PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA

PANANALIKSIK 11
Self – Learning Worksheet
Kwarter 3 _ Linggo 1

Nakasusulat ng ilang halimbawa ng tekstong deskriptibo

(F11PU – IIIb – 89)

WILLY B. PUYAO
DEVELOPER

Department of Education . Cordillera Administartive Region

 Republic of the Philippines
DEPARTMENT OF EDUCATION
Cordillera Administrative Region
SCHOOLS DIVISION OF ABRA
Actividad-Economia St., Zone 2, Bangued, Abra

Published by:
DepEd Abra-Learning Resource Management and Development Section

COPYRIGHT NOTICE
2020

Section 9 of Presidential Decree No. 49 provides:

“No copyright shall subsist in any work of the Government of the Philippines.
However, prior approval of the government agency of office wherein the work is
created shall be necessary for exploitation of such work for profit.”
This material has been developed for the implementation of K-12 Curriculum
through the Curriculum Implementation Division (CID)—Learning Resource
Management Section. It can be reproduced for educational purposes and the source
must be acknowledged. Derivatives of the work including creating an edited version,
an enhancement or a supplementary work are permitted provided all original work is
acknowledged and the copyright is attributed in the intext citation. No work may be
derived from this material for commercial purposes and profit.
Borrowed materials (e.g., texts, illustrations, musical notations, photos, and
other copyrighted contents) included in this Self Learning Worksheet are owned by
their respective copyright and intellectual property right holders, DepEd is
represented by the Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. in seeking
permission to use these materials. Publishers and Authors do not represent nor
claim ownership over them. This self-learning worksheet is intended for educational
purposes and will be subjected for further Learning Resource Copyright evaluation.
The inventory of copyrighted third-party content will also be prepared.

This Learning Material is owned by the Department of Education, Schools

Division of Abra, Curriculum Implementation Division, Learning Resource
Management Section accessed at https://lrmsabra.blogspot.com .

ii
 PREFACE

This Self Learning Worksheet is a project of the Curriculum Implementation

Division, Learning Resource Management Section, Department of Education,
Schools Division of Abra. This aims to support all Learning Delivery Modalities
anchored on the DepEd K-12 curriculum/ the Most Essential Learning
Competencies/ Alternative Learning System.

Date of Development : March, 2021

Resource Location : Schools Division of Abra
Learning Area : Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto
Tungo Sa Pananaliksik
Grade Level : 11
Learning Resource Type : Self Learning Worksheet
Quarter : Kwarter 3
Week :1
Learning Competency : Nakasusulat ng ilang halimbawa ng tekstong
deskriptibo
Code : (F11PU – IIIb – 89);
 ACKNOWLEDGEMENT

Presentation and motivation have always played a key role in the success of
my worksheet in Filipino 11-12 grade,

I express my sincere thanks to Mr. Jun-jun B. Cortel Head Teacher, Boliney

National High School,

I pay my deep sense of gratitude to Dr. Bobby John Balaoag, MT2 of this
school who encouraged me to produce this set of self-learning worksheets that
entails a lot of efforts and time management. It would have not been brought to
success without the assistance of individuals to whom the developer extends her
gratitude.
To the Master Teacher II Dr. Bobby John Balaoag, Jun-Jun B. Cortel, HT-1,
and my co-teacher of Boliney National High School.
Above all, to Almighty God for His omnipotence.

WILLY B. PUYAO
Boliney National High School

LEARNING RESOURCE DEVELOPMENT and QUALITY ASSURANCE TEAM

PEDRO B. TALINGDAN JR.

Education Program Supervisor for Filipino

RIZA E. PERALTA RYNWALTER A. PAA

Librarian II Project Development Officer II

RONALD T. MARQUEZ
Education Program Supervisor for LRMS

CONSULTANTS:

HEDWIG M. BELMES
Chief Education Supervisor, Curriculum Implementation Division

SORAYA T. FACULO EDD

Assistant Schools Division Superintendent

BENILDA M. DAYTACA EDD, CESO VI

OIC Schools Division Superintendent
 TALAAN NG NILALAMAN
Page
Copyright Notice ………………………………………………..……...…..…. ii
Preface ………………………………………………………………...…….… iii
Acknowledgement…………………………………………………. …….…... iv
Talaan ng nilalaman…………………………………………………….……. v
Title Page………………………………………………………………………. 1
Balik-aral………………………………………………………………………. 2
Presentasyon sa Talakayan…………………………………………………. 3
Gawain 1……………………………………………………….……………… 6
Gawain 2……………………………………………………………………… 7
Gawain 3 ………………………………………………………………………. 8
Pagtataya …………………………….……………….…….………………… 9

