ‫محمد اشرف غني‬
‫رئیس جمهور اسالمی افغانستان‬ ‫د افغانستان اسالمي جمهوریت رئیس‬
‫‪2‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫مصو ۀ‬ ‫د اداري اجراآتو د قانون د طرحې‬

‫نا ینۀ جمهور اسالمی افغانستان‬ ‫په هکله د افغانستان اسالمي‬
‫درمورد طرح قانون اجراآت‬ ‫جمهوریت د نا ینې‬
‫ادار‬ ‫مصو ه‬
‫شماره ‪) ۲۰( :‬‬ ‫ګڼه‪)20( :‬‬
‫تاریخ‪1396/ 12 /۱3 :‬‬ ‫نېټه‪1396 /12 /13 :‬‬
‫ه تأسی از حکم مادۀ هفتتاد ونهتم‬ ‫د افغانستتتان د اساستتي قتتانون د‬
‫قانون اساسی افغانستتان‪ ،‬طرح قانون‬ ‫نهه اویایمې مادې د حکم له مختې‪ ،‬د‬
‫اجتتراآت ادار داخل (‪ )5‬فصل‬ ‫ته د‬‫تانون طرحت‬‫تو د قت‬
‫اداري اجراآتت‬
‫و (‪ )75‬متتاده درجلستتۀ متتؤرخ‬ ‫افغانستان اسالمي جمهوریت د نا ینې‬
‫‪1396/12/13‬نا یتتتنۀ جمهور‬ ‫د ‪ 1396 /12 /13‬نېټې په غونتډه‬
‫استتالمی افغانستتتان تصتتویب‬ ‫نې د (‪ )۵‬فصلونو او (‪ )۷۵‬مادو پته‬
‫گردید‪.‬‬ ‫دننه نې تصویب شوه‪.‬‬
‫محمد اشرف غنی‬ ‫محمد اشرف غني‬
‫رئیس جمهور اسالمی افغانستان‬ ‫د افغانستان اسالمي جمهوریت رئیس‬
‫‪3‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪1397/1/15‬‬
‫فهرست مندرجات‬
‫قانون اجراآت اداری‬
‫فصل اول‬
‫احکام عمومی و اصول حاکم بر عمل اداری‬
‫قسمت اول‬
‫احکام عمومی‬
‫صفحه‬ ‫عنوان‬ ‫ماده‬
‫مبنی‪10.....................................................‬‬ ‫مادۀ اول‪:‬‬
‫اهداف‪10...................................................‬‬ ‫مادۀ دوم‪:‬‬
‫اصطالحات‪11...............................................‬‬ ‫مادۀ سوم‪:‬‬
‫ساحۀ تطبیق‪15..............................................‬‬ ‫مادۀ چهارم‪:‬‬
‫اشخاص ذیربط و اهلیت حقوقی برای انجام عمل‪16..........‬‬ ‫مادۀ پنجم‪:‬‬
‫قسمت دوم‬
‫اصول عمومی عمل اداری‬
‫اصل قانونیت‪16.............................................‬‬ ‫مادۀ ششم‪:‬‬
‫اصل برابری و مسا وات و ممنوعیت از تبعیض‪17...........‬‬ ‫مادۀ هفتم‪:‬‬
‫اصل بی طرفی‪18............................................‬‬ ‫مادۀ هشتم‪:‬‬
‫حمایت مؤثر از حقوق و منافع مشروع‪18...................‬‬ ‫مادۀ نهم‪:‬‬
‫‪4‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪1397/1/15‬‬
‫اصل حمایت از انتظارات مشروع‪18........................‬‬ ‫مادۀ دهم‪:‬‬

‫اصل تناسب‪19..............................................‬‬ ‫مادۀ یازدهم‪:‬‬
‫دسترسی به اسناد‪20........................................‬‬ ‫مادۀ دوازدهم‪:‬‬
‫مسؤولیت پذیری و پاسخ گویی‪21...........................‬‬ ‫مادۀ سیزدهم‪:‬‬
‫رعایت صرفه جویی‪21.......................................‬‬ ‫مادۀ چهاردهم‪:‬‬
‫فصل دوم‬
‫صالحیت و همکاری اداری‬
‫صالحیت‪22.................................................‬‬ ‫مادۀ پانزدهم‪:‬‬
‫تداوم ارایۀ خدمات عمومی‪23................................‬‬ ‫مادۀ شانزدهم‪:‬‬
‫اعمال صالحیت‪24..........................................‬‬ ‫مادۀ هفدهم‪:‬‬
‫آثار حقوقی تفویض صالحیت‪25 ............................‬‬ ‫مادۀ هجدهم‪:‬‬
‫همکاری اداری و حمایت تخنیکی‪26........................‬‬ ‫مادۀ نزدهم‪:‬‬
‫ممنوعیت اشخاص از اجرای عمل اداری‪27.................‬‬ ‫مادۀ بیستم‪:‬‬
‫جلوگیری از تضاد منافع‪28.................................‬‬ ‫مادۀ بیست ویکم‪:‬‬
‫‪5‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪1397/1/15‬‬
‫فصل سوم‬
‫تصامیم اداری‬
‫قسمت اول‬
‫اجراآت مربوط به تصمیم اداری‬
‫اجراآت‪30...................................................‬‬ ‫مادۀ بیست ودوم‪:‬‬
‫آغاز اجراآت‪31.............................................‬‬ ‫مادۀ بیست وسوم‪:‬‬
‫دخیل ساختن سایر اشخاص ذیربط‪31........................‬‬ ‫مادۀ بیست وچهارم‪:‬‬
‫اصل تحقیق‪32..............................................‬‬ ‫مادۀ بیست وپنجم‪:‬‬
‫حق استماع‪33...............................................‬‬ ‫مادۀ بیست وششم‪:‬‬
‫قسمت دوم‬
‫شرایط و انفاذ تصمیم اداری‬
‫شرایط شکلی‪34.............................................‬‬ ‫مادۀ بیست وهفتم‪:‬‬
‫مکلفیت ارایه دالیل‪35......................................‬‬ ‫مادۀ بیست و هشتم‪:‬‬
‫رهنمایی رسیدگی های اداری و قضایی‪36....................‬‬ ‫مادۀ بیست و نهم‪:‬‬
‫شرایط ماهوی‪37............................................‬‬ ‫مادۀ سی ام‪:‬‬
‫ابالغ به مخاطب‪38..........................................‬‬ ‫مادۀ سی ویکم‪:‬‬
‫اثر ابالغ‪40.................................................‬‬ ‫مادۀ سی ودوم‪:‬‬
‫سکوت اداری‪40............................................‬‬ ‫مادۀ سی وسوم‪:‬‬
‫‪6‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪1397/1/15‬‬
‫قسمت سوم‬
‫آثار تصمیم اداری و ابطال آن‬
‫اعتبار و تعلیق تصمیم اداری‪41..............................‬‬ ‫مادۀ سی وچهارم‪:‬‬
‫تصحیح اشتباهات‪42........................................‬‬ ‫مادۀ سی وپنجم‪:‬‬
‫انصراف از تصمیم اداری غیرقانونی‪42.......................‬‬ ‫مادۀ سی وششم‪:‬‬
‫لغو تصمیم اداری قانونی‪43..................................‬‬ ‫مادۀ سی وهفتم‪:‬‬
‫قسمت چهارم‬
‫اجراآت مربوط اعتراض مقدماتی‬
‫ماهیت و هدف اجراآت اعتراض‪45..........................‬‬ ‫مادۀ سی وهشتم‪:‬‬
‫حق درج اعتراض‪45.........................................‬‬ ‫مادۀ سی ونهم‪:‬‬
‫محتوا و شکل اعتراض‪46....................................‬‬ ‫مادۀ چهلم‪:‬‬
‫میعاد زمانی‪47...............................................‬‬ ‫مادۀ چهل ویکم‪:‬‬
‫ارایه اعتراض‪48.............................................‬‬ ‫مادۀ چهل ودوم‪:‬‬
‫آثار درج اعتراض‪49.........................................‬‬ ‫مادۀ چهل وسوم‪:‬‬
‫بررسی قابل پذیرش بودن اعتراض‪50.........................‬‬ ‫مادۀ چهل وچهارم‪:‬‬
‫بررسی مستدل بودن اعتراض‪52.............................‬‬ ‫مادۀ چهل وپنجم‪:‬‬
‫میعاد زمانی‪53...............................................‬‬ ‫مادۀ چهل وششم‪:‬‬
‫اجراآت‪54..................................................‬‬ ‫مادۀ چهل وهفتم‪:‬‬
‫‪7‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪1397/1/15‬‬
‫تصمیم در مورد اعتراض‪55.................................‬‬ ‫مادۀ چهل وهشتم‪:‬‬

‫شکل و اثار تصمیم‪56.......................................‬‬ ‫مادۀ چهل ونهم‪:‬‬
‫استرداد دارایی و جبران خساره‪56...........................‬‬ ‫مادۀ پنجاهم‪:‬‬
‫مصالحه‪57..................................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه ویکم‪:‬‬
‫قسمت پنجم‬
‫تطبیق و تنفیذ تصمیم اداری‬
‫مکلفیت و تعمیل‪58.........................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه ودوم‪:‬‬
‫صالحیت تنفیذ‪59...........................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه وسوم‪:‬‬
‫آغاز اجراآت تنفیذ‪59........................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه وچهارم‪:‬‬
‫اجراآت بعدی در مورد مهلت نهایی‪60......................‬‬ ‫مادۀ پنجاه و پنجم‪:‬‬
‫تنفیذ انجام عمل یا ترک عمل و سایل اجبار‪60...............‬‬ ‫مادۀ پنجاه وششم‪:‬‬
‫تنفیذ پرداخت نقدی‪62......................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه وهفتم‪:‬‬
‫تجویز مؤقت‪63.............................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه وهشتم‪:‬‬
‫فصل چهارم‬
‫قرارداد اداری‬
‫مفهوم قرارداد اداری‪63.....................................‬‬ ‫مادۀ پنجاه ونهم‪:‬‬
‫ساحۀ تطبیق قرارداد اداری‪64................................‬‬ ‫مادۀ شصتم‪:‬‬
‫موارد انعقاد قرارداد اداری‪65...............................‬‬ ‫مادۀ شصت ویکم‪:‬‬
‫‪8‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪1397/1/15‬‬
‫شکل قرارداد اداری‪66......................................‬‬ ‫مادۀ شصت ودوم‪:‬‬

‫اصول عام قرارداد‪66........................................‬‬ ‫مادۀ شصت وسوم‪:‬‬
‫اجراآت انعقاد قرارداد های اداری‪67........................‬‬ ‫مادۀ شصت وچهارم‪:‬‬
‫اعتبار قراردادهای اداری‪67..................................‬‬ ‫مادۀ شصت وپنجم‪:‬‬
‫عدم اعتبار قرارداد اداری‪68.................................‬‬ ‫مادۀ شصت وششم‪:‬‬
‫تعدیل قرارداد اداری‪69......................................‬‬ ‫مادۀ شصت وهفتم‪:‬‬
‫ختم قرارداد اداری‪70.......................................‬‬ ‫مادۀ شصت وهشتم‪:‬‬
‫مخالفت و ابطال‪71.........................................‬‬ ‫مادۀ شصت ونهم‪:‬‬
‫اجراء و تنفیذ قراردادهای اداری‪71.........................‬‬ ‫مادۀ هفتادم‪:‬‬
‫قابلیت تطبیق احکام قراردادهای حقوق خصوصی‪72.........‬‬ ‫مادۀ هفتاد ویکم‪:‬‬
‫فصل پنجم‬
‫احکام انتقالی‬
‫مسؤولیت مدنی دولت‪73...................................‬‬ ‫مادۀ هفتاد ودوم‪:‬‬
‫محکمۀ ذیصالح‪73..........................................‬‬ ‫مادۀ هفتاد وسوم‪:‬‬
‫وضع طرزالعمل و مقرره‪74..................................‬‬ ‫مادۀ هفتاد وچهارم‪:‬‬
‫انفاذ‪74......................................................‬‬ ‫مادۀ هفتاد وپنجم‪:‬‬
‫‪9‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫قانون اجراآت اداری‬ ‫د اداري اجراآتو قانون‬

‫فصل اول‬ ‫لومړی فصل‬
‫احکام عمومی و اصول حاکم‬ ‫عمومي حکمونه او پر اداري‬
‫بر عمل اداری‬ ‫عمل حاکم اصول‬
‫قسمت اول‬ ‫لومړۍ برخه‬
‫احکام عمومی‬ ‫عمومي حکمونه‬
‫مبنی‬ ‫مبني‬
‫مادۀ اول‪:‬‬ ‫لومړۍ ماده‪:‬‬
‫این قانون به تأسی از احکاام ماواد‬ ‫دغه قانون د افغانستان د اساسي قانون‬
‫پنجاهم و پنجاه و یکم قانون اساسی‬ ‫د پنځوسمې او یوپنځوسمې مااد د‬
‫افغانستان‪ ،‬وضع گردیده است‪.‬‬ ‫حکمونو له مخې‪ ،‬وضع شوی دی‪.‬‬
‫اهداف‬ ‫موخې‬
‫مادۀ دوم‪:‬‬ ‫دوه یمه ماده‪:‬‬
‫اهداف این قانون عبارت اند از‪:‬‬ ‫دد قانون موخې عبارت دي له‪:‬‬
‫‪ -1‬تنظیم امور مربوط باه اجاراآت‬ ‫‪ -۱‬په اداري اجراآتو پور د اړوندو‬
‫اداری‪.‬‬ ‫چارو تنظیمول‪.‬‬
‫‪ -2‬تنظیم ارتباط میان ادارۀ عاماه و‬ ‫‪ -۲‬د عامه ادار او ښاریانو ترمنځ د‬
‫شهروندان‪.‬‬ ‫اړیکې تنظیمول‪.‬‬
‫‪ -3‬حصول اطمیناان از قانونیات و‬ ‫‪ -۳‬د اداري اعمااالو او اختیاااري‬
‫مقتضی بودن اعمال اداری و تصاامیم‬ ‫تصمیمونو له قانونیت او مقتضي والي‬
‫‪10‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫اختیاری‪.‬‬ ‫څخه د ډاډ ترالسه کول‪.‬‬

‫‪ -4‬حمایت از حقوق افراد و مناافع‬ ‫‪ -۴‬په اداري تصمیمونو کې د افرادو له‬
‫مشروع در تصامیم اداری‪.‬‬ ‫حقوقو او مشروعو ګټوڅخه مالتړ‪.‬‬
‫‪ -5‬ا یجااااد و تقویااات ادارۀ‬ ‫‪ -۵‬پد ق انون کې ددرج شوو اصولو‬
‫سااالم و حاکمیاات قااانون از‬ ‫د تطبیق له الر د ساالمې ادار او‬
‫طریق تطبیق اصول مااندرج در این‬ ‫قانون د حاکمیت رامنځتاه کاول او‬
‫قانون‪.‬‬ ‫پیاوړي کول‪.‬‬
‫‪ -6‬کسب اطمینان از تطبیق اجراآتی‬ ‫‪ -۶‬د هغو اجراآتو له تطبیق څخه د ډاډ‬
‫که منافع و نیاز منادی هاای عاماه‬ ‫ترالسه کول چې عامه او خصوصي ګټې‬
‫وخصوصی را تأمین نماید‪.‬‬ ‫او اړتیاو تأمین کړي‪.‬‬
‫اصطالحات‬ ‫اصطالحګانې‬
‫مادۀ سوم‪:‬‬ ‫درېیمه ماده‪:‬‬
‫اصطالحات آتی در این قانون مفااهیم‬ ‫راتلونکې اصطالحګا نې پد قانون کې‬
‫ذیل را افاده می نماید‪:‬‬ ‫الند مفاهیم افاده کوي‪:‬‬
‫‪ -1‬عمل اداری‪ :‬فعل یا ترک فعل که‬ ‫‪ -۱‬اداري عمل‪ :‬هغه فعل یا د فعال‬
‫توسط ادارۀ عامه صورت می گیرد‪ ،‬از‬ ‫ترک دی چې د عامه ادار له لاوري‬
‫قبیل حکم مقام عامه ذیصالح‪ ،‬تصمیم‬ ‫صورت مومي‪ ،‬لکه د واکمن عامه مقام‬
‫اداری‪ ،‬قاارارداد اداری و اجااراآت‬ ‫حکم‪ ،‬اداري تصمیم‪ ،‬اداري قرار داد او‬
‫اداری‪.‬‬ ‫اداري اجراآت‪.‬‬
‫‪ -2‬تصمیم اداری‪ :‬عمل یک جانبۀ که‬ ‫‪ -۲‬اداري تصمیم ‪ :‬هغه یو اړخیز عمل‬
‫توسط ادارۀ عاماه در یاک ماورد‬ ‫دی چې په یوه ټاکلي مورد کې د عامه‬
‫معین به منظوراعمال اقتدار عامه اتخاذ‬ ‫اقتدار د اعمالولو په منظاور د عاماه‬
‫‪11‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫گردیااده و دارای اثاار حقااوقی‬ ‫ادار له لوري تر الس الند نیاول‬

‫می باشد‪.‬‬ ‫کېږي او د حقوقي اثر لرونکی وي‪.‬‬
‫‪ -3‬اجراآت اداری‪ :‬عملکارد هاای‬ ‫‪ -۳‬اداري اجراآت ‪ :‬هغه کړناې دي‬
‫است که جهت اتخاذ تصمیم اداری یا‬ ‫چې د اداري تصمیم د نیولو یا د اداري‬
‫انعقاااد قاارارداد اداری صااورت‬ ‫قرارداد د منعقد کولو لپاره صاورت‬
‫می گیرد‪.‬‬ ‫مومي‪.‬‬
‫‪ -4‬مقررات اداری‪ :‬اصاول وقواعدی‬ ‫‪ -۴‬اداري مقررات ‪ :‬هغه اصاول او‬
‫که به طور رسمی توسط ادارۀ عاماه‪،‬‬ ‫قواعد چې د عامه ادار په واسطه پاه‬
‫وضع و تصویب گردیده و اثر حقوقی‬ ‫رسمي ډول وضع او تصویب کېږي او‬
‫ایجاد می نمایاد از قبیال مقارره‪،‬‬ ‫حقوقي اثر رامنځته کوي لکه مقرره‪ ،‬د‬
‫اا‪،‬‬
‫انامه ها‬
‫اه‪ ،‬اساسا‬ ‫اوبات کابینا‬‫مصا‬ ‫کابینې مصوبات‪ ،‬اساسنامې‪ ،‬کړنالر ‪،‬‬
‫طرزالعمل ها‪ ،‬لوایح‪ ،‬مصوبات ادارات‬ ‫اوبات‪،‬‬‫اه ادارو مصا‬ ‫اې‪ ،‬د عاما‬ ‫ال یحا‬
‫عامه‪ ،‬رهنمود ها و سایر اسناد مشابه‪.‬‬ ‫الرښو دونه او نور ورته اسناد‪.‬‬
‫‪ -5‬صالحیت‪ :‬اقتدارعامه که مطاابق‬ ‫‪ -۵‬واک ‪ :‬هغه عامه اقتدار چې د عامه‬
‫احکام قانون به ادارۀ عامه یا متصدی‬ ‫چارو د اجراء په منظور د قاانون لاه‬
‫مقام عامه به منظور اجرای امور عاماه‬ ‫حکمونو سره سم عامه ادار یا د عامه‬
‫تفویض گردیده است‪.‬‬ ‫مقام متصدي ته تفویض شوی دی‪.‬‬
‫‪ -6‬تفااویض صااالحیت‪ :‬سپردن‬ ‫‪ -۶‬د واک تفااااویض‪ :‬د واک د‬
‫صالحیت از یک مقام عامه به مقام عامۀ‬ ‫تفویضوونکي عامه مقام په حضور یاا‬
‫دیگر در حضور و یا غیاب مقام عاماه‬ ‫غیاب کې له یوه عامه مقام څخه بال‬
‫تفویض کننده صالحیت‪ ،‬می باشد‪.‬‬ ‫عامه مقام ته د واک سپارل دي‪.‬‬
‫‪ -7‬اعااامال قااوه‪ :‬اسااتفاده از‬ ‫‪ -۷‬د قو اعمال‪ :‬د ځانګړي اغېز د‬
‫نیروی فزیکی در مقابل شاخص یاا‬ ‫رامنځته کولو په منظور د شخص یا شي‬
‫‪12‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫شاای بااه منظااور ایجاااد اثاار‬ ‫پر وړاند له فزیکي ځواک څخه ګټه‬
‫مشخص‪.‬‬ ‫اخیستل‪.‬‬
‫‪ -8‬صالحیت اختیاری‪ :‬وضعیتی است‬ ‫‪ -۸‬اختیاري واک ‪ :‬هغه وضعیت دی‬
‫که ادارۀ عامه تصمیم مناسب و معقول‬ ‫چې عامه اداره له اختیاري واکونو څخه‬
‫را با استفاده از صاالحیت اختیااری‬ ‫په ګټې اخیستنې د قانون له حمکوناو‬
‫مطابق احکام ق انون اتخاذ می نماید‪.‬‬ ‫سره سم مناسب اومعقول تصمیم نیسي‪.‬‬
‫‪ - 9‬اقتضای عمل اداری‪ :‬مناساب و‬ ‫‪ -۹‬د اداري عمل اقتضا ٔ‪ :‬له اغېزمناو‬
‫معقول بودن تصمیم در صورت استفاده‬ ‫معیارونو او عیني او اقتصادي شرایطو‬
‫از صااالحیت اختیاااری‪ ،‬طبااق‬ ‫سره سم له اختیاري واک څخه د ګټې‬
‫معیارهای مؤثریت و شرایط عینای و‬ ‫اخیستنې په صورت کاې د تصامیم‬
‫اقتصادی‪.‬‬ ‫مناسب او معقول والی‪.‬‬
‫‪ -10‬تدابیر مؤقت‪ :‬تدابیر احتیاطی که‬ ‫‪ -۱۰‬مؤقت تدبیرونه‪ :‬هغه احتیااطي‬
‫توسط ادارۀ عامه یا محاکم اداری باه‬ ‫تدبیرونه دي چې اړوندو اشخاصو ته د‬
‫منظور جلاوگیری از ورود ضرر قریب‬ ‫نږد پېښېدونکي (قریب الوقوع) ضرر‬
‫الوقوع به اشخاص ذیربط در جریاان‬ ‫له واردېدو څخه د مخنیوي په منظور د‬
‫اجراآت اداری و یا قضایی طور مؤقت‬ ‫عامه ادار یا اداري محاکمو په واسطه‬
‫اتخاذ می گردد‪ ،‬مانند معطل قرار دادن‬ ‫د اداري او یا قضایي اجراآتو په بهیار‬
‫اجاارای یااک تصاامیم اداری‪،‬‬ ‫کې په مؤقت ډول نیول کېږي‪ ،‬لکه د‬
‫خودداری یا اجرای مؤقت یک عمل‬ ‫یو اداري تصمیم ځنډول‪ ،‬د یوه اداري‬
‫اداری‪.‬‬ ‫عمل څخه ډډه یا مؤقته اجرا‪.‬‬
‫‪ -11‬منافع مشروع‪ :‬تمام موقف های‬ ‫‪ -۱۱‬مشروع ګټاې‪ :‬ټاول قانوناا‬
‫قانونا حمایت شده که در برگیرنادۀ‬ ‫مالتړشوي موقفونه چې قانوني تعریف‬
‫حقوق تعریف شده قانونی نباشد ولای‬ ‫شوو حقوقو ته شامل ناه وي خاو د‬
‫‪13‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫برای معترض دارای منفعت می باشد‪.‬‬ ‫معترض لپاره د ګټې لرونکي وي‪ .‬دغه‬
‫این منفعت می تواناد دارای ماهیات‬ ‫ګټه کولی شي د مادي یا معنوي ماهیت‬
‫مادی یا معنوی باشد‪.‬‬ ‫لرونکې وي‪.‬‬
‫‪ -12‬ابالغ‪ :‬اخبار معلومات در رابطه‬ ‫‪ -۱۲‬ابالغ‪ :‬په یوه ځانګړ قضیه کې‬
‫به عمل اداری به اشخاص ذیاربط در‬ ‫د اداري عمل په هکله اړوندو اشخاصو‬
‫یک قضیه خاص‪.‬‬ ‫ته د معلوماتو اخبار‪.‬‬
‫‪ -13‬ابالغ عمومی‪ :‬اطالع تصامیم‬ ‫‪ -۱۳‬عمومي ابالغ ‪ :‬په عمومي ډول له‬
‫اداری به طور عمومی با اساتفاده از‬ ‫ممکنه وسایلو څخه په ګټې اخیساتنې‬
‫وسایل ممکنه بوده که حاوی شایوۀ‬ ‫سره د اداري تصمیم اطالع ده چې د‬
‫تطبیق تصمیم می باشد‪ .‬ابالغ عمومی‪،‬‬ ‫تصمیم د تطبیق د ډول لرونکاې وي‪.‬‬
‫حاوی دالیل تصمیم باوده و مرجاع‬ ‫عمومي ابالغ د تصامیم د دلیلوناو‬
‫بررساای تصاامیم اداری را بیااان‬ ‫لرونکاای دی او د اداري تصاامیم د‬
‫می نماید‪.‬‬ ‫بررسۍ مرجع بیانوي‪.‬‬
‫‪ -14‬اشخاص ذیربط‪ :‬اشخاصی کاه‬ ‫‪ -۱۴‬اړوند اشخاص‪ :‬هغه اشخاص چې‬
‫توسط عمل اداری مساتقیما متاأثر‬ ‫په مستقیم ډول د اداري عمل په واسطه‬
‫گردیده یا در اجراآت اداری رساما‬ ‫اغېزمن کېږي یا په اداري اجراآتو کې‬
‫دخیل باشند‪.‬‬ ‫رسما دخیل وي‪.‬‬
‫ازی و‬‫اه‪ :‬ادارۀ مرکا‬ ‫‪ -15‬ادارۀ عاما‬ ‫‪ -۱۵‬عامه اداره ‪ :‬مرکازي اداره او‬
‫واحد های محلی و سایر نهاد های عامه‬ ‫سیمه ییز واحدونه او نور هغه عمومي او‬
‫و خصوصی که خدمات عامه را عرضه‬ ‫خصوصي بنسټونه چې عامه خدمتوناه‬
‫می نمایند‪.‬‬ ‫وړاند کوي‪.‬‬
‫‪ -16‬مقام عامه‪ :‬شخصی که صالحیت‬ ‫‪ -۱۶‬عامه مقام ‪ :‬هغه شخص چاې د‬
‫و اقتدار عا مه را به نمایندگی از ادارۀ‬ ‫قا نون له حکمونو سره سم لاه عاماه‬
‫‪14‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫عامه مطابق احکام قانون اعااامال‬ ‫ادار څخه په استازیتوب عامه واک او‬
‫می نماید‪.‬‬ ‫اقتدار اعمالوي‪.‬‬
‫‪ -17‬منافع عامه‪ :‬مصالاح و مزایای‬ ‫‪ -۱۷‬عامه ګټې ‪ :‬هغه عمومي مصالح‬
‫عمومی است که شاهروندان مطاابق‬ ‫او مزیتونه دي چې هېواد وال د قانون‬
‫اتحق آن‬
‫اانون مساا‬‫اام قاا‬
‫احکاا‬ ‫له حکمونو سره سم د هغو مساتحق‬
‫می باشند‪.‬‬ ‫دي‪.‬‬
‫‪ -18‬م راجع شبه قضائی‪ :‬مراجع اند‬ ‫‪ -۱۸‬ورته قضایي مراجع‪ :‬هغه مراجع‬
‫که طبق احکام قانون در ادارۀ عاماه‬ ‫دي چې د قانون له حکمونو سره سام‬
‫ال از دوران‬‫اده‪ ،‬و قبا‬
‫ااد گردیا‬ ‫ایجا‬ ‫په عامه اداره کې رامنځته کېږي او په‬
‫محاکماتی قضایای اداری طور مستقالنه‬ ‫اداري قضایاوو کې له محاکماتي دوران‬
‫بااه شااکایات اداری رساایدگی‬ ‫څخه د مخه په مساتقالنه ډول اداري‬
‫می نمایند‪.‬‬ ‫شکایتونو ته رسېدنه کوي‪.‬‬
‫‪ -19‬اقارب‪ :‬پدر‪ ،‬پدرکالن‪ ،‬ماادر‪،‬‬ ‫‪ -۱۹‬اقارب ‪ :‬پالر‪ ،‬نیکه‪ ،‬مور‪ ،‬نیاا‪،‬‬
‫مادر کالن‪ ،‬برادر‪ ،‬خواهر‪ ،‬فرزند (پسر‬ ‫ورور‪ ،‬خور‪ ،‬زوي‪/‬لور‪ ،‬تره‪ ،‬ماما‪ ،‬خاله‪،‬‬
‫و دختر) ‪ ،‬کاکا‪ ،‬ماما‪ ،‬خاله‪ ،‬عماه و‬ ‫اه‪،‬‬
‫اوی اوالدوناا‬ ‫اه او دهغاا‬‫عماا‬
‫فرزندان آنها‪ ،‬همسر‪ ،‬پادر و ماادر‬ ‫خاوند‪ /‬مېرمن‪ ،‬د خاوند‪ /‬مېرمن مور او‬
‫همسر و برادران و خواهران همسار‬ ‫پالر او د خاوند‪ /‬مېرمناې وروهاه او‬
‫مقام عامه ذینفع و اشاخاص ذیاربط‬ ‫خویند د عامه مقام ذینفع او اړوناد‬
‫می باشد‪.‬‬ ‫اشخاص دي‪.‬‬
‫ساحه تطبیق‬ ‫د تطبیق ساحه‬
‫مادۀ چهارم‪:‬‬ ‫څلورمه ماده‪:‬‬
‫این قانون بر ادارۀ عامه درصورتی که‬ ‫دغه قانون پرعامه ادار په هغه صورت‬
‫‪15‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫هدف آن اجرای عمل اداری باشاد‪،‬‬ ‫کې چې موخه یې د اداري عمل اجراء‬
‫تطبیق می گردد‪.‬‬ ‫وي‪ ،‬تطبیقېږي‪.‬‬
‫اشخاص ذیربط و اهلیت حقاوقی‬ ‫د عمل د ترسره کولو لپاره اړوند‬
‫برای انجام عمل‬ ‫اشخاص او حقوقي اهلیت‬
‫مادۀ پنجم‪:‬‬ ‫پنځمه ماده‪:‬‬
‫اشخاص ذیربط قرار ذیل اند‪:‬‬ ‫اړوند اشخاص په الند ډول دي‪:‬‬
‫‪ -1‬ادارۀ عامه‪.‬‬ ‫‪ -۱‬عامه اداره‪.‬‬
‫‪ -2‬اشخاص حقیقی حقاوق عاماه و‬ ‫‪ -۲‬د عامه حقوقو او خصوصي حقوقو‬
‫ادگان‬ ‫اا نماینا‬
‫ای یا‬
‫اوق خصوصا‬ ‫حقا‬ ‫حقیقي اشخاص یا د هغاوی قاانوني‬
‫قااانونی آنهااا و درصااورت کااه‬ ‫استازي او په هغه صورت کاې چاې‬
‫ناقص االهلیت باشند ولی‪ ،‬وصی یا قیم‬ ‫ناقص االهلیت وي د هغوی ولي‪ ،‬وصي‬
‫آنها‪.‬‬ ‫یاقیم‪.‬‬
‫‪ -3‬اشخاص حکماای حقوق عامه و‬ ‫‪ -۳‬د عامه حقوقو او خصوصي حقوقو‬
‫حقوق خصوصی‪ ،‬ممثل یا نماینادگان‬ ‫حکمي اشخاص‪ ،‬د هغوی قانوني ممثل‬
‫قانونی آنها‪.‬‬ ‫یا استازي‪.‬‬
‫قسمت دوم‬ ‫دوه یمه برخه‬
‫اصول عمومی عمل اداری‬ ‫د اداري عمل عمومي اصول‬
‫اصل قانونیت‬ ‫د قانونیت اصل‬
‫مادۀ ششم‪:‬‬ ‫شپږمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬اداره عامه مکلاف اسات‪ ،‬در‬ ‫(‪ ) ۱‬عامه اداره مکلفه ده‪ ،‬پاه خپلاو‬
‫اجراآ ت خود احکام قانون اساسی و‬ ‫اجراآتو کې د اساسي قانون او ناورو‬
‫‪16‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫سااایر اسااناد تقنیناای را رعایاات‬ ‫تقنینی سندونو حکمونه په پاام کاې‬

