S-50 Ts en 12385-2 (Halatlar) İptal ! Yerine Gelen Ts en 12385-1+a2

TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS EN 12385-2
Nisan 2005
ICS 77.140.65
ÇELİK TEL HALATLAR – GÜVENLİK –

BÖLÜM 2: TARİFLER, KISA GÖSTERİLİŞ VE
SINIFLANDIRMA
Steel wire ropes – Safety – Part 2: Definitions, designation

and classification
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.
Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.
TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 77.140.65 TÜRK STANDARDI TS EN 12385-2/Nisan 2005
Ön söz
− Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN 12385-2 (2002) standardı esas alınarak TSE Makina
Hazırlık Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 29 Nisan 2005 tarihli toplantısında Türk
Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.
− TS EN 12385 seri standardlarının kabulü ile TS 1918 (1995) iptal edilmiştir.
− EN 12385, “Çelik Tel Halatlar – Güvenlik” genel başlığı altında aşağıdaki bölümlerden oluşur:
Bölüm 1: Genel kurallar
Bölüm 2: Tarifler, kısa gösteriliş ve sınıflandırma
Bölüm 3:Kullanım ve bakım bilgileri
Bölüm 4: Genel kaldırma uygulamaları için demetli halatlar
Bölüm 5: Asansörler için halatlar
Bölüm 6: Maden kuyuları için demetli halatlar
Bölüm 7: Maden kuyuları için kenetli halatlar
Bölüm 8: Havaî hatların çekilmesinde personel taşıyıcı olarak kullanılan çekme ve çekerek taşıma
halatları
Bölüm 9: Havaî hatların çekilmesinde personel taşıyıcı olarak kullanılan kenetli taşıyıcı halatlar
Bölüm 10: Genel yapı elemanı olarak kullanlan spiral halatlar

İçindekiler
0 Giriş ........................................................................................................................................................... 1
1 Kapsam...................................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ............................................................................................ 1
3 Terimler ve tarifler .................................................................................................................................... 1
3.1 Teller..................................................................................................................................................... 1
3.2 Demet çeşitleri ...................................................................................................................................... 2
3.3 Öz tipleri................................................................................................................................................ 6
3.4 Yağlayıcılar ve koruyucu maddeler ...................................................................................................... 7
3.5 Ekler (I) ................................................................................................................................................. 7
3.6 Halat tipleri............................................................................................................................................ 7
3.7 Boyutlar............................................................................................................................................... 12
3.8 Sarım yönleri ve tipleri ........................................................................................................................ 16
3.9 Değerler .............................................................................................................................................. 17
3.10 Faktörler, alanlar, kütleler ve kopma kuvvetleri.............................................................................. 18
3.11 Halat özellikleri ............................................................................................................................... 20
3.12 Halat sınıfı ve konstrüksiyonu ........................................................................................................ 20
4 Halat kısa gösterilişi............................................................................................................................... 20
4.1 Genel .................................................................................................................................................. 20
4.2 Format ................................................................................................................................................ 21
4.3 Semboller............................................................................................................................................ 22
4.4 Çeşitli önemli özelliklerin kısa gösterilişi............................................................................................. 25
5 Sınıflandırma........................................................................................................................................... 28
Ek A (Bilgi için) Bir halatın elemanları......................................................................................................... 33
Ek B (Bilgi için) Gösteriliş sistemi hakkında örnekler ............................................................................... 34
Ek C (Bilgi için) İçindekiler (alfabetik sıraya göre) ..................................................................................... 38
Ek ZA (Bilgi için) Bu standardın AB direktifleri ile ilişkisi ......................................................................... 41
Kaynaklar........................................................................................................................................................ 42
Çelik tel halatlar – Güvenlik –

Bölüm 2: Tarifler, kısa gösteriliş ve sınıflandırma
0 Giriş
Bu standard, özel uygulamalarda kullanılan çelik halatların belirli şartlarıyla ilgili olan EN 12385-4 ilâ EN
12385-10’a kadar olan standardları desteklemek amacıyla hazırlanmıştır.
Madde 4’te açıklanan halat gösteriliş sistemi, kullanım maksadına göre halatların sertifika ya da muayene
belgesinde EN 12385 serisindeki diğer standardlara atıfta bulunarak tanımlanması için kullanılmaktadır.
Madde 5’te açıklanan halat sınıflandırma sistemi, özel bir halat sınıfına hangi konstrüksiyonların
uygulanacağını açıklar.
Gösteriliş sistemi Madde 4 ve sınıflandırma sistemi Madde 5, bu serideki diğer standardlarda kapsamında
bulunmayan halatlar için de kullanılabilir.
1 Kapsam
Bu standard çelik halatlarlarla ilgili terimlerin tariflerini, çelik halatların gösterilişini ve sınıflandırılmalarını
kapsar. EN 12385 serisindeki diğer standardlarla bağlantılı olarak kullanılır.
Bu standard, yayımlanma tarihinden sonra imâl edilen halatlar için uygulanır.
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Atıf yapılan standard ve/veya doküman yoktur.
3 Terimler ve tarifler
Bu standardın amaçları bakımından aşağıdaki terimler ve tarifler geçerlidir.
3.1 Teller
3.1.1 Dış teller

Spiral bir halatta en dış kata yerleştirilmiş bütün teller ile demetli bir halatta dış demetlerin en dış katına
yerleştirilmiş bütün teller.
3.1.2 İç teller
Spiral bir halatta merkez ile en dış kat telleri arasına yerleştirilmiş bütün teller ile demetli bir halatta merkez,
dolgu, öz ve dış teller haricindeki bütün teller.
3.1.3 Dolgu telleri

Filler konstrüksiyonlarda tel katları arasındaki boşlukları doldurmak için kullanılan teller.
3.1.4 Merkez telleri

Spiral bir halatta merkezde bulunan teller, demetli bir halatta demetlerin merkezlerinde bulunan teller.
3.1.5 Öz telleri
Demetli bir halatın özünde bulunan bütün teller.
3.1.6 Yük taşıyıcı teller

Halatın kopma yüküne etki eden teller.
3.1.7 Tel katları

Aynı çember üzerinde, aynı halat sarım adımına sahip teller topluluğu. Büyük ve küçük çaplı tellerde oluşan
ve küçük çaplı tellerin büyük çaplı tellerden daha büyük bir adımla daire çapına göre yerleştirildiği Warrington
kat istisnadır. İlk kat, demet merkezinin hemen üzerinde yer alan kattır.
Not - Dolgu telleri ayrı bir kat oluşturmaz
1
3.1.8 Bağlantı teli veya demeti

Yassı halatları bir arada tutmak için kullanılan tek tel veya demet
3.1.9 Yardımcı tel veya demet

Helisel olarak kapalı bir sarım yapmak için kullanılan, halatın tellerinin birleşik konumda tutulmasını sağlayan
tek tel veya demet
3.1.10 Telin çekme mukavemeti sınıfı (R)

Bir telin çekme mukavemeti değeri ve bu değere karşılık gelen mukavemet aralığı. Çekme mukavemeti alt
limit değeri ile gösterilir ve teli tanımlamak için, bir halatın hesaplanan en düşük kopma kuvvetini veya
hesaplanan en düşük toplam kopma kuvvetini hesaplamak için kullanılır, N/mm2 olarak ifade edilir.
3.1.11 Telin çekme mukavemeti (Rm)

Deney parçasının çekme deneyinde elde edilen en yüksek kuvvet değeri ile anma enine kesit alanı
arasındaki oran. N/mm2 olarak ifade edilir.
3.1.12 Son işlem ve kaplama kalitesi

Telin yüzey işlem durumu. Örneğin kaplamasız, çinko kaplı, çinko alaşım kaplı veya diğer koruyucu
kaplamalar ve kaplama sınıfı örneğin b sınıfı çinko kaplama, en düşük çinko kaplama kütlesinin ve
kaplamanın alttaki çeliğe tutunmasının belirtilmesi
3.1.13 Kaplama kütlesi

Kaplamasız bir telin birim yüzey alanındaki kaplama kütlesi ( önceden belirtilen metoda göre belirlenir), g/ m2
olarak ifade edilir.
3.2 Demet çeşitleri
3.2.1 Demet
Uygun şekil ve büyüklükteki tellerin bir merkez etrafına aynı yönde bir veya birkaç kat halinde helisel olarak
sarılmasıyla oluşan bir halat elemanı.
Not - İlk katında üç veya dört tel içeren demetlerde veya özel şekilli (örneğin şerit) halatlarda merkez yoktur.
3.2.2 Yuvarlak demet

Dikey kesiti yaklaşık daire şeklinde olan demet ( Şekil 1).
a) Tek merkez telli demet b) 1-6 merkez yapılı demet
Şekil 1 - Farklı merkezli yuvarlak demet
2
3.2.3 Üçgen demet (V)

Dikey kesiti yaklaşık üçgen şeklinde olan demet ( Şekil 2).
Şekil 2 - Üçgen (V) merkez telli üçgen demet
Not - Üçgen demetler,örneğin 3x2+3F, K1V-6, K3/9 vb. gibi yapılı merkeze sahip olabilirler
3.2.4 Oval demet (Q)