………………………………………………………………………………….. 10

Susi sa pagwawasto……………………………………………...…………... 11

12
Talaan ng Ispesipikasyon …………………………………………………….
13

Tekstong Deskriptibong-Paglalarawan
Pangalan ng Mag-aaral : ______________________________________

Petsa ng Pagbigay : _______________________________________

Petsa ng Pagbalik : _______________________________________

Guro : _______________________________________

Binigyang puna ni : JUN-JUN B. CORTEL__

Pinunog Guro
Developer : ______________WILLY B. PUYAO__________
Guro

Balikan

PANUTO: Basahin ang mga pahayag na nasa loob ng kahon at sagutin ang mga
Katanungan.
 B.Dahil umulan, nakisukob sa
ilalim ng payong ni Idoy na
A. Dahil umulan, Nakisilong si
amo’y madahon ng
Marlou sa ilalim ng makapal na
punongkahoy na pinalamutian
berdeng payong ni Idoy na
ng mga pulang bunga. Abot-
pinalamutian ng mga pulang
langit ang ngiti sa kanyang mga
beads. Ito na marahil ang
labi sa pagkakataong ito kasama
pinakamasayang sandal niyang
ang nagpapatibok ng kanyang
sa piling ng kanyang kasintahan.
puso.

1. Alin sa dalawang pahayag ang madaling unawain? At bakit?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_____________________________________

2. Alin sa dalawang pahayag ang pumukaw sa iyong pang-unawa at damdamin? At

bakit?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_____________________________________
3. Alin sa dalawang paraan ng paglalarawan ang mas nanaisin mong gamitin? At
bakit?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_____________________________________

PAGSUSURI AT PAGTATALAKAY

Tekstong Diskriptibo: “Dalawang Paraan ng Paglalarawan”

Kahulugan
 Ang tekstong deskriptibo ay isang pagpapahayag ng mga impresyon at
kakintalang likha ng pandama. Sa pamamagitan ng pang-amoy, panlasa, pandinig,
paningin, at panlasa, itinatala ng sumusulat ang paglalarawan ng mga detalye na
kanyang nararanasan.

Dalawang Paraan ng Paglalarawan

a. Karaniwang paglalarawan
b. Masining na paglalarawan
Karaniwang Paglalarawan – tahasang inilalarawan ang paksa sa pamamagitan ng
pagbanggit sa mga katangian nito gamit ang mga pang-uri . Inilalahad sa tekstong
ito ang mga pisikal na katangian ng inilalarawan sa pamamagitan ng obserbasyon.
Halimawa:

1. Maganda si Maria. Maamo ang kanyang mukha lalo na

pinapatingkad ng mamula-mula niyang pisngi. Mahaba ang kanyang
buhok na umaabot hanggang sa baywang. Balingkinitan ang
kanyang katawan na binigyan naman ng kanyang taas.

2. Si Ginoong Marl-Johnpaul ay pandak, maputi-puti, bilog ang katawan

at pagmumukha dahil sa katabaan. Siya ay mukhang bata kaysa
sadyang niyang gulang. Ang kanyang pagmumukha ay palaging
anyong banal.

Nailarawan ang katangian ni Maria bilang isang

paksa sa pangungusap at natukoy ang pang-uri sa
paglalarawan.

Nailarawan ang katangian ni Marl-Johnpaul bilang isang paksa sa

pangungusap at natukoy ang mga salitang pang-uri sa paglalarawan

Masining na Paglalarawan – ito ang malikhaing paggamit ng wika upang

makabuo ng kongkretong imahe tungkol sa inilalarawan. Tinatangka nitong
ipakita, iparinig, ipaamoy, ipalasa at ipadama ang isang bagay, karanasan o
pangyayari.
Paggamit ng tayutay upang maging malikhain sa paggamit ng wika sa masining
na paglalarawan.

A. Simile o Pagtutulad -Paghahambing ng dalawang magkaibang bagay,

tao at pangyayari sa pamamagitan ng mga salitang tulad ng, parang,
kagaya, kasing, kawangis, kapara, animo’y at katulad.

Halimbawa:

Kasing ningning ng mga bituin ang iyong mga mata.

Pinaghahambing

B. Metapora o Pagwawangis- tuwing paghahambing kaya’t hindi na

kailangang gamitan ng mga salitang nagpapahayag ng pagtututlad.

Halimbawa:

Ang tawa ni Marlou ay musika sa tahanan.

Pinaghahambing

C. Personipikasyon o Pagsasatao – tumutukoy sa paglalapat ng mga

katangiang pantao sa mga bagay na abstrakto o walang buhay.

Halimbawa:

Naghahabulan ang malakas ng bugso ng hangin

Nilapat sa hindi tao

Katangiang karaniwang ginagawa ng tao

D. Hayperboli o Pagmamalabis-eksahero hindi dapat kunin ang liyeral na

pagpapakahulugan. O sobra sa mahinahong katotothanan.

