Drugs-preventie/ druggebruik

herkennen???

Wat is belangrijk voor ons als hulpverlener:

-Drugs en druggebruik herkennen.
-Preventie en behandeling.
-Werking, wat doen drugs in onze hersenen.
-Wat te doen bij een overdosis.

- a) Wat zijn drugs/defenitie.

Om druggebruik en verslaving beter te begrijpen, is het belangrijk om te weten
dat 99,9% van de drugs eigenlijk hun werking te danken hebben aan stoffen die
reeds aanwezig zijn in onze hersenen. De voornaamste groep, de
Cathecolamines, met als meest gekende de neurotransmitters: Dopamine,
Noradrenaline, Serotonine, endorfine,( iets minder gekend ) GABA, THC,
acethyl-choline, enz….

Wat is nu eigenlijk een neurotransmitter?

Dus neem nu dat je een lijntje cocaïne snuift, dan gaat die cocaïne inwerken op
de afgifte van bepaalde neurotransmitters, hier in dit geval komt er meer
Serotonine, Dopamine en noradrenaline vrij in de hersenen en wordt tevens de
heropname van deze stoffen geblokkeert in de synaptische spleet in de hersenen
= grotere concentratie van Serotonine, Dopamine en Noradrenaline in de
hersenen.
-De verschillende soorten, hun werking en
bijwerkingen.

Indelingen
Soorten Drugs:
“Soft drugs”:
Alles wat van de cannabisplant afkomstig
is?!?
Vroeger ( oorspronkelijk ) bedroeg het THC gehalte
maximum 12%.
Tegenwoordig zijn er varianten die tot 25 a 30% THC
bevatten. Het hoge THC ( tetra-hydro-cannabinol ) gehalte
is voornamelijk te danken aan de vele soorten kruisingen
die kwekers wisten te bekomen, ook een evolutie in de
bemesting en de verbeterde belichting heeft zijn een
aandeel in het hoge THC gehalte van tegenwoordig.
Hasj, shit, stuff,
space:
De werkzame stoffen van Cannabis:
Opiaten:

Papaver
somniferum:
Vroeger enkel opium, dan morfine en daarna heroïne om
dan uiteindelijk bij fentanyl en oxycotin uit te komen.
Tropines: Cocaïne valt onder de classificatie Tropines, een stimulerend
middel, de stof is nauw verwant aan amfetamine, maar met nog een
uitgebreide verbinding op de vrij staande zuurstof molecule. Cocaïne kan
tot verslaving leiden omdat het een groot effect heeft op dopamine en
het beloningssysteem van de hersenen. Cocaïne blokkeert de
heropname van serotonine, noradrenaline en dopamine in neuron uit
de synaptische spleet in de hersenen. Hierdoor ontstaat een grotere
concentratie van deze drie neurotransmitters.
Amfetamines:
2 groepen phenethylamines:

CNS stimulerende middelen:

 Met de meest gekende:

 DL-phenylisopropanolamine/benzedrine/amfetamine
(speed ) en Methamfetamine. Verder heb je het minder
gekende, maar nog krachtigere 4-Methyl aminorex en zijn
ongemethyleerde vorm Pemoline (gebruikt door vooral de
Britse soldaten in de 2e wereldoorlog).

 Deze laatste 2 zijn trouwens heel speciale stoffen omdat het

de stof zelf is die voor de activiteit in de hersenen zorgt, waar
andere amfetamineachtigen daarintegen de afgifte van de
neurotransmitters noradrenaline en dopamine bevorderen en
dus ook via deze stoffen hun uitwerking hebben in de
hersenen.
 Cationes zoals Mephedrone, Metcatione (Methyl-ephedrone),
ephedrone, hexedrone en nog zo’n 100 tal andere varianten,
hebben een gelijksoortige werking en zijn analoog aan de
amfetamine waarop ze gebaseerd zijn. Grote verschil is dat
deze stoffen geoxideerd zijn in plaats van gereduceerd. Als
we weten dat oxidatie van een stof veel minder stabiel is
doordat deze gemakkelijk hun “keto” verbinding gaan
verliezen (= product wat nog meer hersenschade aanricht )
+dat de chroomtrioxides gebruikt in het productieproces
moeilijk te verwijderen zijn zonder een fractionele destillatie
( bijna onmogelijk om dit correct en volledig uit te voeren op
een grotere schaal dan met 20 g actief bestanddeel + de
vereiste kennis van de laborant om deze synthese naar
behoren uit te voeren ) dan wordt de betrouwbaarheid van
deze stoffen toch wel in twijfel getrokken.

