Handleiding OpenOffice Writer

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 33

Handleiding

OpenOffice Writer

Deze cursus werd gemaakt door:


Glenn Huysman
Michèle Philips
Academiejaar 2013 – 2014
leerpad: http://fmwleren.hogent.be/pba-so/handel-burotica/leerpad/writer
Handleiding OpenOffice Writer

Inhoudsopgave

1 Kennismaken met Writer......................................3


1.1 Wat is Writer?......................................................................4
1.1.1 Writer starten...............................................................................5
1.1.2 Schermonderdelen........................................................................5
1.2 Bestanden openen en opslaan in Writer....................................6

2 Correctie- en revisietypen....................................8
2.1 Tekst selecteren, verwijderen, kopiëren en verplaatsen..............8
2.2 Verplaatsen van de cursor met het toetsenbord.......................10
2.3 Tekst verwijderen...............................................................11
2.4 Tekst verplaatsen en kopiëren..............................................11
2.4.1 Sneltoetsen knippen, kopiëren en plakken.......................................11
2.5 Spelling- en grammaticacontrole met Writer...........................13
2.5.1 Spelling controleren in een tekst ...................................................13
2.5.2 Drie werkwijzen om deze functie te hanteren..................................13
2.5.3 Het Spelling- en grammaticacontrole .............................................14
2.6 Afdrukken .........................................................................16
2.6.1 Verschillende manieren om een “afdrukvoorbeeld” op te vragen.........16
2.6.2 Het Afdrukvenster.......................................................................16
2.6.3 Verschillende manieren om het “afdrukvenster” op te vragen.............17

3 Opmaak..............................................................18
3.1 Tekenopmaak.....................................................................19
3.1.1 Lettertype..................................................................................19
3.1.2 De tekengrootte .........................................................................19
3.1.3 De tekstkleur..............................................................................19
3.1.4 Werkwijze om de tekstkleur aan te passen......................................20
3.2 Alineaopmaak....................................................................22
3.2.1 Betekenis van een alinea..............................................................22
3.2.2 Voordelen van witruimte in alinea's................................................22
3.2.3 Witruimte toevoegen....................................................................22
3.3 Uitlijning...........................................................................24
3.3.1 Werkwijze om een alinea uit te lijnen.............................................24
3.4 Opmaakprofielen................................................................26

4 Uitdieping – Optie Handel...................................29


4.1 Tabuleren..........................................................................29
4.1.1 Wat is een tabuleratorstop?...........................................................30
4.1.2 Waarvoor gebruiken we tabstops?..................................................30
4.1.3 Spatiëringen versus tabstops........................................................30
4.1.4 Hoe voegen we een tabstop in?.....................................................30
4.1.5 Het venster Alineaopmaak............................................................31
4.1.6 Geleide oefening..........................................................................32

Dactylografie/Toegepaste informatica 2
Handleiding OpenOffice Writer

1 Kennismaken met Writer


Op het einde van dit hoofdstuk kan je:

• het programma Writer definiëren;


• het programma Writer opstarten;
• de onderdelen van het venster benoemen;
• bestanden openen, invoegen en opslaan in een verantwoorde map.

Dactylografie/Toegepaste informatica 3
Handleiding OpenOffice Writer

1.1 Wat is Writer?


Writer is een tekstverwerkingsprogramma. Met tekstverwerken wordt het
produceren (typen), corrigeren, kopiëren en opmaken van tekst bedoeld.
Writer is een uitgebreide tekstverwerker met veel mogelijkheden om
teksten op te maken.
Writer behoort tot de Vrije Software. Maar wat wordt er bedoeld met
Vrije Software?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
Aan Vrije Software zijn tal van voordelen verbonden. Welke?
• __________________________________________
• __________________________________________
• __________________________________________
Ken je commerciële tekstverwerkingsprogramma's?
________________________________________________________
Hieronder vinden jullie vier programma's van zowel Open Office als
Microsoft Office. Plaats de juiste benaming bij het juiste programma.
Kies uit: Calc, Access, Excel, Impress, Writer, Base, Word, PowerPoint.
Microsoft Office Open Office

Tekstverwerking Tekstverwerking

___________________________ ___________________________

Rekenbladprogramma Rekenbladprogramma

___________________________ ___________________________

KPresentatieprogramma Presentatieprogramma

___________________________ ___________________________

Databankprogramma Databankprogramma

___________________________ ___________________________

Dactylografie/Toegepaste informatica 4
Handleiding OpenOffice Writer

1.1.1 Writer starten

Je kan Writer op dezelfde manier opstarten als alle andere programma's


onder Windows.
Voer volgende stappen uit:
1 Klik op de startknop links onderaan het bureaublad.
2 Plaats de muiswijzer op de optie Alle programma's.
3 Kies voor de optie Openoffice.org X.X - Writer1.
4 Writer wordt opgestart.
5 Volgend scherm verschijnt.

