Professional Documents
Culture Documents
Kitab Tajwid Basa Sunda Jeung Qaidah
Kitab Tajwid Basa Sunda Jeung Qaidah
َّ ون
HUKUM-HUKUM NUN PAEH SARENG TANWIN (ـًــٍـــٌـــ/ ْ)ن
Hukum nun paeh sareng tanwin aya opat: 1. izhhar ()إظهار, 2. idghom ()إدغام, 3. iqlab (
)إقالب, 4. ikhfa` ()إخفاء
* Qoidahna :
َم ْن آ َم َن
a. أ contona : d.ح contona : َع ِزي ٌز َح ِكي ٌم
b.هـ contona : ر ٌ أَ ْنهَا e. غ contona : ٍّغل ِ ِم ْن
c. ع contona :ع ْل ٍمِ ِم ْن f. خ contohna: ن ْ َم
اف َ
َ خ
* Qoidahna idzhar : TARBIYYATUL FALAH-ALFATAH
MAJLIS TA’LIM
)ف ِ ت فَ ْلتَع
ِ ْر ْ َت ُرتِّب ِ ُف * لِ ْل َح ْل
ٌّ ق ِس ْ ِ (فَاأْل َ َّو ُل اإْل
ِ ظهَا ُر قَب َْل اأْل َحْ ر
KAHIJI KUDU IDZHAR MASING TERANG* DINA HURUF HALAQ NU GENEP
PEK BILANG
* Qoidahna huruf idzhar :
)(هَ ْم ٌز فَهَا ٌء ثُ َّم َعي ٌْن َحا ٌء * ُم ْه َملَتَي ِْن ثُ َّم َغي ٌْن َخا ٌء
HAMZAH JENG HA A’IN JENG HAA TE CECEKAN * TAMBAH DUA KHO GHIN
PADA DI CECEKAN
2. Idghom (ngasupkeun)
Ari idghom eta kabagi 2 : (a) Idghom bighunnah/ma’al gunnah ( مع الغنة/)إدغام بغنة, (3)
Idghom bilaghunnah ()إدغــــام بال غنة. Huruf idghom aya 6 nyaeta , و, ل, م, ر,ي
ن dikumpulkeun dina pangucapَيرْ َمـلُ ْـو َن
* Qoidahna idghom
CATETAN*
Lamun nun paeh nyanghareupan huruf-huruf idghom dina hiji kalimat maka kudu
dibaca jelas nun paehna, ieu disebut izhhar wajib, dina Al Qur’an contohna aya
opat: ُد ْنيَا,ان
ٌ َ بُ ْني,ان
ٌ ِق ْن َو,ان
ٌ ص ْن َو
ِ
MAJLIS
3. Iqlab TA’LIM
(nukerkeun ) TARBIYYATUL FALAH-ALFATAH
Nyaeta nukeurkeun sora nun paeh/ tanwin kan mim dimana-mana mayunan ba`.
