BORANG SEMAKAN KESAHAN PAKAR UNTUK FASA PEMBANGUNAN

Assalamualaikum wbt. dan Selamat Sejahtera

Yang Berbahagia Datuk/Dato’/Datin/Prof./Prof. Madya/Dr./Tuan/Puan/Cik

Borang soal selidik ini dikemukakan bertujuan untuk mendapatkan kesepakatan pakar terhadap
bahagian, komponen-komponen utama dan item-item yang diperlukan untuk Fasa Pembangunan
bagi kajian bertajuk Development of a Screening Model (ScreAEnt) for Zakah Capital
Assistance Scheme at all Zakah Institutions in Malaysia.

Pelantikan Yang Berbahagia Datuk/ Dato'/ Datin/ Prof./ Prof.Madya/ Dr./ Tuan/ Puan/ Cik
sebagai panel pakar amat dihargai bagi menyumbangkan idea, menambahbaik serta
mengesahkan kandungan yang mengandungi 3 bahagian (Demografi Pemohon, Set Induksi serta
kesemua komponen yang mengandungi 99 item) untuk kajian ini.

Instrumen ini adalah SULIT dan bertujuan AKADEMIK. Tempoh penilaian adalah selama 2
minggu.

Maklumat Penyelidik
Nama penyelidik : Noor Fazni binti Harun
Penyelia : Profesor Madya Dr. Asmak binti Ab Rahman
Jabatan : Syari’ah dan Ekonomi
Fakulti : Akademi Pengajian Islam
Universiti : Universiti Malaya
Jika terdapat sebarang kemusykilan mengenai inventori ini, penyelidik boleh dihubungi
menerusi e-mel: fazniharun18@gmail.com atau di talian: 013-3606968.

LATAR BELAKANG KAJIAN

Selain bantuan sarahidup, pemberian bantuan modal zakat oleh institusi zakat kepada golongan
asnaf dilihat dapat membantu golongan tersebut dalam meningkatkan taraf hidup, mengubah
status ekonomi sekaligus mampu menukar status mereka daripada penerima zakat (mustahiq)
kepada pembayar zakat (muzakki). Namun, sehingga kini, didapati usaha yang dilaksanakan oleh
institusi zakat ini masih gagal dalam melahirkan lebih ramai asnaf berstatus usahawan
memandangkan peratusan yang berjaya keluar dari kepompong kemiskinan masih berada pada
peringkat yang sangat rendah. Terdapat penemuan kajian di mana berlaku ‘manipulasi tujuan’
oleh golongan asnaf yang memohon bantuan, menyebabkan bantuan modal yang diperolehi telah
digunakan secara tidak berhemah serta menyimpang daripada matlamat asal. Berdasarkan
temubual yang dijalankan bersama para pegawai zakat di beberapa negeri terpilih sebelum ini,
1
pengkaji mendapati sehingga kini, belum ada satu pun instrumen/ alat/ inventori yang khusus
untuk menilai kelayakan sebenar asnaf untuk diberikan zakat dalam bentuk bantuan modal
perniagaan.

Sehubungan dengan itu, pengkaji telah membangunkan satu cadangan berbentuk inventori
saringan bagi membantu pihak zakat dalam mengurangkan ralat kesilapan dalam proses
pemilihan asnaf bagi bantuan modal zakat.

KERANGKA KONSEPTUAL KAJIAN

KOMPONEN SARINGAN
Komitmen asnaf terhadap perniagaan.
Sikap asnaf dalam perniagaan.
Minat asnaf terhadap perniagaan.
Motivasi dalam perniagaan.
Kebolehan berniaga.
Kemahuan dalam mendalami ilmu perniagaan INVENTORI SARINGAN BAGI SKIM BANTUAN MODA
Kemampuan fizikal dan mental dalam menangani perniagaan
Keperibadian asnaf
Amalan beragama

 
(Olivier, Hipp, dan Huffman , 2010; Hord: 2004)

2
PANDUAN MENGISI BORANG SEMAKAN PAKAR

YBhg. Datuk/ Dato’/ Datin/ Prof./ Prof. Madya/ Dr./ Tuan/ Puan/ Cik,

Borang soal selidik ini merupakan instrumen yang mengandungi bahagian, komponen dan
elemen bagi menyaring usahawan asnaf yang ingin mendapatkan bantuan zakat berbentuk modal
perniagaan. Soal selidik ini dibangunkan berdasarkan dapatan daripada kajian temubual yang
telah diadakan di beberapa pusat zakat terpilih dan dapatan kajian-kajian lepas.

Borang soal selidik ini terbahagi kepada 4 bahagian, iaitu:

Bahagian A: Demografi Pakar
Bahagian B: Maklumat Demografi Pemohon
Bahagian C: Set Induksi
Bahagian D: Komponen dan Item Inventori Saringan

Bahagian A merupakan Demografi Pakar yang perlu diisi oleh pihak YBhg.Datuk/Dato'/Datin/
Prof./ Prof. Madya/ Dr./ Tuan/ Puan/ Cik bagi menerangkan identiti dan pengalaman pakar;

Bahagian B merupakan bahagian Demografi Pemohon untuk dinilai bagi mendapatkan

kesepakatan pakar dari segi kesesuaian, bahasa, kejelasan dan ketepatan item bagi dimasukkan
ke dalam inventori saringan;

Bahagian C merupakan Set Induksi untuk dinilai bagi mendapatkan kesepakatan pakar dari segi
kesesuaian, bahasa, kejelasan dan ketepatan item bagi dimasukkan ke dalam inventori saringan.
Bahagian ini bertujuan untuk menerapkan elemen kerohanian dan jati diri asnaf dalam
melaksanakan perniagaan; dan

Bahagian D merupakan Inventori Saringan yang mengandungi komponen dan item saringan
kegunaan pegawai zakat dalam proses pemilihan asnaf bagi bantuan modal zakat.

Justeru, saya memohon jasa baik YBhg.Datuk/Dato'/Datin/ Prof./ Prof. Madya/ Dr./ Tuan/ Puan/
Cik untuk menilai penyataan komponen dan item berdasarkan aturan berikut:

1. Pakar dikehendaki memilih SATU SAHAJA skala dengan menandakan ( √ ) bagi setiap item
berpandukan skala di bawah:

Teramat
Tidak Sangat Tidak Sederhana Setuju Sangat Teramat
Setuju Tidak Setuju Setuju Setuju Setuju Setuju
1 2 3 4 5 6 7

2. YBhg. Datuk/ Dato'/ Datin/ Prof./ Prof. Madya/ Dr./ Tuan/ Puan/ Cik sangat dialu-alukan
untuk memberikan sebarang cadangan dengan a) menambah dan/atau b) menolak item yang
difikirkan kurang sesuai. Penambahbaikan item adalah berdasarkan kepada a) penyataan
yang diberikan dalam bahagian “konseptual” dan/ atau b) item dalam ruangan “item”.