1.1.2 Schermonderdelen

Benoem onderstaande cijfers met de juiste benamingen.

1 ________________________________________________
2 ________________________________________________
3 ________________________________________________
4 ________________________________________________
5 ________________________________________________
6 ________________________________________________
7 ________________________________________________
8 ________________________________________________
1 De handleiding is gebaseerd op de OpenOffice versie 3.3.

Dactylografie/Toegepaste informatica 5
Handleiding OpenOffice Writer

Online leren
1 Ga naar het leerpad en kies voor Leerpad OpenOffice –
Writer.
2 Vervolgens kies je voor Kennismaken met Writer > Wat is Writer?

Test je kennis op basis van volgende oefeningen:

Oefening 1: Wat is Writer?


Oefening 2: Combineer oefening MS Office vs. OpenOffice
Oefening 3: Het vergrootglas met meerkeuzevragen in verband met
schermonderdelen

1.2 Bestanden openen en opslaan in Writer.


Geleide oefening A:
1 Open Writer, zoals we reeds hebben geleerd.

2 Typ onderstaande tekst foutloos over:

De kleurrijke kledingstijl van Stromae: je houdt ervan of je vindt


het schreeuwlelijk. Wie valt voor de vrolijke stijl, een combinatie
van Engelse schooluniformen en uitbundige Afrikaanse kleuren,
kan voortaan terecht bij het nieuwe Belgische label Mosaert.
Dat is een initiatief van Paul Van Haver, de echte naam van
Stromae, en zijn vriendin, stiliste Coralie Barbier. De naam van het
label is een anagram van 'maestro', net als Stromae. De collectie
bestaat voorlopig uit vier polo's en vier bijbehorende paar sokken.
Voor alle leeftijden, voor mannen en vrouwen. Na de
communautaire commotie rond het WK-lied dat Stromae met 'Ta
Fête' leverde, zijn we benieuwd of ook deze opvallende mode het
land zal beroeren. Wij vinden het alvast een streling voor het oog.
En jij?
3 Kies in de menubalk voor Bestand > Opslaan Als... > typ de naam
“Kledingsstijl Stromae”.

Dactylografie/Toegepaste informatica 6
Handleiding OpenOffice Writer

Geleide oefening B
1 Haal het Writer-bestand “Instagram steeds populairder onder tieners”
van het leerpad.
2 Sla dit bestand op in jouw persoonlijke map: “Voornaam_Naam_klas”.
3 Open Writer, zoals we reeds hebben geleerd.
4 Kies in de menubalk > Bestand > Openen.
5 Welk document moeten we openen?
________________________________________________________
6 Typ jouw naam en voornaam, na de titel.
7 Kies in de menubalk Bestand > Opslaan.

Wat is het verschil tussen “Opslaan Als” en “Opslaan”?

Opslaan Als ... : __________________________________________


________________________________________________________
________________________________________________________
Opslaan: ________________________________________________

Online leren
1 Ga naar het leerpad en kies voor Leerpad OpenOffice –
Writer.
2 Vervolgens kies je voor Kennismaken met Writer > Bestanden openen
opslaan en benoemen.
Test je kennis op basis van volgende oefeningen:
Je maakt een keuze tussen volgende oefeningen. Wanneer je klaar bent,
mag je op eigen tempo verder werken:
• “Heel vliegtuig doet Harlem Shake”
• “Inbraak vlak na post op Facebook”

Dactylografie/Toegepaste informatica 7
Handleiding OpenOffice Writer

2 Correctie- en revisietypen

2.1 Tekst selecteren, verwijderen, kopiëren en


verplaatsen
Op het einde van dit hoofdstuk kan je:

• tekst op een correcte manier intypen;


• de cursor op een efficiënte wijze in het document verplaatsen;
• tekst vlot in een bestaande tekst invoegen;
• tekst verwijderen, kopiëren en verplaatsen;
• de sneltoets spelling- en grammaticacontrole gebruiken;
• de reden waarom we spelling- en grammaticacontrole gebruiken
verwoorden;
• bij opties voor spellingscontrole aanpassingen doorvoeren;
• de spelling- en grammaticacontrole op verschillende manieren
oproepen;
• de verschillende opties bij spelling- en grammaticafunctie toepassen;
• de spelling van een document controleren;
• het nut van het afdrukvoorbeeld met eigen woorden omschrijven;
• het afdrukvoorbeeld gebruiken;
• een printopdracht uitvoeren.

