2

ARALING
PANLIPUNAN
Ikatulo nga Kwarter – Modyul 4:
Personal nga Katungdanan sa
Pag-amping sa atong Palibot
 Personal nga Katungdanan sa
1 Pag-amping sa Palibot
Ang matag usa kanato adunay mga personal nga katungdanan sa pag-
amping sa atong palibot. Ang pag-amping sa palibot usa sa mga
buluhaton sa matag usa kanato para magpabilin ang kalimpyo ug
kahapsay sa usa ka lugar.

Pagsusi

Aron sa pagsuta kon inyo bang nahinumduman ang atong

gipanghisgutan mahitungod sa atong kinaiyahan, tubaga ang mga
mosunod.

Isulat sa papel ang T kon naghisgot kini sa pag-amping sa kinaiyahan

nga makita sa tubig, Y kon naghisgot kini sa pag-amping sa
kinaiyahan nga makita sa yuta.
_____1. Paghinlo sa kanal ug sapa.
_____2. Paglikay sa paggamit og dinamita sa pagpangisda.
_____3. Pagbutang sa basura sa insaktong butanganan
aron dili kini maanod paingon sa sapa.
_____4. Pagdumili sa pagputol og bisan unsa nga kahoy.
_____5. Pagbawal sa pagsunog sa basura labi na duol
sa kabukiran.

Sulayi ug Kat-oni

1
 Direksyon: Tun-i ang kanta nga nag-ulohan “Tan-awa ang Palibot”.
Sabta ang mga pahayag niini aron makuha ninyo ang mensahe.
“Tan-awa ang Palibot”
(Tono: Masdan mo ang Kapaligiran by Asin)
(Liriko ni: Riza G. Balbutin)

Ang mga bata nga karon pa natawo

Adunay hangin pa kaha sila nga limpyo
Adunay kahoy pa kaha sila nga katkaton
Ug limpyong sapa o dagat nga ilang languyon

Nganong dili nato huna-hunaon

ang mahitabo sa sunod nga henerasyon
Palibot ato kining ampingan
pinaagi sa pagbuhat sa atong katungdanan
Tubaga:
1. Unsa ang gihulagway sa maong kanta?
2. Unsa ang buot ipahayag sa maong kanta mahitungod sa palibot?
3. Isip usa ka bata, unsa kaha nga katungdanan ang imong mahimo
sa imong palibot?
4. Nganong ato man atimanon ang atong palibot? Unsa man diay ang
mahitabo kon dili nato atimanon ang atong palibot?

Hisgutan Ta
Ang pag-amping sa palibot usa sa mga buluhaton sa matag usa kanato
aron magpabilin ang kalimpyo ug kahapsay niini. Aduna kita’y mga tagsa-tagsa
nga katungdanan para sa pag-amping niini. Basaha ang mga personal nga
katungdanan sa pag-amping sa atong palibot nga anaa sa kahon.

Pagsunod sa saktong pamaagi

sa
pagbahin-bahin sa basura.
2
 Pagtanom sa mga talamnon ug
kahoy sa bakante nga yuta labi
na duol sa sapa o kabukiran.

Ginadili ang paglabay sa mga

bisag unsang basura ug
kemikal sa sapa o dagat.

Pakighiusa sa programa nga

makapaanindot o
makapahapsay sa palibot.

Ginadili ang pagsunog sa mga

basura, paggamit sa mga
sakyanan o mga butang nga
makahatag og polusyon sa
palibot.

Pagsunod sa mga simpleng

pahimangno nga nakabutang
sa mga karatola para sa
11111111111
kaanindot sa palibot.

Pangutana:
1. Unsa ka importante ang inyong mga personal nga katungdanan sa pag-
amping sa palibot?
2. Unsa ang mga insaktong pamaagi sa pag-atiman niini?
3. Nganong kinahanglan man natong tumanon ang atong mga
katungdanan?
3
 Pagpalambo sa Kahibalo

Unang Giniyahan nga Buluhaton

Direksyon: Isulat sulod sa kahon ang mga personal nga katungdanan
sa pag-amping sa imong palibot. Buhata kini sa imong kwaderno.

Mga personal nga

katungdanan sa
pag-amping sa palibot

Hinumdumi Kini
Ang personal nga katungdanan sa tawo usa ka
mahinungdanon nga butang para magpabilin ang kahapsay labi na sa
atong palibot. Matag usa kanato adunay mga tagsa-tagsa ka
katungdanan.

Mapakita nato ang pag-amping sa atong palibot pinaagi sa pagtuman

o pagbuhat sa atong personal nga mga katungdanan.

4
 Pagtantiya
Direksyon: Kompletoha ang Table sa ubos.
Mga Butang sa Palibot Personal nga
katungdanan
1. kahoy
2. hangin
3. basura
4. sapa o kabaybayunan