Carmina moralia a quo nichil datur;

et satirica iure sic privatur,

si nil offeratur.

4.
Sunt potentum digiti
trahentes pecuniam;
tali preda prediti
non dant gratis gratiam,
sed licet illiciti
censum censent veniam.
clericis non morum
cura, sed nummorum,
quorum nescit chorum
chorus angelorum.

5.
«Date, vobis dabitur:
talis est auctoritas»
danti pie loquitur
impiorum pietas;
sed adverse premitur
pauperum adversitas.
quo vult, ducit frena,
cuius bursa plena;
[De avaritia] sancta dat crumena,
sancta fit amena.
ca. 1170
1. 6.
Manus ferens munera Hec est causa curie,
pium facit impium; quam daturus perficit;
nummus iungit federa, defectu pecunie
nummus dat consilium; causa Codri deficit.
nummus lenit aspera, tale fedus hodie
nummus sedat prelium. defedat et inficit
nummus in prelatis nostros ablativos,
est pro iure satis; qui absorbent vivos,
nummo locum datis moti per dativos
vos, qui iudicatis. movent genitivos.
2
2.
Nummus ubi loquitur, «Responde, qui tanta cupis!» modo Copia dicat.
fit iuris confusio; «Pone modum! que vis dono.» - «Volo plena sit
pauper retro pellitur, arca.» -
quem defendit ratio, «Plena sit!» - «Adde duas!» - «Addo.» - «Si
sed dives attrahitur quattuor essent,
pretiosus pretio. Sufficerent.» - «Sic semper agis: cum plurima
hunc iudex adorat, dono,
facit, quod implorat; Plus queris, nec plenus eris, donec morieris.»
pro quo nummus orat,
explet, quod laborat.
ca. 1170
3. Gualterius de Castillione
Nummus ubi predicat, (ca. 1135 - ca. 1179)
labitur iustitia,
et causam, que claudicat, 1.
rectam facit curia, Ecce torpet probitas,
pauperem diiudicat virtus sepelitur;
veniens pecunia. fit iam parca largitas,
sic diiudicatur, parcitas largitur;

1
verum dicit falsitas, 1.
veritas mentitur. Amaris stupens casibus
vox exultationis
Refl. organa in salicibus
Omnes iura ledunt suspendit Babylonis;
et ad res illicitas captiva est confusionis,
licite recedunt. involuta doloribus
Sion cantica leta sonis
2. permutavit flebilibus.
Regnat avaritia,
regnant et avari; 2.
mente quivis anxia Propter scelus perfidie,
nititur ditari, quo mundus inquinatur,
cum sit summa gloria fluctuantis ecclesie
censu gloriari. sic status naufragatur.
gratia prostat et scortatur
Refl. foro venalis curie;
Omnes iura ledunt iuris libertas ancillatur
et ad prava quelibet obsecundans pecunie.
impie recedunt.
3.
3. Hypocrisis, fraus pullulat
Multum habet oneris et menda falsitatis,
do das dedi dare; que titulum detitulat
verbum hoc pre ceteris vere simplicitatis.
norunt ignorare frigescit ignis caritatis,
divites, quos poteris fides a cunctis exulat,
mari comparare. aculeus cupiditatis
quos mordet atque stimulat.
Refl. 5
Omnes iura ledunt
et in rerum numeris ca. 1150
numeros excedunt.
1.
4. Flete
Cunctis est equaliter       Flenda
insita cupido; perhorrete
perit fides turpiter,       perhorrenda
nullus fidus fido, lugete
nec Iunoni Iupiter       lugenda
nec Enee Dido. pavete
      pavenda
Refl. dolete
Omnes iura ledunt       dolenda!
et ad mala devia
licite recedunt. 2.
Etates
5.       Currunt
Si recte discernere anni
velis, non est vita,       labuntur
quod sic vivit temere vitium
gens hec imperita;       remanet
non est enim vivere, peccata
si quis vivit ita.       crescunt
tyranni
Refl.       statuuntur.
Omnes iura ledunt
et fidem in opere 3.
quolibet excedunt. Virtus
      Cessat

2
ecclesia       refugit
      calcatur doctrina
clerus       rarescit
      ambit sophia
Mammon       hebescit.
      regnat
simonia 9.
      dominatur. Insons
      Plectitur
4. pupillus
Pontifices       artatur
      Errant humilis
reges       teritur
      turbantur viduata
proceres       premitur
      turbant pusillus
sacraria       spoliatur.
      sordent
leges 10.
      violantur. Ingenuus
      Servit
5. servus
Abbas       honoratur
      Inflatur parasitus
possessa       tonat
      vastat scurra
prebendam       imperitat
      minuit protervus
contio       domniatur.
      declamitat
fessa 11.
      astat. Elluo
      Prestat
6. periurus
Militibus       ditatur
      Gaudet raptor
laude       viget
      inescatur fallax
monachos       excellit
      horret Epicurus
mundalia       decoratur.
      colit
fraude 12.
      insidiatur. Delicie
      Enervant
7. fastus
Subiecti       turget
      Dissiliunt inimicitie
stulti       exercentur
      gaudent tumor
gnari       furit
      merent astus
contemptus       urget.
      attollitur
inulti 13.
      audent. Blandimenta
      Suadent
8. mine
Ordo       adduntur
      Languet rabies
pudicitia

3
      sevit amenis
usura       foveatur.
      tractatur
rapine
      aguntur. 6
14.
Idcirco Florebat olim studium,
      Cedimur nunc vertitur in tedium;
pesti iam scire diu viguit,
      incidimus sed ludere prevaluit.
detrimentum iam pueris astutia
      patimur contingit ante tempora,
grave qui per malivolentiam
      languescimus excludunt sapientiam.
mesti sed retro actis seculis
      imus. vix licuit discipulis
tandem nonagenarium
15. quiescere post studium.
Aër at nunc decennes pueri
      Tabet decusso iugo liberi
languores se nunc magistros iactitant,
      adaugentur ceci cecos precipitant,
incendia implumes aves volitant,
      consumunt brunelli chordas incitant,
mucro boves in aula salitant,
      sevit stive precones militant.
timores in taberna Gregorius
      habentur. iam disputat inglorius;
severitas Ieronymi
16. partem causatur obuli;
Aurum Augustinus de segete,
      Fallit Benedictus de vegete
censores sunt colloquentes clanculo
      falluntur et ad macellum sedulo.
pravi Mariam gravat sessio,
      presunt nec Marthe placet actio;
iusti iam Lie venter sterilis,
      desunt Rachel lippescit oculis.
meliores Catonis iam rigiditas
      rapiuntur. convertitur ad ganeas,
et castitas Lucretie
17. turpi servit lascivie.
Giraldus quod prior etas respuit,
      Prefuit iam nunc latius claruit;
mores iam calidum in frigidum
      ornavit et humidum in aridum,
deflendus virtus migrat in vitium,
      ruit opus transit in otium;
ovile nunc cuncte res a debita
      orbavit exorbitantur semita.
dolores vir prudens hoc consideret,
      cumulavit. cor mundet et exoneret,
ne frustra dicat «Domine!»
18. in ultimo examine;
Omnipotens quem iudex tunc arguerit,
      Audi appellare non poterit.
penis 7
      tollatur
hostis
      fugiat

4
1. quem sic ambit ambitus,
Postquam nobilitas servilia cepit amare, idolorum servitus,
Cepit nobilitas cum servis degenerare. templo sancti Spiritus
non compaginatur.
2.
Nobilitas, quam non probitas regit atque tuetur, 5.
Lapsa iacet nullique placet, quia nulla videtur. Si quis tenet hunc tenorem,
frustra dicit se pastorem
3. nec se regit ut rectorem,
Nobilitas hominis mens est, deitatis imago. renum mersus in ardorem.
Nobilitas hominis virtutum clara propago. hec est enim alia
Nobilitas hominis mentem frenare furentem. sanguisuge filia,
Nobilitas hominis humilem relevare iacentem. quam venalis curia
Nobilitas hominis nature iura tenere. duxit in uxorem.
Nobilitas hominis nisi turpia nulla timere.
6.
4. In diebus iuventutis
Nobilis est ille, quem virtus nobilitavit; timent annos senectutis,
Degener est ille, quem virtus nulla beavit. ne fortuna destitutis
desit eis splendor cutis.
et dum querunt medium,
ca. 1170 vergunt in contrarium;
Gualterius de Castillione fallit enim vitium
(ca. 1135 - ca. 1179) specie virtutis.

1. 7.
Licet eger cum egrotis Ut iam loquar inamenum:
et ignotus cum ignotis sanctum chrisma datur venum,
fungar tamen vice cotis, iuvenantur corda senum
ius usurpans sacerdotis. nec refrenant motus renum.
flete, Sion filie! senes et decrepiti
presides ecclesie quasi modo geniti
imitantur hodie nectaris illiciti
Christum a remotis. hauriunt venenum.