Halimbawa:
 Pasan ko ang daigdig sa dami ng problem ang aking kinakaharap.

Ayon sa mga dalubhasa, ang mundo ay may bigat na

13, 000,000,000,000,000,000,000 pounds at ang kaya
buhatin ng isang normal na tao ay hanggang sa 26
pounds lamang kaya ito ay sobra sa normal.

E. Onomatopeya o Paghihimig- Paggamit ng salitang may pagkakatulad sa

tunog ng bagay na inilalarawan.

Halimbawa:

Dinig na dinig ni Johnpaul Gonzales ang tik-tak ng orasan.

Ito ang karaniwang tunog ng relo

A. Halimbawa:

Ang aking guro ay mabait at kagalang-galang. Dahil sa angkin niyang

kabaitan ito ang nagbibigay ng kagandahan at kulay sa kanyang pagkatao.
Sa kanya, mahalagang maging isang magandang halimbawa at tularan ng
iba pang mga guro upang maibalik ang respeto at paghanga. Kulang man
siya sa katangkadan ngunit kayumangi siya na nagrerepresenta ng kulay
nating mga Filipino. Mahaba ang buhok at matangos ang ilong, naka braces
din siya kaya naman ang ganda niya pag siya ay ngumingiti sa klase kaya di
ko maiwasan ang pag titig ko tuwing nasa klase dahil na rin sa aking
paghanga na may respeto bilang isa kong mabuting guro.

Nailarawan ang karansan at makulay

na pagkatao nang isang guro

Gawain 1
TAMA O MALI
Panuto: Batay sa sariling paghihinuha, tukuyin kung ang pahayag ay tama o mali.
Isulat sa inilaang patlang ang titik T kung ito ay tama, at titik M naman kung mali.

___1. Ang tekstong deskriptibo ay maihahalintulad sa isang larawang ipininta o

iginuhit kung saan kapag nakita ito ng iba ay parang nakita na rin nila ang orihinal na
pinagmulan ng larawan.

___2. Gumagamit ang manunulat ng mga salita upang mabuo sa isipan ng

mambabasa ang paglalarawan sa tekstong deskriptibo.

___3. Ang pangunahing layunin ng tekstong deskriptibo ay ipakita at iparamdam sa

mambabasa ang bagay o anumang paksa na inilalarawan.

___4. Mga pang-uri at pang-abay ang karaniwang ginagamit ng manunulat upang

mailarawan ang bawat tauhan, tagpuan, mga kilos o galaw na nais na bigyang-
buhay.

___5. Ang pagsulat ng paglalarawan ay maaaring karaniwan o malikhain.

___6. Sinasabing ang tekstong deskriptibo ay karaniwang bahagi lang ng iba pang
uri ng teksto lalong-lalo na ng tekstong naratibo.

___7. Ang maikling kwento ay isang direktang halimbawa ng tekstong deskriptibo.

___8. Ang paningin, na isa sa mga limang pandama ay isa lamang sa mahalagang
pumupukaw sa paglalarawan.

___9. Ang malikhaing paglalarawan ay ginagamitan ng mga matalinghagang salita.

___10. Ang paggamit ng mga tayutay ay isang paraan ng karaniwang paglalarawan.

Gawain 2
Panuto: Muling balikan ang tekstong binasa, sumipi ng sanaysay na sa tingin mo ay
kanariwan o Malikhain ang paraan ng paglalarawan. Magbigay lamang ng isang
halimbawa na may 1-5 pangungusap lamang.
Karaniwan
1._____________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
_____________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
2._____________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
____________________________
_____________________________
Gawain 3
Malikhain
1._______________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
2._______________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
_______________________________
_________________________________
_________________________________
Panuto: Unawain nang Mabuti ang sitwasyon at ibigay ang hinihingi nitong
paglalarawan.

1. Mahaba ang itinagal ng community quarantine sa bansa dahil sa Covid-19

marahil samutsaring emosyon ang iyong nararamdaman sa panahon ng
krisis. Ilahad ang mga ito sa pamamagitan ng isang masining na
paglalarawan. Pagkatapos ng huling pangungusap ng paglalarawan, isulat
ang #quarantine stories.

______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

Rubriks

Batayan ng grado Kaukulang Nakuhang

Puntos Puntod
 Malinaw na masining na paglalarawan 2
 Kahusayan sa paggamit ng wika 3
 Kalinawan, kaugnayan ng mga detalye at 5
bias sa paglalarawan
Kabuuang Puntos 10
 Pagtataya
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang sumusunod na mga katanungan. Piliin at
salungguhitan ang isang titik na napiling tamang sagot.

