Kent Sosyoloji̇si̇ Bahar Vi̇ze Çalişma Dosyasi

KENT SOSYOLOJİSİ BAHAR 2019 VİZE SORULARI
BAHAR 2019 VİZE DÖNEMİ 2.Cİ SINIF 1-7 ÜNİTE KONULARI
YILMAZ KORKUT SINAVLARDA BAŞARILAR DİLERİM

KENT SOSYOLOJİSİ BAHAR CIKMIŞ 2019 VİZE SORULARI
1-İlk tarım merkezleri ve buna bağlı olarak toplum örgütlenmeleri dünyanın hangi bölgesinde
gerçekleşmiştir? Vize-2019
a) Almanya'dan Avusturya'ya
b) Avrupa'da nehir kıyılarında
c) Filistin’den İran ve Afganistan’a ***
d) Orta Asya bozkırlarında
e) Kuzey Amerika’da
2- Şehirleşme tarihinde "İslam Dönemi" olarak anılan dönem hangi yüzyılları kapsamaktadır? Vize-
2019
a) 8 ve 10. yüzyıl
b) 7. ve 9. Yüzyıl ***
c) 3 ve 5. yüzyıl
d) 5 ve 10. yüzyıl
e) 12 ve 13. yüzyıl
3)Korkut Tuna, doğu toplum örgütlenmesinin en gelişmiş örneği olarak hangi şehirleri tanıtır?2017
Vize-2019
a) İslam şehirlerini
b) Doğu Avrupa şehirlerini
c) Türkiye şehirlerini
d) Selçuklu şehirlerini
e) Osmanlı şehirlerini***
4)“..................hem kırsal bir toplumun kentsel bir topluma dönüşme süreci, hem de kentsel
mekânın ve toplumsal pratiğin değişme ve evrimleşme sürecidir.” Bu cümledeki boşluğa
aşağıdakilerden hangi kavram gelmelidir? FİNAL-2015,BÜT-2016 vize-2019
a) Kentlilik
b) Kentlileşme
c) Kentleşme***
d) Kentsel değişme
e) Kent mekânı
5)Sosyoloji biliminin kurucu isimleri aşağıdakilerden hangileridir? FİNAL-2015/2016 vize-2019

a) Malthus, Ricardo, Smith
b) Platon, Aristo
c) Hegel, Proudhon
d) Durkheim, Marx, Weber***
e) Harvey, Castells
6)Roma’nın yıkılışının ardından Batı Avrupa’da şehir yaşamının ortadan kalkışını İslamiyet’in ortaya
çıkışına bağlayarak açıklayan tarihçi aşağıdakilerden hangisidir? FİNAL-2015/2016 vize-2019
a) Eric Hobsbawm
b) İlber Ortaylı
AUZEF SOSYOLOJİ YILMAZ SOSYOLOGLAR 2.SINIF

Y.K
c) Robert Nisbet
d) Henri Pirenne***
e) Arnold Toynbee
7)"İngiltere’de Emekçi Sınıfın Durumu" kitabında kent mekânındaki işçilerin nasıl yaşadıklarını
ortaya koyan isim kimdir? FİNAL-2015/BÜT-2016 vize-2019
a) Karl Marx
b) Friedrich Engels***
c) Emile Durkheim
d) Auguste Comte
e) Max Weber
8)“Kent yalnızca Orta Çağ’da kendi başına anlamlı bir birimdir. İleri kapitalist toplumlarda kent
toplumun ana kuramlarından birisi olamaz.” Yukarıdaki ifade aşağıdaki sosyologlardan hangisinin
kente yaklaşımını ifade etmektedir? 2017 Vize vize-2019
a) K. Marx
b) E. Durkheim ***
c) M. Weber
d) A. Comte
e) F. Tonnies
9-Amerika’da 20. yüzyılın başlarında kent kuramında ekolojik kurama paralel ve onu tamamlamak
üzere geliştirilen kuram aşağıdakilerden hangisidir? FİNAL-2016, BÜT-2015 vize-2019
a) Antropolojik kuram
b) Tarihçi kuram
c) Sosyopsikolojik kuram***
d) Sosyopolitik kuram
e) Sosyoekonomik kuram
10)"Ortak Merkezli Daireler" kuramı ile kentlerin büyümesini açıklayan kuramcı aşağıdakilerden
hangisidir? Vize-2019
a) Louis Wirth
b) Robert Park
c) E. W. Burgess***
d) Roderick McKenzie
11)“..................hem kırsal bir toplumun kentsel bir topluma dönüşme süreci, hem de kentsel
mekânın ve toplumsal pratiğin değişme ve evrimleşme sürecidir.”
Bu cümledeki boşluğa aşağıdakilerden hangi kavram gelmelidir? FİNAL-2015,BÜT-2016 Vize-2019
a) Kentlilik
b) Kentlileşme
c) Kentleşme***
e) Kent mekânı
12) Kentleri toplum bütünü içindeki yerleri ile oluşum, işleyiş ve değişimini, düzenlilikleri içinde
inceleyip açıklamayı amaçlayan toplumbilim kesimi’ aşağıdakilerden hangisidir? Vize-2019
a) Kent planlama
b) Şehircilik
c) Sosyoloji
d) Kent sosyolojisi***

Y.K
e) Urbanizm
13) K. Marx’ın, kent sorununa yaklaşımında temel kavramı aşağıdakilerden hangisidir? F2015-B2016
Vize-2019
a) İnsan ekolojisi
b) Protestan ahlakı
c) Sınıf bilinci ***
d) Akılcılık
e) İş bölümü
14) Kentsel ekoloji disiplinini geliştirirken Darwin, Durkheim ve Spencer’den etkilenmiş, kuramsal
çatısını Darwin’den almış olan Chicago Okulu düşünürü kimdir? Vize-2019
a) E. Burgess
b) Edward Shills
c) Louis Wirth
d) Evrett Hughes
e) Robert Park***
15) Yabancılaşma, çatışma beş duyu, sayılar, moda, gündelik yaşam tezahürleri gibi çeşitli
konularda yazıları olan formel sosyoloji temsilcisi düşünür aşağıdakilerden hangisidir? FİNAL-2017
vize-2019
a) Roderick McKenzie
b) A. Giddens
c) E. Burgess
d) Albion Small
e) G. Simmel***
16)Kent çalışmalarına 20. yüzyılda yön veren ve kent alanına hâkim olan, "insan ekoloji" kuramını
geliştiren, kentlerdeki nüfusun büyümesi, yoğunluğu ve heterojenliğini kentler açısından analiz
eden okul ve kuramcıları nasıl anılmaktadır? vize-2019
a) Annales Okulu
b) Simmel Okulu
c) Chicago Okulu ***
d) Marxist Okul
e) Frankfurt Okulu
17) Özel bir inceleme alanı olarak 'Kent Sosyolojisi' nden ilk söz eden akademik çevre
aşağıdakilerden hangisidir? F2014-B2015 vize-2019
a) Chicago Okulu***
b) Annales Okulu
c) Marxistler
d) Frankfurt Okulu
e) Weberyanlar
18)Louis Wirth’ün 1928 yılında Yahudi göçmenlerin kent yaşamına uyumu ve yaşam biçimlerini ele
aldığı, yayımlanmış olan kitabı aşağıdakilerden hangisidir? vize-2019
a) Slum
b) Gecekondu
c) Kentsel Yaşam
d) Chicago ve Yahudiler

Y.K
e) Getto***
19- Gordon Childe, insan topluluklarının bitkileri ıslah ederek hayvan yetiştirmeye başladıkları
dönemi adlandırmak için aşağıdaki kavramlardan hangisini kullanmaktadır? Vize-2019
a) İnsanlık Devrimi
b) Neolitik Devrim***
c) Arkeolojik Devrim
d) Klasik Devrim
e) Paleolitik Devrim

Y.K
KENT SOSYOLOJİSİ
2018 BAHAR DÖNEMİ İCİN 1-7 BÖLÜM SONU SORULARI CEVAPLARI
BAHAR 2018 VİZE DÖNEMİ 2.Cİ SINIF 1-7 ÜNİTE KONULARI
YILMAZ KORKUT SINAVLARDA BAŞARILAR DİLERİM
KENT SOSYOLOJİSİ
1. BÖLÜM SORULARI
1) Kent ve sosyoloji ilişkisini açıklayınız.
Sosyoloji, 19. yüzyılda diğer bilim dallarının yanında, kendine bir alan belirlemiş, yeni
toplumsal durumu, düzeni/düzensizliği anlama, açıklama ve çözümleme iddiasında olmuştur.
‘Ağır toplum sorunları ve çalkantılarının’ nedeni yeni toplumsal düzendir. Sanayi üretiminin
ve hızlı kentleşmenin belirlediği yeni toplumsal düzen, sorunlara yol açmakla birlikte aynı
zamanda Batı toplumlarının büyük dönüşümünün de düzenidir. Ekonomik, toplumsal ve
siyasi anlamda, geleneksel olanın dışında gelişen değişim/dönüşümün bilgisi ve bilinci de
geleneksel olandan farklıdır.
Yeni düzenin, kurgulanan toplumun bilgisi, Batı toplumunun kendini merkeze alan ve bu
merkezin odağından bakarak geleneksel-modern, tarımsal-endüstriyel, köleci-özgür, kırsal-
kentsel, ileri-geri nitelemeleri üzerinden sistemleştirilmiştir.
2) Sosyolojinin kurucu isimlerinin kent yaklaşımının ortak özellikleri nedir?
Sosyoloji Biliminin kurucu babaları Durkheim, Marx ve Weber Batı toplumlarının sanayi-kent
aşamasına değin geçirdiği evreleri sistemleştirerek modern toplumun, endüstriyel
kapitalizmin, evrensel ve mutlak bir modelini oluşturma paydasında birleşirler.
Evrensel olarak kurulan ve sunulan modelde gelişmenin ana motoru endüstriyel üretimdir.
Bu gelişmeyi sağlayan; yeni toplumsal yapının/düzenin temeli olan unsurlar da yani zenginliği
üretenlerle örgütleyenlerin bir arada bulunduğu fiziki alanlar kent bölgeleridir. Sanayi
üretiminin merkeze alındığı açıklamalarda, kentler endüstriyel faaliyetlerin gerçekleştiği,
kırlardan başkalaşmış, ayrışmış, yeni/farklı olanın yaşandığı yaşatıldığı bölgeler olarak yer
almıştır.
Her biri yeni toplumsal düzeni anlama, açıklama ve sistemleştirme aşamalarında kuramlarına
temel aldıkları kurum çerçevesinde kentleri de değerlendirirler.
Kısaca, endüstriyel Batı kentlerinde ortaya çıkan yeni durumun, toplumsal yapının
çözümlenmesi meselesi üzerinden hareket ederler.
(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

Her üçü de değişimin ve dönüşümün genel teorisini kurarken insanlığın/uygarlığın tarihini
Batı toplumları üzerinden okurlar.
3) Avrupa ve Amerika’da kent konusuna yaklaşımın farklılığı konusunda ne düşünürsünüz?
Nedenleriyle açıklayınız.
“Modern Avrupa şehrinin yüzlerce yıllık bir geçmişi vardır; buna karşılık Amerikan şehirlerinin
ancak birkaçı on dokuzuncu yüzyılın gerisine uzanır.”
Dolayısıyla Avrupa’da üretilmiş kuramlar büyük ölçüde toplumların (tedricen) ulaştıkları bir
gelişme sürecinde geldikleri noktayı; kıta Avrupası kentlerinin ekonomik, toplumsal ve siyasi
düzenini, kentlerdeki yaşam biçimlerini ortaya koyma amacında olmuşlardır.
Amerika’da sosyoloji çalışmalarına baktığımızda ise, 20. yüzyılın başlarından itibaren büyük
kentlerde, özellikle Chicago kentinin hızlı büyümesinin ardından gündeme gelen sorunlarla
baş etmenin araçlarını üretme yolunda çabaların öne çıktığı gözlemlenmektedir.
“Ekolojik yaklaşımın temellerinin atılmış olduğu ilk çalışmalarda, insan eliyle yaratılmış
çevrenin de incelenmesinin gerekliliği savunulmuş bu amaç çerçevesinde yürütülen
çalışmalar, nüfusun dağılımını, yerleşim yerlerini, iş ve ticaret bölgelerini, kurumları vb. her
türlü insan ürününü kapsayabilecek nitelikte haritaların hazırlanmasına dayanmıştır”

4) G. Simmel’in kent yaklaşımı çağdaşlarıyla hangi noktalarda farklılaşır?
Simmel, kentleri tarihsel süreç içinde ele almaz. Kentleşmenin kültürel boyutlarıyla ilgilenen
Simmel, kent yaşamının bireylerin bilinçlerinde yarattığı dönüşümleri sorgular. Kent
yaşamında bireylerin davranış biçimlerinin ve psikolojik hallerinin analizidir Simmel’in
yaklaşımı.
Simmel, ABD’de kent sosyolojisinin ortaya çıkışında önemli rol oynayan isimdir. Chicago
Okulu’nun kurucu isimlerinden Park, Simmel’in seminerlerini izlemiştir
5) Chicago okulunun kent sosyolojisi açısından önemi nedir?
Kentin sosyolojik analizinin kuramsal çerçevesini oluşturan Chicago Okulu, Robert. E. Park,
Roderick Mckenzie, Ernest Burgess ve Louis Wirth’ün çalışmalarıyla beraber kent
sosyolojisinin özel bir alan olarak ortaya çıkışında önemli rol oynadı.
Park’ın ‘ekolojik yaklaşım’ı üzerinden McKenzie ve Burgess kentlerin büyüme süreçlerini ele
aldılar.
Tülay Kaya’nın ‘Chicago Okulu: Chicago’ya Özgü Bir Perspektif’ başlıklı makalesi Chicago
okulunun Chicago kentiyle ilişkisini, okulun çalışmalarının özgün yönlerini ve Amerikan
Sosyolojisi ve sosyolojideki yeri ve önemini ortaya koyan bütünlüklü bir yazı olarak sizlerle
paylaşılmıştır.
6) Türkiye’de sosyoloji ve kent, şehir ilişkisini nasıl açıklayabiliriz?
Türkiye’de sosyoloji bilimi, siyasi kadroların tercihleri doğrultusunda, yeni toplum tasarımının
inşa aracı olarak yerini bulmuştur. Tanzimat dönemiyle birlikte siyasetin ‘modern’ olana
yönelik tercihleri, ‘modern’ olanın bilgisinin edinilmesini de beraberinde getirdi. Toplumsal
olanın dönüştürülmesine yönelik bu kurgunun mekânsal olarak ifadesi de kent/şehirler
üzerinden gerçekleştirildi.
Kent/şehir olgusuna bakışın ilk örnekleri Ziya Gökalp’in ‘Köy Medeniyeti-Şehir Medeniyeti’ ve
‘Köy ve Şehir’ başlıklı yazılarıdır. H.Ziya Ülken İstanbul Belediye Mecmuasında seri olarak
yayınladığı makalelerde, tarihsel yaklaşımla, sosyolojinin kent/şehre dair kuramlarını tanıtır.
İki ana doğrultuda Türkiye’ye giriş yapan sosyolojinin ‘monografik’ temelli kolu, ilk
dönemlerinde uygulamalara ilgi göstermemiştir. Ekolün temsilcisi M. Ali Şevki Bey’in
‘urbanist’ Agache’dan yaptığı çeviriler ve Agache’ın İstanbul için yaptığı plan önerileri
üzerinden yazdıkları kent/şehir sosyolojisinin uygulama ile ilişkisini gündeme getiren
yazılardır.
Kent/şehir konusunun sosyoloji disiplini çerçevesinde ele alındığı bir başka kol Ankara
Üniversitesinde yapılan çalışmalar üzerinden ilerler. Bu çalışmaların temel özelliği ise
kentleşme/şehirleşme sorununu, Chicago ekolü perspektifinden incelemeleridir. Bu
çerçevede Behice Boran’ın çalışmaları anılabilir. Doktorasını Michigan Üniversitesi’nde

tamamlamıştır. Kentleşme süreçleri açısından sorunları irdeleyen Boran’ın ‘Ankara’da
Çocuk Suçluluğu’ üzerine yazısı, Chicago okulunun konuları ile örtüşen bir örnektir.
30’lu ve 40’lı yıllar kent/şehir konularının iktisat, coğrafya, antropoloji, mimarlık ve şehircilik
bölümleri ile paylaşıldığı yıllardır.
Tanzimat dönemiyle birlikte yukardan aşağıya doğru yürütülen toplumsal yapılanmanın

ifadesi olarak kent/şehrin biçimlendirilmesi 1950’li yıllarla birlikte hız kazanmıştır. Bu
dönemden itibaren dünya siyasetinin iki merkezli yapısı içinde Türkiye, entegre olmaya karar
verdiği sistemin sorunlarını da yüklenmiştir.
Sosyolojinin kent/şehirle ilgisi hızlı kentleşme ve sanayileşme ana sorunsalı üzerinden,

özellikle kasaba ve kentlerde ortaya çıkan sorunlara yönelik olmuştur. 1960’lar ve 70’ler
Türkiye’sinde kasaba ve kent araştırmaları büyük bir sıçrama kaydetmiştir. Bu dönemde
Mübeccel Belik Kıray’ın çalışmaları model olma özelliği taşımaktadır. ‘Ereğli’ ve ‘İzmir’
araştırmaları yeni sanayileşen ve sanayileşmiş kentlerde yaşanan süreçleri, alan üzerinden
değerlendirmesiyle çok sayıda çalışmanın referansıdır.

Türkiye’de kent/şehir alanında ilk akla gelen isim olarak İlhan Tekeli ‘Kent, Kentleşme ve
Türkiye Deneyimi’ yazısıyla, Türk Sosyal Bilimler Derneği’nin 1985 yılında düzenlediği
sempozyumda sunulan bildirilerin metinlerinden oluşan ve Sevil Atauz tarafından derlenen
‘Türkiye’de Sosyal Bilim Araştırmalarının Gelişimi’ başlıklı çalışmada yer alan dört makale
aracılığıyla 19. yüzyıl ortalarından 1980’li yılların ortalarına kadar Türkiye’de yapılan kent
çalışmalarını okumamız mümkün olmaktadır. Şükrü Aslan’ın gecekondu sorununu irdeleyen
yazısı ve Ayşen Şatıroğlu’nun ‘Türkiye’de Kent Araştırmalarının Değişimi’ makalesi de kent
alanının, özellikle Türkiye’de, önemli sorunlarını kavramak ve değerlendirmek açısından
önemli kaynaklardır.
2. BÖLÜM SORULARI
1) Kent Sosyolojisinin konusu nedir?
Kent sosyolojisi, “kentleri toplum bütünü içindeki yerleri ile oluşum, işleyiş ve değişimini,
düzenlilikleri içinde inceleyip açıklamayı amaçlayan toplumbilim kesimidir.”
Kentlerin oluşumu, tarihsel gelişimi, yerleşme birimleri arasındaki nüfus değişmeleri, göç,
sanayileşme, kentsel yapı, kentin işlevleri, toplumsal kurumların kentlerdeki farklı biçimleri,
kent kültürü, kentleşmenin bireyin davranışlarında ortaya çıkardığı değişiklikler vb. konular
kent sosyolojisi alanında analiz edilebilir.
2) Kent, sosyolojinin hangi döneminden itibaren özel bir alan haline gelmiştir?
Kent sosyolojisi özel bir alan olarak ilk kez Park’ın Chicago Okulu üyelerinden McKenzie’ye
yazdığı bir mektupta İfade edildi ve Park mektubunda ‘dünyaya, kent sosyolojisi üzerine yeni
bir düşünce okulunun var olduğunu duyurmaya yarayacak’ bir metinler derlemesi
hazırladığını bildirdi.
3) Lefebvre’in kent sosyolojisinin konusunun ne olması gerektiği konusunda önerisi nedir?
Lefebvre’in kent sosyolojisinin konusu üzerine tanımı esasen kent/şehir konusunun

ekonomik ve siyasi anlamını ve hangi kıstas üzerinden kent ve sosyoloji ilişkisinin analiz
edildiğini göstermektedir:
· Kent felsefesi yapan H. Lefebvre, toplum mekân ilişkileri açısından iki dönem ayırt eder.
Bunlar; sınai dönem ve kırsal dönemden kentsel döneme geçiş aşamasıdır.
· Kent sosyolojisi, üretim ilişkilerinin, ideolojilerin ve toplumsal pratiğin mekâna yansıması,

onu oluşturması, biçimlendirmesi açısından ele alınmalıdır.
· Mekân gerçekte soyut bir nesne değil toplumsal bir olgudur; bir insan ürünüdür.
· Mekânın toplumsal oluşu ve mekânın toplumsal içeriği kent sosyolojisinin konusudur.
· Bu fiziksel ve sosyal alan da sanayi, endüstri sonrası oluşmuş toplumsal mekândır.

Lefebvre her kent adlı yerleşmede bir kent toplumundan söz etmenin kavram kargaşası
yarattığını ve ancak sanayileşme sonucu ortaya çıkan kent toplumun bu terime denk
düştüğünü ifade eder.

