Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 132

IDAZMEN ZERRENDA

1. GAUR EGUNGO GIZARTEAN UMEAK IZAN


2. TELELANA
3. KONTSUMISMOA
4. KRISIALDIA
5. JENDAURREAN HITZ EGITEN JAKITEA GARRANTZITSUA Al DA?
6. ESKOLA KIROLEAN BORTIZKERIA
7. ESKOLETAKO BULLYING-A
8. KALAMUA
9. EMAKUMEEN KONTRAKO INDARKERIA
10. FAMILIA EREDU BERRIAK
11. HERIOTZA ZIGORRA
12. ZER DA DIETA OSASUNTSUA?
13. KIRURGIA ESTEKIKOA
14. SEME-ALABAK ETXEAN HEZI
15. GIZENAK BAZTERTZEN DITUGU?
16. EMAKUME ETORKINEK EZIN LANA LORTU
17. ASKO ALDATU DA ETXEKO LANEN ARDURA?
18. UDALAK ERROTA BOTA NAHI DU
19. AUTOA PARTEKATZEKO ZERBITZUA
20. EGA AZTERKETA
21. ZER EGIN ORAINDIK ESKOLAN HASI EZ DIREN HAUR TXIKIEKIN?
22. INTERNETEN BIDEZ BIKOTEA BILATU
23. INTERNETEN BIDEZ EROSI
24. EHIZA
25. HIRUGARREN MUNDUAREN POBREZIA
26. ZAHARTZAROA
27. GURASO ETA SEME-ALABEN ARTEKO HARREMANAK
28. EUSKALDUNOK ARRAZISTAK GARA?
29. ETORKINEN EGOERA

255
30. SARE SOZIALEN MENPE ERORI GARA?
31. TEKNOLOGIA BERRIAK ESKOLAN?
32. GURASOEN KONTRAKO ERRESPETU FALTA. SEME-ALABEN ESANETARA
33. DISZIPLINA ESKOLAN
34. GRAFITIA ARTEA OTE DA?
35. TATUAJE BAT EGINGO AL ZENUKE?
36. ETXEA ALOKATU EDO EROSI
37. PISUA PARTEKATU ALA EZ
38. KIROLAREKIN OBSESIONATUTA GAUDE?
39. DIRUAK ZORIONTASUNA DAKAR?
40. DIETA ETA PRODUKTU MIRAGARRIAK
41. ESTRESARI AURRE EGIN
42. MAITASUN KONTUETAN ARITZEN DIREN TELEBISTA PROGRAMAK
43. HAURREN ESPLOTAZIOA
44. PIRATERIA ETA MARKA FALTSUAK
45. AUTORIK GABEKO EGUNA
46. GAZTEEN LOKALAK
47. NOLA ERABILTZEN DUGU MUGIKORRA?
48. EZINDUEN ESKUBIDEAK
49. LAN JAZARPENA: MOBBING
50. GIZENTASUNA: XXI. MENDEKO EPIDEMIA
51. GAZTERIA ETA LANA: LANGABEZIA
52. BIDEGORRIA (KEXA GUTUN)
53. UNIBERTSITATERA JOAN ALA LANBIDE BAT IKASI.
54. NOIZ ALDE EGIN BEHAR DUTE SEME-ALABEK ETXETIK?
55. NON GERATU DIRA GARAI BATEKO JOKAERA ONAK?
56. ZINEMA ARETOAK KRISIAN
57. BIDAIA (KEXA GUTUN)
58. PUBLIZITATEA
59. ABENTURA-KIROLAK, ARRISKUAREKIN JOLASEAN

256
60. TEKNOLOGIAK ASKATU ALA ESKLABO BIHURTZEN GAITU?

61. BANKUKO/KUTXAKO ZUZENDARIARI GUTUNA IDATZI

62. TURISMOA MUGATU BEHAR LITZATEKE?

63. JOKORAKO ADIKZIOA: ONLINE APOSTUAK


64. GIZON ETA EMAKUMEEN ARTEKO BERDINTASUNA
65. KLIMA ALDAKETA
66. ANIMALIAK ETXEAN BAI ALA EZ
67. GAZTEAK ETA ALKOHOLA
68. PENTSIO DUINEN ALDE
69. BAKARDADEA
70. TREBETASUN SOZIALAK
71. IRTENBIDE EGOKIA DA ETXE BAT OKUPATZEA?
72. FAMILIA GURASOBAKARRA OSATU NAHI DUT
73. TELEFONO MUGIKORRAK ETA ADIN TXIKIKOAK

