ORGANIZACIJA LOGISTIČKIH CENTARA

1. Navesti vrste transformacije robnih tokova?

 Prostorna transformacija (promjena koja prati robin tok, definisana je kretanjem,
promjenom prostora).
 Vremenska transformacija (vrijeme trajanja procesa tp).
 Kvantitativna transformacija
-dešava se pri promjeni vida transporta (pretovar, pri promjeni veličine tovarno –
manipulativne jedinice u procesu ukrupnjavanja, rasturanja u sabirnio distributivnom centru-
procesima.
 Kvalitativna transformacija
-proces oplemenjivanje (prerada, dorada robe),
-promjenom osnovnih svojstava može doći do poboljšanja kvaliteta robe,
 Strukturna transformacija
 Dinamička transformacija
 Informatička transformacija toka
 Transformacija određenosti toka
 Transformacija zavisnosti toka
 Vlasnička transformacija
 Vredonosna transformacija

2. Zajedničke osobine različitih logističkih centara (LC)?

 Prihvat i otprema robnih i transportnih troškova;
 Pretovar transportnih sredstava;
 Skladištenje i čuvanje robe;
 Formiranje tovarnih jedinica;
 Formiranje jedinica opreme;
 Izrada pateće dokumentacije;
 Niz pratećih usluga za transportna sredstva, robu i personal.

3. Suštinske razlike logističkih centara (LC) ogledaju se u?

 Osnivačima i vlasnicima;
 Organizacionim formama;
 Pripadnosti vidu transporta;
 Pripadnosti vrsti robe;
 Primjenjenoj tovarnoj jedinici i tehnologiji;
 Strukturi i obimu logističkih funkcija;
 Lokaciji u odnosu na saobraćajnu infrastrukturu;
 Lokaciji u odnosu na urbane i industrijske komplekse;
 Stepenu kooperacije nosilaca i korisnika usluga.
ORGANIZACIJA LOGISTIČKIH CENTARA

4. Objasniti pojam HAB terminal?

Hub terminal (glavni terminal, mjesto najveće koncentracije tokova i najšire ponude logističkih
usluga). Povezuje sve osno-radijalno raspoređene manje terminale, centre. Preko ovog terminal
odvija se transport između manjih terminal iz okruženja.

5. Objasniti pojam GATEWAY terminal?

Predstavlja poseban oblik “hub and spoke” sistema. Gateway terminali predstavljaju vezu
između različitih sistema. Oni predstavljaju obodne habove preko kojih robin tokovi ulaze,
odnosno izlaze iz posmatrane mreže ili prostora. Gateway terminal može predstavlajti vezu
između različitih vidova transporta.

6. Objasniti pojam intermodalnog terminal?

Predstavlja terminal u kome se vrši pretovar intermodalnih transportnih jedinica sa jednog na
drugi vid transporta. Ovi terminali mogu biti: unimodalni, bimodalni, trimodalni i multimodalni.
Primjer (Kontejnerski brod lociran u riječnoj luci sa mogućnošću pretovara kontejnera sa barže
na željeznički vagon ili drumsko vozilo).

7. Objasniti pojam cross docking terminal?

Predstavlja pretovarni terminal, odnostno cross docking prestavlja tansfernu tačku između
dolaznih i odlaznih tokova, bez dugotrajnog zadržavanja i čuvanja robe. Uloga mu je
konsolidacija robnih tokova od različitih pošiljaoca i njihova otprema ka primaocima.

8. Objasniti pojam Dry port?

Dray port (suva luka) predstavlja kompleks logističkih aktivnosti i sistema u zaleđu pomorskih
luka. Dray port predstavlja sistem lociran u zaleđu industrijskog ili komercijalnog regionai
povezan sa jednom ili više luka, željezničkim ili drumskim transportom. Zadatak dry port
sistema je prikupljanje robe za prekomorski transport na dužim relacijama i distribucija
robe na lokalnom, regionalnom i internacionalnom nivou. Multimodalno je orijentisan i ima
sve logističke usluge, objekte, opremu koja je potrebna brodarima, špediterima iz pomorksih
luka.