4) Kent nedir?
Kent, öncelikle ve özellikle uygarlıkla ilişkilidir. Farklı dillerde kent/şehir sözcüğünün

anlamlarından başlayarak ilk elden bir saptama olanaklıdır. Medine, şehirli/kentli, Türkçe’de
medeni uygar, medeniyet uygarlık, İngilizce’de city kent, civilized uygarlaşmış, civilisation
uygarlık anlamında kullanılan sözcüklerdir. Dolayısıyla kent/şehirde yaşayanlar da
medeni/uygar kişilerdir.
Sosyolojik manada ilk kent/şehir tanımını, Rene Maunier ‘Şehirlerin Menşei ve Ekonomik
Fonksiyonu’ çalışmasında yapmıştır. Maunier, kentin tek bir özelliğine göre yapılmış tanımları
üç başlık altında toplayarak tanıtır:
1- Morfolojik: Bu tanımlarda kent, köyden kütlesi yani gerek toprağın gerekse nüfusun
çokluğu bakımından ayrışır. Surlar ve kalelerle çevrilmiş bir yerleşme grubu olarak şehir köy
cemaatinden ayrılır. Şehirler doğumların azlığı ya da evlenme oranının yüksekliği yani
demografik unsurlar üzerinden tanımlanır. Maunier, söz konusu kriterleri sosyolojik manada
kenti tanımlamak için yeterli bulmaz.
2- Fonksiyonel: Kenti işlevleri üzerinden tanımlamak da yeterli değildir. Zanaat fonksiyonu

olan; endüstri ve ticaret merkezi; değişim, tüketim ve endüstri merkezi; kendine has bir
hukuki fonksiyonu olan, meclisi ve belediye hukuku olan sosyal grup biçiminde yapılan
tanımlar da yalnızca belli şehir tiplerini açıklamaktadır.
3- Karma tanımlarda ise şehir, morfolojik ve fonksiyonel özelliklerinin bütünü olarak ifade
edilir. İnsanlar, fonksiyonlar ve yerler olmak üzere üç unsurdan oluşan tanımlar yapılmıştır.
Kaleler ve surlar, kiliseler ve ticaret merkezi, hem dini merkez, hem savaş zamanlarında
sığınılacak bir yer, aynı zamanda ticaret fonksiyonunu öne çıkarmakla birlikte Maunier,
karma tanımları da sosyolojik olarak yetersiz görmüştür. Maunier, bütün kent tiplerinde
bulunan ve değişmeyen ortak özelliklerin yanı sıra, kenti diğer yerleşim birimlerinden ayıran
temel unsurun içyapısından kaynaklandığını ifade eder. Bu noktadan hareketle; Kent,
nüfusuna oranla coğrafi temeli dar olan ve aileler, meslek grupları, sosyal sınıflar, mezhepler
gibi çeşitli heterojen grupları içine alan karmaşık bir yerleşme grubudur. Bu tanım, Maunier’
den sonra da birçok sosyolog tarafından benimsenmiş ve desteklenmiştir.
5) Kentleşme nedir?
Kent sosyolojisi ve kent araştırmalarında önemli isimlerden birisi olan İlhan Tekeli kentleşme
tanımı yapmadan önce kenti tanımlamamız gerektiğini söyler. O’na göre kent “mekân ve
zaman içindeki insan yerleşmesinin, belli özellikler taşıyan bir özel durumu” olarak
tanımlanabilir. Kentleşme ise, Tekeli’ye göre “kentin belli bir yönde değişmesi olarak
belirlenmelidir.”
Ruşen Keleş kentleşme olgusunun bir toplumun ekonomik ve toplumsal yapısındaki

değişmelerden doğduğuna işaret eder. Keleş’e göre kentleşme: Sanayileşme ve ekonomik

gelişmeye koşut olarak kent sayısının artması ve bugünkü kentlerin büyümesi sonucunu
doğuran, toplum yapısında artan oranda örgütleşme, uzmanlaşma yaratan, insan davranış
ve ilişkilerinde kentlere özgü değişikliklere yol açan bir nüfus birikimi sürecidir.
Kentleşme konusunda yapılmış farklı tanımları eleştirel bir bakış açısıyla tanıtan Barlas Tolan,
kentleşme tanımlarını ekonomik-demografik, sosyo-ekonomik ve sosyo-politik olarak
ayrıştırır.

6) Kentlileşme nedir?
Kentlileşme, en genel biçimiyle kentlere, şehirlere göçen insanların, ekonomik, sosyal,

kültürel anlamda yeni yaşam alanlarına uyum sağlama süreci olarak tanımlanabilir.
Kentlileşme bireylerin maddi ve manevi olarak yeni bir yaşam biçimiyle bütünleşmesidir.
Ruşen Keleş, kentlileşmeyi kentleşmeden ayrı olan ve kentleşme akımı sonucunda toplumsal
değişmenin insanların davranışlarında ve ilişkilerinde, değer yargılarında tinsel ve özdeksel
yaşam biçimlerinde değişiklikler yaratması süreci” olarak tanımlamaktadır.
7) Kent ve kentlileşme kavramları Türkiye özelinde hangi nitelikleriyle farklılaşırlar?
Tekeli Türkiye’de kentleşme konusundaki yaygın kavramsal çerçevenin Chicago Okulu

etkisiyle iki yönden ele alındığını vurgular.
İlk olarak kentleşmenin, nüfusun belli yoğunluğu ile belli büyüklüğe ulaşmış ve tarım dışı
faaliyetin etkin olduğu ve de heterojen yapısını öncelerken ikinci bir yaklaşım olarak ‘kent
kültürü’nü yani davranış, değer ve tutumlarda farklılaşmaları temel almaktadır.
3. BÖLÜM SORULARI
1) İlk şehir örgütlenmelerinin ortaya çıktığı bölgeleri nedenleriyle açıklayınız.
Tarım ve şehir devrimleri uygarlığın dayandığı temelleri oluşturmuştur. İnsanın ve insan

topluluklarının ilk temel amacı yaşamlarını sürdürmektir. İnsan çoğalmasını ve ayakta
kalmasını sağlamak için buldukları geçim yolları onların ekonomisini gösterir. İnsanın
yeryüzünde belirmesinin ve ilk alet yapılmasını zamanımızdan beş yüz bin yıl kadar önce
gerçekleşmiştir.
Eski Taş Çağı’nda, Paleolitik çağda insanlar geçimlerini salt avlanma yoluyla ve böğürtlen,
bitki kökleri, çerçöp ve kabuklu deniz hayvanları toplayarak sağlarlardı. Bu insanların hem
sayıları hem de doğanın onlara sağladığı besinler azdır.
Childe’ın ‘neolitik devrim’ adını verdiği gelişmeyle birlikte insanlar:
· Bitkileri ıslah etmeyi öğrendiler ve hayvan yetiştirdiler.

· İnsanlar tarımı benimseyince tarlalarından uzaklaşmamaları gerekti.
· Köy uygarlıkları yeni taş çağında başladı.
· Köy aynı bölgede tarım faaliyetleriyle uğraşanların oluşturduğu bir yerleşimdi.

· İlkel tarımda verimin düşük olması, nispeten geniş alanlarda ancak belli sayıda insanın
yaşamını sürdürmesine olanak sağlıyordu.
2) G. Childe kentleşme sürecini hangi özellikler üzerinden tanımlar?
Gordon Childe “kentsel devrim”i aşağıdaki özelliklerle açıklamıştır:
· Artan nüfus büyüklüğü ve yoğunluğu
· Emeğin uzmanlaşması: zanaatkâr, tüccar, din adamı gibi uzmanlıkların artması,
· Tapınakların hâkimiyetinde kurulan kentsel mekânlar,
· Ard bölgesi için gıda üretiminin kontrolü ve artı ürünün depolanması. Toplum üzerinde
mutlak kontrole sahip bir egemen sınıf: Rahip, askeri liderler ve yetkililer egemen sınıfın
yönetici sınıfını oluştururlar,

· Yazının icadı: Bilginin işlenmesi için sayısal ve alfabetik belirtme sistemleri vardır,
· Sanatlarının gelişmesi: Sanat, müzik gibi giderek rafine edilmiş kültürel ifade formları
olmalıydı,
· Bilimlerin gelişimi: Tahmin, ölçüm ve standardizasyon kalıtları (örneğin vergi) tutmak için
gerekliydi.

· Diğer merkezler ile uzun mesafeli ticaret mevcuttu,

· Artık akrabalık yerine aidiyet yaşanılan yere bağlıydı. Childe için antik kentler “uygarlığın
beşiği” olmuştur. Childe’ın modeli, avcı ve toplayıcı toplumlardan modern kentsel
ekonomilere dayalı olanlara geçiş ile nitelendirilen evrimci anlayış üzerine kuruludur. Gordon
Childe’ın evrimci yaklaşımının dışında tarihin belli dönemlerindeki hükümdarların ve ticari
ilişkilerin gelişmesiyle güçlü şehirlerin oluştuğunu ileri süren yaklaşımlar da vardır.
3) Childe’ın uygarlığın gelişme aşamasında temel aldığı iki temel süreç hangileridir?
Nedenleriyle açıklayınız.
Gordon Childe’ın arkeoloji dünyasına kattığı en önemli iki teorisi
I. “Neolitik Devrim/Neolithic Revolution” ve
II. “Kentsel Devrimi/Urban Revolution” dir
Bu iki teori üzerine arkeolojik çalışmalar yapmış ve bunların kayıtlarını tutan ilk kişilerden
birisidir. Childe’ın çalışmaları günümüzde de insan toplumlarının evrimi konusunda temel
referanslardandır.
Childe’a göre kentleşme; emeğin uzmanlaşması; toplumsal görevlerin karşılıklı bağımlılığının

artması ve farklı işlevlerin ayrışması aracılığıyla gelişen bir sürecin sonunda gerçekleşmiştir.
4) Korkut Tuna’nın şehir konusundaki çalışmasının adı nedir? Şehirlerin oluşumu

konusundaki yaklaşımını değerlendiriniz.
Korkut Tuna, ‘Şehirlerin Ortaya Çıkış ve Yaygınlaşması Üzerine Sosyolojik Bir

Deneme’(1987) çalışmasında Doğu ve Batı’da şehir örgütlenmesinin farklı bir sistemini
ortaya koyar.
İnsanın doğal çevresine egemen olmasıyla anılan ‘neolitik’ aşamada daha örgütlü birlikler
oluşmuştur. “Ortaya çıkan toplumsal dönüşüm çobanlık ve tarıma dayalı bir iktisadi hayatın
sonuçları olarak görülmektedir.
5) Doğu’da şehirlerin ortaya çıkışı ve örgütlenmesinin koşullarını tanıtınız. Değerlendiriniz.
Filistin’den İran ve Afganistan’a uzanan bölgede ilk yerleşik tarım merkezleri ortaya çıkar. Köy
aşamasında bir örgütlenmenin toplumsal çözümü olarak tarımsal faaliyet, uzun dönemler
boyunca insanların tek zenginlik kaynağını oluşturmuştur.
Köy örgütlenmesinin, tüm başarılarına karşın “sınırlı kaldığı ve toplumun sorunlarını

çözemediği, yeni toplum birimi olan şehirlerin varlığı” ile ortaya çıkmıştır. Tarihte ilk şehirler
öncelikle Mezopotamya ardından Nil vadisinde ortaya çıkmıştır. İlk şehirlerin ortaya çıktığı
bölgeler, Asya topraklarının özellikleri nedeniyle, farklı örgütlenmeleri gerektirmiştir. Coğrafi
koşulların yarattığı doğal engellerin yanında saldırı ve yağmalar da tarım faaliyetinin kesintiye

uğratmış ve verimliliğini engellemiştir. Nehir taşmalarının denetlenebilmesiyle sağlanacak
verim artışı ve bu artışın getireceği ürün fazlası yeni bir üretim-denetim örgütlenmesi ile
gerçekleşmiştir. Yeni örgütlenme biçiminin unsurları, Asya’dan gelen ve tarım bölgelerine
yerleşen asker topluluklardır. Yerleşikler üzerinde göçebelerin baskısını da denetim altına
alan askeri örgütlenmeler, aynı zamanda tarım faaliyetlerinin sorunlarını da çözüme
ulaştırmıştır.

6) Helen-Yunan şehirlerini işlevleri üzerinden anlatınız
Yunanlılık olarak belirginleşen Doğu-dışı örgütlenme Ege Denizi ve kıyılarından Karadeniz ve

Akdeniz’in Batı kıyılarına kadar geniş bir çevreyi kaplayan ilişkiler ağı oluşturmuştur. Doğu
uygarlıklarının kapladığı geniş kara parçaları Yunan şehir ve kolonileri ile çevrilmiştir.
Doğu uygarlık merkezlerinin denetim altına alınması Doğu-dışı örgütlenmelerde yeni

gelişmelere yol açmıştır. Helenistik dönem, Doğu toplumları ve üretim merkezleri üzerinde
Yunan egemenliğinin ifadesidir. Mezopotamya, Mısır ve Yunan uygarlık merkezleri siyasi bir
birlik etrafında toplanmıştır. Helen siyasi birliği bu üç etkinlik alanını bir araya getirmiş ve
bağlantı yollarını denetim altına almıştır.
Helen siyasi birliğinin iktisadi sonuçları yeni üretim, denetim, yönetim merkezlerini ortaya
çıkarırken, Anadolu, Mısır-Mezopotamya ve Hindistan yolu üzerinde Doğu’da ve deniz kıyıları
ve adalarda Batı’da yeni şehirler belirdi.
İskender dönemindeki şehirlerin ticari özellik kazanmıştır.
İskender sonrası Helenistik Krallıklar döneminde toplum ilişkilerine bağlı olarak askeri siteler,
üretim bölgelerini denetleme, Doğal afet veya savaş nedeniyle yeniden inşa biçiminde yeni
şehirler oluşmuştur.
Helenistik sistem çökerken, Avrupa’yı da ekonomik ilişkilerin içine katarak siyasi bir birlikle
bütünleştiren Roma yükselir. Küçük bir tarım kasabasından askeri başarılarıyla gümüş
pazarına dönüşür. Geniş bir bölgenin başşehri ve birleşmiş bir ekonominin tek merkezi olur.
Askeri bir örgütlenmeyle şehir bölgeleri genişler. Kolonilerden ayrı olarak Avrupa içlerinde
yeni şehir alanları ortaya çıkar. İmparatorluk tüm Akdeniz’e yayılır, siyasi birliği sağlar ancak
iktisadi birlik refah getirecek düzeye ulaşmayınca iktisadi birlikler parçalanır. Tüm üretim
alanlarına egemen Roma, siyasi-askeri örtüsüyle ticari ilişkileri de denetim altında tutmasına
rağmen üretime dair tıkanıklıklar ve çelişkiler nedeniyle geriler. İç pazar imkânları
yaratamayan iktisadi örgütlenme dış pazarların varlığıyla direnirken “kendi varlık şartları olan
örgütlenmeyi ve bunun gerektirdiği ilişki ve başarıyı ellerinden kaçıran şehirler küçülürler.”
7) Doğu dışı örgütlenmelerin ortak özellikleri nelerdir?
Doğu örgütlenmesi, bu aşamaya gelmemiş toplumlarda da canlanmaya, şehirleşmeye yol

açmıştır. Bu anlamda ilk gelişmeler deniz aşırı bölgelerdedir. Kıbrıs, Girit, Ege adaları vb.
coğrafi olarak bakıldığında dar vadiler arasına sıkışmış, farklı faaliyetler içinde olan Doğu’da
var olmayan bir kendi başına olma özelliğine sahiptiler.
İlk Avrupalılar, Batılılar, Doğu uygarlıkları tarafından biriktirilen zenginliklerle ilişkiye

girdiklerinde veya dolaylı olarak karşılaştıklarında gelişmenin içine girdiler. “Doğu-dışı
örgütlenme kendi üretemediği bir ürün fazlasından yola çıkarak bir mamul ve hammadde
trafiğini örgütleyerek sorunlarına çözüm bulmuştur.”

Şehirler toplum güç ve olanaklarının birleştirildiği ya da birleşme faaliyetlerinin yönlendirilip
denetlendiği yerlerdir. İlk şehirler ve şehirleşmeler açısından bakıldığında Doğu şehirlerinin
temel niteliği olan bu birlik şekli Yunanlılıkla ortaya çıkan Doğu-dışı örgütlenmelerde
görülmez.
Şehirler sadece iktisadi değil aynı zamanda sosyal bakımdan da bir toplumsal birlik ve
örgütlenmesi sağlamış, toplum ilişkilerinin de yönlendirildiği merkezler olmuştur. İlk şehirler
ve yaygınlaşmaları açısında bakıldığında, Doğu’da artan boyutlarda merkezi birlikler ve
şehirler ortaya çıkmış, iktisadi olarak tarım ve hammadde alanlarını, ticari açıdan önemli
bağlantı noktalarını, askeri açıdan bu ilişkileri sürdürecek stratejik noktaları elde tutarak
bütünleştirmiştir. Doğu-dışı örgütlenmenin şehirleri karalardaki merkezlerde yoğunlaşma
yerine denizlerde dağılan ve her bakımından dışa bağımlı bir örgütlenmeye sahip olmuşlardır.

8) Osmanlı kentini İslam kentinden farklılaştıran yönleri nelerdir?
7. ve 9. yüzyıllar arasında şehirlerin, ekonominin, uygarlığın Doğu’da gelişme göstermesi,

şehirleşme tarihinde bu dönemin ‘İslam Dönemi’ olarak değerlendirilmesine yol açar.
· İslamiyet yayıldığı bölgelerde eski yerleşme yerlerine sosyal, demografik, topografik ve

iktisadi açıdan yeni bir hayat tarzını getirmiş, birçok yeni şehrin oluşmasını sağlamıştır.
· Bağdat 9. yüzyıl sonu ve 10. yüzyılda bir milyonu aşan nüfusuyla önemli bir örnektir.
· İktisadi ve sosyal özellikleri bakımından ise bir ticaret merkezi olarak beliren ‘İslam şehri’,
içinde bulunduğu sistemin bir parçası olarak yer alır.
· Bu bakımdan, ‘İslam şehri’, Doğu şehir modelinin temel özelliği olan merkezi bir yapıda
örgütlenmeye sahip değildir.
· İslamiyet’in yayıldığı bölgeler açısından bakıldığında “İslamiyet, bir şehir bölgeleri birliği
olarak çok geniş ilişkiler ağını örgütleyebilmiştir.
· Afrika içlerinden Urallara, Atlas Okyanusundan Çin’e kadar etkilerinin ulaştığı çekim
merkezleri yaratmıştır.”
· Merkezi örgütlenme yoktur, bu şehir bölgelerinin birliği dini ve ideolojiktir.
· İslam örgütlenmesi siyasi birliğinden bağımsız olarak Doğu-Batı ilişkilerinin sürdürülmesinde

önemli rol oynamıştır.
· Ancak merkezi olma özelliğinden yoksunluk İslami şehir olgusunu karşı güçler
kuvvetlendiğinde gerilemeye düşürmüştür.
Osmanlı dönemi Tuna’nın model olarak belirlediği Doğu toplum örgütlenmesinin en yetkin
örneğidir.
Osmanlıların siyasi stratejisi başşehirlerinin değişen konumları üzerinden izlenebilir. Bu

şehirler Bizans’ın toplumlararası ilişkilerin dışında kalmasına neden olan bölgelerdedir.
İznik, İzmit, Bursa, Edirne, Mısır, Musul ve Batı’ya doğru örgütlenmenin merkezleri,
başşehirleridir.
Osmanlı şehir örgütlenmesi eski uygarlık merkezleri ve İslam şehirlerini de birliğine katmıştır.
Bütün Osmanlı şehirlerinin bağlandığı merkez olarak İstanbul üç kıta ve üç büyük deniz
ulaşım sisteminin düğüm noktasıdır.
Osmanlı egemenliğinde İstanbul, Doğu-Batı ilişkilerinin örgütlendiği ve denetlendiği merkez

olarak 16. yüzyılda nüfus açısından en büyük şehir olma özelliğindedir.

Osmanlı imparatorluk örgütünün merkeziyetçi denetimi altındaki ilişkiler dünya ilişkiler
sisteminin Akdeniz dışına kayışı ile yavaş yavaş gerilemeye başlayacaktır.
Günümüze ulaşan zamanlarda ilişkiler başka yerlerde örgütlendiği için gelişmeler ve

şehirleşmeler Osmanlı alanı dışında kalmıştır
4. BÖLÜM SORULARI
1) Klasiklerin kent sorununa yaklaşımındaki ortak özellikler nelerdir?
Marx, Durkheim, Weber, kurucu ve klasik sosyologlar olarak sosyoloji tarihinde yer alan bu
isimler kent/şehir konusunda özgün bir analiz geliştirmezler. Ortak noktaları Batının geçirmiş
olduğu sanayi devrimi ile kentle/şehirler ve kentleşme arasında kurdukları ilişkidir.
· Marx&Engels ve Weber şehirleri, feodalizmden kapitalizme geçişin analiz nesnesi olarak

görmüşlerdir.
· Durkheim için ise, toplum büyük ölçekte bir kenttir.
· Sanayi devrimiyle birlikte oluşan sanayi kentleri ve kentlerde yaşayan nüfusun

örgütlenmesi, toplumsal olanı analiz eden klasiklerin ana konusu olmuştur.
· Klasikler özellikle kent/şehirler üzerinden kuramlarını oluşturmamışlardır, başka türlü

söylersek kuramlarını kent özelinden analiz etmezler.