Dikey kesiti yaklaşık oval şekilli olan demet ( Şekil 3).
Şekil 3 - Oval şekilli merkezi olan oval demet
3.2.5 Yassı şerit demet (P)

Dikey kesiti yaklaşık dikdörtgen şeklinde olan ve merkezinde herhangi bir tel olmayan demet ( Şekil 4).
Şekil 4 - Düz şerit demet
3
3.2.6 Tek katlı halat

Yalnızca bir kat tel içeren demet (Şekil 5).
Şekil 5 - Tek katlı demet
3.2.7 Paralel katlı demet

Tamamı tek seferde örülen (yönleri aynı) en az iki kat tel içeren demet
Not 1 - Eşit katlı olarak da bilinir.
Not 2 - Her demetin adım uzunlukları eşittir ve üst üste gelen herhangi iki demet birbirine paralel olup
doğrusal temas halindedir.
3.2.8 Seale konstrüksiyon

Her iki katta da aynı sayıda tel içeren paralel katlı demet konstrüksiyonu ( Şekil 6).
Şekil 6 - Seale konstrüksiyon
4
3.2.9 Warrington konstrüksiyon

En dış katında bir ince bir kalın olmak üzere dizilmiş, dış katı iç katın iki misli tel içeren paralel katlı demet
konstrüksiyonu (Şekil 7).
Şekil 7 - Warrington konstrüksiyon
3.2.10 Filler konstrüksiyon

Dış katı iç katın iki misli tel içeren ve katları arasında boşlukları doldurmak için dolgu teli kullanılan paralel
katlı demet konstrüksiyonu (Şekil 8).
Şekil 8 - Filler konstrüksiyon
3.2.11 Birleşik paralel kollu

Madde 3.2.8’den Madde 3.2.10’a kadar açıklanan demet tiplerinin birleşiminden oluşan, üç veya daha fazla
katın tek işlemde sarılmasından meydana gelen paralel katlı demet konstrüksiyonu
Şekil 9 - Birleşik paralel katlı, örnek: Warrington-Seale
5
3.2.12 Katları çok işlemle oluşturulan demet

Birden fazla işlemle üst üste örülen en az iki kat tel içeren konstrüksiyon.
3.2.13 Çapraz sarım (M)

Tamamı aynı yönde sarılmış birden fazla tel katından oluşan demet. Üst üste gelen tel katları birbiriyle kesişir
ve nokta teması yapar.
3.2.14 Bileşik sarım (N)

En az üç kat telden oluşan, iç katlarını oluşturan paralel sarımlı konstrüksiyon üzerine ayrı bir işlemle ve
diğer katlarla aynı yönde sarılmış olan demet.
3.2.15 Kompakt demet (K)

Haddeleme, makaralı ezme ve kalıpta dövme gibi herhangi bir sıkıştırma işlemine tâbi tutulan, ancak tellerin
metalik enine kesit alanını değiştirmeden sadece demet boyutunun ve tellerin şeklinin değiştirildiği demet
(Şekil 10).
a) Sıkıştırmadan önceki demet b) Sıkıştırmadan sonraki demet
Şekil 10 - Yuvarlak kompakt demet
3.3 Öz tipleri
3.3.1 Öz (C)
Etrafına demetlerin helisel olarak örüldüğü yuvarlak halatın veya halat demetli halatın birim halatlarının
merkez elemanı.
3.3.2 Lif öz (FC)

Doğal (NFC) veya sentetik (SFC) liflerden oluşan öz.
Not - Lif özler normalde liften ipliğe, iplikten demete, demetten halata işlem sırasıyla üretilir.
3.3.3 Çelik öz (WC)

Tek bir demet olarak (WSC) veya bağımsız halat olarak (IWRC) düzenlenmiş çelik tellerden oluşan öz.
Not - Çelik öz ve/veya çelik özün dış katları lif veya katı bir polimer ile de kaplanabilir.
3.3.4 Katı polimer öz (SPC)

Yuvarlak şekilli veya yivli yuvarlak şekilli, katı bir polimerden oluşan öz. Bu öz, içerisinde lif veya tel(ler) de
içerebilir.
6
3.4 Yağlayıcılar ve koruyucu maddeler
3.4.1 Halat yağları

Öz, demet veya halat imalâtı sırasında tellerdeki iç sürtünmeyi azaltmak ve/veya korozyona karşı koruma
sağlamak amacıyla kullanılan bir madde.
3.4.2 Emdirme maddesi

Doğal lif özlerin üretiminde kullanılan malzemelerin, kaplamaların ve halat içerisine yerleştirilen diğer
malzemelerin, bozunmasını ve çürümesini engelleyici bir madde.
3.4.3 Koruma maddesi

Halat üretimi sırasında ve/veya imalâtı sonrasında lif maddelerini ve kaplamaları korozyona karşı korumak
amacıyla kullanılan önleyici nitelikte bir madde.
3.5 Ekler (I)

Bitişik haldeki demetleri veya aynı kattaki ya da üst üste gelen katlardaki telleri ayırmak veya halat içindeki
boşlukları doldurmak için kullanılan lif veya katı polimer.
3.6 Halat tipleri
3.6.1 Demetli halatlar
3.6.1.1 Demetli halat

Bir merkez (dönme dirençli veya paralel sarımlı halat) veya bir öz (tek katlı halat) etrafına bir veya birden
fazla katın helisel olarak sarıldığı demet topluluğu
Not - Üç veya dört adet dış demetten oluşan halatlar özlü veya özsüz olabilir.
3.6.1.2 Tek katlı halat

Bir öz etrafına demetlerin tek kat halinde helisel olarak sarılmasıyla oluşan halat (. Şekil 11)
Şekil 11 - Tek katlı demetli halatlara örnekler
7
3.6.1.3 Dönme dirençli halat

Yük uygulandığında dönmeyi ve dönme momentini indirgemek amacıyla tasarlanmış halat ( Şekil 12).
Not 1 - Dönme dirençli halatlar genellikle bir merkez etrafına en az iki kat demetin helisel olarak
sarılmasından oluşur. Dış demetlerin sarım yönü alttaki demetlerin sarım yönüne terstir.
Not 2- Üç veya dört demete sahip halatlar dönme dirençli halatların özelliklerini gösterecek şekilde
tasarımlanabilir.
Not 3 - “Dönme dirençli halatlar” daha önceden “çok demetli” ve “dönmeyen halatlar” olarak biliniyordu.
Şekil 12 - Dönme dirençli halatlara örnekler
3.6.1.4 Paralel sarımlı halat

Demetlerin bir lif merkezin veya bir demetin etrafına en az iki kat halinde helisel olarak tek işlemde
sarılmasıyla oluşan halat ( Şekil 13).
Şekil 13 - Paralel sarımlı halata örnek
3.6.1.5 Kompakt demetli halat

Demetleri örülmeden önce haddeleme, makaralı ezme veya kalıpta dövme gibi herhangi bir sıkıştırma
işlemine tâbi tutulan halat.
3.6.1.6 Kompakt (kalıpta dövülmüş) halat

Örme işleminden sonra çapını küçültmek için bir sıkıştırma işlemine (genellikle kalıpta dövme) tâbi tutulan
halat.
8
3.6.1.7 Halat demetli halat* halat

Bir öz etrafına (genellikle 7. halat) birkaç (genellikle 6 adet) yuvarlak demetli halatın (birim halat) helisel
olarak sarılmasıyla oluşan halat ( Şekil 14).
Şekil 14 - Halat demetli halata örnek
3.6.1.8 Örgülü halat

Yuvarlak demetlerin çiftler halinde örülmesiyle oluşan halat ( Şekil 15).
Şekil 15 - Örgülü halata örnek
3.6.1.9 Elektro-mekanik halat

Elektrik iletkenler içeren demetli veya spiral halat ( Şekil 16).
Şekil 16 - İletkenli demetli halata örnek
9
3.6.1.10 Yassı halat

Her biri dört demetten oluşan birim halatlar topluluğu. Genellikle sarımı sağ ve sol olarak değişen 6, 8 veya
10 adet birim halatın yan yana sarılmasıyla ve bağlantı telleriyle veya demetleriyle veya perçinlerle bir arada
tutulmasıyla oluşan halat ( Şekil 17).
Açıklama:
1 Tek bağlantılı
2 Çift bağlantılı
3 Perçinli
Şekil 17 - Farklı bağlantılı yassı halatlara örnek
3.6.2 Spiral halatlar
3.6.2.1 Spiral halat

Yuvarlak telli bir merkez, örgülü demet veya paralel sarımlı demet üzerine tellerin en az iki kat olarak
sarılmasıyla oluşan halat. Dönme özelliklerini optimize etmek için tellerin en az bir katı, diğer demet(ler)e ters
yönde sarılır.
10
3.6.2.2 Spiral demetli halat

Yalnızca yuvarlak tellerden oluşan spiral halat ( Şekil 18).
Şekil 18 - Spiral demetli halata örnek
3.6.2.3 Yarı kenetli halat