‫نماید‪.‬‬ ‫ونیسي‪.‬‬
‫(‪ )2‬مقام عامه مکلف است اجاراآت‬ ‫(‪ ) ۲‬عامه مقام مکلف دی خپل اجراآت‬
‫خود را در حدود صالحیتی که مطابق‬ ‫د هغه واک په حدودو کې چې هغه ته‬
‫اسناد تقنینی به وی تفویض گردیاده‬ ‫له تقنیني سندونو سره سام تفاویض‬
‫است‪ ،‬اعمال نماید‪.‬‬ ‫شوی دی‪ ،‬اعمال کړي‪.‬‬
‫اصاال برابااری و مساااوات و‬ ‫د برابرۍ او مساوات اصل او لاه‬
‫ممنوعیت از تبعیض‬ ‫تبعیض څخه ممنوعیت‬
‫مادۀ هفتم‪:‬‬ ‫اوومه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬شهروندان در برابر قانون دارای‬ ‫(‪ ) ۱‬هېواد وال د قانون پروړاناد د‬
‫حقوق و مکلفیات هاای مسااوی‬ ‫مساوي حقوقو او مکلفیتونو لرونکاي‬
‫میباشند‪.‬‬ ‫دي‪.‬‬
‫(‪ )2‬مقام عاماه مکلاف اسات باا‬ ‫(‪ ) ۲‬عامه مقام مکلف دی چاې لاه‬
‫اشخاص ذیاربط برخاورد یکساان‬ ‫اړوندو اشخاصو سره یوشاان چلناد‬
‫نماید‪.‬‬ ‫وکړي‪.‬‬
‫(‪ ) 3‬هرنوع عمل اداری تبعیض آمیز در‬ ‫(‪ ) ۳‬په عامه اداره کې هرډول له تبعیضه‬
‫ادارۀ عامه‪ ،‬ممنوع می باشد‪.‬‬ ‫ډک اداري عمل منع دی‪.‬‬
‫ادارۀ عامه مکلف است‪ ،‬از هرگوناه‬ ‫عام ه اداره مکلفه ده‪ ،‬د اداري اعمالو‬
‫گرایش خانوادگی‪ ،‬قاومی‪ ،‬ماذهبی‪،‬‬ ‫په اجراء کې له هرډول کورني‪ ،‬قومي‪،‬‬
‫حزبی‪ ،‬جنسیتی‪ ،‬سمتی و لساانی در‬ ‫م ذهبي‪ ،‬حزبي‪ ،‬جنسیتي‪ ،‬سامتي‪ ،‬او‬
‫اجرای اعمال اداری اجتناب نماید‪.‬‬ ‫ژبنیز تمایل څخه ډډه وکړي‪.‬‬
‫‪17‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫اصل بی طرفی‬ ‫د بې طرفۍ اصل‬

‫مادۀ هشتم‪:‬‬ ‫اتمه ماده‪:‬‬
‫اداره عامه مکلف است‪ ،‬در انجاام‬ ‫عامه اداره مکلفه ده‪ ،‬د خپلو دندو او‬
‫وظایف و صالحیت های خاویش در‬ ‫واکونو په ترسره کولو کې د اشخاصو‬
‫برابر اشخاص بیطرفی کامل را رعایت‬ ‫پر وړاند بشپړه بې طرفي رعایت کړي‬
‫و از اعطای امتیازات و منافع مخالف‬ ‫او ځانګړي شخص یا ډلې ته د قاانون‬
‫قانون به شخص یاا گاروه خااص‬ ‫خالف د امتیازونو او ګټو له ورکاړ‬
‫جلوگیری نماید‪.‬‬ ‫څخه مخنیوی وکړي‪.‬‬
‫حمایت مؤثر از حقوق و مناافع‬ ‫له مشروعو حقوقاو او ګټو څخه‬
‫مشروع‬ ‫اغېزمن مالتړ‬
‫مادۀ نهم‪:‬‬ ‫نهمه ماده‪:‬‬
‫اداره عامه مکلف است‪ ،‬حقوق و منافع‬ ‫عامه اداره مکلفه ده‪ ،‬په اداري عمال‬
‫مشروع شهروندان را در عمل اداری‪،‬‬ ‫کې د ښاریانو مشروع حقوق او ګټاې‬
‫رعایت نماید‪.‬‬ ‫رعایت کړي‪.‬‬
‫اصاال حمایاات از انتظااارات‬ ‫له مشروعو انتظاراتو څخه د مالتړ‬
‫مشروع‬ ‫اصل‬
‫مادۀ دهم‪:‬‬ ‫لسمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬انتظارات مشروع انتظاراتی است‬ ‫(‪ ) ۱‬مشروع انتظارات هغه انتظاارات‬
‫که ناشی از اطالعیاه هاا‪ ،‬احکاام‪،‬‬ ‫دي چې د عامه ادار له لوري خلکوته‬
‫مصوبات‪ ،‬طرزالعمل ها‪ ،‬رفتار هاا یاا‬ ‫د خبرتیاااوو‪ ،‬حکمونااو‪ ،‬مصااوبو‪،‬‬
‫وعده های داده شده ازجاناب اداره‬ ‫کړنالرو‪ ،‬چلندونو یا ورکړل شوو ژمنو‬
‫عامه به مردم بوده کاه شاهروندان‬ ‫څخه راپیداشوي چې ښااریان کاولی‬
‫‪18‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫می توانند‪ ،‬متکی به آن امور خویش را‬ ‫شي‪ ،‬پرهغو په اتکا سره خپلې چاار‬
‫تنظیم نموده و تاداوم آنارا مطالباه‬ ‫تنظیم کړي او د هغو د دوام غوښاتنه‬
‫نمایند‪.‬‬ ‫وکړي‪.‬‬
‫(‪ )2‬اداره نمی تواند به طور غیر مترقبه‬ ‫(‪ ) ۲‬اداره نشي کولی په غیر مترقباه‬
‫از پالیسی ها‪ ،‬قواعد یا اجراآت خویش‪،‬‬ ‫ډول له خپلو پالیسیو‪ ،‬قواعدو یا اجراآتو‬
‫درصورتی که به انتظاارات مشاروع‬ ‫څخه په هغه صورت کې چې مشروعو‬
‫صدمه برساند‪ ،‬عدول کند‪ .‬در صورت‬ ‫انتظاراتو ته زیان ورساوي‪ ،‬عادول‬
‫اقدام به تغییر‪ ،‬اداره مکلاف اسات‪،‬‬ ‫وکړي‪ .‬بدلون ته د اقدام په صورت کې‬
‫موضوع را قبال اعالم و یاک دورۀ‬ ‫اداره مکلفه ده‪ ،‬موضوع د مخه اعالم‬
‫انتقالی را الی وضع و تطبیق اجراآت و‬ ‫او د نوو اجراآتو او پالیسیو تر وضع او‬
‫پالیسی های جدید تعیین نماید‪.‬‬ ‫تطبیق پور یوه انتقالي دوره وټاکي‪.‬‬
‫(‪ )3‬هرگاه اداره عامه تدابیری را اتخاذ‬ ‫(‪ )۳‬که چېار عاماه اداره داساې‬
‫نماید که مسؤولیت جدیدی را بارای‬ ‫تدبیرونه ونیسي چې د مشروع انتظاراتو‬
‫اشخاص دارای انتظارات مشروع ایجاد‬ ‫لرونکو اشخاصو لپاره نوی مسؤولیت‬
‫کند‪ ،‬تدابیر مذکور دارای اثر رجعی به‬ ‫رامنځته کړي‪ ،‬نوموړي تدبیرونه ماقبل‬
‫ماقبل نمی باشد‪.‬‬ ‫ته د رجعي اثر لرونکي نه دي‪.‬‬
‫اصل تناسب‬ ‫د تناسب اصل‬
‫مادۀ یازدهم‪:‬‬ ‫یوولسمه ماده‪:‬‬
‫اداره عامه در اجرای وظایف خاویش‬ ‫عامه اداره د خپلو دندو په اجراء کې‬
‫مکلف است اصل تناسب را رعایات‬ ‫مکلفه ده د تناسب اصل رعایت کړي‪.‬‬
‫نماید‪ .‬طبق این اصال‪ ،‬اداره مکلاف‬ ‫له د اصل سره سم‪ ،‬اداره مکلفه ده د‬
‫است از تحقق شرایط ذیل اطمیناان‬ ‫الند شرطونو له تحقاق څخاه ډاډ‬
‫‪19‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫حاصل نماید‪:‬‬ ‫ترالسه کړي‪:‬‬

‫‪ -1‬مشروعیت هدف اداره‪.‬‬ ‫‪ -۱‬د ادار د موخې مشروعیت‪.‬‬
‫‪ -2‬مناسب بودن اقدام اتخاذ شاده‬ ‫‪ -۲‬د موخو د السته راوړلو لپااره د‬
‫جهت حصول اهداف‪.‬‬ ‫نیول شوي اقدام مناسب والی‪.‬‬
‫‪ -3‬انتخاب گزینه ای کاه کمتارین‬ ‫‪ -۳‬د هغې ګزینې انتخاب چاې لاه‬
‫زیااان و اثاارات سااوء را باااالی‬ ‫تصمیم څخه پر اغېزمن شوي شاخص‬
‫شخص متاأثر از تصامیم‪ ،‬تحمیال‬ ‫باند ترټولو لږ زیان او بد اغېاز‬
‫نماید‪.‬‬ ‫تحمیل کړي‪.‬‬
‫‪ -4‬رعایت تناسب میان حقوق متضاد‬ ‫‪ -۴‬په اداري عمل کاې د متضاادو‬
‫خصوصی و عامه و مناافع مشاروع‬ ‫خصوصي او عامه حقوقو او مشاروعو‬
‫درعمل اداری‪.‬‬ ‫ګټو ترمنځ د تناسب رعایتول‪.‬‬
‫‪ -5‬بیشتر نبودن اثارات زیاان آور‬ ‫‪ -۵‬له ګټورو اغېزو یا د هغو له منافعو‬
‫ال اداری‪ ،‬در‬
‫ای از عمااا‬ ‫ناشااا‬ ‫سره په پرتله کې له اداري عمل څخه د‬
‫مقایسه با اثرات سودمند یاا مناافع‬ ‫راپیداشوو زیان رسوونکو اغېزو‪ ،‬ناه‬
‫آن‪.‬‬ ‫ډېروالی‪.‬‬
‫دسترسی به اسناد‬ ‫سندونو ته السرسي‬
‫مادۀ دوازدهم‪:‬‬ ‫دوولسمه ماده‪:‬‬
‫اشخاص ذیربط حاق دسترسای باه‬ ‫اړوند اشخاص د قانون له حکمونو سره‬
‫دوسیه ها و اسناد درخواست شاده و‬ ‫سم‪ ،‬دوسیو‪ ،‬غوښتل شوو ساندونو او‬
‫سایر معلومات مقتضی را‪ ،‬مطابق احکام‬ ‫نورو مقتضي معلوماتو ته د السرسي حق‬
‫قانون‪ ،‬دارا می باشند‪.‬‬ ‫لري‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫مسؤو لیت پذیری و پاسخ گویی‬ ‫مسؤو لیت مننه او ځواب وینه‬
‫مادۀ سیزدهم‪:‬‬ ‫دیارلسمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬ادارۀ عامه از اقدامات ناشای از‬ ‫(‪ ) ۱‬عامه اداره به د عامه مقاماتو لاه‬
‫اهمال و تقصیر مقامات عامه که باعث‬ ‫اهمال او تقصیر څخه د راپیداشوو هغو‬
‫ایجاد خطر یاا خسااره باه ماردم‬ ‫اقداماتو څخه چې خلکوته د خطر یاا‬
‫می گاردد‪ ،‬مساؤول و پاساخگو‬ ‫زیان المل کېږي‪ ،‬مسؤول او ځاواب‬
‫می باشد‪.‬‬ ‫ویونکي دي‪.‬‬
‫(‪ )2‬امور مربوط به مسؤولیت مادنی‬ ‫(‪ )۲‬دد ماد په (‪ )۱‬فقره کې درج‬
‫دولت و جبران خسارۀ مندرج فقارۀ‬ ‫شو د دولت د مدني مسؤولیت او د‬
‫(‪ ) 1‬این ماده در سند تقنینی جداگاناه‬ ‫زیان په خسار پور اړوند چاار‬
‫تنظیم می گردد‪.‬‬ ‫په جال تقنیني سند کې تنظیمېږي‪.‬‬
‫(‪ )3‬ادارۀ عامه زمیناۀ گفتگاو باا‬ ‫(‪ ) ۳‬عامه اداره به له هېوادوالو سره د‬
‫شهروندان را فراهم ساخته و در کوتاه‬ ‫خبرواترو زمینه برابروي او په ترټولو لنډ‬
‫ترین زمان ممکن به درخواسات هاا‪،‬‬ ‫ممکن وخت کې به غوښتنوته ځاواب‬
‫پاسخ ارائه می نماید‪.‬‬ ‫وړاند کوي‪.‬‬
‫رعایت صرفه جویی‬ ‫د سپما رعایت‬
‫مادۀ چهاردهم‪:‬‬ ‫څوارلسمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬اداره مکلف است در اجرای عمل‬ ‫(‪ ) ۱‬اداره مکلفه ده د اداري عمل پاه‬
‫اداری با نظر داشت تطبیاق بودجاه‬ ‫اجراء کې د بودجې تطبیق ته په پاام‬
‫طبق احکام قانون‪ ،‬اصال اقتصاادی‬ ‫سره‪ ،‬د قانون له حکمونو سره سام د‬
‫بودن را رعایت نماید‪ .‬در صورتی که‬ ‫اقتصادي والي اصل رعایت کړي‪ .‬پاه‬
‫قااانون بیشااتر از یااک گزینااه‬ ‫هغه صورت کې چې قاانون د اداري‬
‫‪21‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫را برای اجرای عمل اداری پیش بینی‬ ‫عمل د اجراء لپاره‪ ،‬له یاوه څخاه د‬
‫نموده باشد‪ ،‬کم هزینه ترین گزیناه را‬ ‫زیاتو ګزینو وړاندوینه کړ وي‪ ،‬تار‬
‫با در نظرداشات کیفیات و تاداوم‬ ‫ټولو د کم ل ګښت ګزینه به د جنسونو‬
‫اجناااس و خاادمات انتخاااب‬ ‫او خدماتو کیفیت او دوام ته پاه پاام‬
‫می نماید‪.‬‬ ‫سره‪ ،‬غوره کوي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬عمل اداری درکوتاه ترین زماان‬ ‫(‪ ) ۲‬اداري عمل د چټکتیا او آسانتیا د‬
‫ممکن‪ ،‬با درنظرداشت اصل سرعت و‬ ‫اصولو په پام کې نیولو سره‪ ،‬ترټولو لنډ‬
‫سهولت‪ ،‬اتخاذ می گردد‪.‬‬ ‫ممکن وخت کې نیول کېږي‪.‬‬
‫فصل دوم‬ ‫دوه یم فصل‬
‫صالحیت و همکاری اداری‬ ‫اداري واک او همکاري‬
‫صالحیت‬ ‫واک‬
‫مادۀ پانزدهم‪:‬‬ ‫پنځلسمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬ادارۀ عامه مکلف است‪ ،‬قبال از‬ ‫اه ده‪ ،‬د اداري‬‫(‪ ) ۱‬عاماه اداره مکلفا‬
‫آغاز اجراآت اداری از صالحیت های‬ ‫اجرا آتو له پیل څخه د مخه‪ ،‬د قانون له‬
‫حوزوی و موضوعی خویش مطابق باه‬ ‫حکمونو سره سم‪ ،‬له خپلو حوزوي او‬
‫ال‬‫اان حاصا‬ ‫اانون اطمینا‬
‫اام قا‬
‫احکا‬ ‫موضوعي واکونو څخاه ډاډ ترالساه‬
‫نماید‪.‬‬ ‫کړي‪.‬‬
‫(‪ )2‬هر گاه ادارۀ عاماه صاالحیت‬ ‫(‪ ) ۲‬که چېر عامه اداره غوښتنلیک ته‬
‫رسیدگی به درخواست را نداشته باشد‪،‬‬ ‫د رسیدګۍ واک ونلاري‪ ،‬مکلفاه ده‬
‫مکلف اسات آن را باه ادارۀ عاماۀ‬ ‫هغه‪ ،‬واکمنې عامه ادار تاه راجاع‬
‫ذیصالح راجع سازد‪.‬‬ ‫کړي‪.‬‬
‫‪22‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫تاااداوم ارایاااۀ خااادمات‬ ‫د عمومي خدمتونو د وړاند کولو‬

‫عمومی‬ ‫دوام‬
‫مادۀ شانزدهم‪:‬‬ ‫شپاړسمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬ادارات دولتی در ارایه خادمات‬ ‫(‪ )۱‬دول تي ادار غوښتونکو لپااره د‬
‫عامااه باارای متقاضاایان دارای‬ ‫عامه خدمتونو په وړاند کولو کاې د‬
‫مکلفیت های ذیل می باشند‪:‬‬ ‫الند مکلفیتونو لرونکي دي‪:‬‬
‫‪ -1‬فراهم ساختن امکانات الزم برای‬ ‫‪ -۱‬د مراجعینو لپاره د الزمو امکاناتو‬
‫مراجعین‪.‬‬ ‫برابرول‪.‬‬
‫‪ -2‬ایجاد پروسه های کااری طاور‬ ‫‪ -۲‬په ساده‪ ،‬لنډ او اغېازمن ډول د‬
‫ساده‪ ،‬کوتاه و مؤثر‪.‬‬ ‫کاري پروسو رامنځته کول‪.‬‬
‫‪ -3‬ار ایه معلومات و رهنماائی باه‬ ‫‪ -۳‬مراجعینااو تااه د معلوماااتو او‬
‫مراجعین‪.‬‬ ‫الرښوونو وړاند کول‪.‬‬
‫‪ -4‬ایجاد دفتر معلومات یا خادمات‬ ‫‪ -۴‬د مراجعینو د معلوماتو یا خدمتونو‬
‫مراجعین‪.‬‬ ‫د دفتر رامنځته کول‪.‬‬
‫‪ -5‬توضاایح روناادهای کاااری‬ ‫‪ -۵‬د مراجعینو د ګټې اخیستنې لپاره د‬
‫در لااوایح اداره جهاات اسااتفاده‬ ‫ادار په لوایحو کې د کاري بهیرونو‬
‫مراجعین‪.‬‬ ‫توضیح‪.‬‬
‫‪ -6‬نشر روند های کاری ادارۀ عامه از‬ ‫‪ -۶‬د اړوند ویب سایټ له الر او د‬
‫طریق ویب سایت مربوط و درصورت‬ ‫اړتیا په صورت کې د ټولیزو رسنیو له‬
‫ضرورت‪ ،‬از طریق رسانه های همگانی‬ ‫الر د عامه ادار د کااري بهیار‬
‫مگر اینکه در قانون طاور دیگاری‬ ‫خپرول خو دا چې په قانون کې په بال‬
‫تصریح شده باشد‪.‬‬ ‫ډول تصریح شو وي‪.‬‬
‫‪23‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫‪ -7‬نشر فورمه ها از طریاق ویاب‬ ‫‪ -۷‬د ادار د مالي امکاناتو په حدودو‬