3. Mengutarakan sebab ketidaksuaian item (jika ada) di ruangan komen.

3
BAHAGIAN A: DEMOGRAFI PAKAR

Tandakan ( √ ) dalam kotak yang disediakan.

1. Jantina 1 Lelaki
2 Perempuan

2. Nama institusi/ :__________________________________

kementerian

3. Jabatan/bahagian :_______ ___________________________

4. Jawatan : __________________________________

5. Status pekerjaan: 1 Profesional Akademik

2 Profesional Bukan Akademik
3 Lain-lain (Nyatakan:__________________________)

6. Bidang 1 Keusahawanan
kepakaran : 2 Zakat
3 Pengurusan Operasi
4 Lain-lain (Nyatakan:_______________________)

7. Pengalaman 1 1- 5 tahun
kepakaran: 2 6-10 tahun
3 11-15 tahun
4 16-20 tahun
5 Lebih 20 tahun

PANDANGAN PANEL PENILAI KESAHAN ULASAN TAMBAHAN (JIKA

INSTRUMEN BERKENAAN BAHAGIAN INI: ADA):

1. Sesuai dimasukkan ke dalam instrumen Ya

Tidak

2. Format yang bersesuaian Ya Tidak

3. Saiz tulisan sesuai dan mudah dibaca Ya

Tidak

4
 4. Bahasa yang digunakan mudah Ya Tidak
untuk difahami

BAHAGIAN B: MAKLUMAT DEMOGRAFI PEMOHON

1. Nama penuh :__________________________

2. No kad pengenalan :_____________________
3. Umur :______ tahun
4. Jantina Lelaki Perempuan
5. Bangsa Melayu Cina India Lain-lain: _______________

6. Alamat tempat tinggal sekarang:________________________________________________

_____________________________________________________________________________

7. Alamat perniagaan (Jika ada):__________________________________________________

_____________________________________________________________________________

8. Alamat e-mel (jika ada):__________________________

9. No. telefon (jika ada)/ telefon bimbit (jika ada):____________________________

10. Barangan/ produk/ perkhidmatan yang diniagakan (atau ingin diniagakan):

_________________________________________________________________

11. Bentuk perniagaan: Milikan Tunggal Perkongsian

12. Nama syarikat (jika ada):____________

13. No. pendaftaran syarikat (jika ada):_______________

14. Tarikh Didaftarkan (jika ada):_____________

15. Tahap pendidikan tertinggi

5
 Tidak bersekolah MCE/SPM
Tadika STPM/ Sijil
Sekolah rendah Diploma
Pondok / Tahfiz Ijazah
SRP/PMR/PT3 Master

16. Tahap Kesihatan:

Sihat
Sihat & Orang Kelainan Upaya (Boleh bekerja)
Orang Kelainan Upaya (Boleh bekerja)
Sakit Kronik (Boleh bekerja)
Sakit Kronik & Orang Kelainan Upaya (Boleh bekerja)

17. Jenis Kecacatan:

Tiada Cacat Mental (Boleh bekerja) Cacat Fizikal (Boleh bekerja)

18. Kemahiran: (Contoh menjahit, membaiki peralatan elektrik, membuat kek dan sebagainya)
Ada: (nyatakan jenis kemahiran): ____________________
Tiada

19. Pengalaman berniaga:

Ada (nyatakan tempoh pengalaman berniaga): ____________ Tiada

20 Aset: (Contoh: motosikal -1 buah, peti sejuk beku-2 buah, mesin pengadun roti-1 buah dan
sebagainya)
Ada (nyatakan jenis aset dan bilangan):
i.______________________ iv .______________

ii._____________________ v.______________

iii._____________________ vi .______________

Tiada

PANDANGAN PANEL PENILAI KESAHAN ULASAN TAMBAHAN (JIKA

INSTRUMEN BERKENAAN BAHAGIAN INI: ADA):

1. Sesuai dimasukkan ke dalam instrumen Ya

6
 Tidak

2. Format yang bersesuaian Ya Tidak

3. Saiz tulisan sesuai dan mudah dibaca Ya

Tidak

4. Bahasa yang digunakan mudah Ya Tidak

untuk difahami

BAHAGIAN C: SET INDUKSI

1. Islam Tidak Menggalakkan Kemalasan
Ibnu Majah melaporkan daripada Anas bin Malik r.a., bahawa ada seorang lelaki Ansar pergi
menemui Nabi Muhammad SAW untuk memohon bantuan. Maka berlakulah perbualan yang
panjang antara Nabi SAW dengan lelaki itu. Nabi SAW bertanya adakah dia mempunyai sesuatu
di rumahnya yang boleh dijadikan modal?. Namun lelaki itu menjawab ‘tiada’. Lalu Nabi SAW
pun membantu. Dua barangan Baginda dijual, dan untungnya dua dirham. Satu dirham dijadikan
modal dan dibelikan kapak untuk lelaki itu. Maka disuruhnya lelaki itu mencari kayu api di
Madinah, iaitu sebuah kawasan yang dikelilingi padang pasir dan padang batu yang gersang.
Agak mustahil untuk memperolehi kayu di kawasan seumpama itu namun Nabi SAW
memberikan tempoh selama 15 hari dan menyuruhnya datang lagi menemui Nabi SAW. Sebaik
berakhirnya 15 hari, lelaki itu kembali dengan wajah yang penuh dengan senyuman. Dia
memberitahu Nabi SAW yang di tangannya ada 15 dirham, hasil jualan kayu api. Maka kata
Nabi SAW :

“Sesungguhnya ini adalah lebih baik dari dari kamu datang meminta-minta
kerana perbuatan meminta-minta itu akan merosakkan wajah kamu pada hari
akhirat. Sesungguhnya meminta-minta itu hanya untuk yang sangat miskin, orang
yang kerugian teruk atau darah yang menyakitkan.”
2. Peniaga Yang Jujur Akan Bersama-Sama Rasulullah SAW Di Akhirat
Daripada riwayat al-Imam at-Tarmizi, Baginda SAW bersabda lagi,
“Peniaga yang dapat dipercayai dan beramanah, akan bersama para Nabi,
orang-orang yang dapat dipercayai dan orang-orang yang mati syahid”
3. Larangan Memohon Zakat Bagi Yang Mampu
Sabda Nabi Muhammad SAW (sebagaimana yang diriwayatkan oleh Ahmad) yang bermaksud:

“Barang siapa meminta diberikan kepadanya bahagian zakat, pada hal dia
(sudah) memiliki kadar (yang) dapat mencukupkan keperluannya, maka orang itu
sebenarnya memperbanyakkan api neraka.”

