Latince Atölyesi 1.

Hafta Notları

• Latin Alfabesi 23 (bazı kaynaklara göre 24) harften oluşur: A, B, C, D, E, F, G, H, I,

K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, (U), V, X, Y, Z.
C harfi her zaman ‘k’ olarak okunur.
I harfinden sonra sesli harf gelirse ‘y’ olarak okunur. (iuvenis > yuvenis)
K harfi çok az kullanılır.
Q harfinin yanında her zaman ‘U’ harfi bulunur.
Y ve Z sadece Yunancadan geçen kelimelerde kullanılır.
• Diftong: İki tane sesli harfin yan yana gelerek bir ses birimi oluşturması. Latin
diftongları AE, AU, OE, EU, EI ve UI dir.
AE ‘ay’ şeklinde okunur. (portae > portay)
AU yazıldığı gibi okunur. (aurum -altın-)
OE ‘oy’ şeklinde okunur. (poena > poyna -ceza-)
EU yazıldığı gibi okunur.
EI ve UI nadiren kullanılır ve yazıldığı gibi okunur.
• Fiiller 4 gruba ayrılır:
1. grup: -āre (am-āre -sevmek-)
2. grup: -ēre (mon-ēre -tavsiye vermek-)
3. grup: -ere (reg-ere -kural koymak-)
4. grup: -īre (aud-īre -duymak-)
➢ Uzun -ēre ve kısa -ere arasındaki farkı çekimlerde kendisini göstermektedir.
Kısa -ere bazı çekimlerde daralarak ‘i’ye dönüşür, bazılarında ‘e’ olarak kalır.
➢ -āre, -ēre, -ere ve -īre kısmı bir fiilin mastar olduğunu belirtir. Fiilin kök
kısmına ulaşabilmek için mastarı atmamız gerekir. Örneğin ‘reg’ fiilin
köküyken, -ere ise -mak, -mek anlamı katmaktadır.
• Haber Kipi: Aktif Şimdiki Zaman (Indicativus Activus Praesens)
Şahıs Ekleri

1. tekil şahıs eki: o/m 1. çoğul şahıs eki: mus

2. tekil şahıs eki: s 2. çoğul şahıs eki: tis

3. tekil şahıs eki: t 3. çoğul şahıs eki: nt

 1. Grup Fiiller (-āre)
➢ 1. fiil grubunun karakteristik harfi yani şahıs ekleri ve fiilin gövdesini birbirine
bağlayan harf ‘a’ harfidir.

Örnek 1: am-āre -sevmek-

am-o -seviyorum, severim- am-a-mus -seviyoruz, severiz-

am-a-s -seviyorsun, seversin- am-a-tis -seviyorsunuz, seversiniz-

am-a-t -seviyor, sever- am-a-nt -seviyorlar, severler-

Örnek 2: lacrim-are -ağlamak-

lacrim-o -ağlıyorum, ağlarım- lacrim-a-mus -ağlıyoruz, ağlarız-

lacrim-a-s -ağlıyorsun, ağlarsın- lacrim-a-tis -ağlıyorsunuz, ağlarsınız-

lacrim-a-t -ağlıyor, ağlar- lacrim-a-nt -ağlıyorlar, ağlarlar-

Örnek 3: culp-are -suçlamak-

culp-o -suçluyorum, suçlarım- culp-a-mus -suçluyoruz, suçlarız-

culp-a-s -suçluyorsun, suçlarsın- culp-a-tis -suçluyorsunuz, suçlarsınız-

culp-a-t -suçluyor, suçlar- culp-a-nt -suçluyorlar, suçlarlar-

Örnek 4: d-are -vermek-

d-o -veriyorum, veririm- d-a-mus -veriyoruz, veririz-

d-a-s -veriyorsun, verirsin- d-a-tis -veriyorsunuz, verirsiniz-

d-a-t -veriyorlar, verirler- d-a-nt -veriyorlar, verirler-

• Zamirler

ego -ben- nos -biz-

tu -sen- vos -siz-

➢ Zamirler Latincede çoğunlukla kullanılmazlar. Ancak bazen vurgulama ve

pekiştirme amacıyla kullanılabilirler. Örneğin; ego spero, tu desperas -ben
umut ediyorum, sen umutsuzluğa düşüyorsun-
 Kelime Listesi:

ENGLISH TÜRKÇE LATIN

To blame Suçlamak Culpare

To command Emretmek Imperare

To weep Ağlamak Lacrimare

To praise Övmek Laudare

To carry Taşımak Portare

To fight Dövüşmek Pugnare

To ask İstemek Rogare

To hope, hope for Umut etmek Aperare

To lose hope, despair Umudunu kaybetmek Desperare

To call Çağırmak Vocare

To give Vermek Dare

Alıştırmalar: Latinceden Türkçeye Çeviri -derste yapıldı-

LATIN TÜRKÇE LATIN TÜRKÇE

Portatis. Culpamus.

Dant. Caesar imperat, nos

pugnamus.

Cicero vocat. Nos rogamus, tu das.

Lacrimas. Sperant.

Despero. Lacrimatis.

Imperamus. Tu pugnas, Gaius

lacrimat.

Vocas. Rogant.

Laudat. Desperatis.

Speratis. Culpat.

Damus. Ego impero.

 Alıştırmalar: Türkçeden Latinceye Çeviri -haftaya yapılacak-

ENGLISH TÜRKÇE LATIN

I am commanding. Emrediyorum.

You (sing.) carry. Taşırsın.

Augustus is weeping. Augustus ağlıyor.

It is I who praise, it is you Ben överim, sen suçlarsın.

who blame.

He gives. O verir.

We hope. Umarız

Caesar praises. Caesar över.

They are weeping. Onlar ağlıyorlar.

You (plur.) praise. Översiniz

We ask. İsteriz.

Brutus is hoping, Cassius is Brutus umut ediyor, Cassius

losing hope. umudunu yitiriyor.

We call. Çağırırız.

You (plur.) are fighting. Dövüşüyorsunuz.

They blame. Onlar suçlar.

I give. Veririm.

Gaius is fighting Gaius dövüşüyor.

You command, I carry. Sen emredersin, ben taşırım.

We are hoping. Umuyoruz.

You (sing.) call. Çağırırsın.

I am weeping. Ağlıyorum.