Psychoactieve amfetamines:
Wie kent het nu niet XTC, of beter gezegd MDMA ( 3.4
methyleendioxyamfetamine ). Deze variant van MDA werd in
het leven geroepen om de wetgeving een stapje voor te zijn,
opmerkelijk hier is dat de werking van MDMA ( empathisch,
euforisch, energiek en visueel ) heel verschillend is van MDA
( vooral visueel en lichamelijk euforisch ). Van deze 2
phenethylamines bestaan er nog zo’n 182 verschillende
variaties, zoals onder andere, 2-CB, DOM, MMDA, MMA,
MDEA, PMA,…… deze werden allen uitgevonden door 1 man
namelijk:

Alexander Shulgin, hij publiceerde het boek Phikal, a chemical

love story, I have known and loved Phenethylamines. Hierin
staan alle syntheses van elke stof, zijn persoonlijke
ondervindingen na het innemen van iedere stof alsook bij welke
dosering,hij welk gevoel ondervond.
Designer-drugs/reasearch
chemicals
De “nieuwe” designer-drugs vinden trouwens hun oorsprong in
de oude patenten van bvb Janssen farmaceutica, Bayer, Pfizer,
….. (vb Mephedrone werd voor het eerst gesynthetiseerd in
1928, maar werd pas rond 2012 populair als designerdrug )
Hun werking of beter bijwerking werd meestal per ongeluk
ontdekt, hierdoor werd er meestal maar weinig onderzoek naar
gedaan, tenzij de bijwerking andere toepassingen kende. Zo
zijn van vele van deze stoffen de gevolgen bij langdurig gebruik
niet gekend.

De oude syntheses maken veelal gebruik van extreem toxische

stoffen die heel schadelijk zijn voor de mens en voor de natuur.
Vooral het milieu lijdt hier onder, zeker als we zien hoeveel
afval een illegaal labo produceert.
Een niet geschoolde illegale-“laborant” weet bijvoorbeeld niet
dat een oxidatie van een secundaire alcohol ( zoals bvb
ephedrine om Methcatione te maken) tegenwoordig wordt
gedaan met Natriumhypochloriet ( bleekwater/ javel ) en
azijnzuur in plaats van met het vervuilende en toxische
chromiumtrioxide/H2SO4.
Ook het spoelen van de solventen en het destilleren van de
actieve stof wordt soms maar weinig naar behoren uitgevoerd.
Via deze weg kunnen solventen worden gerecycleerd wat zorgt
voor minder afval, het is echter wel een tijdrovend werkje en
ook niet zo bijzonder spectaculair om uit te voeren.

Soorten Research Chemicals/designer drugs

Regelmatig komen er nieuwe partydrugs op de markt. Deze drugs worden
vaak designer drugs of “Research Chemicals” (RC) genoemd. Deze
“nieuwe” designer-drugs vinden trouwens hun oorsprong in de oude
patenten van bvb Janssen farmaceutica, Bayer, Pfizer,….. (zoals bvb
Mephedrone dat voor het eerst werd gesynthetiseerd in 1928, maar werd
pas rond 2012 populair werd als designerdrug )

Deze drugs hebben ook die naam om te verbergen dat het eigenlijk om
verboden partydrugs gaat (of vervangers daarvan). Met deze Research
Chemicals probeert men het effect van partydrugs (XTC, coke,
amfetamine) en cannabis na te doen. Er zijn ook Research Chemicals te
koop die op ketamine lijken en op LSD. Zoals NBOMe een stof die verkocht
wordt als LSD, maar het niet is.

Deze drugs worden gemaakt omdat de grondstoffen nog legaal zijn of

omdat deze drug nog niet is verboden. In steeds meer landen in Europa
worden deze middelen onder een of ander wettelijk verbod gesteld ( de stof
soort staat nu op de verboden lijst in plaats van 1 bepaalde soort stof). In
Europa werden in 2011 41 van deze nieuwe drugs aangetroffen. Vaak
worden Research Chemicals via het internet gekocht. De oude syntheses
maken veelal gebruik van extreem toxische stoffen die heel schadelijk zijn
voor de mens en voor de natuur, zeker als we zien hoeveel afval een illegaal
labo produceert en al zeker als deze worden gemaakt door een niet
geschoolde ”laborant”.