Dactylografie/Toegepaste informatica 8
Handleiding OpenOffice Writer

Online leren
• Ga naar het leerpad en kies voor Leerpad OpenOffice – Writer.
• Vervolgens kies je voor Kennismaken met Writer > Correctie- en
revisietypen.
• De jongens openen en lezen het artikel “WK-tickets”.
• De meisjes openen en lezen het artikel “Snapchat”.
1 Welke symbolen merk je op in de tekst?
________________________________________________________
2 Deze symbolen kunnen zichtbaar gemaakt worden door volgende knop
in de standaard-werkbalk te gebruiken. Hoe heet deze knop?
_ _____________________________________________________
Volg onderstaande stappen
1 Sla je bestand op in jouw persoonlijke map.
2 Zorg dat je in jouw document de niet-afdrukbare tekens weergeeft.
Hint (Ctrl + F10)

3 Plaats de cursor ergens in de eerste zin en klik drie keer met de


linkermuisknop.

Dactylografie/Toegepaste informatica 9
Handleiding OpenOffice Writer

2.2 Verplaatsen van de cursor met het toetsenbord


Vaak is het makkelijker om de cursor te verplaatsen
met het toetsenbord. Met deze toetsen kan je de
cursor zeer eenvoudig naar boven, beneden,
links of rechts bewegen.
Niet enkel de pijltjestoetsen kun je gebruiken om te navigeren in een
document. Ook andere toetsen kunnen je daarbij helpen, zoals de
toetsen ______________ en ______________. Deze verplaatsen je
cursor over een grotere afstand in een tekst.
Even samenvatten:

Online leren
• Ga naar het leerpad en kies voor Leerpad OpenOffice – Writer.
• Kies voor Correctie- en revisietypen > Tekst selecteren, verwijderen,
kopiëren.
• Maak de combinatie-oefening.

Dactylografie/Toegepaste informatica 10
Handleiding OpenOffice Writer

2.3 Tekst verwijderen


Om typefouten te vermijden kunnen we opnieuw beroep doen op ons
toetsenbord. Welke toetsen gebruiken we om typefouten te wissen?
• __________________________________________
• __________________________________________

2.4 Tekst verplaatsen en kopiëren


Wanneer je een bepaalde hoeveelheid tekst selecteert, kan je deze naar
een andere plaats verslepen. Dit doe je als volgt.
1 Je selecteert eerst het tekstdeel.
2 Je versleept je selectie naar een andere plaats.
(TIP: hou je linkermuisknop ingedrukt.)

3 Laat de linkermuisknop los op de plaats van bestemming. Wanneer je


bij het loslaten van de linkermuisknop de Ctrl-toets ingedrukt houdt,
dan verplaats je de tekst niet maar wordt deze gekopieerd.

2.4.1 Sneltoetsen knippen, kopiëren en plakken

Met deze sneltoets knip je een


Ctrl + x
tekstdeel.

Met deze sneltoets kopieer je een


Ctrl + c
tekstdeel.

Met deze sneltoets plak je het


Ctrl + v geknipte en/of gekopieerde
tekstdeel.

Dactylografie/Toegepaste informatica 11
Handleiding OpenOffice Writer

Geleide oefening

1 Haal het Writer-bestand “het grote racisme-experiment” van het


leerpad.

2 Sla dit bestand op in jouw persoonlijke map.


3 Open het Writer bestand.
4 Typ volgende titel bovenaan de pagina: Het grote racisme-experiment.
5 De laatste alinea verplaats je onder de eerste alinea.
6 In de laatste alinea moet volgende zin worden verwijderd: Zo’n
antwoord doet de deur dicht, hè?
7 Kopieer de getypte titel en plak deze tussen de woorden bron en
Humo.
8 Sla het document op als “grote racisme-experiment oplossing”.

Online leren
Ga naar het leerpad Correctie- en revisietypen > Tekst
selecteren, verwijderen, kopiëren en verplaatsen.
Maak volgende oefening:
• “Invuloefening over de sneltoetsen”.
• “Onze jeugd is bang en braaf”.