En dış katı bir yuvarlak bir yarı kenetli ( H şekilli ) tellerden oluşan halat (. Şekil 19).
Şekil 19 - Yarı kenetli halata örnek
3.6.2.4 Tam kenetli halat

En dış katında tam kenetli ( Z şekilli ) teller olan spiral halat ( Şekil 20).
Şekil 20 - Tam kenetli halata örnek
11
3.6.3 Kaplamalı ve/veya dolgulu halatlar
3.6.3.1 Katı polimer kaplamalı halat

Katı bir polimer ile kaplanmış olan halat.
3.6.3.2 Katı polimer dolgulu halat

İç boşlukları katı bir polimerle doldurulmuş olan halat. Polimer, halatın dış çevresini bir miktar geçmek üzere
şekillendirilir ( Şekil 21).
Şekil 21 - Katı polimer dolgulu halata örnek
3.6.3.3 Katı polimer dolgulu ve kaplamalı halat

Katı bir polimer ile kaplanmış ve dolgu yapılmış halat.
3.6.3.4 Özü kaplanmış halat

Özü katı bir polimer ile kaplanmış veya hem kaplanmış hem de dolgu yapılmış halat ( Şekil 22).
Şekil 22 - Özü kaplanmış halat örnek
3.6.3.5 Dolgulu halat

Bitişik demetler arasında bir dolgu oluşturmak için iç katları, iç demetleri veya öz demetleri katı polimerler
veya lifler ile kaplanmış halat.
3.7 Boyutlar
3.7.1 Yuvarlak tel boyutu

Telin dikey kesitinin çapı ( δ ).
3.7.2 Yuvarlak dış tel boyutu

En dış telin dikey kesitinin çapı (δa).
12
3.7.3 Şekillendirilmiş tel boyutu

Tam kenetli telin yüksekliği, yarı kenetli telin yüksekliği ve genişliği ( Şekil 23).
Şekil 23 - Yarı kenetli ve tam kenetli tel kesitleri
3.7.4 Yuvarlak demet boyutu

Demetin dikey kesitinin çapı (ds), (Şekil 24).
Şekil 24 - Yuvarlak demet boyutu
3.7.5 Şekillendirilmiş demet boyutları

Yükseklik (ds1) ve ona bağlı dik genişlik (ds2), ( Şekil 25).
a) Üçgen demet b) Oval demet c) Şerit demet
Şekil 25 - Şekillendirilmiş demet boyutları
13
3.7.6 Yuvarlak halat boyutu

Halatın enine kesitinin çevrel çemberinin çapı (Şekil 26).
Şekil 26 - Yuvarlak halat boyutu
3.7.7 Yassı halat boyutları

Genişlik (w), kalınlık (s), bağlantı veya kelepçeler dahil tümünün enine kesit boyutları (Şekil 27).
Şekil 27 - Yassı halat boyutu
3.7.8 Kaplamalı yuvarlak halat boyutları

Kaplama dahil halat enine kesitinin çevrel çemberinin çapından sonra alttaki halatın çevrel çemberinin çapı
(d), örneğin16/13.
3.7.9 Kaplamalı yassı halat boyutları

Kaplama dahil tüm enine kesitinin genişlik (w) ve kalınlık (s) ölçülerinden sonra bağlantılar veya perçinler
dahil içerideki enine kesitinin boyutları, örneğin 68x24/56x12.
14
3.7.10 Demet adım uzunluğu (h)

Dıştaki bir telin demet eksenine paralel olarak demet ekseni etrafında çizdiği helisin bir tam turda kat ettiği
mesafe (Şekil 28).
Şekil 28 - Demet adım uzunluğu
3.7.11 Halat adım uzunluğu (H)

Spiral bir halatta dıştaki tellerin, demetli bir halatta dıştaki demetlerin, halat demetli cable-laid bir halatta birim
halatların paralel olarak halat ekseni etrafında çizdiği helisin bir tam turda kat ettiği mesafe (Şekil 29).
Şekil 29 - Halat adım uzunluğu
3.7.12 Ölçülen halat uzunluğu

Önceden belirlenen bir metot kullanılarak elde edilen ve temin edilen halatın gerçek uzunluğuna karşılık
gelen uzunluk.
Not - Ölçülen uzunluk, önceden belirlenmiş bir yük için de tanımlanabilir.
3.7.13 Anma halat uzunluğu (L)

Halatın siparişte belirtilen uzunluğu.
3.7.14 Demet boşluğu (qs)

Aynı kattaki komşu demetler arasındaki boşluğa karşılık gelen mesafe.
3.7.15 Demetli halat yapım uzunluğu

Halat kapama makinesinin bir yüklenişinde imal edilen bitmiş halat uzunluğu.
3.7.16 Spiral halat yapım uzunluğu ( spiral demet veya kenetli halat)
Kesintisiz uzunluktaki iç halatın üzerine halat kapama makinesinin bir yüklenişinde dış tellerin sarılmasıyla
imal edilen halat uzunluğu.
15
3.8 Sarım yönleri ve tipleri
3.8.1 Demet sarım yönü ( z veya s )

Demet boylam eksenine göre dış tellerin sarım yönünün sağa (z) veya sola (s) olması (Şekil 30).
a) z (sağ sarım) b) s (sol sarım)
Şekil 30 - Demetlerin ve demetli halatların sarım yönü
3.8.2 Halat sarım yönü (Z veya S)

Spiral bir halatta dış tellerin, demetli bir halatta dış demetlerin veya halat demetli halatta birim halatların
sarım yönünün sağa (Z) veya sola (S) doğru olması.
3.8.3 Çapraz sarım (sZ veya zS)

Dış demetlerin tellerinin sarım yönü halat demetlerinin sarım yönüne ters olan demetli halat ( Şekil 31).
1 2
sağ (sZ) sol (zS)
Not - İlk harf demet yönünü, ikinci harf halat yönünü gösterir.
Şekil 31 - Çapraz sarım
16
3.8.4 Düz sarım (zZ veya sS)

Demet dış kat tellerinin sarım yönü halat demetlerinin sarım yönüyle aynı olan demetli halat ( Şekil 32).
1 2
sağ (zZ) sol (sS)
Not - İlk harf demet yönünü, ikinci harf halat yönünü gösterir.
Şekil 32 - Düz sarım
3.8.5 Değişken sarım (aZ veya aS)

Halatın yarısı çapraz sarımlı, yarısı düz sarımlı olmak üzere dış demetlerinin sarım yönünün sol ve sağ
olarak değiştiği halat. Halat sarım yönü ya sağ (aZ) ya da sol (aS) olacaktır.
3.8.6 Karşı sarım

Spiral bir halatta tellerin, demetli bir halatta demetlerin en az bir katının diğer katların tersi yönünde sarılması.
3.9 Değerler
3.9.1 Anma değeri

Özelliğin gösterildiği alışılmış değer .
Not - Sembolün herhangi bir alt indisi yoktur.
3.9.2 En küçük değer

Bir özellikle ilgili olarak belirlenen ve bu değerin altında ölçülmüş bir değerin kabul edilmediği değer.
Not - Sembolde “min” alt indisi bulunur.

3.9.3 Hesaplanan değer
Verilen veya ölçülen değerlere ve alışılmış faktörlere dayanarak hesaplama yoluyla elde edilen değer.
Not - Sembolde “c” alt indisi bulunur.
3.9.4 İmalâtçının tasarım değeri
Bir halatın tasarımında belirlenen herhangi bir değer ( tel ölçüleri, adım uzunluğu, hesaplanan en küçük
kopma kuvveti, büküm kaybı vb).
3.9.5 İndirgenmiş değer
Alanda veya mukavemette meydana gelen azalma dikkate alınarak elde edilen kopma kuvveti veya alan
değeri. Azalma dikkate alınmazsa yük taşımayan teller için geçerli değerler kullanılmış olur.
Not- Sembolde “red” alt indisi bulunur.
17
3.9.6 Ölçülen değer

Belirlenen biçimde doğrudan ölçümden elde edilen değer.
Not - Sembolde “m” alt indisi bulunur.
3.10 Faktörler, alanlar, kütleler ve kopma kuvvetleri
3.10.1 Dolgu faktörü (f)

Halattaki bütün tellerin anma metalik enine kesit alanları toplamıyla (A), halatın anma çapına(d) göre
hesaplanan çevrel çemberinin alanı (Au) arasındaki oran.
A
Not - Dolgu faktörü f= olarak gösterilebilir.
Au
3.10.2 Anma metalik enine kesit alan faktörü (C)

Dolgu faktöründen elde edilen ve bir halatın anma metalik enine kesit alanının hesaplanmasında kullanılan
faktör
π
Not - Bu faktör C=f olarak gösterilebilir.
4
3.10.3 Anma metalik enine kesit alanı (A)
Anma metalik enine kesit alan faktörü (C) ile anma halat çapının karesinin çarpımı.
Not - Bu alan A = C . d2 olarak gösterilebilir.
3.10.4 Hesaplanan metalik enine kesit alanı (Ac)

Halattaki tellerin anma çaplarına göre hesaplanan metalik enine kesit alanları toplamından elde edilen
tasarım değeri.
n
Ac = π
4 Σδ
1
2
3.10.5 Ölçülen metalik enine kesit alanı (Am)

