Professional Documents
Culture Documents
Sigmund Freud - Endişe
Sigmund Freud - Endişe
r
�J ..�
SIGMU
FREUD
ENDiŞE
batı
düşüncesi
DERGAH YAYINLARI
P.K. 1240-İSTANBUL
BİRİNCİ BASKI : NİSAN ım
5
Gayemiz, yanılgılar, yanlışlar, şartlanmalar içinde kendi
meselelerine bir türlü doğru teşhisler koyamayan ve bir
kördöğüşü içinde bocalayan düşünce hayatımıza, açıklık ge
tirecek kaynakları ortaya koymaktır.
Elinizdeki kitap Batı'nın yetiştirdiği önde gelen ilim
adamlarından biri olan Sigmund Freud'un, insan psikolojisi
üzerine geliştirdiği düşüncelerinden bir bölümünü kapsa
maktadır. Eserin ruhunu insanın değişik sahalardaki endişe
leri teşkil etmektedir. Freud bu endişelerin üzerine kendi
metodları ile eğilmekte ve insan davranışlarına çok başka
açılardan yaklaşmaktadır.
DERGAH YAYlNLARI
6
İçindekiler
Ego/22,
Endişenin analizi/58,
7
ENDİŞE
ENGELLEME VE SEMPTOM ÜZERİNE
BAZI AÇIKLAMALAR
11
ENGELLEME VE SEMPTOM ÜZERİNE BAZI AÇIKLAMALAR
12
ENDİŞE
13
ENGELLEME VE SEMPTOM ÜZERİNE BAZI AÇIKLAMALAR
14
ENDİŞE
bu sefer super ego ( iist ben) ile çeli�kiye düşmemek için sö.
zil geçen faaliyetlerden vazgeçer.
Egonun daha genel engellemeleri başka bir tabiata ait
bir işleyiş gösterir. Mesela yas halinde olduğu gibi, ego ru.
hl bir durumla meşgul olduğu zaman, toptan bastırmanın
tesiri ya da gittikçe çoğalan cinsi hayalleri engelleme iste·
ğiyle, eldeki enerjiye nisbetle o derece zayıflamıştır ki, çeşitli
teşebbüslere para ·bağlamış bir iş adamı gibi sarfiyatım ay
nı anda birçok yerde kısıtlamak zorunda kalır. Böyle yoğun
fakat geçici bir engellemeye örnek olarak, zorlanmadan do
layı sinirsel bir rahatsızlık geçiren bir hastamdan bahset
mem yerinde olur. Hastam adeta felç derecesinde bir yor
gunluğun etkisiyle bir gün ya da çok daha uzun bi:- süre ha
reketsiz kalmaktadır. Bu yoldan ilerleyerek, genel engelle
meleri açıklayan bir yol bulabilir, çöküntü hallerini, özel
likle bunlann en ağın olan zihni çöküntüyü çeşitli yönleriy
le ortaya koyabiliriz.
Kısacası engellemelerin, tedbir düşüncesi ya da enerji
nin tükenmesinden dolayı egonun faaliyetlerini sınırlaması
ve kısıtlamasından doğduğunu söyleyebiliriz. Böylelikle en
gellemeyi semptomdan ayırdedebilmemiz daha da kolaylaş
maktadır. Artık semptomu, egonun içinde ya da çevresinde
meydana gelen bir süreç olarak tarif edemeyiz.
15
SEMPTOMUN MEYDANA GELİŞİ
16
ENDİŞE
17
SEMPTOMUN MEYDANA GELİŞİ
18
ENDİŞE
19
SEMPTOMUN MEYDANA GELİŞİ
20
ENDİŞE
21
EGO
22
ENDİŞE
23
EGO
24
ENDİŞE
25
ÇOCUKTA HAYVAN FOBİSİ
26
ENDİŞE
27
ÇOCUKTA HAYVAN FOBİSİ
28
ENDİŞE
29
ÇOCUKTA HAYVAN FOBİSİ
30
ENDİŞE
31
ÇOCUKTA HAYVAN FOBİSİ
32
ENDİŞE
34
ENDİŞE
35
SEMPTOMUN MEYDANA GELMESİ
VE
EGONUN İKİNCİ SAVUNMASI
36
ENDİŞE
37
SEM PTOMUN MEYDANA GELMESİ
38
ENDİŞE
39
SEMPTOMUN MEYDANA GELMESİ
40
ENDİŞE
41
SEMPTOMUN M EYDANA GELMESİ
42
ENDİŞE
43
SEMPTOMUN MEYDANA GELMESİ
sına da olsa, yedek hazza giderek daha büyük yer veril mek
tedir. Esas olarak egoyu zorlayan kısıtlamalarla ilgili semp
tomlar, egonun sentezleştirme temayülü sayesinde hazzın,
diğerine nisbetle daha büyük önem kazanmasını sağlarlar.
Aşırı kısıtlamalarla yüklü ve hazzı semptomlarda arayan bir
ego, bu sürecin sonucudur. Kuvvet dengesinin haz tarafı
nın ağır basması ego açısından iradenin felce uğraması şek
linde neticelenebilir. Ego her kararda sorunun iki yanına da
aşağı yukarı eşit kuvvetler yerleştirmek hevesindedir. Baş
tan beri karmaşıklığı körükleyen süper ego ile id arasında
ki tatsız çekişme o derece uzayabilir ki , egonun hiç bir fa
aliyeti çelişkiye karışmaktan kurtulamaz.
