'ʇ˜ÈÈÙ Ï„Ó

(2011y1922)
ÔÙ‡· ¯ÈΉ Ì‚˘ ̉·˘ ÌÈ¯Á‡‰Ó ‰È‰ ,˙„ÈÒÁ‰ ȯ˜ÂÁ ÈÏ„‚Ó ,'ʇ˜ÈÈÙ Ï„Ó
‰¯ÈÈÚ· „ÏÂ ‡Â‰ .‰‡Â˘‰ ÈÙÏ˘ ‰Ù¯ȇ Á¯ÊÓ· È„ÈÒÁ‰ Èȉ‰ ˙‡ ÈÚˆÓ‡ È˙Ï·
˙ȯ·· ‰˘Ú ‰ÓÁÏÓ‰ ˙Â˘ ˙‡ .È˙¯ÂÒÓ ÍÂÈÁ ϷȘ ,(Pułtusk) ˜ÒÂËÏÂÙ ˙ÈÏÂÙ‰
ı¯‡Ï ‰ÏÚ ."Ò„ÂÒ˜‡"· ÌÈÏÈÙÚÓ‰ ÔÈ· ‰È‰ .ÔÈÏÂÙÏ ¯ÊÁ ÔÎÓ ¯Á‡Ï ;˙ˆÚÂÓ‰
ÂÈ„ÂÓÈÏ ˙‡ ÏÁ‰ ‰˘ ‰˙‡· .Ô‡ς ı·Ș· ¯¯Â‚˙‰ 1954 „Ú ,Ï"‰ˆ· ˙¯È˘ ,χ¯˘È
Ï˘ Â˙ί„‰·Â ,È·˘˙ ‰ÈÚ˘ÈÂ Ô„Ò ·„ Âȉ ÌȘ‰·ÂÓ‰ ÂȯÂÓ .˙ȯ·Ú‰ ‰ËÈÒ¯·È‡·
„·Ú ˙‡ÏÓ‚Ï Â˙‡ˆ „Ú 1958 ˙˘Ó .˯¢„‰ ˙‡Â ¯Ó‚‰ ˙„Â·Ú ˙‡ ·˙Î È·˘˙
.ÈÓ„˜‡‰ „ÒÓÓÏ ıÂÁÓ „ÈÓ˙ ÏÚÙ ‡Â‰ ‡ÂÙ‡ ¯˜ÂÁÎ ."Ì˘Â „È"·
.'ʇ˜ÈÈÙ Ï˘ ÌÈËÏ·‰ ¯˜ÁÓ‰ ÈÓÂÁ˙ Âȉ Ô‰ÈÈ· ˘‚ÙӉ ˙„ÈÒÁ‰ ,‰‡Â˘‰
‰‡Â˘‰ ÏÚ ÌÈ·Â˘Á ‰ÈÙ¯‚ÂÈÏ·È· ȯÙÒ ‰ÓÎ ÔÈÈˆÏ ˘È ‰‡Â˘‰ ¯˜Á· ÂÈ˙Â„Â·Ú ÔÈ·
¯Â˜ÓÎ ˙e„Ú‰ ˙¯ÙÒ ÏÚ ¯˜ÁÓ ÔΠ,(20 ,10 'ÒÓ) ÌÈȯ·Ú ÌȯÙÒ·Â ˙ȯ·Ú‰ ˙ÂÂ˙ÈÚ·
'ÒÓ) ‰‡Â˘· ÌȘÒÂÚ˘ ÌȯÙÒ ‰ÓÎ ÏÚ ˙¯˜ȷ ,(33 'ÒÓ) ‰‡Â˘‰ ¯˜ÁÏ È¯ÂËÒȉ
¯Ó‚‰ ˙„Â·Ú ÏÚ ÒÒ·Ӊ ,'ʇ˜ÈÈÙ Ï˘ Ô¢‡¯‰ ¯ÙÒ ˙„ÈÒÁ‰ ÌÂÁ˙· .(51 ,44 ,31
‰ÈÈ˘ ‰¯Â„‰Ó ;18 'ÒÓ) ‰È·˙η ‰ÏÏÂÁÓ ÈÈÁ· ÌȘ¯Ù :·ÏÒ¯· ˙„ÈÒÁ ‡Â‰ ,ÂÏ˘
ı·Â˜ ˙‡ ¯È„‰‰Â Í¯Ú ¯˘‡Î Ì‚ ·ÏÒ¯· ˙„ÈÒÁ· ˜ÒÚ 'ʇ˜ÈÈÙ .(52 'ÒÓ :˙·Á¯ÂÓ
‰È‰˘Î ,ÂÈÓÈ ·Â¯Ú· ¯ÊÁ ‰Èχ ,(21 'ÒÓ) ·ÏÒ¯· ˙„ÈÒÁ ÏÚ ÒÈÈ ÛÒÂÈ Ï˘ ÂȯӇÓ
·Â˘Á‰ „ÈÓÏ˙ ¯ÙÂÒ ,·Â¯ÈÓÓ Ô˙ Ï˘ ˙ÈÏ‚҉ Â˙Ó¯˙ ˙‡ ¯ÈΉ˘ ÌÈ¢‡¯‰ ÔÈ·
‡È‰ ˙„ÈÒÁ‰ ¯˜ÁÏ 'ʇ˜ÈÈÙ Ï˘ ˙ÈÊίӉ Â˙Ó¯˙ Ìχ .(65 'ÒÓ) ÔÓÁ '¯ Ï˘
ÈÂ˘ ̇ Ì‚) ˜ÈÓÚÓ ÛÈ˜Ó È˙¯Â˜È· ÍÏ‰Ó ÂÏÏ΢ ,·˙΢ ÌȯÙÒ ‰Ú·¯‡· ȇ„·
ÌÈÓȉ Ì˙‡·˘ ÍÏ‰Ó ,ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ Ï˘ ¢¯„Ó ˙È·Ó ˙„ÈÒÁ‰ ȯ˜ÁÓ ÏÚ (˙˜ÂÏÁÓ·
.‚Ȉ‰Ï ‰È‰ ÏÂÎÈ ÈÓ„˜‡‰ „ÒÓÓÏ ıÂÁÓ ‰È‰˘ ÈÓ ˜¯ Èχ
¯ÒÂÓ ˘Â¯„ ȯÙÒ· ˙ÂÈÂÈÚ¯ ˙ÂÓ‚Ó :˙„ÈÒÁ‰ ˙ÁÈÓˆ ÈÓÈ· ‡Â‰ Ô¢‡¯‰ ¯ÙÒ‰
ȯÙÒ ˙¯˘Ú 'ʇ˜ÈÈÙ ˜„· ,ÂÏ˘ ¯Â˘„‰ ˙„Â·Ú ÏÚ ÒÒ·Ӊ ,‰Ê ¯ÙÒ· .(25 'ÒÓ)
ÌÈϘ‡‰" ÏÚ „ÂÓÚÏ È„Î Ô‰ ,18-‰Â 17-‰ ˙‡ӷ ‰Ù¯ȇ Á¯ÊÓ· ÂÒÙ„˘ ¯ÒÂÓ ˘Â¯„
ȯÂÓ˘ Ìȇ˘ÂÏ ÌÈÈÂÈÚ¯ ˙Â¯Â˜Ó ˜Â„·Ï È„Î Ô‰ "˙„ÈÒÁ‰ ‰ÁÓˆ ·˘ ÈÁ¯‰