7
4. Sabar Dengan Ujian
Di dalam kehidupan, manusia tidak lari dari menghadapi cabaran kehidupan. Oleh itu, kita
haruslah bersedia dan sabar dengan setiap dugaan dan ujian daripada Allah SWT bersesuaian
dengan maksud hadis yang diriwayatkan oleh Muslim. Daripada Abu Said al-Khudri, Nabi
Muhammad SAW bersabda:

“Sesungguhnya dunia adalah manis dan indah. Allah telah menjadikan kamu
sebagai khalifah di dunia. Lalu Allah melihat bagaimana kamu beramal.”

PANDANGAN PANEL PENILAI KESAHAN ULASAN TAMBAHAN (JIKA

INSTRUMEN BERKENAAN BAHAGIAN INI: ADA):

1. Sesuai dimasukkan ke dalam instrumen Ya Tidak

2. Format yang bersesuaian Ya Tidak

3. Saiz tulisan sesuai dan mudah dibaca Ya Tidak

4. Bahasa yang digunakan mudah Ya Tidak

untuk difahami

8
9
BAHAGIAN D: INVENTORI SARINGAN

KOMPONEN 1: KOMITMEN ASNAF TERHADAP PERNIAGAAN

BI KONSEPTUAL ITEM SKALA KOMEN PAKAR
L 1 2 3 4 5 6 7

Konsep komitmen pada Saya berhasrat menjalankan

dasarnya dapat perniagaan
didefinisikan sebagai sendiri
1 niat untuk melanjutkan
sebuah tindakan.1

Komitmen usahawan Saya memulakan perniagaan

asnaf diukur melalui bersumberkan modal sendiri.
kesanggupan mereka
memulakan perniagaan
2 terlebih dahulu dengan
modal sendiri2

Komitmen adalah Saya sanggup bangun di awal

3 kesediaan untuk pagi untuk menjalankan
memberikan waktu dan perniagaan saya
energi untuk sesuatu
yang diyakini, atau
janji atau keputusan
yang tegas untuk
1
Agnew, Christopher. “Commitment, Theories and Typologies.” Encyclopedia of Human Relationships Department, no. http://docs.lib.purdue.edu/psychpubs/28
(2009), diakses dari: https://doi.org/10.4135/9781412958479.n83, 2
2
Pegawai-pegawai zakat (MAIDAM, MAIWP, MUIP dan LZNK), dalam temubual penulis bersama pegawai zakat di MAIDAM (22hb Februari 2020), MAIWP
(3hb Mac 2020), MUIP (12hb Mac 2020) dan LZNK (28hb September 2020)

10
 melakukan sesuatu.3 Saya sanggup bekerja lebih
4 masa untuk memastikan
perniagaan saya mencapai
kejayaan

Saya sanggup menamatkan

urusan perniagaan harian
agak lewat sekiranya
5 diperlukan oleh pelanggan

Pada peringkat awal Saya berazam untuk

6 sebuah perniagaan, mengembangkan perniagaan
usahawan amat saya
memerlukan komitmen,
keazaman dan Saya tabah dalam
7 ketabahan bagi menghadapi segala cabaran
menghadapi segala dan masalah dalam
cabaran, rintangan, perniagaan
masalah dan kegagalan
dalam mengembangkan
Saya bersungguh-sungguh
8 perniagaan.4 ingin memajukan perniagaan
saya
SILA KEMUKAKAN CADANGAN TAMBAHAN ITEM (JIKA ADA):

3
Commitment, Cambridge Dictionary, an Online Dictionary, diakses pada 22hb. Oktober 2020, dictionary.cambridge.org.
4
Rosli Mahmood, Azrain Nasyrah Mustapa, Rosli Mohd Saad, Mohamad Yusop Mohamad Jani, Norria Zakaria, Syahrina Abdullah, Ahmad Khairi Yahya, Hoe
Chee Hee, Shamsul Huda Abdul Rani, Muhammad Shukri Bakar, Shiza Sa’atar, Lily Julienti Abu Bakar dan Habshah Bakar, Prinsip-Prinsip Keusahawanan
Pendekatan Gunaan Edisi Kedua, Cengage Learning (2010), 27.

11
KOMPONEN 2: SIKAP ASNAF DALAM PERNIAGAAN
BIL KONSEPTUAL ITEM SKALA KOMEN
1 2 3 4 5 6 7

Sikap keusahawanan boleh dirujuk Saya mempunyai

1 sebagai pertimbangan atau kecenderungan untuk
kecenderungan individu untuk memiliki perniagaan
memiliki, menubuhkan dan sendiri
menjalankan perniagaan.5

2 Islam memberi pengiktirafan yang Saya ingin

tinggi kepada orang yang bekerja.6 menjadikan
“Sesungguhnya Allah SWT perniagaan ini
mencintai orang mukmin yang sebagai pekerjaan
bekerja.” utama saya
(Hadis riwayat al-Hakim, at-
Tirmidzi dan al-Baihaqi).

Saya ingin beroleh

rahmat dari Allah
3 SWT dengan bekerja
sendiri

Saya yakin, dengan

hasrat dan keinginan
untuk menjadi

5
Crant, J. M. The Proactive Personality Scale as A Predictor of Entrepreneurial Intentions. Journal of Small Business Management 34(3) (1996), 42
6
Buerah Tunggak dan Hussin Salamon, “Pengaruh Faktor-Faktor Demografi Terhadap Budaya Niaga Usahawan Bumiputera Muslim,” Jurnal Kemanusiaan 20
(2010): 2001–2010, 20

12
 4 usahawan akan
menghasilkan
kejayaan kepada
perniagaan saya

Faktor yakin kepada diri sendiri Saya yakin bahawa

5 merupakan faktor penentu yang saya mampu
signifikan kepada kejayaan menjalankan
usahawan. Apabila wujud perniagaan sendiri
keyakinan diri yang tinggi dalam
diri usahawan, ini dapat
meningkatkan kemajuan mereka Saya yakin bahawa
untuk terus bersaing dengan apa saya mampu
6 jua bentuk persekitaran.7 bersaing dengan
usahawan lain dalam
bidang perniagaan
yang saya ceburi

Ajaran Islam membenci sikap Sikap malas dan

7 malas dan tidak mahu berusaha tidak mahu berusaha
untuk memenuhi keperluan hidup. akan menghalang
8

saya memenuhi
keperluan hidup

Tegahan Islam terhadap sikap Saya akan

8 malas berusaha adalah kerana ia menghadapi
boleh menyebabkan kemiskinan kesukaran hidup jika

7
Hasnah Ali, Norhafizah Abdul Razak dan Sanep Ahmad, “Faktor Mempengaruhi Kejayaan Usahawan Peruncitan Melayu: Satu Kajian Kes,” dalam Prosiding
Perkem V, vol. 2, (2010), 149.
8
Buerah, Pengaruh Faktor-Faktor Demografi Terhadap Budaya Niaga Usahawan Bumiputera Muslim, 23.