‫سایت در حادود امکاناات ماالی‬ ‫کې د ویب سایټ له الر د فورماو‬
‫اداره‪.‬‬ ‫خپرول‪.‬‬
‫‪ -8‬حضور مقام عامه در اداره‪.‬‬ ‫‪ -۸‬په اداره کې د عامه مقام حضور‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬غیابت مقام عامه سبب تاأخیر در‬ ‫(‪ ) ۲‬د عامه مقام غیابات د مراجعاه‬
‫پذیرش مراجعه کننده و ارایۀ خادمت‬ ‫کوونکي په منلو او د خدمت په وړاند‬
‫شده نمی تواند‪.‬‬ ‫کولو کې د ځنډ المل نشي کېدای‪.‬‬
‫اعمال صالحیت‬ ‫د واک اعمال‬
‫مادۀ هفدهم‪:‬‬ ‫اوولسمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬در حالت غیابت مقاام عاماه‪،‬‬ ‫(‪ )۱‬د عامه مقام د غیابت په حالت کې‪،‬‬
‫صالحیت های وی توسط مقام عاماه‬ ‫دهغه واکونه په خدمتي یا سرپرساتي‬
‫دیگر بطور خدمتی یا سرپرستی اعمال‬ ‫ډول د بل عاماه مقاام پاه واساطه‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫اعمالېږي‪.‬‬
‫(‪ )2‬مقام عامه می تواند‪ ،‬پالن خدمتی‬ ‫(‪ ) ۲‬عامه مقام کولی شاي‪ ،‬اړوناد‬
‫یا سرپرستی را برای ادارۀ مربوطاه‪،‬‬ ‫ادار ته خدمتي یا سرپرستي پالن طرح‬
‫طرح و تصویب نماید‪.‬‬ ‫او تصویب کړي‪.‬‬
‫(‪ )3‬هرگاه پالن سرپرستی یا خادمتی‬ ‫(‪ ) ۳‬که چېر د سرپرستۍ یا خادمتۍ‬
‫موجود نباشد یا در حاالتی که پاالن‬ ‫پالن شتون ونلري یا په هغه حالتونو کې‬
‫تصویب شده برای وضعیت موجود راه‬ ‫چې تصویب شوی پالن د شته وضعیت‬
‫حل مشخصی پیش بینی ننماید‪ ،‬مسؤول‬ ‫لپاره د حل د ځانګړ الر وړاندوینه‬
‫ادارۀ عامااه‪ ،‬مقااام عامااۀ دارای‬ ‫ونکړي‪ ،‬د عاماه ادار مساؤول‪ ،‬د‬
‫اده را‬
‫اویض شا‬
‫اای تفا‬
‫االحیتها‬
‫صا‬ ‫تفویض شوو واکونو لرونکای عاماه‬
‫‪24‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫تعیین می نماید‪.‬‬ ‫مقام ټاکي‪.‬‬

‫(‪ )4‬مسؤول ادارۀ عامه‪ ،‬حین تعیاین‬ ‫اؤول‪ ،‬د‬ ‫اه ادار مساا‬ ‫(‪ ) ۴‬د عاماا‬
‫موقف سرپرستی یا خدمتی‪ ،‬تشاابهات‬ ‫سرپرستۍ یا خدمتۍ د موقف د ټاکلو په‬
‫وظیفوی ویا صالحیتی را‪ ،‬ماد نظار‬ ‫وخت کې‪ ،‬وظیفوي او یا صاالحیتي‬
‫می گیرد‪.‬‬ ‫تشابهات په پام کې نیسي‪.‬‬
‫آثارحقوقی تفویض صالحیت‬ ‫د واک د تفویض حقوقي آثار‬
‫مادۀ هجدهم‪:‬‬ ‫اتلسمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬تفویض صالحیت اجراآت اداری‬ ‫(‪ )۱‬د اداري اجراآتو د واک تفویض‪ ،‬د‬
‫سبب رفع مسؤولیت مقام عامه تفویض‬ ‫واک د تفویضوونکي عاماه مقاام د‬
‫کنندۀ صالحیت نمی گردد‪.‬‬ ‫مسؤولیت د رفع کېدو سبب نه کېږي‪.‬‬
‫(‪ )2‬اشخاص می توانند‪ ،‬از تصاامیم‬ ‫(‪ )۲‬اشخاص کولی شاي‪ ،‬د تفاویض‬
‫اتخاذ شده بر اساس صالحیت تفویض‬ ‫شوي واک پربنسټ‪ ،‬له نیاول شاوو‬
‫شده به مقام تفویض کننده صاالحیت‬ ‫تصمیمونو څخه د واک تفویضوونکي‬
‫شکایت نمایند‪ .‬دراین صورت مقاام‬ ‫مقام ته شکایت وکړي‪ .‬پد صاورت‬
‫عامه تفویض کننده صاالحیت طباق‬ ‫کې د واک تفویضوونکی عامه مقاام‬
‫مسؤولیت مندرج فقرۀ (‪ )1‬این ماده به‬ ‫دد ماد په (‪ )۱‬فقره کې لاه درج‬
‫شک ایت رسیدگی و رفع مساؤولیت‬ ‫شوي مسؤولیت سره سم شکایت تاه‬
‫می نماید‪.‬‬ ‫رسیدګي او رفع مسؤولیت وکړي‪.‬‬
‫(‪ ) 3‬مسؤولیت های مدنی و جزائای‬ ‫(‪ ) ۳‬د عامه مقاام مادني او جزاياي‬
‫مقام عامه طبق احکام اساناد تقنینای‬ ‫مسؤولیتونه د اړوندو تقنیني سندونو له‬
‫مربوط تنظیم می گردد‪.‬‬ ‫حکمونو سره سم تنظیمېږي‪.‬‬
‫‪25‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫همکاری اداری و حمایت تخنیکی‬ ‫اداري همکاري او تخنیکي مالتړ‬

‫مادۀ نزدهم‪:‬‬ ‫نولسمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬ادارۀ عامه مکلف است در صورت‬ ‫(‪ )۱‬عامه اداره مکلفه ده د بلې عاماه‬
‫تقاضای ادارۀ عامۀ دیگر‪ ،‬همکااری‬ ‫ادار د غوښتنې په صاورت کاې‪،‬‬
‫نماید‪ .‬در حاالتی که ایان همکااری‬ ‫همکاري وکړي‪ .‬په هغه حالتونو کاې‬
‫موجب نقض احکام قانون گردد یاا‬ ‫چې دغه همکاري د قانون د حکمونو د‬
‫توسط ادارۀ عامۀ ثالث باا ساهولت‬ ‫نقض المل شي یا د ثالثې عامه ادار په‬
‫بیشتری صورت گرفته بتواناد‪ ،‬ادارۀ‬ ‫واسطه په زیاتې آسانۍ سره صاورت‬
‫عامۀ متقاضی عنه‪ ،‬مکلف به همکاری‬ ‫وموندلی شي‪ ،‬متقاضي عنه عامه اداره په‬
‫نمی باشد‪ .‬در این حالت‪ ،‬ادارۀ عاماۀ‬ ‫همکارۍ مکلفه نده‪ .‬پد حالت کې‪،‬‬
‫متقاضی عنه‪ ،‬ادارۀ عامۀ متقاضی را از‬ ‫متقاضي عنه عامه اداره‪ ،‬متقاضي عامه‬
‫موضوع رسما مطلع سازد‪.‬‬ ‫ا داره له موضوع څخه رسما خبروي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬در موارد تخنیکای‪ ،‬اداره عاماه‬ ‫(‪ ) ۲‬په تخنیکي مواردو کې‪ ،‬عامه اداره‬
‫می تواند به منظور اجارای وظاایف‬ ‫کولی شي د خپلو دندو د اجاراء پاه‬
‫خویش‪ ،‬همکاری اشخاص خصوصای‬ ‫منظور‪ ،‬د تقنیني سندونو یاا د عاماه‬
‫را در مطابقت با اسناد تقنینی یا پالیسی‬ ‫ادار له پالیسي سره سم د خصوصي‬
‫اداره عامه مطالبه نماید‪ ،‬در این حالت‪،‬‬ ‫اشخاصو همکاري وغواړي‪ ،‬پد حالت‬
‫تصامیم اداری توسط ادارۀ عامه اتخاذ‬ ‫کې‪ ،‬اداري تصمیمونه د عامه ادار په‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫واسطه نیول کېږي‪.‬‬
‫‪26‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫ممنوعیت اشخاص از اجرای عمل‬ ‫د اداري عمل له اجراء څخاه د‬

‫اداری‬ ‫اشخاصو ممنوعیت‬
‫مادۀ بیستم‪:‬‬ ‫شلمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬اشخاص ذیل از اجارای عمال‬ ‫(‪ ) ۱‬الند اشخاص له عامه ادار څخه‬
‫اداری به نماینادگی از ادارۀ عاماه‪،‬‬ ‫په استازیتوب د اداري عمل له اجاراء‬
‫ممنوع می باشند‪:‬‬ ‫څخه ممنوع دي‪:‬‬
‫‪ -1‬اشخاصی که بطور مستقیم و غیر‬ ‫‪ -۱‬هغه اشخاص چې په مستقیم یا غیر‬
‫مستقیم در اجاراآت اداری ذینفاع‬ ‫مستقیم ډول په اداري اجراآتاو کاې‬
‫باشند‪.‬‬ ‫ذینفع وي‪.‬‬
‫‪ -2‬نمایندگان اشخاصی که به طاور‬ ‫‪ -۲‬د هغو اشخاصو استازي چې پاه‬
‫مستقیم و غیر مساتقیم در اجاراآت‬ ‫مستقیم یا غیر مستقیم ډول پاه اداري‬
‫اداری ذینفع باشند‪.‬‬ ‫اجراآتو کې ذینفع وي‪.‬‬
‫‪ -3‬اقااارب یکاای از اشااخاص‬ ‫‪ -۳‬له اړوندو اشخاصو څخه د یاوه‬
‫ذیربط‪.‬‬ ‫اقارب‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬هرگاه یکی از شرایط مندرج فقرۀ‬ ‫(‪ ) ۲‬که چېر دد ماد په (‪ )۱‬فقره‬
‫(‪ )۱‬این ماده تحقق یاباد‪ ،‬مساؤول‬ ‫کې له درج شوو شرایطو څخه یو یاې‬
‫ادارۀ عامه موجودیت زمینۀ ممنوعیت‬ ‫تحقق پیداکړي‪ ،‬د عامه ادار مسؤول‬
‫را بررسی نموده و در صورت لازوم‪،‬‬ ‫د ممنوعیت د زمینې شتون بررسي کوي‬
‫مقام عامه دیگری را به نماینادگی از‬ ‫او د الزم والي په صورت کې‪ ،‬دعاماه‬
‫ادارۀ عامه تعیین می نمایاد‪ .‬شاخص‬ ‫ادار په استازیتوب‪ ،‬بل عامه مقاام‪،‬‬
‫ذینفع نیز میتواند بررسی و تبدیلی مقام‬ ‫ټاکي‪ .‬ذینفع شخص هم کولی شاي د‬
‫عامه را مطالبه نماید‪.‬‬ ‫عامه مقام بررسي اوتبدیلي مطالبه کړي‪.‬‬
‫‪27‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫(‪ )3‬هارگاه دالیل مبنی بر اعاامال‬ ‫(‪ ) ۳‬که چېر د رسمي چارو په اجراء‬
‫تبعیض در اجرای امور رسمی موجود‬ ‫کې د تبعیض د اعمال په اړوند دلیلونه‬
‫باشد‪ ،‬یکی از اشخاص ذیربط مکلاف‬ ‫شتون ولري‪ ،‬له اړوندو اشخاصو څخه‬
‫است مسؤول ادارۀ عامۀ مربوطاه را‬ ‫یو مکلف دی د اړوند عاماه ادار‬
‫اطالع داده و بعد از اطالع از دخالت‬ ‫مسؤول ته خبر ورکړي او له خبرداري‬
‫در رسیدگی‪ ،‬خاودداری نمایاد‪ .‬در‬ ‫وروسته په رسیدګۍ کې له الساوهنې‬
‫صورت عدم خودداری‪ ،‬اشخاص ذینفع‬ ‫څخه ډډه وکړي‪ .‬د نه ډډه کولو پاه‬
‫می توانند‪ ،‬موضوع ممنوعیت شخص را‬ ‫صورت کې ذینفع اشخاص کوالی شي‪،‬‬
‫از مسااؤول اداره عامااه مطالبااه‬ ‫د شخص د ممنوعیت موضوع‪ ،‬د عامه‬
‫نمایند‪.‬‬ ‫ادار له مسؤول څخه مطالبه کړي‪.‬‬
‫(‪ )4‬هرگاه مسؤول ادارۀ عامۀ مربوطه‬ ‫(‪ ) ۴‬که چېر د اړوند عاماه ادار‬
‫تقاضای تبدیلی یا موضوع ممنوعیت را‬ ‫مسؤول د تبدیلۍ غوښتنه یا د ممنوعیت‬
‫رد نماید‪ ،‬اشخاص ذینفع می توانند به‬ ‫موضوع رد کړي‪ ،‬ذینفع اشخاص کولی‬
‫ادارۀ عامۀ مافوق شکایت نمایناد‪ .‬در‬ ‫شي مافوقې عامه ادار تاه شاکایت‬
‫صورت عدم موجودیات ادارۀ عاماۀ‬ ‫وکړي‪ .‬د مافوقې ادار د نه شتون په‬
‫مافوق‪ ،‬ادارۀ عامۀ صادر کنندۀ تصمیم‪،‬‬ ‫صورت کې‪ ،‬د تصمیم صاادروونکې‬
‫تصمیم نهائی اتخاذ می نماید‪.‬‬ ‫عامه اداره وروستنی تصمیم نیسي‪.‬‬
‫جلوگیری از تضاد منافع‬ ‫د ګټو له تضاد څخه مخنیوی‬
‫مادۀ بیست و یکم‪:‬‬ ‫یوویشتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬مقا م عامه نمی تواند به نمایندگی‬ ‫(‪ ) ۱‬عامه مقام نشي کوالی په الناد‬
‫از ادارۀ عامه در موارد ذیل‪ ،‬اعامال‬ ‫مواردو کې د عامه ادار په استازیتوب‬
‫اداری را انجام دهد‪:‬‬ ‫اداري اعمال سرته ورسوي‪:‬‬
‫‪28‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫‪ -1‬در صورتی که مقام عامه به طاور‬ ‫‪ -۱‬په هغه صورت کې چې عامه مقام‬
‫مستقیم یا غیر مستقیم در موضاوع‬ ‫په مستقیم یا غیار مساتقیم ډول پاه‬
‫ذینفع باشد‪.‬‬ ‫موضوع کې ذینفع وي‪.‬‬
‫‪ -2‬در صورتی که اقارب مقام عاماه‬ ‫‪ -۲‬په هغه صورت کې چې د عامه مقام‬
‫ذینفع باشند‪.‬‬ ‫اقارب ذینفع وي‪.‬‬
‫‪ -3‬در صورتی که مقام عامه و ذینفع‪،‬‬ ‫‪ -۳‬په هغه صورت کې چې عامه مقام‬
‫دارای منافع مشترک باشند‪.‬‬ ‫او ذینفع د ګډو منافعو لرونکي وي‪.‬‬
‫‪ -4‬در صورتی که میان مقام عاماه و‬ ‫‪ -۴‬په هغه صورت کې چې د عامه مقام‬
‫ذینفع منازعه وجود داشته باشد‪.‬‬ ‫او ذینفع ترمنځ شخړه شتون ولري‪.‬‬
‫‪ -5‬در صورتی که میان مقام عامه یاا‬ ‫‪ -۵‬په هغه صورت کې چې د عامه مقام‬
‫اقارب وی و ذینفع موضوع دین وجود‬ ‫یا د هغه د اقاربو او ذینفع ترمنځ د دین‬
‫داشته باشد‪.‬‬ ‫موضوع شتون ولري‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬هرگاه یک یا بیش ازیک حالات‬ ‫(‪ ) ۲‬که چېر دد ماد په (‪ )۱‬فقره‬
‫مندرج فقرۀ (‪ )1‬این ماده موجود باشد‪،‬‬ ‫کې د درج شوو حالتونو څخه یو یاا‬
‫مقام عامه مکلف است قبل از آغااز‬ ‫زیات شتون ولري‪ ،‬عامه مقام مکلاف‬
‫اجاااراآت‪ ،‬ادارۀ عاماااه را از‬ ‫دی د اجراآتو له پیل څخه دمخه‪ ،‬لاه‬
‫آن آگاه سازد‪ ،‬درصاورت کتماان‬ ‫هغه څخه عامه اداره خبره کړي‪ ،‬د عامه‬
‫موضااوع توسااط مقااام عامااه‪،‬‬ ‫مقام په واسطه د موضوع د پټولو پاه‬
‫شامل ذینفاع مای تواناد تقاضاای‬ ‫صورت کې‪ ،‬شامل ذینفع کولی شي د‬
‫بررسی یا تبدیلی آن شخص را از طریق‬ ‫عامه ادار د رئیس لاه الر د هغاه‬
‫اه‬
‫اه‪ ،‬مطالباا‬‫ایس ادارۀ عاماا‬‫رئاا‬ ‫شخص د بررسۍ یا تبدیلۍ غوښاتنه‪،‬‬
‫(‪ )3‬رئاایس ادارۀ عامااه در مااورد‬ ‫(‪ ) ۳‬د عامه ادار رئایس لاه اداري‬
‫‪29‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫ممنوعیت مقام عامه از اجراآت اداری‪،‬‬ ‫اجراآتو څخه د عامه مقام د ممنوعیت‬
‫تصمیم اتخاذ می نماید‪.‬‬ ‫په اړه‪ ،‬تصمیم نیسي‪.‬‬
‫(‪ ) 4‬هرگاه رئیس ا داره عامه تقاضای‬ ‫(‪ )۴‬که چېر د عامه ادار رئایس د‬
‫ممنوعیت را رد نماید‪ ،‬مقام عامه یاا‬ ‫ممنوعیت غوښتنه رد کړي‪ ،‬عامه مقام یا‬
‫شاملین ذینفع می توانند به مقام اداری‬ ‫ذینفع شاملین کولی شي مافوق اداري‬
‫مافوق شکایت نمایند‪ .‬درصورتی کاه‬ ‫مقام ته شکایت وکړي‪ .‬په هغه صورت‬
‫مقام اداری مافوق موجاود نباشاد‪،‬‬ ‫کې چې مافوق اداري مقاام شاتون‬
‫رئیس ادارۀ عامه صادر کننده تصمیم‪،‬‬ ‫ونلري‪ ،‬د تصمیم صادروونکې عاماه‬
‫اری‬‫امیم گیا‬‫اائی تصا‬
‫اور نها‬ ‫اه طا‬ ‫با‬ ‫ادار رئیس‪ ،‬په وروستني ډول تصمیم‬
‫می نماید‪.‬‬ ‫نیسي‪.‬‬
‫فصل سوم‬ ‫درېیم فصل‬
‫تصامیم اداری‬ ‫اداري تصمیمونه‬
‫قسمت اول‬ ‫لومړۍ برخه‬
‫اجراآت مربوط به تصمیم‬ ‫په اداري تصمیم پور اړوند‬
‫اداری‬ ‫اجراآت‬
‫اجراآت‬ ‫اجراآت‬
‫مادۀ بیست و دوم‪:‬‬ ‫دوه ویشتمه ماده‪:‬‬
‫تصمیم اداری بعد از تکمیل اجاراآت‬ ‫اداري تصمیم په د فصل کې دپیشبیني‬
‫پیش بینی شاده در ایان فصال باا‬ ‫شوو اجراآتو لاه بشپړولووروساته د‬
‫نظرداشت احکام اسناد تقنینی مربوط‪،‬‬ ‫اړوندو تقنیني سندونو د حکمونو په پام‬
‫صادر می گردد‪.‬‬ ‫کې نیولوسره‪ ،‬صادرېږي‪.‬‬
‫‪30‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫آغاز اجراآت‬ ‫د اجراآتو پیل‬

‫مادۀ بیست و سوم‪:‬‬ ‫درویشتمه ماده‪:‬‬
‫اجراآت اداری به منظور اتخاذ تصمیم‬ ‫اداري اجراآت د یوه شخص د غوښتنې‬
‫اد اری به اساس تقاضای یک شخص و‬ ‫او یا د ادار د نظر پربنسټ د اداري‬
‫یا به اساس لزوم دیاد اداره‪ ،‬آغااز‬ ‫تصاامیم د نیولااو پااه منظااور‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫پیلېږي‪.‬‬
‫دخیل ساختن سایر اشاخاص‬ ‫او‬
‫ادو اشخاصا‬
‫اورو اړونا‬‫د نا‬
‫ذیربط‬ ‫ورګډول‬
‫مادۀ بیست و چهارم‪:‬‬ ‫څلېریشتمه ماده‪:‬‬
‫ادارۀ عامه می تواند‪ ،‬به تشخیص خود‬ ‫عامه اداره کولی شي‪ ،‬په خپل تشخیص‬
‫و یا به اساس تقاضا‪ ،‬اشخاصی را کاه‬ ‫سره او یا د غوښتنې پر بنسټ‪ ،‬هغاه‬
‫ممکن است منافع قانونی آنها در نتیجۀ‬ ‫اشخا ص چې ښايي د اداري اجراآتو په‬
‫اجراآت اداری متأثر گردد‪ ،‬منحیاث‬ ‫پایله کې د هغوی قانوني ګټې اغېزمنې‬
‫اشخا ص ذیربط در اجاراآت دخیال‬ ‫شي‪ ،‬د اړوندو اشخاصو په توګاه پاه‬
‫سازد‪.‬‬ ‫اجراآتو کې ورګډ کړي‪.‬‬
‫اراآت‬
‫این اجا‬
‫اه چنا‬‫اورتی کا‬ ‫در صا‬ ‫په هغه صورت کې چې دا ډول اجراآت‬
‫از دارای‬
‫اث نیا‬
‫اخص ثالا‬ ‫ارای شا‬ ‫با‬ ‫د ثالث شخص لپاره هام د حقاوقي‬
‫اثر حقوقی باشد‪ ،‬ادارۀ عامه مکلاف‬ ‫اغېز لرونکي وي‪ ،‬عامه اداره مکلفه‬
‫است به اسااس تقاضاای شاخص‬ ‫اتنې‬
‫اخص د غوښا‬ ‫اوړي شا‬‫ده د نوما‬
‫مذکور‪ ،‬وی را در اجاراآت دخیال‬ ‫پربنسټ‪ ،‬هغه په اجراآتو کې ورګاډ‬
‫سازد‪.‬‬ ‫کړي‪.‬‬
‫هرگاه ادارۀ عامه از موجودیت اشخاص‬ ‫که چېر عامه اداره د ثالثو اشخاصو له‬
‫‪31‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫ثالث آگاه باشد‪ ،‬مکلف است آنها را از‬ ‫شتون څخه خبره وي‪ ،‬مکلفه ده هغوی‬
‫آغاز اجراآت اداری مطلع سازد‪.‬‬ ‫د اداري اجراآتو له پیل څخه خبر کړي‪.‬‬
‫اصل تحقیق‬ ‫د تحقیق اصل‬
‫مادۀ بیست و پنجم‪:‬‬ ‫پنځه ویشتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬مقام عامه مکلف است‪ ،‬در مورد‬ ‫(‪ ) ۱‬عامه مقام مکلف دی‪ ،‬د قضیې د‬
‫حقایق قضیه تحقیاق نماوده و آنارا‬ ‫حقایقو په هکله تحقیق ترسره او هغاه‬
‫بررسی نماید‪.‬‬ ‫بررسي کړي‪.‬‬
‫(‪ )2‬ادارۀ عامه می تواند‪ ،‬هار ناوع‬ ‫(‪ ) ۲‬عامه اداره کولی شي‪ ،‬د اسنادو د‬
‫معلومات را مبنی بار ارائاۀ اساناد‪،‬‬ ‫وړاند کولو‪ ،‬د اهال خباره وو د‬
‫دعوت از اهل خبره یا استفاده از سایر‬ ‫راغوښتلو یا د اثبات د وسایلو د ترالسه‬
‫روش های کسب وسایل اثباات‪ ،‬تاا‬ ‫کولو له نورو تګالرو څخاه د ګټاې‬
‫امیم‬
‫ااذ تصا‬‫اه در اتخا‬
‫ادودی کا‬ ‫حا‬ ‫اخیستنې په اړوند ترهغه حدودو پور‬
‫مطااابق بااه احکااام قااانون‬ ‫چې د قانون له حکمونو ساره سام د‬
‫الزم باشد‪ ،‬رساما مطالباه نمایاد‪.‬‬ ‫تصمیم په نیولو کې الزم وي‪ ،‬هرډول‬
‫معلومات مزبور شامل مواردی که باه‬ ‫معلومات‪ ،‬رسماْ وغاواړي‪ .‬نوماوړي‬
‫نفع اشاخاص ذیاربط مای باشاد‬ ‫معلومات هغه موارد هم شاملوي چې د‬
‫نیز می شود‪ .‬اداره مقید به معلوماات‬ ‫اړوندو اشخاصو په ګټه وي‪ .‬اداره لاه‬
‫حاصااله از اشااخاص ذیااربط‬ ‫اړوندو اشخاصو څخه په ترالسه شوو‬
‫نمی باشد‪.‬‬ ‫معلوماتو پور مقیده نده‪.‬‬
‫(‪ ) 3‬اشخاص ذیربط و ساایر ادارات‬ ‫(‪ ) ۳‬اړوند اشخاص او ناور عاماه‬
‫عامه مکلف اند‪ ،‬با ادارۀ عامۀ بررسی‬ ‫ادار مکلفې دي‪ ،‬له بررسي کوونکې‬
‫کننده‪ ،‬همکاری نمایند‪.‬‬ ‫عامه ادار سره همکاري وکړي‪.‬‬
‫‪32‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫حق استماع‬ ‫د استماع حق‬