Hurufna aya hiji nyaeta ba` ()ب ,contohna:بَ ْع ِد ِم ْن
* Qoidahna iqlab :
)ث اإْل ِ ْقاَل بُ ِع ْن َد ْالبَا ِء * ِمي ًما بِ ُغنَّ ٍة َم َع اإْل ِ ْخفَا ِء
ُ ِ(والثَّال
َ
KATILUNA IQLAB LAMUN NYANDINGAN BA * GANTIKEN KANA MIM
GUNAH CAMPUR IKHFA
4. Ikhfa` (nyamarkeun)
Nyaeta dimana mana aya nun paeh / tanwin mayunan salah sahiji huruf ikhfa` maka
dibaca samar. Huruf ikhfa` aya 15 nyaeta:
َ , َظ, َط # ض
ٍ ك, ُق,ف ٍ , ُص,ش َ ,ت
َ , َز # ٍذ, ُد, َج,ث
َ ,س َ
* Qoidah ikhfa` :
ِ َاجبٌ لِ ْلف
اضل ِ اض ِل * ِم َن ْال ُحر
ِ ُوف َو ِ َع اإْل ِ ْخفَا ُء ِع ْن َد ْالفyُ َِوالرَّاب
1) ق Contohna:ك )2 ال
Contohna:َ ََم ْن ق َ َم ْن َك
ان
c. Ikhfa` Autsath ()أوسط
Nyaeta dimana-mana aya nun paeh mayunan huruf :
1) ث contohna : 1) شcontohna:
2) جcontohna : 2) صcontohna:
3) ذcontohna: 3) ضcontohna:
4) ز contohna 4) ظcontohna:
5) سcontohna: 5) فcontohna:
ْ َظهَا ٌر فَق
)ط ْ ِط * إِ ْخفَا ٌء إِ ْد َغا ٌم َوإ
ْ َ ضب
َ (أَحْ َكامهَا ثَاَل ثَةٌ لِ َم ْن
HUKUM MIM PAEH TILU CEK ATURAN* IKHFA.IDGHOM,IDZHAR,KITU
PALENGGERAN
1. Ikhfa` Syafawi
Nyaeta Nyamarkeun sora ْم dimana-mana mayunan huruf ب bari make
dengung. Contohna : لَ ُك ْم بِاآْل ِخ َر ِة
* Qoidahna Ikhfa` Syafawi :
)(فَاأْل َ َّو ُل اإْل ِ ْخفَا ُء قَب َْل ْالبَا ِء * َو َس ِّم ِه َشفَ ِويًّا لِ ْلقُرَّا ِء
NU KAHIJI NGARAN IKHFA SYAFAWINA * DINA HURUF HURUF CEK AHLI
QURO NA
Nyaeta dimana-mana ْم mayunan huruf mim hidup bari make dengung.Contohna : كَ ْم
م ِْثلِ ِه
*Qoidahna idghom mutamatsilen :
أحكام ا ْل َم ِّد
HUKUM-HUKUM MAD
Ari Mad eta kabagi 2 : Mad Asli/ Mad thobi’i األصــلي/المـد الطـبيعي , jeung mad
far’i المد الفرعي
1. Mad Thobi’i (Asli)
Nyaeta Dimana-mana aya: اsaba’da fathah/ jabar ( َـ ), يsaba’da kasroh/ jeer
( ِـ ) و saba’da dhommah/ pees ( ُـ )
* QOIDAN MAD THOBI’I:
ِ ِ(و ْال َم ُّد أَصْ لِ ٌّي َوفَرْ ِع ٌّي لَهُ * َو َس ِّم أَ ّواًل طَب
)يعيًّا َوهُ ْو َ
ARI MAD AYA NU ASLI JENG FAR’I * PEK NGARANAN NU KAHIJI MAD
THOBI’I
*QOIDAHNA :
)ز َوالُّل ُزو ْمyُ (لِ ْل َم ِّد أَحْ َكا ٌم ثَاَل ثَةٌ تَ ُدو ْم * َو ْه َي ْال ُوجُوبُ َو ْال َج َوا
SAKABEH MAD FAR’I ETA AYA TILU * MAD WAJIB JENG JAIZ LAZIM NU
KATILU
Ari wincikan mad far’i anu 13 nyaeta:
MAJLIS TA’LIM TARBIYYATUL FALAH-ALFATAH
1. Mad Wajib Muttashil()مد واجب متصل
Nyaeta Dimana-mana aya mad thobi’i kapayuna aya hamzah ( )ءbari sakalimah.
