2.1.1.

Ekologija i načini pročišćavanja ugljena

Gledano s ekološkog aspekta, ugljen je najopasniji izvor energije. Ugljen, kao i svi fosilni
izvori energije, najvećim dijelom sačinjen je od ugljika i vodika. Unutar ugljena zarobljene su
i nečistoće, kao na primjer sumpor i dušik. Kad ugljen sagorijeva te nečistoće se otpuštaju u
atmosferu. U atmosferi se spajaju s parom (na primjer u oblacima) i formiraju kapljice koje
padaju na zemlju kao slabe sumporne i dušične kiseline tzv. kisele kiše. Unutar ugljena
postoje i sitne čestice minerala. Te čestice ne sagorijevaju i stvaraju pepeo koji ostaje nakon
sagorijevanja. Jedan dio tih čestica biva uhvaćen u vrtlog plinova i, zajedno sa parom, formira
dim koji dolazi iz elektrana na ugljen. Neke čestice su toliko male da ako ih složimo 30 u red,
red bi bio dug jedva kao širina ljudske kose. Kako je ugljen najvećim dijelom sačinjen od
ugljika, sagorijevanjem ugljik se miješa s kisikom iz zraka i na taj način formira ugljični
dioksid. Ugljični dioksid je plin bez boje i mirisa, a u atmosferi je jedan od stakleničkih
plinova. Većina znanstvenika vjeruje da je globalno povećanje temperature uzrokovano
upravo otpuštanjem ugljičnog dioksida u atmosferu
Iz svega nabrojenog čini se da je ugljen zrazito prljav izvor energije, ali u zadnjih 20
godina znanstvenici su pronašli načine da uhvate veliki dio nečistoća prije nego “pobjegnu” u
atmosferu.
Danas postoje tehnologije koje mogu pročistiti 99% sitnih čestica i ukloniti 95%
nečistoća koje prouzrokuju kisele kiše. Također postoje tehnologije koje smanjuju emisiju
ugljičnog dioksida u atmosferu efikasnijim sagorijevanjem ugljena. Većinu tih tehnologija
financirale su vlade SAD-a i Kanade zbog velikih problema s kiselim kišama.

Slika 2.7. Najvećim dijelom ugljen je načinjen od ugljika (crno) i vodika (crveno),
sumpora (žuto) i željeza (zeleno) ima manje.

Najčišća primjena ugljena za dobivanje energije je pretvaranje u plin. Unutar velike

metalne posude ugljen se zagrije i prelije vodom. Na taj način se dobije smjesa ugljičnog
monoksida i vodika, a to je plin. Tim postupkom se iz ugljena uklanja većina nečistoća, pa
prilikom spaljivanja ne dolazi do znatnog onečišćenja okoline.