‫مادۀ بیست و ششم‪:‬‬ ‫شپږ ویشتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬اشخاصی که حقوق یاا مناافع‬ ‫(‪ ) ۱‬هغه اشخاص چې د هغوی حقوق‬
‫مشروع آنها‪ ،‬مستقیما به اثر تصامیم‬ ‫یا مشروع ګټې د اداري تصمیم له امله‬
‫اداری متااأثر شااده یااا متااأثر‬ ‫په مستقیم ډول اغېزمناې شاو یاا‬
‫می گردد‪ ،‬قبال از اتخااذ تصامیم‬ ‫اغېزمنې کېږي‪ ،‬د تصمیم له نیولو دمخه‬
‫و با در نظرداشت وضاعیت شاخص‬ ‫او د اړوند شخص وضعیت ته په پاام‬
‫ذیربط‪ ،‬از حق ارایۀ توضیحات بطاور‬ ‫سره‪ ،‬په لیکلي یاا شافاهي ډول د‬
‫کتباای یااا شاافاهی برخااوردار‬ ‫توضیحاتو د وړاند کولو له حق څخه‬
‫می باشند‪.‬‬ ‫برخمن دي‪.‬‬
‫(‪ )2‬هرگاه طبق قوانین خااص‪ ،‬حاق‬ ‫(‪ ) ۲‬که چېر له خاصو قوانینو ساره‬
‫استماع صریحا مستثنی گردد یاا در‬ ‫سم‪ ،‬د استماع حق صریحا مستثني شي‬
‫صورتی که مقام عامه وظایف تاأخیر‬ ‫یا په هغه صورت کې چې عامه مقام هغه‬
‫ناپذیری را که اجرای آن مخالف احکام‬ ‫ځنډ نه منونکې دند چې اجراء يې د‬
‫قانون نبوده و ضروری باشاد انجاام‬ ‫قانون د حکمونو مخالف نه وي او اړین‬
‫دهد‪ ،‬از حق استماع صرف نظر شده‬ ‫وي‪ ،‬ترسره کړي‪ ،‬د استماع له حاق‬
‫می تواند‪.‬‬ ‫څخه صرف نظر کېدالی شي‪.‬‬
‫‪33‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫قسمت دوم‬ ‫دوه یمه برخه‬

‫شرایط و انفاذ تصمیم‬ ‫د اداري تصمیم شرطونه او‬
‫اداری‬ ‫انفاذ‬
‫شرایط شکلی‬ ‫شکلي شرطونه‬
‫مادۀ بیست و هفتم‪:‬‬ ‫اووه ویشتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬تصمیم اداری به طور کتبی و باه‬ ‫(‪ ) ۱‬اداري تصمیم په لیکلي توګه او د‬
‫امضای مقام عامۀ ذیصاالح صاادر‬ ‫واکمن عاماه مقاام پاه السالیک‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫صادرېږي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬تصمیم اداری حاوی نکات ذیال‬ ‫او‬
‫اد ټکا‬ ‫امیم د النا‬
‫(‪ ) ۲‬اداري تصا‬
‫می باشد‪:‬‬ ‫لرونکی دی‪:‬‬
‫‪ -1‬نشان ملی‪.‬‬ ‫‪ -۱‬ملي نښان‪.‬‬
‫‪ -2‬تاریخ اتخاذ تصمیم‪.‬‬ ‫‪ -۲‬د تصمیم د نیولو نېټه‪.‬‬
‫‪ -3‬شمارۀ ثبت و صدور‪.‬‬ ‫‪ -۳‬د ثبت او صادرولو ګڼه‪.‬‬
‫‪ -4‬نام وآدرس ادارۀ عاماه تصامیم‬ ‫‪ -۴‬د تصمیم نېوونکې عامه ادار نوم‬
‫گیرنده‪.‬‬ ‫او پته‪.‬‬
‫‪ -5‬اجااراآت توضاایح دهنااده‬ ‫امیم د‬
‫ات او د اداري تصا‬ ‫‪ -۵‬د وخا‬
‫حقوق یا مکلفیت های مخاطاب باه‬ ‫اجراء د تګالر په ګډون د مخاطب د‬
‫شمول زمان و روش اجرای تصامیم‬ ‫حقوقو یا مکلفیتونو توضیح کاوونکي‬
‫اداری‪.‬‬ ‫اجراآت‪.‬‬
‫‪ -6‬دالیااال تصااامیم اداری‪،‬‬ ‫‪ -۶‬د اداري تصمیم دالیال‪ ،‬د هغاه‬
‫به شمول حکم قانون که تصمیم اداری‬ ‫قانون د حکم په ګاډون چاې اداري‬
‫به اساس آن اتخاذ شده اسات و در‬ ‫تصمیم د هغه پربنسټ نیول شوی دی‬
‫‪34‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫صاااورت اتخااااذ تصاااامیم‬ ‫او د اختی اري تصمیمونو د نیولاو پاه‬

‫اختیاااااااری‪ ،‬ذکاااااار‬ ‫صورت کې‪ ،‬د هغو توجیهاتو یادونه چې‬
‫توجیهاتی که منجار باه اتخااذ آن‬ ‫د هغو په تر الس الند نیولو تمام شوي‬
‫گردیده است‪.‬‬ ‫دي‪.‬‬
‫‪ -7‬نام و امضای مقام عامه صاادر‬ ‫‪ -۷‬د تصمیم د صادروونکي عامه مقام‬
‫کنندۀ تصمیم‪.‬‬ ‫نوم او السلیک‪.‬‬
‫(‪ )3‬هرگاه اتخاذ تصمیم به صاورت‬ ‫(‪ ) ۳‬که چېر په فوري ډول د تصمیم‬
‫فوری جهت تأمین نفاع عاماه یاا‬ ‫نیونه دعامه ګټې د تاأمین یاا عاماه‬
‫مصئونیت عامه‪ ،‬حتمی باشاد و یاا‬ ‫مصئو نیت لپاره حتمي وي‪ ،‬او یا حاالت‬
‫حاالت و شرایط ایجاب نمایاد‪ ،‬ادارۀ‬ ‫او شرایط ا یجاب کاړي‪ ،‬عاماه اداره‬
‫عامه می تواند از کتبی بودن تصامیم‬ ‫کولی شي‪ ،‬د اداري تصمیم له کتباي‬
‫اداری صرف نظر نمایاد‪ .‬در چناین‬ ‫والي څخه صرف نظر وکړي‪ .‬په داسې‬
‫احوال‪ ،‬ادارۀ عامه مکلف است تصمیم‬ ‫احوالو کې‪ ،‬عامه اداره مکلفه ده تصمیم‬
‫را بدون تأخیر و در خالل مدت پان‬ ‫له ځنډ پرته او د تصمیم د نیولو له نېټې‬
‫روز از تاریخ اتخاذ تصمیم به صورت‬ ‫څخه د پنځو ورځو په ترڅ کاې پاه‬
‫کتبی ثبت و صادر نماید و نیز دالیال‬ ‫لیکلي ډول ثبت او صادر کړي او د نه‬
‫عدم کتبی بودن را توضیح دهد‪.‬‬ ‫لیکلي والي دالیل هم توضیح کړي‪.‬‬
‫مکلفیت ارایه دالیل‬ ‫د د لیلونو د وړاند کولو مکلفیت‬
‫مادۀ بیست و هشتم‪:‬‬ ‫اته ویشتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬ادارۀ عامه مکلف است‪ ،‬دالیال‬ ‫(‪ ) ۱‬عامه اداره مکلفه ده‪ ،‬د هغه قانون‬
‫مبتنی بر احکام قانونی را که بر اساس‬ ‫پر حکمونو والړدالیل چاې د هغاه‬
‫آن تصمیم اداری اتخاذ گردیده است‪،‬‬ ‫پربنسټ اداري تصمیم نیول شوی دی‪،‬‬
‫‪35‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫ارائه نما ید‪ .‬در حالت تصمیم اختیاری‪،‬‬ ‫وړاند کړي‪ .‬د اختیاري تصمیم پاه‬
‫تصمیم حاوی توجیهاتی مبنی بر نقش‬ ‫حالت کاې‪ ،‬د اختیااري واک پار‬
‫تعیین کننادۀ صاالحیت اختیااری‬ ‫ټاااکونکي نقااش والړ د توجیهاااتو‬
‫می باشد‪.‬‬ ‫لرونکی‪ ،‬تصمیم وي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬ذکر دالیل در حاالت ذیل الزامی‬ ‫(‪ )۲‬په ال ند حالتونو کې د دلیلوناو‬
‫نمی باشد‪:‬‬ ‫یادول الزامي ندي‪:‬‬
‫‪ -1‬ادارۀ عامه مطالبات متقاضای را‬ ‫‪ -۱‬عامه اداره د عوښتونکي غوښتنې‬
‫بطور کامل برآورده سازد و تصامیم‬ ‫په بشپړ ډول پوره کاړي او اړوناد‬
‫مربوطه‪ ،‬حقوق شخص ثالت را نقاض‬ ‫تصمیم‪ ،‬د ثالث شخص حقوق نقاض‬
‫ننماید‪.‬‬ ‫نکړي‪.‬‬
‫‪ -2‬توسط قانون صریحاْ پیش بینی شده‬ ‫‪ -۲‬د قانون په واسطه صریحا پیشبیني‬
‫باشد‪.‬‬ ‫شو وي‪.‬‬
‫‪ -3‬اجراآت طبق شرایط مندرج فقرۀ‬ ‫‪ -۳‬اجراآت دد قانون داووه ویشتمې‬
‫(‪ )۳‬مادۀ بیست و هفتم این قاانون‪،‬‬ ‫ماد په (‪ )۳‬فقره کې له درج شاوو‬
‫صورت گرفته باشد‪.‬‬ ‫شرایطو سره سم صورت موندلي وي‪.‬‬
‫رهنمایی رسیدگی هاای اداری و‬ ‫د اداري او قضااایي رساایدګیو‬
‫قضایی‬ ‫الرښوونه‬
‫مادۀ بیست و نهم‪:‬‬ ‫نهه ویشتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬تصمیم اداری دارای رهنمایی الزم‬ ‫(‪ ) ۱‬اداري تصمیم په محکمه کاې د‬
‫در رابطه به حق اعتراض مقدماتی یاا‬ ‫لومړني اعتراض د حق یا د دعاوي د‬
‫اقاماااۀ دعاااوی در محکماااه‬ ‫اقامې په اړوند د الزماې الرښاوونې‬
‫می باشد‪.‬‬ ‫لرونکی دی‪.‬‬
‫‪36‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫(‪ ) 2‬رهنمایی های منادرج تصامیم‬ ‫(‪ ) ۲‬په اداري تصمیم کې درج شاو‬
‫اداری‪ ،‬انواع تدابیر اصالحی موجود را‬ ‫الرښوونې‪ ،‬د شته اصالحي تادبیرونو‬
‫توضیح داده و مراجع اعتراض یا اقامۀ‬ ‫ډولونه توضیح کوي او د اعتراض یا د‬
‫دعوی را واضح می سازد‪.‬‬ ‫دعوي د اقامې مراجع روښانه کوي‪.‬‬
‫(‪ ) 3‬مرجع تصمیم گیرنده‪ ،‬در صورت‬ ‫(‪ ) ۳‬د امکان په صورت کې‪ ،‬تصامیم‬
‫امکان‪ ،‬میعاد زمانی برای درج اعتراض‬ ‫نیوونکې مرجع د اعتراض د درج یا د‬
‫یااا اقامااۀ دعااوی را واضااح‬ ‫دعوي د اقامې لپاره زماني میعاد روښانه‬
‫می سازد‪.‬‬ ‫کوي‪.‬‬
‫شرایط ماهوی‬ ‫ماهوي شرطونه‬
‫مادۀ سی ام‪:‬‬ ‫دېرشمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬ت صمیم اداری مطابق حکم قانون‬ ‫(‪ ) ۱‬اداري تصمیم د قانون له حکم سره‬
‫اتخاذ می گردد‪.‬‬ ‫سم نیول کېږي‪.‬‬
‫(‪ )2‬حین استفاده از صاالحیتهاای‬ ‫(‪ ) ۲‬له قانوني اختیاري واکونو څخه د‬
‫اختیاری قاانونی‪ ،‬ادارۀ عاماه دارای‬ ‫ګټې اخیستنې په وخت کې‪ ،‬عامه اداره‬
‫مکلفیت های ذیل می باشد‪:‬‬ ‫د الند مکلفیتونو لرونکې ده‪:‬‬
‫‪ -1‬عدم تجااوز از حادود احکاام‬ ‫‪ -۱‬د قانون د حکمونو له حدودو څخه‬
‫قانون‪.‬‬ ‫نه تېرېدل‪.‬‬
‫ات‬‫اا درنظرداشاا‬‫ال باا‬ ‫‪ -2‬عماا‬ ‫‪ -۲‬د قانون له حکمونو سره سام د‬
‫صالحیت اختیااری طباق احکاام‬ ‫اختیاري واکونو له په پام کې نیولو سره‬
‫قانون‪.‬‬ ‫عمل‪.‬‬
‫‪ -3‬عدم نقض حقوق اساسی افراد و‬ ‫‪ -۳‬د افرادو د اساسي حقوقو او پار‬
‫اصول کلی حاکم بر اداره‪ ،‬از قبیال‬ ‫ادار د حاکمو کلي اصولو نه نقضول‪،‬‬
‫‪37‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫برخورد یکسان‪ ،‬بی طرفی‪ ،‬حمایت از‬ ‫لکه یوشان چلند‪ ،‬بې طرفي‪ ،‬له مشروعو‬
‫انتظارات مشروع و تناسب‪.‬‬ ‫انتظاراتو څخه مالتړ او تناسب‪.‬‬
‫(‪ )3‬ادارۀ عامه نمی تواناد تصاامیم‬ ‫(‪ ) ۳‬عامه اداره نشي کوالی هغه اداري‬
‫اداری را که به دالیل عملی یا حقوقی‬ ‫تصمیمونه چې له عملي یاا حقاوقي‬
‫قابل اجراء نباشد‪ ،‬اتخاذ نماید‪.‬‬ ‫دلیلونو د اجراء وړ نه وي‪ ،‬ونیسي‪.‬‬
‫ابالغ به مخاطب‬ ‫مخاطب ته ابالغ‬
‫مادۀ سی و یکم‪:‬‬ ‫یودېرشمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬ادارۀ عامه مکلف است تصامیم‬ ‫(‪ ) ۱‬عامه اداره مکلفه ده هغه شاخص‬
‫اداری را به شخصی که مخاطاب آن‬ ‫ته چې مخاطب یې دی اداري تصامیم‬
‫است‪ ،‬ابالغ نماید‪ ،‬مگر اینکه در قانون‬ ‫ابال غ کړي‪ ،‬خودا چې په قانون کاې‬
‫صریحا طور دیگری پیش بینی شاده‬ ‫صریحا په بل ډول وړاندویناه شاو‬
‫باشد‪.‬‬ ‫وي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬ابالغ توسط نمایندۀ ادارۀ عامه یا‬ ‫(‪ ) ۲‬ابالغ د عامه ادار د استازي یا د‬
‫شخص و یا مرجع خادماتی مؤظاف‬ ‫شخص او یا د مؤظفې خدماتي مرجع په‬
‫توسط ادارۀ عامه ذیصاااالح ارایه‬ ‫واسطه د واکمنې عامه ادار په واسطه‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫وړاند کېږي‪.‬‬
‫هرگاه مخاطب قابل دسترس نباشاد‪،‬‬ ‫که چېر مخاطب د السرسي وړ ناه‬
‫تصمیم اداری به نمایندۀ قانونی وی یا‬ ‫اانوني‬
‫اه قا‬
‫امیم د هغا‬‫وي‪ ،‬اداري تصا‬
‫به شخصی که صالحیت دریافت اسناد‬ ‫استازي ته یا هغه شخص تاه چاې د‬
‫رسااامی را دارد‪ ،‬تحویااال داده‬ ‫رسمي اسنادو د السته راوړلاو واک‬
‫می شود‪.‬‬ ‫لري‪ ،‬سپارل کېږي‪.‬‬
‫برای اشخاص حقیقی ابالغ به اقارب‬ ‫د حقیقي اشخاصو لپاره ابالغ د هغوی‬
‫‪38‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫که بیشتر از ‪ 18‬سال سن داشته باشند‪،‬‬ ‫هغو اقاربو ته چې له ‪ ۱۸‬کلنۍ څخاه‬

‫نیزصورت گرفته می تواناد‪ ،‬اباالغ‬ ‫زیات عمر ولري‪ ،‬هم صورت موندالی‬
‫شفاهی در حاالت مندرج فقارۀ (‪)3‬‬ ‫شي‪ ،‬شافاهي اباالغ دد قاانون د‬
‫مادۀ بیست و هفتم این قانون‪ ،‬صورت‬ ‫اووه ویشتمې ماد په (‪ )۳‬فقره کې په‬
‫می گیرد‪.‬‬ ‫درج شوو حاالتو کې صورت مومي‪.‬‬
‫(‪ )3‬هرگاه حالت مخاطاب ایجااب‬ ‫(‪ )۳‬که چېر د مخاطب حالت غوښتنه‬
‫نماید‪ ،‬ادارۀ عامه تصمیم اداری را بطور‬ ‫وکړي‪ ،‬عامه اداره‪ ،‬اداري تصمیم پاه‬
‫شفاهی‪ ،‬از طریق اطالع رسانی شخصی‬ ‫شفاهي ډول‪ ،‬د هغه د استوګنې په ځای‬
‫درمحل اقامت وی یا از طریق تسهیل‬ ‫کې د شخصي اطالع رسوني له الري یا‬
‫دسترسی به متصدی مقام عامه‪ ،‬ابالغ‬ ‫د عامه مقام متصدي ته د السرساي د‬
‫می نماید‪.‬‬ ‫آسانولو له الر ابالغوي‪.‬‬
‫(‪ )4‬عمل اداری طبق صراحت قاانون‬ ‫(‪ ) ۴‬اداري عمل د قانون له صاراحت‬
‫به اطالع عموم رسانیده شده می تواند‪.‬‬ ‫سره سم د عمومو اطالع تاه رساول‬
‫مقررات اداری به طور کل به اطاالع‬ ‫کېدای شي‪ .‬اداري مقررات په ټاولیز‬
‫عموم رسانیده می شود‪.‬‬ ‫ډول د عمومو خبرتیا ته رسول کېږي‪.‬‬
‫(‪ )5‬ابالغ عمومی‪ ،‬اطاالع تصامیم‬ ‫(‪ ) ۵‬عمومي ابالغ‪ ،‬د اداري تصامیم‬
‫اداری به طور کل با استفاده از وسایل‬ ‫اطالع په ټولیز ډول له هغاو ممکناه‬
‫ممکنه صورت گرفته که حاوی شایوۀ‬ ‫وسایلو څخه په ګټې اخیساتنې ساره‬
‫تطبیق تصمیم می باشد‪ .‬ابالغ عمومی‪،‬‬ ‫صورت مومي چې د تصمیم د تطبیق د‬
‫حاوی دالیل تصمیم باوده و مرجاع‬ ‫تګالر لرونکي دي‪ .‬عمومي ابالغ‪ ،‬د‬
‫بررساای تصاامیم اداری را بیااان‬ ‫تصمیم د دالیلو لرونکی دی او د اداري‬
‫می نماید‪.‬‬ ‫تصمیم د بررسۍ مرجع بیانوي‪.‬‬
‫(‪ )6‬تصمیم اداری (‪ )15‬روز بعاد از‬ ‫(‪ ) ۶‬اداري تصمیم د ابالغ له نېټې څخه‬
‫‪39‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫تاریخ ا بالغ‪ ،‬چنان تلقی می گردد که به‬ ‫(‪ ) ۱۵‬ورځې وروسته داسې انګیارل‬
‫اطااالع عمااوم رساایده اساات‪.‬‬ ‫کېږي چې عامه خبرتیا ته رسېدلی دی‪.‬‬
‫در تصامیمی که به شکل مقررات صادر‬ ‫په هغو تصمیمونو کې چې د مقرراتو په‬
‫می گردد‪ ،‬تاریخ انفاذ آن غیر از تاریخ‬ ‫ډول صادرېږي‪ ،‬دهغو د نافذېدو نېټه په‬
‫مندرج این فقره تعیین شده می تواند‪.‬‬ ‫د فقره کې د درج شو نېټې څخاه‬
‫تاریخ مذکور نباید قبل از روز بعادی‬ ‫پرته ټاکل کېدای شي‪ .‬یاده نېټه نباید د‬
‫امیم اداری درج‬
‫االغ تصااا‬
‫ابااا‬ ‫اد اري تصمیم د ابالغ له بلې ورځاې‬
‫گردد‪.‬‬ ‫څخه مخکې درج شي‪.‬‬
‫اثر ابالغ‬ ‫د ابالغ اثر‬
‫مادۀ سی و دوم‪:‬‬ ‫دوه دېرشمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬تصمیم اداری بعد از اباالغ باه‬ ‫(‪ ) ۱‬اداري تصمیم مخاطب ته له ابالغ‬
‫مخاطب‪ ،‬دارای اثر حقوقی می باشد‪.‬‬ ‫وروسته‪ ،‬د حقوقي اثر لرونکی دی‪.‬‬
‫(‪ )2‬تصمیم اداری تا زمانی که ماورد‬ ‫(‪ ) ۲‬اداري تصمیم ترهغه وخته پاور‬
‫انصراف‪ ،‬الغا یا ابطال قرارنگرفته و یا‬ ‫چې تر انصراف‪ ،‬الغاء یا ابطال الند‬
‫به اساس محتوی آن مورد انقضاء قرار‬ ‫راغلی نه وي او یا د هغه د محتاوي‬
‫نگیاارد‪ ،‬قاباال اجااراء دانسااته‬ ‫پربنسټ تر انقضاء الناد ناه وي‬
‫می شود‪.‬‬ ‫راغلی‪ ،‬د اجراء وړ ګڼل کېږي‪.‬‬
‫سکوت اداری‬ ‫اداري سکوت‬
‫مادۀ سی و سوم‪:‬‬ ‫دري دېرشمه ماده‪:‬‬
‫هرگاه ادارۀ عامه درخالل مدت (‪)۳۰‬‬ ‫که چېر عامه اداره د (‪ )۳۰‬ورځو په‬
‫روز به درخواسات پاساخ ندهاد‪،‬‬ ‫ترڅ کې غوښتنې ته ځواب ورنکاړي‪،‬‬
‫درخواست کننده میتواناد اعتاراض‬ ‫غوښتونکی کولی شي اعتراض وکړي‪.‬‬
‫‪40‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫نمایااد‪ .‬میعاااد زمااانی (‪ )30‬روز‬ ‫د (‪ ) ۳۰‬ورځو زماني میعاد پاه هغاه‬