9. Objasniti pojam robno transportnog centra?

Robnotransportni centar (RTC) je pojam koji je u našem jeziku prihvaćen kao mesto
koncentracije logističkih sistema i mesto integracije različitih vidova transporta.
Robnotransportni centri, kao mesto koncentracije robnih tokova, imaju veliki uticaj na region u
kome se nalaze. Efekti, odnosno ciljevi razvoja, mogu se grupisati u: opšte privredne,
saobraćajno-logističke, ekološko-bezbednosne, ekonomske, energetske i ciljeve prostornog
planiranja.
U robnotransportnom centru dolazi do prelamanja tokova makrodistribucije i tokova
mikrodistribucije uz primenu principa koncentracije, kooperacije i konsolidacije. Primenom ovih
principa ostvaruju se efekti boljeg iskoriščenja transportnih sredstava u daljinskom i lokalnom
transportu.
ORGANIZACIJA LOGISTIČKIH CENTARA

10. Objasniti pojam distributivnog centra?

Distributivni centri, robnodistributivni centri i logistički centri gotovih proizvoda industrijskih
kompanija razvijaju se na različitim mestima: uz industrijski kompleks, u robnotransportnom
centru, u urbanim sredinama uz magistralne i glavne gradske saobraćajnice.
Distributivni centri mogu biti priključeni na više vidova transporta. Pored drumskog transporta
oni se povezuju i sa železničkim, a u odredenim slučajevima i sa vodnim transportom. Glavni
distributivni centri se najčešće smeštaju uz fabričke komplekse ili, ako je to moguće, uz obližnje
robnoransportne centre. Pri izboru mikrolokacije vodi se računa o tome da centar ne bude
udaljen od fabričkog kompleksa više od 5 do 10 kilometara.
Distributivni centar može imati vrlo kompleksne i raznovrsne zadatke u logističkim lancima
distribucije gotovih proizvoda:
• tokovi makrodistribucije do distributivnih skladišta, prodajnih centara, sopstvenih
maloprodajnih objekata ili većih komitenata u gravitacionom području,
• tokovi mikrodistribucije, loko razvoz, do komitenata u gravitacionoj zoni distributivnog centra,
• tokovi izvoza gotovih proizvoda na regionalno, odnosno intemacionalno tržište,
• tokovi prihvata i distribucije robe drugih proizvodača, tj. trećih lica u kooperaciji na području
distribucije.

11. Objasniti pojam robno distributivnog centra

Robno distributivni centri su model log centra špediterskih preduzeća. Vlasnici robno
distributivnog centra po pravilu I nisu vlasnici robe koja se u centru skladišti, sortira, prikuplja,
pakuje, priprema za otpremu. RDC se prostorno lociraju uz robne terminale svih vidova
transport, granične prelaze, I magistralne saobraćajnice.
12. Koja obeležja mora da poseduje uspešno koncipiran LC?
Vrsta robe, asortiman,
Pojavni oblik
Vrste, kategorije toka
Izvorno odredišne tačke toka.
Količina
Specifični zahtjevi sa realizacijom

13. Navesti ciljeve razvoja RTC-a bez razvrstavanja?

Ciljevi razvoja RTC-a na jednom području su od šireg privrednog I društvenog značaja. U cilju,
rasterećenja gradskog saobraćaja I zaštite životne sredine, RTC- se locira van naseljenih
područja I naslanja se na magistralnu infrastrukturu svih dostupnih vidova transporta.
14. Faktori izbora lokacije terminal?
Karakteristike zahtijeva logističkih tokova, karakteristike logističkih centara, karakteristike
lokacije i okruženja.
ORGANIZACIJA LOGISTIČKIH CENTARA

15. Šta definiše gravitacionu zonu LC?

Gravitaciona zona robnog terminala je prostor sa koga se pokreću robnotransportni tokovi
koji u jednoj fazi svog kretanja prolaze kroz terminal. Gravitaciona zona je odredena
brojem, strukturom i lokacijom korisnika logističkih i pratećih usluga koje tržištu nudi
robni terminal — logistički centar. Jedan terminal može imati različite zone privlačenja za
različite robnotransportne tokove, tehnologije transportnih lanaca i različite vrste usluga. Na
definisanje gravitacionih zona robnog terminala utiču faktori koji od zone prave promenljivu
veličinu tokom vremena eksploatacije terminala. Faktoru su:
Struktura sistema i usluga u robnom terminal;
Korisnici usluga terminal;
Robno-transportni tokovi;
Geopolitički položaj regiona u kome se nalazi terminal;
Transportni kadrovi;
Saobraćajno transportna povezanost;
Status terminal, gustina logističke mreže;

16. Kriterijumi izbora lokacije LC-a sa aspekta interesnih grupa?

Kriterijumi se mogu generisati i svrstati prema različitim aspektima posmatranja sistema i
donosioca odluke. Izbor kriterijuma može imati primesu subjektivnosti donosioca odluke. Za
izbor lokacije robnog terminala, kriterijume je moguće grupisati na tri načina:
ORGANIZACIJA LOGISTIČKIH CENTARA