2. 8.
Si privata degens vita Ergo nemo vivit purus,
vel sacerdos vel levita castitatis perit murus,
sibi dari vult petita, commendatur Epicurus
hac incedit via trita: nec spectatur moriturus.
previa fit pactio grata sunt convivia;
Simonis auspicio, auro vel pecunia
cui succedit datio: cuncta facit pervia
sic fit Giezita. pontifex futurus.
9
3.
Iacet ordo clericalis 1.
in respectu laicalis, Iudas gehennam meruit,
sponsa Christi fit mercalis, quod Christum semel vendidit;
generosa generalis; vos autem michi dicite:
veneunt altaria, qui septies cotidie
venit eucharistia, corpus vendunt dominicum,
cum sit nugatoria quod superat supplicium?
gratia venalis.
2.
4. Perpendite subtiliter:
Donum Dei non donatur, cum vendant missam viliter
nisi gratis conferatur; et peccent in alterutrum
quod qui vendit vel mercatur, sumendo plus vel modicum,
lepra Syri vulneratur. quod anhelant ad munera,

5
finis est avaritia.
3.
Petrus damnato Simone
gravi sub anathemate
docuit, ut fidelibus
non esset locus amplius
in donis spiritalibus
emptis a venditoribus.
4.
Multi nunc damnant Simonem
Magum magis quam demonem,
heredes autem Simonis
suis fovent blanditiis.
Simon nondum est mortuus,
si vivit in heredibus.
5.
Quamvis cogente Abraham
Ephron sumens pecuniam
agrum sepulcro vendidit,
Ephran vocari meruit;
nunc Ephranitas dicere
multos potestis simile.
10
Ecce sonat in aperto
vox clamantis in deserto:
nos desertum, nos deserti,
nos de pena sumus certi.
nullus fere vitam querit,
et sic omne vivens perit.
omnes quidem sumus rei,
nullus imitator Dei,
nullus vult portare crucem,
nullus Christum sequi ducem.
quis est verax, quis est bonus,
vel quis Dei portat onus?
ut in uno claudam plura:
mors extendit sua iura.
iam mors regnat in prelatis:
nolunt sanctum dare gratis,
quod promittunt sub ingressu,
sancte mentis in excessu;
postquam sedent iam securi,
contradicunt sancto iuri.
rose fiunt saliunca,
domus Dei fit spelunca.
sunt latrones, non latores,
legis Dei destructores.
Simon sedens inter eos
dat magnates esse reos.
Simon prefert malos bonis,
Simon totus est in donis,
Simon regnat apud Austrum,
Simon frangit omne claustrum.
cum non datur, Simon stridet,
sed si detur, Simon ridet;
Simon aufert, Simon donat,
hunc expellit, hunc coronat,
hunc circumdat gravi peste,
illum nuptiali veste;
illi donat diadema,
qui nunc erat anathema.
iam se Simon non abscondit,
res permiscet et confundit.
iste Simon confundatur,
cui tantum posse datur!
Simon Petrus hunc elusit
et ab alto iusum trusit;
dum superbit motus penna,
datus fuit in gehenna.
quisquis eum imitatur,
cum eodem puniatur
et sepultus in infernum
penas luat in eternum! Amen.
Versus de nummo
In terra summus rex est hoc tempore Nummus.
Nummum mirantur reges et ei famulantur.
Nummo venalis favet ordo pontificalis.
Nummus in abbatum cameris retinet
dominatum.
Nummum nigrorum veneratur turba priorum.
Nummus magnorum fit iudex conciliorum.
Nummus bella gerit, nec si vult, pax sibi deerit.
Nummus agit lites, quia vult deponere dites.
Erigit ad plenum de stercore Nummus egenum.
Omnia Nummus emit venditque, dat et data
demit.
Nummus adulatur, Nummus post blanda
minatur.
Nummus mentitur, Nummus verax reperitur.
Nummms periuros miseros facit et perituros.
Nummus avarorum deus est et spes cupidorum.
Nummus in errorem mulierum ducit amorem.
Nummus venales dominas facit imperiales.
Nummus raptores facit ipsos nobiliores.
Nummus habet plures quam celum sidera fures.
Si Nummus placitat, cito cuncta pericula vitat.
Si Nummus vicit, dominus cum iudice dicit:
«Nummus ludebat, agnum niveum capiebat.»
Nummus, rex magnus, dixit: «Niger est meus
agnus».
Nummus fautores habet astantes seniores.
Si Nummus loquitur, pauper tacet; hoc bene
scitur.
Nummus merores reprimit relevatque labores.
Nummus corda necat sapientum, lumina cecat.
Nummus, ut est certum, stultum docet esse
disertum.
Nummus habet medicos, fictos acquirit amicos.
In Nummi mensa sunt splendida fercula densa.
Nummus laudatos pisces comedit piperatos.
Francorum vinum Nummus bibit atque
marinum.
Nummus famosas vestes gerit et pretiosas.
6
Nummo splendorem dant vestes exteriorem.        Dist. Caton. 2, 13, 1
Nummus eos gestat lapides, quos India prestat. 14
Nummus dulce putat, quod eum gens tota
salutat. 1.
Nummus et invadit et que vult oppida tradit. O varium
Nummus adoratur, quia virtutes operatur: Fortune lubricum,
Hic egros sanat, secat, urit et aspera planat, dans dubium
Vile facit carum, quod dulce est, reddit amarum tribunal iudicum,
Et facit audire surdum claudumque salire. non modicum
De Nummo quedam maiora prioribus edam: paras huic premium,
Vidi cantantem Nummum, missam celebrantem; quem colere
Nummus cantabat, Nummus responsa parabat; tua vult gratia
Vidi, quod flebat, dum sermonem faciebat, et petere
Et subridebat, populum quia decipiebat. rote sublimia,
Nullus honoratur sine Nummo, nullus amatur. dans dubia
Quem genus infamat, Nummus: «Probus est tamen, prepostere
homo!» clamat. de stercore
Ecce patet cuique, quod Nummus regnat ubique. pauperem erigens,
Sed quia consumi poterit cito gloria Nummi, de rhetore
Ex hac esse schola non vult Sapientia sola. consulem eligens.
12
2.
1. Edificat
Procurans odium effectu proprio Fortuna, diruit;
vix detrahentium gaudet intentio. nunc abdicat,
nexus est cordium ipsa detractio: quos prius coluit;
sic per contrarium ab hoste nescio quos noluit,
fit hic provisio; iterum vendicat
in hoc amantium felix condicio. hec opera
sibi contraria,
2. dans munera
Insultus talium prodesse sentio, nimis labilia;
tollendi tedium fulsit occasio; mobilia
suspendunt gaudium pravo consilio, sunt Sortis federa,
sed desiderium auget dilatio: que debiles
tali remedio ditans nobilitat
de spinis hostium uvas vindemio. et nobiles
13 premens debilitat.

I. 3.
Invidus invidia comburitur intus et extra. Quid Dario
regnasse profuit?
II. Pompeïo
Invidus alterius rebus macrescit opimis. quid Roma tribuit?
Invidia Siculi non invenere tyranni Succubuit?
Maius tormentum. qui non moderabitur ire, uterque gladio.
Infectum volet esse, dolor quod suaserit aut eligere
mens. media tutius
       Horatius, Ep. 1, 2, 57-60 quam petere
rote sublimius
III. et gravius
Invidiosus ego, non invidus esse laboro. a summo ruere:
fit gravior
IV. lapsus a prosperis
Iustius invidia nichil est, que protinus ipsos et durior
Corripit auctores excruciatque suos. ab ipsis asperis.

V. 4.
Invidiam nimio cultu vitare memento. Subsidio
Fortune labilis

7
cur prelio sero peniteas.
Troia tunc nobilis,
nunc flebilis 3.
ruit incendio? Facti dimidium
quis sanguinis habet, qui ceperit,
Romani gratiam, ceptum negotium
quis nominis si non omiserit,
Greci facundiam, non tantum deditus
quis gloriam circa principia,
fregit Carthaginis? nedum sollicitus
Sors lubrica, pro finis gloria;
que dedit, abstulit; nam rerum exitus
hec unica librat industria,
que fovit, perculit. subit introitus
preceps incuria.
5.
Nil gratius 4.
Fortune gratia, Coronat militem
nil dulcius finis, non prelium;
est inter dulcia dat hoc ancipitem
quam gloria, metam, is bravium;
si staret longius. iste quod tribuit,
sed labitur dictat stabilitas;
ut olus marcidum istud quod metuit,
et sequitur inducit levitas;
agrum nunc floridum, nam palmam annuit
quem aridum mentis integritas,
cras cernes. igitur quam dari respuit
improprium vaga mobilitas.
non edo canticum:
o varium 5.
Fortune lubricum. Mutat cum Proteo
15 figuram levitas,
assumit ideo
1. formas incognitas;
Celum, non animum vultum constantia
mutat stabilitas, conservans intimum,
firmans id optimum, alpha principia
quod mentis firmitas et o novissimum
vovet - cum animi flectens fit media,
tamen iudicio; dans finem optimum,
nam si turpissimi mutans in varia
voti consilio celum, non animum.
vis scelus imprimi 16
facto nefario,
debet hec perimi 1.
facta promissio. Fortune plango vulnera
stillantibus ocellis,
2. quod sua michi munera
Non erat stabilis subtrahit rebellis.
gradus, qui cecidit, verum est, quod legitur
pes eius labilis fronte capillata,
domus, que occidit. sed plerumque sequitur
hinc tu considera, Occasio calvata.
quid agi censceas,
dum res est libera; 2.
sic sta, ne iaceas; In Fortune solio
prius delibera, sederam elatus,
quod factum subeas, prosperitatis vario
ne die postera flore coronatus;