2) Marx&Engels’in kent konusundaki analizlerinde ana faktörler nelerdir?
Marx’a göre maddi yaşamın örgütlenmiş bir görünümü olan maddi üretim biçimi diğer tüm
toplumsal, siyasal ve manevi kurumları oluşturan temel etkendir. Üretim biçimi temelinde
tarihteki tüm toplumların evrimini çözümleyen Marx, sanayi toplumunu kapitalist toplumu
analizinde kentleri üretimin gerçekleştiği ve sınıf bilincinin oluştuğu mekânlar olarak olumlar.
Mark ve Engels’in çalışmalarında kent bir taraftan içinde taşıdığı olumluluk ve potansiyel
açısından kutsanırken diğer taraftan yol açtığı sefalet ve sorunlar nedeniyle eleştirilir. Bu
durumda bir çelişki yoktur, her toplumsal ilişki ve süreç gibi kent mekânı da diyalektik bir
süreç arz eder.
İçinde taşıdığı gerici unsurlar ve bunlara aracı olduğu ölçüde bir engel teşkil eden kent
mekânı yeni olan ve dönüşüm potansiyeli olan güçlerle iç içe geçtiğinde devrimci bir
potansiyel taşımaktadır. Söz konusu bakış açısının en çarpıcı ifadesi kır-kent ayrımıdır. En
önemli zihinsel ve maddi işbölümü kır-kent ayırımıdır.
3) Engels’in kent sorununa ilişkin çalışmasının adı nedir? Çalışmanın özgünlüğü hangi
özelliklerinden kaynaklanır?
İlk basımı 1845 yılında yapılan ‘İngiltere’de Emekçi Sınıfın Durumu’ başlıklı çalışmasında
Engels, işçi sınıfının yaşam koşullarını ilk elden gözlemlemiş ve analizlerinde sınıfsal oluşum
ve kent mekânı arasında ilişkiyi ortaya koymuştur.
Kent mahalleri birbirinden sınıfsal temelde ayrılmış, işçi sınıfı ve burjuvazi neredeyse
birbirleriyle hiç ilişkiye girmeden yaşamışlardır.
Engels ‘İngiltere’de Emekçi Sınıfın Durumu’ çalışmasında kentlerin, kapitalizmin en

karakteristik mekânları olduğunu ve kontrolsüz sömürü ve rekabetin en açık biçimde
kentlerde görüldüğünü öne sürer.
Çalışmanın önsözünde Hobsbawm, bu çalışmanın birinci elden gözlemlere ve ulaşılabilir

kaynaklara dayalı olduğunu ifade eder. Engels, “sanayileşmiş Lanashire’ı açıkça Manchester
bölgesini ayrıntılı olarak biliyordu ve Londra’da birkaç hafta geçirdiği gibi, Leeds, Bradford ve
Sheffield gibi Yorkshire’ın başlıca sanayi kentlerine ziyarette bulunmuştu.”
4) Durkheim kent ve toplum arasında nasıl bir ilişki kurar?
· Durkheim’a göre kent yalnızca ortaçağlarda kendi başına anlamlı bir birimdir.
· İleri kapitalist toplumlarda kent toplumun ana kuramlarından biri olamaz.
· Kent ile toplum arasında bir ayrım mümkün değildir, artık toplum denince akla büyük
ölçekte kent gelmektedir.
· Mesleki ve toplumsal işbölümü arttıkça yerelliğin önemini yitirdiğini savunur.

Kent, Durkheim açısından, belli toplumsal güçlerin gelişmesi için tarihsel önemi olan bir
koşuldur.
· Gelişmesinden söz edilen güçler ise kentteki nüfus yığılmasıdır.
· Nüfus yığılması işbölümünü özendirir, aynı zamanda da birtakım anormalliklerin doğmasına

da yol açar.
· Çağdaş toplumun anomik durumlarının belirtileri olan patolojik bozukluklara da kentte

rastlandığına dikkat çeker.

5) İş bölümü’ ve ‘dayanışma’ kavramları temelinde 19. yüzyıl kentini analiz eden sosyolog
kimdir?
Marx&Engels’in sınıf çatışmasının ve sınıf bilincinin oluşması temelinde ele aldığı kenti
Durkheim dayanışma ve işbölümü kavramlarıyla bağlantılı olarak ele almaktadır.
Toplumlar, dayanışma biçimlerine göre ikiye ayrılırlar;
a) Mekanik dayanışma üzerine temellenmiş toplumlarda, bireyler henüz

farklılaşmamışlardır. Benzer norm, inanç ve değerleri paylaşırlar ve başka türlü ifade edersek
henüz farklılaşmamışlardır. Ortak bilinç bireyler üzerine egemendir. Bireyler farklılaşmadığı
için toplum tutarlıdır.
b) Organik dayanışmaya dayalı toplumlar ise, daha ‘çağdaş’ oluşumlardır. Toplumun

bütünlüğü açısından her kurumun kendine ait görevleri yerine getirdiği ahenkli bir bütündür
organik dayanışmalı toplumlar. Kent toplumunda işbölümü oluşmuştur ve bu işbölümünün
oluşmasının zorunlu bir sonucu olarak organik dayanışma gerçekleşir.
İşbölümünün artışı ise iki faktöre bağlıdır:
Maddi yoğunluk (material density): Bir yerdeki nüfus yoğunluğunu anlatır.
Manevi yoğunluk (moral density): Toplumun üyeleri arasındaki etkileşimi ve toplumsal

ilişkileri anlatan bir kavramdır. Durkheim bir toplumdaki kentleşmeyi manevi yoğunluğun
belirlediğin ileri sürer. Kentleşme işbölümünü arttırır.
6) Weber ve Marx’ın kent yaklaşımında ortak unsurlar var mıdır? Tanıtınız ve açıklayınız.
Marx (1818-1883) Alman İdeolojisinde kent örgütlenmesini kırla karşıtlığı üzerinden olumlar.
Durkheim (1858-1917), artık şehrin toplum kuramının ana konusu olamayacağını öne sürer.
Söz konusu dönemde Durkheim’a göre toplum büyük ölçekte bir kenttir.
Weber (1864-1920), kenti akılcılaştırma ve Protestan ahlakı üzerinden Batı’ya özgü bir
özellik olarak açıklar.
Marx, Durkheim ve Weber, içinde yaşadıkları dönemin, dünyanın, deneyimledikleri değişim

ve dönüşümün analizini yapmışlardır.
Evrimci bir anlayış temelinde toplumu çözümleyen bilim insanları sanayi kenti özelinden
toplumu, özellikle de Batı toplumunu ve uygarlığı, modernliğini açıklamaya girişmişlerdir.
7) Weber’in şehir konusundaki analizleri hangi çalışmasında yer almaktadır?
“Şehrin Doğası”
8) Weber’in üretim ve tüketim kenti sınıflamasının ayırt edici unsurları nelerdir?

Weber “tüketim kenti” ile “üretim kenti” sınıflaması yapar.
Tüketim kenti Antik Çağ ve Ortaçağların kentidir.
Çağdaş üretim kenti ise kentin dışı için üretim yapan fabrikaların, zanaatçıların kentidir.

9) Weber’in ‘ideal kent’i nasıl olmalıdır? Hangi özelliklere sahiptir?
Weber’in toplum analizinde kent feodalizmden kapitalizme geçişte ‘ideal tip’ olarak yer
alır. O’na göre Batı’nın dışında dünyanın hiçbir bölgesinde kent örgütlenmesi
gerçekleşmemiştir. Benzer biçimler tarihte görülmekle birlikte Weber’in ‘ideal kenti’ Batı
Avrupa’da ortaya çıkmıştır.
Gerçek manada kentsel bir topluluktan söz edebilmek için yerleşim birimlerinin şu
özellikleri göstermesi gerekir;
1) İstihkâm
2) Bir Pazar yeri
3) Kendine ait bir mahkemesi veya hiç değilse kısmen özerk hukukunun olması
4) İlgili bir birlik biçimi
5) Hiç değilse kısmen özerklik ve kendi kendini yönetme ve de sonuçta, şehir sakinlerinin
katıldığı seçimlerle işbaşına gelen idari yetkililerce yönetim.
5. BÖLÜM SORULARI
1) Georg Simmel’in Amerikan Sosyoloji üzerindeki etkisinin kaynağı nedir?
Alman geleneğinden farklı olarak ‘formel’ biçimsel bir sosyoloji anlayışının temsilcisidir.
Sosyoloji Simmel’e göre ‘toplum, içinde sadece toplum olan şeyi inceler, özel ilgi alanı
budur.’ O’nun ilgisi toplumsal biçimlerdir.
Bununla beraber, Amerikan Sosyolojisi açısından Simmel,
· Yabancılık ve toplumsal mesafe,

· Kentleşme,
· Küçük gruplarda etkileşim,
· Mahremiyet ve toplumsal bilgi,
· Çatışma ve mübadele konularında etkili olmuştur.
Amerika’da komünite üzerindeki incelemeleri ve yabancılaşma konusuna getirdiği katkılarla

tanınmıştır. Avrupa toplumlarının geleneksel ve birbirine bağlı komünite şeklinden sanayili ve
şehirli bir toplumun karmaşık biçimlerine geçişte ortaya çıkan sorunlar üzerinde durur.
Birincil beşeri ilişkiler üzerinde durur.
2) Albion Small kimdir?
Albion W. Small, Simmel ile bir bağ kuran ilk Amerikalı sosyolog olmuştur.

ABD’deki ilk sosyoloji bölümü, Albion Small tarafından 1892’de Chicago Üniversitesi’nde
kurulmuştur.
· Small, 1880’de Simmel Berlin Üniversitesi’nde öğrenciyken bu üniversitede öğrenim

görmüştür.
· İkisi yakın denebilecek bir mesleki ilişki kurmuşlardır.
· Small, sonraki dönemlerde de Almanya’ya yaptığı gezilerde Simmel’i ziyaret etmiş ve

onunla düzenli olarak yazışmıştır.
· Böylece Simmel’in sosyolojik yapıtlarından en önce haberdar olmuş ve ABD’ye Simmel’in

çalışmalarının müjdesini veren ilk kişi olmuştur.

3) Small ve Simmel ilişkisini tanıtınız.
Albion W. Small, Simmel ile bir bağ kuran ilk Amerikalı sosyolog olmuştur. Small, Berlin
Üniversitesinde öğrenim görmüş ve Simmel ile yakın ilişki kurmuştur. İlerleyen yıllarda
Almanya’ya gidişlerinde onu ziyaret etmiş, düzenli olarak yazışmıştır. Böylece Simmel’in
sosyolojik yapıtlarından en önce haberdar olmuş ve ABD’ye Simmel’in çalışmalarının
müjdesini veren ilk kişi olmuştur.
4) Simmel’in sosyoloji anlayışını klasik sosyologlarla karşılaştırınız.
Simmel formel sosyoloji denilen bir genel bir sosyoloji kuramı yaratmıştı; diğer taraftan
yabancılık, çatışma, gizlilik, hatta sayının ya da beş duyu sosyolojisinin rolü gibi tümüyle
sosyolojiye temel olan birçok kavram barındırmakla birlikte sistematik bağları olmayan
sosyolojik denemelerin de yazarıdır.
Amerika’da komünite üzerindeki incelemeleri ve yabancılaşma konusuna getirdiği katkılarla

tanınmıştır. Avrupa toplumlarının geleneksel ve birbirine bağlı komünite şeklinden sanayili ve
şehirli bir toplumun karmaşık biçimlerine geçişte ortaya çıkan sorunlar üzerinde durur.
Simmel bir anlamda Tonnies’in cemaat cemiyet ayırımından hareketle, aşamayla birlikte
kişilikte meydana gelmiş olan değişiklikleri çalışmasının ağırlık merkezi haline getirmiştir.
5) Simmel toplumu hangi temelden hareketle tanımlamaktadır?
Simmel’in sosyolojisinin en verimli yönlerinden birisi modern toplumlarda kurulan ilişkiler

hakkındaki varsayımların detaylandırılması ve toplumlaşma biçimleri içinde güven, sadakat,
minnettarlık, bağlılık ve inanç gibi psiko-toplumsal dürtülerce rol oynamasına yaptığı
vurgudur.
Simmel ilk gözleminde; “insanlar farklı farklı güdülerle (çıkar, ihtiras, iktidar) davranırlar ve
bu olguların çözümlenmesi psikolojiye düşer” der.
İkinci gözlemi ise bireyin kendisini diğerleriyle etkileşimleri ile birlikte açıklamasıdır.
Toplumsal gruplar içinde bireylerin işbirliği ya da rekabette olduğu somut durumları inceler.
Üçüncü gözlemse insan etkinliklerinin genel biçimler (taklit, rekabet, hiyerarşik yapılar), ya
da toplumsal gruplanmalarda (okul, kilise, devlet), yani her oluşumda birtakım biçimler
içinde geliştiğidir. Sosyolojinin konusu bu biçimleri çözümlemektedir.
6) Kent/şehir- metropol bireylerinin davranışlarında oluşan farklılıkları ayrıntılarıyla

açıklayınız ve değerlendiriniz.
· Modern metropollerde- büyük kent, ana kentlerde- yaşayan bireyler maddi ve manevi
anlamda yani bedenleri ve ruhlarıyla metropol yaşamına her gün yeniden uyum sağlarlar.
· Bu süreçte birey bir takım psikolojik-sinirsel uyarıların yoğunlaşmasını yaşar.

· Bu durum ise bireylerin iç gelişmesinden değil, kentin doğasından kaynaklanır.
· Karşıdan karşıya caddenin her geçilmesiyle, ekonomik ve sosyal yaşamın temposu ve

çoğulluyla kent, zihinsel yaşamın duyusal kurumları açısından kasaba ve kır yaşantısıyla zıtlık
oluşturur.
· Metropol bireyde kırsal yaşamın yaptığından farklı bir bilinçlilik yaratır.
· Birey de kendini dış dünyanın tehlikelerine ve uyuşmazlıklarına karşı koruyan bir araç
geliştirerek duygularıyla değil aklıyla hareket eder.
Kısaca kent/şehir- metropol yaşamı bireylerin kişilik yapılarında farklılıklar oluşmasına

neden olur. Bu yeni kentli bireyler de metropol yaşamına özgü ortak özellikler geliştirirler.

7) Modernite ve metropol ilişkisini Simmel hangi çalışmasında ele almaktadır? Ana
kavramlarıyla açıklayınız.
“Metropol ve Zihinsel Yaşam” yazısında Simmel, modern bireylerin metropol yaşam

içerisinde kendi bireyliklerini kurarken hangi süreçlerle karşılaştığı ve nasıl uyum sağladığını
ele almaktadır. Kent yaşamının bireylerin kişilikleri üzerindeki etkilerini ve yine kentlerde
yaşayan bireylerin kişiliklerinde oluşan farklılaşmaları incelemektedir.
Simmel yazısında:
“On sekizinci yüzyıl, insanı, ahlak açısından ve ekonomik olarak devletle ve dinle bütün
tarihsel bağlarından kendisini kurtarmaya çağırmıştı. (Böylece) insanın, özünde iyi ve umumi
olan doğası, engellenmeksizin gelişecekti.
On dokuzuncu yüzyıl ise, daha fazla özgürlüğe ek olarak, insanda ve çalışmalarında işlevsel
uzmanlaşma talep etti; bu uzmanlaşma, bir bireyi ötekiyle kıyaslanamaz ve her bireyi
mümkün olan en üst düzeyde vazgeçilmez hale getirdi. Bununla birlikte yine bu uzmanlaşma,
her insanı, bütün ötekilerin destekleyici etkinliklerine daha doğrudan bağımlı hale de getirdi.
Nietzsche, bireyin bütünüyle gelişmesinin koşulunu, bireyler arası mücadelenin en acımasız
biçimde yapılması olarak görür; sosyalizm ise, aynı nedenle, bütün rekabetin bastırılması
(gerekliliğine) inanır. Böyle de olsa, bütün bu duruşlarda aynı temel motif iş başındadır. Kişi,
sosyo-teknolojik bir mekanizma tarafından aşağılanmaya ve yıpratılmaya direnç gösterir.
Özellikle modern yaşamın ve ürünlerinin içsel anlamına, kültürel bedenin ruhuna ilişkin bir
araştırma da, doğrusu istenirse metropol gibi yapıların, yaşamın birey ile üstün birey
içerikleri arasında bir eşitlik sağlaması sorununun çözümünü aramalıdır. Böyle bir
araştırma, kişiliğin dışsal kuvvetlere uyarlanırken nasıl uzlaştığı sorusunu cevaplamalıdır.
Benim görevim de, burada, budur.” der.
6. BÖLÜM SORULARI
1) İnsan ekolojisi kavramını açıklayınız.
1921 yılında ilk kez ‘insan ekolojisi’ kavramını kullanan Park, kentleri sosyal bilimcilere
‘laboratuvar’ olarak önermiştir.
Ekolojik yaklaşıma göre “canlıların birbirleriyle olan ilişkilerinin yaşam çevrelerini

düzenlemesine benzer bir biçimde, kentte yaşayanların yaşamlarını sürdürebilmek için
ilişkiye girmeleri, işbirliğinde bulunmaları ya da tersine çatışma içinde olmaları kent biçimini
büyük ölçüde belirler. Kent işyeri, eğlenme dinlenme, sanayi, oturma işlevlerini görebilecek
bölgelere ayrılır.”
2) Robert Park’ın kent sosyolojisi açısından yeri ve önemi nedir?
Kent analizine ilişkin oluşturulan kuramsal çerçevenin ilki Park tarafından ‘kentsel ekoloji’
disiplini içinde oluşmuştur.

Burgess ve McKenzie’nin kentlerin büyüme süreçleri üzerine yaptıkları analizlerle birlikte
Chicago Üniversitesi’ndeki kent araştırmaları kent kuramına dönüşür.
Park, kenti ilk kez sistematik biçimde analiz eden kuramcı olarak değerlendirilir. Kent
sosyolojisinde ekolojik-insan ekolojisi olarak ifade edilen kuram, Park tarafından
geliştirilmiştir. R. Park kentsel ekoloji disiplinini geliştirirken, Comte, Spencer, Darwin,
Durkheim gibi birçok düşünürden etkilenmiştir. Park, Darwin’den kuramsal çatıyı,
Durkheim’ın yöntemini almıştır.

3) R.Park kenti nasıl tanımlar?
R. Park, insanların kontrolsüz birtakım isteklerle ve duygularla doğduklarını ve uygarlığın, bu

kontrolsüz duyuların kontrol edilmesi için gerekli olduğunu iddia eder. Şehirler ise bu
kontrolün gerçekleşeceği alanlardır. Kentler, “bir düşünce hali, gelenek ve göreneklerin ve
bunlardan aktarılan veya bunlara bağlı örgütlü tutum ve duyguların bir birliğidir.”
Kentler yalnızca maddi bir sistem, yapay bir oluşum değildir. “Park kentin doğal ve
değişmeyen güçlerin etkisiyle oluştuğunu vurgulamakta kent içinde çöküntü alanlarını,
gettoları kaldırmak insanın içgüdülerini yok etmekle eş anlamlı” kabul etmektedir. Kent insan
doğasının bir ürünüdür.
4) E. Burgess kentlerdeki büyümenin mekâna yansımasını nasıl açıklamaktadır?
E. Burgess’in mekânsal olarak büyümeyi açıkladığı ve birbirini içeren daireler aynı zamanda
sosyal değişmelere de işaret etmektedir.
“Mekânsal değişiklik sürecinde insan toplulukları yer değiştirmekte, konut ve iş mekânı

kullanımlarında farklılıklar olmaktadır. Ardıllık süreci sonunda kent merkezinin yakınında
geçiş bölgesini oluşturan; merkezin istilasıyla bozulma ve çevre kalitesinde düşüş gözlenir.
Burası düşük gelir gruplarının yaşadığı, suç oranlarının arttığı bir mekân haline gelmiştir.
Mekânsal hareketlilik, sosyal anlamda bozulmanın nedeni olmuştur.”
5) Ortak merkezli daireler kuramını açıklayınız?
Burgess’ın ortak merkezli daireler kuramı rekabetçi ekonomik sistemin işleyişini

simgelemektedir.
· İş bölgesi ilk dairede yer alır.

· Ardından geçiş bölgesi gelir.
· Bu bölgede çöküntü yerleri vardır.
· İşçi bölgeleri ikinci halkada yer alırken,
· Üst gelir grupları daha dış bölgelerde yerleşmişlerdir.
Burgess’ın kentsel büyümeyi açıklayan ortak merkezli daireler modelinde kentler şu bölgeleri
içermektedir:
1) Merkezi İşyerleri Bölgesi: Birinci daire kentin merkezidir ve kentin merkezini ve

çekirdeğini iş merkezleri oluşturmaktadır. İlk bölgede, iş merkezleri, bankalar, dükkânlar,
oteller, işhanları ve finans kurumları yer almaktadır ve toprak bu bölgede pahalıdır. Ancak bu
bölge devamlı çevresindeki yerleşim bölgelerini tehdit ederek genişlemek ihtiyacındadır.
2) Toptancı ve İmalat Sanayi Bölgesi (Geçiş Bölgesi): İkinci daire daha fakir ve gelişmemiştir
ve çöküntü alanlarından (slum) oluşmaktadır. Merkezin sürekli genişleme tehdidi altındadır.

Genellikle fabrikalara yakın olan bu bölgeler işçi konutlarıyla çevrili olduğu için insanlar
buralarda oturmak istemezler. Yeni göçmenlerin ve dar gelirli insanların oturduğu bir
bölgedir. Bu bölge merkezin genişleme tehdidi altındadır. Ticari aktiviteler bu bölgeye doğru
genişledikçe bölgenin eski kullanıcılarını taşınmak zorunda bırakmaktadır; bu durum arazi ve
konut fiyatlarında da değişikliklere neden olmaktadır.
3) İşçi Yerleşim Merkezi Bölgesi: Üçüncü dairede yaşam standartları daha yüksek olan mavi
yakalı sanayi işçileri oturmaktadır. İşyerlerine daha kolay ulaşabilmek ve geçiş bölgesinden
uzaklaşmak için bu bölgeleri tercih ederler. 4) Üst Sınıf ve Memur Yerleşim Bölgesi:
Dördüncü dairede, memur sınıfı, orta sınıf ve üst sınıftan insanlar yaşamaktadır. Burası,
modern alışveriş merkezleri ve zenginlerin lüks mülklerinin bulunduğu özel, yalıtılmış bir
bölgedir. 5) Banliyö Bölgesi (Commuters): Beşinci dairede, kentin sınırları ve merkezdeki iş
bölgelerinden oldukça uzak olan bu bölgede banliyö alanları ve uydu kentler bulunmaktadır.