ÈίÚÏ ÌÈÒÁÈÈ˙Ó ‰Ê‰ ¯Ó‡Ó‰ Í¯Â‡Ï ÌÈȯ‚ÂÒ· ÌÈÚÈÙÂÓ‰ ÌȯÙÒӉ ÌÈÎȯ‡˙‰ :˙ίÚÓ‰ ˙¯Ú‰ *
.‰Ê Í¯Î Ï˘ 234y225 'ÓÚ· ˙‡ˆÓ‰ 'ʇ˜ÈÈÙ Ï„Ó È·˙Î Ï˘ ‰ÈÙ¯‚ÂÈÏ·È·‰

219 (‚"Ú˘˙) ‚Î „ÚÏ‚

 ̯ÎÊÏ

ÔÓ ˙ÂÏÂÚ ÂÊ· ÂÊ ˙ÂÊÂÁ‡‰ ˙·¢Á ˙Â˜ÒÓ È˙˘ .̉· ˜ÒÚ ÌÈ¢‡¯‰ ˙„ÈÒÁ‰
˙ÂÁÙÏ Â‡ ,È„ÈÒÁ ˘Â„ÈÁ ÌÈ·˘Á˘ ˙ÂÂÈÚ¯‰Ó ÌÈ·¯ ÈÎ ‡È‰ ˙Á‡ ‰˜ÒÓ .¯ÙÒ‰
Ï˘ ˙˜È˘¯Ù‰ ‡ ,˜È„ˆ‰ ˙„È¯È ÔÂÈÚ¯ Ô‚ΠZ ˙„ÈÒÁ‰ ˙ÁÈÓˆ ÈÓÈ Ï˘ ¯ˆÂ˙
ÌÈÈÒϘ ¯ÒÂÓ È¯ÙÒ· ÌÈÚÈÙÂÓ Z ˙Â¯Ê ˙·˘ÁÓ Ï˘ ˙‡ÏÚ‰ Ï˘Â Ú¯‰ ¯ˆÈ· ‰„·Ú
„‚Î ‰‡ˆÈ ‰ÈÈ˘‰ ‰˜ÒÓ‰ .ÌÈÈÈ·‰ ÈÓÈ· ¯·Î ÂÚÈÙ‰ ̘ÏÁ ,˙„ÈÒÁÏ ÂÓ„˜˘
ÍÂ˙ ÌÈȇ˙·˘ ˙ÂÂÈÚ¯ ‰‚Ȉ‰ ˙„ÈÒÁ‰ ÈÎ ,ÒÈÈ ÛÒÂÈ ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ Ï˘ ̉È˙ÂÚË
ÔÚË ˜È„ˆ‰ ˙„È¯È ÔÂÈÚ¯Ï ¯˘‡· ,‰Ó‚Â„Ï ,ÍÎ .ÈËÒÈÓÂÈË‡‰ ̈˜ÂÚ ˙‡ ‰„ÈÚ˘
˙‡˙·˘Ï ÌÈ¯Â˘˜ Ìȇ Ì‰Ó ÌÈ·¯˘ ¯ÒÂÓ È¯ÙÒ· ÔÂÈÚ¯‰ ÈÚÙÂÓ ÁÎÂÏ ÈÎ ,'ʇ˜ÈÈÙ
ȄΠ̉· Ôȇ ,Ì˙Â·È˘Á Ïη È˘È‡ Ú‚Ó Û‡Â ,‰ÓˆÚÏ˘Î Ì˜Ӊ ÔÓʉ ˙ÂÎÈÓÒ" ȯ‰
˘Â„ÈÁÏ ¯·ÚÓ .(300 'ÓÚ) "˙„ÈÒÁ· ˜È„ˆ‰ ˙„È¯È Ï˘ ȇ˙·˘‰ ‰¯Â˜Ó ÏÚ ‰ÁΉ
‰·Ó· ÌÈ¢‡¯ ÌȘ„Ò ÂÚ¯˜ Ì‚ Ô‰ 'ʇ˜ÈÈÙ Ï˘ ÂÈ˙Â˜ÒÓ·˘ ÈÎÙ‰Ó‰ ۇ ÈÈÈÚ‰
‰·Â‚˙ Âȉ ÌÈÈÊίӉ ÌÈÈ„ÈÒÁ‰ ˙ÂÂÈÚ¯‰ ÂÈÙÏ˘ ,ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ Ï˘ ÈÙÂÒÂȯÂËÒȉ‰
,̘ӷ ÔÓÊ· ˙„ÈÒÁÏ ÌÈÎÂÓÒ Âȉ˘ ˙Ȅ‰ȉ ‰˜ÈËÒÈÓ‰ Ï˘ ÌÈӄ˜ ÌÈ·Ï˘Ï
.˙‡˙·˘‰Â È"¯‡‰ ˙Ï·˜ ¯˜ÈÚ·
˙¯ʂ·Â ˙ÂÓÁÏÓ‰ È˙˘ ÔÈ· ÔÈÏÂÙ ˙„ÈÒÁ ‡Â‰ 'ʇ˜ÈÈÙ Ï˘ ÂȯÙÒ·˘ ÌÒ¯ÂÙÓ‰
˙ÂȈ¯· ˜ÒÚ˘ ÌÈȈÂÏÁ‰ Ìȯ˜ÁÓ‰ „Á‡ Â‰Ê .(42 'ÒÓ) ("‰‡Â˘‰") ‰"˘˙y˘"˙
‰Ê ¯ÙÒ· .1815 ˙˘ ȯÁ‡˘ ˙„ÈÒÁ‰ ȯ˜ ,"˙¯Á‡Ӊ ˙„ÈÒÁ‰" ˙ÂÎÏ ‚‰˘ ‰Ó·