13
 dan kesusahan hidup.9 mempunyai sikap
malas

Sikap malas ditegah dalam Islam Saya percaya bahawa

kerana ia boleh menyebabkan kemiskinan boleh
9 berlakunya penyelewengan membawa
aqidah10 sebagaimana hadis Nabi kekufuran*
Muhammad SAW yang sekiranya sikap itu
bermaksud; “Kemiskinan itu tidak diubah.
hampir kepada kekufuran” (Hadis
riwayat Abu Nu’aim). *Kekufuran: Kufur
yang dimaksudkan
adalah kufur nikmat
Allah/ tidak
mensyukuri nikmat
yang dikurniakan

Sikap bertanggung jawab turut Saya merupakan

menjadi sikap yang mempengaruhi seorang yang
10 keberhasilan penerima zakat bertanggungjawab
produktif.11 (al-mas’uliyah)
terhadap semua
urusan dalam
perniagaan saya

Saya

9
Ibid.
10
Ibid.
11
Muhammad Haris Riyaldi, “Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Keberhasilan Penerima Zakat Produktif Baitul Mal Aceh: Satu Analisis,” Jurnal Perspektif
Ekonomi Darussalam 1, no. 2 (2015), 199.

14
 bertanggungjawab
terhadap kualiti
11 barangan/
perkhidmatan yang
saya jual

Saya
bertanggungjawab
dalam melaksanakan
12 amanah daripada
pihak institusi zakat,
pembayar zakat dan
semua golongan
asnaf agar
menggunakan modal
yang diberikan
sebaik mungkin.

Ketekunan membentuk sikap dan Saya seorang yang

13 tingkah laku usahawan yang tekun dalam
mencerminkan personalitinya.12 menjalankan
perniagaan saya
Ketekunan dalam berusaha
merupakan faktor yang
berpengaruh dalam mencapai Saya seorang yang
14 keberhasilan seorang pengusaha.13 rajin dalam
menguruskan
Sikap tekun, rajin berusaha dan perniagaan saya.

12
Noraihan Mohamad, Mohd Sobhi Ishak dan Sabrina Mohd Rashid, “Pengaruh Personaliti Usahawan Islam Terhadap Kepercayaan Dalam Mengukuhkan
Komitmen Dan Kesetiaan Pelanggan,” International Journal of Islamic Business 2, no. 1 (2017), 25
13
Muhammad Haris Riyaldi, “Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Keberhasilan Penerima Zakat Produktif Baitul Mal Aceh: Satu Analisis, 195.

15
 kebolehan berkomunikasi dengan
baik merupakan sikap yang perlu Saya boleh
dipunyai untuk menjadi seorang berkomunikasi*
usahawan Muslim yang berjaya.14 dengan baik bagi
melaksanakan
perniagaan saya.
15
*Berkomunikasi:
boleh bertutur/
bercakap dengan
jelas dan difahami
oleh orang lain atau;
boleh menggunakan
bahasa isyarat bagi
golongan OKU dan
dapat difahami oleh
orang lain

Ketabahan dalam menghadapi

kesukaran memainkan peranan Saya seorang yang
penting dalam keputusan untuk tabah dalam
16 menjadi seorang usahawan dan menghadapi segala
seterusnya berjaya dalam peranan cabaran dalam
ini.15 perniagaan bagi
mencapai kejayaan

Peluang untuk berniaga lebih luas

17 bagi mereka yang berani Saya berani untuk
menghadapi

14
Buerah, Pengaruh Faktor-Faktor Demografi Terhadap Budaya Niaga Usahawan Bumiputera Muslim, 23.
15
Robert A. Baron dan Gideon D. Markman, “Person-Entrepreneurship Fit: The Role of Individual Difference Factors in New Venture Formation,” Journal of
Business Venturing, no. November (2014): 1–24, ftp://ns1.ystp.ac.ir/YSTP/3/E- Book 1 (G)/E- book/entrepreneurship/31.PDF, 15

16
 menceburi bidang perniagaan.16 sebarang risiko
dalam perniagaan
Usahawan adalah seorang yang
bercirikan inovatif, pandai mencari Saya akan bangkit
18 peluang serta berani untuk semula jika saya
menanggung risiko. 17
gagal dalam
perniagaan dan
berusaha mencari
peluang baru yang
lebih inovatif
SILA KEMUKAKAN CADANGAN TAMBAHAN ITEM (JIKA ADA):

16
Mohd Sabri Abdul Ghafar et al., “Model Pembangunan Usahawan Asnaf Maidam (PUASMA),” Proceedings of the International Conference on Islam,
Development and Social Harmony in Southeast Asia (2017), 112.
17
Azman Abdul Rahman et al., “Memformulasi Model Produktif Pembangunan Program Usahawan Bagi Memperkasakan Ekonomi Golongan Asnaf,”
Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia Ke-9, (2014), 192

17
KOMPONEN 3: MINAT ASNAF TERHADAP PERNIAGAAN
BI KONSEPTUAL ITEM SKALA KOMEN
L 1 2 3 4 5 6 7

Minat yang mendalam Saya mempunyai minat yang

terhadap bidang mendalam dalam
1 keusahawanan akan keusahawanan. Oleh sebab itu
mendorong seseorang saya menceburi bidang
individu untuk perniagaan.
menceburi bidang
keusahawanan.18

Usahawan yang Saya akan berusaha

2 meminati bidang bersungguh-sungguh untuk
keusahawanan akan menguruskan perniagaan
bekerja keras serta dengan berkesan
dapat menguruskan
sumber dengan
berkesan.19
Saya akan bekerja keras dengan
3 menggunakan semua sumber
yang ada untuk menjayakan
perniagaan saya

Bantuan modal Saya minat berniaga kerana

4 diberikan adalah dorongan dari dalam diri sendiri
berdasarkan minat
kerana usaha
18
Rosli Mahmood et al., Prinsip-Prinsip Keusahawanan, 24.
19
Ibid.

18
 membangunkan Saya minat untuk berniaga
5 usahawan bukan barangan/ perkhidmatan yang
dengan membentuk saya sukai
mereka, tetapi mereka
sendiri yang
membentuk diri
mereka, berasaskan
minat sesuatu bidang
yang diceburi.20

Asnaf yang menceburi

bidang perniagaan, Saya percaya dengan minat
jika dilakukan atas serta kemahiran dan
dasar minat, pengalaman yang saya miliki,
pengalaman dan saya akan berjaya dalam
6 kemahiran akan lebih perniagaan
berjaya.21

Pemboleh ubah di
7 tahap keluarga Saya minat berniaga kerana
individu, contohya faktor dorongan keluarga
seperti mempunyai ibu
bapa yang memiliki
perniagaan keluarga,
8 meningkatkan Saya minat berniaga kerana ada
kemungkinan di kalangan keluarga saya yang
seseorang itu berminat telah berjaya dalam perniagaan
untuk memiliki
perniagaan sendiri22
20
Muhammad Anas Ibrahim, “Pembiayaan Mikro Dalam Kalangan Usahawan Asnaf Di Lembaga Zakat Selangor (LZS)” (2018),
https://doi.org/10.1017/CBO9781107415324.004, 134
21
Ibid, 169
22
Charles H. Matthews dan Steven B. Moser, “Family Background and Gender: Implications for Interest in Small Firm Ownership,” Entrepreneurship and
Regional Development 7, no. 4 (1995): 365–77, https://doi.org/10.1080/08985629500000023, 375