74. EMAKUMEAK APAINGARRI GISA

75. DUINTASUNEZ HILTZEKO ESKUBIDEA


76. ITXURA FISIKOA ETA OSASUNA GAZTEENGAN
77. KONTSUMOA ETA INGURUMENA

78. ENPRESEK NAHI DUTENA EGITEN DUTE GURE DATU PERTSONALEKIN


79. MERKATARITZA-GUNE HANDIAK

80. MENDIZALETASUNA

81. LIBURU DIGITALA / PAPEREZKO LIBURUA

82. KEXA GUTUN: ERRESKATEA ORDAINDU

83. SELFIEAK
84. LAN BALDINTZA KASKARRAK (KEXA GUTUN)

85. LAN BALDINTZA KASKARRAK (IRITZI ARTIKULUA)


86. OSPITALEAN TRATU TXARRAK (KEXA GUTUN)

257
87. PLASTIKOZKO POLTSAK.

88. NON EGIN ENTSEGUAK?


89. ELKARTE GASTRONOMIKOAN ALDAKETA
90. GERO ETA BIZIKLETA-ISTRIPU GEHIAGO ERREPIDEETAN
91. IKASLE ZARATATSUAK ALOKAIRUZKO ETXEBIZITZETAN
92. HEGALDIA BERTAN BEHERA
93. ZARATA DISKOTEKAN
94. TXANGOA PIRINIOETARA
95. BERAKO UDALAREN AGURRA
96. ASEGURU ETXEARI ERREKLAMATZEA
97. NARKOGELA AUZOAN
98. PROTESIA
99. KASINO BAT HERRIAN
100. KONPONKETA TXARRA
101. HIRI-ALTZARIAK HONDATUTA
102. HAZIENDA
103. PRODUKTU AKASTUNA
104. PILATES-TALDEA
105. HERRIA UDAN
106. GAS NATURALEKO INSTALAZIOA
107. IKASKETA BIDAIA
108. MEDIKUNTZA FAKULTATEA
109. HERRIAN BORTIZKERIA

110. AMAZON KEXA

111. IRAKURZALETASUNA ESKOLAN


112. BIZIKLETA BULTZATU
113. HERRIAN KONTZERTUA EMAN
114. ZURE ARGAZKIAK SAREAN
115. TESTU­LIBURUAK MATERIALAK BERRERABILTZEKO KANPAINA
116. TELEFONO MUGIKORRAK KONTROLATZEKO NEURRIAK
258
117. GUGGENHEIM MUSEORA JOAN
118. MUSIKA JAIALDI BAT
119. ZURE ABESTIAK SARETIK JAITSI
120. GRAFFITIAK EGITEAGATIK ISUNA
121. HERRITARREN POSTONTZIA
122. HILTZAILE BAT ASKE AUZOAN
123. AIREPORTUTIK HURBIL BIZI

259
IDAZMEN 1
ETA ZUEK NOIZ EKARRI BEHAR DUZUE UME BAT?

Eman zure iritzia.


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Iritzia emateko, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
• Belaunaldi bakoitzak bere joerak izan ditu aita-amak izateko.
• Baldintza ekonomikoak, laguntza-politika, inguruaren presioa ...
• Lana eta familia, kontziliazioa posible da?
• Zelako gizartea izango dugu hemendik urte batzuetara Europan?

HIZTEGI: Osatu: formar; Baldintzatu: condicionar; Ezegonkortasun: inestabilidad,


precariedad; Emantzipatu: emanciparse; Presio: presión; Hazi: criar, mantener,
alimentar; Amatasun: maternidad; Bateratu: conciliar, unir, juntar; Lan baldintzak:
condiciones laborales; Murriztu: disminuir; Zaintza: cuidado, protección;
Partekatu: compartir; Lan kargak: cargas laborales; Ezarri: establecer, implantar,
imponer; Jaiotze tasa: tasa de natalidad; Ongizate-estatu: estado de bienestar;
Berekoi: egoista; Erantzukizun, ardura: responsabilidad.

260
IDAZMEN 2. TELELANA
Egoera: Gutun hau jaso duzu etxean:
Lankide hori:
Hiru urte daramatzazu gure itzulpen­enpresan lanean, eta, dakizunez,
gastuak murriztu beharrean gaude krisialdiaren ondorioz. Hori dela eta,
zenbait bulego itxi, eta langileoi telelana proposatzeko asmoa dugu, ez
baitugu langilerik kanpoan utzi nahi. Badakigu zure aurreko enpresan
lankide batzuk telelanean aritu zirela, eta, erabakia hartu aurretik, zure
iritzia kontuan hartu nahiko genuke.
Hasteko, jakin nahiko genuke zer iruditzen zaizun, oro har, etxean Ion
egitea. Zure kasuan, mesederako izango litzateke ala kalterako?
Zergatik? Azkenik, jakin nahiko genuke aurreko enpresako lankideen
eskarmentua ona ala txarra izan zen eta zergatik.
Zure erantzuna laster jasoko dugulakoan, mila esker aldez aurretik.
Gasteizen,
2017ko urriaren 18an.