Halattaki tüm tellerin ölçülen çaplarına göre hesaplanan metalik enine kesit alanlarının toplamı.
n
π
Am=
4 Σδ
1
2
m
3.10.6 Halat uzunluk kütle faktörü (W)

Metalik elemanların yanı sıra öz ve yağlayıcıların kütlelerinin de hesaba katılmasıyla elde edilen faktör.
3.10.7 Anma halat uzunluk kütlesi (M)

Halat uzunluk kütle faktörü ile anma çapının karesinin çarpımından elde edilen değer.
M = W . d2
3.10.8 Halatın ölçülen uzunluk kütlesi (Mm)

1 metre halatın tartılmasıyla elde edilen kütle.
3.10.9 En küçük kopma kuvveti faktörü (K)

Bir halatın en küçük kopma kuvvetinin belirlenmesinde kullanılan ve halat sınıfları veya konstrüksiyonları için
dolgu faktörü (f) ile büküm kayıp faktörü ve sabit π/4 sayısının çarpımlarıyla elde edilen amprik bir faktör.
πf . k
K= 4
Not - Yaygın halat sınıfları ve konstrüksiyonları için K faktörü, bu standardda verilmiştir.
18
3.10.10 En küçük kopma kuvveti ( Fmin)

Halatın önceden belirlenen çekme deneyi sırasında ölçülen kopma kuvvetinin (Fm) daha az olmasına izin
verilmeyen ve normal olarak halatın anma çapının (d) karesi ile halat mukavemet sınıfı (Rr) ve kopma kuvveti
faktörünün (K) çarpımlarında elde edilen, birimi kN olan kuvvet.
d2.Rr.K
Fmin =
1000
3.10.11 Halat mukavemet sınıfı (Rr)
Bir sayı ile ( örneğin 1770, 1960 ) gösterilen gerekli kopma kuvveti seviyesi.
Not - Bu, halatın tellerinin gerçek çekme mukavemet sınıfı ile halat mukavemet sınıfı aynı olacak anlamına
gelmemektedir.
3.10.12 Hesaplanan en küçük kopma kuvveti (Fc.min)

İmalâtçının halat tasarımında belirttiği halat sınıfı veya konstrüksiyonu için anma tel ölçülerine, telin çekme
mukavemet sınıflarına ve büküm kayıp faktörüne bağlı olarak hesaplanan en küçük kopma kuvveti değeri.
3.10.13 Ölçülen kopma kuvveti (Fm)

Önceden belirtilen bir metot kullanarak elde edilen kopma kuvveti.
3.10.14 En küçük toplam kopma kuvveti ( Fe.min)

Halatın önceden belirlenen deneyde ölçülen toplam kopma kuvvetinin daha az olmasına izin verilmeyen ve
halat çapının karesi ile halat mukavemet sınıfı (Rr) ve metalik yüzey kesit alan faktörünün (C) çarpımlarından
elde edilen, birimi kN olan kuvvet.
d2.C.Rr
Fe.min =
1000
3.10.15 Hesaplanan en küçük toplam kopma kuvveti (Fe.c.min)

Halattaki tellerin imalâtçının halat tasarımında verilen çekme mukavemet sınıfı ile kesit alanının ( anma
çapına göre) çarpımının toplamlarından elde edilen en küçük toplam kopma kuvveti.
3.10.16 İndirgenmiş en küçük toplam kopma kuvveti ( Fe.red.min)

Halatın ölçülen indirgenmiş toplam kopma kuvvetinin daha az olmasına izin verilmeyen ve halattaki yük
taşıyıcı tellerin her birinin enine kesit alanları ( anma tel çapına göre) ile çekme mukavemeti sınıflarının
çarpımları toplamından elde edilen değer.
3.10.17 Ölçülen toplam kopma kuvveti ( Fe.m)

Halattan alınan her bir telin ölçülen kopma mukavemetlerinin toplamı.
3.10.18 Ölçülen indirgenmiş toplam kopma kuvveti ( F e.red.m)

Halattan alınan yük taşıyıcı tellerin ölçülen kopma kuvvetlerinin toplamı.
3.10.19 Hesaplanan ölçülen kopma kuvveti ( Fm.c)

Mamul halattan alınan tellerin ölçülen kopma kuvvetleri toplamı ile tip deneyi sonucu elde edilen kısmi
büküm kayıp faktörü çarpımı.
3.10.20 Hesaplanan ölçülen toplam kopma kuvveti ( Fe.m.c)

Halatın ölçülen kopma kuvvetinin (Fm) tip deneyi sonucu elde edilen kısmi büküm kayıp faktörüne
bölünmesiyle elde edilen değer.
.
3.10.21 Ölçülen toplam büküm kaybı
Halat yapılmadan ölçülen toplam kopma kuvveti ile halatın ölçülen kopma kuvveti arasındaki fark.
3.10.22 Ölçülen kısmi büküm kaybı

Halat yapıldıktan sonra ölçülen toplam kopma kuvveti (Fe.m)ile halatın ölçülen kopma kuvveti (Fm)arasındaki
fark.
19
3.10.23 Büküm kayıp faktörü (k)

Halat imalâtçısının tasarım hesaplarındaki halatın ya hesaplanan en küçük toplam kopma kuvveti (Fe.c.min) ile
hesaplanan en küçük kopma kuvveti (Fc.min) arasındaki, ya da belirtilen en küçük toplam kopma kuvveti (Fe.min)
ile belirtilen en küçük toplam kopma kuvveti (Fmin) arasındaki oran.
3.10.24 Ölçülen toplam büküm kayıp faktörü ( k.m)

Halatın yapılmadan önceki ölçülen toplam kopma kuvveti ile ölçülen kopma kuvveti (Fm) arasındaki oran.
3.10.25 Ölçülen kısmi büküm kayıp faktörü( kp.m.)

Halatın yapıldıktan sonraki ölçülen toplam kopma kuvveti (Fe.min) ile ölçülen kopma kuvveti (Fmin) arasındaki
oran.
3.10.26 Dış tel faktörü (a)

Dış kat demetin dış tellerinin yaklaşık çaplarının hesaplanmasında kullanılan faktör.
3.10.27 Dış tel çapı ( δa)

Dış tel faktörü ile anma halat çapının çarpımından elde edilen değer.
δa = a . d
3.11 Halat özellikleri
3.11.1 Burulma momenti

Halatın her iki ucunun da dönmesi engellenerek ve belirli bir çekme kuvveti uygulanarak yapılan deneyde
elde edilen ve “N.m” olarak ifade edilen burulma özelliği.
Not - Burulma özellikleri hesaplama yoluyla belirlenebilir.
3.11.2 Tur
Halatın bir ucunun dönmesi engellenerek ve belirli bir çekme kuvveti uygulanarak yapılan deneyde elde
edilen ve “derece” veya “birim uzunluk başına tur” olarak ifade edilen dönme özelliği.
3.11.3 Tam ön şekillendirilmiş halat

Tellerin ve demetlerin halat yapıldıktan sonra herhangi bir dış etken olmadan açılmamasını sağlamak
amacıyla bir halatta demetlerin ve demetteki tellerin iç gerilmelerinin azaltılması işlemi.
3.12 Halat sınıfı ve konstrüksiyonu
3.12.1 Halat sınıfı

Mekanik ve fiziksel özellikleri benzer olan halatların gruplandırılması.
Not - Sınıflandırma ayrıntıları için Madde 5’e bakınız.
3.12.2 Halat konstrüksiyonu

Halatın değişik elemanlarının ayrıntıları ve düzenlenişi.
Not - Gösteriliş ayrıntıları için Madde 4’e bakınız.
4 Halat kısa gösterilişi

4.1 Genel
Çelik tel halatların tanımlanmasında kısa gösteriliş sistemi Madde 4.2 ila Madde 4.4’te belirtilenlere uygun
olmalıdır.
Not 1 - Sistem, bir halatı tanımlamak için gereken en az bilgiyi ayrıntılı olarak tanımlar (örneğin
tanımlamada veya belgelendirmede).
Not 2 - Halat tanımlamada, Madde 4.2 a) ila f)’de belirtilen özellikler de kullanılabilir.
20
Not 3 - Sistem pek çok halat konstrüksiyonuna, halat mukavemet sınıfına, tel son işlemine ve halatın çelik
tel katlarına yanıt verebilmektedir.
4.2 Format
Sistem aşağıdakilerden oluşur, örnekler için Şekil 33’e bakınız;
a) Boyut(lar),
b) Halat konstrüksiyonu,
c) Öz konstrüksiyonu,
d) Halat mukavemet sınıfı (uygulanabiliyorsa),
e) Tel son işlemi,
f) Sarım şekli ve yönü.
22 6x36WS-IWRC 1770 B sZ
32 18x19S-WSC 1960 U Sz
95 1x127 1570 B Z
Açıklama
Özellik:
Boyutlar
b) Halat konstrüksiyonu
c) Öz konstrüksiyonu
d) Halat mukavemet sınıfı (uygulanabiliyorsa)
e) Tel son işlemi
f) Sarım şekli ve yönü
Not - Yukarıda görüldüğü üzere, standardda verilen bazı örneklerdeki özellikler arasında pratikte boşluk
bırakılmamaktadır.
Şekil 33 - Kısa gösteriliş sistemine örnekler
21
4.3 Semboller
4.3.1 Telin, demetin ve halatın enine kesit şekli