Een niet geschoolde illegale-“laborant” weet bijvoorbeeld niet dat een

oxidatie van een secundaire alcohol ( vb zoals ephedrine om Methcatione te
maken) tegenwoordig wordt gedaan met Natriumhypochloriet ( bleekwater/
javel ) en azijnzuur in plaats van met het vervuilende en toxische
chromiumtrioxide/H2SO4.

Bijkomend probleem:
Er is nog maar heel weinig onderzoek gedaan naar de gezondheidseffecten
van Research Chemicals. De effecten op de gezondheid op korte en lange
termijn zijn om die reden grotendeels onbekend. Onderzoekers kijken wel
naar de chemische structuur. Uit die chemische structuur valt vaak wel af
te leiden of een Research Chemical vergelijkbare risico’s zou kunnen
hebben als een bekende partydrug waar wel onderzoek naar is gedaan.
Maar feit blijft, dat de consument die Research Chemicals neemt vaak niet
weet wat de gezondheidseffecten zouden kunnen zijn.

Net zoals bij illegale partydrugs zie je bij de Research Chemicals (RC) dat
de inhoud afwijkt van hetgeen het volgens de producent / verkoper zou
moeten zijn. De sterkte verschilt ook. Op verschillende sites wordt terecht
gezegd dat je je eigen proefkonijn bent als je Research Chemicals neemt.

Research Chemicals zijn in hoofdgroepen te verdelen:

Opwekkende Research Chemicals

XTC vervangers:

● Benzofury: 6-APB (6-(2-aminopropyl)benzofuran)

● 4 FMP / 4-FA:4-fluoramfetamine (4 fluoro α methyl fenethylamine)

● Mephedrone: (4-methylmethcathinon)

● Methylone: 3,4-methylenedioxy-N-methylcathinone, bk-MDMA

cocaïne vervanger:

● MDPV: Methylenedioxypyrovalerone

Tripmiddelen en verdovende stoffen

Vooral Arylcyclohexylamines:

● Methoxetamine / MXE ( Ketamine vervanger )

● Methoxydine /4-Methoxyphencyclidine of 4 meo pcp

( vervanger van PCP/angel dust)

Synthetische cannabinoïden

Aantoonbaarheid

Omdat sommige van deze nieuwe drugssoorten chemische verwant zijn aan
'normale' drugssoorten, is het in bepaalde gevallen mogelijk dat er een
positief resultaat op een drugstest ontstaat.

Wat is ketamine?

Ketamine staat ook bekend onder namen zoals: Keta, Special K en K. Ketamine is
eigenlijk een narcosemiddel dat vooral in de (dier)geneeskunde wordt
toegepast. Ketamine is er in poedervorm en als vloeistof. Het schijnt er ook in pilvorm te
zijn maar deze komen wij nooit tegen. Ketamine poeder ziet er ongeveer uit als
snuifcoke.  Ketamine heeft echter een wat meer kristalachtige structuur. Het verdooft
ook op de tong en smaakt bitter.
Het komt wel eens voor dat gebruikers zich vergissen en denken dat ze coke snuiven. De
dosering van ketamine ligt echter veel lager waardoor het risico bestaat op overdosering.
Ketaminepoeder kan versneden zijn.

Hoe wordt ketamine gebruikt?

Ketamine wordt meestal gesnoven. Je voelt de effecten na snuiven binnen enkele
minuten tot een kwartier. De effecten van ketamine houden ongeveer een uur aan. Je
kunt vloeibare ketamine spuiten. Je merkt de effecten dan nog sneller. De effecten zijn
dan heftiger en de trip duurt iets korter. Injecteren van ketamine leidt sneller tot
verslaving

Cathiones:
 Verontrustender zijn de cathiones, dewelke van
werking wel wat te vergelijken zijn met hun
amfetamineachtige grootouders ( stoffen waarvan
we de werking en ook de gevolgen van langdurig
gebruik ondertussen al goed kennen ), maar deze
gaan wel anders gaan inwerken op onze hersenen.
Voorbeelden zijn, Mephedrone, Methylone,
Ephedrone ( cathione )