6) Rodrick McKenzie insan topluluklarını hangi başlıklar altında ele almaktadır?
Ekolojik kuramda doğal alanların, bir hâkimiyet merkezine göre düzenlenmesinden oluşan bu
düzenin açıklaması McKenzie tarafından yapılmıştır. McKenzie, ekolojik birimler arasında
kentsel gelişme dinamiğini sağlayan temel süreçleri; yoğunlaşma, merkezileşme,
ayrımlaşma ve istila-ardıllık olarak tanımlamaktadır.
Yoğunlaşma sürecinde aynı fonksiyona sahip birimler aynı mekânda bir araya gelirler.
Merkezileşme, kentsel işlevlerin farklılaşmasıyla denetim ve örgütlenmenin merkezileşmesi

kastedilir.
Ayrımlaşma, aynı işleve sahip ekolojik birimler aynı mekanda toplanmasının sonucu olarak
birbirinden ayrılmış alanların ortaya çıkmasına işaret eder.
İstila-ardıllık ise önceden farklı işleve sahip olan ekolojik birim içinde yeni bir işlevin ortaya
çıkmasıyla eski işlevin yerini yenisine bırakma sürecidir.
McKenzie, kentsel mekanın ekolojik ayrımlaşmasının yanında ekolojik açıdan farklı topluluk
tiplerinin de oluştuğunu söylemiştir. Bunlar:
1- Üretimini dışarıya satan küçük tarım köyleri, balıkçı madenci topluluklar,
2- Etraflarındaki toplulukların ürettiklerini toplayıp dünya pazarlarına satan topluluklar,
3- Sanayinin diğer tüm faaliyetlere egemen olduğu topluluklar ve
4- Üretim-dağıtım dışı; siyasal, turizme dayalı veya üniversite vb. temelli topluluklar.
7) Tülay Kaya’nın Chicago Okulu üzerine yaptığı çalışmasını ana hatlarıyla açıklayınız?
Chicago’da gelişen sanayi alanlarından biri olarak et endüstrisi ve koşullarının konu edildiği
romanında, Sinclair, ABD’nin bir cazibe merkezi oluşunu şu sözlerle dile getirmektedir:
“Amerika’da zengin de olsa, fakir de olsa insan özgürdür denirdi. Orduya katılması
gerekmezmiş; namussuz yöneticilere rüşvet vermesi gerekmezmiş. Canının istediğini yapar,
herkes gibi adamdan sayılırmış. Bu nedenle Amerika sevdalıların ve gençlerin rüyalarına
girerdi. Yol parası bir bulunsa dertleri sona ermiş olurdu.”
Chicago, romanda resmedildiği şekliyle söz konusu Amerika algısının kendisinde somutlaştığı
kentler arasında ilk sıralarda yer alıyordu.
Daha iyi yaşam şartlarına kavuşmak için Chicago’ya gelenler arasında Güneyli siyahiler başı
çekiyordu. 1910-1930 arasında, kırsal Güney’den endüstrileşmiş Kuzey’e bir milyondan fazla
Güneyli siyahinin göç ettiğinden söz edilir. I. Dünya Savaşı itibarıyla, Chicago’daki Güneyli
siyahile-rin nüfusu en üst noktasına ulaşmıştı. Üç yıldan daha az bir sürede Chicago’daki
siyahi nüfusun iki katına çıkmış olması oldukça çarpıcıdır. Güneyli siyahiler eski yurtlarında

sahip olamadıkları haklara ve daha iyi yaşam şartlarına kavuşmak umuduyla Chicago’ya göç
ederlerken, göç hareketinin ulaştı-ğı boyut bu süreçte kontrol edilmesi güç bir sorun halini
almış ve siyahi göç dalgası Chicago’nun siyah ırk karşıtı bir bölge olarak isim yapmasıyla
sonuçlanmıştı. Problemlerin ve çatışmaların görül-meye başlamasıyla birlikte, “ırkçılık”,
sosyal yaşamı derinden etkileyen bir mesele olarak gündeme geldi. Irk ayrımcılığı, yeni gelen
siyahilerin nerede yaşayacağını da belirliyordu. Yeni gelen siyahiler daha önce gelenlerin
yanına yerleşmek zorunda kalıyordu ki, 1920’lerin sonlarına gelindiğinde “black belt” (siyah
kuşak) olarak adlandırılan zenci yerleşim bölgesi ortaya çıktı.

8) Chicago kenti hangi özellikleri ile araştırmacıların alanına girmiştir?
Chicago Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde I. Dünya Savaşı’ndan 1930’ların ortasına kadar

akademisyenler ve öğrenciler tarafından yapılmış kente ilişkin çalışmalar bütünü, yaygın
olarak “Chicago Okulu” adıyla anılmaktadır.
Okul’un takipçileri Chicago Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'yle sınırlı olmasa da, Okul’un
filizlendiği ve gelişme imkânı bulduğu kurumsal zemin, sunduğu olanaklarıyla Chicago
Üniversitesi’dir.
Okul'un kurucuları olarak kabul edilen Robert E. Park ve Ernest W. Burgess gibi isimler,
Chicago Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nün öğretim üyeleridir.
Chicago Üniversitesi, ABD’de sosyolojinin ilk kurumsal zemini olmuştur.
ABD’deki ilk sosyoloji bölümü, Albion Small tarafından 1892’de Chicago Üniversitesi’nde
kurulmuştur. Hemen ardından, 1895’te, Chicago Okulu için olduğu kadar Amerikan sosyoloji
tarihi açısından da özel bir yeri olan American Journal of Sociology dergisi bölüm tarafından
yayımlanmaya başlamıştır.
Albion Small, American Sociological Society’nin (Amerikan Sosyoloji Topluluğu) kuruluş

aşamasında da aktif olarak yer almıştır.
Amerikan sosyoloji tarihinde tüm bu ilklerin hayata geçirildiği Chicago Üniversitesi Sosyoloji
Bölümü, Chicago Okulu’na da ev sahipliği yapmıştır.
Bu bakımdan, Chicago Okulu, Amerikan sosyoloji tarihinde bir eşiği temsil eden Chicago
Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nün bir anlamda ilk ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Kent
sosyolojisi literatüründe “insan çevrebilimi” olarak da tanımlanan Chicago Okulu’nun
çalışmaları, kentin yaşadığı problemler üzerine olmuştur. Dolayısıyla, kent çalışmaları başlığı
altında esas olarak yoğunlaştıkları konu, Chicago’nun problemleridir Bu çalışmada da dikkat
çekilmesi amaçlanan başlıca husus, Chicago Okulu kapsamında yapılan kent çalışmalarının,
Okul’a adını veren Chicago kentiyle olan sıkı bağlarıdır.
O nedenle, Okul’un çalışmalarını, Chicago kentinin kendi serüveni bağlamında

değerlendirmek ve Chicago kent tarihine ilişkin birtakım dönüm noktalarına yer vermek bir
zorunluluk olarak ortaya çıkmaktadır.
İkinci olarak, Chicago Okulu’nun oluşum serüveni, yapılan çalışmaların kent alanında yapılan
diğer çalışmalardan hangi özellikleriyle farklılaştığı ve Okul’un Amerikan sosyolojisinde
edindiği yer bakımından ele alınacaktır.
Üçüncü olarak, Chicago Okulu’nun doğuş koşulları, temsilcileri ve etkinliğini kaybetme

nedenleri ana hatlarıyla açıklanarak, Okul’un Amerikan sosyolojisindeki yeri ve gelenekle
ilişkisi ortaya konacaktır.

Chicago Okulu'nun çalışmalarına konu olan Chicago, kentleşme tarihi bakımından ezber
bozan şekilde yapılanmış bir kenttir.
Kentin kontrol edilemez bir süreçle büyümesi, toplumsal niteliklerini de dönüştürmüştür.

Chicago’nun hızla büyümesinde çeşitli faktörler rol oynamıştır. Avrupa'da gerçekleşen
Endüstri Devrimi ve Amerika'yı da kapsayan bir coğrafyada yol açtığı ilerlemeler, bu
faktörlerin en baskın olanıdır.
Örneğin, endüstriyelleşme ve getirdiği yeniliklerle ilişkili olarak ulaşım alanında, özellikle de

demiryolu taşımacılığında yaşanan gelişmeler, Chicago’yu bir ticaret merkezi olarak öne
çıkarmıştır. Diğer taraftan, İç Savaş da, bu süreci hızlandıran gelişmelerden biri ve en önemlisi
olarak değerlendirilir.
İç Savaş sonrası süreçte belirli endüstri kollarının merkezi haline gelen Chicago, nihayetinde
bir finans ve kültür merkezi olarak ABD’nin ikinci büyük kenti olma konumuna ulaşmıştır.

Kuzey’in topyekûn zenginleşmeye başladığı ve ABD’nin dünyanın geri kalanı için bir cazibe
merkezi olduğu bu dönemde, Chicago, modernliğin temsilcisi olarak ABD imajının kendisinde
somutlaştığı bir form olarak ortaya çıkmış ve özellikle vaat ettiği yaşam ve çalışma
koşullarıyla, hemen her coğrafyadan insanların akın ettiği bir şehir haline gelmişti. Bu
koşullar, en çarpıcı ifadesini, Upton Sinclair’in 1906’da yayınlanan The Jungle isimli
çalışmasında bulur.
7. BÖLÜM SORULARI
1) Louis Wirth’ün kent sosyolojisinde bir klasik olarak anılan makalesinin adı nedir?
Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentleşme
2) Wirth’ün Chicago Okulu ile olan ilişkisini tanıtınız.
Louis Wirth, Chicago Okulu’nun kurucu isimleri Albion Small, Robert Park, Ernest Burgess
aldığı eğitimin de etkisiyle, kent sosyolojisi alanına, özellikle göç, asimilasyon, kent
yaşamına uyum vb. konularda yönelmiştir.
Yüksek lisans derecesini göçmen Yahudilerin Amerikan şehir hayatına uyumunu konu aldığı
çalışmasıyla alan Wirth, Chicago kentine Avrupa’nın kırsal bölgelerinden göçen Yahudi
aileleriyle yaptığı görüşmelerden elde ettiği veriler üzerinden, araştırma grubunun eski
kültürel değerleriyle yeni kent deneyimleri arasında bir çatışmanın varlığını ortaya koyar. Bu
çalışmasıyla Wirth’ün, toplumsal düzensizliğe, getto yaşamına, kent yaşamındaki çatışma ve
çelişkilere ilgisi uyanır.
3) Louis Wirth’ün Simmel ile akademik anlamda ilişkisi nedir?
Wirth’ün kuramı Simmel kaynaklıdır.
· Simmel gibi Wirth’de kent sorununu bir ‘şahsiyet’ ve ‘kişilik’ problemi olarak ele almıştır.
· Kentleşme yaşam tarzlarında, dünya görüşlerinde oluşan bir farklılaşmayla alakalıdır ve bu

farklılık değişik biçimlerde ortaya çıkmaktadır.
· Wirth, kentliliğin ekolojik ve sosyo-psikolojik özelliklerini kapsayan bir kent kuramı

geliştirmeye çalışmıştır.
Louis Wirth, Chicago Okulu’nun kurucu isimleri Albion Small, Robert Park, Ernest Burgess
aldığı eğitimin de etkisiyle, kent sosyolojisi alanınına, özellikle göç, asimilasyon, kent
yaşamına uyum vb. konularına yönelmiştir.
Yahudi göçmenlerin Amerikan kentsel yaşamına uyumu sorunu onun açısından önemli
konulardandır.
4) Wirth’ün Alman bir Yahudi oluşunun, akademik çalışmalarında bir etkisi var mıdır?

Varsa/yoksa nedenleriyle açıklayınız?
1925 yılında yüksek lisans derecesini, -Yahudi cemaatine olan yakın ilişkilerini de kullanarak
göçmen Yahudilerin Amerikan şehir hayatına uyumunu konu aldığı çalışmasıyla alır.
Chicago kentine Avrupa’nın kırsal bölgelerinden göçen Yahudi aileleriyle yaptığı

görüşmelerden elde ettiği veriler üzerinden, araştırma grubunun eski kültürel değerleriyle
yeni kent deneyimleri arasında bir çatışmanın varlığını ortaya koyar.
Bu çalışmasıyla Wirth’ün, toplumsal düzensizliğe, getto yaşamına, kent yaşamındaki çatışma

ve çelişkilere ilgisi uyanır.

1928 yılında yayınlanan ‘Getto’ adlı kitabı Wirth’ün akademik yaşamında yayınlanmış tek
kitabıdır ve akademik çevrelerde ‘Getto’, Chicago Okulu’nun temsil eden ve Yahudi
çalışmalarının önemli bir örneği olarak anılır.
5) Louis Wirth’e göre kent hangi özellikleri üzerinden tanımlanabilir? Nedenleriyle

açıklayınız. Wirth, uygarlığı Batı, Amerikan uygarlığı ile özdeş görür. Kentlerin ‘bizim’
uygarlığımızda önemli bir yerinin olduğu ancak kentleşme süreci ve kentleşmenin doğasına
ilişkin bilgilerin yetersiz olduğunu ifade eder. O’na göre kentleşme yalnızca fiziki mekân
üzerinden tanımlanamaz. Köy ile kent bir sürekliliğin iki ucundadırlar. Ulaşım ve iletişim
araçlarındaki ilerlemelerin kenti köye, köyü kente yaklaştırdığını, aralarındaki
benzerliklerin ve ayırımların artık geçerli olmadığını savunmuştur.
“Toplum bilimsel amaçlarla bir kent, toplumsal açıdan bir örnek olmayan insanların göreli
olarak geniş bir alanda yoğun bir biçimde ve sürekli olarak birlikte bir yere yerleşmiş
bulunması biçiminde tanımlanabilir.”
Louis Wirth, sosyal yaşamın örgütlenmesinde, kentleşmenin olumsuz birtakım etkilerinin

altını çizer. Ailenin yapısal olarak farklılaştığını ve toplumsal açıdan öneminin azaldığını,
akrabalık bağlarının zayıfladığını, ailenin sahip olduğu çocukların sayısında azalmaların tespit
edildiğini, tek kişilik yaşamların dolayısıyla bireylerin izole ve diğer bireylerle sınırlı ilişkiler
içinde bulunması gibi kent yaşamına dair birtakım olguları eleştirir.
Metropol kent yaşamı olumsuzluklarına karşın özgürlüğün ve hoşgörünün, akılcılığın ve

bilimin gelişmesini de gerçekleştiği fiziki mekânlarda-kentlerde ortaya çıkmaktadır. Kentlerin
gelişme tarihi üzerinden uygarlığın gelişmesinin okunabileceğini ifade eder.
6) Bireyler açısından kentleşme hangi olumlu yönleriyle değerlendirilebilir? Kentlerin,

toplumsal yaşam ya da insan üzerindeki etkileri, kentli nüfusun oranının göstereceği etkiden
daha büyüktür. Kent yalnızca, günümüz insanına daha büyük bir oranda iş ve yerleşim
olanakları sunan bir yer değildir, aynı zamanda dünyanın en uzak yerlerini kendine çeken,
türlü bölgeleri, insanları ve etkinlikleri bir düzene göre biçimlendiren, ekonomik, siyasal ve
kültürel yaşamın öncüsü ve denetleyicisi konumunda olan bir merkezdir.
Kentleşme, kentlerin büyümesi ile ortaya çıkan yaşam biçiminin belirgin niteliklerinin ve
kentin kurumlarıyla kentlilerin, iletişim, ulaşım araçları aracılığıyla oluşturduğu yaşam tarzını
etkisi altında kalan bireylerde, kentli olarak kabul edilen yaşam biçiminin niteliğindeki
değişiklikleri vurgular.
7) Louis Wirth sosyologların alanını tanımlarken hangi hususların altını çizmektedir? Alana
yönelik araştırmaları önemseyen Wirth açısından günlük yaşam sorunlarının çözümlenmesi
önceliklidir. Louis Wirth’ün ifadesiyle “Kent toplumbilimcisinin ana sorunu, çok sayıda
türdeş olmayan insanı barındıran, yoğun nüfuslu yerleşim yerlerinde göreli olarak sürekli
bir biçimde gözlenen toplumsal eylemlerin ve örgütlerin biçimlerini keşfetmek olmalıdır.”
fikrini savunmuştur.

Wirth, uygarlığı Batı, Amerikan uygarlığı ile özdeş görür. Kentlerin ‘bizim’ uygarlığımızda
önemli bir yerinin olduğu ancak kentleşme süreci ve kentleşmenin doğasına ilişkin bilgilerin
yetersiz olduğunu ifade eder. O’na göre kentleşme yalnızca fiziki mekân üzerinden
tanımlanamaz. Köy ile kent bir sürekliliğin iki ucundadırlar. Ulaşım ve iletişim araçlarındaki
ilerlemelerin kenti köye, köyü kente yaklaştırdığını, aralarındaki benzerliklerin ve
ayırımların artık geçerli olmadığını savunmuştur.

“Toplum bilimsel amaçlarla bir kent, toplumsal açıdan bir örnek olmayan insanların göreli
olarak geniş bir alanda yoğun bir biçimde ve sürekli olarak birlikte bir yere yerleşmiş
bulunması biçiminde tanımlanabilir.”
8) Kentleşmenin, Wirth açısından olumsuz olarak nitelenen yönleri hangileridir? Louis

Wirth, sosyal yaşamın örgütlenmesinde, kentleşmenin olumsuz birtakım etkilerinin altını
çizer. Ailenin yapısal olarak farklılaştığını ve toplumsal açıdan öneminin azaldığını,
akrabalık bağlarının zayıfladığını, ailenin sahip olduğu çocukların sayısında azalmaların
tespit edildiğini, tek kişilik yaşamların dolayısıyla bireylerin izole ve diğer bireylerle sınırlı
ilişkiler içinde bulunması gibi kent yaşamına dair birtakım olguları eleştirir.

KENT SOSYOLOJİSİ BAHAR DÖNEMİ ESKİ VİZE SORULARI
1."Ortak Merkezli Daireler" kuramı ile kentlerin büyümesini açıklayan kuramcı kimdir?
Doğru Cevap : E. W. Burgess
2. “Kent sosyolojisi, üretim ilişkilerinin, ideolojilerin ve toplumsal pratiğin mekâna yansıması,onu oluşturması,
biçimlendirmesi açısından ele alınmalıdır. Mekân gerçekte soyut bir nesne değil toplumsal bir olgudur; bir insan
ürünüdür.”Tanımı hangi kent kuramcısına aittir?
Doğru Cevap : H.Lefebvre
3.Kentlerin kuruluşu ve gelişmelerinden ziyade kent hayatının kişilik üzerindeki etkilerini ve bu etkilerin yarattığı
değişiklikleri analiz eder?
Doğru Cevap : G.Simmel
4.“Kentleşmeden ayrı olan ve kentleşme akımı sonucunda toplumsal değişmenin insanların davranışlarında ve
ilişkilerinde, değer yargılarında tinsel ve özdeksel yaşam biçimlerinde değişiklikler yaratması sürecini” hangi kavramla
açıklarız?
Doğru Cevap : Kentlileşme
5.Chicago kentinin sorunlarının üzerinden gerçekleştirilen çalışmalar, sosyoloji literatüründe hangi kavramla
açıklanmaktadır?
Doğru Cevap : Ekolojik ve sosyal psikolojik
6.Birlikte eğitim gördüğü Albion Small ve öğrencisi olan Robert Park vd. aracılığıyla sosyo-psikolojik okulu etkilemiş
Avrupalı düşünür kimdir?
7. Doğu’da şehir örgütlenmesinin temeli nedir?

Doğru Cevap : Merkezileşme
8. Amerika’da 20. yüzyılın başlarında kent kuramında ekolojik kurama paralel ve onu tamamlamak üzere geliştirilen
kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap :Sosyo-psikolojik
9."Alman İdeolojisi" başlıklı çalışmada kentleri kır-kent karşıtlığı üzerinden tanımlayan aşağıdakilerden
hangisidir?
Doğru Cevap : Marx & Engels
10. Kent sosyolojisi, özel bir alan olarak ilk kez kimler tarafından ifade edilmiştir?
Doğru Cevap :Chicago Okulu
11.İlk tarım merkezleri ve buna bağlı olarak toplum örgütlenmeleri dünyanın hangi bölgesinde gerçekleşmiştir?
Doğru Cevap : Filistin’den İran ve Afganistan’a
12. Korkut Tuna, doğu toplum örgütlenmesinin en gelişmiş örneği olarak hangi şehirleri tanıtır?
Doğru Cevap : Osmanlı
13. Sosyoloji biliminin kurucu isimleri aşağıdakilerden hangileridir?

Doğru Cevap : Durkheim, Marx, Weber
14. Kentin kısaca "belli bir yönde değişmesi" kent yazınında hangi kavramın karşılığıdır?
Doğru Cevap : Kentleşme
15.“Kent yalnızca Orta Çağ'da kendi başına anlamlı bir birimdir. İleri kapitalist toplumlarda kent toplumun ana
kuramlarından birisi olamaz.” Hangi sosyoloğun kente yaklaşımını ifade etmektedir?
Doğru Cevap : E. Durkheim
16. 20. yüzyılın başlarında Amerikan kentlerinde yaşanan büyüme, kentlerde yaşayan ve kente gelen göçmenlerin
sayısında artışlar ile yükselen bir işsizlik oranı ve konut yetersizlikleri vb.sorunları çözmek için yapılan çalışmaları
gerçekleştiren sosyal bilimcileri tanımlayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap : Chicago Okulu
17. Robert Park’la birlikte Chicago Okulu’nun kurucu isimlerinden olan ve kentsel yaşamı ayrı bir analiz konusu olarak ele
alan kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap : Louis Wirth
18. Gordon Childe, uygarlığın dayandığı temelleri hangi iki devrim üzerinden değerlendirir?
Doğru Cevap : Tarım ve şehir
19. 1938 yılında yayımlanmış olan çalışmasında kentleşme süreci ve kentleşmenin ve kentleşmenin doğasına ilişkin
yeterli malzeme olmadığını ifade etmiş ve kentsel yaşam üzerine bir kuram geliştirme girişiminde bulunmuş olan
sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap :Louis Wirth
20. Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentleşme" başlıklı çalışma kime aittir?
21. Kentsel ekoloji disiplinini geliştirirken Darwin, Durkheim ve Spencer’den etkilenmiş, kuramsal çatısını Darwin’den
almış olan Chicago Okulu düşünürü kimdir?
Cevap:Robert Park
22. “Kent sosyoloğunun temel sorunu, heterojen bir nüfusu barındıran, yoğun nüfuslu yerleşim birimlerinde gözlenen
toplumsal eylemlerin ve örgütlerin biçimini keşfetmektir.” Diyen sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
23. Kent çalışmalarına 20. yüzyılda yön veren ve kent alanına hâkim olan, "insan ekoloji" kuramını geliştiren,
kentlerdeki nüfusun büyümesi, yoğunluğu ve heterojenliğini kentler açısından analiz eden okul ve kuramcıları nasıl
anılmaktadır?
Doğru Cevap : Chicago Okulu
24. Simmel’in "Metropol ve Zihinsel Yaşam" makalesini 1936 yılında Chicago Okulu öğrencilerinden
İngilizce’ye çeviren Park’ın öğrencisi kimdir?
Doğru Cevap : Edward Shills
25. "İnsan ekolojisi" kavramını ilk kez kullanan Chicago Okulu üyesi sosyal bilimci aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap : R. Park
26. Kent tanımlarını; morfolojik, fonksiyonel ve karma tanımlar başlıklarında değerlendiren sosyal bilimci aşağıdakilerden
hangisidir?
Doğru Cevap : R. Maunier
27. Tarih’te ilk şehirler…………………………………ortaya çıkmıştır. Yukardaki boşluğa uygun gelen bölge aşağıdakilerden
hangisidir?
Doğru Cevap : Mezopotamya ve Nil vadisinde
28. Köy yerleşmelerinin temel faaliyet alanı nedir?

