KARBONHİDRATLAR

• Kan glukoz ölçümünde kullanılan enzim; Glukoz Oksidaz

• Disakkaridazlar hidrolaz sınıfı enzimlerdir.
• Karbonhidrat sindirimi üst jejenumda sonlanır.
• Barsak hücresine alınan glukoz, galaktoz ve fruktoz kapiller yüzeye bakan Na bağımsız GLUT2 ile vaskuler yatağa
verilir.
• GLUT9 → renal proksimal tübül, plasenta → ürik asit reabsorbsiyonu
• SGLT1 →böbrek proksimal tübül (S2/S3 segmenti)(%10)
SGLT2 →böbrek proksimal tübül (S1 segmenti)(%90)
• GKRP (glukokinaz regulator protein) → glukokinazı inhibe eder.
• Glukokinaz, Hekzokinaz → bu iki enzim transferaz ailesindendir.
• Pirüvat kinaz düzenlenmesi (hormonal düzenlenmesi önemli):
Aktivatörler: ADP, K, Mg, Fruktoz 1,6 bisfosfat İnsülin(defosforile)***
İnhibitörler: ATP, Alanin, serbest yağ asitleri glukagon(fosforile)***
• Pirüvat → asetil coA ; reaksiyon türü: oksidatif karboksilasyon (açığa CO2 çıkar, son zamanlarda biyokimyada
CO2 sorulmaya başlandı dedi)
• Arsenit zehirlenmesinde nefeste sarımsak kokusu olur. (çıkabilir)
• Sitrat→izositrat (TCA’da) (akonitaz)
Akonitaz, floroasetat ile inh. olur.
• Pirüvat Karboksilaz (Pirüvat→ Okzaloasetat)
*Tok(İNSÜLİN) → Amaç, TCA beslemek
*AÇ(GLUKAGON) → Amaç, Glukoneogenez
• Koenzim Q elektron kaynakları:
-kompleks 1 (NADH dehidrogenaz)
-kompleks 2 (Süksinat dehidrogenaz)
-açil coA dehidrogenaz (yağ asidi yıkımı)
-Gliserol 3 fosfo dehidrogenaz (beyin gliserol fosfat şantı)
• Kompleks 5’de üretilen ATP’nin intermembraner alandan sitozole geçişini sağlayan; Kreatin Fosfat Transporter
• Kompleks 5 F1 inhibitörü; Auroventin
• Uncouplers (eşleşme ayırıcılar): ETZ’de oksidasyon devam eder ancak fosforilasyon inhibe olur, ATP
sentezlenemez ve ısı olarak açığa çıkar. (soru gelebilir)
• Siyanür zehirlenmesinde tedavi seçeneklerinden biri → methemoglobulin verilir. (methemoglobulin siyanür
bağlar)
• Glikojen sentezinde dallanma (a-1,6 bağları), dallandırıcı enzim (amilo (a-1,4→a-1,6) transglikozilaz(glikozil 4-6
transferaz)) ile yapılır.
• Uzamış açlıkta Glikogenin proteini, ilk glukozunu kime ekler → tirozin
• Glikojen yıkımı; glikojen fosforilaz, a-1,4 bağlarını yıkar → yıkım ürünü Glukoz 1-P (serbest glukoz değil!)
• Glikojen yıkımı; glukan transferaz kaç glukoz nakli yapar? → 3
• Glikojen yıkımı cAMP bağımsız düzenleme;
K as
K almodulin
K alsiyum
• HMY oksidatif evre; 6-fosfoglukonat DH, CO2 üretir. (biyokimyada CO2 görünce tekrar bir bak)
• H2O2 indirgenmesinde glutatyon redüktaz’ın koenzimi FAD(B2)
• Kronik granülomatöz hastalık(tekrarlayan katalaz pozitif bakteri enf) ; NADPH oksidaz azalmasıyla (çıkabilir)
• Glukoneogenezde sentezlenen okzaloasetat mitokondri membranında kendisine ait taşıyıcı olmadığı için
çıkamaz.
• Glukoneogenezde en çok kullanılan aa → alanin (çıkabilir)
• Fruktozu özellikle sperm hücreleri çok kullanır.
• Dietle fazla fruktoz alındığında;
-yağ sentezinde↑
-VLDL sentezinde ↑
-kolesterol sentezinde ↑
-hiperürisemi = gut (***)
• Klasik galaktozemi → galaktoz 1-fosfat transferaz enzim eksikliği var (sınavda her zaman çıkabilir)
• Galaktokinaz eksikliği → galaktitol hc içine su çeker → katarakt (sınavda her zaman çıkabilir)
• Glikozaminglikanlar tekrarlayan disakkarit zincire sahiptir.
• GAG’ın yapısında fruktozamin yok. (çıkabilir)
• Hyalüronik asit → N-asetilglukozamin + Glukuronik asit → proteinlere kovalent olarak bağlanmayan GAG.
• Keratan sülfat → N-asetilglukozamin + Galaktoz
• Keratan sülfat kornea transparanlığını sağlar. (çıkabilir)
• Hunter → Iduronat sülfataz (çıkabilir) (hunter avcı ata biner, ordan aklına gelsin)
• Natowicz sendromu → hyalüronik asit birikir (tus’ta şıklara girdi, tek başına sorulabilir)
• Glikoprotein sentez inhibitörü : tunikamisin (sınavda her zaman çıkabilir)