- De nieuwe lichting=de oude informatie

De vele “Nieuwe designer-drugs” die op de markt komen

zijn meestal het gevolg van veel graaf- en speurwerk in
de vele duizenden oude syntheses en pattenten van
pharmabedrijven, universiteiten en chemical societies.
De mensen die hier naar op zoek gaan, bestempelen
zichzelf maar al te graag als de voorvechters in een
strijd tegen de onderdrukking van “De Staat”, ze willen
“echte vrijheid”, sommigen zien zichzelf als
Psychonauten, ( de verkenners van de menselijke
psyche ). Pionier op dit vlak was Alexander Shulgin die
o.a. 182 verschillende phenethylamines synthetiseerde
en er een boek over uitbracht met zijn eigen
ondervindingen over de werking van deze stoffen alsook
de syntheses (“het chemisch recept”) van iedere stof in
zijn boek en van de verschillende precursoren nodig om
deze stof zelf te maken. Hij bracht ook een soortgelijk
boek uit over Tryptamines.

Andere designer-drugs zijn meestal gebaseerd op oud

gepattenteerd werk van pharma-reuzen zoals BAYER,
Phizer, enz… Als je bvb in de Merx-index zoekt naar een
synthese voor Mephedrone te maken, dan zal je zien dat
de eerst synthese dateert van 1932.

Dopamine:

De stof van ons beloningssysteem, motivatie

en

Hoe druggebruik herkennen?:

- Herkennen onder andere door, “specifieke” attributen
die gebruikt worden bij een “specifieke” drugssoort.

a) Heroïne, de specifieke geur ( verbrande uitwerpselen ), attributen zoals

zwart geblakerd zilverpapier, veel lege aanstekers, roetsporen op tafel, zetel, op
de kleren, zwarte vingers ( bij roken/chinezen ). Verkleining van de pupillen, de
zogenaamde “spelde kopkes”

Ascorbine zuur, flesje citroensap, het oranje en witte dopje van de spuit,
zwartgeblakerde lepels, roet- en bloedsporen op de tafel, kleren, enz… rond
zwervende broeksriem, nylonkous, ‘rubberen band’ of tourniquet (eerder
uitzonderlijk). Watjes of kapotgesneden sigarettefilters.
b) Cocaïne, Snuiven spiegel, bord, plateau met poedersporen, al dan niet zwaar
gehavende betaalkaarten met of zonder poederresten. Stukjes van balpen,
opgerolde briefjes, stukken papier uitgescheurd en opgerold. Soms
“scheermesjes” of dergelijke ‘kap-tools’.

Chinezen, attributen zoals zwart geblakerd zilverpapier, veel lege aanstekers,

roetsporen op tafel, zetel, op de kleren, zwarte vingers.

Free-basen, omgebouwde PET-flesjes om op te basen, veelal de typische lange

asresten van een sigaret, verbrande staalwol, kleine pijpjes. De typische
ammoniakgeur, kan ook terug in base worden gemaakt door op te warmen met
Na-bicarbonaat ( maagzout ) of natrium carbonaat (soda ), het nadeel van deze
methode is dat ze niet zo goed samen gaat met bepaalde stoffen die gebruikt
worden om de cocaïne mee te versnijden, dit resulteert in een slechte smaak (dus
niet de typische cocaïne smaak) en in een vermindering van het effect t.o.v. de
met ammoniak gezuiverde cocaïne.

C) Methamfetamine, De meest voorkomende manier om

methamfetamine te gebruiken is door hem te roken, iets wat eerst voor een soort
van roesgevoel zorgt zoals bij het basen van cocaïne (iets milder, maar het effect
houdt wel langer aan), typisch is het gevoel of dat de haren in de nek komen recht
te staan en kippenvel. Heel typerend zijn de pijpjes waarin de methamfetamine
gerookt wordt. Het zijn glazen pijpjes, veelal zelf gemaakt van een gloeilamp of
gekocht in een headshop of via het internet.
 Methamfetamine werd heel veel gebruikt in WO2
Door de Duitse troepen, het was vrij verkrijgbaar onder de merknaam
‘Pervitine’ en zorgde deels voor de snelle opmars van het Duitse leger. Geen vrees
en een buitengewoon uithoudingsvermogen in combinatie met een effectieve
propagandacampagne bleken een dodelijke combinatie te vormen.
Methamfetamine geeft een enorme “flash” bij intraveneus gebruik en is daarom
ook zo verslavend.