19
 Saya minat berniaga apabila
9 melihat ramai sahabat saya
yang telah keluar dari status
asnaf dengan berniaga

SILA KEMUKAKAN CADANGAN TAMBAHAN ITEM (JIKA ADA):

20
KOMPONEN 4: MOTIVASI DALAM PERNIAGAAN
BI KONSEPTUAL ITEM SKALA KOMEN
L 1 2 3 4 5 6 7

Motivasi dipacu melalui Saya bersemangat dan

dorongan ke arah kejayaan. mempunyai keupayaan
Dorongan ini bermakna untuk mencapai
usahawan mempunyai semangat kejayaan dalam
dan keupayaan untuk maju ke perniagaan saya.
1 hadapan.23

Apabila sesuatu projek Saya akan sedaya

dimulakan, usahawan akan upaya menguruskan
sedaya upaya cuba menyiapkan perniagaan ini
2 projek tersebut bagi mencapai sehingga matlamat
matlamatnya24 saya untuk keluar dari
golongan asnaf
tercapai

Usahawan adalah seorang Saya mempunyai

3 individu yang mempunyai kemahuan dan sentiasa
kemahuan dan sentiasa mencari peluang untuk
memburu peluang. 25 memajukan
perniagaan saya

Usahawan menilai peluang Saya akan

perniagaan dengan tujuan menggunakan peluang

23
Benson Honig, “What Determines Success? Examining the Human, Financial, and Social Capital of Jamaican Microentrepreneurs,” Journal of Business
Venturing 13, no. 5 (1998): 371–94, https://doi.org/10.1016/S0883-9026(97)00036-0., 376
24
Rosli Mahmood et al., Prinsip-Prinsip Keusahawanan Pendekatan Gunaan Edisi Kedua, 25
25
Mubarak Mohd Zain, Konsep Keusahawanan Islam: Terminologi, Kerohanian Dan Al-Falah, Konsep Keusahawanan Sosial Islam: Suatu Pengenalan, (2015), 5.

21
 4 meraih keuntungan.26 menjalankan
perniagaan ini untuk
meraih keuntungan

Menjalankan perniagaan juga Saya sedar bahawa

adalah sebahagian daripada menjalankan
5 tugas Khalifah Allah. 27 perniagaan adalah
sebahagian daripada
Usahawan mengembangkan tugas Khalifah Allah.
perniagaannya dengan melabur Oleh itu, saya
sebahagian hartanya, namun di bertanggungjawab
sepanjang usahanya ia sedar untuk menjalankan
akan tanggungjawabnya sebagai amanah Allah sebagai
Khalifah Allah28 khalifah.

Kesukaran hidup yang dilalui Saya berazam untuk

oleh seseorang boleh keluar dari kesukaran
mendorong keazaman yang hidup dengan
6 tinggi dan kesungguhan dalam berniaga.
setiap usaha yang dilakukan.29

Formula kejayaan usahawan Saya ingin mencapai

Islam mempunyai perkaitan kejayaan (al-falah) di
yang sangat rapat dengan dunia dan di akhirat
kesejahteraan akhirat. serta mendapat
Usahawan yang berjaya adalah keredhaan Allah SWT
26
Ibid.
27
Rosli Mahmood et al., Prinsip-Prinsip Keusahawanan, 17.
28
Mubarak Mohd Zain, Konsep Keusahawanan Islam: Terminologi, Kerohanian Dan Al-Falah, 5
29
Buerah, Pengaruh Faktor-Faktor Demografi Terhadap Budaya Niaga Usahawan Bumiputera Muslim, 23.

22
 usahawan yang mencapai al- melalui perniagaan.
Falah (kejayaan) iaitu mendapat
7 keredhaan Allah di dunia dan di
akhirat.30

SILA KEMUKAKAN CADANGAN TAMBAHAN ITEM (JIKA ADA):

KOMPONEN 5: KEBOLEHAN DAN KEMAHIRAN DALAM PERNIAGAAN

BI KONSEPTUAL ITEM SKALA KOMEN
L 1 2 3 4 5 6 7

Punca asnaf zakat tidak Saya mempunyai kebolehan

1 dapat keluar dari untuk menjalankan
kemiskinan ialah kerana perniagaan

30
Rosli Mahmood et al., Prinsip-Prinsip Keusahawanan,17.

23
 mereka kurang
menguasai ilmu-ilmu
keusahawanan, kurang Saya berpengalaman dalam
2 pengalaman dan kurang menguruskan perniagaan saya
kemahiran serta kreativiti
dalam mengeluarkan
sesuatu produk yang Saya mempunyai
3 boleh dipasarkan.31 pengetahuan berkenaan
barangan/perkhidmatan yang
Kekurangan kebolehan saya niagakan
didapati menjadi punca
kegagalan usahawan.32
Saya tahu cara untuk
4 merancang jadual harian
perniagaan saya

5 Bagi penentuan harga, Saya tahu menetapkan harga

peniaga biasanya barang yang saya niagakan
menambahkan
keuntungan yang
6 dikehendaki ke atas kos Saya tahu bagaimana untuk
produk33 mengira kos perniagaan

7 Saya tahu bagaimana untuk

mengira keuntungan

Menyimpan rekod
8 kewangan yang baik Saya tahu bagaimana
31
Azman Abdul Rahman et al., Memformulasi Model Produktif Pembangunan Program Usahawan Bagi Memperkasakan Ekonomi Golongan Asnaf, 192
32
Longenecker, C. O., Simonetti, J. L., & Sharkey, T. W. Why organizations fail: The view from the front-line. Management Decision, 37(6). (1999) 503
33
Rosli Mahmood et al., Prinsip-Prinsip Keusahawanan Pendekatan Gunaan Edisi Kedua, 148

24
 memudahkan pemilik merekodkan pembelian dan
perniagaan merancang jualan perniagaan saya
strategi pengembangan
perniagaan.34
Saya tahu dengan menyimpan
rekod perniagaan, saya boleh
9 merancang strategi perniagaan
seterusnya

Perniagaan boleh gagal Saya berniaga pada masa

kerana berbagai sebab, yang sesuai dengan kehendak
antaranya kesesuaian dan permintaan pelanggan
10 masa memasuki pasaran35