LİPİDLER
• İnsan vücudunda 10.karbon ile w-karbon arasına çift bağ yerleştirilemez.
• Lesitin, safra sıvısında en bol bulunan fosfolipiddir.
• Multiple Skleroz tedavisinde kullanılan sfingozin-1 reseptör modülatörü ajan; fingolimod (farma’da çıkabilir)
• Seramid + glukoz/galaktoz →serebrozit (myelin yapısında çok önemli)(çıkabilir)
• Seramid + glukoz/galaktoz + CMP-NANA(sialik asit)→ gangliozid (suda çözünen tek lipid)(çıkabilir)
• İzopren türevleri: A vitamini, E vitamini, K vitamini, dolikol, ubikinon(koenzim Q), hem (her zaman sınav sorusu)
• Yağ dokusunda TAG sentezinde serbest gliserol kullanılmaz. (sorulabilir)
• Malik enzim, NADPH üretimi yapar.
• Asetil coA karboksilaz aktivatörleri; sitrat, insülin(defosforilasyon ile)(tokluk)
• Sitrat liyaz, insülin hakimiyetinde fosforile aktiftir.
• Kolesterol sentezinde HMG coA redüktaz aktivitesini düzenleyen transkripsiyon faktörü: SREBP (yakın zamanda
şıklara girdi, tek başına sorulabilir)
• PGD2 → uyku indüksiyonu (fizyolojide soru bekleniyor)
• SRS-A; anafilaksinin yavaş mediatörleri; LTC4, LTD4, LTE4
• Pankreatik lipaz yıkım ürünü; 2-monoaçilgliserol
• Uzun zincirli ya, şilomikronla paketlenip lenf dolaşımına verilir.
• Kısa ve orta zincirli ya şilomikron sentezine ihtiyaç duymaksızın direkt olarak portal dolaşıma salınırlar.
• Lipoprotein lipaz aktivatörleri; ApoC-2 (elli kere çıktı), insülin (sınavda bekleniyor), heparin, fibratlar
• Nascent HDL, ABC1(ATP binding casette transporter) reseptörleri aracılığıyla hücrelerden kolesterolü toplar.
• HDL3, kolesterol esterlerinin bir kısmını kolesterol ester transfer protein(CETP) aracılığıyla VLDL’ye aktarır.
• ACAT → sitoplazmada kolesterolden ester kolesterol yapıp depolar. İnhibitörü → Avasimib
• Hormon duyarlı lipaz inhibitörü ; insülin, prostaglandin E (sorulabilir)
• Sitozolde uzun zincirli yap asitleri serbest bulunaamazlar ve yağ asidi bağlayıcı protein (FABP)’e bağlanırlar.
• Yağ asitleri, tiokinaz enzimi ile aktive edilir. (koenzim b5)
• Tiolaz enzim inhibitörü anjina pektoris ilacı; Trimetazidin
• Hipoglisin A maddesi, b-oksidasyonda açil coA dehidrogenaz basamağını inhibe ederek yağ yıkımını engeller →
ATP oluşamaz →glukoneogenez yavaşlar →hipoglisemi (Jamayka kusma hastalığı)
• Yağ asidi peroksizomal beta oksidasyonunda ATP üretilmez, H2O2 üretilir.
• Perilipin, hormon duyarlı lipaz’ın aşırı TAG yıkımını engeller. (yakın zamanda şıklara girdi, tek başına sorulabilir)
• Keton sentezine özgü enzim; HMG coA liyaz (sadece karaciğerde)
• Keton yıkımının hız kısıtlayıcı enzimi: Tiyoforaz
Tioforaz aktivatörü: süksinil coA
• Karaciğer, tiyoforaz enzimine sahip olmadığı için keton kullanamaz.