Enine kesit şekli için semboller Çizelge 1’e uygun olmalıdır.
Çizelge 1 - Enine kesit şekli sembolleri
Enine kesit şekli Sembol

Tel Demet Halat
Yuvarlak Sembol yok Sembol yok Sembol yok
Üçgen V V -
Yapılı merkeza) - Ba) -
Dikdörtgen R - -
Yamuk T - -
Oval Q Q -
Z-şekilli Z - -
H-şekilli H - -
Düz veya şerit - P -
Kompaktb) - Kb) Kb)
Örgülü - - BR
Yassı P
- Tek bağlantılı - - PS
- Çift bağlantılı - - PD
- Perçinli (kelepçeli) - - PN
a)
Sembol B, demet merkezinin değişik sayıdaki tellerden yapıldığını gösterir ve demet şekli
sembolünden sonra gelir. Örneğin; 25 telli üçgen demetli, yapılı bir merkezi olan demet V25B
şeklinde gösterilir.
b)
Sembol K, ilâve bir sıkıştırma işlemini belirtir ve halat veya demet şekli sembolünden önce gelir.
Örneğin; kompakt yuvarlak bir demet veya halat K ile, kompakt oval bir demet KQ harfleri ile
gösterilir.
22
4.3.2 Demet konstrüksiyon tipleri

En yaygın olan yuvarlak demet konstrüksiyonu tiplerine ait semboller Çizelge 2’de verilmiştir.
Çizelge 2 - En yaygın olan yuvarlak demet konstrüksiyonu tiplerine ait sembolleri
Konstrüksiyon tipi Sembol Demet konstrüksiyonuna örnekler

Tek katlı Sembol yok 6 (1-5)
7 (1-6)
Paralel katlı
Seale S 17S (1-8-8)
19S (1-9-9)
Warrington W 19W (1-6-6+6)
Filler F 21F (1-5-5F-10)
25F (1-6-6F-12)
29F (1-7-7F-14)
41F (1-8-8F-16)
Birleşik paralel katlı WS 26WS (1-5-5+5-10)
31WS (1-6-6+6-12)
36WS (1-7-7+7-14)
41WS (1-8-8+8-16)
41WS (1-6/8-8+8-16)
46WS (1-9-9+9-18)
Çok işlemli
( yuvarlak demet)
Çapraz sarım M 19M (1-6/12)
37M (1-6/12/18)
Bileşik sarıma) N 35NW (1-6-6+6/16)
a)
N ilâve bilgidir ve esas sembolden önce gelir. Örneğin, bileşik Seale NS, bileşik
Warrington NW olarak gösterilir.
Çizelge 2’de belirtilmeyen demet kostrüksiyonları için kısa gösteriliş demetteki tel sayısına ve demet şekline
göre olmalıdır. Örnekleri Çizelge 3’te verilmiştir.
23
Çizelge 3 - Demetteki tel sayılarına bağlı olarak demet kısa gösteriliş örnekleri
Ayrıntılı demet konstrüksiyonu Demet gösterilişi

Yuvarlak demet – paralel katlı
1-6-6F-12-12 37
1-7-7F-14-14 43
1-7-7-7F-14-14 50
1-8-8F-16-16 49
1-6/8-8F-16-16 49 veya 55
1-8-8-8+8-16 49
1-6/8-8-8+8-16 49 veya 55
1-9-9-9+9-18 55
1-6/9-9F-18-18 55 veya 61
1-9-9-9F-18-18 64
Yuvarlak demet – bileşik sarım
1-7-7+7-14/20-20 76
1-9-9-9+9-18/24-24 103
Üçgen demet
V-8 V9
V-9 V10
V-12/12 V25
B-12/12 V25B
B-12/15 V28B
Lif merkezli demet (3 ve 4 demetli kompakt/kalıpta
dövülmüş halatlarda kullanıldığı gibi)
FC-9/15 (merkezinde oval demet olan Q24FC

12xP6:3xQ24FC)
FC-12-12 (lif merkezli) 24FC

FC-15-15 30FC
FC-9/15-15 39FC
FC-8-8+8-16 40FC
FC-12/15-15 42FC
FC-12/18-18 48FC
24
4.3.3 Özler, paralel sarımlı halatların merkezleri ve dönme dirençli halatın merkez
elemanları
Tek demetli halatların özlerinin, paralel sarımlı halatların merkezlerinin ve dönme dirençli halatların merkez
elemanlarının sembolleri Çizelge 4’te verilenlere uygun olmalıdır.
Çizelge 4 - Özler, paralel sarımlı halatların merkezleri ve dönme dirençli halatın merkez elemanları için
semboller
Eleman Sembol
Tek katlı halat:

Lif özlü FC
− Doğal lif özlü NFC
− Sentetik lif özlü SFC
− Katı polimer özlü SPC
Çelik özlü WC
− Demet özlü WSC
− Halat özlü IWRC
− Kompakt demetli halat özlü IWRC(K)
− Bir polimer kaplı halat özlü EPIWRC
Paralel sarımlı halat:

Paralel halat merkezli
Kompakt demetli paralel halat merkezli PWRC
PWRC(K)
Dönme dirençli halat
Merkez eleman
− Lif merkezli
FC
− Demet merkezli
WSC
− Kompakt demet merkezli KWSC
4.3.4 İletkenler
Bir iletken D harfi ile gösterilir ve gösterilişte elementten önce gelir. Örneğin DC, demetlı bir halatın demet
merkezini belirtir.
Not - İletkenler bir teli, demet merkezini veya demetli bir halatın demetini, spiral bir halatın bir telini veya
merkezini, elektro-mekanik bir halatın merkezini, spiral veya demetli bir halatın bir içeriğini
oluşturabilir.
4.4 Çeşitli önemli özelliklerin kısa gösterilişi
4.4.1 Genel
Önemli özelliklerin kısa gösterilişleri Madde 4.4.2’den Madde 4.4.7’ye kadar verilen sıralama dahilinde
olmalıdır.
Not - Ayrıca, uygulanabilir yerlerde imalâtçının özel tanımlamaları veya marka isimleri halatın kısa
gösterilişinden önce belirtilmelidir.
4.4.2 Boyut(lar)
Yuvarlak ve örgülü halatlar için anma çap milimetre olarak belirtilmelidir. Yassı halat için anma boyutları
(genişlik x kalınlık) milimetre olarak tanımlanır ve belirtilir.
Not - Kaplanmış halatlar için iki değer tanımlanır; dış ve iç ölçüler. Katı bir polimerle kaplı yuvarlak demetli
bir halatın dış ölçüleri iç ölçülerinden (/) işareti ile ayrılır. Örneğin 13,0/11,5.
25
4.4.3 Konstrüksiyon
Demeti halatların konstrüksiyonları aşağıdaki sıralamaya göre gösterilmelidir.
Tek katlı halat:
a) Dış demet sayısı,

b) Çarpı (x) işareti,
c) Dış demetlerin her birindeki tel sayısı ve karşılık gelen demet gösteriliş sembolü,
d) Birleştirme sembolü olarak (-) işareti,
e) Öz gösterilişi.
Örnek: 6x36WS – IWRC. Daha fazla örnek için Ek B’ye bakınız.
Paralel sarımlı halat:

d) Birleştirme sembolü olarak (-) işareti,
e) Halat merkezinin tek operasyonda paralel olarak sarıldığını belirten kısa gösteriliş.
Örnek: 8 x19S – PWRC. Daha fazla örnek için Ek B’ye bakınız
Dönme dirençli halat:
10 veya daha fazla dış demetli
a) Bir halatta ya merkez hariç toplam demet sayısı, ya da eğer merkezin konstrüksiyonu dış demetlerinkiyle
aynı ise toplam demet sayısı,
b) İkiden fazla demet katının iç demetlere sarım şeklinin parantez () içinde gösterilişi,
c) Çarpı (x) işareti,
d) Dış demetlerin her birindeki tel sayısı ve karşılık gelen demet gösteriliş sembolü,
e) Birleştirme sembolü olarak (-) işareti,
f) Merkez elemanının kısa gösterilişi,.
Örnek: 18x7-WSC veya 19x7 . Daha fazla örnek için Ek B’ye bakınız
8 veya 9 dış demetli:

d) Birleştirme sembolü olarak karşı sarımlı özü belirten (:) işareti,
e) IWRC.
Örnek: 8x25F:IWRC
Not- Bu halatlar daha önceleri spin dirençli halat olarak biliniyordu.
Spiral demet konstrüksiyonu aşağıdaki sıralamaya göre gösterilir.
Spiral demet:
a) 1,
c) Demetteki tel sayısı.
Örnek: 1 x 61
26
Kenetli bir halatın konstrüksiyonu uygulama alanına göre gösterilir.
Yarı kenetli:
HLGR – Kılavuz halat için
HLAR – Havai hat taşıyıcı halat için
Tam kenetli:
FLAR – Taşıyıcı halat için
FLHR – Kaldırma halatı için
FLBR – Köprü halatı için
4.4.4 Öz konstrüksiyonu
Öz konstrüksiyonu Çizelge 4’e uygun olarak gösterilmelidir.
4.4.5 Halat mukavemet sınıfı