‫درصورتی تطبیق نمی گردد که قانون‬ ‫صورت کې نه تطبیقېږي چاې خااص‬
‫خاص طور دیگری حکم نموده یا میعاد‬ ‫قانون په بل ډول حکم کړی وي یاا د‬
‫اجراآت در زمان کوتاه تنظایم شاده‬ ‫اجراآتو میعاد په لنډ وخت کې تنظایم‬
‫باشد‪ .‬هرگاه ادارۀ عامه بارای (‪)۱۰‬‬ ‫شوی وي‪ .‬که چېر عامه اداره د نورو‬
‫روز دیگر پاسخ ارایه ننماید‪ ،‬این امار‬ ‫(‪ ) ۱۰‬ورځو لپاره ځواب ورنکړي‪ ،‬دغه‬
‫به مثابه رد درخواست تلقی می گردد‪.‬‬ ‫کار د غوښتنلیک د رد په توګه انګیرل‬
‫در این صورت‪ ،‬درخواسات کنناده‬ ‫کېږي‪ .‬په دغه صورت کې‪ ،‬غوښتونکی‬
‫می تواناد‪ ،‬طباق احکاام منادرج‬ ‫کولی شي‪ ،‬دد فصل د څلورمې برخې‬
‫قسمت چهارم این فصال‪ ،‬اعتاراض‬ ‫له درج شوي حکموناو ساره سام‪،‬‬
‫نماید‪.‬‬ ‫اعتراض وکړي‪.‬‬
‫قسمت سوم‬ ‫درېیمه برخه‬
‫آثار تصمیم اداری و ابطال‬ ‫د اداري تصمیم آثار او دهغه‬
‫آن‬ ‫باطلېدل‬
‫اعتبار و تعلیق تصمیم اداری‬ ‫د اداري تصمیم اعتبار او تعلیق‬
‫مادۀ سی و چهارم‪:‬‬ ‫څلور دېرشمه ماده‪:‬‬
‫تصمیم اداری غیرقانونی تا زمانی کاه‬ ‫غیر قانوني اداري تصمیم ترهغه وختاه‬
‫مطابق احکام این فصل مورد انصراف‪،‬‬ ‫پور چې دد فصل له حکمونو سره‬
‫لغو یا ابطال قرار نگرفته باشد‪ ،‬مادار‬ ‫سم تر انصراف‪ ،‬لغو یا ابطال الند نه‬
‫اعتبار می باشد‪ .‬ادارۀ عامه می تواند‪،‬‬ ‫وي راغلی‪ ،‬د اعتبار وړ دی‪ .‬عامه اداره‬
‫تصمیم اداری را مطابق به حکم ماادۀ‬ ‫کولی شي‪ ،‬اداري تصمیم دد قانون د‬
‫چهل و سوم ا ین قانون به حالت تعلیق‬ ‫دري څلوېښتمې ماد له حکم سره سم‬
‫‪41‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫قراردهد‪.‬‬ ‫د تعلیق په حالت کې راولي‪.‬‬

‫تصحیح اشتباهات‬ ‫د تېروتنو تصحیح‬
‫مادۀ سی و پنجم‪:‬‬ ‫پنځه دېرشمه ماده‪:‬‬
‫هرگاه تصمیم اداری اصالی نسابت‬ ‫که چېر اصلي اداري تصمیم د تایپي‪،‬‬
‫داشتن اشاتباهات تاایپی‪ ،‬گراماری‬ ‫ګرامري او عددي تېروتنو د لرلو پاه‬
‫وعددی اصالح گردد‪ ،‬ایان امار در‬ ‫نسبت اصالح شي‪ ،‬دغه کار د نوموړي‬
‫ماهیت تصمیم اداری مذکور تأثیر وارد‬ ‫اداري تصمیم په ماهیت کې اغېز نشي‬
‫نمی کند‪.‬‬ ‫واردولی‪.‬‬
‫انصراف از تصامیم اداری غیار‬ ‫له غیرقانوني اداري تصمیم څخاه‬
‫قانونی‬ ‫انصراف‬
‫مادۀ سی و ششم‪:‬‬ ‫شپږ دېرشمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬ادارۀ عامه مکلف اسات‪ ،‬حاین‬ ‫(‪ ) ۱‬عامه اداره مکلفه ده‪ ،‬له هغه غیر‬
‫اطالع از غیر قانونی باودن تصامیم‬ ‫قانوني اداري تصمیم څخه د خبرتیا په‬
‫اداری که بر مخاطاب یاا شاخص‬ ‫وخت کې چې پر مخاطب یاا ثالاث‬
‫ثالث مساؤولیتی را تحمیال کناد‪،‬‬ ‫شخص کوم مسؤولیت تحمیل کاړي‪،‬‬
‫انصراف نماید‪ .‬تصمیم بر انصراف می‬ ‫انصراف وکړي‪ .‬پرانصاراف باناد‬
‫تواند به ما قبل رجعت نموده یا صرفا‬ ‫تصمیم کولی شي ماقبل تاه رجعات‬
‫نساابت بااه آینااده دارای اثاار‬ ‫وکړي یا یواز د راتلونکي په نسبت د‬
‫باشد‪.‬‬ ‫اغېز لرونکی وي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬تصمیم اداری که حق یا منفعتی را‬ ‫(‪ ) ۲‬هغه اداري تصمیم چې کوم حق یا‬
‫اعطا یا تائید مینماید‪ ،‬در صورتی که‬ ‫ګټه ورکوي یایې تأییدوي‪ ،‬پاه هغاه‬
‫مخاطب در ادامۀ موجودیات چناین‬ ‫صورت کې چې مخاطاب د دا ډول‬
‫‪42‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫تصمیمی دارای انتظاارات مشاروع‬ ‫تصمیم د شتون په دوام کې مشاروع‬

‫باشد‪ ،‬مورد انصراف قرار گرفته نمای‬ ‫انتظارات ولري‪ ،‬تر انصراف الناد‬
‫تواند‪ ،‬مگر اینکه ادارۀ عامه جباران‬ ‫نشي راتلالی‪ ،‬خودا چې عاماه اداره‬
‫خسارۀ مالی کافی را پرداخت نماید‪ .‬با‬ ‫کافي د خسار مالي جبران ورکړي‪ .‬د‬
‫درنظرداشت کیفیت امکان پرداخات‬ ‫خسار د جبران د ورکړ د امکان د‬
‫جبران خساره‪ ،‬ادارۀ عامه از تصامیم‬ ‫کیفیت په پ ام کې نیولو سره‪ ،‬عامه اداره‬
‫اداری با رجعت به ما قبل یاا صارفا‬ ‫له اداري تصمیم څخه ماقبل تاه پاه‬
‫نساابت بااه آینااده‪ ،‬انصااراف‬ ‫رجعت یا یواز د راتلونکي په نسبت‪،‬‬
‫می نماید‪.‬‬ ‫انصراف کوي‪.‬‬
‫(‪ ) 3‬تصمیم به مجرد انفاذ دستور لغو‬ ‫(‪ ) ۳‬تصمیم د هغو د لغو د دستور لاه‬
‫آن‪ ،‬بی اثر می گردد‪ ،‬مگر اینکه ادارۀ‬ ‫نافذېدو سره سم‪ ،‬بې اغیز کېږي‪ ،‬خو‬
‫عامه تاریخ دیگاری را پایش بینای‬ ‫دا چې عامه اداره بلاه نېټاه اټکال‬
‫نماید‪.‬‬ ‫کړي‪.‬‬
‫لغو تصمیم اداری قانونی‬ ‫د قانوني اداري تصمیم لغو‬
‫مادۀ سی و هفتم‪:‬‬ ‫اووه دېرشمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬ادارۀ عامه می تواناد‪ ،‬تصامیم‬ ‫(‪ )۱‬عامه اداره کولی شي‪ ،‬هغه قانوني‬
‫اداری قانونی را که حق یا منفعتای را‬ ‫اداري تصمیم چې حق یا ګټه نه ورکوي‬
‫اعطاء یا تائید نمی نماید‪ ،‬با آثار مرتب‬ ‫یا نه تأ ییدوي‪ ،‬پر راتلونکي د مرتباو‬
‫بر آینده لغو نماید‪ ،‬مگار اینکاه الزم‬ ‫اغیزو سره لغو کړي‪ ،‬خودا چې الزمه‬
‫باشد تصمیم اداری دیگری باا عاین‬ ‫وي سمدالسه له عین محتوي سره بال‬
‫محتوی آنا صادر گردد‪ ،‬یا لغاو باه‬ ‫اداري تصمیم صادر شي‪ ،‬یا د قانون په‬
‫موجب قانون ممنوع گردیده باشد‪.‬‬ ‫موجب لغو منع شو وي‪.‬‬
‫‪43‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫(‪ )2‬ادارۀ عامه در صورتی می تواند‪،‬‬ ‫(‪ ) ۲‬عامه اداره په هغه صاورت کاې‬
‫تصمیم اداری قانونی را که حاق یاا‬ ‫کولی شي‪ ،‬هغه قانوني اداري تصامیم‬
‫منفعتی را اعطا یا تائید نماید با آثاار‬ ‫چې حق یا ګټه ورکوي یا تأییدوي پار‬
‫مرتب بر آینده لغو نماید‪ ،‬که شارایط‬ ‫راتلونکي له مرتبه اغیزو سره لغو کړي‪،‬‬
‫قانونی طوری تغییر نموده باشاد کاه‬ ‫چې قانوني شرایط په داسې ډول بدلون‬
‫ادارۀ عامه‪ ،‬دیگر مجاز به صدور چنین‬ ‫موندلی وي چې عاماه اداره‪ ،‬ناور د‬
‫تصمیم نبوده‪ ،‬و لغو بخاطر جلوگیری یا‬ ‫داسې تصمیم د صادرولو اجازه ونلري‪،‬‬
‫رفع آسیب جدی به منافع عامه‪ ،‬ضرور‬ ‫او لغو‪ ،‬عامه ګټو ته د سخت زیاان د‬
‫باشد‪.‬‬ ‫مخنیوي یا لر کولو لپاره‪ ،‬اړین وي‪.‬‬
‫(‪ )3‬ادارۀ عامه ‪ ،‬باید زیانی را کاه در‬ ‫(‪ ) ۳‬عامه اداره باید هغه زیان چاې د‬
‫نتیجۀ لغو تصمیم به مخاطاب دارای‬ ‫تصمیم د لغو په پایله کې د مشاروعو‬
‫انتظارات مشروع وارد گردیده جبران‬ ‫انتظاراتو لرونکي مخاطب ته وارد شوی‬
‫نماید‪.‬‬ ‫جبران کړي‪.‬‬
‫(‪ )4‬تصمیم اداری با انفاذ لغو آن‪ ،‬بی‬ ‫(‪ ) ۴‬اداري تصمیم د هغه د لغاو لاه‬
‫اثر می گردد ‪ ،‬مگر اینکه ادارۀ عاماه‬ ‫نا فذېدو سره بې اغېز کېږي‪ ،‬خاودا‬
‫تا ریخ دیگری را تعیین نماید‪.‬‬ ‫چې عامه اداره بله نېټه وټاکي‪.‬‬
‫‪44‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫قسمت چهارم‬ ‫څلورمه برخه‬

‫اجراآت مربوط اعتراض‬ ‫په لومړني اعتراض پور اړوند‬
‫مقدماتی‬ ‫اجراآت‬
‫ماهیاات وهاادف اجااراآت‬ ‫د اعتراض د اجراآتو ماهیات او‬
‫اعتراض‬ ‫موخه‬
‫مادۀ سی و هشتم‪:‬‬ ‫اته دېرشمه ماده‪:‬‬
‫اجراآت مربوط به اعتراض مقدماتی بر‬ ‫په لومړني اعتراض پور اړوند اجراآت‬
‫اساس درخواست شاخص متاأثر از‬ ‫له اداري تصمیم څخه د اغېرمن شخص‬
‫تصمیم اداری‪ ،‬آغااز مای گاردد‪.‬‬ ‫د غوښتنې پر بنسټ پیلېږي‪ .‬غوښتنې ته‬
‫رسیدگی به درخواست شامل بررسای‬ ‫په رسیدګۍ د اداري تصمیم د قانونیت‬
‫قانونیت تصمیم اداری‪ ،‬و در صورت‬ ‫بررسي شاملېږي‪ ،‬او د اختیاري تصمیم‬
‫اتخاذ تصمیم اختیاری‪ ،‬شامل بررسای‬ ‫د نیولو په صورت کې‪ ،‬د اداري تصمیم‬
‫مقتضاای بااودن تصاامیم اداری‬ ‫د مقتضااي والااي بررسااي پکااې‬
‫می شود‪.‬‬ ‫شاملېږي‪.‬‬
‫حق درج اعتراض‬ ‫د اعتراض د درجولو حق‬
‫مادۀ سی و نهم‪:‬‬ ‫نهه دېرشمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬هر شخص می تواند‪ ،‬در صورت‬ ‫(‪ )۱‬هر شخص کولی شااي‪ ،‬د هغه‬
‫ورود صدمه به حقوق یا منافع مشروع‬ ‫مشروعو حقوقو یا ګټو ته د صادمې د‬
‫وی‪ ،‬علیه تصامیم اداری اعتاراض‬ ‫واردېدو په صاورت کاې‪ ،‬د اداري‬
‫نماید‪.‬‬ ‫تصمیم پر وړاند اعتراض وکړي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬اعتراض علیه تصامیم اداری اتخاذ‬ ‫(‪ ) ۲‬د نیول شوو اداري تصمیمونو پر‬
‫‪45‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫شده براساس مقاررات اداری غیار‬ ‫وړاند اعتراض د غیر قاانوني اداري‬
‫قانونی‪ ،‬صورت گرفته می تواند‪.‬‬ ‫مقرراتو پر بنسټ صورت موندالی شي‪.‬‬
‫(‪ )3‬اعتراض در ادارۀ عاماۀ صاادر‬ ‫اه‬
‫امیم پا‬‫اراض د اداري تصا‬‫(‪ ) ۳‬اعتا‬
‫کنندۀ تصمیم اداری‪ ،‬درج می گردد‪.‬‬ ‫صادروونکې عامه اداره کې ثبتېږي‪.‬‬
‫(‪ )4‬هرگاه رسیدگی باه درخواسات‬ ‫(‪ ) ۴‬که چېر له قانون سره سم په عامه‬
‫اعتراض در ادارۀ عامه طباق قاانون‬ ‫اداره کې د اعتاراض غوښاتنې تاه‬
‫الزامی باشد‪ ،‬در خواست کننده نمای‬ ‫رسیدګي الزامي وي‪ ،‬غوښتونکی نشي‬
‫تواند‪ ،‬مستقیما به محکمه اقامه دعوی‬ ‫کولی‪ ،‬په مستقیم ډول محکمې تاه د‬
‫نماید‪ ،‬مگر اینکه شاکی در ابتدا لزوما‬ ‫دعوي اقامه وکړي‪ ،‬خودا چې شکایت‬
‫درخواست اعتراض خویش را به اداره‬ ‫کوونکی په پیل کې لزوماا خپلاه د‬
‫جهت رسیدگی مقدماتی ارایه نماوده‬ ‫اعتراض غوښتنه ادار ته د لاومړنۍ‬
‫باشد‪.‬‬ ‫رسیدګۍ لپاره وړاند کړ وي‪.‬‬
‫محتوا و شکل اعتراض‬ ‫د اعتراض محتوي او شکل‬
‫مادۀ چهلم‪:‬‬ ‫څلوېښتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )۱‬اعتراض بطور کتبی ارایه گردیده‬ ‫(‪ ) ۱‬اعتراض په لیکلي ډول وړاناد‬
‫و حاوی موارد ذیل می باشد‪:‬‬ ‫کېږي او د الند مواردو لرونکی دی‪:‬‬
‫‪ -1‬نام و آدرس معترض‪.‬‬ ‫‪ -۱‬د اعتراض کوونکي نوم او پته‪.‬‬
‫‪ -2‬نام و آدرس ادارۀ عامۀ که علیه آن‬ ‫‪ -۲‬د هغې عامه ادار نوم او پته چې د‬
‫اعتراض صورت می گیرد‪ ،‬درصورتی‬ ‫هغې پر وړاند اعتراض صورت مومي‪،‬‬
‫که قابل دسترس باشاد در غیار آن‬ ‫په هغه صورت کې چې د السرسي وړ‬
‫مشخصاااااات اداره در آن درج‬ ‫وي له د پرته په هغه کاې د ادار‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫مشخصات درجېږي‪.‬‬
‫‪46‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫‪ -3‬شمارۀ ثبت و شامارۀ صاادرۀ‬ ‫‪ -۳‬د امکان په صورت کې‪ ،‬د اداري‬
‫تصمیم اداری‪ ،‬در صورت امکان‪.‬‬ ‫تصمیم د ثبت او صادر شمېره‪.‬‬
‫‪ -4‬درج دالیل اعتراض‪.‬‬ ‫‪ -۴‬د اعتراض د دلیلونو درجول‪.‬‬
‫‪ -5‬یک کاپی تصامیم اداری ماورد‬ ‫‪ -۵‬د امکان په صورت کې‪ ،‬تراعتراض‬
‫اعتراض‪ ،‬در صورت امکان‪.‬‬ ‫الند اداري تصمیم یوه کاپي‪.‬‬
‫اواز وکالاات‬
‫ااپی جا‬
‫اک کا‬ ‫‪ -6‬یا‬ ‫‪ -۶‬د قانوني ممثل په واسطه د اعتراض‬
‫یا تصادیق نماینادگی در صاورت‬ ‫د وړاند کولو په صاورت کاې د‬
‫ارایااۀ اعتااراض توسااط ممثاال‬ ‫وکالت د جواز یا د نمایندګۍ د تصدیق‬
‫قانونی‪.‬‬ ‫یوه کاپي‪.‬‬
‫‪ -7‬امضاء یا شصت معترض و تاریخ‬ ‫‪ -۷‬د اعتراض کوونکي السلیک یا د‬
‫اعتراض‪.‬‬ ‫ګوتې نښه او د اعتراض نېټه‪.‬‬
‫اد‬‫اراض اداری فاقا‬
‫ااه اعتا‬
‫(‪ ) 2‬هرگا‬ ‫(‪ ) ۲‬که چېر اداري اعتاراض دد‬
‫یکاای از شاارایط مناادرج فقاارۀ‬ ‫ماد په (‪ )۱‬فقره کې له درج شاوو‬
‫(‪ )۱‬این ماده باشد‪ ،‬ادارۀ عامۀ رسیدگی‬ ‫شرطونو څخه یو ونلاري‪ ،‬رسایدګي‬
‫کننااده مکلااف اساات‪ ،‬معتاارض‬ ‫کوونکې عامه اداره مکلفه ده اعتراض‬
‫اایی‬
‫اات رهنما‬ ‫ال معلوما‬ ‫را در تکمیا‬ ‫کوونکي ته د معلوماتو په بشپړولو کې‬
‫نماید‪.‬‬ ‫الرښوونه وکړي‪.‬‬
‫میعاد زمانی‬ ‫زماني میعاد‬
‫مادۀ چهل و یکم‪:‬‬ ‫یوڅلوېښتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬هرگاه تصمیم اداری به طور کتبی‬ ‫(‪ ) ۱‬که چېر اداري تصمیم په لیکلي‬
‫حاوی رهنمایی در رابطه به رسیدگی‬ ‫توګه اعتراض ته د رسیدګۍ‪ ،‬د اعتراض‬
‫به اعتراض‪ ،‬مرجع ثبت اعتراض و زمان‬ ‫د ثبت مرجع او اعتراض ته د رسیدګۍ‬
‫‪47‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫رسیدگی به اعتراض باشد‪ ،‬میعاد زمانی‬ ‫د وخت په اړوند د الرښوونې لرونکی‬

‫اعتراض (‪ )۳۰‬روز می باشاد‪ ،‬مگار‬ ‫وي‪ ،‬د اعتراض زمااني میعااد (‪)۳۰‬‬
‫اینکه در قانون طور دیگری تصاریح‬ ‫ورځې دی‪ ،‬خودا چې په قانون کې بل‬
‫شده باشد‪.‬‬ ‫ډول تصریح شوي وي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬هرگاه رهنمایی های مندرج تصمیم‬ ‫(‪ ) ۲‬که چېر په اداري تصمیم کاې‬
‫اداری‪ ،‬دارای نواقص بوده و یا اصال‬ ‫درج شو الرښوونې‪ ،‬نواقص ولري او‬
‫د رج نگردیده باشد‪ ،‬میعاد زمانی وجود‬ ‫یا اصال درج شو نه وي‪ ،‬زماني میعاد‬
‫ندارد‪.‬‬ ‫شتون نلري‪.‬‬
‫ارایه اعتراض‬ ‫د اعتراض وړاند کول‬
‫مادۀ چهل و دوم‪:‬‬ ‫دوه څلوېښتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬اعتااراض بایااد بااا محتااوا‬ ‫(‪ ) ۱‬اعتراض بایاد دد قاانون پاه‬
‫و شکل مندرج ماادۀ چهلام ایان‬ ‫څلوې ښتمه ماده کې پاه درج شاو‬
‫قانون به ادارۀ عاماه معتارض علیاه‬ ‫محتوي او شکل سره د معترض علیاه‬
‫تقاادیم گااردد‪ .‬ادارۀ عامااه از‬ ‫عامه ادار ته وړاند شي‪ .‬عامه اداره‬
‫مواصلت اعتراض با صدور رسید با قید‬ ‫د نېټې په قید او رسمي مهار ساره د‬
‫تاااریخ و مهاار رساامی تصاادیق‬ ‫رسيد په صادرولو سره د اعتراض لاه‬
‫می نماید‪.‬‬ ‫رسېدو څخه تصدیق کوي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬هرگاه اعتراض توسط خادمات‬ ‫(‪ ) ۲‬که چېر اعتراض د واکمنو پستي‬
‫ذیصالح پستی تقدیم گردد‪ ،‬اعتراض از‬ ‫خدماتو په واسطه وړاند شي‪ ،‬اعتراض‬
‫روز وصول توسط ادارۀ عامه ای که به‬ ‫د هغې عامه اد ار په واسطه چې ورته‬
‫آن راجع گردیده‪ ،‬دریافت شده تلقای‬ ‫راجع شوی دی د رسېدو لاه ورځاې‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫څخه ترالسه شوی ګڼل کېږي‪.‬‬
‫‪48‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫آثار درج اعتراض‬ ‫د اعتراض د درجولو آثار‬

‫مادۀ چهل و سوم‪:‬‬ ‫دري څلوېښتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬درج اعتراض سبب تعلیق تصمیم‬ ‫(‪ )۱‬د اعتراض درجول د اداري تصمیم‬
‫اداری نمی گردد‪ ،‬مگر اینکه ادارۀ عامه‬ ‫د ځنډولو المل نه کېږي‪ ،‬خودا چاې‬
‫اه‬
‫اا با‬‫اویش و یا‬ ‫اخیص خا‬ ‫اه تشا‬‫با‬ ‫عامه اداره په خپل تشخیص سره او یا له‬
‫اساس تقاضاای یکای از اشاخاص‬ ‫اړوندو اشخاصو څخه د یوه د غوښتنې‬
‫ذیربط‪ ،‬فیصله ای را مبنی بار تعلیاق‬ ‫پربنسټ ‪ ،‬د مقدماتي اعتراض په اړه د‬
‫تصمیم اداری الای صادور تصامیم‬ ‫اداري تصمیم د ځنډ په اړوند فیصله د‬
‫خویش در مورد اعتاراض مقادماتی‪،‬‬ ‫خپل تصمیم تر صادرولو پور تر الس‬
‫اتخاذ نماید‪ .‬حاق تقاضاای تجاویز‬ ‫الند ونیسي‪ .‬له محکماې څخاه د‬
‫مؤقاات از محکمااه محفااو‬ ‫مؤقت تجویز د غوښتنې حق محفاو‬
‫می باشد‪.‬‬ ‫دی‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬اداره در موارد ذیل‪ ،‬تصمیم اداری‬ ‫(‪ ) ۲‬اداره په الند مواردوکې‪ ،‬خپال‬
‫خویش را تعلیق می نماید‪:‬‬ ‫اداري تصمیم ځنډوي‪:‬‬
‫‪ -1‬در صورتی که در رابطه به قانونیت‬ ‫‪ -۱‬په هغه صورت کې چاې د اداري‬
‫تصمیم اداری‪ ،‬تردید جادی وجاود‬ ‫تصمیم د قانونیت په اړه‪ ،‬جدي شاک‬
‫داشته باشد‪.‬‬ ‫شتون ولري‪.‬‬
‫‪ -2‬در صورتی که اجارای تصامیم‬ ‫‪ -۲‬په هغه صورت کې چاې د اداري‬
‫اداری باعث ورود خسارۀ جدی یاا‬ ‫تصمیم اجراء د جدي یا جباران ناه‬
‫جبااران ناپااذیر گااردد و نیاااز‬ ‫منونکې خسار د واردېدو المل شي او‬
‫به حمایت آنی معترض وجود داشاته‬ ‫د اعتراض کوونکي سمدالسه مالتړ ته‬
‫باشد‪.‬‬ ‫اړتیا شتون ولري‪.‬‬
‫‪49‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫‪ -3‬در حاالتی که به تشخیص اداره‪،‬‬ ‫‪ -۳‬په هغه حاالتو کې چې د ادار په‬