• Prema interesnim grupama koje imaju mogućnost donošenja odluka i mogu uticati na koncept
razvoja terminala. Tu pre svega spadaju korisnici terminala i usluga, vlasnici i investitori,
operateri, kao i društvo, posmatrano kroz društveno-upravljačke institucije i udruženja, do
pojedinaca, stanovnika itd.;
• Prema tipu kriterijuma i njegovoj pripadnosti jednom od sledećih područja: tehnološkom,
ekonomskom, organizacionom, tehničkom, zakonsko-regula-tivnom itd.;
• Prema nivou posmatranja, na kriterijume za odredivanje makrolokacije i mi-lcrolokaciie
terminala.
17. Struktura funkcija LC prema konceptu prelamanja tokova?
Mjesto transformacije robnih tokova imaju i sl nazive:
Centar, terminal, zona, park, platforma, stanica, čvor, luka, selo, ….. Ova mjesta su mjesta
koncentracije log I pratećih aktivnosti I osnovna funkcija im je prelamanje tokova uz
povezivanje raznih oblika I vidova transporta. Pojmovi: centar, čvor, park, selo ukazuju na
koncentraciju I naseljavanje odredjenih podsistema.
18. Objasniti sabirnu funkciju LC-a?
(Pri povezivanju tokova mikrodistribucije i tokova makrodistribucije) (lokalna I međunarpdna)
Sabirna funkcija u osnovi može imati različite oblike u zavisnosti od karakteristika robnih
tokova. U užoj gravitacionoj zoni obavlja se sabirni rad u cilju daljinske otpreme robe
primaocima, i to u sledećim oblicima:
• sabiranje iste robe od istih ili različidh pošiljaoca za otpremu istim tim primaocima,
• sabiranje različite robe od istih ili različitih pošiljaoca za otpremu istim ili različitim
primaocima,
• sabiranje istih ili različitih vrsta roba u cilju formiranja i otpreme logističkih jedinica, paleta,
kontejnera, transportnih sredstava itd.,
• sabiranje tovarnih jedinica intermodalnog transporta u cilju formiranja homogenih otpremnih
jedinica daljinskog transporta, i
• sabiranje različitih ili istih proizvoda u cilju čuvanja homogene robe sa aspckta tehnologije
skladištenja (paletizovana roba, roba sa posebnim zahtevom za klimatske uslove itd.).
19. Objasniti distributivnu funkciju LC-a
(Pri povezivanju tokova makrodistribucije i tokova mikrodistribucije)(između međunarodnog i
lokalnog)
Distributivna funkcija robnotransportnog centra u tokovima makrodistribucije i tokovima
mikrodistribucije ogleda se u prispeću pošiljki daljinskim transportom u cilju naredne
distribucije do jednog ili više primalaca u gravitacionoj zoni centra, pri čemu može poprimiti
sledeče oblike:
• veće količine iste robe u prispeću transformišu se u manje isporuke jednom ili više primalaca,
• veće količine iste robe u prispeću prepakuju se i isporučuju jednom ili više primalaca,
• veće količine različite robe se prepakuju, sortiraju i isporučuju jednom ili više primalaca,
• iste ili različite robe se markiraju, izjednačavaju, dorađuju, oplemenjuju za distribuciju jedom
iIi više korisnika itd.

20. Objasniti sabirno-distributivnu funkciju LC-a

(Pri povezivanju tokova mikrodistribucije i tokova mikrodistribucije)
ORGANIZACIJA LOGISTIČKIH CENTARA

Sabirno-distributivna funkcija u gravitacionoj zoni u tokovima mikro — mikro distribucije ima

tipične oblike:
• jedan korisnik iz gravitacione zone prihvata homogene isporuke da bi formirao manje
nehomogene isporuke većem broju primalaca u zoni centra, i
• sabiranje pošiljki radi prepakivanja, oplemenjavanja, dorade za ponovnu isporuku različitim
korisnicima u zoni.
21. Objasniti tranzitnu funkciju LC-a?
(Pri povezivanju tokova makrodistribucije i tokova makrodistrbucije)
Tranzitna funkcija robno-transportnog centra u sferi makro i makro distribucije ima sledeće
oblike:
• deo zbirnih pošiljki u prispeću se posle prerade otprema kao zbirna pošiljka u daljinskom
transportu,
• pošiljke koje menjaju vid transporta (najčešći slučaj u lučkim centrima) i
• prazne i pune tovarne jedinice koje mogu da imaju novu dimenziju ili mijenjaju vid transporta
(tipično za prazne kontejnere).