Halat mukavemet sınıfı halatın kopma kuvvetini tanımlamalıdır, örneğin 1770, 1370/1770.
Not - Bütün halatlar halat mukavemet sınıfı ile tanımlanmaz.
4.4.6 Telin son işlemi

Son işlemi ( dış tellerin) şu semboller kullanılarak gösterilir:
Kaplamasız ( veya parlak) U
Çinko kaplı, sınıf B B
Çinko kaplı, sınıf A A
Çinko alaşım kaplı, sınıf B B(Zn/Al)
Çinko alaşım kaplı, sınıf A A(Zn/Al)
Not - Diğer son işlemler için, seçilen herhangi bir sembolün anlamının belirtilmesi gerekmektedir.
4.4.7 Sarım tipleri ve yönleri
4.4.7.1 Spiral halat

Sarım yönü aşağıdaki harfler ile gösterilmelidir.
Sağ sarım Z
Sol sarım S
4.4.7.2 Demetli halat

Sarım tipi ve yönü aşağıdaki harfler ile gösterilir
Çapraz sarım, sağ sZ

Çapraz sarım, sol zS
Düz sarım, sağ zZ
Düz sarım, sol sS
Değişken sarım, sağ aZ
Değişken sarım, sol aS
Not - Çapraz ve düz tiplerde ilk harfler demetteki tellerin yönünü, ikinci harfler ise halattaki demetlerin
yönünü gösterir. Değişken tiplerde ikinci harfler halattaki demetlerin yönünü gösterir.
27
5 Sınıflandırma
Verilen bir halat konstrüksiyonu için imalâtçı, ilgili halat sınıfını Çizelge 5 ila Çizelge 12’de ayrıntıları verilen
sınıflandırma parametrelerine göre tanımlamalıdır.
Not - Çizelge 5 ilâ Çizelge 12 arasında her halat tipi için en çok kullanılan halat sınıfları örnekleri verilmiştir.
Halat konstrüksiyonunun Çizelge 5 ila Çizelge12 arasındaki halat sınıfına uymadığı durumlarda imalâtçı
halat tiplerine göre bu çizelgelerin ilgili kolonlarında belirtilen parametreleri dikkate alarak ve Madde 4’te
belirtilen halat kısa gösteriliş sistemine göre bir halat sınıfı oluşturabilir.
Çizelge 5 - Tek katlı halat sınıfı örnekleri
Halat Dış demet

Sınıf Demet Dış Demetlerdeki Tel Dış Tellerin Demet sarım
( öz hariç) sayısı demet kat sayısı tel kat tipi
sayısı sayısı sayısı sayısı
3x7 3 3 1 5-9 4-8 1 Tek

3x19 3 3 1 15-26 7-12 2-3 Paralel
3x36 3 3 1 27-49 12-18 3 Paralel
3x19M 3 3 1 12-19 9-12 2 Çok işlemli çapraz

3x35N 3 3 1 28-48 12-18 3 Çok işlemli bileşik
4x7 4 4 1 5-9 4-8 1 Tek

4x19 4 4 1 15-26 7-12 2-3 Paralel
4x36 4 4 1 29-57 12-18 3-4 Paralel

5x5 5 5 1 5 4 1 Tek
5x7 5 5 1 7 6 1 Tek
6x6 6 6 1 6 6 1 Tek
6x7 6 6 1 5-9 4-8 1 Tek
6x12 6 6 1 12 12 1 Tek
6x19 6 6 1 15-26 7-12 2-3 Paralel

6x36 6 6 1 29-57 12-18 3-4 Paralel
6x61 6 6 1 61-85 18-24 3-4 Paralel

6x24M 6 6 1 24 12-16 2 Çok işlemli çapraz

6x61N 6 6 1 47-61 20-24 3-4 Çok işlemli bileşik
7x19 7 7 1 15-26 7-12 2-3 Paralel

7x36 7 7 1 29-57 12-18 3-4 Paralel
28
Çizelge 5 - Tek katlı halat sınıfı örnekleri (devamı)
Halat Dış demet

Sınıf Demet Dış Demetlerdeki Tel Dış Tellerin Demet sarım
( öz hariç) sayısı demet kat sayısı tel kat tipi
sayısı sayısı sayısı sayısı
8x7 8 8 1 5-9 4-8 1 Tek

8x19 8 8 1 15-26 7-12 2-3 Paralel
8x36 8 8 1 29-57 12-18 3-4 Paralel
8x61 8 8 1 61-85 18-24 3-4 Paralel

Bileşik
Halat:
4x6 4 4 1 6 6 1 Tek
4x6 6 6 1 6 6 1 Tek
6x12 6 6 1 12 12 1 Tek
6x24 6 6 1 24 12-15 2 Çok işlemli çapraz
Üçgen
demetli
halat:
6xV8 6 6 1 8-9 7-8 1 Tek
6xV25 6 6 1 15-31 9-18 2 Çok işlemli çapraz
Not 1 - Bir demetin merkez teli yerine ayrı bir demetleme işleminde imal edilmiş [ örnek; 1-6 (yuvarlak
demette) veya 3F+3x2 (üçgen demette) bir merkez demeti kullanılırsa merkez demeti tek bir tel gibi
düşünülebilir.
Not 2 - 6x29F halat konstrüksiyonu 6x19 veya 6x36 olarak da sınıflandırılabilir.
Not 3 - 3 veya 4 demete sahip halatlar dönme dirençli olarak tasarımlanıp imal edilebilir.
Not 4 - Kompakt halatlar için K harfinden sonra halattaki tel sayısı gösterilir, örneğin 6xK36
29
Çizelge 6 - Dönme dirençli halat sınıflarına örnekler
Halat Dış demet

Demet Dış Demetlerdeki Tel Dış Tellerin Demet
Sınıf sayısı demet kat sayısı tel kat sarım
(merkez sayısı sayısı sayısı sayısı tipi
hariç)
Yuvarlak demet
2 işlemde
kapama
18x7 17-18 10-12 2 5-9 4-8 1 Tek
18x19 17-18 10-12 2 15-26 7-12 2-3 Paralel
18x36 17-18 10-12 2 29-57 12-18 3-4 Paralel
2 işlemde
kapama
23x7 21-27 15-18 2 5-9 4-8 1 Tek
23x19 21-27 15-18 2 15-26 7-12 2-3 Paralel
2 işlemde
kapama
24x7 19-28 11-12 2 5-9 4-8 1 Tek
24x19 19-28 11-12 2 15-26 7-12 2-3 Paralel
3 işlemde
kapama
34(M)x7 34-36 17-18 2 5-9 4-8 1 Tek
34(M)x19 34-36 17-18 2 15-26 7-12 2-3 Paralel
34(M)x36 34-36 17-18 2 29-57 12-18 3-4 Paralel
2 işlemde
kapama
35(W)x7 27-40 15-18 2 5-9 4-8 1 Tek
35(W)x19 27-40 15-18 2 15-26 7-12 2-3 Paralel
35(W)x36 27-40 15-18 2 29-57 12-18 3-4 Paralel
2 işlemde
kapama
8x7:IWRC 14-16 8 2 5-9 4-8 1 Tek
8x19:IWRC 14-16 8 2 15-26 7-12 2-3 Paralel
8x36:IWRC 14-16 8 2 29-57 27-18 3-4 Paralel
9x7:IWRC 18 9 2 5-9 4-8 1 Tek
9x19:IWRC 18 9 2 15-26 7-12 2-3 Paralel
9x36:IWRC 18 9 2 29-57 27-18 3-4 Paralel
şekillendirilmiş
demet:
2 işlemde
kapama
10xQ10 10-14 6-9 2 8-10 8-10 1 Tek
12xP6: 15 12 2 6 6 1 Tek
3xQ24FC
3 işlemde
kapama
19(M)xQ12 19 8 2 10-12 10-12 1 Tek
19(M)xQ12 19 8 2 24-28 14-16 2 Çok
işlemli
çapraz
Not - Kompakt demetli halatlar için K harfinden sonra halattaki tel sayısı gösterilir, örnek 35(W)xK7
30
Çizelge 7 - Paralel sarımlı halat sınıflarına örnekler
Demet Dış Demetlerdeki Dış Dış tel Tellerin Demet

sayısı demetlerin kat demetlerdeki sayısı kat sarım
Sınıf
(merkez sayısı sayısı tel sayısı sayısı tipi
hariç)
6x19-PWRC 12 6 2 15-26 7-12 2-3 Paralel
6x36-PWRC 12 6 2 29-57 12-18 3-4 Paralel
8x7-PWRC 16 8 2 5-9 4-8 1 Tek