GAROAko zuzendaria.
EGITEKOA:
Erantzun zuzendariari, zeure iritzia emateko

HIZTEGI: Joan-etorri: ida y vuelta, viaje de ida y vuelta; Aurreztu: ahorrar; Otordu:
comida; Murriztu: disminuir; Apropos: adecuado; Lan-ordutegi: horario laboral;
Malgu: flexible; Malgutasun: flexibilidad; Erakargarri: atractivo; Eskaini: ofrecer;
Bakardade: soledad; Galarazi: Estorbar, entorpecer, obstaculizar; impedir;
Banaketa: reparto; Onura: beneficio; Emankortasun: productividad; Aisialdi:
tiempo libre.

261
IDAZMEN 3
KONTSUMITU, KONTSUMITU, MADARIKATUOK!

Eman zure iritzia.


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Iritzia emateko, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
- San Valentin eguna, Amaren eta Aitaren eguna, Black friday …
- Badira proposamenak dendak igandeeta jai-egunetan irekitzeko.
- Telebistan, buzoietan, kalean ... gero eta publizitate gehiago nonahi.
- Gutxiago kontsumitu, gutxiago ekoiztu. Eta lanpostuak?

HIZTEGI: Basati: salvaje; Etxetresna: electrodoméstico; Hazkunde: crecimiento;


Behartu: Obligar; Sinestarazi: hacer creer; Bilakatu: transformar; Ondasun: bien;
Onura: beneficio; Egiaztatu: confirmar; Ingurumen: medio ambiente; Plazaratu:
publicar; Nagusitu: dominar, predominar; Ekoiztu: producir; Esplotazio:
explotación; Kezkagarri: preocupante; Zeregin: tarea.

262
IDAZMEN 4
KRISIALDIA

Eman zure iritzia zure blogean.


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Iritzia emateko, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
- Azaldu krisiaren kausak: kontsumismoa, herritarren jarrerak, …
- Eman gomendio batzuk krisiari aurre egiteko

HIZTEGIA: Adiskide: amigo; Ondasun: bien, riqueza; Arbaso: antepasado;


Eskaintza: oferta; Beherapen: rebaja; Abiadura: velocidad; Bizkor: rápido,
rápidamente; Hezi: educar; Irakatsi: enseñar; Baliagarri: práctico, útil, beneficioso;
Suertatu: resultar.

263
IDAZMEN 5
JENDAURREAN HITZ EGITEN JAKITEA GARRANTZITSUA Al DA?

Eman zure iritzia:


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Iritzia emateko, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
- Azaldu zergatik kostatzen zaigu hainbeste jendaurrean hitz egitea.
- Azaldu jendaurrean hitz egitearen jakitaren abantailak: lana
aurkitzeko orduan; saltzaile ona izateko garaian; pertsonen arteko
harremanetan ,…

HIZTEGI: Kezkagarri: preocupante; Deigarri: llamativo; Aitortu: confesar;


Arrakasta: éxito; Hezkuntza sistema: sistema educativo; Hutsune: carencia, vacio;
Aurkezpen: presentación; Eztabaida: discusión; Gabezia: carencia; Ezagutza:
conocimiento; Barneratu: interiorizar; Erakutsi: mostrar, enseñar; Trebetasun:
habilidad; Menperatu: dominar; Lan mundu: mundo laboral; Eraginkortasun:
eficacia; Bezero: cliente; Oreka: equilibrio; Saltzaile: vendedor; Autoestimu:

264
autoestima; Gaitasun: capacidad; Osagai: elemento, ingrediente, componente;
Alderdi: aspecto, faceta; Ogibide: profesión.

IDAZMEN 6

Gaia: Gero eta istilu gehiago eskola-kirolean. Erruduna nor?


Egoera: Eskola-kirolean sortutako istiluei buruzko berriak gero eta
ohikoagoak dira egunkarietan. Eskola bateko partaide zarenez, eta
gaiak kezkatzen zaituenez, zeure iritzia plazaratu nahi duzu.
Egitekoa: Herriko ikastetxearen hilabetekarira iritzia bidaliko duzu eta,
horretarako:
- Konta ezazu duela gutxi eskola-kirolean ikusitako egoera istiluren bat.
- Arrazoitu zergatik sortzen diren, zure ustez, horrelako egoerak.
- Proposa ezazu horrelako egoerak saihesteko neurriren bat.
Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Egitekoari erantzuteko, nahi izanez gero, ondoko puntu hauek
erabil ditzakezu:
• Umeen arteko lehiakortasuna.
• Umeek jasotzen dituzten ereduak.
• Gurasoen jarrera.