‫منافع خصوصی نسبت به منافع عاماه‬ ‫تشخیص‪ ،‬د عامه منافعو پاه نسابت‬
‫تقدم داشته باشد‪.‬‬ ‫خصوصي منافع تقدم ولري‪.‬‬
‫بررسی قابل پذیرش بودن اعتراض‬ ‫د ا عتراض د منلو وړ والي بررسي‬
‫مادۀ چهل و چهارم‪:‬‬ ‫څلورڅلوېښتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬ادارۀ عامه‪ ،‬ابتدا صالحیت خویش‬ ‫(‪ )۱‬عامه اداره‪ ،‬په پیل کې اعتراض ته‬
‫را در رسیدگی به اعتراض و نیز قابل‬ ‫په رسيدګۍ کې خپل واک او همدارنګه‬
‫سمع بودن اعتراض را به اساس فقارۀ‬ ‫دد ماد د (‪ )۲‬فقر پربنساټ د‬
‫(‪ )۲‬این ماده بررسی می نماید‪ .‬هر گاه‬ ‫اعتراض اورېدو وړ والي بررسي کوي‪.‬‬
‫ادارۀ عامه‪ ،‬صالحیت رسایدگی باه‬ ‫که چېار عاماه اداره د اعتاراض‬
‫درخواست اعتراض را نداشته باشاد‪،‬‬ ‫غوښتنلیک ته د رسیدګۍ واک ونلري‪،‬‬
‫مکلف اسات آن را باه ادارۀ عاماۀ‬ ‫مکلف دی هغه واکمنې عامه ادار ته‬
‫ذیصالح راجع سازد‪.‬‬ ‫راجع کړي‪.‬‬
‫(‪ )2‬ادارۀ عامه ‪ ،‬حین ارزیابی قابل سمع‬ ‫(‪ ) ۲‬عامه اداره‪ ،‬د اعتراض د اورېادو‬
‫بودن اعتراض‪ ،‬موارد ذیال را بطاور‬ ‫وړ والي د ارزونې په صورت کې‪ ،‬الند‬
‫خاص مورد تحقیاق وبررسای قارار‬ ‫موارد په خاص ډول تار تحقیاق او‬
‫می دهد‪:‬‬ ‫بررسۍ الند نیسي‪:‬‬
‫‪ -1‬در صااورتی کااه معتاارض‬ ‫‪ -۱‬په هغه صورت کې چې اعتاراض‬
‫ادعا نماید که تصمیم اداری یا امتناع‬ ‫کوونکی ادعا وکړي چې اداري تصمیم‬
‫از صدور آن و یا رد آن‪ ،‬به حقاوق و‬ ‫یا د هغه له صادرولو څخه ډډه او یاا‬
‫منااافع مشااروع وی صاادمه وارد‬ ‫دهغه رد‪ ،‬دهغه حقوقو او مشروعو ګټو‬
‫می نماید‪.‬‬ ‫ته زیان واردوي‪.‬‬
‫‪50‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫‪ -2‬در صورتی که معترض مطابق مادۀ‬ ‫‪ -۲‬په هغه صورت کې چې اعتاراض‬

‫پنجم این قانون دارای اهلیت حقاوقی‬ ‫کوونکی دد قانون له پنځمې مااد‬
‫باشد‪.‬‬ ‫سره سم د حقوقي اهلیت لرونکی وي‪.‬‬
‫‪ -3‬در صورتی که اعتراض در رابطه به‬ ‫‪ -۳‬په هغه صورت کې چې اعتراض د‬
‫اصالح‪ ،‬ابطال یا ابطال نسابی یاک‬ ‫یوه اداري تصمیم د اصالح‪ ،‬ابطال یاا‬
‫تصمیم اداری و یا صدور یک تصمیم‬ ‫نسبي ابطال او یا د یوه اداري تصمیم د‬
‫اداری صورت گرفته باشد‪.‬‬ ‫صادرېدو په هکله صورت موندلی وي‪.‬‬
‫‪ -4‬در صاورتی کاه اعتاراض باا‬ ‫‪ -۴‬پ ه هغه صورت کې چې اعتاراض‬
‫درنظرداشت شرایط شکلی و میعااد‬ ‫د د قااانون د څلوېښااتمې او یااو‬
‫زمانی مطابق احکام ماواد چهلام و‬ ‫څلوېښت مې ماد له حکمونو سره سم د‬
‫چهل و یکم این قانون‪ ،‬درج گردیاده‬ ‫شکلي شرایطو او د زماني میعاد په پام‬
‫باشد‪.‬‬ ‫کې نیولو سره‪ ،‬درج شوی وي‪.‬‬
‫(‪ ) 3‬هرگاااه تصاامیم اداری‪ ،‬دارای‬ ‫(‪ ) ۳‬که چېر اداري تصمیم‪ ،‬اعتراض‬
‫رهنمایی های اشتباه در مورد رسیدگی‬ ‫ته د رسیدګۍ په اړه د اشتباه الرښوونو‬
‫به اعتراض باشاد‪ ،‬در صاورتی کاه‬ ‫لرونکی وي‪ ،‬په هغه صورت کې چاې‬
‫معترض به اساس رهنمایی های مذکور‬ ‫اعتراض کوون کي د نوموړو الرښوونو‬
‫اقدام نموده باشد‪ ،‬اعتراض نمی تواند‪،‬‬ ‫پربنسټ اقدام کړی وي‪ ،‬اعتراض د نه‬
‫به دلیل غیر قابل سمع بودن رد گردد‪.‬‬ ‫اورېدو وړ والي په دلیل نشي ردېدالی‪.‬‬
‫(‪ )4‬هرگاه ادارۀ عامه اعتراض را باه‬ ‫(‪ ) ۴‬که چېر عامه اداره اعتراض د نه‬
‫دلیل غیر قابل سمع بودن رد نمایاد‪،‬‬ ‫اورېدو وړ والي په دلیال رد کاړي‪،‬‬
‫معترض می تواند اعتراض جدید را تا‬ ‫اعتراض کوونکی کولی شي تر هغاه‬
‫زمانی که میعاد زمانی اعتراض منقضی‬ ‫وخته چې د اعتراض زماني میعاد تېار‬
‫نگردیده باشد‪ ،‬به مقام عاماۀ بااالتر‬ ‫شوی نه وي‪ ،‬نوی اعتراض‪ ،‬لوړ عاماه‬
‫‪51‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫ارایه نماید‪.‬‬ ‫مقام ته وړاند کړي‪.‬‬

‫(‪ ) 5‬اعتراض قابل سمع در ادارۀ عامۀ‬ ‫(‪ ) ۵‬د اورېدو وړ اعتراض په اړوناده‬
‫مربوطه تحت عنوان اعتراضات قابال‬ ‫عامه اداره کې د اورېدو وړ اعتراضونو‬
‫سمع ثبت می گردد‪.‬‬ ‫ترعنوان الند ثبتېږي‪.‬‬
‫بررسی مستدل بودن اعتراض‬ ‫د اعتراض د مستدل والي بررسي‬
‫مادۀ چهل و پنجم‪:‬‬ ‫پنځه څلوېښتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬ادارۀ عامه حین تحقیق و اتخااذ‬ ‫(‪ ) ۱‬عامااه اداره د اداري تصاامیم د‬
‫تصمیم اداری ‪ ،‬قانونیت و مقتضی بودن‬ ‫تحقیق او نیولو په وخت کې د تصمیم‬
‫تصمیم را مورد بررسی مجدد قرار می‬ ‫قانونیت او مقتضي والی تر بیا بررسۍ‬
‫دهد‪ .‬ادارۀ عامه مکلف است‪ ،‬قبل از‬ ‫الند نیسي‪ .‬عامه اداره مکلفه ده‪ ،‬د‬
‫اتخاذ تصمیم اداری و در صورت بروز‬ ‫اداري تصمیم له نیولو مخکاې او پاه‬
‫موضوعات جدید در قضایه‪ ،‬مطاابق‬ ‫قضیه کې د نوو موضوعاتو د راپیادا‬
‫حکم مادۀ بیست و ششم این قانون‪،‬‬ ‫کېدو په صورت کاې دد قاانون د‬
‫به معترض فرصت دفاع و اساتماع را‬ ‫شپږویشتمې ماد له حکم سره سام‪،‬‬
‫اراهم‬‫ای فا‬‫اا کتبا‬
‫افاهی یا‬‫اور شا‬‫بطا‬ ‫معترض ته د دفاع او استماع فرصات‬
‫نماید و معلومات بیشتری را که جهت‬ ‫په لیکلي او شفاهي ډول برابر کړي او‬
‫اتخاذ تصمیم اداری مطابق حکم مادۀ‬ ‫هغه زیات معلومات چې دد قانون د‬
‫بیست و ششم این قانون در رابطه باه‬ ‫شپږویشتمې ماد له حکم سره سم د‬
‫اع آوری‬ ‫اد‪ ،‬جما‬ ‫اوع الزم باشا‬‫موضا‬ ‫اداري تصمیم د نیولو لپاره د موضوع‬
‫نماید‪.‬‬ ‫په اړه الزم وي‪ ،‬راټول کړي‪.‬‬
‫(‪ )2‬هرگاه اعتراض به دلیل غیر قانونی‬ ‫(‪ ) ۲‬که چېر اعتراض دد قاانون د‬
‫بودن مقررات اداری طبق فقارۀ (‪)2‬‬ ‫نهه دېرشمې ماد له (‪ )۲‬فقر ساره‬
‫‪52‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫مادۀ سی ونهم این قانون که تصامیم‬ ‫سم‪ ،‬د هغو اداري مقرراتو د غیرقانوني‬
‫اداری بر مبنای آن اتخااذ گردیاده‬ ‫والي په دلیل صورت موندلی وي چې د‬
‫است‪ ،‬صورت گرفته باشد‪ ،‬ادارۀ عامه‬ ‫هغو پر بنا اداري تصمیم نیول شاوی‪،‬‬
‫موضوع غیر قانونی باودن مقاررات‬ ‫عامه اداره د اداري مقرراتاو د غیار‬
‫اداری را به مرجع صادر کننده مقررات‬ ‫قانوني والي موضوع د اداري مقرراتو‬
‫اداری‪ ،‬ارجاع می نماید‪ .‬در صورتیکه‬ ‫صادروونکې مرجع ته ارجاع کوي‪ .‬په‬
‫مرجع صادرکننده‪ ،‬غیر قانونی باودن‬ ‫هغه صورت کې چې صادروونکې مرجع‬
‫مقررات اداری را تائید ننماید‪ ،‬موضوع‬ ‫د اداري مقرراتو غیرقانوني والی تأیید نه‬
‫را به اساس اعتراض قبلی به محکماۀ‬ ‫کړي‪ ،‬موضوع د مخکیني اعتراض پر‬
‫ذیصال ح ارجاع می نمایاد‪ .‬محکماۀ‬ ‫بنسټ واکمنې محکمې ته ارجاع کوي‪.‬‬
‫ذیصالح مقررات اداری را تائیاد یاا‬ ‫واکمنه محکمه اداري مقررات تأییدوي‬
‫حکم غیرقاانونی مقاررات اداری را‬ ‫یا د اداري مقرراتو د غیر قانوني والي‬
‫ابطال می نماید‪.‬‬ ‫حکم ابطالوي‪.‬‬
‫میعاد زمانی‬ ‫زماني میعاد‬
‫مادۀ چهل و ششم‪:‬‬ ‫شپږڅلوېښتمه ماده‪:‬‬
‫ادارۀ عامه مکلف است‪ ،‬اعتاراض را‬ ‫عامه اداره مکلفه ده‪ ،‬اعتراض تر بررسۍ‬
‫مورد بررسی قرار داده و در خااالل‬ ‫الند ونیسي او د (‪ )۳۰‬ورځو مود‬
‫مدت (‪ )۳۰‬روز تصمیم اتخاذ نماید‪.‬‬ ‫په ترڅ کې تصمیم ونیسي‪ .‬پاه هغاه‬
‫در حاالت خاص که ایجااب تمدیاد‬ ‫خاصو حاالتو کې چې د میعاد د تمدید‬
‫میعاد را نماید‪ ،‬ادارۀ عامه معترض را از‬ ‫ایجاب وکړي‪ ،‬عامه اداره معترض ته د‬
‫تمدید و دالیل آن اطالع می دهد‪ .‬در‬ ‫هغه له تمدید او دلیلونو څخاه خبار‬
‫این صورت‪ ،‬میعاد مذکور برای بیشتر‬ ‫ورکوي‪ .‬په د صورت کې‪ ،‬نوموړی‬
‫‪53‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫از (‪ )30‬روز دیگر تمدید نمی گردد‪،‬‬ ‫میعاد له (‪ )۳۰‬نورو ورځو څخه زیات‬
‫مگر اینکه اداره بر اساس فقارۀ (‪)2‬‬ ‫نشي تمدیدېدالی‪ ،‬خو دا چاې اداره‬
‫مادۀ چهل و پنجم این قانون‪ ،‬مکلف به‬ ‫دد قانون د پنځه څلوېښتمې ماد د‬
‫اررات اداری‬
‫ات مقا‬
‫ای قانونیا‬
‫بررسا‬ ‫(‪ ) ۲‬فقر پربنسټ‪ ،‬د اداري مقرراتو د‬
‫باشد‪.‬‬ ‫قانونیت پر بررسي مکلف وي‪.‬‬
‫اجراآت‬ ‫اجراآت‬
‫مادۀ چهل و هفتم‪:‬‬ ‫اووه څلوېښتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬هرگاه اعتاراض قابال سامع‬ ‫(‪ )۱‬که چېر اعتراض د اورېادو وړ‬
‫تشخیص گردد‪ ،‬ادارۀ عامۀ صادر کنندۀ‬ ‫تشااخیص شااي‪ ،‬د اداري تصاامیم‬
‫تصمیم اداری مکلف اسات تصامیم‬ ‫صادروونکې عامه اداره مکلفه ده پار‬
‫خویش را بازنگری نماید‪ .‬در صورتی‬ ‫خپل تصمیم بیا کتنه وکړي‪ .‬په هغاه‬
‫که ادارۀ عامۀ ‪ ،‬اعتراض را وارد بداند‪،‬‬ ‫صورت کې چې عامه اداره اعتاراض‬
‫از تصمیم خویش انصراف‪ ،‬یا آن را لغو‬ ‫وارد وګڼي‪ ،‬له خپل تصامیم څخاه‬
‫نموده یا تصمیم اداری اصالح شدهای‬ ‫انصراف یا هغه لغو کوي یا اصاالح‬
‫را صادر می نماید‪ .‬در صورتی که ادارۀ‬ ‫شوی اداري تصمیم صادروي‪ .‬په هغه‬
‫عامۀ مذکور موقاف قبلای خاویش‬ ‫صورت کې چې یاده عامه اداره خپال‬
‫را تائیااد نمایااد‪ ،‬اعتااراض را رد‬ ‫پخوانی موقف تأیید کړي‪ ،‬اعتاراض‬
‫می نماید‪.‬‬ ‫ردوي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬هرگاه مراجع شبه قضائی جهات‬ ‫(‪ ) ۲‬که چېر د قانون له حکمونو سره‬
‫رسیدگی به اعتراض مطابق احکام قانون‬ ‫سم اعتراض ته د رسیدګۍ لپاره ورتاه‬
‫موجود باشد‪ ،‬اداره عامه بعد از تائیاد‬ ‫قضایي (شبه قضایي) مراجاع شاتون‬
‫تصمیم‪ ،‬اعتراض را به مرجاع شابه‬ ‫ولري‪ ،‬عامه اداره د تصمیم له تأییاد‬
‫‪54‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫قضائی مذکور جهت تصمیم گیاری‬ ‫وروسته‪ ،‬اعتراض د تصمیم نیونې لپاره‬
‫ارجاع می نماید‪ ،‬درصاورت عادم‬ ‫یاد ورته قضایي مرجع تاه ارجااع‬
‫قناعت به تصمیم مراجع شبه قضاائی‪،‬‬ ‫کوي‪ ،‬د ورته قضایي مراجعو پر تصمیم‬
‫طرفین می توانند به محکمه مراجعاه‬ ‫د نه قناعت په صورت کې‪ ،‬لوري کولی‬
‫نمایند‪.‬‬ ‫شي محکمې ته مراجعه وکړي‪.‬‬
‫تصمیم در مورد اعتراض‬ ‫د اعتراض په هکله تصمیم‬
‫مادۀ چهل و هشتم‪:‬‬ ‫اته څلوېښتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬هرگاه تصمیم اداری صادر شاده‬ ‫(‪ ) ۱‬که چېر د عامه ادار په واسطه‬
‫توسط ادارۀ عامه غیر قانونی و یا غیر‬ ‫صادر شوی اداري تصمیم غیرقانوني او‬
‫مقتضی باشد‪ ،‬اداره تصمیم را باطال‬ ‫یا غیار مقتضاي وي‪ ،‬اداره تصامیم‬
‫نموده و تصمیم اداری جدید اتخاذ می‬ ‫باطلوي او نوی اداري تصمیم نیساي‪.‬‬
‫نماید‪ .‬این تصمیم اداری صارف در‬ ‫دغه اداري تصمیم یاواز پاه هغاه‬
‫صورتی می تواند مسؤولیت جدیدی را‬ ‫صورت کې کوالی شاي پراعتاراض‬
‫بر معترض تحمیل نماید کاه گزیناۀ‬ ‫کوونکي نوی مسؤولیت تحمیل کړي‬
‫دیگری برای تضمین قانونیت تصامیم‬ ‫چې د اداري تصامیم د قانونیات د‬
‫اداری وجود نداشته باشد‪ .‬ادارۀ عامه‬ ‫تضمین لپاره بله ګزینه شتون ونلاري‪.‬‬
‫تحت هیچ شرایطی نمی تواند‪ ،‬تصمیم‬ ‫عامه اداره تر هېڅ شرایطو الند نشي‬
‫غیر مقتضی خویش را طوری اصاالح‬ ‫کولی خپل غیر مقتضي تصمیم په داسې‬
‫نماید که مسؤولیت جدیادی را بار‬ ‫ډول اصالح کړي چې پر معترض نوی‬
‫معترض تحمیل نماید‪.‬‬ ‫مسؤولیت تحمیل کړي‪.‬‬
‫(‪ )2‬در صورتی که مقام عامه تشخیص‬ ‫(‪ )۲‬په هغه صورت کې چې عامه مقام‬
‫دهد که تصمیم اداری قانونی و مقتضی‬ ‫تشخیص کړي چې اداري تصمیم قانوني‬
‫‪55‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫بوده است‪ ،‬اعتراض را رد می نماید‪.‬‬ ‫او مقتضي دی‪ ،‬اعتراض ردوي‪.‬‬

‫شکل و آثار تصمیم‬ ‫د تصمیم شکل او آثار‬
‫مادۀ چهل و نهم‪:‬‬ ‫نهه څلوېښتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬تصمیم اداری جدید در مطابقات‬ ‫(‪ )۱‬نوی اداري تصمیم په د قاانون‬
‫با مقتضیات و شرایط تصاامیم اداری‬ ‫کې د درج شوو اداري تصمیمونو لاه‬
‫مناادرج ایاان قااانون اتخاااذ‬ ‫غوښتنو او شرایطو سره سام نیاول‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫کېږي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬ادارۀ عامااااه مربوطااااه‬ ‫(‪ ) ۲‬اړونده عاماه اداره د دلیلوناو د‬
‫اات و‬
‫ال‪ ،‬توجیها‬
‫اۀ دالیا‬‫این ارایا‬
‫حا‬ ‫وړا ند کولو په وخت کې‪ ،‬د اعتراض‬
‫اسااتدالالت ارایااه شااده توسااط‬ ‫کوونکي په واسطه وړاناد شاوي‬
‫معتااارض را ماااد نظااار‬ ‫توجیهات او استدالالت په پاام کاې‬
‫می گیرد‪.‬‬ ‫نیسي‪.‬‬
‫اسااترداد دارایاای و جبااران‬ ‫د شتمنۍ استرداد او د خساار‬
‫خساره‬ ‫جبران‬
‫مادۀ پنجاهم‪:‬‬ ‫پنځوسمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬هرگاه تصمیم اداری باطل گردد‪،‬‬ ‫(‪ ) ۱‬که چېر اداري تصمیم باطل شي‪،‬‬
‫دارایی که بدون دالیل قانونی تصرف‬ ‫هغه شتمني چې له قانوني دالیلو پرتاه‬
‫گردیده است‪ ،‬طبق احکاام قاانون‬ ‫تصرف شو ده‪ ،‬د قانون له حکمونو‬
‫مسترد می گردد‪ .‬انتظارات مشاروع‬ ‫سره سم مستردېږي‪ .‬د مخاطب او لاه‬
‫مخاطب و اشخاص ثالاث متاأثر از‬ ‫اداري تصمیم څخه د اغېازمن ثالاث‬
‫تصمیم اداری در نظر گرفته می شود و‬ ‫شخص مشروع انتظارات په پام کاې‬
‫این انتظارات می توانند‪ ،‬در احاوال‬ ‫نیول کېږي او دغه انتظارات کولی شي‬
‫‪56‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫استثنایی‪ ،‬مطابق احکام قاانون ماانع‬ ‫په استثنایي حااالتوکې د قاانون لاه‬
‫استرداد دارایی بطور کلی یا قسامی‬ ‫حکمونو سره سم په کلي یا قسمي ډول‬
‫گردد‪.‬‬ ‫د شتمنۍ د استرداد خنډ شي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬هرگاه تصمیم اداری که موجاب‬ ‫(‪ ) ۲‬که چېر هغه اداري تصمیم چې د‬
‫ورود ضرر گردیده باطل اعالم گردد‪،‬‬ ‫ضرر د واردېدو المل شوی دی باطال‬
‫ادارۀ عامه مکلف است‪ ،‬خسارۀ وارده‬ ‫اعالن شي‪ ،‬عامه اداره مکلفه ده‪ ،‬پاه‬
‫را بعد از ختم اجراآت مرباوط باه‬ ‫اعتراض پور داړوندو اجراآتو له پای‬
‫اعتراض‪ ،‬و یا بعد از ختم محاکماه‪،‬‬ ‫ته رسېدو وروسته او یا د محاکمې لاه‬
‫مطابق به احکاام قاانون‪ ،‬پرداخات‬ ‫پای ته رسېدو وروسته وارده زیاان د‬
‫نماید‪.‬‬ ‫قانون له حکمونو سره سم‪ ،‬ورکړي‪.‬‬
‫مصالحه‬ ‫مصالحه‬
‫مادۀ پنجاه و یکم‪:‬‬ ‫یوپنځوسمه ماده‪:‬‬
‫درج کنندۀ اعتراض و ادارۀ عامه مای‬ ‫د اعتراض درجوونکی او عاماه اداره‬
‫توانند‪ ،‬در هر مرحلۀ از اجراآت کاه‬ ‫کولی شي‪ ،‬د اجراآتو په هر پړاو کاې‬
‫مغایر منافع عامه نباشاد‪ ،‬مصاالحه‬ ‫چې د عامه ګټو سره مغاایر ناه وي‪،‬‬
‫نمایند‪ .‬دراین صورت مصالحه ثبات‬ ‫مصالحه وکړي‪ .‬پد صاورت کاې‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫مصالحه ثبتېږي‪.‬‬
‫‪57‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫قسمت پنجم‬ ‫پنځمه برخه‬

‫تطبیق و تنفیذ تصمیم اداری‬ ‫د اداري تصمیم تطبیق او تنفیذ‬
‫مکلفیت و تعمیل‬ ‫مکلفیت او تعمیل‬
‫مادۀ پنجاه و دوم‪:‬‬ ‫دوه پنځوسمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬مخاطبین تصمیم مکلف اند‪ ،‬اجراء‬ ‫(‪ ) ۱‬د تصمیم مخاطبین مکلف دي‪ ،‬په‬
‫یا امتناع مندرج تصمیم اداری را بدون‬ ‫اداري تصمیم کې درج شو اجراء یا‬
‫تأخیر رعایت نمایند‪ ،‬مگر اینکاه در‬ ‫امتناع له ځنډ پرته رعایت کړي‪ ،‬خو دا‬
‫تصمیم‪ ،‬میعاد دیگری برای آن تعیاین‬ ‫چې په تصمیم کې د هغه لپاره بل میعاد‬
‫شده باشد‪.‬‬ ‫ټاکل شوی وي‪.‬‬
‫(‪ )2‬مکلفیت مندرج فقارۀ (‪ )1‬ایان‬ ‫(‪ )۲‬دد ماد په (‪ )۱‬فقره کې درج‬
‫ماده بر تصمیم اداری ذیال تطبیاق‬ ‫شوی مکلفیت په الند اداري تصمیم‬
‫نمی گردد‪:‬‬ ‫باند نه تطبیقېږي‪:‬‬
‫‪ -1‬تصمیم اداری که قابل اعتاراض‬ ‫‪ -۱‬هغه اداري تصمیم چې د اعتراض‬
‫باشد‪.‬‬ ‫وړ وي‪.‬‬
‫‪ -2‬تصمیم اداری که مؤقتاا توساط‬ ‫‪ -۲‬هغه اداري تصمیم چې دد قانون‬
‫ادارۀ عامه در جریان اجراآت مرباوط‬ ‫د دري څلوېښتمې ماد له (‪ )۲‬فقر‬
‫به اعتراض مقدماتی مطابق فقارۀ( ‪)2‬‬ ‫سره سم په مقدماتي اعتراض پاور د‬
‫مادۀ چهل و سوم این قاانون‪ ،‬تعلیاق‬ ‫اړوندو اجراآتو په بهیرکې تعلیق شوی‬
‫گردیده باشد‪.‬‬ ‫وي‪.‬‬
‫‪ -3‬تصمیم اداری که به اساس تجویز‬ ‫‪ -۳‬هغه اداري تصمیم چې د محکمې د‬
‫مؤ قت محکمه تعلیق‪ ،‬شده باشد‪.‬‬ ‫مؤقت تجویز پر بنسټ تعلیق شوی وي‪.‬‬
‫‪58‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫صالحیت تنفیذ‬ ‫د تنفیذ واک‬