8
quicquid enim florui 1.
felix et beatus, O Fortuna levis! cui vis das munera que vis,
nunc a summo corrui Et cui vis que vis auferet hora brevis.
gloria privatus.
2.
3. Passibus ambiguis Fortuna volubilis errat
Fortune rota volvitur: Et manet in nullo certa tenaxque loco;
descendo minoratus; Sed modo leta manet, modo vultus sumit
alter in altum tollitur; acerbos,
nimis exaltatus Et tantum constans in levitate manet.
rex sedet in vertice -
caveat ruinam! 3.
nam sub axe legimus Dat Fortuna bonum, sed non durabile donum;
Hecubam reginam. Attollit pronum, faciens de rege colonum.
17
4.
1. Quos vult Sors ditat, quos non vult, sub pede
O Fortuna, tritat.
velut luna
statu variabilis, 5.
semper crescis Qui petit alta nimis, retro lapsus ponitur imis.
aut decrescis; 18a
vita detestabilis
nunc obdurat Regnabo; regno; regnavi; sum sine regno.
et tunc curat 19
ludo mentis aciem,
egestatem, ca. 1170
potestatem Gualterius de Castillione
dissolvit ut glaciem. (ca. 1135 - ca. 1179)

2. 1.
Sors immanis Fas et nefas ambulant
et inanis, pene passu pari;
rota tu volubilis, prodigus non redimit
status malus, vitium avari;
vana salus virtus temperantia
semper dissolubilis, quadam singulari
obumbrata debet medium
et velata ad utrumque vitium
michi quoque niteris; caute contemplari.
nunc per ludum
dorsum nudum 2.
fero tui sceleris. Si legisse memoras
ethicam Catonis,
3. in qua scriptum legitur:
Sors salutis «ambula cum bonis»,
et virtutis cum ad dandi gloriam
michi nunc contraria, animum disponis,
est affectus supra cetera
et defectus primum hoc considera,
semper in angaria. quis sit dignus donis.
hac in hora
sine mora 3.
corde pulsum tangite; Vultu licet hilari,
quod per sortem verbo licet blando
sternit fortem, sis equalis omnibus;
mecum omnes plangite! unum tamen mando:
18 si vis recte gloriam
promereri dando,
primum videas

9
granum inter paleas, te verbum incarnatum
cui des et quando. clamant fides, spes, caritas,
tu prime pacis statum
4. reformas post reatum,
Dare non ut convenit tu post carnis delicias
non est a virtute, das gratias,
bonum est secundum quid, ut facias
sed non absolute; beatum.
digne dare poteris o quam mira potentia,
et mereri tute quam regia
famam muneris, vox principis,
si me prius noveris cum egrotanti precipis:
intus et in cute. «surge, tolle grabatum!»

5. 2.
Si prudenter triticum Omnia sub peccato
paleis emundas, clausit Ade meritum;
famam emis munere; dum pronior in vetitum
sed caveto, dum das, non paruit mandato,
largitatis oleum de statu tam beato
male non effundas. nos dedit in interitum;
in te glorior: de morsu venenato
cum sim Codro Codrior, fel inhesit palato
omnibus habundas. per hoc culpe dispendium
in vitium
nascentium
I. translato.
Est modus in verbis, duo sunt contraria verba: mortis amare poculum
«Do das» et «teneo» contendunt lite superba. in seculum
Per «do das» largi conantur semper amari, transfunditur,
Set «teneo tenui» miseri potiuntur avari. nil cui dulce bibitur
de vase vitiato.
II.
Sicut in omne quod est mensuram ponere 3.
prodest, Spiritus veritatis,
Sic sine mensura non stabit regia cura. spiritus consilii
modo penam supplicii
III. non reddit pro peccatis,
Virtus est medium vitiorum utrimque reductum, ut timor castitatis,
Et mala sunt vicina bonis; errore sub illo quo revertentur filii,
Virtus pro vitio crimina sepe tulit. castiget in prelatis
       Horatius, Ep. 1,18,9 fermentum vetustatis.
       Ovidius, Remedia 323/24 sed quando sponsus veniet,
inveniet,
IV. quid faciet
Dum stultus vitat vitia, in contraria currit; ingratis.
Fallit enim vitium specie virtutis et umbra. non huic penam abstulit,
       Horatius, Sat. 1, 2, 24 cui distulit,
       Juvenalis 14, 109 sed animam
nunc impinguat ad victimam
adeps iniquitatis.

Philippus Cancellarius 4.
(ca. 1170 - 1236) Tarditas prelatorum
iudicem exasperat;
1. sed his qui solus reserat
Veritas veritatum, medullas animorum,
via, vita, veritas, a fructibus eorum
per veritatis semitas novit eos et tolerat,
eliminans peccatum! quos extra viam morum

10
fert impetus errorum. virtuti,
sed «ecce» clamat «venio saluti
cum gladio omnium
fiagitio studeas,
malorum!» noxias
et cum purgabit aream, delicias
tunc paleam detesteris,
abiciet: opera
sic erit, quando veniet considera,
ille Sanctus Sanctorum. que si non feceris,
damnaberis.
5. hac in via
Cecidit in preclaris milita
hominum funiculus; gratie
sed nostre mentis oculus et premia
per vias huius maris cogita
ad vie singularis patrie,
metam contendit sedulus. et sic tuum
sed luxus secularis cor in perpetuum
per ministros altaris gaudebit.
nunc solis vacat opibus 3
patentibus
hiatibus 1.
avaris. Vide, qui nosti litteras
sic per prelatos mammone et bene doces vivere,
mors anime quid sit doctrina littere,
concipitur, de quo et ad quid referas.
dum cunctis male vivitur diligenter considera,
ad formam exemplaris. si sis doctor, quid doceas,
et quod doces, hoc teneas,
ne tua perdant opera
Philippus Cancellarius ETERNA CHRISTI MUNERA.
(ca. 1170 - 1236)
2.
Homo, quo vigeas Vide, qui colis studium
vide! pro Dei ministerio,
Dei ne abutaris studio
fidei suspirans ad dispendium
adhereas, lucri, nec te participes
in spe gaudeas, coniuge vite vitio;
et in fide namque multos invenio,
intus ardeas, qui sunt huius participes,
foris ECCLESIARUM PRINCIPES.
luceas,
turturis retorqueas 3.
os ad ascellas. Vide, qui debes sumere
docens ita religionis gloriam
verbo, vita summi per Dei gratiam,
oris ne te possit decipere
vomere nec trudat in interitum
de cordibus fidelium Philisteus improvide
evellas - namque prodent te Dalide -
lolium, ut non amittas meritum,
lilium DEUS, TUORUM MILITUM.
insere
rose,
ut alium 24
per hoc corripere
speciose
valeas.

11
Iste mundus furibundus falsa prestat gaudia, prorsus aret et deficit
Quia fluunt et decurrunt ceu campi lilia. nec efficit
Laus mundana, vita vana vera tollit premia, beatum.
Nam impellit et submergit animas in tartara.
Lex carnalis et mortalis valde transitoria 3.
Fugit, transit velut umbra, que non est corporea. Si vocatus ad nuptias
Quod videmus vel tenemus in presenti patria, advenias
Dimittemus et perdemus quasi quercus folia. sine veste nuptiali,
Fugiamus, contemnamus huius vite dulcia, a curia regali
Ne perdamus in futuro pretiosa munera! expelleris,
Conteramus, confringamus carnis desideria, et obviam si veneris
Ut cum iustis et electis in celesti gloria sponso lampade vacua,
Gratulari mereamur per eterna secula! es quasi virgo fatua.
Amen.
25 4.
Ergo vide, ne dormias,
Vivere sub meta lex precipit atque propheta. sed vigilans aperias
Est velut unda maris vox, gloria, laus popularis. Domino, cum pulsaverit!
Omina sunt hominum tenui pendentia filo. beatus, quem invenerit
       Ovidius, Ex Ponto 4, 3, 35 vigilantem, cum venerit!
Qui differt penas, peccandi laxat habenas.
Nil fieri stulte credit, qui peccat inulte.
Discit enim citius meminitque libentius illud, Philippus Cancellarius
Quod quis deridet, quam quod probat et (ca. 1170 - 1236)
veneratur.
       Horatius, Ep. 2, 2, 262/63 1.
Bonum est confidere
in dominorum Domino,
De correctione hominum bonum est spem ponere
in spei nostre termino.
Philippus Cancellarius qui de regum potentia,
(ca. 1170 - 1236) non de Dei clementia
spem concipis,
1. te decipis
Ad cor tuum revertere, et excipis
condicionis misere ab aula summi principis.
homo! cur spernis vivere? quid in opum aggere
cur dedicas te vitiis? exaggeras peccatum?
cur indulges malitiis? in Deo cogitatum
cur excessus non corrigis tuum iacta,
nec gressus tuos dirigis prius acta
in semitis iustitie, studeas corrigere,
sed contra te cotidie in labore manuum
iram Dei exasperas? et sudore vultuum
in te succidi metue pane tuo vescere!
radices ficus fatue,
cum fructus nullos atteras! 2.
Carnis ab ergastulo
2. liber eat spiritus,
O condicio misera! ne peccati vinculo
considera, vinciatur
quam aspera et trahatur
sit hec vita, mors altera, ad inferni gemitus,
que sic immutat statum! ubi locus flentium,
cur non purgas reatum ubi stridor dentium,
sine mora, ubi pena gehennali
cum sit hora affliguntur omnes mali
tibi mortis incognita! in die novissimo,
et in vita in die gravissimo,
caritas, que non proficit, quando iudex venerit,