Doğru Cevap : Tarım
29. M. Weber’in kent konusundaki çalışmasının adı nedir?

Doğru Cevap : Şehir
30. Sosyoloji O’nun için "şimdiki zaman" çözümlemesidir. Bu görüş aşağıdakilerden hangi sosyoloğa aittir?
Doğru Cevap : G. Simmel
31. "İdeal kent" kavramlaştırması kime aittir?

Doğru Cevap : M. Weber
32. Temel soruları "Nüfus çevreye nasıl uyum sağlamaktadır." olan okul aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap : Ekolojik Okul
33. “Sosyolojik amaçlarla bir kent, büyük, yoğun, heterojen nüfusa sahip bir yerleşim birimidir.”diyen sosyolog
aşağıdakilerden hangisidir?
34. Toplumsal analizinde kent, feodalizmden kapitalizme geçişte "ideal tip" olarak yer almaktadır. Bu ifade
hangi düşünürün kent analizine uygundur?
Doğru Cevap : M. Weber
35. ABD’de kent sosyolojisi araştırmaları hangi şehrin sorunlarına yönelik olarak yürütülmüştür?
Doğru Cevap :Chicago
36. Ekolojik birimler arasında kentsel gelişme dinamiğini sağlayan süreçleri –yoğunlaşma,merkezileşme, ayrımlaşma ve
istila- kavramlarıyla açıklayan Chicago Okulu üyesi aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap : Roderick McKenzie
37. Kent mekânının biçimlenmesini hâkimiyet kavramı üzerinden açıklayan ekolojik kuramcı kimdir?
Doğru Cevap : Robert Park
38:Kentleri sosyologlara bir laboratuvar olarak öneren Chicago Okulu üyesi kimdir?
Doğru Cevap : R. Park
39:Chicago Okulu’nu etkilemiş Alman sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?

40:Ekolojik kuramın gelişmesi ve analizlerinin temelinde hangi Amerikan kentinin büyümesi ve gelişmesi vardır?
Doğru Cevap :Chicago
41:Yabancılaşma, çatışma beş duyu, sayılar, moda, gündelik yaşam tezahürleri vb. çok çeşitli konularda yazıları olan,
formel sosyoloji temsilcisi düşünür kimdir?
Doğru Cevap :G. Simmel
42:Kentleşmenin olumlu yanlarına da vurgu yapmakla birlikte, kentleşmenin pesimist sosyoloğu olarak da anılan isim
43:Simmel’in "Metropol ve Zihinsel Yaşam" makalesini 1936 yılında Chicago Okulu öğrencilerinden
Doğru Cevap :Edward Shills
44:"Sosyoloji bireylerin kent yaşamı içerisinde geliştirdikleri toplumsal biçimleri analiz eder."anlayışına sahip
Doğru Cevap :G. Simmel
45. Sosyolojik amaçlarla bir kent, büyük, yoğun, heterojen nüfusa sahip bir yerleşim birimidir.”diyen sosyolog
Doğru Cevap :Louis Wirth
46:İnsan topluluklarının bitkileri ıslah ederek, hayvan yetiştirmeye başladıkları dönemi Gordon Childe hangi kavramla
tanımlar?
Doğru Cevap :Neolitik Devrim
47 Louis Wirth’ün 1928 yılında Yahudi göçmenlerin kent yaşamına uyumu ve yaşam biçimlerini ele aldığı, yayımlanmış
olan kitabı hangisidir?
Doğru Cevap : Getto
48:"Metropol ve Zihinsel Yaşam" başlıklı çalışma hangi düşünüründür?

Doğru Cevap :Georg Simmel
49.Ekolojik kuram, "yaşam alanı" ve "hâkimiyet" kavramlarını aşağıdakilerden hangisinden
etkilenerek kent alanına uyarlamıştır?
Doğru Cevap : C. Darwin
50.Kenti iş bölümü ve dayanışma kavramları temelinde ele alan sosyolojinin kurucu ismi kimdir?
Doğru Cevap : E. Durkheim
51.İlk sosyolojik kent tanımını yapmış olduğu ifade edilen sosyal bilimci kimdir?
Cevap:R. Maunier
52."Toplumsal biçimler toplumu oluşturmakla kalmazlar, biçimler toplumun kendisidir. Biçimlerin ortadan
kalkmasıyla toplum denilen örgütlenme de ortadan kalkar."Anlayışı aşağıdaki sosyologlardan hangisine aittir?
Cevap:G. Simmel
53. Simmel’den etkilenen Louis Wirth’ün, kent yazınında temel referanslardan biri olan makalesinin adı nedir?
Doğru Cevap : Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentleşme:
54. "The City/Şehir" başlıklı 1921 tarihli çalışmanın yazarı kimdir?

Doğru Cevap :M. Weber Lale Demet Tokel dir bence..:) Sizcede mi..:))
55.Sosyoloji hangi dönemden başlayarak kent konusunda kuramlar üretmiştir?

Cevap:19. Yüzyıl
56. Weber, Batı kentini Doğu kentinde olmayan hangi özellikleri üzerinden idealize eder?
Doğru Cevap :Kendine ait özerk bir hukuk ve seçimle iş başına gelen bir yönetim
57. 16. yüzyılda nüfus açısından en büyük şehir hangisidir

Cevap :İstanbul
58.Roma’nın yıkılışının ardından Batı Avrupa’da şehir yaşamının ortadan kalkışını İslamiyet’in ortaya çıkışına bağlayarak
açıklayan tarihçi aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap:Henri Pirenne
59. Kenti “doğanın, özellikle de insan doğasının bir ürünü” olarak tanımlayan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap : Robert Park
60.Kentleri sınıf bilincinin oluşmasına katkıları üzerinden olumlayan aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap:Marx
61."İngiltere’de Emekçi Sınıfın Durumu" kitabında kent mekânındaki işçilerin nasıl yaşadıklarını ortaya koyan
isim kimdir?
Doğru Cevap : F. Engels
62.Şehirleşme tarihinde "İslam Dönemi" olarak anılan dönem hangi yüzyılları kapsamaktadır?
Doğru Cevap : 7. ve 9. Yüzyıl
63.K. Marx’ın, kent sorununa yaklaşımında temel kavramı nedir?

Sınıf bilinci
64.Louis Wirth’ün 1928 yılında Yahudi göçmenlerin kent yaşamına uyumu ve yaşam biçimlerini ele aldığı, yayımlanmış
Cevap: Getto
65.Aşağıdakilerden hangisi Yahudi göçmenlerin kent yaşamına uyumu konusunda çalışmalar yapmıştır?
Louis Wirth
66."Toplumsal biçimler toplumu oluşturmakla kalmazlar, biçimler toplumun kendisidir. Biçimlerin ortadan
kalkmasıyla toplum denilen örgütlenme de ortadan kalkar."Anlayışı aşağıdaki sosyologlardan hangisine aittir?
Cevap:G. Simmel
67. Sosyoloji alanındaki eğitimini Georg Simmel’den aldığını ifade eden Amerika Sosyolojisinin kurucu isimlerden birisi
kimdir?
Cevap: R.Park
68. Formel Sosyoloji olarak anılan bir sosyoloji anlayışı geliştiren sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
G.Simmel
69. Kentlerin mekânsal büyümesini birbirini içeren yerleşim ve iş alanları olarak açıklayan E. W. Burgess’ın kuramı
aşağıdakilerden hangisidir
Ortak Merkezli Daireler Kuramı
70.“………………hem kırsal bir toplumun kentsel bir topluma dönüşme süreci, hem de kentsel mekânın ve toplumsal
pratiğin değişme ve evrimleşme sürecidir.”Bu cümledeki boşluğa aşağıdakilerden hangi kavram gelmelidir?
Cevap:Kentleşme
71. Kent analizine ilişkin geliştirilen kuramsal çerçeve ilk kez kim tarafından geliştirilmiştir?
Doğru Cevap : R.Park
72. Roma’nın yıkılışının ardından Batı Avrupa’da şehir yaşamının ortadan kalkışını İslamiyet’in ortaya çıkışına bağlayarak
açıklayan tarihçi aşağıdakilerden hangisidir
Cevap :Henri Pirenne
73. Kentleri toplum bütünü içindeki yerleri ile oluşum, işleyiş ve değişimini, düzenlilikleri içinde inceleyip açıklamayı
amaçlayan toplumbilim kesimi’ aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap : Kent sosyolojisi
74-"İdeal kent" kavramlaştırması aşağıdakilerden hangisine aittir?

M. Weber
KENT SOSYOLOJİSİ VİZE SORULARI VE CEVAPLARI (05.04.2016)
1) "Alman İdeolojisi" başlıklı çalışmada kentleri kır-kent karşıtlığı üzerinden tanımlayan düşünür veya düşünürler
aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
Marx & Engels
2) “Kent yalnızca Orta Çağ’da kendi başına anlamlı bir birimdir. İleri kapitalist toplumlarda kent toplumun ana
kuramlarından birisi olamaz.” Yukarıdaki ifade aşağıdaki sosyologlardan hangisinin kente yaklaşımını ifade etmektedir?
E. Durkheim
3) Sosyoloji biliminin kurucu isimleri aşağıdakilerden hangileridir?

Durkheim, Marx, Weber
4) “Kentleşmeden ayrı olan ve kentleşme akımı sonucunda toplumsal değişmenin insanların davranışlarında ve
ilişkilerinde, değer yargılarında tinsel ve özdeksel yaşam biçimlerinde değişiklikler yaratması süreci”ni ifade eden kavram
b) Kentlileşme
5) Chicago kentinin sorunları üzerinden gerçekleştirilen çalışmalar, sosyoloji literatüründe hangi kavramla
açıklanmaktadır?
Ekolojik ve sosyal psikolojik
6) Birlikte eğitim gördüğü Albion Small ve öğrencisi olan Robert Park vd. aracılığıyla Sosyo-psikolojik Okul’u etkilemiş
G. Simmel
7) Doğu’da şehir örgütlenmesinin temeli nedir?

Merkezileşme
8) Amerika’da 20. yüzyılın başlarında kent kuramında ekolojik kurama paralel ve onu tamamlamak üzere geliştirilen
Sosyopsikolojik kuram
9) "Ortak Merkezli Daireler" kuramı ile kentlerin büyümesini açıklayan kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
E. W. Burgess
10) Özel bir inceleme alanı olarak 'Kent Sosyolojisi'nden ilk söz eden akademik çevre aşağıdakilerden hangisidir?
Chicago Okulu
11) İlk tarım merkezleri ve buna bağlı olarak toplum örgütlenmeleri dünyanın hangi bölgesinde gerçekleşmiştir?
Filistin’den İran ve Afganistan’a
12) Korkut Tuna, doğu toplum örgütlenmesinin en gelişmiş örneği olarak hangi şehirleri tanıtır?
Osmanlı şehirlerini
13) Kentlerin kuruluşu ve gelişmelerinden ziyade kent hayatının kişilik üzerindeki etkilerini ve bu etkilerin yarattığı
G. Simmel
14) Kentin kısaca "belli bir yönde değişmesi" kent yazınında hangi kavramın karşılığıdır?
Kentleşme
15) “Kent sosyolojisi, üretim ilişkilerinin, ideolojilerin ve toplumsal pratiğin mekâna yansıması, onu oluşturması,
ürünüdür.” Yukarıdaki tanımı hangi kent kuramcısına aittir?
H. Lefebvre
16) 20. yüzyılın başlarında Amerikan kentlerinde yaşanan büyüme, kentlerde yaşayan ve kente gelen göçmenlerin
sayısında artışlar ile yükselen bir işsizlik oranı ve konut yetersizlikleri vb. sorunları çözmek için yapılan çalışmaları
Chicago Okulu
17) Robert Park’la birlikte Chicago Okulu’nun kurucu isimlerinden olan ve kentsel yaşamı ayrı bir analiz konusu olarak ele
Louis Wirth
18) Gordon Childe, uygarlığın dayandığı temelleri hangi iki devrim üzerinden değerlendirir?
Tarım - şehir
19) 1938 yılında yayımlanmış olan çalışmasında kentleşme süreci ve kentleşmenin ve kentleşmenin doğasına ilişkin
Louis Wirth
20) "Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentleşme" başlıklı çalışma aşağıdaki düşünürlerden hangisine aittir?
Louis Wirth
21) Kentsel ekoloji disiplinini geliştirirken Darwin, Durkheim ve Spencer’den etkilenmiş, kuramsal çatısını Darwin’den
Robert Park
22) “Kent sosyoloğunun temel sorunu, heterojen bir nüfusu barındıran, yoğun nüfuslu yerleşim birimlerinde gözlenen
toplumsal eylemlerin ve örgütlerin biçimini keşfetmektir.” diyen sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Louis Wirth
23) Kent çalışmalarına 20. yüzyılda yön veren ve kent alanına hâkim olan, "insan ekoloji" kuramını geliştiren, kentlerdeki
nüfusun büyümesi, yoğunluğu ve heterojenliğini kentler açısından analiz eden okul ve kuramcıları nasıl anılmaktadır?
Chicago Okulu
24) Simmel’in "Metropol ve Zihinsel Yaşam" makalesini 1936 yılında Chicago Okulu öğrencilerinden İngilizce’ye çeviren
Park’ın öğrencisi kimdir?
Edward Shills
25) "İnsan ekolojisi" kavramını ilk kez kullanan Chicago Okulu üyesi sosyal bilimci aşağıdakilerden hangisidir?
R. Park
26) Kent tanımlarını morfolojik, fonksiyonel ve karma tanımlar başlıklarında değerlendiren sosyal bilimci aşağıdakilerden
hangisidir
R. Maunier
27) Tarihte ilk şehirler…………………………………ortaya çıkmıştır. Yukardaki boşluğa uygun olan seçenek aşağıdakilerden
hangisidir?
Mezopotamya ve Nil vadisinde
28) Aşağıdakilerden hangisi Chicago Okulu üyelerinden değildir?

Georg Simmel
29) M. Weber’in kent konusundaki çalışmasının adı nedir?

Şehir
30) “Sosyoloji onun için şimdiki zaman çözümlemesidir.” Bu cümlede tasvir edilen sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
G. Simmel
31) "İdeal kent" kavramlaştırması aşağıdakilerden hangisine aittir?

M. Weber
32) Temel soruları "Nüfus çevreye nasıl uyum sağlamaktadır." olan okul aşağıdakilerden hangisidir?
Ekolojik Okul
33) “Sosyolojik amaçlarla bir kent, büyük, yoğun, heterojen nüfusa sahip bir yerleşim birimidir.” diyen sosyolog
Louis Wirth
34) Toplumsal analizinde kent, feodalizmden kapitalizme geçişte "ideal tip" olarak yer almaktadır. Bu ifade hangi
düşünürün kent analizine uygundur?
M. Weber
35) ABD’de kent sosyolojisi araştırmaları hangi şehrin sorunlarına yönelik olarak yürütülmüştür?
Chicago
36) Ekolojik birimler arasında kentsel gelişme dinamiğini sağlayan süreçleri “yoğunlaşma, merkezileşme, ayrımlaşma ve
istila” kavramlarıyla açıklayan Chicago Okulu üyesi aşağıdakilerden hangisidir?
Roderick McKenzie
37) Kent mekânının biçimlenmesini hâkimiyet kavramı üzerinden açıklayan ekolojik kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
Robert Park
38) Kentleri sosyologlara bir laboratuvar olarak öneren Chicago Okulu üyesi aşağıdakilerden hangisidir?
R. Park
39) "Sosyoloji bireylerin kent yaşamı içerisinde geliştirdikleri toplumsal biçimleri analiz eder." anlayışına sahip sosyolog
G. Simmel
40) Ekolojik kuramın gelişmesi ve analizlerinin temelinde hangi Amerikan kentinin büyümesi ve gelişmesi vardır?
Chicago
41) Yabancılaşma, çatışma beş duyu, sayılar, moda, gündelik yaşam tezahürleri gibi çeşitli konularda yazıları olan formel
sosyoloji temsilcisi düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
G. Simmel
42) Kentleşmenin olumlu yanlarına da vurgu yapmakla birlikte, kentleşmenin pesimist sosyoloğu olarak da anılan isim
Louis Wirtz
43) Chicago Okulu’nu etkilemiş Alman sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?

G. Simmel
44) “……………… hem kırsal bir toplumun kentsel bir topluma dönüşme süreci hem de kentsel mekânın ve toplumsal
pratiğin değişme ve evrimleşme sürecidir.”
Yukarıdaki cümlede yer alan boşluğa aşağıdaki kavramlardan hangisi gelmelidir?
Kentleşme
45) Gordon Childe, insan topluluklarının bitkileri ıslah ederek hayvan yetiştirmeye başladıkları dönemi adlandırmak için
aşağıdaki kavramlardan hangisini kullanmaktadır?
Neolitik Devrim
46) Kentlerin mekânsal büyümesini birbirini içeren yerleşim ve iş alanları olarak açıklayan E. W. Burgess’ın kuramı
47) "Metropol ve Zihinsel Yaşam" başlıklı çalışma hangi düşünüründür?

Georg Simmel
48) Ekolojik kuram "yaşam alanı" ve "hâkimiyet" kavramlarını aşağıdakilerden hangisinden etkilenerek kent alanına
uyarlamıştır?
C. Darwin
49) Kenti iş bölümü ve dayanışma kavramları temelinde ele alan sosyolojinin kurucu ismi aşağıdakilerden hangisidir?
E. Durkheim
50) İlk sosyolojik kent tanımını yapan sosyal bilimci aşağıdakilerden hangisidir?
R. Maunier
51) "Toplumsal biçimler toplumu oluşturmakla kalmazlar, biçimler toplumun kendisidir. Biçimlerin ortadan kalkmasıyla
toplum denilen örgütlenme de ortadan kalkar." Anlayışı aşağıdaki sosyologlardan hangisine aittir?
G. Simmel
52) Simmel’den etkilenen Louis Wirth’ün, kent yazınında temel referanslardan biri olan makalesinin adı nedir?
53) "The City / Şehir" başlıklı 1921 tarihli çalışmanın yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
M. Weber
54) Sosyoloji hangi dönemden başlayarak kent konusunda kuramlar üretmiştir?

19. yüzyıl
55) Weber, Batı kentini Doğu kentinde olmayan hangi özellikleri üzerinden idealize eder?
Kendine ait özerk bir hukuk ve seçimle iş başına gelen bir yönetim
56) Kent analizine ilişkin geliştirilen kuramsal çerçeve ilk kez kim tarafından geliştirilmiştir?
a) Robert Park
57) Roma’nın yıkılışının ardından Batı Avrupa’da şehir yaşamının ortadan kalkışını İslamiyet’in ortaya çıkışına bağlayarak
Henri Pirenne
58) Formel Sosyoloji olarak anılan bir sosyoloji anlayışı geliştiren sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
G. Simmel
59) Kentleri sınıf bilincinin oluşmasına katkıları üzerinden olumlayan aşağıdakilerden hangisidir?
Marx
60) "İngiltere’de Emekçi Sınıfın Durumu" kitabında kent mekânındaki işçilerin nasıl yaşadıklarını ortaya koyan isim
kimdir?
F. Engels
61) Şehirleşme tarihinde "İslam Dönemi" olarak anılan dönem hangi yüzyılları kapsamaktadır?
7. ve 9. Yüzyıl
62) K.Marx’ın, kent sorununa yaklaşımında temel kavramı aşağıdakilerden hangisidir?
Sınıf bilinci
63) Louis Wirth’ün 1928 yılında Yahudi göçmenlerin kent yaşamına uyumu ve yaşam biçimlerini ele aldığı, yayımlanmış
olan kitabı aşağıdakilerden hangisidir?
Getto
64) Yahudi göçmenlerin kent yaşamına uyumu konusunda çalışmalar yapan kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
Louis Wirth
65) Sosyoloji alanındaki eğitimini Georg Simmel’den aldığını ifade eden Amerika Sosyolojisinin kurucu isimlerden birisi
kimdir
R. Park
66) Köy yerleşmelerinin temel faaliyet alanı aşağıdakilerden hangisidir?

a) Tarım b) Sanayi c) Hizmet d) Metalürji e) Ticaret
67) Kentleri toplum bütünü içindeki yerleri ile oluşum, işleyiş ve değişimini, düzenlilikleri içinde inceleyip açıklamayı
Kent sosyolojisi
68) Kenti “doğanın, özellikle de insan doğasının bir ürünü” olarak tanımlayan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Robert Park
69) Korkut Tuna’nın sınıflamasına göre, Doğu şehirlerinin ana unsuru merkezileşmenin görülmediği şehirler, şehirleşme
tarihinde nasıl tanımlanmaktadır?
İslam şehirleri
70) 16. yüzyılda nüfus açısından en büyük şehir aşağıdakilerden hangisidir?