‫مادۀ پنجاه و سوم‪:‬‬ ‫دري پنځوسمه ماده‪:‬‬
‫صالحیت تنفیذ تصامیم اداری بر عهدۀ‬ ‫د اداري تصمیمونو د تنفیذ واک د هغه‬
‫ادارۀ عامه ای است کاه تصامیم را‬ ‫عامه ادار پرغاړه دی چې تصمیم یې‬
‫صادر نموده است‪.‬‬ ‫صادر کړی دی‪.‬‬
‫آغاز اجراآت تنفیذ‬ ‫د تنفیذ د اجراآتو پیل‬
‫مادۀ پنجاه و چهارم‪:‬‬ ‫څلور پنځوسمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬هرگاه مخاطبِ تصامیم اداری‪،‬‬ ‫(‪ ) ۱‬که چېر د اداري تصمیم مخاطب‬
‫مکلفیت های مندرج تصمیم را رعایت‬ ‫په تصمیم کې درج شوي مکلفیتوناه‬
‫ننماید‪ ،‬ادارۀ عامۀ مربوطه‪ ،‬اخطاریه ای‬ ‫رعایت نکړي‪ ،‬اړونده عاماه اداره‪ ،‬د‬
‫را عنوانی شخص مکلف ارسال مای‬ ‫مکلف شخص په نامه اخطاریه لېږي‪ .‬په‬
‫نماید‪ .‬دراخطاریه‪ ،‬مهلت نهایی اجرای‬ ‫اخطاریه کاې د مکلفیات د اجاراء‬
‫مکلفیت‪ ،‬تعیین می گردد‪.‬‬ ‫وروستنی مهلت‪ ،‬ټاکل کېږي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬هرگاه عدم رعایت مکلفیت های‬ ‫(‪ ) ۲‬که چېر د مخاطب په واسطه په‬
‫مناادرج تصاامیم اداری توسااط‬ ‫اداري تصاامیم کااې د درج شااوو‬
‫مخاطب‪ ،‬باعث ورود ضارر جباران‬ ‫مکلف یتونو نه رعایت د نه جبرانېدونکي‬
‫اه‬
‫ادار اخطاریا‬ ‫اردد‪ ،‬اصا‬ ‫اذیر گا‬‫ناپا‬ ‫ضرر د واردېدو المل شي‪ ،‬د اخطاریې‬
‫یا اعطای میعاد زمانی الزم نبوده‪ ،‬تنفیذ‬ ‫صادرول یا د زماني میعاد ورکړه الزمه‬
‫فوری تصمیم اداری جهت جلوگیری از‬ ‫نه ده‪ ،‬له قریب الوقوع خطر څخاه د‬
‫خطاار قریااب الوقااوع مجاااز‬ ‫مخنیوي لپاره د اداري تصمیم فاوري‬
‫می باشد‪.‬‬ ‫تنفیذ مجاز دی‪.‬‬
‫‪59‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫اجراآت بعدی در ماورد مهلات‬ ‫د وروستني مهلات پاه هکلاه‬

‫نهایی‬ ‫راتلونکي اجراآت‬
‫مادۀ پنجاه و پنجم‪:‬‬ ‫پنځه پنځوسمه ماده‪:‬‬
‫ادارۀ عامه بعد از انقضای مهلت نهایی‬ ‫اانون د‬
‫اه اداره دد قااا‬
‫عامااا‬
‫مندرج فقرۀ (‪ )۱‬مادۀ پنجاه و چهارم‬ ‫څلور پنځوسمې ماد په (‪ )۱‬فقره کې‬
‫این قانون‪ ،‬جهت تنفیذ اجراآت‪ ،‬وسایل‬ ‫د وروستنۍ مهلت له تېرېادو څخاه‬
‫اجبار را مطابق احکام قاانون تعیاین‬ ‫وروسته‪ ،‬له قانون سره سم‪ ،‬د اجراآتو د‬
‫نموده و مخاطب تصمیم اداری را باه‬ ‫تنفیذ لپاره د اجبار وسایل ټااکي او د‬
‫طور کتبی اطالع مای دهاد‪ .‬اگار‬ ‫اداري تصمیم مخاطب ته په لیکلي ډول‬
‫مخاطب تصمیم اداری‪ ،‬درخالل مدت‬ ‫خبر ورکوي‪ .‬که چېر د اداري تصمیم‬
‫(‪ )10‬روز‪ ،‬مکلفیت هاای منادرج‬ ‫مخاطب د (‪ )۱۰‬ورځو مود په ترڅ‬
‫تصمیم را رعایت ننماید‪ ،‬ادار ه عاماه‬ ‫کې په تصمیم کې درج شوي شرطونه‬
‫جهت تنفیذ اجراآت‪ ،‬وسایل اجبار را‬ ‫رعایت نکړي‪ ،‬عامه اداره د اجراآتو د‬
‫به کار می برد‪.‬‬ ‫تنفیذ لپاره د اجبار وسایل کاروي‪.‬‬
‫تنفیذ انجام عمل یا ترک عمال‬ ‫د اجبار د وسایلو د عمل د ترسره‬
‫وسایل اجبار‬ ‫کولو یا د عمل د پرېښودلو تنفیذ‬
‫مادۀ پنجاه و ششم‪:‬‬ ‫شپږپنځوسمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬وسااایل اجبااار بااه منظااور‬ ‫(‪ ) ۱‬د عمل د ترسره کولو یا د عمل د‬
‫ال‬‫ارک عما‬ ‫اا تا‬‫ال یا‬
‫ارای عما‬‫اجا‬ ‫پرېښودلو په منظور د اجبار وساایل د‬
‫عبارت از اجرای بدیل‪ ،‬پرداخت جریمۀ‬ ‫بدیل له اجراء‪ ،‬د اجباري جریمې لاه‬
‫اجبااااری و اجباااار مساااتقیم‬ ‫ورکړ او مستقیم اجبار څخه عبارت‬
‫می باشد‪.‬‬ ‫دي‪.‬‬
‫‪60‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫اداره عامه مکلف است‪ ،‬از میان وسایل‬ ‫عامه اداره مکلفه ده‪ ،‬د هغو اجبااري‬
‫اجباری که مؤثریت یکسان دارناد‪،‬‬ ‫وسایلو له منځ څخاه چاې یوشاان‬
‫وسیله ای را که برای مخاطب دارای‬ ‫اغېزمنتوب لري‪ ،‬داسې یوه وسیله چې د‬
‫تکلیف کمتر باشد‪ ،‬انتخااب نمایاد‪.‬‬ ‫مخاطب لپاره د لږ تکلیف لرونکې وي‪،‬‬
‫تصمیم در رابطه به انتخاب وساایل‬ ‫انتخاب کړي‪ .‬د عمل د اجراء لپاره د‬
‫اجبار جهت اجرای عمل‪ ،‬به صاورت‬ ‫اجبار د وسایلو د انتخاب په اړه تصمیم‬
‫کتبی اتخاذ می گردد‪.‬‬ ‫په لیکلي ډول نیول کېږي‪.‬‬
‫(‪ )2‬هرگاه عدم اجارای مکلفیات‪،‬‬ ‫(‪ ) ۲‬که چېر د مکلفیت نه اجراء‪ ،‬په‬
‫مربوط به انجام عملی باشد که توسط‬ ‫هغه عمل پور اړه ولري چې د ثالث‬
‫شخص ثالث نیز می تواناد صاورت‬ ‫شخص له لوري هم کولی شي صورت‬
‫گیرد‪ ،‬ادارۀ عامه می تواند‪ ،‬شاخص‬ ‫ومومي‪ ،‬عامه اداره کولی شي ثالاث‬
‫ثالثی را به انجام عمل باه مصاارف‬ ‫شخص د مکلف شخص په لګښات د‬
‫شخص مکلف‪ ،‬توظیف نماید‪.‬‬ ‫عمل پر ترسره کولو توظیف کړي‪.‬‬
‫(‪ )3‬هرگاه عمل توسط شخص ثالث‬ ‫(‪ ) ۳‬که چېر عمل د ثالث شخص په‬
‫قابل اجراء نباشد و انجام مکلفیات‬ ‫واسطه د اجراء وړ نه وي او د مکلفیت‬
‫صرفا مربوط به ارادۀ شخص مکلاف‬ ‫ترسره کول یواز د مکلف شخص په‬
‫باشد‪ ،‬شخص مذکور ملزم به انجاام‬ ‫اراد پور تړاو ولاري‪ ،‬نوماوړی‬
‫اۀ‬
‫ات جریما‬ ‫اق پرداخا‬
‫ال از طریا‬‫عما‬ ‫شخص د اړوند عامه ادار له لزوم‬
‫اجباااری حسااب لاازوم دیااد‬ ‫دید سره سم د اجبااري جریماې د‬
‫ادارۀ عامه مربوطه می گردد‪ .‬تعیاین‬ ‫ورکړ له الر د عمل په ترسره کولو‬
‫ات‬‫اا در نظرداشا‬‫اه با‬‫ادار جریما‬
‫مقا‬ ‫ملزم کېږي‪ .‬د جریمې د مقدار ټاکل د‬
‫اهمیت قضایه و شارایط اقتصاادی‬ ‫اب د‬‫ات او د مخاطا‬ ‫ایې د اهمیا‬
‫قضا‬
‫مخاطب صورت می گیرد‪ ،‬مگر اینکاه‬ ‫اقتصادي شرایطو له په پام کې نیولاو‬
‫‪61‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫در قوانین خاص طور دیگری تصاریح‬ ‫سره صورت مومي‪ ،‬خودا چې په خاصو‬
‫شده باشد‪ .‬ایان احکاام درماورد‬ ‫قوانینو کې په بل ډول تصریح شاوي‬
‫مکلفیت تارک عمال نیاز اجاراء‬ ‫وي‪ .‬دغه حکمونه د عمل د پرېښودو د‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫مکلفیت په اړه هم اجراء کېږي‪.‬‬
‫(‪ )4‬هرگاه اجرای بدیل یا پرداخات‬ ‫(‪ ) ۴‬که چېر د بدیل اجاراء یاا د‬
‫جریم ۀ اجباری بدون نتیجه باشد‪ ،‬اداره‬ ‫اجباري جریمې ورکړه بې پاایلې وي‪،‬‬
‫عامه می تواند‪ ،‬شخص مکلاف را از‬ ‫عامه اداره کولی شي‪ ،‬مکلف شخص د‬
‫طریق اجبار مستقیم‪ ،‬ملزم به اجارای‬ ‫مستقیم اجبار له الر ‪ ،‬د اداري تصمیم‬
‫تصمیم اداری نماید‪ .‬اداره عامه مکلف‬ ‫په اجراء مل زم کړي‪ .‬عامه اداره مکلفه‬
‫است‪ ،‬ناوعی از اجباار مساتقیم را‬ ‫ده‪ ،‬د مستقیم اجبار هغه ډول وټااکي‬
‫انتخاب نماید که کمترین ضرر را باه‬ ‫چې مکلف شخص یا د هغه ملکیت ته‬
‫شخص مکلف یاا ملکیات وی وارد‬ ‫لږ ضرر وارد کړي‪ .‬د وروستنۍ حال‬
‫نماید‪ .‬استفاده از قوه علیه اشخاص به‬ ‫الر په توګه د اشخاصو پر وړاند له‬
‫عنوان آخرین راه حل‪ ،‬مد نظر گرفتاه‬ ‫قو څخه ګټه اخیستنه په پام کې نیول‬
‫می شود‪.‬‬ ‫کېږي‪.‬‬
‫تنفیذ پرداخت نقدی‬ ‫د نغدي ورکړ تنفیذ‬
‫مادۀ پنجاه و هفتم‪:‬‬ ‫اووه پنځوسمه ماده‪:‬‬
‫تنفیااذ مکلفیااتهااای مربااوط‬ ‫د دین په توګه په نغدي ورکړو پور د‬
‫بااه پرداخاات نقاادی منحیااث‬ ‫اړوندو مکلفیتونو تنفیاذ د حقوقاو د‬
‫دیاان ‪ ،‬تااابع احکااام قااانون‬ ‫تحصیل د ډول په قانون کاې د درج‬
‫می باشد‪.‬‬ ‫شوو حکمونو تابع دي‪.‬‬
‫‪62‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫تجویز مؤقت‬ ‫مؤقت تجویز‬

‫مادۀ پنجاه و هشتم‪:‬‬ ‫اته پنځوسمه ماده‪:‬‬
‫اشخاص متاأثر از تادابیر تنفیاذی‬ ‫له تنفیذي تدابیرو څخه اغېزمن اشخاص‬
‫می توانند در هر مرحله از اجاراآت‬ ‫کولی شي له محکمې څخه د تنفیاذي‬
‫تنفی ذی‪ ،‬از محکمه تقاضاای اصادار‬ ‫اجراآتو په هر پړاوکې‪ ،‬د مؤقت تجویز‬
‫تجویز مؤقت را نمایند‪ .‬محکماه در‬ ‫د صادرولو غوښتنه وکړي‪ .‬محکمه د‬
‫مورد تعلیق اجرای تادابیر تنفیاذی‪،‬‬ ‫تنفیذي تدابیرو د اجراء د تعلیاق پاه‬
‫تصمیم اتخاذ می نماید‪.‬‬ ‫هکله‪ ،‬تصمیم نیسي‪.‬‬
‫فصل چهارم‬ ‫څلورم فصل‬
‫قرارداد اداری‬ ‫اداري قرارداد‬
‫مفهوم قرارداد اداری‬ ‫د اداري قرارداد مفهوم‬
‫مادۀ پنجاه و نهم‪:‬‬ ‫نهه پنځوسمه ماده‪:‬‬
‫قرارداد اداری توافق کتبی است باین‬ ‫اداري قرارداد د ادار او خصوصاي‬
‫اداره و شخص خصوصی یا بین دو و‬ ‫شخص یا د دوو یا له دوو څخه د زیاتو‬
‫یا بیشااتر از دو اداره در احااوال‬ ‫ادارو ترمنځ لیکلی توافق دی په الند‬
‫ذیل‪:‬‬ ‫حالتونوکې‪:‬‬
‫‪ -1‬یکی از طرفین‪ ،‬ادارۀ عامه بوده و‬ ‫‪ -۱‬له لورو څخه یو یې عامه اداره وي‬
‫موضوع قارارداد‪ ،‬خادمات عاماه‬ ‫او د قرارداد موضوع عامه خدمتوناه‬
‫باشد‪.‬‬ ‫وي‪.‬‬
‫‪ -2‬اداره عامه در اجرای قرارداد‪ ،‬از‬ ‫‪ -۲‬عامه اداره د قرارداد په اجراء کې‬
‫اقتدار عامه استفاده نماید‪.‬‬ ‫له عامه اقتدار څخه ګټه واخلي‪.‬‬
‫‪ -3‬موضوع قرارداد از جمله وظایف‬ ‫‪ -۳‬د قرارداد موضوع د عامه ادار د‬
‫‪63‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫اداره عامه باشد‪.‬‬ ‫دندو له جملې څخه وي‪.‬‬

‫‪ -4‬قانون‪ ،‬قرارداد را اداری تعریاف‬ ‫‪ -۴‬قانون‪ ،‬قرارداد‪ ،‬اداري تعریف کړی‬
‫نموده باشد‪.‬‬ ‫وي‪.‬‬
‫ساحۀ تطبیق قرارداد اداری‬ ‫د اداري قرارداد د تطبیق ساحه‬
‫مادۀ شصتم‪:‬‬ ‫شپېتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬احکام این فصل بر قراردادهاای‬ ‫(‪ )۱‬دد فصل حکمونه پاه الناد‬
‫اداری ذیل تطبیق می گردد‪:‬‬ ‫اداري قراردادونو باند تطبیقېږي‪:‬‬
‫‪ -1‬قرارداد بین اداره عامه و اشخاص‬ ‫‪ -۱‬د عامه خدمتونو د اجراء لپااره د‬
‫خصوصی جهات اجارای خادمات‬ ‫عامه ادار او خصوصاي اشخاصاو‬
‫عامه‪.‬‬ ‫ترمنځ قرارداد‪.‬‬
‫‪ -2‬قرارداد بین اداره عامه و ماالکین‬ ‫‪ -۲‬د قانون له حکمونو سره سام د‬
‫ساختمانی یا تطبیق کنندگان پروژه ها‪،‬‬ ‫الزمو زېربناوو ( لکه د سرک له شبکې‬
‫جهت حصاول اطمیناان از اعماار‬ ‫سره اتصال‪ ،‬د اوبو زېرماه‪ ،‬د زباالو‬
‫زیربناهای الزم (مانناد اتصاال باه‬ ‫مدیریت‪ ،‬د وسایطو د پارکینګ فضا او‬
‫شبکۀ سرک‪ ،‬ذخیارۀ آب‪ ،‬مادیریت‬ ‫نورمواردو) د ودانولو او یا د مصئونیت‬
‫زباله ها‪ ،‬فضاای پارکناک وساایط‬ ‫او خدماتو ( لکه د اطفائیې وساایل‪ ،‬د‬
‫و سایر موارد) ویاا تجهیازات الزم‬ ‫معلولینو لپاره آسانتیاو او نورموارد)‬
‫برای مصئونیت و خدمات (مانند وسایل‬ ‫لپاره د الزمو تجهیزاتوڅخاه د ډاډ د‬
‫اطفائیه‪ ،‬تسهیالت برای معلولین و سایر‬ ‫ترالسه کولو لپاره د عاماه ادار او د‬
‫ماااوارد) مطاااابق احکاااام‬ ‫ساختماني ماالکینو یاا د پاروژو د‬
‫قانون‪.‬‬ ‫تطبیقوونکو ترمنځ قرار داد‪.‬‬
‫‪ -3‬قرارداد بین ادارات عامه جهات‬ ‫‪ -۳‬د عمومي خدمتونو د وړاند کولو‬
‫‪64‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫عرضۀ خدمات عمومی‪.‬‬ ‫لپاره د عامه ادارو ترمنځ قرارداد‪.‬‬

‫(‪ ) 2‬قرارداد تدارکات عامه‪ ،‬توساط‬ ‫ارارداد‪ ،‬د‬
‫ادارکاتو قا‬‫اه تا‬‫(‪ ) ۲‬د عاما‬
‫قانون تدارکات تنظیم می گردد‪ ،‬مگر‬ ‫تدارکاتو د قانون په واسطه تنظیمېږي‪،‬‬
‫این که در این قانون احکاام خااص‬ ‫خودا چې په د قانون کې د خاصاو‬
‫پیشبینی شده باشد‪.‬‬ ‫حکمونو اټکل شوی وي‪.‬‬
‫(‪ ) 3‬قرارداد های مشارکت عاماه و‬ ‫(‪ ) ۳‬د عامه او خصوصاي مشاارکت‬
‫خصوصی توسط قانون مشارکت عامه‬ ‫قراردادونااه د عامااه او خصوصااي‬
‫و خصوصی تنظیم می گردد‪ ،‬مگر این‬ ‫مشارکت د قانون په واسطه تنظیمېږي‪،‬‬
‫که در این قانون احکام خاص پیشبینی‬ ‫خوداچې په د قانون کې د خاصاو‬
‫گردیده باشد‪.‬‬ ‫حکمونو اټکل شوی وي‪.‬‬
‫موارد انعقاد قرارداد اداری‬ ‫د اداري قرارداد د انعقاد موارد‬
‫مادۀ شصت و یکم‪:‬‬ ‫یوشپېتمه ماده‪:‬‬
‫ادارۀ عامه در حاالت ذیل می تواناد‬ ‫عامه اداره په الند حالتونو کې کوالی‬
‫قرارداد اداری را منعقد سازد‪:‬‬ ‫شي اداري قرارداد منعقد کړي‪:‬‬
‫‪ -1‬درصورتی که قانون طور صریح به‬ ‫‪ -۱‬په هغه صورت کې چې قانون پاه‬
‫انعقاد قرارداد اداری حکام نماوده‬ ‫صریح ډول د اداري قرارداد د انعقاد‬
‫باشد‪.‬‬ ‫حکم کړی وي‪.‬‬
‫‪ -2‬درصورتی کاه قاانون انعقااد‬ ‫‪ -۲‬په هغه صورت کې چې قاانون د‬
‫قرارداد اداری را منع ننمایاد وادارۀ‬ ‫اداري قرارداد انعقاد منع نه کاړي او‬
‫عامه بتواند وظایف خود را از طریاق‬ ‫اي د اداري‬
‫اوالی شا‬‫اه اداره وکا‬ ‫عاما‬
‫انعقاد قرار داد اداری انجام دهد بدون‬ ‫قرارداد د انعقاد له الر خپلې دناد‬
‫اینکه باعث تضعیف مکلفیت های وی‬ ‫ترسره کړي پرته لد چاې د هغاه د‬
‫‪65‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫یا نقاض حقاوق اشاخاص ثالاث‬ ‫مکلفیتونو د کمزورتیاا یاا د ثالاث‬

‫گردد‪.‬‬ ‫اشخاصو د حقوقو د نقض المل شي‪.‬‬
‫شکل قرارداد اداری‬ ‫د اداري قرارداد شکل‬
‫مادۀ شصت و دوم‪:‬‬ ‫دوه شپېتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ ) 1‬قرارداد اداری به شاکل کتبای‪،‬‬ ‫(‪ )۱‬اداري قرارداد په لیکلاي شاکل‬
‫منعقد می گردد‪.‬‬ ‫منعقد کېږي‪.‬‬
‫(‪ ) 2‬قرارداد اداری حاوی حقاوق و‬ ‫(‪ ) ۲‬اداري قرارداد په دقیقه او واضح‬
‫مکلفیت های طرفین بطاور دقیاق و‬ ‫ډول د لورو د حقوقو او مکلفیتوناو‬
‫واضح ب وده وبا شرایط قابل فهم ترتیب‬ ‫لرونکی دی او په فهام وړ شارایطو‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫ترتیبېږي‪.‬‬
‫اصول عام قرارداد‬ ‫د قرارداد عام اصول‬
‫مادۀ شصت و سوم‪:‬‬ ‫دري شپېتمه ماده‪:‬‬
‫عالوه بر احکام مندرج مواد ششم الی‬ ‫دد قانون له شپږمې تر څوارلسامې‬
‫چهاردهم این قانون‪ ،‬ادارۀ عاماه در‬ ‫مادو پور د درج شاوو حکموناو‬
‫انعقاد قرارداد‪ ،‬اصول ذیل را رعایات‬ ‫سربېره‪ ،‬عامه اداره د قرارداد په انعقاد‬
‫می نماید‪:‬‬ ‫کې الند اصول رعایتوي‪:‬‬
‫اان‬
‫ااف در جریا‬
‫ادالت و انصا‬
‫‪ - 1‬عا‬ ‫‪ -۱‬د مذاکراتو په بهیر کې عدالت او‬
‫مذاکرات‪.‬‬ ‫انصاف‪.‬‬
‫‪ -2‬عدم ادغام بین دو یا چند موضوع‬ ‫‪ -۲‬په اداري قرارداد کې د دوو یا څو‬
‫در قرارداد اداری که از لحا ماهیت‬ ‫داسې موضوعګانو نه ادغاام چاې د‬
‫با هم غیر مرتبط اند‪.‬‬ ‫ماهیت له پلوه له یو بل سره اړه نلري‪.‬‬
‫‪ -3‬انتقال ناپذیر بودن قرارداد اداری‬ ‫‪ -۳‬ثالثو قراردادي اشخاصو ته په کلي‬
‫‪66‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫به شکل کلی باه اشاخاص ثالاث‬ ‫ډول د اداري قاااارارداد نااااه‬
‫قراردادی‪.‬‬ ‫لېږدېدنه‪.‬‬
‫اجراآت انعقااد قارارداد هاای‬ ‫د اداري ق راردادونااو د انعقاااد‬
‫اداری‬ ‫اجراآت‬
‫مادۀ شصت و چهارم‪:‬‬ ‫څلورشپېتمه ماده‪:‬‬
‫احکام مندرج مواد بیست و دوم الای‬ ‫ار‬
‫اتمې تا‬
‫اه دوه ویشا‬
‫اانون پا‬
‫دد قا‬
‫بیست و ششم این قانون‪ ،‬در ماورد‬ ‫شپږ ویشتمې ماد پور درج شاوي‬
‫انعقاد قراردادهای اداری نیز قابل تطبیق‬ ‫حکمونه د اداري قراردادونو په هکله‬
‫می باشد‪ .‬اداره عامه مکلف اسات از‬ ‫هم د تطبیق وړ دي‪ .‬عامه اداره مکلفه‬
‫عدم نقض حقوق اشاخاص ثالاث‪،‬‬ ‫ده د ثالثو اشخاصو د حقوقو له نه نقص‬
‫اطمینان حاصل نماید‪.‬‬ ‫څخه ډاډ حاصل کړي‪.‬‬
‫اعتبارقرارداد های اداری‬ ‫د اداري قراردادونو اعتبار‬
‫مادۀ شصت و پنجم‪:‬‬ ‫پنځه شپېتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬قرارداد اداری‪ ،‬یک روز بعاد از‬ ‫(‪ ) ۱‬اداري قرارداد د الند شاکلي‬
‫تکمیل مراحل شکلی ذیل‪ ،‬دارای اثار‬ ‫پړاوونو له بشپړېدو څخاه یاوه ور‬
‫حقااوقی بااوده و قاباال اجااراء‬ ‫وروسته‪ ،‬د حقوقي آثارو لرونکی او د‬
‫می گردد‪:‬‬ ‫اجراء وړ کېږي‪:‬‬
‫‪ -1‬ابالغ موارد اجاراآت قارارداد‬ ‫‪ -۱‬اړوندو اشخاصاو تاه د اداري‬
‫اداری به اشخاص ذیربط‪.‬‬ ‫قرارداد د اجراآتو د مواردو ابالغ‪.‬‬
‫‪ -2‬انقضای مدت (‪ )14‬روز که باه‬ ‫‪ -۲‬د (‪ )۱۴‬ورځو مود تېرېدل چې د‬
‫اشخاص ثالث جهت تقدیم اعتاراض‬ ‫اعتراض د وړاند کولو لپاره ثالاث‬
‫اعطا گردیده است‪.‬‬ ‫شخص ته ورکړل شو ده‪.‬‬
‫‪67‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫‪ -3‬امضای قارار داد اداری توساط‬ ‫‪ -۳‬د لورو په واسطه د اداري قرارداد‬
‫طرفین‪.‬‬ ‫السلیک کول‪.‬‬
‫‪ -4‬ابالغ قرارداد اداری امضاء شده‬ ‫‪ -۴‬لورو ته د السلیک شاوي اداري‬
‫به طرفین‪.‬‬ ‫قرارداد ابالغ‪.‬‬
‫عدم اعتبار قرارداد اداری‬ ‫د اداري قرارداد نه اعتبار‬
‫مادۀ شصت و ششم‪:‬‬ ‫شپږشپېتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬قرارداد اداری در حاالت ذیل از‬ ‫(‪ ) ۱‬اداري قرارداد په الند حاالتونو‬
‫ابتدا فاقد اعتبار می باشد‪:‬‬ ‫کې له پیل څخه اعتبار نلري‪:‬‬
‫‪ -1‬درصورتی کاه قارارداد اداری‬ ‫‪ -۱‬په هغه صورت کاې چاې اداري‬
‫مطابق به مادۀ شصت و یکم این قانون‬ ‫قرارداد دد قانون له یوشپېتمې ماد‬
‫منعقد نگردیده باشد‪.‬‬ ‫سره سم نه وي منعقد شوی‪.‬‬
‫اام‬
‫اط مقا‬
‫اه توسا‬
‫اورتی کا‬
‫‪ -2‬درصا‬ ‫‪ -۲‬په هغه صورت کې چې د واک نه‬
‫عامه غیر ذیصاالح امضااء شاده‬ ‫لرونکي عامه مقام په واسطه السالیک‬
‫باشد‪.‬‬ ‫شوی وي‪.‬‬
‫‪ -3‬درصورتی که هدف قرارداد اداری‬ ‫‪ -۳‬په هغه صورت کې چاې د اداري‬
‫نا مشروع باشد‪.‬‬ ‫قرارداد موخه نا مشروع وي‪.‬‬
‫‪ -4‬درصورتی که انعقاد قرارداد اداری‬ ‫‪ -۴‬په هغه صورت کې چاې د اداري‬
‫یا محتویات آن عمل جرمی یا نتیجاۀ‬ ‫قرارداد انعقاد یا د هغه محتویات جرمي‬
‫عمل جرمی باشد‪.‬‬ ‫عمل یا د جرمي عمل پایله وي‪.‬‬
‫(‪ )2‬دعاوی مربوط به عادم اعتباار‬ ‫(‪ ) ۲‬د اداري قرارداد په نه اعتبار پور‬
‫قرارداد اداری مطابق به احوال مندرج‬ ‫اړوند دعواو دد ماد په (‪ )۱‬فقره‬
‫فقرۀ (‪ )1‬این ماده‪ ،‬توساط محکماه‬ ‫کې له درج شوو احوالو سره سام د‬
‫‪68‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫رسیدگی می گردد‪.‬‬ ‫محکمې په واسطه رسیدګي کېږي‪.‬‬