."˙„‰ Ï˘ ÌÈÈÓÂ¯ˉ‰ ˙„ÂÒȉ χ ‰‚ÈÒ‰" ¯·„· ‰Ï„‚‰ Â˙ÚË ˙‡ 'ʇ˜ÈÈÙ ‚Ȉ‰
ÈχÂ) 19-‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ‰ÈÈ˘‰ ˙ȈÁÓ‰ ÔÓÏ ˙„ÈÒÁ‰ ȯÂÓ ÈÎ ,‡È‰ ‰Úˉ ˙ȈÓ˙
‰È˙¯„· ˙„ÈÒÁ‰ ˙‡ ÔÈÈÙ‡ ‰¯Â‡ÎÏ˘ È˙„‰ "ÌÊÈϘȄ¯"‰Ó ‚ÂÒ (ÔÎÏ Ì„Â˜ Û‡
,˙ÂÈÓÂ‡Ï Ï˘ ˙ÂÓ‚Ó ÈÙÓ Ô‚˙‰Ï È„Î ,˙ÂÈ¯Ó˘ ˙„ÓÚ· ¯ˆ·˙‰Â ,ÌÈ¢‡¯‰
‰È¯ÂËÒȉ‰ ·Â¯ ˙‡ ‰˘ÚÓÏ ˙ÏÏÂΉ ,"˙¯ÁÂ‡Ó ˙„ÈÒÁ" ‰˙‡ .ÔeÏÈÁ ÌÊÈχȈÂÒ
Ï˘ ȯÂËÒȉ‰ ¯˜ÁÓ‰ ˙·‡ „ˆÓ ÏÂÊÏÊÏ Û‡Â ÈÂÈ‚Ï ‡˘ÂÓ ‰˙Èȉ ,˙„ÈÒÁ‰ Ï˘
¯˜≈ÁÓ ,˙Â¯Á‡‰ ÌÈ˘Ï „Ú ,˙΢ÂÓÓ ˙ÂÓÏÚ˙‰Ï ‰Ïȷ‰ ÂÊÎ ‰˘È‚ .˙„ÈÒÁ‰
Ô‰ ˙¯Á‡Ӊ ˙„ÈÒÁ‰ ÈÙÏÎ 'ʇ˜ÈÈÙ Ï˘ ÂÈ˙„ÓÚ Ì‚ ÌÓ‡ .19-‰ ‰‡Ó· ˙„ÈÒÁ‰
,‰·¯„‡ ;‰˙¯È˜Á· ˜ÂÒÚÏ ÂÓÓ ÚÓ ‡Ï ‰Ê ÂÒÁÈ ,ÌȯÁ‡Ó ÏÈ„·‰Ï ,͇ ,˙ÂÈ˙¯Â˜È·
.‰¯È˜Á‰ Ï˘ ‰ÒÂÒÈ·Ï ‰˙˜ÓÚ‰Ï Ì¯‚ ‡Â‰
ÌÚ ÌÈÈ„ÈÒÁ ÌȘȄˆ Ï˘ Ì˙„„ÂÓ˙‰ ˙‡ Ìȯ‡˙Ó "ÔÈÏÂÙ ˙„ÈÒÁ" Ș¯Ù ˙È·¯Ó
Ï˘ ÂÓÂÒ¯Ù ¯˜ÈÚ˘ ‰‡¯ Ìχ ."‰‚ÈÒ" ˙ÚË ‰˙‡ ˙‚¯‡ ̉Ó ,ÌÈ˘„Á‰ ÌÈÓÂȇ‰
ÔÎÏ Ì„Â˜ ÌÈ˘ ‰ÓÎ ÌÒ¯Ù˙‰ ̉· ·Â˙Ή ¯˘‡) ‰‡Â˘· ÌȘÒÂÚ‰ ÌȘ¯Ù‰ Âȉ ¯ÙÒ‰
ÌȂȉÓ „ˆÓ ‰‡Â˘Ï ˙ÂÈÂÈÚ¯ ˙·‚˙ 'ʇ˜ÈÈÙ ‚Ȉ‰ ̉·˘ ,([36 ,28 'ÒÓ] ÌȯӇÓÎ
̉·˘ ,¯ÙÒ‰ Ï˘ ÌÈ¯Á‡‰ ÌÈ„ÂÓÚ‰ ˙¯˘Ú ·Ï‰ ˙Ó¢˙ ˙‡ ÂÎ˘Ó ¯˜ÈÚ· .ÌÈÈ„ÈÒÁ
,È΄¯Ó ,ÂÈÁ‡Â ,ÊÏ·Ó ¯"ÂÓ„‡‰ ,Á˜Â¯ Ô¯‰‡ '¯ Ï˘ Ì˙‡ÈˆÈ ˙˘¯Ù ˙‡ ‰¯ˆ˜· ¯‡È˙
‰˘¯„‰ ˙‡ ˯ÈÙ· Á˙È 'ʇ˜ÈÈÙ .‰È¯‚‰ È„Â‰È ˙„Ó˘‰ ·¯Ú χ¯˘È ı¯‡Ï ‰È¯‚‰Ó
Âȇ È·¯‰ ÈÎ ¯Ó‡ ‰·Â ,Ì˙‡ÈˆÈ ·¯Ú Ë˘Ù„Â·· ÊÏ· È„ÈÒÁ ÈÙÏ Á˜Â¯ È΄¯Ó ‡˘˘
‰· ÏÂÚÙÏ È„Î ,"ÌȯÂÒÈÈ· ˙È˜"‰ χ¯˘È ı¯‡Ï ‰ÏÂÚ ‡Ï‡ ‰Á¯ Ï˘ ̘ÓÏ Á¯Â·