Dactylografie/Toegepaste informatica 12
Handleiding OpenOffice Writer

2.5 Spelling- en grammaticacontrole met Writer


2.5.1 Spelling controleren in een tekst

Spelling- en grammaticacontrole is het eerste hulpmiddel om


fouten op te sporen, maar het mag zeker niet het enige zijn.
OpenOffice is verder ook in staat een aantal hardnekkige
typefouten automatisch te verbeteren op het moment dat je ze
intypt. Wanneer de automatische spellingcontrole actief is,
verschijnt onder een woord dat niet in de woordenlijst van
Writer staat, onmiddellijk een rood golflijntje. Al moet je die
automatische correctie vaak kritisch bekijken.

2.5.2 Drie werkwijzen om deze functie te hanteren.

Werkwijze 1
• Klik met de rechtermuisknop op het woord
dat onderstreept is met een rood lijntje.
• Selecteer het woord dat je vervolgens
wenst te gebruiken.
Werkwijze 2
• Ga naar de menubalk > Extra > Spelling- en grammaticacontrole.
Werkwijze 3
• Zoek in Writer welke sneltoets we kunnen gebruiken voor de functie
Spelling en grammaticacontrole.
________________________________________________________

Dactylografie/Toegepaste informatica 13
Handleiding OpenOffice Writer

2.5.3 Het Spelling- en grammaticacontrole

Het venster dat we bekomen bij de spelling- en grammaticacontrole,


bevat een aantal mogelijkheden waaruit we kunnen kiezen.

Opdracht

Welke omschrijving past nu het best bij de verschillende opties binnen


het venster Spellingscontrole?
Als het woord meermaals voorkomt,
1 A verbeter je het nergens.

Een woord dat nog niet in de woordenlijst


voorkomt, wordt als fout aangeduid. Met
2 B deze knop voeg je het woord toe aan de
woordenlijst.

3 Als het woord meermaals voorkomt,


C verbeter je het overal.

Je verbetert het woord niet, enkel op deze


4 D plaats.

5 E Je wijzigt het woord slechts één keer.

1 2 3 4 5

... ... ... ... ...

Dactylografie/Toegepaste informatica 14
Handleiding OpenOffice Writer

Writer ziet niet alles!

Writer houdt geen rekening met de context:


“De kalende maan kocht zich een frisse Coca-Cola aan.” is volgens Writer
een juiste zin.
‘Woorden’ van slechts één letter worden overgeslagen: “De man klom p
het dak om d schoorsteen te herstellen.” is foutloos volgens Writer.
Controle van dubbele woorden

Twee keer hetzelfde woord na elkaar is fout volgens Writer. Deze zin
bevat een ‘fout’:
Heb je je geschoren voor je naar de de vergadering ging?
Laatste handeling “Ongedaan maken”
Tijdens het uitvoeren van de spellingcontrole kan je op je stappen
terugkeren met de knop “Ongedaan maken” of sneltoets Ctrl+z.
Handig als je iets te snel een beslissing nam om een door de
spellingcontrole gevonden woord al dan niet te corrigeren.
Geleide oefening
1 Open het document “Spellingcontrole_oefening_voeding” van op het
leerpad.

2 Verbeter de foutieve woorden. Doe dit met behulp van de Spelling- en


grammaticacontrole. Lees de tekst ook na, want niet alle fouten
worden aangeduid.

3 Sla dit bestand op onder de naam “Spellingcontrole voeding”.

Online leren
Open het leerpad > Correctie- en revisietypen > Spelling-
en grammaticacontrole.
1 Maak volgende oefeningen:
• Invuloefening
• De afbeeldingengalerij met de meerkeuzevragen
2 Open de instructiefiche van op het leerpad. Op het instructieblad
vinden jullie twee oefeningen. “Secretaresse” is een verplichte
oefening. De overige oefening is vrijblijvend.

Dactylografie/Toegepaste informatica 15
Handleiding OpenOffice Writer

2.6 Afdrukken
Wanneer we documenten willen afdrukken kunnen we met
behulp van de standaard-werkbalk gebruik maken van de knop
Afdrukvoorbeeld. In het Afdrukvoorbeeld kan je bekijken hoe je
document er op papier zal uit zien. Het voordeel van een
afdrukvoorbeeld is dat je tijd, papier en vooral inkt kan
besparen.