Panjang macana 5 harokat. Contohna: َ ِأُولئ
َجا َء, ك
*QOIDAH MAD WAJIB MUTTASIL :
ِ َّ بِ ُمتyاجبٌ إِ ْن َجا َء هَ ْم ٌز بَ ْع َد َم ْد * فِي ِك ْل َم ٍة َو َذا
)صلْ يُو َع ْد ِ (فَ َو
ARI MAD WAJID ETA AYANA HAMZAH * SAKALIMAH NU PAAMTEL KADE
SALAH
2. Mad Ja`iz Munfashil ()مد جائز منفصل
Nyaeta Dimana-mana aya Mad ashli kapayuna aya hamzah bari teu sakalimah/ 2
kalimah. Panjang macana 2/4/5 harokat. Contohna:
َ يَا أَيُّهَا الَّ ِذ
ين
*Qoidahna mad Jaiz munfashil :
ِ َ ُم ْنفyصلْ * ُكلٌّ بِ ِك ْل َم ٍة َو ٰه َذا
) ْصل ِ ُ(و َجائِ ٌز َم ٌّد َوقَصْ ٌر إِ ْن ف
َ
Mad jaiz bisa panjang reujeung pendekna * mun pisan mad reujeung hamzah kalimahna
3. Mad ‘Aridh Lissukun()مد عارض للسكون
Nyaeta dimana-mana aya mad mayunan huruf sukun anyar-anyaran kusabab waqof
(eureun di tung-tung kalimah). Panjang macana 2/4/6 harokat. Contohna: َو ِم َّما
َ َُر َز ْقنَاهُ ْم يُ ْنفِق
ون
* Qoidahna :
5. Mad ‘Iwadh()مد عوض
Nyaeta tanwin jabar ( )ـًــdigentoskeun kana mad kusabab Waqof. Panjang macana 2
harokat. Contohna : , أَبَ ًدا ِع ْل ًما
6. Mad Len()مد لين
Nyaeta Dimana-mana aya و atawa ي sateuacana harokat jabar,syaratna kudu nalika
waqof/eureun. Contohna : ْف
ِ يyyالص ِّ َةyyَ ِرحْ ل .
َّ َو تَا ِءyyالش Tapi lamun dina nalika
washol (nyambung) mah namina haraf len. Contohna:
ِهMAJLIS
ْب فِي اَل
َ َريTA’LIM TARBIYYATUL FALAH-ALFATAH
* Qoidahna :
)و َس َكنَا * إِ ِن ا ْنفِتَا ٌح قَب َْل ُكلٍّ أَ ْم َكنَاyٌ ين ِم ْنهَا ْاليَا َو َوا
yُ ِّ(والل
َ
Ari huruf len eta jumlahna dua * Huruf wawu jeung yaa nujabar tiheula
7. Mad Shilah()مد صلة
Ari Mad Shilah eta kabagi kana dua bagian :
a. Mad Shilah Qoshiroh()مد صلة قصيرة
Nyaeta dimana-mana aya ha’ dhomir ( )ـهanu diharokatan (ُ )ـهatawa harokat (ِ )ـهbari
huruf sateu acana diharokatan, kapayuna teu aya hamzah ()ء. Panjangna 2
harokat. Contohna:
?tB 4Óo_øîr& çm÷Ytã , ¼ã&è!$tB LäêYä. ¾ÏmÎ/ tbqç/Éj‹s3è$!
b. Mad Shilah Thowilah()مد صلة طويلة
Nyaeta dimana-mana aya ha` dhomir ( )ـهanu di harokatan (ُ )ـهatawa harokat (ِ )ـهbari
huruf sateu acana diharokatan, kapayuna aya hamzah ()ء. Panjangna 2/5 harokat.
Alif lam kabagi 2:
1. Alif lam Qomariyyah ( Idzhar Qomariyah )
Nyaeta ال anu di baca jelas lamna, bari kapayuna teu aya huruf anu di tasydid.