İstanbul
71) Kent sosyolojisi, özel bir alan olarak ilk kez kimler tarafından ifade edilmiştir?
Chicago Okulu
72) Aşağıdakilerden hangisi kentlerin kuruluşlarından ve gelişmelerinden ziyade kent hayatının kişilik üzerindeki etkilerini
ve bu etkilerin yarattığı değişiklikleri analiz eder?
G. Simmel
73) Aşağıdakilerden hangisi Simmel’in "Metropol ve Zihinsel Yaşam" makalesini 1936 yılında Chicago Okulu
öğrencilerinden İngilizceye çeviren Park’ın öğrencisidir?
Edward Shills
74) Aşağıdakilerden hangisi kentsel ekoloji disiplinini geliştirirken Darwin, Durkheim ve Spencer’den etkilenmiş, kuramsal
çatısını Darwin’den almış olan Chicago Okulu düşünürüdür?
Robert Park
KENT SOSYOLOJİSİ VİZE SORULARI VE CEVAPLARI
1) "Alman İdeolojisi" başlıklı çalışmada kentleri kır-kent karşıtlığı üzerinden tanımlayan aşağıdakilerden hangisidir?
Marx & Engels
2) “Kent yalnızca Orta Çağlarda kendi başına anlamlı bir birimdir. İleri kapitalist toplumlarda kent toplumun ana
kuramlarından birisi olamaz.” Yukarıdaki ifade aşağıda ismi verilmiş olan sosyologlardan hangisinin kente yaklaşımını
anlatıyor?
E. Durkheim
3) Sosyoloji biliminin kurucu isimleri aşağıdakilerden hangileridir?

4) “Kentleşmeden ayrı olan ve kentleşme akımı sonucunda toplumsal değişmenin insanların davranışlarında ve
ilişkilerinde, değer yargılarında tinsel ve özdeksel yaşam biçimlerinde değişiklikler yaratması sürecini” hangi kavramla
açıklarız?
Kentlileşme
5) Chicago kentinin sorunlarının üzerinden gerçekleştirilen çalışmalar, sosyoloji literatüründe hangi kavramla
açıklanmaktadır?
Ekolojik ve sosyal psikolojik
6) Birlikte eğitim gördüğü Albion Small ve öğrencisi olan Robert Park vd. aracılığıyla sosyo-psikolojik okulu etkilemiş
G. Simmel
7) Doğu’da şehir örgütlenmesinin temeli nedir?

Merkezileşme
8) Amerika’da 20. yüzyılın başlarında kent kuramında ekolojik kurama paralel ve onu tamamlamak üzere geliştirilen
Sosyo-psikolojik
9) "Ortak Merkezli Daireler" kuramı ile kentlerin büyümesini açıklayan kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
E. W. Burgess
10) Özel bir inceleme alanı olarak 'Kent Sosyolojisi'nden ilk söz eden akademik çevre aşağıdakilerden hangisidir?
Chicago Okulu
11) İlk tarım merkezleri ve buna bağlı olarak toplum örgütlenmeleri dünyanın hangi bölgesinde gerçekleşmiştir?
Filistin’den İran ve Afganistan’a
Osmanlı
13) Kentlerin kuruluşu ve gelişmelerinden ziyade kent hayatının kişilik üzerindeki etkilerini ve bu etkilerin yarattığı
G. Simmel
Kentleşme
15) “Kent sosyolojisi, üretim ilişkilerinin, ideolojilerin ve toplumsal pratiğin mekâna yansıması, onu oluşturması,
ürünüdür.” Tanımı hangi kent kuramcısına aittir?
H. Lefebvre
16) 20. yüzyılın başlarında Amerikan kentlerinde yaşanan büyüme, kentlerde yaşayan ve kente gelen göçmenlerin
sayısında artışlar ile yükselen bir işsizlik oranı ve konut yetersizlikleri vb. sorunları çözmek için yapılan çalışmaları
Chicago Okulu
17) Robert Park’la birlikte Chicago Okulu’nun kurucu isimlerinden olan ve kentsel yaşamı ayrı bir analiz konusu olarak ele
Louis Wirth
Tarım ve şehir devrimleri
19) 1938 yılında yayımlanmış olan çalışmasında kentleşme süreci ve kentleşmenin ve kentleşmenin doğasına ilişkin
Louis Wirth
Louis Wirth
21) Kentsel ekoloji disiplinini geliştirirken Darwin, Durkheim ve Spencer’den etkilenmiş, kuramsal çatısını Darwin’den
Robert Park
22) “Kent sosyoloğunun temel sorunu, heterojen bir nüfusu barındıran, yoğun nüfuslu yerleşim birimlerinde gözlenen
toplumsal eylemlerin ve örgütlerin biçimini keşfetmektir.” diyen sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Louis Wirth
23) Kent çalışmalarına 20. yüzyılda yön veren ve kent alanına hâkim olan, "insan ekoloji" kuramını geliştiren, kentlerdeki
nüfusun büyümesi, yoğunluğu ve heterojenliğini kentler açısından analiz eden okul ve kuramcıları nasıl anılmaktadır?
Chicago Okulu
24) Simmel’in "Metropol ve Zihinsel Yaşam" makalesini 1936 yılında Chicago Okulu öğrencilerinden İngilizce’ye çeviren
Park’ın öğrencisi kimdir?
Edward Shills
25) "İnsan ekolojisi" kavramını ilk kez kullanan Chicago Okulu üyesi sosyal bilimci aşağıdakilerden hangisidir?
R. Park
26) Kent tanımlarını "morfolojik, fonksiyonel ve karma tanımlar" başlıkları altında tasnif eden ve değerlendiren sosyal
bilimci aşağıdakilerden hangisidir?
R. Maunier
27) Tarih’te ilk şehirler…………………………………ortaya çıkmıştır. Yukardaki boşluğa uygun gelen bölge aşağıdakilerden
hangisidir?
Mezopotamya ve Nil vadisinde

Georg Simmel
29) M. Weber’in kent konusundaki çalışmasının adı nedir?

Şehir
30) “Sosyoloji onun için şimdiki zaman çözümlemesidir.” Bu cümlede tasvir edilen sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
G. Simmel
31) "İdeal kent" kavramlaştırması kime aittir?

M. Weber
32) Temel soruları "Nüfus çevreye nasıl uyum sağlamaktadır." olan okul aşağıdakilerden hangisidir?
Ekolojik Okul
33) “Sosyolojik amaçlarla bir kent, büyük, yoğun, heterojen nüfusa sahip bir yerleşim birimidir.” diyen sosyolog
Louis Wirth
34) Toplumsal analizinde kent, feodalizmden kapitalizme geçişte "ideal tip" olarak yer almaktadır. Bu ifade hangi
düşünürün kent analizine uygundur?
M. Weber
Chicago
36) Ekolojik birimler arasında kentsel gelişme dinamiğini sağlayan süreçleri –yoğunlaşma, merkezileşme, ayrımlaşma ve
istila- kavramlarıyla açıklayan Chicago Okulu üyesi aşağıdakilerden hangisidir?
Roderick McKenzie
37) Kent mekânının biçimlenmesini hâkimiyet kavramı üzerinden açıklayan ekolojik kuramcı kimdir?
Robert Park
38) Kentleri sosyologlara bir laboratuvar olarak öneren Chicago Okulu üyesi kimdir?
R. Park
39) "Sosyoloji bireylerin kent yaşamı içerisinde geliştirdikleri toplumsal biçimleri analiz eder." anlayışına sahip sosyolog
G. Simmel
40) Ekolojik kuramın gelişmesi ve analizlerinin temelinde hangi Amerikan kentinin büyümesi ve gelişmesi vardır?
Chicago
41) Yabancılaşma, çatışma beş duyu, sayılar, moda, gündelik yaşam tezahürleri vb. çok çeşitli konularda yazıları olan,
formel sosyoloji temsilcisi düşünür kimdir?
G. Simmel
42) Kentleşmenin olumlu yanlarına da vurgu yapmakla birlikte, kentleşmenin pesimist sosyoloğu olarak da anılan isim
Louis Wirth
43) Chicago Okulu’nu etkilemiş Alman sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?

G. Simmel
44) “……………… hem kırsal bir toplumun kentsel bir topluma dönüşme süreci, hem de kentsel mekânın ve toplumsal
pratiğin değişme ve evrimleşme sürecidir.” Bu cümledeki boşluğa aşağıdakilerden hangi kavram gelmelidir?
Kentleşme
45) Gordon Childe, insan topluluklarının bitkileri ıslah ederek hayvan yetiştirmeye başladıkları dönemi adlandırmak için
aşağıdaki kavramlardan hangisini kullanmaktadır?
Neolitik Devrim
46) Kentlerin mekânsal büyümesini birbirini içeren yerleşim ve iş alanları olarak açıklayan E. W. Burgess’ın kuramı
47) "Metropol ve Zihinsel Yaşam" başlıklı çalışma hangi düşünüründür?

Georg Simmel
48) Ekolojik kuram "yaşam alanı" ve "hâkimiyet" kavramlarını aşağıdaki düşünürlerin hangisinden etkilenerek kent
alanına uyarlamıştır?
C. Darwin
49) Kenti iş bölümü ve dayanışma kavramları temelinde ele alan sosyolojinin kurucu ismi aşağıdakilerden hangisidir?
E. Durkheim
50) İlk sosyolojik kent tanımını yapmış olduğu ifade edilen sosyal bilimci kimdir?
R. Maunier
51) "Toplumsal biçimler toplumu oluşturmakla kalmazlar, biçimler toplumun kendisidir. Biçimlerin ortadan kalkmasıyla
toplum denilen örgütlenme de ortadan kalkar." Anlayışı aşağıdaki sosyologlardan hangisine aittir?
G. Simmel
52) Simmel’den etkilenen Louis Wirth’ün, kent yazınında temel referanslardan biri olan makalesinin adı nedir?
53) "The City/Şehir" başlıklı 1921 tarihli çalışmanın yazarı kimdir?

M. Weber
54) Sosyoloji hangi dönemden başlayarak kent konusunda kuramlar üretmiştir?

19. yüzyıl
55) Weber, Batı kentini Doğu kentinde olmayan hangi özellikleri üzerinden idealize eder?
Kendine ait özerk bir hukuk ve seçimle iş başına gelen bir yönetim
56) Kent analizine ilişkin geliştirilen kuramsal çerçeve ilk kez aşağıdaki isimlerden hangisi tarafından geliştirilmiştir?
Robert Park
57) Roma’nın yıkılışının ardından Batı Avrupa’da şehir yaşamının ortadan kalkışını İslamiyet’in ortaya çıkışına bağlayarak
Henri Pirenne
58) Formel Sosyoloji olarak anılan bir sosyoloji anlayışı geliştiren sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
G. Simmel
Marx
60) "İngiltere’de Emekçi Sınıfın Durumu" kitabında kent mekânındaki işçilerin nasıl yaşadıklarını ortaya koyan isim
kimdir?
F. Engels
7. ve 9. Yüzyıl
62) K.Marx’ın, kent sorununa yaklaşımında temel kavramı nedir?

Sınıf bilinci
63) Louis Wirth’ün 1928 yılında Yahudi göçmenlerin kent yaşamına uyumu ve yaşam biçimlerini ele aldığı, yayımlanmış
Getto
64) Yahudi göçmenlerin kent yaşamına uyumu konusunda çalışmalar yapan kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
Louis Wirth
65) Sosyoloji alanındaki eğitimini Georg Simmel’den aldığını ifade eden Amerika Sosyolojisinin kurucu isimlerden birisi
kimdir
R. Park
66) Köy yerleşmelerinin temel faaliyet alanı nedir?

Tarım
67) Kentleri toplum bütünü içindeki yerleri ile oluşum, işleyiş ve değişimini, düzenlilikleri içinde inceleyip açıklamayı
Kent sosyolojisi
68) Kenti “doğanın, özellikle de insan doğasının bir ürünü” olarak tanımlayan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Robert Park
69) Korkut Tuna’nın sınıflamasına göre, Doğu şehirlerinin ana unsuru merkezileşmenin görülmediği şehirler, şehirleşme
tarihinde nasıl tanımlanmaktadır?
İslam şehirleri
70) 16. yüzyılda nüfus açısından dünyanın en büyük şehri aşağıdakilerden hangisidir?
İstanbul
1
KENT SOSYOLOJİSİ VİZE SORULARI 2017
2)1925 yılında Robert E. Park ve Ernest W. Burgess’in birlikte yayımladıkları eser aşağıdakilerden
hangisidir?
a) Köy
b) Şehir***
c) Ekoloji
d) Küreselleşme
e) Devlet
a) Kentleşme***
b) Kent mekânı
c) Kent ve değişme
d) Kentlileşme
e) Kentlilik
4) “Kent sosyolojisi, üretim ilişkilerinin, ideolojilerin ve toplumsal pratiğin mekâna yansıması, onu
oluşturması, biçimlendirmesi açısından ele alınmalıdır. Mekân gerçekte soyut bir nesne değil
toplumsal bir olgudur; bir insan ürünüdür.”
Yukarıdaki tanımı hangi kent kuramcısına aittir?
a) H. Lefebvre***
b) M. Castelle
c) M. Weber
d) G. Simmel
e) R. Park
5) İlk tarım merkezleri ve buna bağlı olarak toplum örgütlenmeleri dünyanın hangi bölgesinde
gerçekleşmiştir? F2014
SP 2015

2
6) Korkut Tuna’nın sınıflamasına göre, Doğu şehirlerinin ana unsuru merkezileşmenin görülmediği
şehirler, şehirleşme tarihinde nasıl tanımlanmaktadır?
a) Doğu şehirleri
b) Ticaret şehirleri
c) Batı sanayi şehirleri
d) İslam şehirleri***
e) Yunan şehirleri

a) İnsan ekolojisi
d) Akılcılık
e) İş bölümü
8) “Kent yalnızca Orta Çağ’da kendi başına anlamlı bir birimdir. İleri kapitalist toplumlarda kent
toplumun ana kuramlarından birisi olamaz.”
Yukarıdaki ifade aşağıdaki sosyologlardan hangisinin kente yaklaşımını ifade etmektedir?
a) K. Marx
b) E. Durkheim ***
c) M. Weber
d) A. Comte
e) F. Tonnies
a) K. Marx
b) A. Comte
c) M. Weber***
d) F. Tonnies
e) F. Engels
10) M. Weber’in kent konusundaki çalışmasının adı aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
a) Avrupa Şehirleri
b) Batı’da ve Doğu’da Şehirler
c) Sanayi ve Şehir
d) Şehir ***
e) İdeal Kent
11) Weber, Batı kentini Doğu kentinde olmayan hangi özellikleri üzerinden idealize eder? B2015
a) Ticaret
SP 2015
b) Nüfus yoğunluğu
c) Bir kalesinin olması
3
d) Pazar yerinin varlığı

e) Kendine ait özerk bir hukuk ve seçimle iş başına gelen bir yönetim***
12) "Sosyoloji bireylerin kent yaşamı içerisinde geliştirdikleri toplumsal biçimleri analiz eder."
anlayışına sahip sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
b) A. Giddens
c) G. Simmel ***
d) E. Burgess
e) Albion Small
13) "Toplumsal biçimler toplumu oluşturmakla kalmazlar, biçimler toplumun kendisidir.

Biçimlerin ortadan kalkmasıyla toplum denilen örgütlenme de ortadan kalkar." anlayışı aşağıdaki
sosyologlardan hangisine aittir?
a) G. Simmel***
b) K. Marx
c) Albion Small
d) E.Burgess
e) E. Durkheim
14) Simmel’in "Metropol ve Zihinsel Yaşam" makalesini 1936 yılında Chicago Okulu öğrencilerinden
a) Albion Small
b) Edward A. Shils ***
c) Evrett Hughes
d) Louis Wirth
e) E. Burgess
15) Kentlerin mekânsal büyümesini birbirini içeren yerleşim ve iş alanları olarak açıklayan E. W.
Burgess’ın kuramı aşağıdakilerden hangisidir? F2016-B2015
a) İç İçe Daireler Kuramı
b) Ortak Merkezli Daireler Kuramı***
c) Büyüme Süreçleri ve Daireler Kuramı
d) Kentsel Büyüme Kuramı
e) Ortak İş Bölgeleri Kuramı
16) Kent çalışmalarına 20. yüzyılda yön veren ve kent alanına hâkim olan, "insan ekoloji" kuramını
eden okul ve kuramcıları nasıl anılmaktadır?
a) Annales Okulu
SP 2015
b) Simmel Okulu
4
d) Marxist Okul
e) Frankfurt Okulu
17) Kent mekânının biçimlenmesini hâkimiyet kavramı üzerinden açıklayan ekolojik kuramcı
a) Louis Wirth
b) Evrett Hughes
c) E. Burgess
d) Robert Park ***
e) Edward Shills
F2014
a) Louis Wirth***
b) Ernest Burgess
c) Albion Small
d) Max Weber
e) Robert Park
19) Yahudi göçmenlerin kent yaşamına uyumu konusunda çalışmalar yapan kuramcı
aşağıdakilerden
hangisidir?
a) Albion Small
b) Ernest Burgess
c) Louis Wirth***
d) Robert Park
e) Max Weber
20) Simmel’den etkilenen Louis Wirth’ün, kent yazınında temel referanslardan biri olan makalesinin
adı nedir?
a) Şehrin Doğası
b) Metropol ve Zihinsel Yaşam
c) Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentleşme***
d) Toplumsal Adalet ve Kent
e) Chicago’ya Özgü Bir Perspektif
SP 2015
1
KENT SOSYOLOJİSİ VİZE DÖNEMİ TEST ÇALIŞMASI (CEVAPLI)
1. Bölüm KENT SOSYOLOJİSİNE GİRİŞ
1) Sosyoloji hangi dönemden başlayarak kent konusunda kuramlar üretmiştir? F2014

a) 13. yüzyıl
b) 16. yüzyıl
c) 10. yüzyıl
d) 15. yüzyıl
e) 19. yüzyıl***
3)Aşağıdakilerden hangisi modern zamanlardaki Batı bilincinin ‘ağır toplum sorunları ve

çalkantılarının’ nedenleri arasındadır?
a) Kentsel değişim
b) Sosyal tabakalaşma
c) Eski bürokrasi
d) Kamusallaşma
e) Yeni toplumsal düzen***
4)Sosyoloji Biliminin kurucuları arasında yer alan Durkheim, Marx ve Weber Batı toplumlarının
sanayi- kent aşamasına değin geçirdiği evreleri sistemleştirerek modern toplumun, endüstriyel
kapitalizmin, evrelsel ve mutlak bir modelini oluşturma paydasında birleşirler. Evrensel olarak
kurulan ve sunulan modelde, gelişmenin ana motoru aşağıdakilerden hangisidir?
a) Endüstriyel üretim***
b) Reform hareketleri
e) Kentten kıra göç
d) Siyasal çöküntüler
e) Kırdan kentte göç
5)Sosyoloji başlangıcından itibaren kentin, endüstri kentinin bilimidir. Bu

bağlamda sosyolojinin kente ilgisi …………….doğuşu ve gelişmesine kaynaklık eden ana
damar oluşu nedeniyledir.
Yukarıdaki boşluğu doldurunuz.
a) Faşizmin
b) Endüstrinin
c) Bonapartizmin
d) Liberalizmin
e) Kapitalizmin***
SP 2015
6)Durkheim, “toplumsal evrim sürecinde (…) işbölümünün yarattığı karşılıklı bağımlılık olgusu
çerçevesinde bireylerin ve kurumların bütünleştiği büyük, modern, farklılaşmış endüstriyel
toplumlar”ı ‘’ kavramı üzerinden evrenselleştirir.
2
a) Modern toplum
b) Kapitalizm toplum
c) Organik dayanışma***
d) Tüketim toplumu
e) İnorganik dayanışma
7) Weber’in ‘ideal’ kent modeli Batı kentidir. Ona göre Doğu’da Batılı manada kent ve kentsel
topluluk yoktur. Kent, kapitalizme temel dayanağını veren kavramlarıyla açıklanabilecek bir
örgütlenme biçimidir.
a) Ortodoks ahlakı-Rasyonalizasyon
b) Rasyonalizasyon-Liberalizm
c) Protestan ahlakı-Rasyonalizasyon***
d) Kapitalist ahlak-Endüstrializm
e) Protestan ahlakı-Kapitalizm
8)Robert E. Park ve Ernest W. Burgess’in birlikte yayımladıkları ‘Şehir’ adlı eserde derlenmiş,
ABD’de ilk sistemli şehir teorisi ortaya çıkmıştır. Bu teori sosyoloji tarihinde………… ………olarak
adlandırılmıştır.
a) Kapitalist Teori
b) Neo Marksist Teori
c) Psikolojik Teori
d)Ekolojik Teori***
e) Ekometrik Teori
9)1925 yılında Robert E. Park ve Ernest W. Burgess’in birlikte yayımladıkları eser aşağıdakilerden
hangisidir?
a) Köy
b) Şehir***
c) Ekoloji
d) Küreselleşme
e) Devlet
10)Kentin mekânda işlevsel yayılması üzerinden nasıl biçimlendiği ve farklılaştığı sorusunu ‘ortak
merkezli çemberler’ kuramıyla yanıtlan ,modern toplumun en çarpıcı olayı şehirlerin büyümesidir
ve modern yaşamın kente dair tüm görünümleri Amerikandır.
Yukarıdaki düşünceler aşağıdaki hangi toplum bilincine aittir?
a) Robert E. Park
b) Ernest W.Burgess***
c) M. Castelle
d) M. Weber
e) G. Simmel
SP 2015
2. Bölüm KENT SOSYOLOJİSİ
1) “Kentleşmeden ayrı olan ve kentleşme akımı sonucunda toplumsal değişmenin insanların