Adalah penting bagi Saya berniaga di tempat yang

usahawan memastikan sesuai dengan keadaan
produk sampai dengan barangan/ perkhidmatan yang
11 mudah kepada saya niagakan
pelanggan. Berniaga di
lokasi yang strategik
adalah salah satu faktor
yang menentukan
kejayaan dan daya maju
perniagaan.36
34
Hazlina Abdul Halim, Jamaliah Said dan Sharifah Nurzehan Syed Yusuf, “Individual Characteristics of the Successful Asnaf Entrepreneurs: Opportunities and
Solutions for Zakat Organization in Malaysia,” International Business and Management 4, no. 2 (2012): 41–49,
https://doi.org/10.3968/j.ibm.1923842820120402.1040, 43
35
Rosli Mahmood et al., Prinsip-Prinsip Keusahawanan, 207
36
Ibid, 206

25
 Persoalan penting yang Saya berniaga
12 tidak boleh diabaikan barangan/perkhidmatan yang
ialah siapakah yang akan saya yakin ada pelanggan
membeli dan
menggunakan produk
yang ditawarkan oleh
usahawan.37

SILA KEMUKAKAN CADANGAN TAMBAHAN ITEM (JIKA ADA):

KOMPONEN 6: KEINGINAN MENDALAMI ILMU PERNIAGAAN

BI KONSEPTUAL ITEM SKALA KOMEN
L 1 2 3 4 5 6 7

Asnaf yang terlibat dalam Saya akan menghadiri

perniagaan perlu menghadiri kursus-kursus latihan
kursus latihan yang yang dicadangkan oleh
dicadangkan oleh institusi pusat zakat untuk
zakah.38 meningkatkan ilmu

37
Ibid.
38
Rosbi Abdul Rahman, Keberkesanan Bantuan Modal Zakat Ke arah Peningkatan Taraf Sosio Ekonomi Golongan Asnaf Fakir dan Miskin. Tesis PhD (2011).
Universiti Kebangsaan Malaysia. Bangi. Selangor

26
 1 dalam perniagaan
Terdapat beberapa faktor
yang menyebabkan usahawan
Melayu tidak mampu
bertahan dan tidak mampu
menjadi lebih hebat walaupun
setelah begitu lama berada di
alam perniagaan. Di antaranya
ialah kurang ilmu dalam
perniagaan yang hendak
diceburi.39

Daripada 534 asnaf yang Saya akan menghadiri

memohon bantuan modal kesemua siri program
zakat, 84.6% tidak pernah latihan dan kemahiran
menyertai kursus latihan yang disediakan oleh
2 keusahawan sebelum pusat zakat bagi
mendapat bantuan modal. meningkatkan
Selepas mendapat modal kemahiran perniagaan
zakat, hanya 16.3% asnaf saya
yang menghadiri kursus
latihan sebanyak 2 kali dan
16.3% hadir lebih daripada 2
kali, sementara 52.4% hanya
hadir sekali dan 15.9% tidak
pernah hadir.40

Statistik menunjukkan mereka

yang menghadiri kursus

39
Hasnah Ali, “Faktor Mempengaruhi Kejayaan Usahawan Peruncitan Melayu: Satu Kajian Kes,”, 143.
40
Rosbi Abdul Rahman, Keberkesanan Bantuan Modal Zakat ke arah Peningkatan Taraf Sosio Ekonomi Golongan Asnaf Fakir dan Miskin. Thesis PhD (2011).
Universiti Kebangsaan Malaysia. Bangi. Selangor.

27
 latihan yang dianjurkan lebih
daripada sekali adalah lebih
komited.41

3 Asnaf yang mempunyai Saya mempunyai

motivasi diri menghadiri motivasi diri untuk
program latihan menghadiri program
keusahawanan.42 latihan dan seminar
keusahawanan

Usahawan perlu memiliki Saya bertanggungjawab

pengetahuan yang luas dan mencari pengetahuan
4 juga kemahiran yang tinggi dan kemahiran dalam
dalam keusahawanan agar perniagaan supaya
kerana mampu bersaing mampu bersaing
dengan pengusaha lain.43 dengan usahawan-
usahawan lain

Kursus latihan atau seminar Saya akan dapat

keusahawanan yang meningkatkan
disarankan oleh institusi zakat pengetahuan saya
boleh meningkatkan dalam pengurusan
pengetahuan dalam perniagaan apabila
5 pengurusan perniagaan.44 menghadiri kursus
latihan dan seminar
41
Ibid.
42
Ibid.
43
Raudha Md. Ramli et al,. “Understanding Asnaf Attitude: Malaysia’s Experience in Quest for an Effective Zakat Distribution Programme.” International Zakat
Conference, (2011) http://www.ukm.my/hairun/kertas kerja/Paper Raudha et al.pdf., 5
44
Ibid, 11

28

Kursus latihan atau seminar
keusahawanan yang
disarankan oleh institusi zakat
6 untuk meningkatkan
penguasaan mereka dalam
perniagaan. 45
Kursus latihan atau seminar
7 keusahawanan yang
disarankan oleh institusi zakat
akan memberi kesan langsung
dalam perniagaan mereka dan
juga sikap usahawan mereka
dalam usaha mengembangkan
perniagaan mereka.46
Jumlah yang gagal dalam
program akan dapat
dikurangkan jika asnaf
mempunyai pengetahuan
45
Ibid, 13
46
Ibid. 14
keusahawanan
Saya akan dapat
meningkatkan
kepakaran dalam
perniagaan dengan
menghadiri kursus
latihan atau seminar
keusahawanan yang
dicadangkan oleh pusat
zakat.
Kursus latihan atau
seminar keusahawanan
yang dicadangkan oleh
pusat zakat akan
memberi kesan kepada
perniagaan dan sikap
saya dalam
mengembangkan
perniagaan
Dengan menghadiri
kursus latihan dan
seminar berkaitan
perniagaan akan
29
 8 dalam pengurusan menguatkan semangat
perniagaan.47 saya untuk menghadapi
cabaran perniagaan.
Kegagalan yang berlaku
dalam jangka masa pendek
(akibat kekurangan ilmu Saya ingin
perniagaan) akan mematahkan meningkatkan ilmu
semangat usahawan. 48 pengetahuan berkenaan
9 perniagaan supaya
dapat mengurangkan
risiko kegagalan

47
Ibid, 15
48
Ibid, 6

30
 Pembangunan sahsiah dan Saya perlu
pemantapan kemahiran melengkapkan ilmu
10 mengurus melalui program berkaitan sahsiah diri
pendidikan dan latihan agar pelaksanaan
keusahawanan berteraskan perniagaan saya tidak
tuntutan nilai dan etika Islam melanggar etika
perlu bagi melahirkan perniagaan menurut
individu usahawan Islam.
Bumiputera Muslim. 49

Usahawan perlu
melengkapkan diri dengan
ilmu berkaitan hukum
muamalah agar perniagaan
tidak bercanggah dengan
peraturan muamalah Islam50

SILA KEMUKAKAN CADANGAN TAMBAHAN ITEM (JIKA ADA):