12
ut trituret aream salva saltem ultimam
et exstirpet vineam, vite portiunculam,
que fructum non fecerit. offerens celestibus
sic granum a palea pro iuvente floribus
separabit, senectutis stipulam!
congregabit
triticum in horrea. 2.
Forsan ludo Veneris
3. ultra vires ureris,
O beati ut amoris tedium
mundo corde, tibi sit remedium.
quos peccati sed si te medullitus
tersa sorde exsiccatum penitus
vitium non inquinat, exhaurias,
scelus non examinat, ut febrias,
nec arguunt peccata, nichil tamen proficis,
qui Domini mandata dum ad tempus deficis;
custodiunt nam insurget artius
et sitiunt! Hydra multiplicior,
beati qui esuriunt et post casum fortior
et confidunt in Domino surget Terre filius.
nec cogitant de crastino!
beati qui non implicant 3.
se curis temporalibus, Ut stes pede stabili
qui talentum multiplicant sine casu facili,
et verbum Dei predicant cave precipitium,
omissis secularibus! devitando vitium.
sed si te vexaverit
aut si comprehenderit
Otloh Ratisbonensis Egyptia,
(ca. 1010 - ca. 1070) mox pallia
fugitivus desere,
Laudat rite Deum, qui vere diligit illum. nec lucteris temere;
Lumbos precingit, qui carnis vota restringit. nam resistens vincitur
Maxime querendum, quod semper erit in hoc belli genere,
retinendum. et qui novit cedere,
Nil peccant oculi, si mens velit his dominari. fugiendo fugitur.
Ne tardare velis, si quem convertere possis.
Nisus stultorum par semper erit sociorum.
Omne, quod est iustum, merito dici valet unum. ca. 1170
Os, quod mentitur, animam iugulare probatur. Petrus Blesensis
O quantis curis mens indiget omnibus horis! (ca. 1135 - ca. 1204)
Peccans cottidie studeat se mox reparare.
1.
Dum iuventus floruit,
De conversione hominum licuit et libuit
facere, quod placuit,
Petrus Blesensis iuxta voluntatem
(ca. 1135 - ca. 1204) currere, peragere
carnis voluptatem.
1.
In lacu miserie 2.
et luto luxurie Amodo sic agere,
volveris, inutile vivere tam libere,
tempus perdens, Panphile! talem vitam ducere
cur offensas numinum viri vetat etas,
aut derisum hominum perimit et eximit
non metuis, leges assuetas.
dum destruis
corpus, rem et animam? 3.

13
Etas illa monuit, que ad lubrica
docuit, consuluit, errorum
sic et etas annuit: me contulit.
«nichil est exclusum!» sed scriptura consulit,
omnia cum venia viam intrem morum,
contulit ad usum. que prelarga protulit
pabula donorum.
4.
Volo resipiscere, 5.
linquere, corrigere, Dum considero,
quod commisi temere; quid Dine
deinceps intendam contigerit,
seriis, pro vitiis finem confero
virtutes rependam. rapine
quis fuerit;
scio: vix evaserit
1170/80 mens corrupta fine,
Petrus Blesensis diu quam contraxerit,
(ca. 1135 - ca. 1204) maculam sentine.

1. 6.
Vite perdite Preter meritum
me legi me neci
subdideram, non dedero,
minus licite si ad vomitum,
dum fregi, quem ieci,
quod voveram; rediero,
sed ad vite vesperam nec a verbo aspero
corrigendum legi, liberum me feci,
quicquid ante perperam servus si serviero
puerilis egi. vitiorum feci.

2. 7.
Rerum exitus Vie veteris
dum quero immuto
discutere, vestigia,
falsum penitus ire Veneris
a vero refuto
discernere, per devia:
falso fallor opere, via namque regia
bravium si spero curritur in tuto;
me virtutum metere, si quis cedit alia,
vitia dum sero. semper est in luto.

3. 8.
Non sum duplici Beli solium,
perplexus Sinonis
itinere, astutiam,
nec addidici confer Tullium,
reflexus Zenonis
a venere, prudentiam:
nec fraudavi temere nil conferre sentiam,
coniugis amplexus; his abutens bonis,
Dalidam persequere, ni fugando fugiam
ne fraudetur sexus! Dalidam Samsonis.

4. 9.
Famem siliqua Ergo veniam
porcorum de rei
non abstulit, miseria

14
ut inveniam sed dignis beneficio.
de Dei
clementia: 4.
hec et his similia Non des ministris scelerum
quod peregi, rei non tua, sed ecclesie,
sola parcens gratia sub pietatis specie;
miserere mei! non abutaris impie
32 commisso tibi pauperum
suffragio,
I. nil a te ferat histrio,
Cur homo torquetur? ne fastus ei dominetur. et tibi non allicias
Cur homo torquetur? ut ei meritum cumuletur. infames amicitias
Cur homo torquetur? ut Christus glorificetur. de Christi patrimonio.
Cur homo torquetur? ut penis culpa pietur.
Cur homo torquetur? ut dupliciter crucietur. 5.
Ministros immunditie
II. a te repellas longius:
Gratia sola Dei, quos vult. facit alta mereri. bonorum vitam fortius
pravus depravat socius
De ammonitione prelatorum et afficit infamie
dispendio;
sic trahitur presumptio
a convictu similium,
Petrus Blesensis prelati vita vilium
(ca. 1135 - ca. 1204) vilescit contubernio.

1. 6.
Non te lusisse pudeat, Caute dispone domui,
sed ludum non incidere pauca, sed vera loquere,
et que lusisti temere, verba confirmes opere,
ad vite frugem vertere. quia non decet temere
magistra morum doceat os sacerdotis pollui
te ratio, mendacio;
ut dignus pontificio, prudentium consilio
divini dono numinis, te frui non displiceat,
ad laudem Christi nominis nec te sinistre moveat
fungaris sacerdotio. salubris exhortatio.

2. 7.
Sis pius, iustus, sobrius, Teneris, ut abstineas
prudens, pudicus, humilis, ab omni mala specie,
in lege Dei docilis, sub freno temperantie
et ne sis arbor sterilis; magistra pudicitie,
tuo te regas aptius sobrietate, floreas,
officio, ne vario
expulso procul vitio vagoque desiderio
munderis labe criminis, declines ad illecebras,
ut mundus munde Virginis sed cece mentis tenebras
ministres in altario. purga virtutis radio.

3.
Pius protector pauperum
omni petenti tribue, Philippus Cancellarius
malos potenter argue (ca. 1170 - 1236)
manusque sacras ablue
a sordidorum munerum 1.
contagio, Deduc, Sion, uberrimas
nullus te palpet premio, velut torrentem lacrimas!
quesita gratis gratia nam qui pro tuis patribus
largire beneficia, nati sunt tibi filii,
quorum dedisti manibus

15
tui sceptrum imperii, rationis consules,
fures et furum socii me non imitemini!
turbato rerum ordine ne sic operemini
abutuntur regimine super gregem Domini,
pastoralis officii. pervigil sit animus,
sit lumen in manibus,
2. presit custos renibus
Ad corpus infirmitas magnus maior maximus!
capitis descendit, 36
singulosque gravitas
artus apprehendit, 1a.
refrigescit karitas, Nulli beneficium
nec iam se extendit iuste penitudinis
ad amorem proximi; amputatur,
nam videmus opprimi nulli maius vitium
pupilum a potente, quam ingratitudinis
nec est qui salvum faciat imputatur.
vel qui iustum eripiat ergo, presul confitens,
ab impio premente. esto vere penitens,
quia nil confessio
3. lavat, cui contritio
Vide, Deus ultionum, denegatur.
vide, videns omnia,
quod spelunca vispillonum 1b.
facta est Ecclesia, Si confessus fueris
quod in templum Salomonis ore, fit confessio
venit princeps Babylonis ad salutem,
et excelsum sibi thronum corde si contereris;
posuit in medio! animi contritio
sed arrepto gladio dat virtutem,
scelus hoc ulciscere! ut salutem habeas;
veni, iudex gentium, ut virtutem teneas,
cathedras vendentium relictis prioribus
columbas evertere! tuam orna moribus
35 iuventutem.

1. 2a.
Magnus maior maximus, Virtute, non sanguine
parvus minor minimus: decet niti;
gradus istos repperi, sub honorum culmine
per quos gradus comperi corde miti
augeri et conteri foveas innoxium;
gradus status hominis, reprime flagitium
prout datur dignitas, superbi et impii;
dignitatum quantitas supremi iudicii
quantitasque nominis. memor iuste iudica,
predicans non claudica.
2.
Magni parvus extiti, 2b.
parvi magnus meriti, Tuum sit contemnere
parveque sunt gratie contemnentes
diviti contrarie: et fovere munere
cui plus datur hodie, nil habentes.
magis est obnoxius, relevato debiles
quique minus habuit et exaltes bumiles.
et minus attribuit, in te sit humilitas,
minus reddit gratius. cui mixta sit gravitas,
ut lene corripias
3. et serene lenias.
Viri fratres presules,