8x19-PWRC 16 8 2 15-26 7-12 2-3 Paralel
8x36-PWRC 16 8 2 29-57 12-18 3-4 Paralel
9x7-PWRC 18 9 2 5-9 4-8 1 Tek

9x19-PWRC 18 9 2 15-26 7-12 2-3 Paralel
9x36-PWRC 18 9 2 29-57 12-18 3-4 Paralel
Not - Kompakt demetli halatlar için K harfi halat gösteriminde halattaki tel sayısını belirtir,örnek 8xK36WS-
PWRC
Çizelge 8 – Halat demetli halat sınıflarına örnekler
Sınıf Halat Birim halat Birim halatın dış demeti

(öz hariç) Birim Demet Dış Demetlerdeki Tel Dış Tellerin kat Demet
halat sayısı demetlerin kat sayısı tel sayısı sarım
sayısı sayısı sayısı sayısı tipi
6x6x7 6 6 6 1 5-9 4-8 1 Tek
6x6x19 6 6 6 1 15-26 7-12 2-3 Paralel
6x6x36 6 6 6 1 27-57 12-18 3-4 Paralel
6x6x61 6 6 6 1 61-73 20-24 3-4 Paralel
6x6x19M 6 6 6 1 12-19 9-12 2 Çok işlemli
çapraz
6x6x37M 6 6 6 1 27-37 16-18 3 Çok işlemli
çapraz
6x6x61M 6 6 6 1 45-61 20-24 4 Çok işlemli
çapraz
6x6x35N 6 6 6 1 28-48 12-18 3 Çok işlemli
bileşik
6x6x61N 6 6 6 1 47-81 20-24 3-4 Çok işlemli
bileşik
6x6x91N 6 6 6 1 82-109 24-36 4-6 Çok işlemli
bileşik
6x8619 6 8 8 1 15-26 7-12 2-3 Paralel
6x8x36 6 8 8 1 27-57 12-18 3-4 Paralel
6x8x61 6 8 8 1 61-73 20-24 3-4 Paralel
6x8x35N 6 8 8 1 28-48 12-18 3 Çok işlemli

bileşik
6x8x61N 6 8 8 1 47-81 20-24 3-4 Çok işlemli
bileşik
6x8x91N 6 8 8 1 85-109 24-36 4-6 Çok işlemli
bileşik
yay sarım
6x3x19 6 3 3 1 15-26 7-12 2-3 Paralel
6x3x19M 6 3 3 1 12-19 9-12 2 Çok işlemli
çapraz
31
Çizelge 9 - Yassı halat sınıflarına örnekler
Halat Birim halat Birim halatın dış demetı

Birim Demet Dış Demetlerdeki Tel Dış Tellerin Demet
Sınıf
halat sayısı demetlerin kat sayısı tel kat sarım
sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı tipi
P6x4x7 6 4 4 1 5-9 4-8 1 Tek
P8x4x7 8 4 4 1 5-9 4-8 1 Tek
P8x4x19 8 4 4 1 15-26 7-12 2-3 Paralel
P8x4x19M 8 4 4 1 12-19 9-12 2 Çok
işlemli
çapraz
Çizelge 10 - Spiral demetli halat sınıflarına örnekler
Sınıf Tel sayısı Dış tel sayısı Tellerin kat sayısı

1x19 17-37 11-16 2-3
1x37 34-59 17-22 3-4
1x61 57-85 23-28 4-5
1x91 86-114 29-34 5-6
1x127 >114 >34 >3
Çizelge 11 - Demet sınıflarına örnekler
Sınıf Tel sayısı Dış tel sayısı Tellerin kat sayısı Demet sarım tipi
1x7 5-9 4-8 1 tek
1x19 15-26 7-12 2-3 paralel
1x19M 12-19 9-12 2 çok işlemli çapraz
1X36 27-49 12-18 3 paralel
1X37M 27-37 16-18 3 çok işlemli çapraz
Çizelge 12 - Kenetli halat sınıflarına örnekler
Sınıf Tellerin kat sayısı
Tek katlı yarı kenetli teller 2 veya daha fazla

Çift katlı yarı kenetli teller 4 veya daha fazla
Çok katlı yarı kenetli teller 6 veya daha fazla
Tek katlı tam kenetli teller 2 veya daha fazla
Çift katlı tam kenetli teller 4 veya daha fazla
Üç katlı tam kenetli teller 4 veya daha fazla
Çok katlı tam kenetli teller 8 veya daha fazla
32
Ek A
(Bilgi için)
Bir halatın elemanları
Açıklama:
1 Tel halat
2 Tel
3 Demet
4 Öz
Şekil A.1 – Demetli halat
Açıklama
1 Yuvarlak 5 Üçgen (V)
2 Tam kenetli (Z) 6 Dikdörtgen (R)
3 Yarı kenetli (H) 7 Oval (Q)
4 Yamuk (T)
Şekil A.2 – Tel şekillerine örnekler
33
Ek B
(Bilgi için)
Gösteriliş sistemi hakkında örnekler

B.1 Demetli halatlar için demet konstrüksiyonu
Örnekler:
1) K 19 S
2) V 25
3) V 25 B
4) 24 FC
5) 36 WS
Elemanlar:
a) Demet şeklinin sembolü (uygulanabiliyorsa)
b) Toplam tel sayısı
c) Demet konstrüksiyonunun sembolü
B.2 Halat konstrüksiyonu
B.2.1 Spiral demet
Örnekler:
1) 1x 19 M
2) 1x 61
3) 1x 127
Elemanlar:
a) “ 1 “ sayısı ve çarpım işareti
b) Toplam tel sayısı
c) Demet konstrüksiyon tipi sembolü
34
B.2.2 Demetli halat
B.2.2.1 Tek katlı demetli halat
Örnekler:
1) 6x 36WS -SFC
2) 6x V25 -SFC
3) 6x 25F -IWRC
Elemanlar:
a) Dış kattaki demet sayısı

ve çarpım işareti
b) Demet konstrüksiyonunun
gösterilişi
c) (-) işareti ve öz konstrüksiyonu
B.2.2.2 Dönme dirençli halat
Örnekler :
i 17 x 7 -SFC
ii 18 x 7 -WSC
WSC konstrüksiyonu ile diğer demetlerin konstrüksiyonu aynı ise,
19 x 7
iii 18 x 19S -WSC
19 x 19S
iv 34(M) x 7 -SFC
v 34(W) x 7 -WSC
35(W) x 7
vi 34(W) x K 7 -WSC
vii 39(W) x 7 -WSC
40(W) x 7
viii 10 x Q 10FC -WSC
ix 19(M) x Q 26FC -WSC
Elemanlar:
a) Toplam demet sayısı

b) Demetlerin alt katları için
halat konstrüksiyon tipini gösteren sembol,
gerektiğinde ( ) içerisinde (uygulanıyorsa)
c) Çarpı işareti
d) Demet şeklinin sembolü (uygulanıyorsa)
e) Bir dış demetteki toplam tel sayısı ve demet
konstrüksiyon sembolü (uygulanıyorsa)
f) (-) işareti ve öz konstrüksiyonu
35
B.2.2.3 Paralel sarımlı halat
Örnekler:
i. 6 x 7 -PWRC
ii. 8 x K7 -PWRC
iii. 8 x 19S -PWRC
iv. 8 x 36WS -PWRC
v. 8 x K36WS -PWRC
vi. 8 x 21F -PWRC
Elemanlar:
a) Dış demet sayısı
b) Çarpı işareti
c) Demet şekli sembolü ve dış demet konstrüksiyonu
d) (-) işareti ve halat merkezi
B.2.3 Halat demetli halat
Örnekler:
i. 6x [6x19S-IWRC] -[FC]
ii. 6x [6x36WS-IWRC] -[6x36WS-IWRC]
Elemanlar:
a) Toplam birim halat sayısı
ve çarpı işareti
b) Köşeli parantez içinde
birim halat konstrüksiyonunun kısa gösterilişi
c) (-) işareti ve köşeli parantez[ ] içinde öz konstrüksiyonu
36
B.2.4 Örgülü halat
Örnekler:
i. BR 12x 19S
ii. BR 12x 36WS
Elemanlar:
a) Halat şeklini belirten
sembol
b) Toplam demet sayısı
ve çarpı işareti
c) Demet konstrüksiyonunun kısa gösterilişi
B.2.5 Yassı halat
Örnekler:
i. PS 8x [4 x 7]
ii. BR 12x [4 X 19M]
Elemanlar:
a) Bağlantı şeklini belirten
sembol
b) Toplam birim halat sayısı ve
çarpı işareti
c) Köşeli parantez [ ] içinde

birim halat konstrüksiyonunun kısa gösterilişi
37
Ek C
(Bilgi için)
İçindekiler (alfabetik sıraya göre)

Anma değeri 3.9.1
Anma halat uzunluğu 3.7.13
Anma halat uzunluk kütlesi 3.10.7
Anma metalik enine kesit alan faktörü 3.10.2
Anma metalik enine kesit alanı 3.10.3
Bağlantı teli veya demeti 3.1.8
Bileşik paralel kat 3.2.11
Bileşik sarım 3.2.14
Büküm kayıp faktörü 3.10.23
Çapraz sarım 3.2.13