NÜKLEİK ASİTLER
• Adenozin deaminaz (ADA) eksikliğinde ribonükleotid redüktaz enzimi inhibe olur.
• Ribonükleotid redüktaz inhibitörü: Hidroksiüre, dATP
GENOM ORGANİZASYONU
• Anti-sentromer = CREST (skleroderma pulmoner HT riski) (çıkabilir)
• Her replikasyon sonrası telomer bölgeden kaybı en aza indirmek için, sahip olduğu revers transkriptaz aktivitesi
ile 3’ uca DNA dizisi ekler.
• DNA polimeraz 1 → DNA fragmentlerinin arasında kalan RNA primerlerinin DNA’dan uzaklaştırılmasında
• Ökaryotlarda DNA polimeraz g → mitokondriyal DNA sentezi (inhibitörü: zidovudin)
• DNA sentezinde kullanılan nükleotidler → nükleotid trifosfat
• Nükleotid kesim tamirinin bozulduğu hastalık; Kseroderma Pigmentosum
• tRNA’nın daha fazla aminoasit tanımasını Wobble pozisyonundaki İNOZİN bazı sağlar.
• RNA polimeraz sigma altbirim inhibitörü; Fidaxomisin (rekürren PME tedavisi)

AMİNOASİTLER
• Glisin metabolizma bozukluğunda böbrekte endojen okzalat taşları oluşur.
• Arginin, guanido grubu içerir.
• Histidin, imidazol halkası taşıdığı için fizyolojik pH’ta tampon özelliğine sahip en önemli aminasittir.
• İki sistein disülfid bağıyla bağlanınca sistin oluşur. Suda çözünürlüğü çok az (çünkü disülfid bağ kovalent
yapıdadır)
• Esansiyel aminoasitten sentezlenen non-esansiyel aminoasit ikilisi;
Fenilananin→Tirozin
Metiyonin→Sistein (sınavda her zaman sorulabilir)
• Selenosistein → Serin aminoasitinden sentezlenir.
Yapısında selenyum içerir.
Şifresi : UGA (stop kodon).
Translasyon esnasında okunur.
(selenyum görünce tekrar bir okuyun o cümleyi dedi yavuz hoca)
• PEST dizilimi → prolin (P), glutamat(E), serin(S), treonin(T) aminoasitlerinden zengin proteinlerin yarı ömürleri
daha kısadır. (sınavda çıkabilir)
• Transaminasyona uğramayan aminoasitler:
Prolin, Lizin, Treonin, Hidroksiprolin (PaLa TaHa)
• Transaminasyonda genel amin toplayıcı → a-ketoglutarat
• Oksidatif deaminasyondaki Glutamat Dehidrogenaz (NAD+/NADPH)(aynı anda hem NAD hem NADPH kullanan
te enzim) → psödomonas entorokolit (C.difficile) hastalarında aşırı artışı tanı koydurur. (yeni bilgi!)
• Üre yapısındaki karbon grupları CO2 molekülünden karşılanır. (azot kaynağı sorulmuş, bu sorulmamış)
• Arginin => üre + ornitin (arginaz) bu bir hidrolaz reaksiyonudur. (zor soru!)
• Hem glukojenik hem ketojenik aaler:
- Tirozin
- Fenilalanin
- Triptofan ( T F T)
- İzolösin
• Klasik FKU; ter ve idrardaki ölü fare kokusunun nedeni, fenilasetat.
• Tirozin → fumarat(glukojenik) + asetoasetat(ketojenik) (sınavda gelebilir)
• Melanozom’da tirozin→DOPA→melanin (enzim; Tirozinaz)(kofaktör; Bakır)(tirozinaz↓ → Albinizm Tip 1)
(sınavda gelebilir)
• B6 ↓ hidroksikynürenin→ksantürenik asit’e dönüşür ve idrarda↑ (Blue Diaper sendromu) (triptofan emilim
boz.)
• B3 eksikliği (Hartnup hastalığı) → pellegra benzeri semptomlar (triptofan emilim boz.)
• Dallı zincirli aalerin (Valin, İzolösin, Lösin) yıkımı tek karbonlu yağ asitlerinin yıkımına benzer.
• Metiyonin sentezi sırasında hem B12 hem folik asit kullanılır.
PROTEİNLER
• Glisin, prolin ve hidroksiprolin a-heliks’te bulunmaz.
• Tersiyer yapıdaki disülfit bağları kırmak için performik asit kullanılır.
• Kanda protein ölçümünde kullanılan Biüret yöntemi; peptit bağlarının verdiği renk reaksiyonudur.
• Zimojen formu olmayan GİS enzimleri (direkt aktif salınanlar);
- A milaz
- L ipaz (A L A)
- A minopeptidaz
• Plazmadaki enzimler: (kanda azalırsa hastalık göstergesi)
- Psödokolinesteraz
- Lipoprotein lipaz
- Trombin
• a-fetoprotein (AFP) ↑; Nöral tüp defekti
• Seruloplazmin → antioksidan fonksiyonu bulunur, membran lipidlerini peroksidasyondan korur.
• En geç artan AFR → seruloplazmin
• Furin tarafından proalbumin→albumin’e çevrilir. (sorulabilir)
• Duodenal sitokrom b → ferri redüktaz aktivitesindedir.
• NRAMP1 !!! (hocanın animasyonunu koymak istemedim, davalık olmayalım şimdi :D)