HIZTEGI: Bortizkeria: violencia; Jasan: soportar; Penalti adierazi: pitar penalti;


Eraso: agresión, ataque; Irain: insulto; Balio: valor; Jokaera: comportamiento,

265
conducta; Trebetasun: habilidad; Heziketa: educación; Hezigarri: educativo; Goi
maila: nivel superior; Lehentasun: prioridad; Istilu: alboroto, jaleo; Errendimendu:
rendimiento; Lehia: competición; Oreka: equilibrio; Gaitasun: aptitud, capacidad,
habilidad, competencia; Emaitza: resultado; Garapen: desarrollo; Eguneroko
errealitatean: en la realidad diaria.
IDAZMEN 7
BULLYING

Eman zure iritzia:


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Iritzia emateko, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
- Azaldu bullying-aren kausak.
- Ezagutzen duzu zure inguruan bullyng kasurik? Azaldu
- Zer egin daiteke arazo honi aurre egiteko?

HIZTEGI: Hizkuntza Saila: Departamento de Educación; Lehen Hezkuntza:


Educación infantil; Larritasun: gravedad; Autoestimu: autoestima; Loezina:
266
Insomnio; Zurrumurru: rumor, murmuración; Kasu bakana: caso aislado;
Erakunde: Institución; Prebentzio-kanpainak: campañas de prevención; Portaera:
comportamiento; Isiltasun: silencio; Indartu: fortalecer; Erasotzaile: agresor;
Errespetatu: respetar.

IDAZMEN 8
KALAMUA

Eman zure iritzia:


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Iritzia emateko, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
- kalamua legeztatzearen alde zaude? Eman argudioak

HIZTEGI: Litxarreria: golosina; Legeztatu: legalizar, legitimar; Garun, Burmuin:


cerebro; Hazi: crecer, criar; Funtzionamendu: funcionamiento; Ahalegindu:
esforzarse; Botika: medicamento; Arindu: aligerar, aliviar; Zentzudun, zuhur:
prudente, sensato; Oztopatu = Traba egin = Galarazi: Estorbar, entorpecer,
obstaculizar; impedir.
267
IDAZMEN 9
EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIA

Eman zure iritzia:


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Iritzia emateko, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
- Zein da erasotzaileen profila?
- Zergatik gertatzen da emakumeen aurkako indarkeria?
- Zer egin daiteke arazo honi aurre egiteko?

HIZTEGI: Indarkeria: violencia; Erasotzaile: agresor, atacante; Profila: perfil;


Ondasun: bien, propiedad; Izaera: carácter; Zerikusi: relación, conexión;
Frustrazio: frustración; Jasan: sufrir; Zeregin: tarea; Oinarri: base; Oinarritu:
fundamentar; Portaera: comportamiento; Prebenitu: prevenir; Arreta-zerbitzu:

268
servicio de atención; Sufrimendu: sufrimiento; Larritasun: gravedad; Premiazko:
urgente; Erakunde: institución; Heziketa: educación.

IDAZMEN 10
FAMILIA EREDU BERRIAK

Eman zure iritzia:


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Iritzia emateko, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
- Zer diozu gaiaz?
- Zeintzuk dira egungo familia ereduak? Zergatik?
- Zertan aldatu da gizartea? Zergatik?
- Zein dira alde onak? Eta txarrak?

HIZTEGI: Egitura: estructura; Guraso bakarreko familia: familia de un solo padre;


Banandu: separar; Izatezko familia: familia de hecho; Zuzen: recto, derecho; Jakin:
determinado, preciso; Ezkontza: boda, matrimonio; Elkarbizitza: convivencia;
Hauskor: frágil, quebradizo; Hautsi: romper; Eredu: modelo; Bakardade: soledad;
Nabarmendu: destacar; Baldintzatu: condicionar; Ongizate: bienestar; Gizaki: ser
humano; Izaki: ser; Tristura: tristeza; Estu: estrecho; Iraunkor: permanente,
269
duradero; Garapen: desarrollo; Gizarte-testuinguru: contexto social;
Indibidualismorako joera: tendencia al indivilualismo; Lotura: vínculo, unión,
relación, enlace; Ahul: débil.

IDAZMEN 11
HERIOTZA ZIGORRA
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar
duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)
Gaia: Eskolan irakaskeak eskatu dizue heriotza zigorraren kontrako
artikulo bat idazteko. Horretarako ondo pentsatu behar dituzu heriotza
zigorraren kontrako argudioak.

270
HIZTEGI: Eztabaidatu: discutir; Onargarri: aceptable; Frogatu: probar; Akats: error;
Errugabe: inocente; Bortxatu: violar; Prozesu: proceso; Gizaki: ser humano;
Eskubide: derecho; Bereganatu:  hacerse con, apropiarse, conseguir; atraer hacia
sí; Jabetu: apropiarse, adueñarse.