22. Struktura funkcija LC-a prema karakteru aktivnosti?

Prema karakteru aktivnosti funkcije logističkog centra se mogu podeliti na osnovne, dopunske,
pomoćne, upravno-informacione i tehničko-bezbedonosne funkcije.
• Osnovne funkcije:

transport robe – centar realizuje funkciju prijema i otpreme drumskih i železničkih transportnih
sredstava, bez organizacije i realizacije transportnih tokova koji dolaze do logističkog centra za
hemijske proizvode, ali zato vrši funkciju organizacije i relizacije distribucije robe do definisanih
regionalnih distributivnih centara u Novom Sadu, Nišu, Kragujevcu i Čačku i konsolidovanu
distribuciju robe do definisanih generatora na područiju teritorije grada Beograda;
pretovar robe – vrši se između transportnih sredstava drumskog i železničkog vida transporta i
skladišnog objekta, i obrnuto. Predmet pretovara jesu tovarno-manipulativne jedinice tj.
standardne UK palete, kao logističke jedinice na kojima se roba doprema i otprema iz logističkog
centra;
skladištenje robe – vrši se između faza daljinskog i loko transporta u cilju usklađivanja dinamike
tokova dopreme i otpreme robe do generatora, kao i u cilju formiranja zaštitnog nivoa zaliha,
kako bi centar mogao da pruži pouzdanu isporuku hemijskih proizvoda do generatora u
zahtevanom trenutku i u definisanom roku isporuke.
• Dopunske funkcije:

za robu, gde se ubrajaju funkcije nakupljanja i konsolidacija robe iz različitih pravaca uvoza i od
domaćih proizvođača, zatim njihova kvantitativna i kvalitativna kontrola, sortiranje,
komisioniranje, po potrebi raspakivanje i pakovanje, kao i obeležavanje, lepljenje deklaracija na
robu i slično;
za transportna sredstva, gde spadaju funkcije pružanja usluga parkiranja (koje ne mora da se
odnosi samo na parkiranje kada vozilo čeka na opslugu jer su sva mesta na pretovarnom frontu
zauzeta, već i na uslugu parkiranja ukoliko osoblje želi iz nekih razloga da se zadrži u
ORGANIZACIJA LOGISTIČKIH CENTARA

logističkom centru); zatim usluge nege, održavanja i popravke transportnih sredstava kako bi se
preventivno delovalo na otklanjanje potencijalnih opasnosti da dodje do kvarova i zastoja
prilikom transpota robe;
za pretovarno-transportnu mehanizaciju, gde kao i kod usluga za transportna sredstva spadaju
funkcije nege, održavanja i popravke pretovarno-transportne mehanizacije kako bi se izbegli
potencijalni zastoji u njihovom radu u okviru skladišnog objekta;
za tovarno-manipulativne jedinice, tačnije standardne UK palete koje se koriste za transport i
manipulisanje sa robom, gde spadaju funkcije pripreme, punjenja i pražnjenja tj. formiranja i
rasformiranja paletnog sloga, obezbeđenja tereta na paleti i održavanja paletnih jedinica;

23. Objasniti osnovne funkcije RTC-a?

Za pretovar, transport I uskladištenje
24. Objasniti dopunske funkcije RTC-a?
Za robu, transportna sredstva, pretovarno transportnu mehanizaciju, tovarne jedinice, personal
25. Struktura funkcija LC-a prema konceptu usluga
Robno-transportni centar, kao logistički centar, u osnovi je sistem koji proizvodi širok spektar
različitih usluga za isto tako širok spektar različitih korisnika na različitim područjima logistike i
njenih pratećih delatnosti. Struktura proizvoda logističkog centra može biti definisana u funkciji
različitih područja koja imaju svoja specifična obeležja. Tako se u sistemu logističkih usluga
mogu pojaviti usluge u sledečim područjima:
• intermodalni transport;
• city logistika;
• logistički outsourcing;
• logističke usluge skladištenja;
• logistika nabavke i distribucije;
• logistika otpadnih i povratnih materijala;
• logistika opasnih materijala;
• transportne i špediterske usluge;
• VAL usluge (eng. value added logLytics services);
• usluge transportne berze;
• dry port;
• usluge šatl vozova;
• upravljanje ljudskim resursima (eng. Human Resource Management — HRM);
ORGANIZACIJA LOGISTIČKIH CENTARA

O – upravni sistem, informaciono komunikacioni sistem, centar za edukaciju

P- služba tehničkog održavanja, infrastructure
26. Struktura posistema kontenerskog terminal

27. Struktura posistema terminala za žive životinje?