‫ارارداد اداری‬
‫اواقص قا‬ ‫اایر نا‬
‫(‪ )3‬سا‬ ‫(‪ ) ۳‬د اداري قرارداد نور نیمګړتیاو‬
‫مستلزم عدم اعتبار قرارداد نبوده اماا‬ ‫د قرارداد د نه اعتبار مستلزمې نه دي‬
‫می توانند بر اساس تقاضاای یکای از‬ ‫خو کولی شي له لورو څخه د یوه یا د‬
‫طرفین یا اشخاص ذیربط‪ ،‬منات باه‬ ‫نورو اړوندو اشخاصاو د غوښاتنې‬
‫ابطال قرارداد اداری توسط اداره یاا‬ ‫پربنسټ‪ ،‬د ادار یا واکمنې محکمې‬
‫محکمۀ ذیصالح گاردد‪ .‬درصاورت‬ ‫په واسطه د اداري قرارداد په ابطال تمام‬
‫بروز اختالف‪ ،‬محکمۀ ذیصاالح در‬ ‫شي‪ .‬داختالف د راپیدا کېدو په صورت‬
‫مورد اعتبار قرارداد اداری فیصله صادر‬ ‫کې واکمنه محکمه د اداري قرارداد د‬
‫می نماید‪.‬‬ ‫اعتبار په هکله فیصله صادر وي‪.‬‬
‫تعدیل قرارداد اداری‬ ‫د اداري قرارداد تعدیل‬
‫مادۀ شصت و هفتم‪:‬‬ ‫اووه شپېتمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬تعدیل قرارداد اداری صارف در‬ ‫(‪ ) ۱‬د اداري قرارداد تعدیل یواز په‬
‫صورتی اعتبار دارد که طرفین باه آن‬ ‫هغه صورت کې اعتبار لري چې دواړه‬
‫رضایت یا حکم صریح قانون وجاود‬ ‫لوري پرهغه رضایت یا د قانون صریح‬
‫داشته باشد‪.‬‬ ‫حکم شتون ولري‪.‬‬
‫(‪ )2‬هرگاه قراردادی‪ ،‬متحمل خسارۀ‬ ‫(‪ ) ۲‬که چېر قراردادي د سخت زیان‬
‫جدی گردد یا در صورت بروز فورس‬ ‫متحمل شي یا د فورس ماژور د منځته‬
‫ماژور‪ ،‬مکلفیت اجرای قرارداد اداری‪،‬‬ ‫راتلو په صورت کې‪ ،‬د اداري قرارداد‬
‫حسب شرایط‪ ،‬به طور عادالنه و با در‬ ‫د اجراء مکلفیت‪ ،‬له شرایطو سره سم‪،‬‬
‫نظرداشت منافع طرفین‪ ،‬تعدیل گردیده‬ ‫په عادالنه ډول او د لورو د ګټو په پام‬
‫می تواند‪.‬‬ ‫کې نیولو سره‪ ،‬تعدیلېدای شي‪.‬‬
‫‪69‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫(‪ )3‬هرگاه تعادیل قارارداد اداری‪،‬‬ ‫(‪ ) ۳‬که چېر د اداري قرارداد تعدیل‪،‬‬
‫شرایط مندرج قرارداد را تغییر دهاد‪،‬‬ ‫په قرارداد کې درج شوو شرایطو تاه‬
‫این تعدیل مطابق به توافق طرفین و باا‬ ‫بدلون ورکړي‪ ،‬دغه تعدیل د لورو لاه‬
‫درنظرداشت ضرورت های اجتماعی و‬ ‫موافقې سره سم او د شته ټاولنیزو او‬
‫اورت‬‫اود صاا‬ ‫اادی موجاا‬
‫اقتصاا‬ ‫اقتصادي اړتیاوو له په پام کې نیولو سره‬
‫می گیرد‪.‬‬ ‫صورت مومي‪.‬‬
‫ختم قرارداد اداری‬ ‫د اداري قرارداد پای‬
‫مادۀ شصت و هشتم‪:‬‬ ‫اته شپېتمه ماده‪:‬‬
‫قرارداد اداری در حاالت ذیل خاتماه‬ ‫اداري قرار داد په الند حالتونو کاې‬
‫می یابد‪:‬‬ ‫پای ته رسېږي‪:‬‬
‫‪ -1‬درصورتی کاه مکلفیات هاای‬ ‫‪ -۱‬په هغه صورت کې چې پاه اداري‬
‫مندرج قرارداد اداری اجاراء شاده‬ ‫قرارداد کې درج شوي مکلفیتونه اجراء‬
‫باشد‪.‬‬ ‫شوي وي‪.‬‬
‫‪ -2‬انقضای میعاد زمانی قرارداد اداری‬ ‫‪ -۲‬د اداري قرارداد د زماني میعااد‬
‫درصورتی که مدت آن‪ ،‬معاین شاده‬ ‫تېرېدل په هغه صورت کې چې موده یې‬
‫باشد‪.‬‬ ‫ټاکل شو وي‪.‬‬
‫‪ -3‬فسخ قرار داد اداری به اسااس‬ ‫‪ -۳‬د لورو د موافقې پر بنسټ د اداري‬
‫توافق طرفین‪..‬‬ ‫قرارداد فسخ‪.‬‬
‫‪ -4‬منتفی شدن موضاوع قارارداد‬ ‫‪ -۴‬د اداري قرارداد د موضوع منتفي‬
‫اداری‪.‬‬ ‫کېدل‪.‬‬
‫‪ -5‬درصااورتی کااه یکاای از‬ ‫‪ -۵‬په هغه صورت کې چې له لاورو‬
‫طرفین به دلیل موجودیت فریب یا خطا‬ ‫څخه یو په اداري قرارداد کې د فریب‬
‫‪70‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫در قااارارداد اداری مخالفااات‬ ‫یا خطا د شتون پاه دلیال مخالفات‬
‫‪ -6‬سایر مواردی که در اسناد تقنینی‬ ‫‪ -۶‬نور هغه موارد چاې پاه تقنیناي‬
‫پیشبینی گردیده باشد‪.‬‬ ‫سندونو کې اټکل شوي دي‪.‬‬
‫مخالفت و ابطال‬ ‫مخالفت او ابطال‬
‫مادۀ شصت ونهم‪:‬‬ ‫نهه شپېتمه ماده‪:‬‬
‫هرگاه یکی از طرفین در انعقاد قرارداد‬ ‫که چېر له لورو څخه یاو د اداري‬
‫اداری دچار خطا و یا فریب شده باشد‪،‬‬ ‫قرارداد په انعقاد کې له خطا یا فریاب‬
‫اق‬‫اد‪ ،‬طبا‬‫ای توانا‬
‫ار ما‬ ‫ارف دیگا‬‫طا‬ ‫سره مخامخ شاوی وي‪ ،‬بال لاوری‬
‫احکام حقوق خصوصی‪ ،‬عدم موافقت‬ ‫کوالی شي‪ ،‬د خصوصي حقوقاو لاه‬
‫خااود را علیااه قاارارداد اداری‬ ‫حکمونو سره سم‪ ،‬پر اداري قارارداد‬
‫ابراز نماید‪.‬‬ ‫خپله نه موافقه ښکاره کړي‪.‬‬
‫اجراء و تنفیذ قرارداد های اداری‬ ‫د اداري قراردادونو اجراء اوتنفیذ‬
‫مادۀ هفتادم‪:‬‬ ‫اویایمه ماده‪:‬‬
‫(‪ )1‬طرفین مکلف اند‪ ،‬دراجرای حقوق‬ ‫(‪ ) ۱‬لوري مکلف دي‪ ،‬د خپلو حقوقو‬
‫و مکلفیت های شان‪ ،‬قرارداد اداری را‬ ‫او مکلفیتونو په اجاراء کاې‪ ،‬اداري‬
‫باحسن نیت اجراء نمایند‪.‬‬ ‫قرارداد په ښه نیت سره اجراء کړي‪.‬‬
‫(‪ )2‬ادارۀ عامه مکلف اسات تاا از‬ ‫(‪ ) ۲‬عامه اداره مکلفه ده ترڅو د اداري‬
‫اجرای قرارداد اداری‪ ،‬نظارت نماید‪.‬‬ ‫قرارداد له اجراء څخه څارنه وکړي‪.‬‬
‫(‪ )3‬هرگاه دررابطه به اجرای درست‬ ‫(‪ ) ۳‬که چېر د اداري قرارداد د سم‬
‫و تحقق قرارداد اداری اختالف باروز‬ ‫اجراء او تحقق په اړه اختالف رامنځته‬
‫نماید‪ ،‬از طریق میانجیگری‪ ،‬حکمیت‬ ‫شي‪ ،‬د منځګړیتاوب‪ ،‬حکمیات یاا‬
‫‪71‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫یا سایر روش های بدیل رسیدگی باه‬ ‫شخړوته د رسیدګۍ د ناورو بادیلو‬
‫منازعات‪ ،‬در صورتی که درقارارداد‬ ‫تګالرو له الر په هغه صورت کې چې‬
‫اداری پیش بینی شده باشاد‪ ،‬حال و‬ ‫په اداري قرار داد کې یې اټکل شاوی‬
‫فصل می گردد‪ .‬در غیر آن منازعات‬ ‫وي حل او فصل کېږي‪ .‬له د پرتاه‬
‫توسااط محکمااه رسااید گاای‬ ‫شخړو ته د محکمې په واسطه رسیدګي‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫کېږي‪.‬‬
‫(‪ ) 4‬هرگاه قرارداد اداری مکلفیتی را‬ ‫(‪ ) ۴‬که چېار اداري قارارداد پاه‬
‫ای اع اامال‬ ‫اخص خصوصا‬ ‫ار شا‬‫با‬ ‫خصوصي شخص باند کوم مکلفیت‬
‫نموده باشد و این مکلفیت از طریاق‬ ‫اعمال کړی وي او دغه مکلفیات د‬
‫اصدار تصمیم اداری مبنی بر اجارای‬ ‫بدیل د اجراء په اړوند د اداري تصمیم‬
‫بدیل ممکن باشد‪ ،‬ادارۀ عامه می تواند‬ ‫د صادرولو له الر شونی وي‪ ،‬عاماه‬
‫مطااابق حکاام فقاارۀ (‪ )2‬مااادۀ‬ ‫اداره کااولی شااي دد قااانون د‬
‫پنجاه وششم این قانون‪ ،‬تصمیم اداری‬ ‫شپږ پنځوسمې ماد د (‪ )۲‬فقر لاه‬
‫را اتخاذ نماید‪.‬‬ ‫حکم سره سم‪ ،‬اداري تصمیم ونیسي‪.‬‬
‫قابلیت تطبیق احکام قراردادهاای‬ ‫د خصوصي حقوقو د قراردادونو د‬
‫حقوق خصوصی‬ ‫حکمونو د تطبیق وړتیا‬
‫مادۀ هفتاد و یکم‪:‬‬ ‫یواویایمه ماده‪:‬‬
‫هرگاااه در ایاان فصاال احکااام‬ ‫که چېر په د فصل کاې خااص‬
‫خاصی پایش بینای نشاده باشاد‪.‬‬ ‫حکمونه اټکل شاوي ناه وي‪ ،‬پاه‬
‫اای‬‫اه قراردادها‬
‫اوط با‬‫اام مربا‬
‫احکا‬ ‫خصوصي قراردادونو پاور اړوناد‬
‫خصوصی مطابق احکام قانون اجاراء‬ ‫حکمونه د قانون له حکمونو سره سم‬
‫می گردد‪ .‬احکامی کاه اهاداف و‬ ‫اجراء کېږي‪ .‬هغه حکمونه چاې لاه‬
‫‪72‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫مکلفیت های ناشی از حقوق اداری را‬ ‫اداري حقوقو څخه راپیداشو موخې او‬
‫نقااض نمایااد‪ ،‬قاباال اجاارا‬ ‫مکلفیتونه نقض کاړي‪ ،‬د اجاراء وړ‬
‫نمی باشد‪.‬‬ ‫ندي‪.‬‬
‫فصل پنجم‬ ‫پنځم فصل‬
‫احکام انتقالی‬ ‫انتقالي احکام‬
‫مسؤولیت مدنی دولت‬ ‫د دولت مدني مسؤولیت‬
‫مادۀ هفتاد ودوم‪:‬‬ ‫دوه اویایمه ماده‪:‬‬
‫اداره مکلف است‪ ،‬در صاورتی کاه‬ ‫اداره مکلفه ده‪ ،‬په هغه صورت کې چې‬
‫تصمیم اداری ی ا قرارداد اداری غیار‬ ‫غیر قانوني اداري تصامیم یاا اداري‬
‫قانونی‪ ،‬باعث ورود ضرر و خسااره‬ ‫قرارداد د ضرر او زیان د واردېدو المل‬
‫گردد‪ ،‬مطابق حکم مادۀ پنجا ه ویکم‬ ‫شي‪ ،‬د افغانستان د اساسي قاانون د‬
‫قانون اساسی افغانستان‪ ،‬جبران خساره‬ ‫یوپنځوسمې ماد له حکم سره سم د‬
‫نماید‪ .‬الی وضع سند تقنینی مشاخص‬ ‫د خسار جبران ورکړي‪ .‬د دولت د‬
‫در رابطه به مسئوولیت مدنی دولات‪،‬‬ ‫مدني مسؤولیت په هکله د ځاانګړي‬
‫محاکم مطابق به اصول و احکام کلی‬ ‫تقنیني سند تر وضع پور ‪ ،‬محکمې د‬
‫قوانین موجود قض ایا را مورد رسیدگی‬ ‫شت ه قوانینو له کلي اصولو او حکمونو‬
‫قرار می دهد‪.‬‬ ‫سره سم قضیې تر رسېدنې الند نیسي‪.‬‬
‫محکمۀ ذیصالح‬ ‫واکمنه محکمه‬
‫مادۀ هفتاد و سوم‪:‬‬ ‫دري اویایمه ماده‪:‬‬
‫الی انفاذ قانون اصاول محاکماات‬ ‫د اداري محاکماتو د اصولو د قانون تر‬
‫اداری‪ ،‬منازعات مندرج ایان قاانون‬ ‫نافذېدو پور ‪ ،‬په د قانون کې درج‬
‫توسط محاکم حل و فصل می گردد‪.‬‬ ‫شو شخړ د محکمو په واسطه حل‬
‫‪73‬‬
‫رسمي جريده‬ ‫‪۱۳۹۷/۱/۱۵‬‬
‫این حکم بر مقررات اداری نیز تطبیق‬ ‫او فصل کېږي‪ .‬دغه حکم پار اداري‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫مقرراتو هم تطبیقېږي‪.‬‬
‫وضع طرزالعمل و مقرره‬ ‫د کړنالر او مقرر وضع‬
‫مادۀ هفتاد و چهارم‪:‬‬ ‫څلور اویایمه ماده‪:‬‬
‫به منظور تطبیق بهتر احکام این قانون‬ ‫دد قانون د حکمونو د ښه تطبیق پاه‬
‫کمیسیون مستقل اصاالحات اداری و‬ ‫منظور‪ ،‬د اداري اصالحاتو او ملکاي‬
‫خدمات ملکی درهمکاری با وزارت ها‬ ‫خدمتونو خپلواک کمېسیون کاوالی‬
‫و ادارت مربوط می تواند مقرره ها را‬ ‫شي له وزارتونو او اړوندو ادارو ساره‬
‫پیشنهاد و طرزالعمال هاا را وضاع‬ ‫په همکارۍ کې‪ ،‬مقرر وړانادیز او‬
‫نماید‪.‬‬ ‫کړنالر وضع کړي‪.‬‬
‫انفاذ‬ ‫انفاذ‬
‫مادۀ هفتاد و پنجم‪:‬‬ ‫پنځه اویایمه ماده‪:‬‬
‫این قانون ساه مااه بعاد از تااریخ‬ ‫دغه قانون په رسمي جرېاده کاې د‬
‫نشاار در جریاادۀ رساامی نافااذ‬ ‫خپرېدو له نېټې څخاه در میاشاتې‬
‫می گردد‪.‬‬ ‫وروسته نافذېږي‪.‬‬
‫‪74‬‬
‫ساالنه‪:‬‬ ‫اشتراك‬
‫(‪ )099‬افغزززان‬ ‫در مركززز ال الال زززا‬
‫بززا ‪ ۵۲‬فیصززت فیفیزز‬ ‫بززرام مززام رول دالبزز‬
‫میمز‬ ‫برام متعلمیل ال محصلیل با ارائه فصزتو‪ ،‬نصز‬
‫برام کتاب فرالش ها با ‪ ۰9‬فیصت فیفی از میم رالم جلت‬
‫(‪ )۵99‬دابززر امروئززائ‬ ‫خززارا از کرزز ر‬
‫ش‬.‫هـ‬
ISLAMIC REPUBLIC
OF
AFGHANISTAN
MINISTRY OF JUSTICE
OFFICIAL
GAZETTE
Extraordinary Issue
Extraordinary Issue
Administrative Procedure Law
Date:4th April.2018
ISSUE NO:(1298)

5 6334758929725128842

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

5 6334758929725128842

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫فوق العاده ګڼه‬ ‫چجحچ‬

‫قانون اجراآت اداری‬ ‫د اداري اجراآتو قانون‬

‫تاريـخ نشـر‪)۷۱(:‬حملسال‪ ۷۹۳۱‬هـ ‪ .‬ش‬ ‫دخپرېدونېټه‪:‬د‪۷۹۳۱‬هـ‪.‬شكالد وريدمياشتې (‪)۷۱‬‬

‫فرمان تقنینی‬ ‫د اداري اجراآتو د قانون د توشېح‬

‫تقدیم نمایند‪.‬‬ ‫شوري ته وړاندې نړي‪.‬‬

‫مصو ۀ‬ ‫د اداري اجراآتو د قانون د طرحې‬

‫اصل حمایت از انتظارات مشروع‪18........................‬‬ ‫مادۀ دهم‪:‬‬

‫تصمیم در مورد اعتراض‪55.................................‬‬ ‫مادۀ چهل وهشتم‪:‬‬

‫شکل قرارداد اداری‪66......................................‬‬ ‫مادۀ شصت ودوم‪:‬‬

‫قانون اجراآت اداری‬ ‫د اداري اجراآتو قانون‬

‫اختیاری‪.‬‬ ‫څخه د ډاډ ترالسه کول‪.‬‬

‫گردیااده و دارای اثاار حقااوقی‬ ‫ادار له لوري تر الس الند نیاول‬

‫سااایر اسااناد تقنیناای را رعایاات‬ ‫تقنینی سندونو حکمونه په پاام کاې‬

‫اصل بی طرفی‬ ‫د بې طرفۍ اصل‬

‫حاصل نماید‪:‬‬ ‫ترالسه کړي‪:‬‬

‫تاااداوم ارایاااۀ خااادمات‬ ‫د عمومي خدمتونو د وړاند کولو‬

‫‪ -7‬نشر فورمه ها از طریاق ویاب‬ ‫‪ -۷‬د ادار د مالي امکاناتو په حدودو‬

‫تعیین می نماید‪.‬‬ ‫مقام ټاکي‪.‬‬

‫همکاری اداری و حمایت تخنیکی‬ ‫اداري همکاري او تخنیکي مالتړ‬

‫ممنوعیت اشخاص از اجرای عمل‬ ‫د اداري عمل له اجراء څخاه د‬

‫آغاز اجراآت‬ ‫د اجراآتو پیل‬

‫حق استماع‬ ‫د استماع حق‬

‫قسمت دوم‬ ‫دوه یمه برخه‬

‫صاااورت اتخااااذ تصاااامیم‬ ‫او د اختی اري تصمیمونو د نیولاو پاه‬

‫که بیشتر از ‪ 18‬سال سن داشته باشند‪،‬‬ ‫هغو اقاربو ته چې له ‪ ۱۸‬کلنۍ څخاه‬

‫نمایااد‪ .‬میعاااد زمااانی (‪ )30‬روز‬ ‫د (‪ ) ۳۰‬ورځو زماني میعاد پاه هغاه‬

‫قراردهد‪.‬‬ ‫د تعلیق په حالت کې راولي‪.‬‬

‫تصمیمی دارای انتظاارات مشاروع‬ ‫تصمیم د شتون په دوام کې مشاروع‬

‫قسمت چهارم‬ ‫څلورمه برخه‬

‫رسیدگی به اعتراض باشد‪ ،‬میعاد زمانی‬ ‫د وخت په اړوند د الرښوونې لرونکی‬

‫آثار درج اعتراض‬ ‫د اعتراض د درجولو آثار‬

‫‪ -3‬در حاالتی که به تشخیص اداره‪،‬‬ ‫‪ -۳‬په هغه حاالتو کې چې د ادار په‬

‫‪ -2‬در صورتی که معترض مطابق مادۀ‬ ‫‪ -۲‬په هغه صورت کې چې اعتاراض‬

‫ارایه نماید‪.‬‬ ‫مقام ته وړاند کړي‪.‬‬

‫بوده است‪ ،‬اعتراض را رد می نماید‪.‬‬ ‫او مقتضي دی‪ ،‬اعتراض ردوي‪.‬‬

‫قسمت پنجم‬ ‫پنځمه برخه‬

‫صالحیت تنفیذ‬ ‫د تنفیذ واک‬

‫اجراآت بعدی در ماورد مهلات‬ ‫د وروستني مهلات پاه هکلاه‬

‫تجویز مؤقت‬ ‫مؤقت تجویز‬

‫اداره عامه باشد‪.‬‬ ‫دندو له جملې څخه وي‪.‬‬

‫عرضۀ خدمات عمومی‪.‬‬ ‫لپاره د عامه ادارو ترمنځ قرارداد‪.‬‬

‫یا نقاض حقاوق اشاخاص ثالاث‬ ‫مکلفیتونو د کمزورتیاا یاا د ثالاث‬

‫رسیدگی می گردد‪.‬‬ ‫محکمې په واسطه رسیدګي کېږي‪.‬‬

Administrative Procedure Law

You might also like