Hurufna Aya 14 nyaeta dikumpukeun dina pangucap :
ْ َّك َو َخ
ف َعقِي َم ْه َ اِب ِْغ َحج
Contohna: دyِ ْج ِ ِم َن ْال َمس,اَ ْل َح ْم ُد
*Qoidahna ال Qomariyyah :
جائـز
3 ال ممنوع Teu wenang waqof, kajaba akhir ayat
الوقف
4 قلى الوقف Leuwih hade waqof
أولى
5 صلى الوصل Leuwih hade washol
أولى
6 سكتة/س سكتة Eureun sakedap bari teu ambekan
Idghom nyaeta nyampurkeun dua huruf jeung ngasupkeun huruf nu kahiji kanu
kadua. Idghom ieu kabagi tilu:
1. Idghom Mutamatsiain ()إدغام متماثلين
Nyaeta lamun papanggih dua huruf anu sarua makhroj jeung sifatna. Contohna:
َ َ إِ ْذ َّذه, قَ ْد َّد َخلُوا,ون
ب َ ُ بَلْ اَّل يَ َخاف,اك
َ صَ اِضْ ِربْ بِّ َع
2. Idghom Mutajanisain ()إدغام متجانسين
Nyaeta lamun papanggih dua huruf anu sarua makhrojna tapi beda sifatna.
Contohna:
ارْ َكبْ َّم َعنَا,ك ْ َ يَ ْله, إِ ْذ ظَّلَ ُموا,َت َّد َع َوا هللا
َ ِث ّذل ْ َ أَ ْثقَل,ُت طَّائِفَة
ْ ََوقَال
3. Idgom Mutaqoribain ()إدغام المتقاربين
Nyaeta lamun papanggih dua huruf anu padeukeut makhroj atawa sifatna.
Contohna: , ِّقُلْ رَّب أَلَ ْم نَ ْخلُ ْق ُّك ْم
َ ْ َ أْل
ِِب ا لفاظ ُ َغ َرائ
BACAAN-BACAAN GHORIB
MAJLIS
Dina TA’LIM
Al Qur’an aya TARBIYYATUL
bacaan-bacaan anehFALAH-ALFATAH
anu teu bisa disaruakeun kana qaidah-
qaidah qiroah, di antarana:
1. Huruf ( )صanu diluhurna atawa dihandapna aya tanda huruf ( )سalit.
a. yُيَ ْبصُــطQS. Al Baqoroh: 245 macana jadi yُ;يَ ْبسُــط
b. yًبَصْ ــطَةQS. Al A’rof: 69 macana jadi ً;بَسْــطَة
ُون
c. yَ صــي ِْطر َ ْال ُمQS. At Thur: 37 wenang dibaca ُون yَ ْال ُم َســي ِْطرatawa
tetep ُون yَ صــي ِْطر ْ ;
َ ال ُم
d. صــي ِْط ٍرَ بِ ُمQS. Al Ghosyiyah: 22 macana tetep صــي ِْطر
َ بِ ُم .
ہ
2. Shifr Mustadir/ Nol buleud ( ) nuduhkeun yen huruf anu ditandaanana teu dibaca
dina nalika washol jeung waqof. Contoh:
Surat/ Ayat Lafazh Surat/ Ayat Lafazh
7:103, 10:75, 11:
َو َملَاْ ِئ ِه 18:23
97 لِ َشايْ ٍء
25: 38, 29:38 َو َثمُو َد ْا 30:39 لِ َيرْ ب َُو ْا
3:144, 21:34 ْأَ َفاْئِن 47:4 لِ َيبْلُ َو ْا
12:87 اَل َتاْي َئس ُْوا 47:31 َو َن ْبلُ َو ْا
13: 30 لِ َت ْتلُ َو ْا 76: 4 ْ َساَل سِ اَل
3. Shifr Mustathil/ Nol lonjong ( ), nuduhkeun huruf anu ditandaanana teu dibaca
0
No Makhroj
Huruf
. Wincikan Ringkesan
Huruf-
Bongbolongan cangkem jeung huruf mad
1 الجوف
genggerong
( أو, ئي,)آ
2 Puhu genggerong (pang jeronana) هـ,ء
3 Tengah genggerong الحلق ح,ع
4 Tungtung genggerong (pang luhurna) خ,غ
5 Puhu letah jero sarta lalangit luhureunana ق
Puhu letah tengah sarta lalangit
6 ك
luhureunana
7 Tengah letah sarta lalangit luhureunana ي, ش,ج
8 Gigir letah jero sarta gugusi luhur ض