2.6.1 Verschillende manieren om een “afdrukvoorbeeld” op te


vragen

Werkwijze 1
• Kies in de menubalk voor Bestand > Afdrukvoorbeeld.
Werkwijze 2
• Kies in de standaard-werkbalk voor

2.6.2 Het Afdrukvenster

In het Afdrukvenster kunnen we Afdrukinstellingen aanpassen.

In het Afdrukvenster beschikken we over een Afdrukvoorbeeld aan onze


linkerzijde (1). Op bovenstaande afbeelding zie je dat er verschillende
computers kunnen worden gebruikt om af te drukken (2). In het
Afdrukbereik kunnen we aangeven of we het gehele document willen
afdrukken of enkel een selectie. Indien je enkel een selectie wil
afdrukken, klik je op Pagina's en geef je jouw selectie in (3). Tot slot
kunnen we ook het aantal kopieën van het document ingeven (4).

Dactylografie/Toegepaste informatica 16
Handleiding OpenOffice Writer

2.6.3 Verschillende manieren om het “afdrukvenster” op te vragen

Werkwijze 1
• Om het afdrukvenster te bekomen klik je in de menubalk op
Bestand > Afdrukken.
Werkwijze 2
• Ook kunnen we via de standaard-werkbalk op de klikken.
Werkwijze 3
• Om efficiënt te werken is de sneltoets Ctrl+P ook een mogelijkheid.

Online leren
Open het leerpad > correctie- en revisietypen >
Afdrukken.
1 Bekijk het Afdrukvenster en maak de tekst over de verschillende
afdrukinstellingen.
2 Open het document “Secretaresse” opnieuw vanuit jouw persoonlijke
map en druk dit document twee keer gesorteerd af.
3 Open het document “vakanties” en voer onderstaande instructies uit:
• In het document vind je meer informatie over de stad Antwerpen en
Brugge. Zorg dat je enkel de informatie over Brugge afdrukt in
tweevoud.

Dactylografie/Toegepaste informatica 17
Handleiding OpenOffice Writer

3 Opmaak
Op het einde van dit hoofdstuk kan je:

• verschillende werkwijzen om een lettertype te wijzigen hanteren;


• een synoniem voor tekengrootte opnoemen;
• de tekstkleur aanpassen;
• de betekenis van een alinea verwoorden;
• alinearuimte aan een alinea toekennen;
• voordelen van alinea's in een tekst opnoemen;
• een alinea op twee verschillende manieren uitlijnen;
• een alinea links, rechts, gemiddend uitlijnen;
• een alinea uitvullen;
• het verschil tussen teken- en alineaopmaak herkennen;
• directe opmaak verwoorden;
• nadelen van directe opmaak bij omvangrijke documenten opnoemen;
• een omschrijving van opmaakprofielen/stijlen verduidelijken;
• een synoniem voor een opmaakprofiel/stijlen opsommen;
• de drie grote groepen stijlen binnen Writer opnoemen;
• met behulp van een screencast stijlen in Writer gebruiken;
• oefeningen op stijlen zelfstandig maken.

Dactylografie/Toegepaste informatica 18
Handleiding OpenOffice Writer

3.1 Tekenopmaak
3.1.1 Lettertype

In elk toepassingspakket zijn er diverse lettertypen aanwezig. Uiteraard


verschilt het aantal lettertypen per versie van het programma. Je kan
het lettertype binnen een document wijzigen. Indien je het lettertype in
het vet, cursief plaatsen of wilt onderlijnen, kan je dit in de opmaak-
werkbalk aanpassen of gebruik maken van sneltoetsen:
• vet → Ctrl+b
• cursief → Ctrl+i
• onderlijnen → Ctrl+u
Werkwijzen om het lettertype aan te passen
Werkwijze 1
1 Ga naar de opmaak-werkbalk.
2 In de werkbalk vind je jouw lettertype en de tekengrootte.
3 Het lettertype kan je vervolgens wijzigen door op het uitschuifpijltje te
klikken.
Werkwijze 2
1 Ga naar de menubalk.
2 Kies voor het tabblad Opmaak.
3 Open het dialoogvenster Teken. In het bijkomend venster kies je voor
het tabblad Lettertype. Zo kan je het lettertype, letterbeeld en de
tekengrootte opmaken.

3.1.2 De tekengrootte

De tekengrootte wordt ook wel


eens ______________ genoemd
en wordt in punten uitgedrukt.
Voor gewone leesteksten worden
meestal 10 tot 12 punt gebruikt.
Verder in dit hoofdstuk zal je zien
dat de je de grootte van het
lettertype kan aanpassen.