Çapraz sarım 3.8.3
Çelik öz 3.3.3
Değişken sarım 3.8.5
Demet 3.2.1
Demet halatlı halat 3.6.1.7
Demet adım uzunluğu 3.7.10
Demet boşluğu 3.7.14
Demet sarım yönü 3.8.1
Demetli halat 3.6.1.1
Demetli halat yapım uzunluğu 3.7.15
Dış tel çapı 3.10.27
Dış tel faktörü 3.10.26
Dış teller 3.1.1
Dolgu faktörü 3.10.1
Dolgu telleri 3.1.3
Dolgulu halat 3.6.3.5
Dönme dirençli halat 3.6.1.3
Dönme momenti 3.11.1
Düz sarım 3.8.4
Ekler 3.5
Elektro-mekanik halat 3.6.1.9
Emdirme maddesi 3.4.2
En küçük değer 3.9.2
En küçük kopma kuvveti 3.10.10
En küçük kopma kuvveti faktörü 3.10.9
En küçük toplam kopma kuvveti 3.10.14
Filler konstrüksiyon 3.2.10
Halat adım uzunluğu 3.7.11
Halat konstrüksiyonu 3.12.2
Halat mukavemet sınıfı 3.10.11
Halat sarım yönü 3.8.2
Halat sınıfı 3.12.1
Halat uzunluk kütle faktörü 3.10.6
Halat yağları 3.4.1
Hesaplanan değer 3.9.3
Hesaplanan en küçük kopma kuvveti 3.10.12
Hesaplanan en küçük toplam kopma kuvveti 3.10.15
Hesaplanan metali enine kesit alanı 3.10.4
Hesaplanan ölçülen kopma kuvveti 3.10.19
Hesaplanan ölçülen toplam kopma kuvveti 3.10.20
İç teller 3.1.2
İmalâtçının tasarım değeri 3.9.4
38
İndirgenmiş değer 3.9.5

İndirgenmiş en küçük toplam kopma kuvveti 3.10.16
Kaplama kütlesi 3.1.13
Kaplamalı yassı halat boyutları 3.7.9
Kaplamalı yuvarlak halat boyutları 3.7.8
Karşı sarım 3.8.6
Katı polimer dolgulu halat 3.6.3.2
Katı polimer dolgulu ve kaplamalı halat 3.6.3.3
Katı polimer kaplamalı halat 3.6.3.1
Katı polimer öz 3.3.4
Katları çok işlemle oluşturulan demet 3.2.12
Kompakt (kalıpta dövülmüş) halat 3.6.1.6
Kompakt demet 3.2.15
Kompakt demetli halat 3.6.1.5
Koruma maddesi 3.4.3
Lif öz 3.3.2
Merkez telleri 3.1.4
Oval demet 3.2.4
Ölçülen değer 3.9.6
Ölçülen halat uzunluğu 3.7.12
Ölçülen halat uzunluk kütlesi 3.10.8
Ölçülen indirgenmiş toplam kopma kuvveti 3.10.18
Ölçülen kısmi büküm kaybı 3.10.22
Ölçülen kısmi büküm kayıp faktörü 3.10.25
Ölçülen kopma kuvveti 3.10.13
Ölçülen metalik enine kesit alanı 3.10.5
Ölçülen toplam büküm kaybı 3.10.21
Ölçülen toplam büküm kayıp faktörü 3.10.24
Ölçülen toplam kopma kuvveti 3.10.17
Örgülü halat 3.6.1.8
Öz 3.3.1
Öz telleri 3.1.5
Özü kaplanmış halat 3.6.3.4
Paralel katlı demet 3.2.7
Paralel sarımlı halat 3.6.1.4
Seale konstrüksiyon 3.2.8
Son işlem ve kaplama kalitesi 3.1.12
Spiral demetli halat 3.6.2.2
Spiral halat 3.6.2.1
Spiral halat yapım uzunluğu 3.7.16
Şekillendirilmiş demet boyutları 3.7.5
Şekillendirilmiş tel boyutu 3.7.3
Tam kenetli halat 3.6.2.4
Tam ön şekillendirilmiş halat 3.11.3
Tek katlı demet 3.2.6
Tek katlı halat 3.6.1.2
Tel katları 3.1.7
Telin çekme mukavemet sınıfı 3.1.10
Telin çekme mukavemeti 3.1.11
Tur 3.11.2
Üçgen demet 3.2.3
Warrington konstrüksiyon 3.2.9
Yardımcı tel veya demet 3.1.9
Yarı kenetli halat 3.6.2.3
Yassı halat 3.6.1.10
Yassı halat boyutları 3.7.7
Yassı şerit demet 3.2.5
Yuvarlak demet 3.2.2
Yuvarlak demet boyutu 3.7.4
39
Yuvarlak dış tel boyutu 3.7.2

Yuvarlak halat boyutu 3.7.6
Yuvarlak tel boyutu 3.7.1
Yük taşıyıcı teller 3.1.6
40
Ek ZA
(Bilgi için)
Bu standardın AB direktifleri ile ilişkisi

Bu standard, AB komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği’nin (EFTA), CEN’e verdiği talimatla hazırlanmış
olup, 98/79/EC nolu direktifle güncelleştirilen 98/37/EC nolu Makine Direktifinin temel kurallarını destekler.
Bu standarda uygunluk, söz konusu direktife ve ilgili EFTA düzenlemelerine uygunluğun bir aracıdır.
Uyarı: Bu standardın kapsamındaki ürüne/ürünlere diğer kurallar ve diğer AB direktifleri de uygulanabilir.
41
Kaynaklar
ISO 4345:1998,0, Steel wire ropes safety – Part 1: General requirements.
42

S-50 Ts en 12385-2 (Halatlar) İptal ! Yerine Gelen Ts en 12385-1+a2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

S-50 Ts en 12385-2 (Halatlar) İptal ! Yerine Gelen Ts en 12385-1+a2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TÜRK STANDARDI

ÇELİK TEL HALATLAR – GÜVENLİK –

Steel wire ropes – Safety – Part 2: Definitions, designation

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Kalite Sistem Belgesi

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

− TS EN 12385 seri standardlarının kabulü ile TS 1918 (1995) iptal edilmiştir.

Bölüm 1: Genel kurallar

Bölüm 2: Tarifler, kısa gösteriliş ve sınıflandırma

Bölüm 3:Kullanım ve bakım bilgileri

Bölüm 4: Genel kaldırma uygulamaları için demetli halatlar

Bölüm 5: Asansörler için halatlar

Bölüm 6: Maden kuyuları için demetli halatlar

Bölüm 7: Maden kuyuları için kenetli halatlar

Bölüm 10: Genel yapı elemanı olarak kullanlan spiral halatlar

Çelik tel halatlar – Güvenlik –

Bu standard, yayımlanma tarihinden sonra imâl edilen halatlar için uygulanır.

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

3.1.1 Dış teller

3.1.3 Dolgu telleri

3.1.4 Merkez telleri

3.1.6 Yük taşıyıcı teller

3.1.7 Tel katları

Not - Dolgu telleri ayrı bir kat oluşturmaz

3.1.8 Bağlantı teli veya demeti

3.1.9 Yardımcı tel veya demet

3.1.10 Telin çekme mukavemeti sınıfı (R)

3.1.11 Telin çekme mukavemeti (Rm)

3.1.12 Son işlem ve kaplama kalitesi

3.1.13 Kaplama kütlesi

3.2 Demet çeşitleri

3.2.2 Yuvarlak demet

a) Tek merkez telli demet b) 1-6 merkez yapılı demet

Şekil 1 - Farklı merkezli yuvarlak demet

3.2.3 Üçgen demet (V)

Şekil 2 - Üçgen (V) merkez telli üçgen demet

3.2.4 Oval demet (Q)

Şekil 3 - Oval şekilli merkezi olan oval demet

3.2.5 Yassı şerit demet (P)

Şekil 4 - Düz şerit demet

3.2.6 Tek katlı halat

Şekil 5 - Tek katlı demet

3.2.7 Paralel katlı demet

Not 1 - Eşit katlı olarak da bilinir.

3.2.8 Seale konstrüksiyon

Şekil 6 - Seale konstrüksiyon

3.2.9 Warrington konstrüksiyon

Şekil 7 - Warrington konstrüksiyon

3.2.10 Filler konstrüksiyon

Şekil 8 - Filler konstrüksiyon

3.2.11 Birleşik paralel kollu

Şekil 9 - Birleşik paralel katlı, örnek: Warrington-Seale

3.2.12 Katları çok işlemle oluşturulan demet

3.2.13 Çapraz sarım (M)

3.2.14 Bileşik sarım (N)

3.2.15 Kompakt demet (K)

a) Sıkıştırmadan önceki demet b) Sıkıştırmadan sonraki demet

Şekil 10 - Yuvarlak kompakt demet

3.3.2 Lif öz (FC)

3.3.3 Çelik öz (WC)

3.3.4 Katı polimer öz (SPC)