16
3a. humanum est mysterium
Cui magis committitur, et furor laicalis.
ab eo plus exigitur. favor tamen venalis,
quid Domino retribuis qui non intrant per ostium,
pro tot, que tibi tribuit, fovet eos sub alis.
quod lac et lanam eruis
gregis, cuius constituit 4.
te pastorem? Clausa quondam religio
sed cave ne, cum venerit, vel otium secretum
te districte tunc conterat nunc subiacet opprobrio
ut raptorem! per vulgus indiscretum,
districtus iudex aderit; quod tali tirocinio
nunc sustinens considerat non erat assuetum;
peccatorem. et, quod format, decretum
non legis patrocinio
3b. nec litteris est fretum.
Cum subiectis ne pereas,
exempla prava timeas 5.
in subiectos transfundere; Sub brevi doctus tempore
nam quanto gradus altior stultus dum incappatur,
cum graviori pendere, pleno prophetat pectore,
tanto labenti gravior ructans interpretatur
lapsus datur. et disputat cum rhetore,
ne desperes, si criminis qui tacet et miratur,
in latens precipitium quod vir iustus tollattur
pes labatur, et assumptus de stercore
nam iuste penitudinis sententias loquatur.
nemini beneficium
amputatur. 6.
Ve, ve, qui regis filiam
das in manu lenonis!
ca. 1187/88 ve, qui profanas gloriam
tante devotionis,
1. qui cellam pigmentariam
In Gedeonis area et opus Salomonis
vellus aret extentum, fraude rapis predonis,
et demolitur tinea si certius inspiciam
regale vestimentum, ad rem condicionis!
superhabundat palea,
que sepelit frumentum,
et loquitur iumentum, Otloh Ratisbonensis
nec redit bos ad horrea, (ca. 1010 - ca. 1070)
sed sequitur carpentum.
Doctrine verba paucis prosunt sine factis.
2. Eloquium sanctum pretiosum fit super aurum.
Exit rumor discriminis Expers doctrine tenebras patictur ubique.
de Grandimontis cella, Est quasi vas vacuum, cui cura deest animarum.
que tam sancte dulcedinis
late fundebat mella;
preposteratur ordinis ca. 1120
plantatio novella,
dum movet in se bella, 1.
bases in summo culminis In huius mundi patria
ponens, non capitella. regnat idolatria;
ubique sunt venalia
3. dona spiritalia.
Quod sanctum sacerdotium, custodes sunt raptores
quod unctio regalis atque lupi pastores,
se curvet ad imperium principes et reges
et vocem subiugalis,

17
subverterunt leges. Principes et abbates
hac incerta domo ceterique vates,
insanit omnis homo. ceteri doctores
sed ista cum vento ............
transibunt in momento. ............
............
2. ............
Lia placet lipposa, iura deposuerunt,
sed Rachel flet formosa, canones ac decreta.
que diu manens sterilis sicut scripsit propheta,
ob immanitatem sceleris Deum exacerbaverunt
generat anicilla; et Sanctum Israel blasphemaverunt.
nam Raab ancilla
navem mundi mersit, 7.
discordia dispersit Monachi sunt nigri
mortis seminaria, et in regula sunt pigri,
et mundi luminaria bene cucullati
luminant obscure; et male coronati.
pauci vivunt secure. quidam sunt cani
et sensibus profani.
3. quidam sunt fratres
Doctores apostolici et verentur ut patres.
et iudices katholici dicuntur Norpertini
quidam colunt Albinum et non Augustini.
et diligunt Rufinum, in cano vestimento
cessant iudicare novo gaudent invento.
et student devorare
gregem sibi commissum;
hi cadunt in abyssum. 1.
si cecus ducit cecum, In huius mundi domo
in fossam cadit secum. miser qui vivis homo,
hi tales subsannantur quod cinis es, memento:
et infra castra cremantur. transibis in momento.
post carnem cinis eris
4. atque morte teneris.
Episcopi cornuti cinis et origo.
conticuere muti, sit tibi formido,
ad predam sunt parati cum spiritus cadit
et indecenter coronati; et ad Dominum vadit,
pro virga ferunt lanceam, qui eum dedit.
pro infula galeam, miser, qui hoc non credit.
clipeum pro stola
- hec mortis erit mola -, 2.
loricam pro alba Vanitatum vanitas
- hec occasio calva -, et omnia vanitas!
pellem pro humerali est animalis homo
pro ritu seculari. in huius mundi domo.
cuncta, que sub sole,
5. assimilantur mole,
Sicut fortes incedunt nam omnia volvuntur,
et a Deo discedunt, quedam dissolvuntur,
ut leones feroces quedam ad vitam crescunt
et ut aquile veloces, et omnia decrescunt.
ut apri frendentes sed spiritalis homo
exacuere dentes, Dei regnat in domo.
linguas ut serpentes
pugnare non valentes,
mundo consentientes
et tempus redimentes, 39b
quia dies sunt mali,
iure imperiali.

18
Cum vadis ad altare et conflictus piratarum,
missam celebrare, id est cardinalium.
te debes preparare,
vetus expurgare 5.
de corde fermentum; Syrtes insunt huic profundo
sic offer sacramentum: et Sirenes, toti mundo
invoca Christum, minantes naufragium.
psalmum dicas istum: os humanum foris patet,
«Iudica», in occulto cordis latet
teque ipsum preiudica, deforme demonium.
israel et Iuda
cordis mala denuda. 6.
Habes iuxta rationem
bithalassum per Franconem;
I. quod ne credas frivolum:
Quicquid habes meriti, preventrix gratia donat; ibi duplex mare fervet,
Nil Deus in nobis preter sua dona coronat. a quo non est qui reservet
sibi valens obolum.
II.
Agricolis fessis cum venerit ultima messis, 7.
Semina dant fructum, detergunt gaudia luctum. Ibi fluctus colliduntur,
ibi panni submerguntur,
III. byssus, ostrum, purpure;
Os habet immite, qui non fert gaudia vite. ibi mundus deglutitur,
immo totus sepelitur
in Franconis gutture.

ca. 1171/75 8.
Gualterius de Castillione Franco nulli miseretur,
(ca. 1135 - ca. 1179) nullum sexum reveretur,
nulli parcit sanguini.
1. omnes illi dona ferunt;
Propter Sion non tacebo, illuc enim ascenderunt
sed ruinas Rome flebo, tribus, tribus Domini.
quousque iustitia
rursus nobis oriatur 9.
et ut lampas accendatur Canes Scylle possunt dici
iustus in ecclesia. veritatis inimici,
advocati Curie,
2. qui latrando falsa fingunt,
Sedet vilis et in luto mergunt simul et confringunt
princeps facta sub tributo; carinam pecunie.
quod solebam dicere:
Romam esse derelictam, 10.
desolatam et afflictam, Iste probat se legistam,
expertus sum opere. ille vero decretistam,
inducens Gelasium;
3. ad probandum questionem
Vidi, vidi caput mundi, hic intendit actionem
instar maris et profundi regundorum finium.
vorax guttur Siculi.
ibi mundi bithalassus, 11.
ibi sorbet aurum Crassus Nunc rem sermo prosequatur:
et argentum seculi. hic Charybdis debacchatur,
id est cancellaria,
4. ubi nemo gratus gratis
Ibi latrat Scylla rapax neque datur absque datis
et Charybdis auri capax Gratiani gratia.
potius quam navium;
ibi cursus galearum 12.

19
Plumbum, quod hic informatur,
super aurum dominatur
et massam argenteam;
equitatis phantasia
sedet teste Zacharia
super bullam plumbeam.
13.
Qui sunt Syrtes vel Sirenes?
qui sermone blando lenes
attrahunt byzantium;
spem pretendunt lenitatis,
sed procella parcitatis
supinant marsupium.
14.
Dulci cantu blandiuntur
ut Sirenes, et loquuntur
primo quedam dulcia:
«Frare, ben je te cognosco,
certe nichil a te posco,
nam tu es de Francia.
15.
Terra vestra bene cepit
et benigne nos excepit
in portu concilii.
nostri estis, nostri! cuius?
sacrosancte sedis huius
speciales filii.
16.
Nos peccata relaxamus
et laxatos collocamus
sedibus ethereis.
nos habemus Petri leges
ad ligandos omnes reges
in manicis ferreis.»
17.
Ita dicunt cardinales,
ita solent di carnales
in primis allicere.
sic instillant fel draconis,
et in fine lectionis
cogunt bursam vomere.
18.
Cardinales, ut predixi,
novo iure Crucifixi
vendunt patrimonium.
Petrus foris, intus Nero,
intus lupi, foris vero
sicut agni ovium.
19.
Tales regunt Petri navem,
tales habent eius clavem,
ligandi potentiam.
hi nos docent, sed indocti,
hi nos docent, et nox nocti
indicat scientiam.
20.
In galea sedet una
mundi lues inportuna,
camelos deglutiens.
involuta canopeo
cuncta vorat sicut leo
rapiens et rugiens.
21.
Hic piratis principatur,
Spurius qui nuncupatur,
sedens in insidiis,
ventre grosso, lata cute,
grande monstrum nec virtute
redemptum a vitiis.
22.
Maris huius non est dea
Thetis, mater Achillea,
de qua sepe legimus,
immo mater sterlingorum,
sancta soror loculorum,
quam nos Bursam dicimus.
23.
Hec dum pregnat, ductor ratis
epulatur cum piratis
et amicos reperit;
nam si Bursa detumescit,
surgunt venti, mare crescit,
et carina deperit.
24.
Tunc occurrunt cautes rati,
donec omnes sint privati
tam nummis quam vestibus.
tunc securus fit viator,
quia nudus, et cantator
it coram latronibus.
25.
Qui sunt cautes? ianitores,
per quos, licet seviores
tigribus et beluis,
intrat saccus ere plenus,
pauper autem et egenus
tollitur a ianuis.
26.
Quod si verum placet scribi,
duo tantum portus ibi,
due tantum insule,
ad quas licet applicari
et iacturam reparari
confracte navicule.
27.
20
Petrus enim Papiensis,
qui electus est Meldensis, 5.
portus recte dicitur. Roma capit singulos et res singulorum,
nam cum mare fluctus tollit, Romanorum curia non est nisi forum.
ipse solus mare mollit, ibi sunt venalia iura senatorum,
et ad ipsum fugitur. et solvit contraria copia nummorum.