• Kollajen sentezinde üçlü heliks(prokollojen) oluşum defekti → osteogenezis imperfekta

• Tip 3 kollajen ↓ → vasküler tip Ehler Danlos
• HbA1c → glikasyon ile glikozile hemoglobinler oluşur.
• Methemoglobin → Hemoglobin (NADH-sitokrom b5-redüktaz)
• Porfirinlerin 400 nm’de oluşturdukları banda Soret bandı denir.
• Akut intermittan porfiria (AIP) → hidroksimetilbilan sentaz enzim defekti

ENZİMLER ve KLİNİK BİYOKİMYA

• 25°C’de 1 dakikada 1 µ mol substratı katalize eden enzim miktarı: internasyonel ünite (IU)
• Zn+2 → karboksipeptidaz A,B kofaktörü
• K+ → Pirüvat kinaz kofaktörü
• Transkripsiyon faktörleri için Zn+2 gereklidir.
• Ligazlar → ATP, GTP gibi yüksek enerji kullanarak iki farklı bileşiğin bağlanmasını sağlar.
• Steroid ilişkili myopatide CK normal.
• En reaktif radikal → Hidroksil radikali
HÜCRE ve ORGANELLER
• Hidrofobik etkileşimler hc membranını ayakta tutar.
• Sıcaklık değişimlerinde membran akışkanlığı kolesterol tarafından dengelenir.
• Kolesterol içeriği ↑ → eritrosit hc membranı
• Şaperonlar:
- Hsp 70
- Hsp 90
- Kalneksin
- Kalretikülin
• GER’de posttanslasyonel modifikasyonda; Glutamat→Gama karboksiglutamat (K vitaminine bağlı sentezlenen
proteinlerin yapısında)
• Breferdin A, COP 1 formasyonunu ADP-ribozilasyon faktör üzerinden inhibe eder ve böylece golgide
paketlenmeyi engeller.
• Proteinlerin doğru hedefe varması için üzerlerine sinyal dizisi eklenir → N-terminal hidrofobik sinyal peptidi
• ATP kullanan primer aktif transport örnekleri: (sorulabilir)
- V (veziküler) tipi: proton (H+) pompası ATPaz
- ABC transporter: MDR-1 (P glikoprotein) (uzun süre tdv gerektiren hastalarda ilaç direncinden sorumlu)
CFTR
• Reseptör aracılı endositozda görev alan protein; klatrin (alınacak madde miktarını vezikül hacmini açarak belirler)
• Paroksismal Noktürnal Hemoglobinüri → GPI bozukluğu

VİTAMİNLER
• Uzun süre dekstrozlu mayi infüzyonunda tiamin eksikliği gözlenir.
• Riboflavin eksikliği tanı; eritrositlerde glutatyon redüktaz aktivitesi ↓
• Yüksek doz niasin: flushing (PGD2 deşarjı ↑ (histamin değil))
• Pantoteik asit (B5) → açil grubu transferi yapar.
• B6 eksikliği tanısı: Triptofan yüklenmesi sonrasında idrarda ksantürenik asit↑↑↑
• Folik asit tek C kaynağı → serin (başlıca kaynak)
• C vit toksikasyonunda→okzalat taşları
• A vit formları kanda RBP ile tanışır fakat retinoik asit kanda albumin ile taşınır.
• A vit toksisitesi: gebelikte kullanımı fetüs üzerinde retinoik asit embriyopatisi (hox geni inhibisyonu ile vücudun
aksial planlamasını bozar)

HORMONLAR
• İnsülin reseptörü ile etkileştiğinde, Tirozin Kinaz reseptörü otofosforilasyonla aktive olur ve hc içi 3 enzimi
fosforile eder:
- Sitrat liyaz
- Fosfodiesteraz
- Protein fosfataz
• Turner sendromunda prepubertede GH analoğu sometrem, puberte sonrası ise östrojen verilir.
• Na-Iyot Simport (NIS) !!! (2 kere şıklara girdi, tekrar sorulacak)
• Epinefrin sentezinde metilasyon basamağını aktive eden hormon; Steroid
• C-peptid, goggi’de oluşur.
• İnsülin, Fosfotidilinositol 3 kinaz (PI3K) üzerinden GLUT-4 aktivitesini ↑
• Beta blokör zehirlenmesinde glukagon verilir. (sorulabilir)