Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan: Ikatlong Markahan - Modyul 4: Ang Pag-Usbong NG Nasyonalismong Pilipino
Araling Panlipunan: Ikatlong Markahan - Modyul 4: Ang Pag-Usbong NG Nasyonalismong Pilipino
Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 4:
Ang Pag-usbong ng
Nasyonalismong Pilipino
Araling Panlipunan – Ikalimang Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 4: Ang Pag-usbong ng Nasyonalismong Pilipino
Unang Edisyon, 2020
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit
sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales.
Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Ang anumang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula
sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 4:
Ang Pag-usbong ng
Nasyonalismong Pilipino
Paunang Salita
Ang Self-Learning Module o SLM na ito ay maingat na inihanda para sa
ating mag-aaral sa kanilang pag-aaral sa tahanan. Binubuo ito ng iba’t ibang
bahagi na gagabay sa kanila upang maunawaan ang bawat aralin at malinang
ang mga kasanayang itinakda ng kurikulum.
ii
Alamin
Subukin
1
B. Panuto: Pag-aanalisa ng mga Pangyayari. Basahin at unawaing mabuti ang
ipinahahayag ng bawat pangungusap. Isulat ang mga titik na PNP kung
lumilinang sa pag-usbong ng nasyonalismong Pilipino at HPNP kung hindi
lumilinang sa pag-usbong ng nasyonalismong Pilipino. Isulat ang sagot sa
iyong sagutang papel.
Aralin
Ang Pag-usbong ng
1 Nasyonalismong Pilipino
Dahil sa kahirapang
nararanasan sa mga patakarang
ipinatupad ng kolonyalismong
Espanyol ay maraming mga
Pilipino ang nagnais makawala sa
kapangyarihan ng Espanya.
Nagbigay daan ang
kolonyalismong Espanyol upang
matuklasan ng mga Pilipino ang
kaya nilang gawin. Hinamon nito
ang kanilang katatagan at
nagbigay daan upang mapaunlad
ang pagkakakilanlang Pilipino.
2
Balikan
Dahilan ng Pakikipaglaban
Mga Pakikipaglabang Naganap
1. Pagtutol sa monopolyo ng
tabako A. Pag-aalsang Politikal
2. Pagtutol sa sapilitang 1. Pag-aalsa ni Lakandula
pagbibinyag at at mga Datu ng Tondo
Kristiyanismo B. Pag-aalsang Panrelihiyon
3. Pagtutol sa labis na 1. Pag-aalsa ng Igorot
pagbubuwis, polo y servicio 2. Pag-aalsa ni Tamblot
at paghihigpit sa 3. Pag-aalsa ng mga Itneg
produksiyon ng produkto C. Pag-aalsang Ekonomiko
4. Pagbawi ng kalayaang 1. Pag-aalsa ni Magalat
mamuno at karangalan 2. Pag-aalsa ni Sumuroy
5. Okupasyon ng British sa 3. Pagtutol ni Maniago
Maynila 4. Pag-aalsa ni Malong
5. Pag-aalsa ni Diego at
Gabriela Silang
6. Pag-aalsang Basi
Pamprosesong tanong:
3
4. Bakit mahalaga sa mga Pilipino na mabawi ang kanilang karangalan at
kalayaang muling mamuno?
4
Tuklasin
Lupang Hinirang
ni Julian Felipe
Bayang magiliw,
Perlas ng silanganan,
Alab ng puso, Sa dibdib mo’y buhay.
Lupang hinirang,
Duyan ka ng magiting,
Sa manlulupig, Di ka pasisiil.
Sa dagat at bundok,
Sa simoy at sa langit mong bughaw,
May dilag ang tula, At awit sa paglayang minamahal.
Pamprosesong tanong:
1. Sino ang tinutukoy na Perlas ng Silanganan sa pambansang awit?
2. Ano ang nilalaman ng ikalawang saknong?
3. Ano ang ipinamamalas ng huling linya ng awit?
5
Suriin
6
Pagyamanin
Mga
pagbabagong
ipinatupad ng
mga Espanyol
Pagbibigay ng
Maling
labis na gawaing
pamamalakad ng
pampamahalaan
mga pinunong
sa mga Pilipino
Espanyol
DAHILAN NG
PAG-USBONG NG
NASYONALISMONG
PILIPINO
Pagnanais ng
Pagmamalabis sa mga Pilipino na
kapangyarihan ng muling maibalik
mga Espanyol ang kalayaan ng
bansa
Mapang-abusong
patakaran na
pinairal sa Pilipino
7
B. Panuto: PAG-AANALISA NG MGA PANGYAYARI. Ipaliwanag mo kung paano
naipamalas ng mga sinaunang bayaning Pilipino ang kanilang pagmamahal
sa bayan. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
8
Isaisip
Isagawa
Gawain 1
Panuto: Basahing mabuti ang mga pangungusap. Gumuhit ng araw kung ito
ay nagpapahayag ng pag-usbong ng nasyonalismong Pilipino at bituin kung
hindi. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.
9
3. Pakikipaglaban sa mga Espanyol upang muling makamit ang mapayapang
pamumuhay.