220
̯ÎÊÏ

È·˘Â˙Ï ‰Ù ‰¯˘˙˘ ‰‡Â¯ ˜È„ˆ‰" ÈÎ ,ÁÈË·‰ ÌÈ„ÈÒÁÏ ;ÌÈ„ÈÒÁ‰ ÔÚÓÏ ˙ÂÚ¢È

Ï˘ ˙ÈÓÈÙ‰ ‰¯ÂÊˆ‰ ˙ÂÓ‚Ó ˙‡ 'ʇ˜ÈÈÙ Á˙È ÛÒÂ· ."‰ÂÏ˘Â ‰ÁÂÓ ˙‡Ê ‰È„Ó
‰„·ÂÚ‰ ˙‡ ˘Ë˘ËÏ ÂÒÈ Â˙Ú„Ï˘ ,ÔÎÓ ¯Á‡Ï˘ ÌÈ˘· ˙ȇÊÏ·‰ ‰ÈÙ¯‚ÂȯÂËÒȉ‰
.‡Â¢ ˙˜˙· ÌÈ„ÈÒÁ‰ ˙‡ ˙ÂÏ˘‰Ï ÂÒÈ ÊÏ· ˙„ÈÒÁ ȂȉÓ˘
È·¯‰ ÏÚ 'ʇ˜ÈÈÙ ·˙΢ Ìȯ·„Ï ˜¯ ˙ÓˆÓËˆÓ ‰ȇ Ìȯ"ÂÓ„‡‰ ÈÙÏÎ ‰Úˉ
‰‚ÂÒ ÏÂÎÈ·Î ‰Èχ˘ ,˙Â¯Ó˘ ‰˙‡ .ÂÏÂÎ ¯ÙÒ‰ ˙‡ ¯˘˜Ó‰ ËÂÁ ‡È‰ ‡Ï‡ ,ÊÏ·Ó
¯ÎÒÎ '‰¯Â˙ ˙Ú„'Ï ËÏÁÂÓ ˙ÂȈ ÌÈÓÎÁ ˙ÂÓ‡"Ï ‰˘È¯„· Ì‚ ˙‡Ë·˙Ó ,˙„ÈÒÁ‰
˜¯Ù) "‰È˙Â¯˙È ˙ËÏ·‰Â ˙ÂÏ‚‰ ÌÚ ‰ÓÏ˘‰"·Â ,(È˘ÈÏ˘ ˜¯Ù) "ÌÈ˘Â„ÈÁ ÈÙ·
Ô‰ ÌȘȄˆ‰ Ï˘ ˙ÂÈÂȈ-ÈË‡‰ ˙ÂÙˉ‰ ÈÎ ,˜ÈÒ‰Ï Ìȇ¯Â˜‰ ÌȯÂÓ‡ Ô‡ÎÓ .(ÈÈÓ˘
‰˘ÚÓ ˙¢ÚÏ Â¯¯ÂÚ˙‰ ‡Ï ,‰‡Â˘‰ ÈÙÏ ‰Ù¯ȇ ˙‡ ·ÊÚ ‡Ï ÌÈ„ÈÒÁ˘ ÍÎÏ ‰·ÈÒ‰
‰Ó‚Â„Ï˘Î ,˙ÂÓÂ˜Ó ¯ÙÒÓ· ÂÊ ‰˜ÒÓ ˙‡¯˜Ï ÍÈÏÂÓ ÂÓˆÚ 'ʇ˜ÈÈÙ˘ ‰Ó„ .‰Îωӷ
ÔÈÏÂÙ· Ȅ‰ȉ ÌÂȘ‰ Ô·¯ÂÁ ÌÚ ‰¯Â‡ÎÏ ÈÎ ‡ÂÙ‡ ‰„ÂÓ Á˜Â¯ È΄¯Ó '¯" ÈÎ ¯Ó‡ ‡Â‰
,(429 'ÓÚ) "˙ÈÂȈ-ÈË‡‰ ˙È„ÈÒÁ‰ ‰ÒÈÙ˙‰ ÔÈËÂÏÁÏ ‰ËËÂÓ˙ ,˙¯Á‡ ˙ˆ¯‡·Â
„‚· ̉ȂȉÓ ÈÎ ÌÈ„ÈÒÁ‰ Ï˘ ‰˘ÂÁ˙ ˙‡˷Ӊ ‰„Ó˘‰‰ ˙ÂÁÓÓ ˙ÂÈÂ„Ú Â‡È·‰·Â
Ï˘ ÌÂÈÒ‰ ÈËÙ˘Ó· .‰ÓÓ ÂÁ¯· ÌÓˆÚ Ì‰ „ÂÚ· ˙ÂÏ‚· ¯‡˘È‰Ï Ì‰Ï ÂÙÈˉ˘Î ̉·
ËÙ˘Ó"Ï ˙Â¢ ˙„ÓÚ ‡È·‰Ï ˘˜È· ¯˜ÁÓ ˙ÂÚˆÓ‡· ÈÎ ÈÂÏ‚· 'ʇ˜ÈÈÙ ·˙ÂΠ¯ÙÒ
˙È„ÈÒÁ‰ ‰„Ú‰ ÈÚ¯ Ï˘ Ì˙„ÈÓÚ Í¯„· ·˜Â ÈÓÂ‡Ï Ô·˘Á" ‰˘ÚÈÈ Â·˘ ,"˙¯„‰