MAJLIS9 TA’LIM
GigirTARBIYYATUL
letah hareup sarta gugsi luhur
FALAH-ALFATAH ل
10 Tungtung letah sarta gugusi luhur اللسان ن
11 Tungtung letah jero sarta gugusi luhur ر
Tungtung letah sarta puhuna waos payun
12 د, ط,ت
anu luhur
Tungtung letah sarta tungtungwaos
13 ص, س,ز
payun anu handap
Tungtung letah sarta tungtung waos
14 ظ, ذ,ث
payun anu luhur
Biwir handap jero sarta tungtung waos
15 ف
hareup anu luhur الشفتين
16 Antara biwir handap jeung luhur ب, م,و
Huruf-
17 Puhu irung الخيشوم huruf
ghunnah
Ari sifat-sifat huruf eta aya 17, kabagi kana dua bagian:
A. Sifat-sifat anu ngabogaan lalawanan, nyaeta aya 10 sifat:
1
. ال َجهْر (nafas katahan) >< 2. الهَ ْمس (ngadesis)
3
. ال ِّش َّدة (sora katahan) >< 4. الر ِّْخ َوة (sora lepas)
5 االستعالء (letah naek kana >< 6. االستفال (letah turun tina
. lalangit) lalangit)
7 اإلطباق (letah paantel >< 8. االنفتاح (letah teu paantel
. jeung lalangit) jeung lalangit)
9 اإلذالق (gampang >< 10. اإلصمات (hese
. ngecapkeuna) ngecapkeuna)
Salian sifat-sifat anu tjuh belas tadi, aya deui sifat-sifat anu sanes, diantarana:
1. Ghunnah (ngadengung)
2. Mad (panjang)
3. Tawasshuth (pertengahan antara syiddah jeung rikhwah)
Rincian tumerapna sifat-sifat eta kana huruf aya dina tabel dihandap ieu:
No Huruf Sifat-sifat
.
1
ء jahr Syiddah istifal Infitah Ishmat
2
هـ hams Rikhwah istifal Infitah Ishmat
Tawasshut
3
ع jahr
h
istifal Infitah Ishmat
4
ح hams Rikhwah istifal Infitah Ishmat
5
غ jahr Rikhwah isti'la Infitah Ishmat
7
ق jahr Syiddah isti'la Infitah Ishmat qolqolah
8
ك hams Syiddah istifal Infitah Ishmat
9
ج jahr Syiddah istifal Infitah Ishmat qolqolah
10
ش hams Rikhwah istifal Infitah Ishmat tafassyi
11
ي jahr Rikhwah istifal Infitah Ishmat lain
12
ض jahr Rikhwah isti'la Ithbaq Ishmat istitholah
Tawasshut
13
ل jahr
h
istifal Infitah idzlaq inhirof
Tawasshut
14
ن jahr
h
istifal Infitah idzlaq
Tawasshut
15
ر jahr
h
istifal Infitah idzlaq inhirof
Takrir
16
ت hams Syiddah istifal Infitah Ishmat
MAJLIS
17
ط
TA’LIM
jahrTARBIYYATUL
Syiddah FALAH-ALFATAH
isti'la Ithbaq Ishmat qolqolah
18
د jahr Syiddah istifal Infitah Ishmat qolqolah
19
ز jahr Rikhwah istifal Infitah Ishmat shofir
20
س hams Rikhwah istifal Infitah Ishmat shofir
21
ص hams Rikhwah isti'la Ithbaq Ishmat shofir
22
ث hams Rikhwah istifal Infitah Ishmat
23
ذ jahr Rikhwah istifal Infitah Ishmat
24
ظ jahr Rikhwah isti'la Ithbaq Ishmat
25
ف hams Rikhwah istifal Infitah idzlaq
26
و jahr Rikhwah istifal Infitah Ishmat lain
Tawasshut
27
م jahr
h
istifal Infitah idzlaq
28
ب jahr Syiddah istifal Infitah idzlaq qolqolah