28. 6.
Est et ibi maior portus, In hoc consistorio si quis causam regat
fetus ager, florens ortus, suam vel alterius, hoc inprimis legat:
pietatis balsamum: nisi det pecuniam, Roma totum negat;
Alexander ille meus, qui plus dat pecunie, melius allegat.
meus, inquam, cui det Deus
paradisi thalamum. 7.
Romani capitulum habent in decretis,
29. ut petentes audiant manibus repletis.
Ille fovet litteratos, dabis, aut non dabitur, petunt, quando petis,
cunctos malis incurvatos, qua mensura seminas, et eadem metis.
si posset, erigeret.
verus esset cultor Dei, 8.
nisi latus Elisei Munus et petitio currunt passu pari,
Giezi corrumperet. opereris munere, si vis operari;
Tullium ne timeas, si velit causari:
30. Nummus eloquentia gaudet singolari.
Sed ne rursus in hoc mari
me contingat naufragari, 9.
dictis finem faciam, Nummis in hac curia non est qui non vacet;
quia, dum securus eo, crux placet, rotunditas et albedo placet;
ne submergar, ori meo et cum totum placeat et Romanos placet,
posui custodiam. ubi nummus loquitur, et lex omnis tacet.

10.
Gualterius de Castillione Si quo grandi munere bene pascas manum,
(ca. 1135 - ca. 1179) frustra quis obiceret vel Iustinianum
vel Sanctorum canones, quia tamquam vanum
Carmen rebelle transeunt has paleas et imbursant granum.

1.
Utar contra vitia carmine rebelli.
mel proponunt alii, fel supponunt melli,
pectus subest ferreum deaurate pelli
et leonis spolium induunt aselli.
11.
Solam avaritiam Rome nevit Parca:
parcit danti munera, parco non est parca,
nummus est pro numine et pro Marco marca,
et est minus celebris ara quam sit arca.

2.
Disputat cum animo facies rebellis,
mel ab ore profluit, mens est plena fellis;
non est totum melleum, quod est instar mellis,
facies est alia pectoris quam pellis.
12.
Cum ad papam veneris, habe pro constanti:
non est locus pauperi, soli favet danti,
vel si munus prestitum non sit aliquanti,
respondet: «hec tibia non est michi tanti.»

3.
Vitium in opere, virtus est in ore,
tegunt picem animi niveo colore,
membra dolent singula capitis dolore
et radici consonat ramus in sapore.
13.
Papa, si rem tangimus, nomen habet a re:
quicquid habent alii, solus vult papare,
vel si verbum gallicum vis apocopare,
«paies! paies!» dist li mot, si vis impetrare.

4.
Roma mundi caput est, sed nil capit mundum,
quod pendet a capite, totum est immundum;
trahit enim vitium primum in secundum,
et de fundo redolet, quod est iuxta fundum.
14.
Porta querit, chartula querit, bulla querit,
papa querit, etiam cardinalis querit,
omnes querunt, et si des - si quid uni deerit,
totum mare salsum est, tota causa perit.

21

15.
Das istis, das aliis, addis dona datis,
et cum satis dederis, querunt ultra satis;
o vos burse turgide, Romam veniatis:
Rome viget physica bursis constipatis.
16.
Predantur marsupium singuli paulatim,
magna, maior, maxima preda fit gradatim.
quid irem per singula? colligam summatim:
omnes bursam strangulant, et exspirat statim.
17.
Bursa tamen Tityi iecur imitatur:
fugit res, ut redeat, perit, ut nascatur.
et hoc pacto loculum Roma depredatur,
ut, cum totum dederit, totus impleatur.
18.
Redeunt a curia capite cornuto;
ima tenet Iupiter, celum habet Pluto,
et accedit dignitas animali bruto
tamquam gemma stercori vel pictura luto.
19.
Divites divitibus dant, ut sumant ibi,
et occurrunt munera relative sibi.
lex est ista celebris, quam fecerunt scribi:
«Si tu michi dederis, ego dabo tibi.»
ca. 1160 ?
1.
Roma, tue mentis oblita sanitate
desipis, cum resipis cordis tarditate.
lampas caret oleo, male sed mercatur,
sponsus + ut cum venerit, salus obumbratur,
pietas nec audit superne civitatis,
foris dum inclamitat vox calamitatis.
2.
O sedes apostolica,
que vix latet, katholica,
convertere! convertere!
iam mundus languet opere.
3.
Perit lex,
manet fex,
bibit grex
virus hoc letale;
pastor cedit,
lupus redit,
morsu ledit
permale.
4.
Claudicat ecclesia patribus orbata,
sternitur iustitia capite truncata.
princeps tenebrarum se sentit gloriari
orbis fluxa, miseri student quem sectari.
5.
Ludit ad interitum rerum coniectura
quodam vili scemate, docet ut natura.
basem rei publice, sortem senatorum
machina corrodit presentium malorum,
de qua, + sed diviguit, stirpe solidatur,
cuius et propagine solium letatur.
6.
O decus exaltabile,
saluti collaudabile
complectere! complectere!
iam languet mundus opere.
7.
Sed cum sis
plena vis,
cedat lis,
vitia premantur,
orbe leto,
tristi spreto
iure freto
pellantur!
8.
Aruit spes estuans diuturnitate,
secula iam pereunt imbecillitate,
ordo principatus est mente discrepata
volvitur + in serie mundo non piata.
falso quoque veritas convincitur augurio,
nec altus est in Israel fidem dans centurio.
Initium sancti evangelii secundum marcas
argenti
In illo tempore: dixit papa Romanis: «Cum
venerit filius hominis ad sedem maiestatis
nostre, primum dicite: <Amice, ad quid venisti?
> At ille si perseveraverit pulsans nil dans vobis,
eicite eum in tenebras exteriores.»
Factum est autem, ut quidam pauper clericus
veniret ad curiam domini pape, et exclamavit
dicens: «Miseremini mei saltem vos, hostiarii
pape, quia manus paupertatis tetigit me. Ego
vero egenus et pauper sum, ideo peto, ut
subveniatis calamitati et miserie mee.»
Illi autem audientes indignati sunt valde et
dixerunt: «Amice, paupertas tua tecum sit in
perditione. Vade retro, satanas, quia non sapis
ea, que sapiunt nummi. Amen, amen, dico tibi:
non intrabis in gaudium domini tui, donec
dederis novissimum quadrantem.»
22
Pauper vero abiit et vendidit pallium et tunicam De cruce signatis
et universa que habuit et dedit cardinalibus et (ante 1149)
hostiariis et camerariis.
1.
At illi dixerunt: «Et hoc quid est inter tantos?» Fides cum Ydolatria
Et eiecerunt eum ante fores, et egressus foras pugnavit, teste gratia,
flevit amare et non habens consolationem. agresti vultu turbida,
mundi non querit tegmina,
Postea venit ad curiam quidam clericus dives, sed forti fidens pectore,
incrassatus, impinguatus, dilatatus, qui propter dives una cum paupere.
seditionem fecerat homicidium. Hic primo dedit
hostiario, secundo camerario, tertio 2.
cardinalibus. At illi arbitrati sunt inter eos, quod Propheta teste misera
essent plus accepturi. tu Babylonis filia,
beatus est, qui parvulos
Audiens autem dominus papa cardinales et petre collidit tuos.
ministros plurima dona a clerico accepisse, prisci das penas sceleris
infirmatus est usque ad mortem. Dives vero Chaldea nunc metropolis.
misit sibi electuarium aureum et argenteum, et
statim sanatus est. 3.
Iohannes super bestiam
Tunc dominus papa ad se vocavit cardinales et sedere vidit feminam
ministros et dixit eis: «Fratres, videte, ne aliquis ornatam, ut est meretrix,
vos seducat inanibus verbis. Exemplum enim do in forma Babylonis.
vobis, ut, quemadmodum ego capio, ita et vos sed tempus adest calicis
capiatis.» ad feces usque sceleris.
45
4.
ca. 1180 Princeps vocatur principum,
qui colla premit gentium,
I. costam scandat tetragoni
Roma, tenens morem nondum satiata priorem sedentis ut eterni,
Donas donanti, parcis tibi participanti; sub Herculis memoria
Sed miser immunis censetur, eum quia punis. vexilla ponens rosea.

«Accipe» «sume» «cape» tria sunt gratissima 5.

pape; Navis in artemonem
quem Deus ponet hominem,
«Nil do» «nil presto» nequeunt succurrere velum triangulatum
mesto. cuius regat pulcherrimum?
Non est Romanis cure legatus inanis. hoc militum tripudio
Si dederis marcas et eis impleveris arcas, letetur Pacis Visio!

Pena solveris, quacumque ligatus haberis. 6.

Ergo non nosco, quamvis cognoscere posco, Confusionis civitas
In quo papalis res distet et imperialis: decepit te, Gentilitas,
Rex capit argentum, marcarum milia centum; inniteris harundini
Et facit illud idem paparum curia pridem. cladem lature manui;
Rex capit audenter, sed domnus papa latenter. revertere, revertere,
Ergo pari pena rapientes sic aliena factoris opus respice!
Condemnabuntur, quia Simonis acta secuntur.
7.
II. Qui colunt cacodemones,
Curia Romana non curat ovem sine lana. non fiunt illis similes,
qui fibris non utuntur,
III. dum illis insculpuntur,
Roma manus rodit, quos rodere non valet, odit. nec vox inest nec ratio
nec locus in arbitrio?

8.