"˯ٷ Ô‰ÈÈÓÏ ‰Ïˆ‰‰ ˙ÂÈ˘¯Ù·Â ÏÏη '‰‡Â˘‰' ÂÈÙ· ˙Âȯ˜‰ ˙¯ʂ‰ ÈÓÈ Ì˙‡·
.(434 'ÓÚ)
ÈÓÂÁ˙ È˘ Ï˘ ˘‚ÙÓ‰ ˙„˜ Ì‚ ‡Â‰ "ÔÈÏÂÙ ˙„ÈÒÁ" ¯ÙÒ· Ô¯Á‡ ˜¯Ù Â˙‡
˙ȈÓ˙ ‡Â‰ ‰Ê ˜¯Ù˘ ‰Ó„ ;‰‡Â˘‰Â ˙„ÈÒÁ‰ Z 'ʇ˜ÈÈÙ ˜ÒÚ Ì‰·˘ ¯˜ÁÓ‰
ÔÂÂÈÎ‰Ó .(ÈÓ„˜‡‰ ÁÈ˘‰Ó ÏÈ„·‰Ï) χ¯˘È· ȯ·Ȉ‰ ÁÈ˘· 'ʇ˜ÈÈÙ Ï˘ Â˙˘¯ÂÓ
ÈÓÎ Ì˘‡Â‰ 'ʇ˜ÈÈÙ ,ÊÏ·Ó È·¯‰ ÈÙÏÎ ˙ÊÓ¯Ӊ ‰Ó˘‡‰‰ ·Ëȉ ‰˙‰ÂÊ È„¯Á‰
„‚ ˙ÂÓ˘‡‰ ˙ÂÚˆÓ‡· ‰‡Â˘· ÌÈÈÂȈ ÌȂȉÓ Ï˘ ̉ÈÏ„ÁÓ ÏÚ Ô‚‰Ï ˘˜·Ó˘
ÂÈ˙ÂÚË ÏÚ Â¯ÊÁ ÌÈÈ˙¯ÙÒ‰ ÌÈÙÒÂÓ· ¯ÙÒ‰ ȯ˜·Ó ,¯Á‡ „ˆÓ .ÌÈÈÂȈ ‡Ï ÌȂȉÓ
˙Ù˜˙· ̉ȄÈÒÁ ˙‡ ¯Șى ÌȘȄˆ‰ ÂÈÙÏ˘ „ÈÁ‡ ÈÂÓÈ„ ·ˆÈÚ Ô˙‡ ÂÓȈډ ÍÎÂ
˙‡ ˙Ù˜˘Ó ‰ȇ ˙ʯÙÂÓ ‡È‰ ÂÊ ‰Úˢ ‰„‰ ÂÓˆÚ 'ʇ˜ÈÈÙ˘ Û‡ ,‰‡Â˘‰
.ÌÈ·¯ Ìȯ"ÂÓ„‡ Ï˘ Ìϯ‚ ̉È˙ÂÏÂÚÙ ,̉È˙„ÓÚ
'ÒÓ) ˙‡ȈÓÏ ‰È‚ÂχȄȇ ÔÈ· ¯ÙÒ· ˙„ÈÒÁ‰ ˙È˘‡¯· ˜ÂÒÚÏ ¯ÊÁ 'ʇ˜ÈÈÙ
˙‡ȈÓÓ ÏÂËÈ· ,ԃȫ‡ ,‰ÂÂÚ"· ÔÂÈ„Ï ˘„˜Â‰ ÂÏ˘ ‰˘Ó‰ ˙¯˙Âη ¯ÂӇΠ¯˘‡ ,(46
˘Â¯„‰ ˙¯ÙÒ ÏÚ ÒÒ·Ӊ ,‰Ê ¯ÙÒ ˙Â·È˘Á ."˙„ÈÒÁ‰ È˘‡¯ Ï˘ Ì˙·˘ÁÓ· ˙˜ȷ„Â
ÌÓÏÂÚ· ‰ÓˆÚ ‰È‚ÂÒ‰ ˙Â·È˘ÁÓ ˜¯ ˙Ú·Â ‰ȇ ,'ıȯÊÓÓ „È‚Ó‰ Ï˘ ¢¯„Ó ˙È·Ó˘
.· ˙‚ˆÂÓ‰ ˙ÂÈ˙¯Â˜È· ˙ÂÚË È˙˘Ó Ì‚ ‡Ï‡ ,ÌÈ¢‡¯‰ ˙„ÈÒÁ‰ ȯÂÓ Ï˘ ÈÁ¯‰
‰˘È‚„‰ "‰˜ÈËÒÈÓÎ ˙„ÈÒÁ‰" ‰¯ÙÒ·˘ ,¯ÓÈȉÙ‡-ı"˘ ‰˜·¯ „‚Î ‰ÂÂÎ ˙Á‡‰
˘¯„Ó‰ ˙È·· ¢„Á˙‰˘ ÌÈÈËÒÈËÈȘ‰ Û‡ ÌÈ˙ÚÏ ÌÈÈËÒÈÓ‰ ˙„ÂÒȉ ˙‡ „ÁÂÈÓ·
ÔÂÈÚ Ï˘ ‰‡ˆÂ˙ ‡È‰ ÂÊ ˙ÈÚËÂÓ ‰ÒÈÙ˙ 'ʇ˜ÈÈÙ Ï˘ Â˙Ú„Ï .'ıȯÊÓÓ „È‚Ó‰ Ï˘