49
Buerah, Pengaruh Faktor-Faktor Demografi Terhadap Budaya Niaga Usahawan Bumiputera Muslim, 18.
50
Rosli Mahmood et.al., Prinsip-Prinsip Keusahawanan, 18

31
KOMPONEN 7: KEMAMPUAN FIZIKAL DAN MENTAL DALAM MENJALANKAN PERNIAGAAN
BI KONSEPTUAL ITEM SKALA KOMEN
L 1 2 3 4 5 6 7

Saya mempunyai akal yang

1 Asnaf produktif adalah
terdiri daripada mereka
yang mempunyai
kekuatan mental dan
fizikal dan mampu
bekerja.51
2 yang waras dan mampu
sihat yang membolehkan saya
menjalankan perniagaan dengan
baik
Saya mempunyai pemikiran
membuat keputusan yang betul
bagi perniagaan saya

Saya mempunyai tubuh badan

3 yang sihat. Dengan itu saya
mampu menjalankan semua
urusan perniagaan saya.

4 Saya tidak menghidap sebarang

penyakit yang menghalang saya
untuk berniaga
51
Raudha Md. Ramli et al., “Understanding Asnaf Attitude: Malaysia’s Experience in Quest for an Effective Zakat Distribution Programme.” , 5

32
 Keupayaan pengusaha
asnaf untuk menangani Kegagalan adalah cabaran
dan mengatasi cabaran dalam perniagaan.
yang diberikan oleh Dengan kekuatan mental,
persekitaran perniagaan fizikal dan semangat, saya
akan bergantung pada mampu untuk mengatasi
5 kekuatan mental, cabaran dalam persekitaran
fizikal, dan juga perniagaan, termasuklah
semangat pada diri kegagalan.
mereka.52

Keadaan emosi calon

akan membantu Saya mempunyai kawalan
membimbing sikap dan emosi yang baik. Justeru, saya
ciri yang betul akan mampu membuat pertimbangan
6 menjadi syarat dalam yang sesuai untuk perniagaan
proses mengenal pasti saya.
calon usahawan asnaf
yang betul.53

SILA KEMUKAKAN CADANGAN TAMBAHAN ITEM (JIKA ADA):

52
Ibid.
53
Rosbi Abdul Rahman, Keberkesanan Bantuan Modal Zakat ke arah Peningkatan Taraf Sosio Ekonomi Golongan Asnaf Fakir dan Miskin.

33
 KOMPONEN 8: KEPERIBADIAN ASNAF
BIL KONSEPTUAL ITEM SKALA KOMEN
L 1 2 3 4 5 6 7
Seseorang usahawan itu hendaklah
menjadikan sifat-sifat Nabi Saya seorang yang
Muhammad SAW sebagai panduan sentiasa berkata
1 dalam melaksanakan amalan benar (as-siddiq)
keusahawanan iaitu sifat siddiq, dalam menjalankan
amanah, tabligh, fathonah54 perniagaan saya

Usahawan Melayu Muslim perlu

meletakkan sifat amanah dalam Saya tidak
2 memenuhi tuntutan berniaga dan membohongi
berusaha mencari kekayaan pelanggan dan
berlandaskan keredhaan Allah55 orang-orang yang
berurusan dengan
Usahawan bertindak sebagai saya di dalam
perantara bagi pembekal dan perniagaan
pelanggan di samping menjadi
pengambil risiko untuk berjaya
dalam perniagaannya.56 Saya adalah
3 seorang yang jujur
(al-amanah) dalam
melaksanakan
54
Mohd Faisol Ibrahim, Mohd Zulkifli Muhammad dan Suhaina Musani. Konsep Pemasaran Islam dalam Perniagaan Berasaskan Ekonomi Islam bagi Usahawan
Muslim. Prosiding Perkem III, Jilid 1 (2008) ISSN:2231- 962X.), 4
55
Muhammad Ali Hashim, Bisnes – Satu Cabang Jihad. Kertas Kerja Seminar Memartabatkan Ekonomi Islam Melalui Ukhuwah Usahawan Muslim, Anjuran
Dewan Perdagangan Islam Malaysia (DPIM), Cawangan Johor, 23 April. (2002)
56
Isma Addi Jumbri dan Mohamad Zahir Zainudin. Pembangunan Modal Insan Dalam Kalangan Fakir Dan Miskin Sebagai Usahawan: Kajian Kes di Lembaga
Zakat Selangor. Journal of Human Capital Development, 4 (2011), 41.

34
 perniagaan

Saya menjadi
perantara (tabligh)
4 dalam menyediakan
barangan yang
memberi manfaat
untuk kegunaan
oleh orang lain.

Usahawan berjaya tidak Saya tidak

5 menyembunyikan sesuatu demi menyembunyikan
kepentingan perniagaan, malah kebenaran atas
usahawan itu dituntut untuk segala perkara yang
bercakap benar kepada sesiapa melibatkan
pun.57 Ini sejajar dengan apa yang perniagaan saya.
disebutkan di dalam an-Nahl, ayat
90.
Saya tidak
6 berselindung
dengan kualiti
produk yang saya
niagakan

Saya memohon
7 bantuan modal
dengan tujuan
untuk berniaga,
57
Mohd Faisol Ibrahim, Konsep Pemasaran Islam dalam Perniagaan Berasaskan Ekonomi Islam bagi Usahawan Muslim, 7

35
 bukan untuk tujuan
selain berniaga.

Usahawan berjaya hendaklah

8 percaya kepada konsep ihsan di Saya yakin Allah
mana di bawah konsep ini setiap melihat apa yang
individu itu mesti yakin dan saya usahakan
percaya bahawa setiap perkara yang (ihsan)
dibuat seolah-olah Allah SWT
sedang melihat.58 Ini turut
disebutkan di dalam surah al-
Baqarah, ayat 188.

SILA KEMUKAKAN CADANGAN TAMBAHAN ITEM (JIKA ADA):

58
Ibid, 8

36
KOMPONEN 9: AMALAN BERAGAMA
BI KONSEPTUAL ITEM SKALA KOMEN
L 1 2 3 4 5 6 7

Solat fardhu merupakan ibadah Saya melaksanakan

1 asas dalam Islam. Kewajiban solat fardhu lima (5)
solat termasuk perkara yang waktu
dijaga dalam kehidupan walau
2 apapun aktiviti yang dijalankan.
Penerima zakat produktif yang
berjaya mengakui bahawa solat Saya melaksanakan
ialah kewajiban dalam agama solat sebaik masuknya
yang tidak boleh ditinggalkan59 waktu solat

Usahawan perlu melaksanakan Saya melaksanakan

3 amalan fardhu seperti solat, solat tidak kira di mana
puasa dan amalan-amalan lain saya berada
meskipun berhadapan dengan
4 kesibukan dalam perniagaan.
Amalan yang dilarang seperti Saya melakukan solat
riba dan gharar perlu dijauhi fardhu secara berjemaah
kerana ianya menimbulkan
mudarat dan menzalimi orang
lain.60 Saya tetap menunaikan
solat walaupun dalam
5 keadaan sibuk berniaga

59
Muhammad Haris Riyaldi, Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Keberhasilan Penerima Zakat Produktif Baitul Mal Aceh: Satu Analisis, 196; Wan Sabri Wan
Hussin, Ciri-Ciri Usahawan Berjaya Dari Perspektif Al-Qur’an, 91
60
Rosli Mahmood et al., Prinsip-Prinsip Keusahawanan, 19.