- Wat te doen bij een overdosis

Eerste hulp
● Als iemand bewusteloos raakt, leg hem dan op zijn zij met het hoofd iets achterover.
De tong zit dan niet meer voor de luchtwegen en braaksel kan uit de mond lopen.

● Probeer iemand wakker te houden door hard in zijn schouderspier te knijpen of

krachtig in zijn nagel te drukken, vb bij GHB gebruik, persoon is aan het ‘stuiken’.

● Haal direct medische hulp (1-1-2) als iemand niet bijkomt, niet goed ademt of als
je het niet vertrouwt.

● Als je 112 belt, vergeet niet van( je naam), waar je bent en de toestand van de patïent
te vermelden, vb Hallo, u spreekt met Bart Van Den Bosche, ik bevind mij in de
kamerstraat 12 in Gent, ik heb een cliënt van mij bewusteloos aangetroffen, maar
hij ademt nog (zwak, normaal), ik heb de persoon reeds op zijn zij gelegd. De
persoon staat gekend als heroïne gebruiker en er zijn hier duidelijke sporen van
heroïne gebruik te merken, dus een mogelijke overdosis is zeker niet uitgesloten.
● Je kunt zonder justitiële gevolgen voor de gebruiker hulp halen want het
gebruiken van drugs op zich is niet verboden enkel, bezit, verkoop en transport
zijn wel strafbaar.

Heb je last van het Depersonalisatie Syndroom of

angst en paniek? Je kunt er iets aan doen!
● Houd rekening met zaken die klachten kunnen
verergeren.
● Verlaag lichamelijke spanning en stress.
● Verander (negatieve) gedachten.
Bijna alle mensen ervaren na verloop van tijd minder of helemaal geen klachten
meer. Angst en spanning zullen herstel in de weg staan. De aard van de stoornis
brengt met zich mee je meer angst dan voorheen ervaart. Leer mee te bewegen
met opkomende gevoelens. Vervelende, negatieve, angstige gedachten kun je
onderbreken, of veranderen. Vervelende gevoelens komen en gaan. Het zijn
golven. Weet dat het over gaat.
Probeer je aandacht van de klachten te verleggen. Natuurlijk signaleer je een
bepaald gevoel, of bijzondere waarneming, maar focus er niet op. Focus op iets
anders dan bijvoorbeeld een visuele verstoring, of het gevoel er niet helemaal bij
te zijn. Kijk ergens anders naar. Stel jezelf gerust. Houd zoveel mogelijk je
normale structuur aan. Probeer op je normale manier te blijven functioneren. Ga
niet op internet zoeken naar mogelijke ziektebeelden die je angst zullen voeden,
hoe moeilijk dat ook is.

Wat verergert klachten?

● Alcohol, nicotine, koffie, energy drinks en drugs

● Weinig slapen
● Slecht of weinig eten
● Focussen op je klachten
● Stress
● Zorgen maken / malen / negatieve gedachten herhalen
Wat helpt?
● Breng rust in je lijf
● Breng rust in je hoofd
● Zoek afleiding
● Licht (belangrijke) mensen in
● Realiseer je dat derealisatie en depersonalisatie jouw beschermingsmechanismes
zijn

