CUEING VERBS: A TREATMENT STRATEGY FOR APHASIC ADULTS (CVT)

Afazili bireylerin rehabilitasyonunda kullanılan etkili bir yöntemdir. Özellikle hafif/orta şiddetli
akıcı afazide faydalı olduğu görülmüştür. 6 basamaktan oluşan hiyerarşik bir yapısı vardır. Terapide
“eylem” (verb) ana ekseni oluşturmaktadır. Bu eylem etrafında terapi şekillendirilmiştir. 5N1K soruları
terapide ipucu olarak kullanılır (ne?, nerede?, nasıl?, neden?, ne zaman?, kim?)

Shafto (1973), 12 üniversite öğrencisinde basit cümle hafızası ile ilgili bir çalışma yapmış ve
hafızanın cümlenin yüzey ya da isim yapılarından çok, ana eylem yapılarını belirttiğini bulmuştur. Bu
durum, eylemin dile ait bilgide “kilit nokta” olduğunu doğrulamıştır.

TERAPİ YÖNTEMİ

I. MATERYAL
a. 30 tane eylem kartı
b. 6 tane 5N1K soru kartı (ne, nerede, nasıl, neden, ne zaman, kim)
c. Özne ve nesne kartları
d. Özne ve nesne seçme kartları

II. PUANLAMA: Sözel çıktı= X Resim çıktı= O

a. Her seviye için kriter (PICA 13, 14 veya 15)
i. 15: Eksiksiz yanıt
ii. 14: Bozulmuş ama anlaşılabilir (resim ya da sözel)
iii. 13: Kendini düzeltmeyi içeren eksiksiz yanıt
b. Kriterin altı (PICA 12 veya altı)
i. 12: Sentaktik hata
ii. 11: Gecikmeli sentaktik hata
iii. 9: Tekrar
1. Hasta tekrar isteğinde bulunursa
2. 30 saniye içinde yanıt gelmezse
3. Hasta soru sormazsa
iv. 8: Tekrardan sonra Kim? ve Ne? sorularının eylemle birlikte tekrarı
v. 7: Heceleme hataları veya ilgili semantik hatalar
vi. 6: İlgisiz semantik hatalar. Örn: Hastanın insan dışındaki şeylere “kim?” sorusunu
sorması
c. Her seviye için genel kriter
i. Birbirini izleyen üç denemede %90 başarı
d. Hastaya ilk çıktısı için puan verilir. Bu bir tedavi yaklaşımı olduğu için hastanın ilk tepkisi
puanlanır.

III. TERAPİ SIKLIĞI

a. Haftada en az 3, en fazla 5 kere.

IV. LEVEL SEÇİMİ

a. Eğer hasta ilk denemelerinde %60’ın altında başarı gösterirse Level A’ya ustalaşana
kadar devam edilir ve diğer aşamalara geçilir.

1
 i. Tedaviye Level B’den başlanmaz.
b. Eğer hasta ilk denemelerinde %60’ın üstünde başarı gösterirse genel seviyelere devam
edilir, örneğin Level 1 veya Level 2.

V. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ VERBING LEVEL PROSEDÜRLERİ

a. Level # 1A
i. Görev: Hasta, terapistin eylemi söylemesinden sonra sentaktik olarak doğru ve
özne+eylem içeren cümleyi tekrar eder. İpucu ve özne resim ve sözel haldedir.
1. Girdi: Hastaya;
a. Eylem (resim ve sözel)
b. 5N1K ipucu (resim ve sözel)
c. Uygun özne (resim ve sözel)
d. Tam gramatik cümle (resim ve sözel) sunulur.
2. Çıktı: Hastadan;
a. Eylem tekrarı
b. Özne ipucunun tekrarı
c. Öznenin tekrarı
d. Özne ve eylem kombinasyonunun tekrarı (sözel puan verilir)
e. Kartlardan özne+eylem kombinasyonunu kopyalaması beklenir.
(resim puanı verilir)
b. Level # 1B
i. Görev: Hasta özne+eylem cümlesi üretecek, eylem resim ve sözlü olacak ve
doğru özneyi seçecek.
1. Girdi: Hastaya;
a. Eylem (resim ve sözel)
b. 5N1K ipucu (resim ve sözel)
c. Uygun özne (resim ve sözel)
d. Tam gramatik cümle (resim ve sözel) sunulur.
2. Çıktı: Hastadan;
a. Eylem tekrarı
b. Özne ipucunun tekrarı
c. Öznenin tekrarına
d. Özne ve eylem kombinasyonunun tekrarı (sözel puan verilir)
e. Kartlardan özne+eylem kombinasyonunu kopyalaması beklenir.
(resim puanı verilir)
c. Level # 1
i. Görev: Hasta resim ve sözel olarak eylemi kullanarak özne+eylem
kombinasyonunu oluşturur. Hastaya “kim?” veya “ne?” ipuçları verilir.
1. Girdi: Hastaya;
a. Eylem (resim ve sözel)
b. 5N1K ipucu (resim ve sözel) sunulur.
2. Çıktı: Hastadan;
a. Verilen 5N1K ipucundan sonra uygun özneyi içeren sözel karşılık
b. Sözel olarak özne+eylem kombinasyonunu oluşturması (sözel
puan verilir)