221
 ̯ÎÊÏ

Ì˘¯‚ ˙ÂȈ¯· ˙‡Ê Â˘Ú eÏ ,‰Ï ‰Ó„˜˘ ˘Â¯„‰ ˙¯ÙÒÓ ˜˙ÂÓ· ˙È„ÈÒÁ‰ ˙¯ÙÒ·
˙¯Â˜È·‰ .˙„ÈÒÁ‰ ȯÂÓÏ ÂÊ΢ ‰Ï„‚ ˙Â˘„Á ÌÈÒÁÈÈÓ Âȉ ‡Ï ,ÂÈ„ÈÓÏ˙ ÌÂÏ˘
˙ÂÎÊ· ̉È˙ÂÙˉ ‡˜Â„ ,'ʇ˜ÈÈÙ ˙Ú„Ï .ÌÓˆÚ ˙„ÈÒÁ‰ ȯÂÓ „‚Î ˙ÂÂÎÓ ‰ÈÈ˘‰
.ÌÈȯÒÂÓ ÌÈÎ¯Ú Ì˙Â‡Ó ·¯ ˜Á¯Ó ÌȘÂÁ¯‰ ,ÌÈÈ¯ÓÂÁ ÌÈÈÁÏ ÂÏȷ‰ "Ôȇ"‰Â ‰ÂÂÚ‰
ȯÂÓ Ïˆ‡ ¯·Î ·Á¯˙‰ 'ʇ˜ÈÈÙ ˙Ú„Ï ¯˘‡ ,"˙‡ȈÓÏ ‰È‚ÂχȄȇ ÔÈ·" ¯ÚÙ‰ ‰Ê
.ÌÈ¢‡¯‰ ˙„ÈÒÁ‰
Ï˘ "¢¯„Ó ˙È·" Ï˘ „ÂÒȉ ˙ÂÁ‰Ó ˙·¯ ÏÚ ÌÈ˘‰ Í¯Â‡Ï ˜ÏÁ 'ʇ˜ÈÈÙ
‰„ÂÁÈÈ ÈÎ ,‰Á‰‰ ÏÚ ¯Ú¯Ú ‡Â‰ "˙„ÈÒÁ‰ ˙ÁÈÓˆ ÈÓÈ·" ¯ÙÒ· .ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚
ÔÈ·"·Â ,‰Ï˘ ˙ÂÈËÒÈÓÂÈË‡-ËÚÓΉ ˙ÂÈϘȄ¯‰ ˙˜È˘¯Ù· ‡Â‰ ˙„ÈÒÁ‰ Ï˘
˙Ú˜Ù‰ .‰Ï˘ ‰˜ÈËÒÈÓ· ‡Â‰ ˘Â„ÈÁ‰˘ ‰ÒÈÙ˙‰ ÏÚ ˜ÏÁ "˙‡ȈÓÏ ‰È‚ÂχȄȇ
˜È„ˆ‰ Ï˘ Â˙ÂÓ„ ÈÎ ,ÔÂÚËÏ 'ʇ˜ÈÈÙ ˙‡ ‰‡È·‰˘ ‡È‰ ÂÏω ˙ÂÂÈÚ¯‰Ó ˙Â˘„Á‰
‡È‰ ÌÈÈ˙¯·Á‰ ‰ÈÈÂÏÈ‚Â ("˜È„ˆ‰ ˙¯Â˙" ¯˜ÁÓ· ÌÈÂÎÓ‰) ÌÈÈÁ¯‰ ‰ÈÈÈÙ‡Ó ÏÚ
ÏÎÏ Û˙¢Ӊ ‰ÎÓ‰ ‰Ê ,˙„ÈÒÁ‰ Ï˘ ¯˙ÂÈ· ȯ˜Ӊ ¯˙ÂÈ· ËÏ·‰ ÔÈÈÙ‡Ó‰
:˙È„ÈÒÁ‰ ‰‚‰‰‰ ¯ÙÒ· ȯ‰ ,¯Â˙ÒÏ 'ʇ˜ÈÈÙ ˘˜È· ÂÏω ÌȯÙÒ‰ È˘· ̇ .‰È‚ÏÙ
„˜Ó˙‰ ‡Â‰ (57 'ÒÓ) ˙„ÈÒÁ‰ Ï˘ ‰˙¯ÙÒ ˙ÈȯϘÙÒ‡· ÌȘȄˆ ˙ÂӇ ˙ÂÎÓÒ
.˜È„ˆ‰ Ï˘ Â˙ÂÓ„·
,‡˘Â‰ Ï˘ ‰ÙÈ˜Ó ‰¯È˜Ò· 'ʇ˜ÈÈÙ ˜Ù˙Ò‰ ‡Ï ԇΠ̂ ,ÌȯÁ‡‰ ÂȯÙÒ· ÂÓÎ
‰¯ÂÓ˙ ˙È„ÈÒÁ‰ ‰‚‰‰‰ ˙ÒÈÙ˙· ‰ÏÁ Âȯ·„Ï .‰¯Â¯·Â ‰„Á ‰ÚË ‚Ȉ‰ ‡Ï‡
‰Ó‚ÓÏ ,‰ÈÎ˘Ï ‚‡„Ï ˜È„ˆ‰ ˙·ÂÁ ˙‡ ‰˘È‚„Ó‰ ,"‰¯ÈÓÁÓ ˙È‚¯Â‡È˙" ‰Ó‚ÓÓ
˙Â˘È¯„ ÌÚ „·· „· ,ÌÈ„ÈÒÁ‰ Ï˘ ÌÈȯÓÂÁ‰ ̉ÈÎ¯ÂˆÏ ‚‡„Ï Â˙·ÂÁ ˙‡ ‰˘È‚„Ó‰
Ï˘ ‰Ê‰ ÈÂÈÚ¯‰ ‰ÙÓ‰ ˙‡ .· ÍÂÓ˙Ï ˜È„ˆ· ÔÈÓ‡‰Ï ÌÈ„ÈÒÁÏ Â‚ˆÂ‰˘ ˙¯·Â‚
¯˘‡Î ,˜Ò'ÊÈÏÓ ÍÏÓÈχ Ï˘ Â˙˘Ó· 'ʇ˜ÈÈÙ ‰Ï˙ ¯ÓÂÁ‰ χ Á¯‰ ÔÓ ‰¯ÂÓ˙
‰ÚË ÈÎ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ̇ Ìχ .ÍÏȇ 1815 ˙˘Ó ‰ÙÂ˙ ¯·ˆ ‰Ê ÍÈω˙ Â˙Ú„Ï
¯Â„Ó‡Ó ÌÈÈÁ ˜È„ˆ‰ ÏÚ ÌÈÓÈÏ ·˙΢ ¯˜ÁÓ· ȯ‰ ,ÈË˘Ù ÌÊÈÂȈÂÏ·‡· ‰˜ÂÏ ÂÊ
"¯ÈÓÁÓ‰ È‚¯Â‡È˙‰" Z ÌÈӯʉ È˘ ˙‡ ‚Ȉ‰Â ,Â˙ÚË ˙‡ Ô≈ „ÈÚ ¯·Î (62 'ÒÓ)
‰Ó‚Ó‰ ¯˘‡Î ,˙„ÈÒÁ‰ Ï˘ ‰˙È˘‡¯Ó ËÚÓÎ ‰Ê „ˆÏ ‰Ê ÌÈ„ÓÂÚÎ Z "È¯ÓÂÁ"‰Â
Ï˘ ‰ÈˆÓ¯ÂÙÒ¯Ë ‡Ï ,¯Á‡ ÈÙ ÏÚ „Á‡ Ì¯Ê Ï˘ ˙ÂÈËÈÓ„ ‡È‰ 19-‰ ‰‡Ó‰ Ï˘
.‰ÓˆÚ ‰·˘ÁÓ‰
˙ÁÈÓˆ ÈÓÈ·" Z ÂÏω ÂȯÙÒ ˙Ú·¯‡· ÈÎ ÁÎÂÂÈ‰Ï ¯˘Ù‡ ÏÏÂÎ Ë·Ó·
"˙È„ÈÒÁ‰ ‰‚‰‰‰" ,"˙‡ȈÓÏ ‰È‚ÂχȄȇ ÔÈ·" ,"ÔÈÏÂÙ ˙„ÈÒÁ" ,"˙„ÈÒÁ‰
˙‡Ê .‰‡Â˘‰ „Ú Ô˙È˘‡¯ ÔÓÏ ˙È„ÈÒÁ‰ ˙¯Ù҉ ‰·˘ÁÓ‰ ˙‡ 'ʇ˜ÈÈÙ ‰ÒÈÎ Z
Ï˘ "‰‚ÈÒ" ¯·„· ÏÚ-˙ÚË 'ʇ˜ÈÈÙ ‚Ȉ‰ „ÁÈ Ì‚ ÌÈ¯Á‡‰ ÂȯÙÒ ˙˘ÂÏ˘· ,„ÂÚÂ
.˙ÈÏÈÏ˘ ˙È¯ÓÂÁ ˙Â¯Ó˘ χ ˙È·ÂÈÁ ˙ÈÁ¯ ˙Â˘„ÁÓ ‰‚ÈÒ Z ˙„ÈÒÁ‰ ȯÂÓ
ÚÈ·ˆ‰ ‰ÈÏÚ˘ ˙Â¯ÓÂÁ‰ χ ˙ÂÈÁ¯‰Ó ‰‚ÈÒ‰ 'ʇ˜ÈÈÙ ˙Ú„Ï ÈÎ ,¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡
‰‰ÈÊ ‰˙‡˘ ˙Â¯Ó˘‰ χ ÌÊÈϘȄ¯‰Ó ‰‚ÈÒ‰ ˙‡ ‰¯˘Ù‡ "˙È„ÈÒÁ‰ ‰‚‰‰‰"·
,˙ÂÈËÒÈÓ‰ ˙ÂÈÂÁÒ˙‰‰ χ ‰¯ÂÓ‚ ˙ÂȈ¯· ÒÁÈÈ˙‰Ï Ôȇ ̇ ."ÔÈÏÂÙ ˙„ÈÒÁ"·