IDAZMEN 12
ZER DA DIETA OSASUNTSUA?

Eman zure iritzia:


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Iritzia emateko, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
- Zer da dieta osasuntsua?
- Zergatik ez dugu dieta hobeto zaintzen?
- Zeintzuk dira elikagai ekologikoen abantailak?
- Ahalik eta dieta orekatuena izateko gomendioak eman.

HIZTEGI: Elikadura: alimentación; Elikatu: alimentarse; Elikagai: alimento; Ohizko


elikagaiak: alimentos habituales; Ikaragarri: tremendo; Bizi-kalitate: calidad de
vida; Oinarri: base; Landare jatorriko elikagaiak: alimentos de origen vegetal;
271
Lekale: legumbre; Fruitu lehorrak: frutos secos; Barazki: verdura; Hazi: semilla;
Esneki: derivado de la leche; Opil: bollo; Freskagarri: refresco; Gaileta: galleta;
Litxarreria: golosina; Hazi: crecer; Gozoki: dulce; Gantz: grasa; Orekatu:
equilibrado; Bateratu: conciliar; Plazer: placer; Gako: clave.

IDAZMEN 13
KIRURGIA ESTEKIKOA

Eman zure iritzia:


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Kirurgia estetikoaren alde zaude? Eman argudioak

HIZTEGI: Eztabaida sutsu: discusión encendida; Bular: pecho, teta; Eskaini:


ofrecer; Gauzatu: realizar, llevar a cabo; Jendaurrean: en público; Lanbide:
profesión; Itxura: aspecto; Edertasun: belleza; Konplexu: complejo; Okertu: torcer;
Akats: defecto; Sufrimendu: sufrimiento; Ebakuntza: operación; Damutu:
arrepentirse; Salaketa: denuncia; Emaitza: resultado; Aurrerakada: adelanto;
Kontrako: contrario.

272
IDAZMEN 14. HAURRAK ETXEAN ALA ESKOLAN HEZI?
Egoera: Irratian haurrak etxean hezten dituen familia baten berri izan
duzu, eta seme-alabak dituzunez, gaiari buruzko iritzia ematea
pentsatu duzu.
Egitekoa: Idatzi zure iritzia zuen herriko aldizkarian argitaratzeko.
Horretarako:
● Adierazi zer onura edo desabantaila dituen etxean edo eskolan
hezteak.
● Azaldu eskolak zer eskaintzen dion haurrari edo zer ez.
● Proposatu hezkuntza-sistema hobetzeko zer egin daitekeen.
Egitekoari erantzuteko, nahi izanez gero, ondoko puntu hauek erabil
ditzakezu:
● Eskola konbentzionalak ez ditu haurraren ezaugarriak eta jakin-mina
kontuan hartzen.
● Haurrak eskola behar du, sozializaziorako eta bere garapenerako.
● Hezkuntza-sistema haurraren askatasuna

273
HIZTEGI: Hezi: educar; Hezkuntza sistema: sistema educativo; Kritika egin: criticar;
Sozializatu: socializar; Sozializazio: socialización; Gizarteratu: integrar; Balore:
valor; Eduki: contenido; Ipuin: cuento; Jolas: juego; Laguntza-gela: aula de apoyo;
Heziketa pertsonalizatu: educación personalizada; Sormen: creatividad;
Jakin-min: curiosidad; Pilatu: amontonar, acumular; Baliabide: recurso; Gabezia:
carencia.

IDAZMEN 15. GIZENAK BAZTERTZEN DITUGU?


Egoera: Duela gutxi telebistan gizentasunarazoak dituen neska gazte
baten kasua ezagutu duzu. Eta gaiak kezkatzen zaituenez, zeure iritzia
plazaratu nahi duzu.
Eginkizuna: Idatzi zure iritzia zure herriko aldizkarian argitaratzeko.
Horretarako:
● Kontatu zer iruditzen zaizun bideoan azaltzen den kasua.
● Arrazoitu zergatik sortzen diren, zure ustez, horrelako egoerak.
● Adierazi zer egin daitekeen honelako kasuen aurrean.
Egitekoari erantzuteko, nahi izanez gero, ondoko puntu hauek erabil
ditzakezu:
● Pertsona zoriontsu bizitzeko garrantzitsua da bere gorputzarekin
gustura sentitzea.
● Telebistak eta publizitateak edertasuneredu bat inposatzen digute,
eta horrek kalte egiten dio pertsona askoren auto estimuari.

274
● Itxuraz gain, bestelako ezaugarriak (umorea, jarrera,
harremanetarako gaitasuna ... ) baloratzen ikasi eta irakatsi behar
dugu.

