İ. T. Ü.

İNŞAAT FAKÜLTESİ – HİDROLİK DERSİ

Uygulama: 7
Soru 1- Şekildeki dikdörtgen enkesitli kanalda Q = 10 m3/s ve k = 50’dir.

a) Bu kanaldan, verilen debiyi geçirebilmek için gerekli minimum özgül enerji ile bu
minimum özgül enerjiye karşı gelen akım derinliği ve eğimini bulunuz.
b) Özgül enerji E = 2.0 m iken, verilen debinin geçebileceği üniform akım derinliğini
(veya derinliklerini) ve derinliğe (derinliklere) karşı gelen kanal taban eğimi (taban 5m
eğimlerini) ve bu akımlarda mümkün olanların rejimlerini belirleyiniz.

Soru 2- Şekildeki trapez enkesitli açık kanalda Q = 15 m3/s, B = 6 m, L

k = 50, taban eğimi I0 = 0,0004’tür.

a) Bu veriler için kritik akım derinliğini ve kritik taban eğimini 1 1 h

hesaplayınız. Bu kanal büyük eğimli mi, yoksa küçük eğimli 2 2
0

midir?
b) Üniform akım derinliğini ve akımın rejimini belirleyiniz. B = 6m

Soru 3- Taban genişliği B = 7 m. olan bir dikdörtgen enkesitli kanalda enerji yüksekliği E = 3,2 m. olarak
verilmiştir. Sürtünme tesirlerini ihmal ederek;

a) Koch parabolünü çiziniz.

b) Kritik derinliği bulunuz.
c) Verilen enerji seviyesinde geçebilecek maksimum debiyi hesaplayınız.
d) h = 2,6 m. derinlikte geçebilecek debiyi hesaplayınız.
e) Q = 32 m3/s’lik debi hangi derinliklerde ve rejimlerde akar, belirleyiniz.

1 1 h0
1,5 2,5

5m

Soru 4- Dikdörtgen kesitli bir kanaldan, q = 3,13 m3/s/m’lik birim genişlik debisi geçmektedir. Akım derinliği
1,85 m’dir. Bu kanalın tabanına e = 0,70 m yüksekliğinde bir eşik yerleştirilmek isteniyor.

a) Akım rejimini bulunuz.

b) Akımın bu eşiğin üzerinden mevcut özgül enerjisi ile geçemeyeceğini gösteriniz.
c) Buna göre akım, eşiğin bulunduğu kesiti minimum enerjisi ile geçmelidir. Bunun sağlanması için
akım, menba tarafından ne kadar kabartılmalıdır?
d) Tam eşik kesitinde suyun derinliği ne olmalıdır?

Hidrolik Uygulama: 7 - Sayfa 1 / 2

Soru 5- Dikdörtgen kesitli bir açık kanalın tabanında, eşikten önceki akım şartları değiştirilmeden (eşikten
önce kabarmaya ve alçalmaya sebep olmaksızın) eşiğe verilebilecek maksimum yükseklik 0,50 m olarak
belirlenmiş ve buna karşı gelen eşik üzerindeki akım derinliği de 1,5 m olarak ölçülmüştür. Buna göre akımın
debisini, eşikten önceki gerçekleşmesi mümkün olan akım derinliğini (derinliklerini) ve akımın rejimini
(rejimlerini) belirleyiniz?

emax =0,5 m

Soru 6- Taban genişliği 4 m. olan dikdörtgen kesitli bir kanaldan 16 m3/s debi geçmektedir. Bu debi için
kanalda oluşan su derinliği 2,5 m.’dir.

a) Kanal genişliğinin belirli bir uzunluk boyunca 5 m.’ye çıkarılması durumunda genişleme bölgesindeki
su derinliği ne olur?
Üstten Görünüm

4 m. 5 m. y1 =. 2,5 m. Y2 = ?

(1)
(2) (1) (2)
b) Kanalda 0,40 m. derinliğinde bir taban çukuru yapılması durumunda çukur bölgesindeki su derinliği
ne olur?

y1 y2

0,4 m.

c) Kanal genişliğinin 5 m.’ye çıkarıldığı bölgede 0,40 m. derinliğinde bir taban çukuru yapılması
durumunda su derinliği ne olur?

Soru 7- 1,3 m. genişliğinde dikdörtgen kesitli bir kanalda 1 m. derinliğinde su 1 m3/s’lik bir debide
akmaktadır.

a) Akım hangi rejimdedir?

b) Kanal genişliği az bir mesafede kanal boyunca tedrici olarak daralıp tekrar eski halini alıyor.
Daralmanın olduğu kesitte genişlik 1 m.’dir. Suyun mevcut enerjisi ile kabarmadan bu kesitten geçip
geçemeyeceğini kontrol ediniz.
c) Daralma bölgesinde oluşacak akım derinliğini bulunuz.

1 m. 1,3 m. 1 m.

(2)
(1)
Boy Kesit Üstten Görünüm

Hidrolik Uygulama: 7 - Sayfa 2 / 2