23
Beati sunt mucrones,
quos portant Christi milites
suffulti crucis tegmine,
sub cuius gaudent robore,
quorum felix atrocitas
constringit te, Gentilitas.
9.
De viis atque sepibus
et mundi voluptatibus
compellimur intrare,
nunc nuper epulare
gustu sepe medullitus;
quam suavis sit Dominus.
10.
Nam panis filiorum
fit cibus catulorum
sub mensa pii Domini
de verbis evangelii;
gaude, Syrophenissa!
iam venit tua filia.
11.
Forum est Ierosolymis
in campo libertatis,
quod Rex regum instituit.
mercator prudens aderit;
qui vitam velit emere,
festinet illuc currere!
12.
Non tamen ita properet,
quin coniugi provideat
de rebus necessariis
una cum parvis liberis;
quod quidem nisi faciat,
ignoro quid proficiat.
13.
Sepulcrum gloriosum
prophetis declaratum
impugnatur a canibus,
quibus sanctum non dabimus,
nec porcis margarite
mittuntur deridende.
14.
Ad multas mansiones
in domo patris stabiles
nummi trahit conventio;
nec gravet operatio:
pondus diei preterit,
merces perennis aderit.
15.
Novissimus fit primus
et primus fit novissimus;
dispar quidem vocatio,
sed par remuneratio,
dum cunctis laborantibus
16.
Non hic mutatur sedes,
non corrumpuntur edes,
non maior hic minori,
non pauper ditiori,
non obstat alter alteri,
nec locus est opprobrii.
ca. 1187/89
1.
Crucifigat omnes
Domini crux altera,
nova Christi vulnera!
arbor salutifera
perditur; sepulcrum
gens evertit extera
violente; plena gente
sola sedet civitas;
agni fedus rapit hedus;
plorat dotes perditas
sponsa Sion; immolatur
Ananias; incurvatur
cornu David; flagellatur
mundus;
ab iniustis abdicatur,
per quem iuste iudicatur
mundus.
2.
O quam dignos luctus!
exulat rex omnium,
baculus fidelium
sustinet opprobrium
gentis infidelis;
cedit parti gentium
pars totalis; iam regalis
in luto et latere
elaborat tellus, plorat
Moysen fatiscere.
homo, Dei miserere!
fili, patris ius tuere!
in incerto certum quere,
ducis
ducum dona promerere
et lucrare lucem vere
lucis!
3.
Quisquis es signatus
fidei charactere,
fidem factis assere,
rugientes contere
catulos leonum,
miserans intuere
corde tristi damnum Christi!
longus Cedar incola,
surge, vide, ne de fide
reproberis frivola!
24
suda martyr in agone
spe mercedis et corone!
derelicta Babylone
pugna
pro celesti regione,
aqua vite! te compone
pugna!
1.
Curritur ad vocem
nummi vel ad sonitum;
hec est vox ad placitum.
omnes ultra debitum,
ut exempla docent,
nitimur in vetitum.
disce morem et errorem,
fac et tu similiter!
hac in vita nichil vita,
vive sic, non aliter!
cleri vivas ad mensuram,
qui pro censu dat censuram.
quando iacis in capturam
rete,
messem vides iam maturam;
et tu saltem per usuram
mete!
2.
Si quis in hoc artem
populo non noverit,
per quam mundus vixerit,
omnia cum viderit,
eligat hanc partem
aut nichil decreverit:
quod vis, aude dolo, fraude,
mos gerendus Thaidi.
mundo gere morem, vere
nil vitandum credidi.
legi nichil sit astrictum,
iuri nichil sit addictum!
sanciatur hoc edictum
tibi.
ubi virtus est delietum,
Deo nichil est relictum
ibi.
1.
Quod spiritu David precinuit,
nunc exposuit
nobis Deus, et sic innotuit.
Sarracenus sepulcrum polluit,
quo recubuit,
qui pro nobis crucifixus fuit.
quantum nobis in hoc condoluit,
quantum nobis propitius fuit,
dum sic voluit
mortem pati cruce, nec meruit!
Refl.
Exsurgat Deus!
2.
Et dissipet hostes, quos habuit,
postquam prebuit
Sarracenis locum, quo iacuit,
quia nobis propitius fuit,
dum sic voluit
mortem pati cruce, nec meruit!
duo ligna diu non habuit
Sarreptina, quibus ut caruit,
semper doluit
et dolebit, dum rehabuerit.
Refl.
Exsurgat Deus!
3.
Sunamitis clamat pro filio,
qui occubuit,
nec Giezi sanare potuit;
Heliseus nisi met venerit,
non surrexerit,
et os ori recte coniunxerit.
Heliseus nisi nunc venerit,
ni peccata compassus tulerit,
non habuerit
ecclesia crucem, qua caruit.
Refl.
Exsurgat Deus!
4.
Et adiuvet in hoc exercitu
quos signaverit
signo crucis, qua nos redemerit!
iam venie tempus advenerit,
quo potuerit
se salvare, qui crucem ceperit.
nunc videat quisque, quid fecerit,
quibus et quot Deum offenderit!
quod si viderit
et se signet, his solutus erit.
Refl.
Exsurgat Deus!
5.
Exsurrexit! et nos assurgere
ei propere
iam tenemur atque succurrere.
Ierusalem voluit perdere,
ut hoc opere
sic possemus culpas diluere.
nam si vellet, hostes destruere
absque nobis et terram solvere
posset propere,
cum sibi nil possit resistere.
25