4. Pag-aalsa sa kolonyalismong Espanyol upang makamkam ang taglay nilang
kayamanan.
Gawain 2
Gawain 3
10
Tayahin
Panuto: Suriing mabuti ang mga pangungusap. Isulat ang titik ng tamang sagot sa
iyong sagutang papel.
11
A. Oo, dahil marami ang makakalaya kung magtatagumpay ang
pakikipaglaban.
B. Oo, dahil ang mamamatay para sa bayan ay tanda ng pagiging bayani.
C. Hindi, dahil magdudulot ito ng matinding kalungkutan sa pamilya.
D. Hindi, dahil maipamamalas ang nasyonalismo sa pamamagitan ng
pagsunod sa mga Espanyol upang maiwasan ang kaguluhan.
12
Karagdagang Gawain
13
14
Suriin Tuklasin
1. Ang pagkakakilanlan ay
ibinabatay sa bansang 1. bansang Pilipinas
sinilangan. 2. ang Pilipinas ay bayan ng
Pagpapamalas ng malalim na mga bayani na hindi
pagmamahal sa bansa. magpapatalo kaninoman
2. Ito ay nagtulak sa mga Pilipino 3. ang mamamatay para sa
na lumaban at hangaring Pilipinas ay isang malaking
muling maging malaya. karangalan
3. Pagmamahal sa bayan, sa
kalayaan ng bansa
Balikan Subukin
1. lalo silang naghirap Pagsusuri ng Pahayag
2. salungat ito sa kinagisnang 1. Nasyonalismo
paniniwala 2. Hindi Nasyonalismo
3. lalong naghirap ang 3. Nasyooonalismo
pamumuhay ng mga Pilipino 4. Nasyonalismo
4. ang Pilipinas ay para sa mga 5. Hindi Nasyonalismo
Pilipino at ang tanging may 6. Hindi Nasyonalismo
karapatang mamuno dito ay 7. Hindi Nasyonalismo
mga Pilipino at upang 8. Nasyonalismo
maibalik ang kapayapaan at 9. Nasyonalismo
karapatang nawala 10. Nasyonalismo
5. nabatid ng mga Pilipino na
maaaring talunin ang mga
Espanyol
Pag-aanalisa ng Pangyayari
6. Oo, dahil ito lamang paraan
upang mabawi ang kalayaan
1. PNP
ng bansa sa panahon na iyon.
2. HPNP
3. HPNP
4. PNP
5. PNP
Susi sa Pagwawasto
15
Gawain 3 Gawain 2 Gawain 1
sa pamamagitan ng 1. check 1. araw
pagsunod sa mga 2. check 2. bituin
ipinapatupad na batas at 3. check 3. araw
pangangalaga sa mga likas 4. cross 4. bituin
na yaman. 5. check 5. araw
Pagyamanin C
Isaisip
A 1. OFW-hindi paglimot sa
bayang sinilangan at
1. politikal
patuloy na pagtulong sa
2. pagkakakilanlan
kapwa Pilipino.
3. sinilangan
2. Guro-pagtuturo at
4. nilabanan
pagsasabuhay ng mga
5. kasanayan
gawain at aral tungkol sa
nasyonalismo.
B 3. Sundalo at pulis-
pagtatanggol sa kalayaan at
1. pakikipaglaban kapayapaan ng bansa.
2. makawala 4. Politiko-pagganap sa
3. ibuwis tungkulin nang buong
4. mapayapa katapatan.
5. kalayaan 5. Health Worker-pagbibigay
ng tulong medikal sa
sinumang nangangailangan.
Pagyamanin A
Pagyamanin B
1. Mga pagbabagong
1. pagnanais na makawala sa ipinatupad ng mga
mga pang-aabuso at Espanyol.
makamit ang kalayaan. 2. Maling pamamalakad ng
2. pagnanais na makawala sa mga pinunong Espanyol.
mga pagpapahirap na 3. Pagnanais ng mga Filipino
nararanasan tulad ng polo y naaa muling maibalik ang
servicio at ganap na maging kalayaan ng bansa.
malaya 4. Mapang-abusong
3. pagtutol sa kautusan ng patakaran na pinairal sa
mga Espanyol na gumawa Filipino
ng barko at magsimula ng 5. Pagmamalabis sa
pagrerebelde upang maging kapangyarihan ng mga
malaya. Espanyol
16
Karagdagang Gawain
1. masayang mukha
2. masayang mukha
3. malungkot na
mukha
4. masayang mukha
5. masayang mukha
Tayahin Isaisip
1. A A
2. A
1. politikal
3. D
2. pagkakakilanlan
4. D
3. sinilangan
5. A
4. nilabanan
6. D
5. kasanayan
7. C
B
8. A
9. A 1. pakikipaglaban
10. D 2. makawala
3. ibuwis
4. mapayapa
5. kalayaan
Sanggunian
Antonio, E.D., Banlaygas, E.L. and Dallo, E.M. (2015). Kayamanan. Batayan at
Sanayang Aklat sa Araling Panlipunan 5.p.220-226 Manila, Philippines. REX
Book Store.
17
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
18