1. Paglalarawan sa anumang bagay na nais bigyang buhay gamit ang mga

salita sa imahinasyon.
a. Tekstong diskriptibo
b. Tekstong impormatibo
c. Tekstong Naratibo
d. Tekstong pangatwiranan

2. Ito ay isang uri ng paglalahad at naisasagawa rin sa pamamagitan ng

mahusay na eksposisyon.
a. Deskripsiyon
b. Impormatibo
c. Naratibo
d. Tekstong pangatwiranan
3. Natiyak dito ng mambabasa ang hitsura, katangian, at kalikasan ng yaring
produkto sa pamamagitan ng deskripsiyon.
a. Impormatibo
b. Prosidyural na teksto
c. Impormatibo
d. Naratibo
e. Tekstong pangatwiranan

4. Ito ay mga direktang pagpapakita ng katangiang makatotohanan at ‘di

mapasusubbalian.
a. Karaniwang paglalarawan
b. Masining na paglalarawan
c. Obhektibo
d. Subhektibo

5. Ito ay may layuning maglarawan ng isang bagay, tao, lugar, karanasan,

sitwasyon at iba pa. Ang uri ng sulating ito ay nagpapaunlad sa kakayahan ng
manunulat na bumuo at maglarawan ng isang particular na karanasan.
Dagdag pa, nagbibigay ang sulatin na ito ng pagkakataon na mailabas ng
manunulat ang masining sa pagpapahayag.
a. deskripsiyon
b. Tekstong Deskriptibo
c. Impormatibo
d. Naratibo

6. Maaring hindi payak ang pamamaraan ng pagbuo ng mga malikhaing

paglalarawan.
a. Masining na paglalarawan
b. Karaniwang paglalarawan
c. Obhektibo
d. Subhektibo
7. Nagsasabi tungkol sa anyo, laki, lasa, amoy,hugis, at iba pang katangian ng
pangalan at panghalip.
a. Pangalan na paglalarawan
b. Pang-abay na paglalarawan
c. Pandiwang paglalarawan
d. Pang-uring paglalarawan
8. Artistikong nagbigay deskripsiyon, gumamit ng mga talinhaga.
a. Masining
b. Karaniwan
c. Obhektibo
d. Subhektibo

9. Tahasang inilarawan ang paksa sa pamamagitan ng pagbanggit sa mga

katangian nito gamit ng mga uri ng pang-abay.
a. Karaniwang paglalarawan
b. Masining paglalarawan
c. Obhektibo
d. Subhektibo

10. Tuwirang llarawan ang isang bagay.

a. Obhektibo
b. Masining paglalarawan
c. Karaniwang paglalarawan.
d. Subhektibo
 Susi sa Pagwawasto

Balikan
Ang sagot ay depende sa paniniwala at pangangatwiranan ng mag-aaral.

Gawain 1.

1. T 6. T
2. T 7. M
3. T 8. M
4. T 9. T
5. T 10. M

Gawain 2.
1-2 magkaiba ang sagot ng mga mag-aaral

Karaniwan Malikhain
1. Ngunit ‘di naming malaman ay
1. Sampong taobg gulang pa
isang malaking dagok na
lamang ako noon at nasa
problema ang parating sa
ikaanim na baiting ng aming buhay na ganap na
malaman ng doctor na may susubok sa aming katatagan
kanser na sa atay ang aking
ama.
 11

Gawain 2.
Ang mga sagot ay nakadepende sa rubriks

Batayan ng grado Kaukulang Nakuhang

Puntos Puntod
 Malinaw na masining na paglalarawan 2
 Kahusayan sa paggamit ng wika 3
 Kalinawan, kaugnayan ng mga detalye at 5
bias sa paglalarawan
Kabuuang Puntos 10

Pagtatasa/Pagtataya
1. a
2. a
3. b
4. a
5. b
6. a
7. d
8. a
9. a
10. c
 Talaan ng Ispesipikasyon

Kasanayan sa Pagkatuto:
1. Natutukoy ang kahulugan at katangian ng mahalagang salitang ginamit ng
tekstong deskriptibo (FIIPT-IIIa-88);
2. Nakasusulat ng ilang halimbawa ng tekstong deskriptibo (F11PU –
IIIb – 89);

Sanggunian:

MGA AKLAT

Atanacio, Heide C., Yolanda S. Lingat, and Rita D. Morales. 2016. Pagbasa at
Pagsusuri ng Iba't Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik. Quezon City: C & E
Publishing Inc.

MGA WEBSITES

https://tl.wikipedia.org/wiki/Mark_Zuckerberg

https://nineplanets.org/questions/how-much-does-the-earth-weigh/