3
davranışlarında ve ilişkilerinde, değer yargılarında tinsel ve özdeksel yaşam biçimlerinde

değişiklikler yaratması süreci”ni ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
a) Kentlilik
b) Kentlileşme***
c) Kentleşme
e) Kent mekânı
a) Kentleşme***
b) Kent mekânı
c) Kent ve değişme
d) Kentlileşme
e) Kentlilik
3) “……………… hem kırsal bir toplumun kentsel bir topluma dönüşme süreci hem de kentsel
mekânın ve toplumsal pratiğin değişme ve evrimleşme sürecidir.”
Yukarıdaki cümlede yer alan boşluğa aşağıdaki kavramlardan hangisi gelmelidir? F2015-B2016
a) Kentlilik
b) Kentleşme ***
c) Kentlileşme
d) Kent ve değişme
e) Kent mekânı
4) “Kent sosyolojisi, üretim ilişkilerinin, ideolojilerin ve toplumsal pratiğin mekâna yansıması, onu
oluşturması, biçimlendirmesi açısından ele alınmalıdır. Mekân gerçekte soyut bir nesne değil
toplumsal bir olgudur; bir insan ürünüdür.”
Yukarıdaki tanımı hangi kent kuramcısına aittir?
a) H. Lefebvre***
b) M. Castelle
c) M. Weber
d) G. Simmel
e) R. Park
5) Kent tanımlarını morfolojik, fonksiyonel ve karma tanımlar başlıklarında değerlendiren sosyal

bilimci aşağıdakilerden hangisidir?
a) G. Simmel
b) R. Park
c) R. Maunier***
d) E. Durkheim
e) F. Engelsthe citythe city
6) İlk sosyolojik kent tanımını yapan sosyal bilimci aşağıdakilerden hangisidir? F2016-B2015
a) F. Engels
b) G. Simmel
c) R. Park
SP 2015
d) R. Maunier***
e) E. Durkheim
4
7) Kentleri toplum bütünü içindeki yerleri ile oluşum, işleyiş ve değişimini, düzenlilikleri içinde
inceleyip açıklamayı amaçlayan toplumbilim kesimi’ aşağıdakilerden hangisidir?
a) Kent planlama
b) Şehircilik
c) Sosyoloji
d) Kent sosyolojisi***
e) Urbanizm
8) R. Park’ın da aralarında olduğu hangi okulun üyeleri kentleri sosyologlar için bir ‘laboratuvar’
olarak görmüştür?
a) Chicago Okulu***
b) Annales Okulu
c) Marxistler
d) Frankfurt Okulu
e) Weberyanlar
9) Sosyolojik manada ilk kent/şehir tanımını ise, Rene Maunier ‘Şehirlerin Menşei ve Ekonomik
Fonksiyonu’ çalışmasında yapmıştır. Bu çalışma kime aittir?
a) G. Simmel
b) R. Park
c) R. Maunier***
d) E. Durkheim
e) F. Engelsthe
10) Ayda Yörükan, ‘Şehir Sosyolojisinin ve İnsan Ekolojisinin Teorik Temelleri’ kitabında, kent/
şehirlerin temel özelliklerini şöyle sıralamıştır aşağıdakilerden hangisi bu sıralamada yer almaz?
a) Şehir, heterojen bir sosyal gruptur.
b) Büyük nüfusuna rağmen yerleşim alanının sınırlılığı sonucu nüfus yoğunluğu vardır.
c) İnsanlar mekân bakımından yakın olmalarına rağmen sosyal mesafe bakımından
birbirlerine uzaktırlar.
d) Kent, şahsiyetin, ferdiyetin ve hürlüğün gelişmiş olduğu bir çevredir.
e) Kent, ekonomik imkânlar, sağlık, eğitim, bilim, sanat vb. bakımdan gelişmemiştir.***
11)Kent/şehir sözcüğü, dilimizde ve batı dillerinde köken olarak ……………. eş anlamlı kullanılır.
Yukarıdaki cümlede yer alan boşluğa aşağıdaki kavramlardan hangisi gelmelidir?
a)Gelenek
b)Norm
c)Kültür
d)Uygarlık***
e)Form
3. Bölüm KENT UYGARLIĞI
1) Doğu’da şehir örgütlenmesinin temeli nedir? F2015-2016 B2016

a) Federalizm
SP 2015
b) Demokrasi
c) Ademimerkeziyet
d) Yerinden yönetim
e) Merkezileşme***
5
2) İlk tarım merkezleri ve buna bağlı olarak toplum örgütlenmeleri dünyanın hangi bölgesinde
gerçekleşmiştir? F2014
a) Endüstri - kent
b) Bilim - teknoloji
c) Toplum - topluluk
d) Fransız - İngiliz
e) Tarım - şehir ***
4) Köy yerleşmelerinin temel faaliyet alanı aşağıdakilerden hangisidir? B 2015

a) Tarım***
b) Sanayi
c) Hizmet
d) Metalürji
e) Ticaret
5) Tarihte ilk şehirler…………………………………ortaya çıkmıştır.

Yukardaki boşluğa uygun olan seçenek aşağıdakilerden hangisidir?
a) Orta Asya’da
b) Avrupa’nın nehir ve bağlı vadilerinde
c) Mezopotamya ve Nil vadisinde***
d) Ekvator bölgesinde
e) İngiltere’nin ormanlarında
6)Aşağıdakilerden hangisi tarihte ilk şehrin ortaya çıktığı bölge değildir? F2014
a) Mezopotamya
b) Nil vadisi
c) Anadolu
d) Doğu Akdeniz
e) Avrupa’nın nehir ve bağlı vadileri***
a) 8 ve 10. yüzyıl
b) 7. ve 9. Yüzyıl ***
c) 3 ve 5. yüzyıl
d) 5 ve 10. yüzyıl
e) 12 ve 13. yüzyıl
8) 16. yüzyılda nüfus açısından en büyük şehir aşağıdakilerden hangisidir?

a) Brüksel
SP 2015
b) İstanbul ***
c) Edirne
d) Paris
6
e) Bursa
9) Korkut Tuna’nın sınıflamasına göre, Doğu şehirlerinin ana unsuru merkezileşmenin görülmediği
şehirler, şehirleşme tarihinde nasıl tanımlanmaktadır?
a) Doğu şehirleri
b) Ticaret şehirleri
c) Batı sanayi şehirleri
d) İslam şehirleri***
e) Yunan şehirleri
10) Gordon Childe, insan topluluklarının bitkileri ıslah ederek hayvan yetiştirmeye başladıkları
dönemi adlandırmak için aşağıdaki kavramlardan hangisini kullanmaktadır?
a) İnsanlık Devrimi
b) Neolitik Devrim***
c) Arkeolojik Devrim
d) Klasik Devrim
e) Paleolitik Devrim
11)Türkiye’de kent yazınında özellikle yayımlandığı dönemde özgün bir çalışma olan ‘Şehirlerin
Ortaya Çıkış ve Yaygınlaşması Üzerine Sosyolojik Bir Deneme’ çalışması kime aittir?
a) Ziya Gökalp
b) Prens Sebahattin
c) Korkut Tuna
d) İsmail Beşikçi
e) Lütfi Sunar
12) “Neolitik Devrim/Neolithic Revolution” ve “Kentsel Devrimi/Urban Revolution” dir. Bu iki teori
üzerine arkeolojik çalışmalar yapan ve bunların kayıtlarını tutan ilk kişi kimdir.
a) F. Engels
b) G. Simmel
c) R. Park
d) Gordon Childe***
e) E. Durkheim
13)Aşağıdaki özelliklerden hangisi Gordon Childe “kentsel devrim” özellikleri arasında yer almaz?
a) Artan nüfus büyüklüğü ve yoğunluğu***
b) Tapınakların hâkimiyetinde kurulan kentsel mekânlar
c) Yazının icadı
d) Emeğin uzmanlaşması: zanaatkâr, tüccar, din adamı gibi uzmanlıkların artması,
e) Bilimlerin gelişimi
14)Dağınık toplum güçlerini ortak bir çaba etrafında birleştiren, ……………askeri-siyasi kadrolar
aracılığıyla düzenli ve devamlı bir üretimin gerçekleşmesini sağlamıştır.
Yukardaki boşluğa uygun olan seçenek aşağıdakilerden hangisidir?
a)Millileşme
b)Modernleşme
SP 2015
c)Komünleşme
d)Merkezileşme***
e)Kapitalistleşme
7
4.Bölüm KLASİK KENT KURAMLARI
1) "Alman İdeolojisi" başlıklı çalışmada kentleri kır-kent karşıtlığı üzerinden tanımlayan düşünür
veya düşünürler aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
a) Marx & Engels***
b) E. Durkheim
c) Henri Pirenne
d) F. Tonnies
e) Max Weber

a) İnsan ekolojisi
d) Akılcılık
e) İş bölümü

a) Durkheim
b) Marx***
c) Tonnies
d) Comte
e) Weber
4) "İngiltere’de Emekçi Sınıfın Durumu" kitabında kent mekânındaki işçilerin nasıl yaşadıklarını
ortaya koyan isim kimdir? F2015-B2016
a) F. Engels***
b) E. Durkheim
c) K. Marx
d) A. Comte
e) G. Simmel
5) “Kent yalnızca Orta Çağ’da kendi başına anlamlı bir birimdir. İleri kapitalist toplumlarda kent
toplumun ana kuramlarından birisi olamaz.”
Yukarıdaki ifade aşağıdaki sosyologlardan hangisinin kente yaklaşımını ifade etmektedir?
a) K. Marx
b) E. Durkheim ***
c) M. Weber
d) A. Comte
e) F. Tonnies
6) Kenti iş bölümü ve dayanışma kavramları temelinde ele alan sosyolojinin kurucu ismi
a) F. Tonnies
b) K. Marx
SP 2015
c) M. Weber
d) A. Comte
e) E. Durkheim***
8
7) Sosyoloji biliminin kurucu isimleri aşağıdakilerden hangileridir? F2015-2016

a) Malthus, Ricardo, Smith
b) Platon, Aristo
c) Hegel, Proudhon
d) Durkheim, Marx, Weber***
e) Harvey, Castells
8) "İdeal kent" kavramlaştırması aşağıdakilerden hangisine aittir? F2015-B2016

a) M. Weber ***
b) K. Marx
c) A. Comte
d) F. Tonnies
e) F. Engels
a) K. Marx
b) A. Comte
c) M. Weber***
d) F. Tonnies
e) F. Engels
10) M. Weber’in kent konusundaki çalışmasının adı aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
a) Avrupa Şehirleri
b) Batı’da ve Doğu’da Şehirler
c) Sanayi ve Şehir
d) Şehir ***
e) İdeal Kent
11) Toplumsal analizinde kent, feodalizmden kapitalizme geçişte "ideal tip" olarak yer almaktadır.
Bu ifade hangi düşünürün kent analizine uygundur?
a) A. Comte
b) F. Tonnies
c) F. Engels
d) K. Marx
e) M. Weber ***
12) Weber, Batı kentini Doğu kentinde olmayan hangi özellikleri üzerinden idealize eder? B2015
a) Ticaret
b) Nüfus yoğunluğu
c) Bir kalesinin olması
d) Pazar yerinin varlığı
e) Kendine ait özerk bir hukuk ve seçimle iş başına gelen bir yönetim***
13) Roma’nın yıkılışının ardından Batı Avrupa’da şehir yaşamının ortadan kalkışını İslamiyet’in
ortaya çıkışına bağlayarak açıklayan tarihçi aşağıdakilerden hangisidir? F2015-2016
a) Robert Nisbet
SP 2015
b) Arnold Toynbee
c) Eric Hobsbawm
d) İlber Ortaylı
9
e) Henri Pirenne***
14) Aşağıdakilerden hangisi ‘üç hal yasası’ ile sanayi ile belirlenen toplumu idealize eder?
a) A. Comte***
b) M. Weber
c) F. Engels
d) K. Marx
e) F. Tonnies
15) Aşağıdakilerden hangisi cemaat ve cemiyet ayırımı üzerinden toplumların geçirdikleri evrimi
açıklar?
a) A. Comte
b) F. Tonnies***
c) F. Engels
d) K. Marx
e) M. Weber
16) Aşağıdakilerden hangisi basitten karmaşığa doğru evrimci bir modelle yine sanayi toplumunu
olumlar?
a) A. Comte
b) F. Tonnies
c) H. Spencer***
d) K. Marx
e) M. Weber
17) ‘Toplum büyük ölçekte bir kenttir.’diyen düşünür kimdir?

a) M. Weber
b) F. Tonnies
c) H. Spencer
d) E. Durkheim***
e) K. Marx
18) Kenti akılcılaştırma ve Protestan ahlakı üzerinden Batı’ya özgü bir özellik olarak
açıklayan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
a) F. Tonnies
b) F. Engels
c) M. Weber***
d) K. Marx
e) A. Comte
5. Bölüm ‘METROPOL ve ZİHİNSEL YAŞAM’ GEORG SİMMEL
1) Birlikte eğitim gördüğü Albion Small ve öğrencisi olan Robert Park vd. aracılığıyla Sosyopsikolojik
Okul’u etkilemiş Avrupalı düşünür kimdir?
a) G. Kessler
SP 2015
b) F. Engels
c) G. Simmel ***
d) M. Weber
e) K. Marx
10
2) “Sosyoloji onun için şimdiki zaman çözümlemesidir.” Bu cümlede tasvir edilen sosyolog
a) E. W. Burgess
b) Roderick McKenzie
c) Georg Simmel ***
d) Robert Park
e) Evrett Hughes
3) Kentlerin kuruluşu ve gelişmelerinden ziyade kent hayatının kişilik üzerindeki etkilerini ve bu

etkilerin yarattığı değişiklikleri analiz eder?
a) F. Engels
b) E. Durkheim
c) K. Marx
d) A. Comte
e) G. Simmel***
4) "Sosyoloji bireylerin kent yaşamı içerisinde geliştirdikleri toplumsal biçimleri analiz eder."
anlayışına sahip sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
b) A. Giddens
c) G. Simmel ***
d) E. Burgess
e) Albion Small
5) Yabancılaşma, çatışma beş duyu, sayılar, moda, gündelik yaşam tezahürleri gibi çeşitli
konularda yazıları olan formel sosyoloji temsilcisi düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
b) A. Giddens
c) E. Burgess
d) Albion Small
e) G. Simmel***
6) "Metropol ve Zihinsel Yaşam" başlıklı çalışma hangi düşünüründür? F2014

a) C. Darwin
b) E. Durkheim
c) M. Weber
d) Georg Simmel ***
e) L. Wirth
7) Chicago Okulu’nu etkilemiş Alman sosyolog aşağıdakilerden hangisidir? F2016-B2015

a) G. Simmel***
b) K. Marx
c) F. Engels
d) G. Kessler
e) A. Shutz
SP 2015
8) "Toplumsal biçimler toplumu oluşturmakla kalmazlar, biçimler toplumun kendisidir.

Biçimlerin ortadan kalkmasıyla toplum denilen örgütlenme de ortadan kalkar." anlayışı aşağıdaki
sosyologlardan hangisine aittir?
11
a) G. Simmel***
b) K. Marx
c) Albion Small
d) E.Burgess
e) E. Durkheim
9) Formel Sosyoloji olarak anılan bir sosyoloji anlayışı geliştiren sosyolog aşağıdakilerden
hangisidir? F2015-B2016
a) A. Giddens
b) Albion Small
c) E. Burgess
e) G. Simmel***
10) Aşağıdakilerden hangisi kentlerin kuruluşlarından ve gelişmelerinden ziyade kent hayatının

kişilik üzerindeki etkilerini ve bu etkilerin yarattığı değişiklikleri analiz eder?
a) F. Engels
b) E. Durkheim
c) K. Marx
d) A. Comte
e) G. Simmel***
11) Simmel’in "Metropol ve Zihinsel Yaşam" makalesini 1936 yılında Chicago Okulu öğrencilerinden
a) Albion Small
c) Evrett Hughes
d) Louis Wirth
e) E. Burgess
12) Aşağıdakilerden hangisi Simmel’ in "Metropol ve Zihinsel Yaşam" makalesini 1936 yılında
Chicago Okulu öğrencilerinden İngilizceye çeviren Park’ın öğrencisidir?
a) Albion Small
c) Evrett Hughes
d) Louis Wirth
e) E. Burgess
13) Amerika’da 20. yüzyılın başlarında kent kuramında ekolojik kurama paralel ve onu
tamamlamak üzere geliştirilen kuram aşağıdakilerden hangisidir? F2016-B2015
a) Antropolojik kuram
b) Tarihçi kuram
c) Sosyopsikolojik kuram***
d) Sosyopolitik kuram
e) Sosyoekonomik kuram
SP 2015
14)Alman sosyolojisinin temsilcilerinden biri olmakla birlikte Amerikan sosyolojisi ile kent
sosyolojisinin kurucu isimlerinin birlikte çalıştıkları ve kendisinden feyz aldıkları bilim adamı
kimdir?
12
a) F. Engels
b) E. Durkheim
c) K. Marx
d) A. Comte
e) G. Simmel***
15) Simmel …… ……… denilen bir genel bir sosyoloji kuramı yaratmıştı; diğer taraftan yabancılık,
çatışma, gizlilik, hatta sayının ya da beş duyu sosyolojisinin rolü gibi tümüyle sosyolojiye temel olan
birçok kavram barındırmakla birlikte sistematik bağları olmayan sosyolojik denemelerin de
yazarıdır. Yukarıdaki boşluğu doldurunuz.
a) İnformel sosyoloji
b) Formel sosyoloji***
c) Formel sosyalpsikoloji
d) İnformel sosyalpsikoloji
e) İnformel psikoloji
16) Simmel’in Amerikalı öğrencileri arasında en etkili isim kimdir?

a) Albion W. Small
b) Louis Wirth
c) Robert Park
e) Robert Park***
17) ABD’de ilk Sosyoloji Bölümü kim tarafından kurulmuştur ?

a) Robert Park
b) Robert Park
c) Albion W. Small***
e) Louis Wirth
18) Simmel ile bağ kuran ilk Amerikan sosyolog kimdir?

b) Louis Wirth
c) Robert Park
d) Albion W. Small***
e) Evrett Hughes
6. Bölüm CHİCAGO OKULU-EKOLOJİK KURAM
1) Chicago kentinin sorunları üzerinden gerçekleştirilen çalışmalar, sosyoloji literatüründe hangi

kavramla açıklanmaktadır?
a) Marxist
b) Ekolojik ve Sosyal psikolojik***
c) Pozitivist
d) Antropolojik Okul
SP 2015
e) Coğrafi Oku
13
2) Chicago kentinin sorunlarının üzerinden gerçekleştirilen çalışmalar, sosyoloji literatüründe

‘…………….’,’…………’,yaklaşımlar olarak değerlendirilmekte, bu yönleriyle de kuramsal çalışmalardan
ayrı , farklı bir yaklaşım gibi belirlenmektedir .Yukarıdaki boşluğu doldurunuz?
a) Kronojik - Estetik
b) Ekolojik - Sosyal psikolojik***
c) Estetik - Ekolojik
d) Estetik - Sosyal psikolojik
e) Psikolojik - Ekolojik
3) "Ortak Merkezli Daireler" kuramı ile kentlerin büyümesini açıklayan kuramcı aşağıdakilerden
hangisidir?
a) Louis Wirth
b) Robert Park
c) E. W. Burgess***
e) Evrett Hughes
4) Kentlerin mekânsal büyümesini birbirini içeren yerleşim ve iş alanları olarak açıklayan E. W.