37
 Saya berpuasa penuh di
6 bulan Ramadhan

Saya boleh membaca al-

7 Qur’an

Saya menjauhi amalan

perniagaan yang
8 dilarang oleh agama
seperti riba dan gharar
kerana ianya
mendatangkan
kemudaratan dan
kezaliman kepada orang
lain

9 Doa merupakan amal yang Saya berdoa setiap kali

senantiasa dijaga oleh penerima selepas solat
zakat produktif yang berjaya.

38
 Mereka meyakini doa
merupakan amalan yang harus Saya yakin dengan
10 dijaga kerana rezeki yang berdoa, Allah akan
didapatkan merupakan menggandakan rezeki
pemberian daripada Allah saya
SWT61

Saya mengamalkan doa-

11 doa tertentu dalam
kehidupan seharian,
termasuklah dalam
perniagaan

12 Mengelakkan sifat mazmumah Saya tidak melakukan

iaitu sifat tercela seperti menipu
dan menzalimi orang lain62 agar
perniagaan benar-benar menjadi
ibadah kepada seseorang
13 usahawan.
perbuatan yang dilarang
oleh agama iaitu menipu
orang lain
Saya tidak berjudi

Asnaf yang memohon bantuan

14 tidak mengamalkan sifat buruk Saya bukan perokok
seperti berjudi dan merokok63

Formula kejayaan usahawan Saya ingin mencapai al-

15 Islam mempunyai perkaitan falah
61
Muhammad Haris Riyaldi, “Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Keberhasilan Penerima Zakat Produktif Baitul Mal Aceh: Satu Analisis”, 196, Wan Sabri Wan
Hussin, “Ciri-Ciri Usahawan Berjaya Dari Perspektif Al-Qur’an, 89
62
Rosli Mahmood et al., Prinsip-Prinsip Keusahawanan, 19
63
Pegawai-pegawai zakat (MAIJ dan LZNK), dalam temubual penulis bersama pegawai zakat MAIJ (2hb Mac 2020) dan LZNK (27hb September 2020)

39
 yang sangat rapat dengan
kesejahteraan akhirat.
Usahawan yang berjaya adalah
usahawan yang mencapai al-
Falah (kejayaan) iaitu mendapat
keredhaan Allah di dunia dan di
akhirat.64
Niat yang ikhlas menjadi faktor
yang sangat mempengaruhi
keberhasilan aktiviti kehidupan
16 manusia. Niat yang ikhlas
menjadikan usaha yang
dijalankan menjadi aktiviti
ibadah. Para pengusaha yang
ikhlas dalam niatnya akan
17 menempuh cara yang benar dan
menjadikan tujuan usahanya
untuk mencapai keredhaan
Allah SWT. Maka dengan
sebab itulah ia memperoleh
jaminan keberhasilan dari Allah
SWT65
18
Rasa bersyukur akan
memberikan kepuasan kepada
64
Shuhairimi Abdullah, The Characteristics of Successful Entrepreneurs from Islamic Perspective, Journal of Islamic and Human Advanced Research, Vol. 3, Issue
6, June 2013, 323; Rosli Mahmood et. al, Prinsip-Prinsip Keusahawanan, 17.
65
Muhammad Haris Riyaldi, Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Keberhasilan Penerima Zakat Produktif Baitul Mal Aceh: Satu Analisis, 195
(kejayaan) dalam
perniagaan saya supaya
mendapat keredhaan
Allah di dunia dan di
akhirat
Saya mempunyai niat
yang ikhlas dalam
berniaga agar
perniagaan ini menjadi
satu ibadah untuk saya
Saya percaya, dengan
niat yang betul, usaha
saya dalam perniagaan
akan membuahkan hasil
Dengan niat yang betul
dalam perniagaan, saya
akan beroleh pahala dari
Allah SWT
Saya sentiasa bersyukur
kepada Allah atas segala
40
 19 diri sendiri, menghilangkan kurniaanNya
perasaan resah sekiranya
mereka gagal mendapat apa
yang dihajati.66
Ini selari dengan surah Ibrahim,
ayat 7 yang bermaksud : “Dan Saya tidak akan
20 (ingatlah) ketika Tuhan kamu berputus asa jika gagal
memberitahu: Demi dalam melakukan
sesungguhnya! Jika kamu sesuatu perkara
bersyukur nescaya Aku akan
tambahi nikmatKu kepada
kamu dan demi sesungguhnya,
21 jika kamu kufur ingkar Saya bertawakal serta
sesungguhnya azabKu amatlah berserah kepada Allah
pedih.” setelah berusaha

SILA KEMUKAKAN CADANGAN TAMBAHAN ITEM (JIKA ADA):

66
Wan Sabri Wan Hussin, Ciri-Ciri Usahawan Berjaya Dari Perspektif Al-Qur’an, 110

41
ULASAN KESELURUHAN PANEL PENILAI KESAHAN TERHADAP INSTRUMEN

(RUANGAN DI BAWAH ADALAH UNTUK DIISI OLEH PANEL PENILAI KESAHAN

INSTRUMEN KAJIAN)

Saya telah meneliti instrumen yang dibina oleh Noor Fazni binti Harun, no. matrik 17028656
(IVA170071) daripada Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya. Saya telah menyemak
kesemua item dalam soal selidik bagi Fasa Pembangunan untuk kajian bertajuk Development of
a Screening Model (ScreAEnt) for Zakah Capital Assistance Scheme at All Zakah
Institutions in Malaysia.

Dengan ini saya bersetuju dan mengesahkan bahawa instrumen ini telah memenuhi syarat untuk
digunakan dalam perspektif sebenar dengan mengambil kira pandangan dan cadangan yang telah
diajukan.

Tandatangan

Nama

Jawatan

Kelayakan
Akademik /
Pengalaman

Tarikh
*Saya dan pihak penyelia mengucapkan jutaan terima kasih di atas kerjasama dan komitmen
yang telah diberikan oleh YBhg. Datuk/ Dato'/ Datin/ Prof./ Prof. Madya/ Dr./ Tuan/ Puan/ Cik
kerana telah menyumbangkan khidmat kepakaran, masa dan tenaga bagi menjayakan kajian ini.
Semoga usaha murni ini diberkati Allah SWT.