3.1.3 De tekstkleur

Standaard wordt de tekst zwart weergegeven. Om een woord of zin nog


meer te accentueren, kan je een opvallende kleur gebruiken.

Dactylografie/Toegepaste informatica 19
Handleiding OpenOffice Writer

3.1.4 Werkwijze om de tekstkleur aan te passen

1 Ga naar de menubalk.
2 Kies voor het tabblad Opmaak.
3 Open het dialoogvenster Teken. In het bijkomend venster kies je voor
het tabblad Teksteffecten.

Om de kleur van jouw tekst in het document te wijzigen, klik je bij Kleur
lettertype op het uitschuifpijltje. In de keuzelijst kan je vervolgens een
kleur kiezen. In Writer kan je ook enkele Effecten toekennen aan jouw
tekst zoals hoofdletters, kleine letters, titels en kleine hoofdletters. Bij
Reliëf heb je opnieuw de mogelijkheid om met behulp van het uitschuif-
pijltje enkele opmaakkenmerken toe te kennen aan je tekst. Om een lijn
boven, onder tekst te plaatsen of de tekst te doorstrepen kan je aan de
rechterkant van het venster Teken de tekst accentueren.

Dactylografie/Toegepaste informatica 20
Handleiding OpenOffice Writer

Geleide oefening
1 Open een nieuw Writer-document.
2 Typ onderstaande tekst zorgvuldig over.

3 Geef de titel volgende opmaak:


Arial 24 pt en in het vet weergegeven
4 Geef de eerste alinea volgende opmaak:
• Cursief in lettertype Times New Roman, 16 pt.
• Tekstkleur Oranje
• Kleine hoofdletters
5 Geef de tweede alinea volgende opmaak:
Cursief in lettertype Times New Roman, 14 pt.
6 Geef de laatste alinea volgende opmaak:
• lettertype Times New Roman, 12 pt.
• Zorg dat de alinea een schaduw-effect heeft
7 Sla dit document op onder de naam “Boodschappen doen zal
goedkoper worden”.

Dactylografie/Toegepaste informatica 21
Handleiding OpenOffice Writer

3.2 Alineaopmaak
3.2.1 Betekenis van een alinea

Een alinea is een tekstblok met bij elkaar horende zinnen. In Writer is
een alinea een tekstgedeelte dat wordt beëindigd met een enter-toets.

3.2.2 Voordelen van witruimte in alinea's

Alinea's met witruimte in een


tekst hebben als voordeel
dat een tekst aangenamer
wordt om te lezen. Ook voor
de schrijver is het voordelig
omdat het overzicht op die
manier beter behouden blijft.
Hiernaast vind je een
voorbeeld van een goed
opgestelde tekst met
alinea's.
3.2.3 Witruimte toevoegen

Werkwijze
1 Ga naar de menubalk en
kies voor Opmaak.
2 Kies in het tabblad
Opmaak voor Alinea.
3 In het bijkomend venster
ga je naar het tabblad
Inspringen en afstanden.
4 Vervolgens gebruiken we
voor Witruimte Afstand
Boven en Onder alinea.

Dactylografie/Toegepaste informatica 22
Handleiding OpenOffice Writer

Geleide oefening
1 Open het reeds gemaakte document Boodschappen doen zal
goedkoper worden.
2 Zorg dat onder de titel 0,42 cm alineawit komt
3 Geef de tweede alinea zowel boven als onder 0,42 cm witruimte.
4 Creëer zowel zowel boven als onder de overige alinea's 0,21 cm
witruimte boven als onder voorzien wordt.
5 Sla het document op onder Alinearuimte_”boodschappen doen” zal
goedkoper worden.

Dactylografie/Toegepaste informatica 23
Handleiding OpenOffice Writer

3.3 Uitlijning
In Writer wordt de tekst standaard links uitgelijnd. Er bestaan
ook andere keuzemogelijkheden om een tekst uit te lijnen. Zo
kunnen we er ook voor kiezen om een tekst te gaan centreren,
rechts uit te lijnen of uit te vullen. Bij de laatste mogelijkheid
wordt de alinea zowel aan de linker- als rechtzijde recht
uitgevuld.