Refl.
Exsurgat Deus!
Otto von Botenlauben (KLD 41,13)
(ca. 1220)
Horstu, uriunt, den wahter an der cinne,
wes sin sanch ueriach?
wir muozen uns schaiden nu, lieber man.
also schiet din lip nu jungest hinnen,
do der tach uof brach
unde uns diu naht so fluhtechlichen tran.
naht git senfte, we tuot tach.
Owe, herce lieb, in mach
din nu uerbergen niht.
uns nimit diu freude gar daz grawe lieht.
stand uof, riter!
ca. 1170
1.
Tonat evangelica clara vox in mundo:
«qui dormis in pulvere, surge de profondo
luce sua Dominus te illuminabit
et a malis omnibus animam salvabit.
2.
Memor esto, iuvenis, tui creatoris.
crux Christi te moneat omnibus in horis.
cape mente, cogita corde de futuris,
quod ad radicem arboris sit posita securis.
3.
Senes et decrepiti, vobis est oblata
vera penitentia cruce Christi data.
dies vestra desiit et est inclinata,
nam ad umbram vergitur fine desperata.
4.
Ecce cum fiducia venit regnum Dei.
illud primum querite vos, qui estis rei.
carnem crucifigite famulantes ei
et in psalmis dicite: «miserere mei!»
5.
O peccatrix anima, si vis dealbari
et ab omni crimine penitus mundari,
te in cruce Domini oportet gloriari
et in ipso penitus ab hoste liberari.
6.
Iacob scale summitas altera calcatur,
in qua Christi passio nobis reseratur.
Tyrus alta desinit, in se reprobatur;
in Iudea Domini mons uber adoratur.
7.
O fidelis anima, clama de profundis,
de terrenis fugito rebus et immundis.
cruce Christi naviga velis in secundis,
ne te ventus turbinis suffocet in undis.
8.
Cum per ignem venerit nos iudicaturus
homo Dei filius, nulli parcens, durus,
eius omnis crucifer erit tunc securus,
gratulans cum angelis, candidus et purus.
9.
In die iudicii cum sol obscuratur
et lumen fidelibus crucis Christi datur,
tunc in peccatoribus hostis dominatur;
sed ab hoste crucifer tunc omnis liberatur.
10.
Ergo Christi milites fugite beati
huius mundi gloriam cruce iam signati,
in qua Christus moriens mortem superavit
atque suo sanguine peccata nostra lavit.
11.
Quid erit, cum stabimus ante tribunal Christi?
pandens sua vulnera dicet: «quid fecisti?
pro te crucem subii; quare non subisti
hanc loco penitentie? vade, iam peristi!»
12.
Ergo fetens Lazarus ducatur in exemplum
digne penitentibus, ut sint eius templum,
in quo virtus habitat sue passionis;
hanc impleat et muniat ipse suis donis!»
1188
1.
Heu, voce flebili cogor enarrare
facinus, quod accidit nuper ultra mare,
quando Saladino con- cessum est vastare
terram, quam dignatus est Christus sic amare.
2.
Exeunte Iunio anno post milleno
centum et octoginta iunctis cum septeno,
quo respexit Dominus mundum sorde pleno
erigens de pulvere, pauperem a ceno,
3.
Malus comes Tripolis, mentem ferens ream,
magna cum tyrannide tenens Tabariam,
Turcos suis fraudibus ducit in Iudeam
atque primum occupat totam Galileam.
4.
Saladinus convocat barbaros per gyrum,
habitantes Phrygiam, Pontum usque Tyrum,
26
Agarenos populos, Arabem et Syrum,
ab Egypti finibus usque in Epirum.
5.
Veniunt Hircomili, et Trogodite,
Mauri atque Getuli, Barbari et Scythe,
filii Moab, Amon et Ismahelite,
atque cum his omnibus sunt Amalechite.
6.
Turcos ac Massagetas precipit adesse,
Bactri atque Sarmates nolunt hinc abesse,
currunt Quadi, Vandili, Medi atque Perse,
undique conveniunt gentes sic diverse.
7.
Terram intrant inclitam, cuncta devastantes,
capiunt Christicolas, senes et infantes,
et ut fere pessime sanguinem amantes
iugulant puerulos, dividunt pregnantes.
8.
Saladino igitur terram sic ingresso
rex atque Templarii currunt ex adverso,
totis obstant nisibus barbaro perverso,
cupientes populo subvenire presso.
9.
Turchi pugnant acriter iacula mittentes,
Christianos vulnerant, cedunt resistentes,
et ut male bestie dentibus frementes
territant sonipedes tubis perstrepentes.
10.
Nostri se dum sentiunt ita pregravatos
et a malis gentibus undique vallatos,
stringunt suis manibus enses deauratos
atque truncant fortiter barbaros armatos.
11.
Plus quam decem milia erant Christiani,
sed pro uno quolibet ter centum pagani;
sic pugnando comminus Bactri et Hircani,
vix ex nostris aliqui evaserunt sani.
12.
Rex cum cruce capitur, alii truncantur,
Templarii ter centum capti decollantur,
quorum nulla corpora sepulture dantur,
sed a Christo anime celo coronantur.
13.
Nostre postquam acies ita sunt confracte,
currunt crudelissime gentes illa parte,
urbem Acrim capiunt absque ullo Marte
atque omnes alias manu, simul arte.
14.
Surim solam liberat nautica marinus,
marchio clarissimus, vere palatinus,
cuius vires approbat Grecus et Latinus,
15.
Latro ille pessimus, terre devastator,
per quam suis pedibus transiit Salvator,
natus qui ex virgine omnium creator
in presepi ponitur celi fabricator.
16.
Inde siccis pedibus maria calcavit
et ex quinque panibus multos satiavit,
quem Iohannes predicans digito monstravit,
et Iordanus sentiens post retrogradavit.
17.
Cruci demum fixus est Deus homo natus,
aquam atque sanguinem sparsit eius latus,
quo ac tali pretio mundus est salvatus,
qui per primum hominem fuerat damnatus.
18.
Heu, terra inclita, terra vere bona,
sola digna perfrui florida corona,
terra, cui dederat Deus tanta dona,
heu, quantum impia te nunc cingit zona!
19.
Heu, heu, Domine, gloria iustorum,
angelorum bonitas, salus peccatorum:
ecce canes comedunt panes filiorum,
velut aqua funditur sanguis nunc sanctorum.
20.
Flete, omnes populi, flete, et non parum,
graves luctus facite planctum et amarum,
flumina effundite multa lacrimarum;
sic ruinam plangite urbium sanctarum!
21.
Flete amarissime, omnes auditores,
magni atque minimi, fratres et sorores!
mutate in melius vitam atque mores;
nam de celo prospicit Deus peccatores.
22.
Dat flagella impiis, punit delinquentes,
et per tempus corrigit stulta presumentes,
humiles glorificat, deicit potentes,
recipit ut filios digne penitentes.
23.
Sic iratus Dominus quondam Israheli,
iudicans ex nubibus et de alto celi,
archam testamenti ac- census igne zeli
tradidisse legitur populo crudeli.
24.
Sed et quamvis viribus hec putabant acta,
sunt compulsi plangere statim sua facta,
coegerunt reddere minera cum arca
nam illorum viscera tabe putrefacta.
27
25. ca. 1168/69
Convertamur igitur et peniteamus,
mala, que commisimus, fletu deleamus 1.
atque Deo munera digne offeramus, Imperator rex Grecorum,
ut placatus lacrimis donet, quod rogamus! minas spernens paganorum,
auro sumpto thesaurorum
parat sumptus armatorum.
1.
Debacchatur mundus pomo, Refl.
quod comedit primus homo. Ayos
demonstratur nobis tomo, o theos athanathos,
quod privamur nostra domo. ysma sather yschyros!
miserere kyrios,
Refl. salva tuos famulos!
Prohdolor!
Moyses et Aaron, 2.
rex David et Salomon, Almaricus miles fortis,
Ierusalem et Gion, rex communis nostre sortis,
mundus plorat et Sion. in Egypto fractis portis
Turcos stravit dire mortis.
2.
Ecce tempus, tempus mestum, Refl.
propter plebem fit infestum; Ayos
patet enim manifestum, o theos athanathos,
quod plebs temptat inhonestum. ysma sather yschyros!
miserere kyrios,
Refl. salva tuos famulos!
Prohdolor!
Moyses et Aaron, 3.
rex David et Salomon, Omnis ergo Christianus
Ierusalem et Gion, ad Egyptum tendat manus!
mundus plorat et Sion. semper ibi degat sanus,
destruatur rex paganus!
3.
Alteratur creatura, Refl.
fit nevosa, pro, natura. Ayos
quid superbit limatura, o theos athanathos,
de qua summis nulla cura? ysma sather yschyros!
miserere kyrios,
Refl. salva tuos famulos!
Prohdolor!
Moyses et Aaron,
rex David et Salomon, ca. 1130
Ierusalem et Gion,
mundus plorat et Sion. 1.
Nomen a solemnibus trahit Solemniacum;
4. solemnizent igitur omnes preter monachum,
Homo reus captivatur, qui sibi virilia resecavit, Serracum;
dum hic vagus exulatur; illum hinc excipimus quasi demoniacum;
non de iure gratulatur, ipse solus lugeat reus apud Eacum!
dum hic brevis moriatur.
2.
Refl. Exultemus et cantemus canticum victorie,
Prohdolor! et clamemus quas debemus laudes regi glorie,
Moyses et Aaron, qui salvavit urbem David a paganis hodie!
rex David et Salomon,
Ierusalem et Gion, Refl.
mundus plorat et Sion. Festum agitur,
dies recolitur,
in qua Dagon frangitur,

28
et Amalec vincitur, rex eterne glorie
natus Agar pellitur, dono sue gratie
Ierusalem eripitur tenebrosam nebulam
et Christianis redditur; scismatis fugavit
diem colamus igitur! quassamque naviculam
Simonis salvavit.
3.
Hec urbs nobilissima prima regem habuit, 2.
in hac urbe maxima Domino complacuit, Hoc chaos obduxerat
in hac propter hominem crucifigi voluit, orbem, immo infecerat
hic super apostolos Spiritus intonuit. annis quater quinis
scismatum pruinis;
4. scintilla caritatis alserat
Urbs insignis, ad quam ignis venit annis facta iam cinis.
singulis,
quo monstratur, quod amatur omnibus in 3.
seculis, Hoc decus concordie
honoranda, frequentanda regibus et populis! sanxit flos Saxonie,
noster felix pontifex
Refl. Wichmannus, omnis pacis artifex,
Festum agitur, mira gratia,
dies recolitur, per quem talia
in qua Dagon frangitur, fiunt consilia,
et Amalec vincitur, que hunc errorem
natus Agar pellitur, valent reducere sic ad pacis honorem.
Ierusalem eripitur
et Christianis redditur; 4.
diem colamus igitur! Victor imperatoris
ensis, cum mucrone Petri prisci moris
5. unitate dimicans, feliciter maioris
Urbs sacrata celitus, adamata superis, vim resecat erroris.
legis tabernaculum, templum arche federis,
hospitale pauperum et asylum miseris! 5.
non timebis aliquod, dum in ea manseris. Gaude, mater Roma triumphalis!
ecce, nauta iam universalis
6. de profundo maris hieme remige integro portum
Tanta lucis claritate superatur sol et luna, pacis adiit,
tanta vicit sanctitate omnes urbes hec urbs una; dum pietatis dexteram tetigit.
non elegit frustra locum Gebuseus Areuna.
6.
Refl. Felix acumen huius mentis,
Festum agitur, qui cum tribus elementis
dies recolitur, +aliis ac dirimit litem pacis ligamentis!
in qua Dagon frangitur,
et Amalec vincitur, 7.
natus Agar pellitur, Nunc Sion letetur gens,
Ierusalem eripitur quia Dominus exsurgens
et Christianis redditur; miserans cor lenit;
diem colamus igitur! tempus enim venit.

8.
1177 Huius anni magnalia
sunt iubilei gaudia;
1. exstirpantur zizania,
Anno Christi incarnationis, flavet seges triticea,
anno nostre reparationis et palee de area
millesimo ventantur foras horrea.
centesimo
septuagesimo 9.
septimo Hoc decus concordie

29
canat vox ecclesie! 4.
hec nova tripudia Attestor,
requirat casta Sion filia! contestor
per timendum,
per tremendum
ca. 1177/79 diem iudicii,
eterni supplicii,
1. diem miserie,
Passeres illos, qui transmigrant supra montes, perennis tristitie,
Alexander tertius sagax et fidelis archivenator qui ducturus est
illaqueavit, vos in infernum,
salvaturus est
2. nos in eternum.
Vulpes, que demoliuntur vineas, captivavit,
anguem stravit, 5.
qui disseminavit Per nomen mirabile
discolum virus, quod infrigidavit atque ineffabile
igniculum fidei, quique cecavit. Dei tetragrammaton,
54 ut expaveatis
et perhorreatis,
vos exorcizo,
1. Larve,
Omne genus demoniorum Fauni,
cecorum, Manes,
claudorum Nymphe,
sive confusorum, Sirene,
attendite iussum meorum Adryades,
et vocationem verborum. Satyri,
Incubi,
2. Penates,
Omnis creatura phantasmatum, ut cito abeatis,
que corroboratis principatum chaos incolatis,
serpentis tortuosi, ne vas corrumpatis
venenosi, christianitatis.
qui traxit per superbiam
stellarum partem tertiam, 6.
Gordan, Tu nos, Deus, conservare ab hostibus digneris!
Ingordin et Ingordan:
per sigillum Salomonis
et per magos Pharaonis
omnes vos coniuro Amara tanta tyri pastos sycalos sycaliri
omnes exorcizo Ellivoli scarras polili posylique lyvarras.
per tres magos Caspar,
Melchior et Balthasar,
per regem David,
qui Saul sedavit,
cum iubilavit,
vosque fugavit.

3.
Vos attestor,
vos contestor
per mandatum Domini,
ne zeletis,
quem soletis
vos vexare, homini,
ut compareatis
et post discedatis
et cum desperatis
chaos incolatis.

30