44
ZORLANMA NEVROZUNDA
BOZMA VE AYIRMA
45
ZORLANMA NEVROZUNDA BOZMA VE AYIRMA
46
ENDİŞE
47
ZORLANMA NEVROZUNDA BOZMA VE AYIIU,IA
48
ENDiŞE
49
ÇOCUKLARDA HAYVAN FOBİSİ ÜZERİNE
İNCELEMENİN DERİNLEŞTİRİLMESİ
51
ÇOCUKLARDA HAYVAN FOBİSİ ÜZERİNE
52
ENDİŞE
53
ÇOCUKLARDA HAYVAN FOBİSİ ÜZERİNE
54
ENDİŞE
'
kaçınması gereken bir durumdur Burada yansıma hal i ek
siktir. Tehlike tamamen dahile maledilmiştir. Ama egonun
neden süper egodan korktuğunu araştıracak olursak, süper
ego tarafından taksim edilen cezanın hadım edilme cezası
nın bir uzantısı olduğu sonucuna varırız. Nasıl süper ego,
şahsiyeti kaybolan babanın yerini almışsa, hadım edil me
korkusu da belirsiz, sosyal bir end işeye ya da vicdan aza
bına dönüşmüştür. Ama bu endişenin sigortası mevcu t tur.
Ego emirleri yerine getirip savunma usullerine harfiyen
uyar. Bunu yaparken engelle karşı laşacak olursa, endişenin
eşi t i olarak nitelendirebileceğimiz son derece raha tsız edici
bir duygu ortaya çıkar. Endişe tehl ikeli bir duruma karşı
gösterilen tepkidir. Egonun kaçış ya da engelleme planı sa
yesinde altedilebilmektedir. Diyebiliriz ki semptomlar end i
şenin doğumunu engellemek için yaratılmışlardır ama bu
çözüm yalnızca satıhta kalmaktadır. Semptomların endişenin
alarm yerd iği tehlike durumunu bertaraf et mek üzere orta
ya çıktı klarını söylemek daha yerinde olur. Şimdiye kadar
incelediğimiz olaylarda bu tehlike , hadım edilme korkusu
ya ela onun bir türevi olarak ortaya çıkm ı ştır.
Eğer endişe egonun tehlikeye karşı gösterdiği tepkiyse,
o zaman ego ve hadım edilmeye güvenemeyiz. Doğumla, il
gili nevrozları da hayat-ölüm endişesinin d irekt bir sonucu
sayab il iriz. Son savaşın nevrozlarını inceleyen gözlemci lerin
çoğu da aynı yolu takibetmiş ve cinsiyeti hiç işe karıştır
madan, kendini sıkma içgüdüsünün nevroza yol açtığı or
taya çıkarılmıştır. Üsteli k b u durumda psi koanalizin kar
maşık hipotezlerine de ihtiyaç yoktur. Bu nevrozla ilgili
güvenilir bir olay analizin olmaması gerçekten üzüntü verici
bir d urumdur. Cinsiyetin ahlak! açısına karşı çıkma değil
de, bu tür analizlerin eksikl iği yüzünden endişe ve semp
tom meydana gelmesi arasındak i ilişki hakkında bir fikir
55
ÇOCUKLARDA HAYVAN FOBlSl ÜZERİNE
56
ENDİŞE
57
ENDİŞENİN ANALİZİ
58
ENDİŞE
59
ENDİŞENİN ANALİZİ
60
ENDİŞE
61
ENDİŞEN İ N ANAL i Zİ
62
ENDİŞE
63
ENDİŞEN İN ANALİZİ
65
ENDİŞENİN ANALİZİ
66
ENDİŞE
67
ENDİŞEN İ N ANALİZİ
68
ENDİŞE
69
SEMPTOM VE ENDİŞE ARASINDAKİ İLİŞKİ
70
ENDİŞE
71
SEMPTOM VE E NDİŞE ARASINDAKİ t LtŞKİ
72
ENDİŞE
73
SEMPTOM VE ENDİŞE ARASINDAKİ İ LİŞKİ
74
ENDİŞE
75
Bir ıeııkid :
OOGUM OLAYI
76
ENDİŞE
77
DOGUM OLAY I
78
ENDİŞE
79
DOCUM OLAYI
80
ENDİŞE
01
DOCUM OLAYI
82
İLAVELER
ÖNCEKİ GÖRÜŞLER ÜZERİNDE
BAZI DEGİŞİKL1KLER
a ) Direnme ve Anticathexis
85
ÖNCEKİ GÖRÜŞLER ÜZERİNDE BAZI DECİŞİKLİKLER
86
ENDİŞE
87
ÖNCEK1 GÖRÜŞLER ÜZERİNDE BAZI DEGİŞ İ KLİKLER
88
ENDİŞE
89
ÖNCEKİ GÖRÜŞLER ÜZERİNDE BAZI DEGİŞİ KLİKLER
90
ENDİŞE
c) Bastırma ve savunma
91
ÖNCEKİ GÖRÜŞLER ÜZERİ NDE BAZI DEG1ŞlKLİKLER
92
ENDİŞE HAKKINDA YARDIMCI GÖRÜŞLER
93
ENDİŞE HAKKINDA YARDIMCI GÖRÜŞLER
94
ENDİŞE
95
ENDİŞE HAKKINDA YARDIMCI GÖRÜŞLER
96
ENDİŞE
9'/
ENDİŞE, ÜZüNTÜ VE YAS TUTMA
98
ENDİŞE
99
ENDİŞE, ÜZÜNTÜ VE YAS TUTMA
100
ENDİŞE
101
DERGAH YAYINLARI
to R, 1 �
y · r:!.a n •
K J