3.3.1 Werkwijze om een alinea uit te lijnen

Werkwijze 1
1 Ga naar de menubalk en
kies voor Opmaak.
2 Kies in het tabblad
Opmaak voor Alinea.
3 In het bijkomend venster
ga je naar het tabblad
Uitlijning.
4 Vervolgens gebruiken we
voor de uitlijning Opties >
links, rechts, midden en
uitgevuld.

Werkwijze 2
1 Ga naar de standaard-werkbalk.
2 In de werkbalk vind je de vier keuzemogelijkheden afgebeeld met hun
symbool.

Dactylografie/Toegepaste informatica 24
Handleiding OpenOffice Writer

Geleide oefening
1 Open het reeds gemaakte document “Boodschappen doen zal
goedkoper worden”.
2 Plaats de eerste alinea Rechts uitgelijnd.
3 Zorg dat de tweede alinea is uitgevuld.
4 Lijn de derde alinea rechts uit.
5 Zorg dat de laatste alinea is gecentreerd.
6 Sla het document op onder de naam “uitlijning_boodschappen doen
zal goedkoper worden”.

Online leren
Ga naar het leerpad > Opmaak > Teken, alinea- en
paginaopmaak > Tekenopmaak
1 Open het instructieblad en maak volgende twee oefeningen.
• “1 op 10 jongeren grijp naast job door posts op Facebook”
• “Bancontact/Mister Cash lanceert app om mobiel te betalen”
Ga naar het leerpad > Opmaak > Teken, alinea- en paginaopmaak
> Alineaopmaak
2 Open het instructieblad en maak volgende twee oefeningen.
• “Opletten voor Bob-campagne tijdens WK”
• “Ryanair vliegt naar VS voor amper tien euro”

Dactylografie/Toegepaste informatica 25
Handleiding OpenOffice Writer

3.4 Opmaakprofielen
Opmaakprofielen bij omvangrijke documenten zijn zeer
eenvoudig te gebruiken. Deze zorgen er ook voor dat je op een
efficiënte manier binnen Writer leert werken.

Online leren
Ga naar het leerpad Opmaak > Opmaakprofielen > Prezi
Bekijk aandachtig de Prezi en los volgende vragen op.
1 Geef twee nadelen van directe opmaak bij omvangrijke documenten.
• __________________________________________
• __________________________________________
2 Wat is een opmaakprofiel?
________________________________________________________
3 Geef het synoniem voor een opmaakprofiel.
________________________________________________________

Dactylografie/Toegepaste informatica 26
Handleiding OpenOffice Writer

Online leren
Ga naar het leerpad Opmaak > Opmaakprofielen > Screencast
Om te leren werken met stijlen staat er op het leerpad een
screencast. Deze toont welke stappen je moet nemen. Volg en bekijk
onderstaande instructies zodat je weet wat er wordt uitgevoerd.
1 Open het document “cyberpesten”
2 Plaats de titel 'cyberpesten' (die nu in het vet en cursief staat) in de
Stijl titel.
3 Plaats de subtitels (die nu in het vet staan) in de Stijl Kop 1.
4 Bij de subtitel 'cyberpesten kan op verschillende locaties' staan twee
ondertitels. Plaats deze in Kop 2.
5 Plaats de stijl Titel in volgende opmaak:
• Tekengrootte: Arial Narrow
• Letterbeeld: Vet en cursief
• Lettertype: 24 punt
• Tekenkleur: Rood
6 Plaats de stijl Kop 1 in volgende opmaak:
• Tekengrootte: Arial Narrow
• Letterbeeld: Standaard
• Lettertype: 16 punt
• Tekenkleur: grijs
• Alinearuimte voor en na 0,21 cm:
7 Plaats de stijl Kop 2 in volgende opmaak:
• Tekengrootte: Arial Narrow
• Letterbeeld: Standaard
• Lettertype: 12 punt
• Tekenkleur: grijs
• Alinearuimte voor en na 0,21 cm:
8 Plaats de stijl Standaard in volgende opmaak:
• Tekengrootte: Arial Narrow
• Letterbeeld: Standaard
• Lettertype: 16 punt
9 Sla het document op onder de naam “Oplossing cyberpesten”.