HIZTEGI: Gizentasun: obesidad; Baztertu: marginar; Plazaratu: publicar; Barkatu:


perdonar; Edertasun-eredu: modelo de belleza; Autoestimu: autoestima;
Inposatu: imponer; Irudi, itxura: imagen; Izaera: carácter; Umore: humor;
Baliotsu: valioso; Duintasun: dignidad; Giza: humano; Aniztasun, dibertsitate:
diversidad; Giza duintasun: dignidad humana.

IDAZMEN 16. EMAKUME ETORKINEK EZIN LANA LORTU

Egoera: Duela gutxi argitaratutako ikerketa soziologiko batek erakutsi


du emakume etorkinek lan-aukera gutxiago dituztela. Enpleguaren
gaiak kezkatzen zaituenez, zeure iritzia plazaratu nahi duzu.
Egitekoa: Idatzi zure iritzia etorkinen alde lan egiten duen
S.O.S. Etorkin elkartera, iritzi hori elkarteko webgunean
argitaratzeko eta, horretarako:
- Arrazoitu zergatik sortzen diren, zure ustez, horrelako egoerak.
- Proposa ezazu antzeko kasuak saihesteko neurriren bat.
Egitekoari erantzuteko, nahi izanez gero, ondoko puntu hauek
erabil ditzakezu:
- Gaur egun zaila da enplegu duina lortzea: kontratu asko kaskarrak
dira.
- Pertsona guztiek izan beharko lituzkete aukera berberak, baina
praktikan ez da hala gertatzen.

275
- Enpresariek, askotan, etekinak besterik ez dituzte kontuan hartzen.

HIZTEGI: Etorkin: inmigrante; Lan-aukera: posibilidad laboral; Sasoi: programa;


Enplegu: empleo; Duin: digno; Duintasun: dignidad; Elkarte: asociación; Isildu:
callar; Diskriminazio: discriminación; Kaskar: mediocre, malo; Ostalaritza:
hostelería; Baztertu: marginar.

IDAZMEN 17. ASKO ALDATU DA ETXEKO LANEN ARDURA?


Egoera: Udalak aurten ikastaro hau eskaini nahi die, emakumeei soilik:
“Emakume, aurreztu denbora etxeko lanak egiten dituzunean”.
Egitekoa: Idatzi testu bat udaletxeko aldizkarian argitaratzeko (ikus
gaiarekin lotutako bideoa) eta, horretarako:
∙ Adierazi udaletxeko ikastaroa atsegin duzun ala ez, eta zergatik.

∙ Azaldu zure etxean etxeko lanen ardura nola banatzen den.

∙ Azaldu garai bateko eta oraingo ohiturak asko aldatu diren etxeko
lanei buruz.
Egitekoari erantzuteko, nahi izanez gero, ondoko puntu hauek
erabil ditzakezu:
∙ Gizonak eta emakumeak, biak dira gauza etxeko lan guztiak egiteko.

∙ Gaurko gazteek, mutil eta neskek, ez dituzte etxeko lanak egiten.


Ados zaude?
∙ Udaletxearen eskaintza aldatuko zenuke?

276
HIZTEGI: Eskaini: ofrecer; Ikastaro: cursillo; Aurreztu: ahorrar; Ardura:
responsabilidad; Desadostasun: desacuerdo; Ukuilu: cuadra; Otordu: comida;
hauts: polvo; Zabaldu: extender; Trikimailu: truco.

IDAZMEN 18. ERROTA


Egoera: Udalak zuen auzoan balio handiko eraikina bota nahi du
bertan etxebizitzak eraikitzeko, baina erabaki horrekin ez zaude ados
Eginkizuna: Egitekoa Idatzi zure iritzia udaleko webgunean
argitaratzeko, eraikin hori bota ez dezaten eta zertarako erabil
daitekeen proposamenak eginez. Horretarako:
● Adierazi eraikin horrek zer nolako balioa duen auzotarrentzat eta
zergatik den garrantzitsua zutik mantentzea.
● Azaldu auzoan, espazio aldetik, zer nolako premiak dituzuen.
● Proposatu zer erabilera eman eraikinari.
Egitekoari erantzuteko, nahi izanez gero, ondoko puntu hauek erabil
ditzakezu:
● Auzoan eraikin horretan era askotako ekimenak antola daitezke:
tailerrak, hitzaldiak, ikastaroak,

277
● Eraikinak balio historiko handia dauka, eta galera handia izango
litzateke botatzea.
● Udalak horrelako espazioak bultzatu behar.