Breng rust in je lijf

Als je veel angst ervaart, uit zich dat in veel spanning in je lijf. Dat leidt bij
sommigen ook tot het ervaren van derealisatie en depersonalisatie. Hoe meer
 ontspannen je bent, hoe minder angst en stress je ervaart, hoe minder klachten je
ervaart. Uiteindelijk is het steeds minder nodig te derealiseren of te
depersonaliseren. Het belangrijkste is je ademhaling. Als je je concentreert op
ademhaling via je buik, word je rustiger en meer ontspannen. Haal adem door je
neus en laat alle spanning los op een uitademing via je mond. Op internet vind je
veel ontspanningsoefeningen. Probeer het eens uit. Daarnaast kun je baat hebben
bij meditatie, (hatha) yoga, haptonomie, Emotional Freedom Techniques
(tapping) en mindfullness.
Breng rust in je hoofd
De klachten die je ervaart worden gevoed door angst. Angst komt voort uit
gedachten. Hierdoor raak je in een vicieuze cirkel waarbij de angst om ‘bijv. iets
kapot gemaakt te hebben’ de klachten versterkt. Misschien ben je bang dat ‘het
niet meer over gaat’ en blijf je hierover malen. Je gaat jezelf overtuigen dat het
zo is. Dit terwijl de gedachte dat ‘het niet meer over gaat’ niet klopt. Want: jij
kunt niet in de toekomst kijken en wij weten wél uit ervaring dat het overgaat.
Het angstcentrum in de hersenen is overprikkeld, waardoor je meer spanning en
sneller (irreële) angst kunt ervaren. Ook geven sommige drugs(ervaringen) een
stressreactie waar angst bij komt kijken.
Het resultaat is dat je negatieve gedachten hebt die zorgen voor (extra) stress. Die
stress zorgt voor allerlei symptomen en waarnemingen. Vervolgens derealiseer
en/of depersonaliseer je om de heftigheid van alle gevoelens te dempen. Dat voelt
ook erg vreemd. Tenslotte pieker je over al deze vreemde gewaarwordingen en is
de cirkel rond. Dit is de vicieuze cirkel van angst.
Probeer je focus op je klachten te verleggen. Realiseer je dat het een cirkel is
waar jij uit kunt stappen. Stel jezelf gerust en weerleg de verontrustende
gedachten. Meditatie, (hatha) yoga, haptotherapie, mindfulness, cognitieve
gedragstherapie, Emotional Freedom Techniques (tapping), kunnen je helpen om
die negatieve gedachtenspiraal in je hoofd te doorbreken.

Het volgende is belangrijk voor je herstel:

● Het besef dat vervelende gevoelens in golven komen en gaan.
● Het besef dat nare angstige gedachten niet waar zijn, zoals:
"Ik ga dood."
"Ik word echt gek."
"Het gaat nooit meer over."
"Ik heb mijn hersenen kapot gemaakt."
● Stop met vechten. Accepteer dat je je nu even naar voelt, maar dat het vanzelf
weer overgaat.
● Heb vertrouwen dat het minder wordt.
Zoek afleiding
Hoe meer je focust op waar je last van hebt, of last van denkt te hebben, of gaat
krijgen, hoe meer je dat zal gaan ervaren. Hoe meer je focus ligt op leuke dingen
en gedachten, hoe sterker je het gezonde en positieve zal ervaren. Mensen kunnen
zichzelf echt een probleem 'aan denken'. Jij hebt zelf in de hand hoe groot of hoe
klein je iets maakt. Dus richt je op leuke dingen: wandelen, sporten, naar de film
etc.
Licht (belangrijke) mensen in
Praat met mensen die je vertrouwt over waar je last van hebt. Het lucht op en ze
kunnen je helpen. Dit door je te helpen herinneren dat het overgaat, je gerust te
stellen en te laten realiseren dat sommige gedachten niet kloppen. Houd je last
van dit soort klachten, ga dan naar je huisarts. Vertel eerlijk over je gebruik. De
meeste huisartsen weten niet veel over drugs en de relatie met bepaalde klachten,
maar hij/zij (of jijzelf) kan contact opnemen met het Landelijk Spreekuur
Partydrugs.
 
Begrijp de beschermingsmechanismes
Het kan zijn dat je op dit moment veel derealisatie en/of depersonalisatie ervaart.
Sommigen hebben daardoor de hele dag een 'wazig' gevoel, of ervaren de
buitenwereld als een film, nep. Het kan lijken alsof je buiten jezelf staat. De
meeste mensen herkennen deze reactie niet en raken er bang van. Dat is niet
nodig. Deze reactie vindt plaats om jou te beschermen tijdens heftige emoties,
gevaar, stress. Het gebeurt normaal bij mensen die een heftige toestand
meemaken. Denk aan een auto-ongeluk,  of andere traumatische ervaringen. Het
kan echter ook in werking treden bij een bad trip. Voor een mens kan dat
namelijk traumatisch zijn. Daarnaast zien we deze reactie bij mensen die
langdurig lichte mate van stress ervaren. Begin te realiseren dat deze
mechanismes er zijn vóór jou. Niet om het moeilijker voor je te maken, maar
makkelijker. Ookal voelt dat misschien nog niet zo op dit moment. Hoe minder
bang jij raakt van je eigen beschermingsmechanismes, hoe minder angst, hoe
minder stress en hoe minder vaak ze 'aanslaan'. Het is immers niet meer nodig te
derealiseren of te depersonaliseren als jij je veilig en fijn voelt. De mechanismes
staan als het ware nu scherp afgesteld en zullen na verloop van tijd en rust weer
teruggaan naar de normaal stand.