TARİH Kolay Orta Zor

1
2
3
4
5
6
7
8
Karacahisar’ın fethinden sonra Dursun Fakih, Karacahisar’da birtakım düzenlemeler
yapılması için Osman Bey’in, Selçuklu sultanından izin alması gerektiğini söylemesi
üzerine Osman Bey buna karşı çıkarak: “Bu şehri ben kendi kılıcımla aldım. Bunda
sultanın ne hakkı var ki ondan izin alayım? Ona sultanlık veren Allah, bana da gaza ile
hanlık verdi. Eğer o, ben Selçuk hanedanındanım derse ben de Gök Alp oğluyum
derim. Eğer bu ülkeye ben onlardan önce geldim derse Süleyman Şah dedem de
ondan evvel geldi.” demiştir. Böylece Osman Bey, kazandığı başarıların kendisine
vermiş olduğu güç ile kendisinden üstün olan Selçuklu sultanının onayını almadan
hareket etmeye başlamıştır.
Bu parçadan hareketle, Türklerde hâkimiyet anlayışı ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Kazanılan askeri zaferler bağımsızlıkların kazanılmasında etkili olmuştur.
B) Osmanlı Devleti Selçuklu sultanından bağımsız hareket etmiştir.
C) Osmanlı Devleti Karacahisar’ın fethiyle bağımsızlığını ilan etmiştir.
D) Osman Bey Türk hâkimiyet anlayışında değişikliğe gitmiştir.
E) Karacahisar’ın fethine kadar Osmanlı Devleti Selçuklu Sultanlığına bağlı kalmıştır.

9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Osmanlı Devleti’nde çeşitli ayrıcalıklara sahip olan yönetici zümre
arasında yer alan ilmiye sınıfı, geniş ayrıcalıklara sahip olmuşlardır. Bütün
askerî sınıflara bazı vergilerden muafiyet tanınmış olmakla birlikte ilmiye
sınıfı için bu muafiyetin sınırı çok daha geniş tutulmuştur. Askerî sınıfın
“ehl-i örf” kesimini oluşturan kapıkulu ve diğerlerine idam dâhil her türlü
ceza verilirken “ehl-i şer” olarak tanımlanan ilmiye mensuplarına verilen
en ağır ceza görevden azil veya sürgüne gönderilme cezası verilmiştir.
Bu bilgiye dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Osmanlı Devleti’nde herkes vergi vermekle mükelleftir.
B) İlmiye sınıfının yönetim alanında da ayrıcalıklı durumu korunmuştur.
C) Osmanlı Devleti’nde yönetimde görevli birden çok sınıf mevcuttur.
D) İlmiye sınıfındakiler askerî sınıfa mensuplarla aynı haklara sahiptir.
E) Osmanlı Devleti’nde idari yapılanma içerisinde sosyal sınıflaşma vardır.

19
20
21
22
23
Osmanlı Devleti’nin Balkan topraklarındaki varlığı 1353’te Çimpe
Kalesi’nin alınmasıyla başlamış, tarihî süreç içerisinde Balkan
topraklarının tamamı Osmanlı hâkimiyetine girmiş, XX. yüzyılın
başlarına kadar bu hâkimiyet devam etmiştir. Osmanlı Devleti’nin
Balkanlarda uyguladığı idari, dinî, ekonomik ve nüfus politikaları bu
hâkimiyetin kalıcı hâle gelmesinde etkili olmuştur.
Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nin Bal-
kanlardaki varlığını XX. yüzyılın başlarına kadar sürdürmesini
sağlayan etkenlerden biri değildir?
A) Balkan uluslarına inanç özgürlüğü tanıması
B) Fethettiği bölgelere ticari imtiyaz hakkı tanıması
C) İskân politikası ile Balkanlardaki Türk nüfusunu artırması
D) Uyguladığı adil yönetimden bölge halkının memnun kalması
E) Rumeli Beylerbeyliği’ni oluşturarak idari yapılanmayı güçlendirmesi

24
Osmanlı Devleti’nin kuruluşu ile ilgili birçok tez ortaya atılmıştır. Bu tezler arasında
birbiriyle benzer fikirler olmakla beraber birbirinden oldukça farklı bakış açılarını
temsil eden görüşler de ortaya atılmıştır. Bu doğrultuda Tarihçi Colin İmber’in
görüşleri “ Osmanlıların kökenleri hakkındaki eski ya da çağdaş kuramların hiçbiri
kesinlikle kanıtlanamaz. Osman Gazi hakkındaki geleneksel hikâyelerin neredeyse
tümü hayal ürünüdür. Çağdaş bir tarihçinin yapabileceği en iyi şey, Osmanlı
tarihinin başlangıcının bir kara delikten ibaret olduğunu kabul etmek olacaktır.”
şeklindedir. Ancak 15. yüzyılda Aşıkpaşazade Osmanlı Tarihi eserini nasıl yazdığını
şu cümlelerle ifade etmiştir: “Kendimden önce yazılmış eserleri inceledim bu
inceleme sonucunda önceki dönemleri kaleme aldım.”
Buna göre Tarihçi Colin İmber ve Aşıkpaşazade’nin görüşleri dikkate
alındığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Tarihî meselelerde birbirine zıt görüşler ortaya atılmıştır.
B) Colin İmber, Osmanlı kuruluş kaynaklarını yetersiz görmüştür.
C) Aşıkpaşazade eserini kaynaklara dayandırmıştır.
D) Colin İmber, Osman Bey hakkındaki görüşleri reddetmiştir.
E) Osmanlı kuruluşu efsanelere dayanılarak yazılmıştır.

25
26
27
Savaşlarda elde edilen esirler devletin ganimeti olarak görülürdü. Bu
esirler belli bir askerî eğitimden geçirildikten sonra orduya dâhil
edilirdi. Elde ettikleri deneyime göre farklı görevlere de gelebilirlerdi.
Zaman zaman taht değişikliklerinde de etkili olan gulâmlar devletin
önemli unsurlarındandı.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi gulâmların özellikleri arasında
yer almaz?
A) Satın alınan köle veya savaşlarda ele geçirilen esirlerden
oluşmaktaydı.
B) Aldıkları iyi eğitim sebebiyle ilmiye sınıfında yer alarak müderris,
kadı gibi görevlere getirilirlerdi.
C) Ücretli asker olup tecrübe kazandıkça siyasi ve idari görevlere
getirilebilirlerdi.
D) İktidar değişikliğine sebep olacak güce ulaştıkları olurdu.
E) Askerî teşkilatlanmada çok uluslu yapıdan yararlanılırdı.
28
29
30