2
 c. Sözel çıktıyı yansıtan resim resim karşılığı göstermesi (resim
puanı verilir)
i. Yazılı ipuçları kaldırılır ve hasta cümlenin öznesini yazar.
d. Level # 2A
i. Görev: Hasta, terapistin resim ve sözel olarak sunduğu eylem, özne ipucu, özne,
nesne ipucu ve nesneden sonra sentaktik olarak doğru şekilde üretilmiş
özne+eylem+nesne cümlesini tekrar eder.
1. Girdi: Hastaya;
a. Eylem (resim ve sözel)
b. Özne ipucu (resim ve sözel)
c. Özne (resim ve sözel)
d. Nesne ipucu (resim ve sözel)
e. Nesne (resim ve sözel)
f. Tüm cümle (resim ve sözel) sunulur.
2. Çıktı: Hastadan;
a. Eylem tekrarı
b. Özne ipucu tekrarı
c. Özne tekrarı
d. Nesne ipucu tekrarı
e. Nesne tekrarı
f. Cümle tekrarı (sözel puan verilir)
g. Özne+eylem+nesne şeklindeki cümleyi kartlardan kopyalaması
beklenir. (resim puanı verilir)
e. Level # 2B
i. Görev: Hasta, terapistin resim ve sözel olarak sunduğu eylem, özne ipucu, nesne
ipucunda sonra özne+eylem+nesne cümlesini oluşturur ve doğru özne ve
nesneyi şeçer.
1. Girdi: Hastaya;
a. Eylem (resim ve sözel)
b. Özne ipucu (resim ve sözel)
c. Özne kartı (sadece resim)
d. Nesne ipucu (resim ve sözel)
e. Nesne kartı (sadece resim) sunulur.
2. Çıktı: Hastadan;
a. Eylem tekrarı
b. Özne ipucu tekrarı
c. Doğru özneyi seçmesi
d. Nesne ipucu tekrarı
e. Doğru nesneyi seçmesi
f. Sözel olarak özne+eylem+nesne kombinasyonunu oluşturması
(sözel puan verilir)
g. Özne+eylem+nesne kombinasyonunu kartlardan kopyalaması
beklenir. (resim puanı verilir)

3
f. Level # 2
i. Görev: Hasta resim ve sözel olarak eylemi kullanarak özne+eylem+nesne
kombinasyonunu oluşturur. Hastaya 5N1K ipuçları verilir.
1. Hastaya;
a. Eylem (resim ve sözel)
b. Özne ipucu (resim ve sözel)
c. Nesne ipucu (resim ve sözel)
2. Hastadan;
a. Verilen özne ipucuna uygun özneyi içeren sözel şekilde karşılık
vermesi
b. Verilen nesne ipucuna uygun nesneyi içeren sözel şekilde
karşılık vermesi
c. Tüm gramatik cümleyi sözlü olarak üretmesi (sözel puan verilir)
d. Sözlü cümleyi aynen yansıtan bir resim cevabı vermesi istenir.
(resim puanı verilir)
i. Yazılı ipuçları kaldırılır ve hasta Level 1’de olduğu gibi
cümlenin öznesini yazmaya başlar.

4
 EK-1
TERAPİDE KULLANILABİLECEK BAZI EYLEM VE CÜMLE ÖRNEKLERİ

A DA
M
K A D I N
Ç O C U K
Ç O C U K
ÇOCUKLAR

ÇİME N
KONUŞMAK DANS ETMEK

BİS İKLET E BİNMEK

KAVGA ETMEK BİÇMEK

5
ADAM ÇİMENLERİ BİÇİYOR.

ÇOCUKLAR KAVGA EDİYOR.

ÇOCUKLAR DANS EDİYOR.