Dactylografie/Toegepaste informatica 27
Handleiding OpenOffice Writer

Maak met behulp van de instructiefiche zelfstandig volgende oefeningen:


• Oefening 2 “Facebook”
• Oefening 3 “Aprilgrappen”

Dactylografie/Toegepaste informatica 28
Handleiding OpenOffice Writer

4 Uitdieping

4.1 Tabuleren
Op het einde van dit hoofdstuk kan je:

• een tabuleratorstop verwoorden;


• de reden waarom we tabstops gebruiken omschrijven;
• het verschil tussen spatiëring en tabstops uitleggen;
• de verschillende tabuleratorstops omschrijven;
• de verschillende tabstops benoemen;
• een tabuleratorstop op twee verschillende manieren invoegen;
• een tabuleratorstop wijzigen;
• een tabuleratorstop verwijderen;
• oefeningen met tabstops maken.

Dactylografie/Toegepaste informatica 29
Handleiding OpenOffice Writer

4.1.1 Wat is een tabuleratorstop?


Kies uit volgende woorden: cursor – verspringen - tabstop

Een ______________ is een manier om de ______________ te laten


______________.

4.1.2 Waarvoor gebruiken we tabstops?

Een tabstop wordt gebruikt om tekst, getallen, woorden recht onder


elkaar te krijgen.

4.1.3 Spatiëringen versus tabstops.

Veel mensen gebruiken de spatiebalk als ze zaken onder elkaar willen


zetten. Op het scherm ziet het er dan redelijk goed uit maar vaak als je
print, blijken de rijtjes toch rommelig te staan. Hoe komt dit? Dit heeft te
maken met de breedte van de letter en het lettertype. Zo neemt een ‘w’
meer ruimte in dan een ‘i’.

4.1.4 Hoe voegen we een tabstop in?

Werkwijze 1
• Ga naar de menubalk en kies voor Opmaak > Alinea. Vervolgens kom
je in het Alineaopmaakvenster. Daar kies je voor het tabblad Tabs.
Werkwijze 2
• Dubbelklik in het horizontaal liniaal. Op deze manier kom je ook
terecht in het tabblad Tabs van het Alineaopmaakvenster.

Dactylografie/Toegepaste informatica 30
Handleiding OpenOffice Writer

4.1.5 Het venster Alineaopmaak

Bij type (1) vinden we de soorten tabs.


• Bij de linkertabstop loopt de tekst vanaf de tabstop naar rechts.
• Bij de rechtertabstop loopt de tekst vanaf de tabstop naar links.
• De gecentreerde tabtoets zorgt ervoor dat de tekst rond de tabstop
wordt gecentreerd.
• Als je gebruik maakt van de decimale tabstop loopt de tekst voor de
decimale komma naar links en de tekst na de decimale komma naar
rechts.
Bij het vulteken (2) kunnen we de ruimte tussen de tabstops eventueel
opvullen.
Zo kunnen we de ruimte voorzien van:
• voorlooppuntjes;
• een stippellijn;
• een volle lijn.
Om een tabstop nauwkeurig in te voeren kan je bij Positie (3) het aantal
cm invoeren.

Dactylografie/Toegepaste informatica 31
Handleiding OpenOffice Writer

4.1.6 Geleide oefening

1 Open een nieuw Writer-document.


2 Plaats de marges volgens de BIN-normen.
3 Typ volgende titel 'Tomorrowland Line-Up 2013.
4 Voeg volgende tabstops toe:
• Linkertabstop 5 cm → Voorlooppuntjes
• Rechtertabstop 14 cm → Volle lijn
5 Typ bij de ingevoegde tabstops “Datum, Line-Up en Dag.
6 Typ onderstaande artiesten in jouw document.

7 Sla je bestand op onder de naam Tomorrowland 2013.

Online leren
Open het leerpad > Uitdieping > Tabuleren
1 Op het leerpad vind je verschillende oefeningen over Tabuleren.
2 Je bent vrij welke oefeningen je wilt maken.
3 Uit de keuzemogelijkheden moet je zeker drie oefeningen hebben
gemaakt.
4 De instructies van iedere oefening vind je bij de oefeningen.

Dactylografie/Toegepaste informatica 32
Handleiding OpenOffice Writer

Bronnen
• De Cocker, L., Martens, J., Tallieu, F. (2012). Tekstverwerking in functie
van omvangrijke documenten. Cursus. Gent, Departement Ledeganck,
Lerarenopleiding - Hogeschool Gent.
• OpenOfficePlaza. OpenOffice Writer. (cursussen van Open Office Plaza).
Cursus(PDF-document). http://cursusnetwerk.nl/electronische-
leeromgeving/user/view.php?id=6392&course=51 (geraadpleegd op
04.03.2014)

Dactylografie/Toegepaste informatica 33

You might also like