222
̯ÎÊÏ

Âʉ ˙ÏÏÂΉ ‰‚ÈÒ‰˘ Ô‡ÎÓ È¯‰ ,"˙‡ȈÓÏ ‰È‚ÂχȄȇ ÔÈ·"· ‰˘ÚÓÏ ÔÚˢ ÈÙÎ
.ÚÈ˙Ù‰Ï ‰Îȯˆ ‰ȇ
Ï˘ ̉ȯ·„ ˙·‰· ÌȯÁ‡ ˙„ÈÒÁ ȯ˜ÂÁ ψ‡ 'ʇ˜ÈÈÙ ‰‰ÈÊ˘ ˙‡Ȃ˘‰ ˙‡
Ïη .˙ȘȄˆ‰ ‰˜È¯Â˯‰ Ï˘ ˙È„˜Â ‡ ‰È‚˘ ‰·‰Ï Ì‚ ÒÁÈÈ ‡Â‰ ˙„ÈÒÁ‰ ȯÂÓ
Ìȯ·„‰ .ÌË¢ÙÎ ÌÈÈ„ÈÒÁ‰ ˙¯˜Ӊ ˙‡È¯˜ ÈÙÓ ¯È‰Ê‰Ï 'ʇ˜ÈÈÙ „ÈÙ˜‰ Â˙·È˙Î
:˙¯˜Ӊ ÈÙÏÎ Â˙˘È‚Ï ˙ÈÈÈÙ‡ ‰Ó‚„ ̉ ,ÈÂÚ·ˆ‰ ÌÂ‚Ò ÏÚ ,ÔÓ˜Ï˘
,Âȉ ˙·˘ÁÓ ÈÏÚ· ˙„ÈÒÁ‰ È˘‡¯ ·¯˜· ÌÈ·Â˘Á‰ ÈÎ ˜ÙÒ Ôȇ˘ ÈÙ-ÏÚ-Û‡
̉ ÌÈÈÂ¯Ê ‡Ï‡ ,˙ÂÁÙÂËÓ ˙‚¯ڷ ÌÈÚÂ¯Ê Ìȇ ̉ȂȂ‰Â ̉È˙ÂÂÈ‚‰ ȯ‰
ÌȯӇÓ ˙‡¯˜Ó ÏÚ ÏÂÙÏÙ ˙Â˘¯Ù ÈÓ˜¯Ó· ̉ ÌȯÂÊ˘ ,˙ÂÈ˘¯„ ˙ÂÁ¯Ù˙·
·Â¯Ï ,Â˙·¯˙ È·Á¯Ó ÌÈ„‰·Â ˙¯·‰· ,ÌÈ¯Ó‡Ó ÈÚ¯˜· ̉ ÌÈÈÂËÚ ,Ï"ÊÁ
‰˘˜ ˙Á‡ ‡Ï .˙‚ʂÂÊÓ ˙ÂÈ˘Ϙ‡ ˙ÂÈÂÈگ ˙ÂÈÂ˘Ï ˙ÂȈ‡ÈˆÂÒ‡ ÈÙ-ÏÚ
˙ÈÂÈÚ¯ ‰¯ÈÓ‡ ÔÈ·Ï ˙ÂÈ˘ Ì˘Ï ˙ÂÈ˘ ÔÈ· ,¯˜ÈÚÏ ÏÙË ÔÈ· ̉ȯ·„· ÔÈÁ·‰Ï
È˘‡¯ Ï˘ ̉ȯ·„· ÌÈÈÊÎ¯Ó ÌÈ‚˘ÂÓ .‰¯Ó‡ Ï˘ ·ÈÏ È˘Á¯Â Â˙Ú„ ˙‡ ‰ÚÈ·Ó‰
Ô¢Ï] ‰˜ÈÏ·¯Ùȉ‰ ˙‡ ¯ÂÎÊÏ ˘È ÏÎÏ ÏÚÓ .˘Èӂ ͯ ÌÚÓ˘Ó [...] ˙„ÈÒÁ‰
˙·¯˙‰ ˙˘¯ÂÓ Z ÌÈ„ÈÒÁ‰ ȯÙÒ Ï˘ ˙ÂÈÂ˘Ï‰ ̉È˙ÂÂÎ˙ Z [‰ÓÊ‚‰
'ÓÚ ,˙‡ȈÓÏ ‰È‚ÂχȄȇ ÔÈ·) ‰‡¯È‰ ȯÙÒ ˘¯„Ӊ ‰„‚‡‰ Ï˘ ˙ÈÂ˘Ï‰
.(21
Ô·˙‰Ï ˙„ÈÒÁ‰ Ï˘ ‰˙Â‰Ó È¯Á‡ ·Â˜ÚÏ ˘˜·Ó‰" ÈÎ ,'ʇ˜ÈÈÙ Ò¯‚ ˙‡Ê ÌÚÂ
.(8 'ÓÚ ,˙È„ÈÒÁ‰ ‰‚‰‰‰) "‰˙¯ÙÒÏ ÛÈÏÁ˙ ‡ˆÓÈ ‡Ï ,È˙¯·Á‰Â ÈÂÈÚ¯‰ ‰·Ï-·Ï·
˘Â¯„‰ ˙¯ÙÒÓ ÌÏÂÎΠ̷¯ Z ˙Â¯Â˜Ó Ï˘ ÌÂˆÚ ¯ÙÒÓ ÏÚ ÌÈÎÓ˙ÒÓ ÂȯÙÒ ÏÎ