HIZTEGI: Errota: molino; Desadostasun: desacuerdo; Eraikin: construcción;


Ekitaldi: actividad, evento, ceremonia; Ikastaro: cursillo; Arrakastatsu: exitoso;
Eskaera: petición; Berritu, eraberritu: renovar, innovar, reformar; Elkarte:
asociación; Ekintza: acto, actividad; Herritar: ciudadano; Ondare: patrimonio,
herencia; Baliotsu: valioso; Nortasun: personalidad; Berreskuratu: recuperar;
Osatu: montar, formar, completar; Txukun: adecuado, conveniente, limpio,
aseado.

IDAZMEN 19. AUTOA PARTEKATZEKO ZERBITZUA


Egoera: Duela gutxi ezagutu duzu tartarkar izeneko webgune bat,
Leitzan (Nafarroan) autoak partekatzeko zerbitzua eskaintzen duena.
Irakurri gai honi lotutako erreportajea. Gaia interesgarria ikusten
duzunez, zure herriko hirigintza arduradunari idaztea pentsatu duzu.
bertako web orrialdean antzeko zerbitzua jar dezaten. Irratian haurrak
etxean hezten dituen familia baten berri izan duzu, eta seme-alabak
dituzunez, gaiari buruzko iritzia ematea pentsatu duzu.
Egitekoa: Egin eskabidea udalari bertako web orrialdean antzeko
zerbitzua jar dezaten. Horretarako:
● Kontatu plataforma horretan zer eskaintzen den eta zer nolako
aukera ematen dituen.
● Azaldu autoa partekatzeak zer onura dituen eta zerbitzu hau martxan
jartzeko arrazoiak
● Proposatu zer motatako zerbitzua izan daitekeen.

278
Egitekoari erantzuteko, nahi izanez gero, ondoko puntu hauek erabil
ditzakezu:
● Webgune horretan behar desberdineko herritarrak harremanetan
jartzeko erraztasunak ematen dira.
● Autoa partekatzea: dirua aurreztu eta ingurumena zaintzeko egokiena
da.
●Zerbitzu horretan, foro bat gehitu daiteke erabiltzaileen iritziak eta
gorabeherak trukatzeko, adibidez.

HIZTEGI: Hirigintza: urbanismo; Arduradun: responsable; Herritar: ciudadano;


Eskaini: ofecer; Zerbitzu: servicio; Partekatu: compartir; Ekimen: iniciativa;
Proposatu: proponer; Erabiltzaile: usuario; Iragarki: anuncio; Gorabehera:
incidencia; Gehitu: añadir; Aire-kutsadura: contaminación del aire; Murriztu:
disminuir; Sendotu: fortalecer; Trukatu: intercambiar; Garraio: transporte, medio
de transporte; Hutsune: carencia; Ikaragarri: mucho, tremendo.

IDAZMEN 20

Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar


duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)

Egoera: Kantabriako gazte bat zara eta duela 7 urte hasi zinen
euskara ikasten zerotik abiatuz (19 urte zenituela etorri zinen Bilbo
aldera). Ikasteari ekin zenion, bai gustukoa zenuelako, bai zure
etorkizun profesionalean beharko zenuelako.

Jadanik, EGA mailara heldu zara, baina ez duzu berez titulua lortu.
Hainbatetan saiatu ondoren, ez duzu oraindik helburua gauzatu.

Azaldu: Zure herriko aldizkarirako idatzi iritzi artikulu bat azalduz zure
egoera.

279
Iritzia emateko eta gaia garatzeko, nahi izanez gero, ondoko
puntu hauek erabil ditzakezu:
1. Nolakoa da azterketa?
2. Azteketaren zailtasunak.
3. Zergatik ez duzu oraindik azterketa hori gainditu?
4. Proposatu gomendio batzuk.

HIZTEGI: Etorkizun: futuro; Gauzatu: Llevar a cabo; Azalpen: explicación; Kexa:


queja; Ezagutza: conocimiento; Irizpide: criterio; Frogatu: probar; Aurkeztu:
presentar; Ezaguera: Conocimiento; So egin: Mirar; Egingarri: factible, realizable;
Bidezko: justo; Ikasketa-maila: nivel de estudios.

IDAZMEN 21

Herriko aldizkarian aste honetako iritzi-artikulua idaztea tokatu zaizu.


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu. Gaia honako hau da:
Gaia: ZER EGIN ORAINDIK ESKOLAN HASI EZ DIREN HAUR
TXIKIEKIN?
Iritzia emateko, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
-Lan egiten duten gurasoen arazoa
-Zer egin haurrekin: etxean zaindu ala haurtzaindegi batera bidali?
-Nori eskatu laguntza: aitona-amonei ala ezezagun bati?
-Erakundeen papera (diru-laguntzak, bi urteko gelak...)