Burgess’ın kuramı aşağıdakilerden hangisidir? F2016-B2015
a) İç İçe Daireler Kuramı
b) Ortak Merkezli Daireler Kuramı***
c) Büyüme Süreçleri ve Daireler Kuramı
d) Kentsel Büyüme Kuramı
e) Ortak İş Bölgeleri Kuramı
5) Özel bir inceleme alanı olarak 'Kent Sosyolojisi' nden ilk söz eden akademik çevre
aşağıdakilerden hangisidir? F2014-B2015
a) Chicago Okulu***
b) Annales Okulu
c) Marxistler
d) Frankfurt Okulu
e) Weberyanlar
6) Kent sosyolojisi, özel bir alan olarak ilk kez kimler tarafından ifade edilmiştir?
a) Chicago Okulu***
b) Annales Okulu
c) Marxistler
d) Frankfurt Okulu
e) Weberyanlar
7) 20. yüzyılın başlarında Amerikan kentlerinde yaşanan büyüme, kentlerde yaşayan ve kente gelen
göçmenlerin sayısında artışlar ile yükselen bir işsizlik oranı ve konut yetersizlikleri vb. sorunları
çözmek için yapılan çalışmaları gerçekleştiren sosyal bilimcileri tanımlayan kavram aşağıdakilerden
hangisidir?
a) Chicago Okulu***
b) Marxist Okul
SP 2015
c) Annales Okulu
d) Simmel Okulu
e) Frankfurt Okulu
14
8) Kent çalışmalarına 20. yüzyılda yön veren ve kent alanına hâkim olan, "insan ekoloji" kuramını
eden okul ve kuramcıları nasıl anılmaktadır?
a) Annales Okulu
b) Simmel Okulu
d) Marxist Okul
e) Frankfurt Okulu
a) Washington
b) Chicago ***
c) Los Angeles
d) Baltimore
e) New York
10)Chicago okulunun etkilendiği ülke aşağıdakilerden hangisidir? F2014

a) İngiltere
b) Fransa
c) Hollanda
d) ABD***
e) Rusya
11)Chicago Okulunun ekolojik kent çalışmalarına esin kaynağı oluşturan kent hangisidir? F2015-
B2016
a) Los Angeles
b) Philadelphia
c) Chicago***
d) New York
e) Washington
12) Ekolojik kuramın gelişmesi ve analizlerinin temelinde hangi Amerikan kentinin büyümesi ve
gelişmesi vardır?
a) Washington
b) Chicago ***
c) Los Angeles
d) Baltimore
e) New York
13) Kent sosyolojisini analiz eden ilk akademik topluluk aşağıdakilerden hangisidir? F2014
a) Chicago Okulu***
b) Annales Okulu
c) Marxistler
d) Frankfurt Okulu
e) Weberyanlar
SP 2015
14) Kentsel ekoloji disiplinini geliştirirken Darwin, Durkheim ve Spencer’den etkilenmiş, kuramsal
çatısını Darwin’den almış olan Chicago Okulu düşünürü kimdir?
a) E. Burgess
15
b) Edward Shills
c) Louis Wirth
d) Evrett Hughes
e) Robert Park***
15) "İnsan ekolojisi" kavramını ilk kez kullanan Chicago Okulu üyesi sosyal bilimci aşağıdakilerden
hangisidir?
a) Albion Small
c) R. Park***
d) E. Burgess
e) Louis Wirth
16) Kentleri sosyologlara bir laboratuvar olarak öneren Chicago Okulu üyesi aşağıdakilerden
hangisidir?
a) L. Wirth
b) F. Engels
c) R. Park***
d) G. Simmel
e) A. Small
17) Kent mekânının biçimlenmesini hâkimiyet kavramı üzerinden açıklayan ekolojik kuramcı
a) Louis Wirth
b) Evrett Hughes
c) E. Burgess
d) Robert Park ***
e) Edward Shills
18) Kent analizine ilişkin geliştirilen kuramsal çerçeve ilk kez kim tarafından geliştirilmiştir?
a) Robert Park ***
b) E. Burgess
c) A. Giddens
d) Albion Small
e) I. Wallerstein
19) Aşağıdakilerden hangisi kentsel ekoloji disiplinini geliştirirken Darwin, Durkheim ve

Spencer’den etkilenmiş, kuramsal çatısını Darwin’den almış olan Chicago Okulu düşünürüdür?
a) E. Burgess
b) Edward Shills
c) Louis Wirth
d) Evrett Hughes
e) Robert Park***
20) Kenti “doğanın, özellikle de insan doğasının bir ürünü” olarak tanımlayan düşünür
SP 2015
a) Albion Small
b) Ernest Burgess
c) Louis Wirth
16
d) Robert Park***
e) Max Weber
21) Sosyoloji alanındaki eğitimini Georg Simmel’den aldığını ifade eden Amerika Sosyolojisinin
kurucu isimlerden birisi kimdir?
a) Albion Small
b) Ernest Burgess
c) Louis Wirth
d) Robert Park***
e) Max Weber

a) E. W. Burgess
c) Georg Simmel ***
d) Robert Park
e) Louis Wirth
23) Temel sorusu "Nüfus çevreye nasıl uyum sağlamaktadır." olan okul aşağıdakilerden hangisidir?
a) Marxist Okulu
b) Annales Okulu
c) Ekolojik Okul ***
d) Frankfurt Okulu
e) Simmel Okulu
24) Ekolojik kuram "yaşam alanı" ve "hâkimiyet" kavramlarını aşağıdakilerden hangisinden

etkilenerek kent alanına uyarlamıştır?
a) G. Simmel
b) E. Durkheim
c) M. Weber
d) C. Darwin***
e) L. Wirth
25) Ekolojik birimler arasında kentsel gelişme dinamiğini sağlayan süreçleri “yoğunlaşma,
merkezileşme, ayrımlaşma ve istila” kavramlarıyla açıklayan Chicago Okulu üyesi aşağıdakilerden
hangisidir?
a) E. W. Burgess
b) Roderick McKenzie ***
c) Evrett Hughes
d) Robert Park
e) Louis Wirth
26)Burgess’ın kentsel büyümeyi açıklayan ortak merkezli daireler modelinde kentler hangi bölgeleri
içermektedir ?
a)Hepsi***
b)Toptancı ve İmalat Sanayi Bölgesi (Geçiş Bölgesi)
SP 2015
c)İşçi Yerleşim Merkezi Bölgesi

d)Üst Sınıf ve Memur Yerleşim Bölgesi
e)Banliyö Bölgesi
17
27)Ekolojik kuramda doğal alanların, bir hakimiyet merkezine göre düzenlenmesinden oluşan bu
düzenin açıklaması kim tarafından yapılmıştır?
a) Roderick McKenzie ***
b) Louis Wirth
c) Robert Park
d) E. W. Burgess
e) Evrett Hughes
28)Aşağıdakilerden hangisi McKenzie , ekolojik birimler arasında kentsel gelişme dinemiğini

sağlayan temel süreçler arasında yer almaz?
a) Yoğunlaşma
b) Merkezileşme
c) Ayrımlaşma
d) Millileşme***
e) İstila- ardıllık
29) McKenzie göre ekolojik açıdan farklı topluluk tipleri nelerdir?

a) Üretimini dışarıya satan küçük tarım köyleri, balıkçı madenci topluluklar,
b) Etraflarındaki toplulukların ürettiklerini toplayıp dünya pazarlarına satan topluluklar,
c) Sanayinin diğer tüm faaliyetlere egemen olduğu topluluklar
d) Üretim-dağıtım dışı; siyasal, turizme dayalı veya üniversite vb. temelli topluluklar.
e)Hepsi***
30) Chicago kenti hangi özellikleri ile araştırmacıların alanına girmiştir?

a) Chicago Üniversitesi, ABD’de sosyolojinin ilk kurumsal zemini olmuştur.
b) Chicago Okulu, Amerikan sosyoloji tarihinde bir eşiği temsil eden Chicago Üniversitesi Sosyoloji
Bölümü’nün bir anlamda ilk ürünü olarak ortaya çıkmıştır.
c) Chicago Okulu'nun çalışmalarına konu olan Chicago, kentleşme tarihi bakımından ezber bozan
şekilde yapılanmış bir kenttir.
d) İç Savaş sonrası süreçte belirli endüstri kollarının merkezi haline gelen Chicago, nihayetinde bir
finans ve kültür merkezi olarak ABD’nin ikinci büyük kenti olma konumuna ulaşmıştır.
e) Hepsi***
7. Bölüm ‘BİR YAŞAM BİÇİMİ OLARAK KENTLEŞME’
1) Robert Park’la birlikte Chicago Okulu’nun kurucu isimlerinden olan ve kentsel yaşamı ayrı bir
analiz konusu olarak ele alan kuramcı aşağıdakilerden hangisidir? B 2015
a) Louis Wirth***
b) M.Weber
c) E. Howard
d) Albion Small
e) Georg Simmel
2) 1938 yılında yayımlanmış olan çalışmasında kentleşme süreci ve kentleşmenin ve kentleşmenin

doğasına ilişkin yeterli malzeme olmadığını ifade etmiş ve kentsel yaşam üzerine bir kuram
SP 2015
geliştirme girişiminde bulunmuş olan sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?

a) Louis Wirth***
b) E. Howard
c) E. Burgess
18
d) Georg Simmel
e) E. Hughes
F2014
a) Louis Wirth***
b) Ernest Burgess
c) Albion Small
d) Max Weber
e) Robert Park
4) “Kent sosyoloğunun temel sorunu, heterojen bir nüfusu barındıran, yoğun nüfuslu yerleşim
birimlerinde gözlenen toplumsal eylemlerin ve örgütlerin biçimini keşfetmektir.” diyen sosyolog
a) Albion Small
b) Louis Wirth***
c) E. Howard
d) Georg Simmel
e) M. Weber
5) “Sosyolojik amaçlarla bir kent, büyük, yoğun, heterojen nüfusa sahip bir yerleşim birimidir.”
diyen sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
a) E. Hughes
b) E. Howard
c) E. Burgess
d) Georg Simmel
e) Louis Wirth***
6) Kentleşmenin olumlu yanlarına da vurgu yapmakla birlikte, kentleşmenin pesimist sosyoloğu

olarak da anılan isim aşağıdakilerden hangisidir?
a) Louis Wirth***
b) Georg Simmel
c) E. Burgess
d) E. Hughes
e) E. Howard
7) Yahudi göçmenlerin kent yaşamına uyumu konusunda çalışmalar yapan kuramcı aşağıdakilerden
hangisidir?
a) Albion Small
b) Ernest Burgess
c) Louis Wirth***
d) Robert Park
e) Max Weber
8) Louis Wirth’ün 1928 yılında Yahudi göçmenlerin kent yaşamına uyumu ve yaşam biçimlerini ele
aldığı, yayımlanmış olan kitabı aşağıdakilerden hangisidir?
SP 2015
a) Slum
b) Gecekondu
c) Kentsel Yaşam
19
d) Chicago ve Yahudiler
e) Getto***
9) Simmel’den etkilenen Louis Wirth’ün, kent yazınında temel referanslardan biri olan makalesinin
adı nedir?
a) Şehrin Doğası
b) Metropol ve Zihinsel Yaşam
c) Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentleşme***
d) Toplumsal Adalet ve Kent
e) Chicago’ya Özgü Bir Perspektif
10) 1928 yılında yayınlanan ‘Getto’ adlı kitap aşağıdaki düşünürlerden hangisine aittir?
a) Georg Simmel
b) E. Hughes
c) E. Burgess
d) E. Howard
e) Louis Wirth***
11) Louis Wirth’ün Simmel ile akademik anlamda ilişkisi nedir?

a)Wirth’ün kuramı Simmel kaynaklıdır.
b) Simmel gibi Wirth’de kent sorununu bir ‘şahsiyet’ ve ‘kişilik’ problemi olarak ele almıştır.
c) Kentleşme yaşam tarzlarında, dünya görüşlerinde oluşan bir farklılaşmayla alakalıdır ve bu farklılık
değişik biçimlerde ortaya çıkmaktadır.
d)Wirth, kentliliğin ekolojik ve sosyo-psikolojik özelliklerini kapsayan bir kent kuramı geliştirmeye
çalışmıştır.
e) Hepsi***
12) Louis Wirth sosyologların alanını tanımlarken hangi hususların altını çizmektedir?
a) Alana yönelik araştırmaları önemseyen Wirth açısından günlük yaşam sorunlarının çözümlenmesi
önceliklidir.
b) Louis Wirth’ün ifadesiyle “Kent toplumbilimcisinin ana sorunu, çok sayıda türdeş olmayan
insanı barındıran, yoğun nüfuslu yerleşim yerlerinde göreli olarak sürekli bir biçimde gözlenen
toplumsal eylemlerin ve örgütlerin biçimlerini keşfetmek olmalıdır.” fikrini savunmuştur.
c) Wirth, uygarlığı Batı, Amerikan uygarlığı ile özdeş görür. Kentlerin ‘bizim’ uygarlığımızda önemli bir
yerinin olduğu ancak kentleşme süreci ve kentleşmenin doğasına ilişkin bilgilerin yetersiz olduğunu
ifade eder.
d) Ulaşım ve iletişim araçlarındaki ilerlemelerin kenti köye, köyü kent e yaklaştırdığını,
aralarındaki benzerliklerin ve ayırımların artık geçerli olmadığını savunmuştur.
e) Hepsi***
13) Kentleşmenin, Wirth açısından olumsuz olarak nitelenen yönleri hangileridir?

a) Ailenin yapısal olarak farklılaştığını ve toplumsal açıdan öneminin azaldığını
b) Akrabalık bağlarının zayıfladığını
c) Ailenin sahip olduğu çocukların sayısında azalmaların tespit edildiğini
d) Tek kişilik yaşamların dolayısıyla bireylerin izole ve diğer bireylerle sınırlı ilişkiler içinde bulunması
e) Hepsi***
SP 2015
KENT SOS. VİZE 2014
20 )Roma’nın yıkılışının ardından Batı Avrupa’da şehir yaşamının ortadan kalkışını İslamiyet’in ortaya
çıkışına bağlayarak açıklayan tarihçi aşağıdakilerden hangisidir?
Arnold Toynbee
Robert Nisbet
Henri Pirenne
İlber Ortaylı
Eric Hobsbawm
19 )Sosyoloji alanındaki eğitimini Georg Simmel’den aldığını ifade eden Amerika Sosyolojisinin
kurucu isimlerden birisi kimdir?
E.Burgess
AlbionSmall
R.Park
A.Giddens
I.Wallerstein
18 )Ekolojik kuram, "yaşam alanı" ve "hâkimiyet" kavramlarını aşağıdakilerden hangisinden etkilenerek

kent alanına uyarlamıştır?
E. Durkheim
L. Wirth
C. Darwin
G. Simmel
M. Weber
17 )"İngiltere’de Emekçi Sınıfın Durumu" kitabında kent mekânındaki işçilerin nasıl yaşadıklarını ortaya
koyan isim kimdir?
M. Weber
E. Durkheim
F. Engels
F. Tonnies
K. Marx
16 )Kent sosyolojisi, özel bir alan olarak ilk kez kimler tarafından ifade edilmiştir?
Marxistler
Weberyanlar
Chicago Okulu
Frankfurt Okulu
Annales Okulu
15 )Kentsel ekoloji disiplinini geliştirirken Darwin, Durkheim ve Spencer’den etkilenmiş, kuramsal

çatısını Darwin’den almış olan Chicago Okulu düşünürü kimdir?
Evrett Hughes
E.Burgess
Robert Park
Edward Shills
Louis Wirth
14 )Toplumsal analizinde kent, feodalizmden kapitalizme geçişte "ideal tip" olarak yer almaktadır. Bu
ifade hangi düşünürün kent analizine uygundur?
F. Engels
A. Comte
M. Weber
F. Tonnies
K. Marx
13 )İnsan topluluklarının bitkileri ıslah ederek, hayvan yetiştirmeye başladıkları dönemi Gordon Childe
hangi kavramla tanımlar?
Klasik devrim
İnsanlık Devrini
Neolitik Devrim
Paleolitik Devrim
Arkeolojik devrim
12 )ABD’de kent sosyolojisi araştırmaları hangi şehrin sorunlarına yönelik olarak yürütülmüştür?
New York
Los Angeles
Chicago
Baltimore
Washington
11 )"Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentleşme" başlıklı çalışma kime aittir?

Robert Park
Ernest Burgess
Louis Wirth
Albion Small
Max Weber
10 )Robert Park’la birlikte Chicago Okulu’nun kurucu isimlerinden olan ve kentsel yaşamı ayrı bir
analiz konusu olarak ele alan kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
Georg Simmel
Albion Small
Louis Wirth
M.Weber
E. Howard
9 )Ekolojik birimler arasında kentsel gelişme dinamiğini sağlayan süreçleri –yoğunlaşma,

merkezileşme, ayrımlaşma ve istila- kavramlarıyla açıklayan Chicago Okulu üyesi aşağıdakilerden
hangisidir?
Evrett Hughes
Robert Park
Roderick McKenzie
E.W. Burgess
Louis Wirth
8 )Chicago Okulu’nu etkilemiş Alman sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?

K.Marx
F.Engels
G.Simmel
A.Shutz
G.Kessler
7 )Sosyoloji biliminin kurucu isimleri aşağıdakilerden hangileridir?

Malthus, Ricardo, Smith
Hegel, Proudhon
Platon, Aristo
Harvey,Castells
6 )“………………hem kırsal bir toplumun kentsel bir topluma dönüşme süreci, hem de kentsel mekânın ve
toplumsal pratiğin değişme ve evrimleşme sürecidir.”
Bu cümledeki boşluğa aşağıdakilerden hangi kavram gelmelidir?
Kentlilik
Kentlileşme
Kentleşme
Kent mekânı
Kent ve değişme
5 )İlk sosyolojik kent tanımını yapmış olduğu ifade edilen sosyal bilimci kimdir?
E. Durkheim
F. Engels
R. Maunier
G. Simmel
R. Park
4 )Formel Sosyoloji olarak anılan bir sosyoloji anlayışı geliştiren sosyolog aşağıdakilerden
hangisidir?
E.Burgess
Albion Small
G.Simmel
A.Giddens
Roderick McKenzie
3 )“Kentleşmeden ayrı olan ve kentleşme akımı sonucunda toplumsal değişmenin insanların davranışlarında
ve ilişkilerinde, değer yargılarında tinsel ve özdeksel yaşam biçimlerinde değişiklikler yaratması süreci” ni
hangi kavramla açıklarız?
Kentlilik
Kentleşme
Kentlileşme
Kent mekânı
Kentsel değişme
2 )"Alman İdeolojisi" başlıklı çalışmada kentleri kır-kent karşıtlığı üzerinden tanımlayan aşağıdakilerden

hangisidir?
Max Weber
E. Durkheim
Marx & Engels
F. Tonnies
Henri Pirenne
1 )Louis Wirth’ün 1928 yılında Yahudi göçmenlerin kent yaşamına uyumu ve yaşam biçimlerini ele
aldığı, yayımlanmış olan kitabı hangisidir?
Gecekondu
Slum
Getto
Kentsel yaşam
Chicago ve Yahudiler

Kent Sosyoloji̇si̇ Bahar Vi̇ze Çalişma Dosyasi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kent Sosyoloji̇si̇ Bahar Vi̇ze Çalişma Dosyasi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KENT SOSYOLOJİSİ BAHAR 2019 VİZE SORULARI

BAHAR 2019 VİZE DÖNEMİ 2.Cİ SINIF 1-7 ÜNİTE KONULARI

YILMAZ KORKUT SINAVLARDA BAŞARILAR DİLERİM

5)Sosyoloji biliminin kurucu isimleri aşağıdakilerden hangileridir? FİNAL-2015/2016 vize-2019

AUZEF SOSYOLOJİ YILMAZ SOSYOLOGLAR 2.SINIF

AUZEF SOSYOLOJİ YILMAZ SOSYOLOGLAR 2.SINIF

AUZEF SOSYOLOJİ YILMAZ SOSYOLOGLAR 2.SINIF

AUZEF SOSYOLOJİ YILMAZ SOSYOLOGLAR 2.SINIF

2) Sosyolojinin kurucu isimlerinin kent yaklaşımının ortak özellikleri nedir?

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

3) Avrupa ve Amerika’da kent konusuna yaklaşımın farklılığı konusunda ne düşünürsünüz?

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

5) Chicago okulunun kent sosyolojisi açısından önemi nedir?

6) Türkiye’de sosyoloji ve kent, şehir ilişkisini nasıl açıklayabiliriz?

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

Tanzimat dönemiyle birlikte yukardan aşağıya doğru yürütülen toplumsal yapılanmanın

Sosyolojinin kent/şehirle ilgisi hızlı kentleşme ve sanayileşme ana sorunsalı üzerinden,

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

1) Kent Sosyolojisinin konusu nedir?

3) Lefebvre’in kent sosyolojisinin konusunun ne olması gerektiği konusunda önerisi nedir?

Lefebvre’in kent sosyolojisinin konusu üzerine tanımı esasen kent/şehir konusunun

· Kent sosyolojisi, üretim ilişkilerinin, ideolojilerin ve toplumsal pratiğin mekâna yansıması,

· Mekânın toplumsal oluşu ve mekânın toplumsal içeriği kent sosyolojisinin konusudur.

· Bu fiziksel ve sosyal alan da sanayi, endüstri sonrası oluşmuş toplumsal mekândır.

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

Kent, öncelikle ve özellikle uygarlıkla ilişkilidir. Farklı dillerde kent/şehir sözcüğünün

2- Fonksiyonel: Kenti işlevleri üzerinden tanımlamak da yeterli değildir. Zanaat fonksiyonu

Ruşen Keleş kentleşme olgusunun bir toplumun ekonomik ve toplumsal yapısındaki

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

Kentlileşme, en genel biçimiyle kentlere, şehirlere göçen insanların, ekonomik, sosyal,

7) Kent ve kentlileşme kavramları Türkiye özelinde hangi nitelikleriyle farklılaşırlar?

Tekeli Türkiye’de kentleşme konusundaki yaygın kavramsal çerçevenin Chicago Okulu

1) İlk şehir örgütlenmelerinin ortaya çıktığı bölgeleri nedenleriyle açıklayınız.

Tarım ve şehir devrimleri uygarlığın dayandığı temelleri oluşturmuştur. İnsanın ve insan

Childe’ın ‘neolitik devrim’ adını verdiği gelişmeyle birlikte insanlar:

· Bitkileri ıslah etmeyi öğrendiler ve hayvan yetiştirdiler.

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

· Köy uygarlıkları yeni taş çağında başladı.

· Köy aynı bölgede tarım faaliyetleriyle uğraşanların oluşturduğu bir yerleşimdi.

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

2) G. Childe kentleşme sürecini hangi özellikler üzerinden tanımlar?

Gordon Childe “kentsel devrim”i aşağıdaki özelliklerle açıklamıştır:

· Artan nüfus büyüklüğü ve yoğunluğu

· Emeğin uzmanlaşması: zanaatkâr, tüccar, din adamı gibi uzmanlıkların artması,

· Tapınakların hâkimiyetinde kurulan kentsel mekânlar,

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

Gordon Childe’ın arkeoloji dünyasına kattığı en önemli iki teorisi

I. “Neolitik Devrim/Neolithic Revolution” ve

II. “Kentsel Devrimi/Urban Revolution” dir

Childe’a göre kentleşme; emeğin uzmanlaşması; toplumsal görevlerin karşılıklı bağımlılığının

4) Korkut Tuna’nın şehir konusundaki çalışmasının adı nedir? Şehirlerin oluşumu

Korkut Tuna, ‘Şehirlerin Ortaya Çıkış ve Yaygınlaşması Üzerine Sosyolojik Bir

5) Doğu’da şehirlerin ortaya çıkışı ve örgütlenmesinin koşullarını tanıtınız. Değerlendiriniz.

Köy örgütlenmesinin, tüm başarılarına karşın “sınırlı kaldığı ve toplumun sorunlarını

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

(İ.Ü.AUZEF)SOSYOLOJİ(2) PROFESYONEL YILMAZSOSYOLOGLAR SINAVDERS YARDIMLAŞMA

Yunanlılık olarak belirginleşen Doğu-dışı örgütlenme Ege Denizi ve kıyılarından Karadeniz ve

Doğu uygarlık merkezlerinin denetim altına alınması Doğu-dışı örgütlenmelerde yeni

İskender dönemindeki şehirlerin ticari özellik kazanmıştır.