ÌÈÙÒÂ ˙„ÈÒÁ ȯ˜ÂÁ ÏÚ ÚÈ·ˆ‰Ï ‰˘˜ .‰Ï ‰Ó„˜˘ ˘Â¯„‰ ˙¯ÙÒ ,˙È„ÈÒÁ‰
̈ډ ÌÈÏ ıÂÙ˜Ï Â˙ÂÓÎ ÊÚ‰˘ ÈÓ Ôȇ .˙Â¯Â˜Ó Ï˘ ÍÎ ÏÎ ·Á¯ ÒÂٯ˜ ÏÚ ÂÎÓ˙Ò‰˘
ÏÎ ˙‡ ËÚÓÎ ÛȘ‰Ï ÁÈψ‰˘ ÈÓ ,"˙„ÈÒÁ‰ ˙ÁÈÓˆ ÈÓÈ"Ó ¯ÒÂÓ ˘Â¯„ ȯÙÒ Ï˘
Ìȯ·Ò‰‰ „Á‡ Èχ ‰Ê .‰‡Â˘‰ „Ú 19-‰ ‰‡Ó‰Ó ÂÒÙ„˘ ÌÈÈ„ÈÒÁ‰ ˘Â¯„‰ ȯÙÒ
.‰Î „Ú ˜ÏÂÁ ‡ˆÓ ‡Ï ÂÈ˙ÂÚËÓ ‰ÓÎ ÏÚ˘ ,ÍÎÏ
,· ˘Ó˙˘‰˘ ÛȘӉ ˙¯˜Ӊ ÒÈÒ·Â ,'ʇ˜ÈÈÙ Ï˘ ˙ÈÒÈÒ·‰ ˙È˙¯ÙÒ‰ Â˙˘È‚
Ô¯‡" ˙‡ Âȇ¯Â˜ ÈÙ· Á˙Ù ˜¯ ‡Ï 'ʇ˜ÈÈÙ .È„ÙÂϘȈ‡ Í¯Ú Ì‚ ÂȯÙÒÏ Â˜ÈÚ‰
Ï˘ ·Á¯ ÔÂÂ‚Ó ÌÚ ˙¯Îȉ Í¯Ú Ì‚ ‡Ï‡ ,20-‰Â 19-‰ ˙‡Ӊ Ï˘ "È„ÈÒÁ‰ ÌȯÙÒ‰
ÏÚ „ÂÓÏÏ ¯˘Ù‡ Ì‰Ó˘ ,ÌÓÊ Ï˘ ÌÈ˘‡ ÌȯÁ‡Â ÌÈÈÏ¢ ˙ÂÈÂÓ„ ̘ÏÁ .ÌÈ·˙ÂÎ
Ì‰Ó ˘È‡ ,ÍΠ‡ ÍÎ .ÌÈˉ¯ ‡ ÌÈÈ¯Â˜Ó Âȉ ‡Ï ̇ Ì‚ ,¯˙ÂÈ ÌÈÈÏÏÎ Á¯ ÈÎω
.ÂȯÁ‡ ‡Ï Ì‚ ‰Ú˘ ÈÙÏ ,'ʇ˜ÈÈÙ ÈÙÏ ‡Ï Z ¯˜ÁÓ· Ô„ ‡Ï ËÚÓÎ
„·· „· ,‰‡Â˘‰ ÈÙÏ˘ ÈÙ¯ȇ-Á¯ÊÓ‰ È„ÈÒÁ‰ Èȉ‰ ÌÚ ‰·Â¯˜‰ Â˙¯Îȉ·
Èχ 'ʇ˜ÈÈÙ ‰È‰ ,20-‰Â 19-‰ ˙‡ӷ ˙„ÈÒÁ‰ ÈÙÏÎ ‚Ȉ‰˘ "ÔeÂÈ"‰ ˙ÒÈÙ˙ ÌÚ
.˙„ÈÒÁ ¯˜ÂÁ ÏÎ ÈÙ· ÈȈ¯ ¯‚˙‡ ÌÈ·ÈˆÓ ÌÈÈ„Óω Âȯ˜ÁÓ .Ô¯Á‡‰ "ÏÈ΢Ó"‰
ȯ˜ÁÓ‰ ÂÏÚÙÓ· ÈÎ ,‚ÈÏÙ„ Ô‡Ó ˙ÈÏ Ìχ ,ÁÎÂÂ˙‰Ï Ȉ¯ ۇ ¯˘Ù‡ ÂÈ˙ÂÚË ÌÚ

223
 ̯ÎÊÏ

ÂȯÁ‡˘ Ìȯ˜ÂÁÏ .Â˙ÏÈÁ˙· ‡ˆÓ ˙„ÈÒÁ‰ ¯˜ÁÓ ‰ÓÎ „Ú ÁÈÎÂ‰Ï 'ʇ˜ÈÈÙ ÁÈψ‰
.˙ÂÚ„Â ‡Ï‰ ÌÈί„‰ ÔÈÈ„Ú ˙·¯ ‰·˘ ,‰·È‰¯Ó ‰ÙÓ ¯È˙‰ ‡Â‰

·È‚˘ È„‚

224