280
-Aukera bakoitzaren alde onak eta txarrak

HIZTEGI: Ardura: responsabilidad; Zaintzaile: cuidador, vigilante; Haurtzaindegi:


guardería; Eskaera: demanda; Eskaintza: oferta; Biloba: nieto; Eroriko: caída;
Erakunde: institución.

IDAZMEN 22

Herriko aldizkarian aste honetako iritzi-artikulua idaztea tokatu zaizu.


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu. Gaia honako hau da:
Gaia: INTERNETEN BIDEZ BIKOTEA BILATU
Iritzia emateko, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
-Merezi du internet erabiltzea bikotekidea aurkitzeko?
-Zergatik erabiltzen dituzte pertsona batzuek modu hau bikotekidea
aurkitzeko?
- Azaldu bere alde onak eta txarrak.

281
HIZTEGI: Aitortu: confesar; Bikotekide: pareja; Esparru: área; Profil: perfil; Eskaini:
ofrecer; Helburu, xede: objetivo; Ezkongabe: soltero; Ezkondu: casado, casarse;
Ekidin: evitar; Lotsati: tímido; Zintzo: honrado; Alferrik: inútilmente; Zabaldu:
abrir.

IDAZMEN 23

Herriko aldizkarian aste honetako iritzi-artikulua idaztea tokatu zaizu.


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu. Gaia honako hau da:
Gaia: INTERNETEN BIDEZ EROSI
Iritzia emateko, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
- Erabiltzen duzu Internet erosketak egiteko? Zergatik?
- Azaldu abantailak eta desabantailak?

282
HIZTEGI: Erabiltzaile: usuario; Sare: red; Berrikuntza: novedad; Izendatu:
nombrar; Jendetza: gentío; Ilara: cola; Saihestu: evitar; Orga: carro; Deskontu:
descuento; Paregabe: inmejorable, excepcional; Gauzatu: realizar, llevar a cabo;
Ezuste: sorpresa; Segurtasun: seguridad; Bermatu: garantizar; Aitortu: confesar.

IDAZMEN 24
EHIZA

283
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar
duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)

Gaia: Eskolan irakaskeak eskatu dizue ehizaren kontrako iritzi artikulo


bat idazteko. Horretarako ondo pentsatu behar dituzu ehizaren
kontrako argudioak.

HIZTEGI: Ehiztari: cazador; Bikoiztu: doblar; Hamarkada: década; Ehiza: caza;


Jarduera: actividad; Maitale: amante; Ehizazale: aficionado a la caza; Izaki: ser;
Sufrimendu: sufrimiento; Heriotza: muerte; Gozamen: placer, disfrute; Gizaki: ser
humano; Zapaldu: aplastar; Eskubide: derecho; Lapurreta: robo; Bizirik: vivo;
Lege: ley; Astakeria: burrada; Hilgarri: mortal; Legezko: legal; Betekizun:
obligación; Aurkari: rival, adversario; Baliabide: recurso; Pareko: semejante; Zilegi:
lícito; Barkamen: perdón; Baimendu: Permitir; Zentzugabe: injusto.

IDAZMEN 25

284
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)

Gaia: Azaldu behar duzu Hirugarren Munduaren pobreziaren


kausa nagusiak. Jarri adibideak.

HIZTEGI: Nazio Batuak: Naciones Unidas; Txosten: informe; Populazio: población;


Eraginkor: eficaz; Hondamendi: catastrofe; Atzerapen: atraso; Guda: guerra;
Aurreratu: Avanzar; Garapen: desarrollo; Desegoki: inadecuado; Ondasun: bien,
riqueza; Hirukoiztu: triplicar; Banaketa: reparto, distribución; Soldata: sueldo; Zor:
deuda; Aurrekontu: presupuesto; Nazioarteko: internacional; Ezarri: imponer,
establecer; Mailegu: préstamo; Lurralde: territorio, país; Langabezi: paro;
Lan-baldintzak: condiciones laborales; Murriztu: disminuir; Salatu: denunciar;
Mobilizatu: movilizar; Arduratsu: responsable; Bizimodu duina: modo de vida
digno; Aldarrikatu: reclamar.

IDAZMEN 26

285
200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Gaia: Zahartzaroa
- Gizartearen jarrera gaztearekiko eta zaharrarekiko.
- Familia harremanak nolakoak dira? Nolakoak izan behar lukete?
- Noiz hasten da zahartzaroa, jubilazioarekin?
- Osasuna eta aisialdia.

HIZTEGI: Txosten: informe; Hutsik: vacio, solo; Adineko: anciano; Zahartzaro:


vejez; Altxor: tesoro; Jaiotze: nacimiento; Gaztetasun: juventud; Aipamen:
mención; Komunikabide: medio de comunicación; Gehigarri: añadido,
complemento, suplemento; Bakardade: soledad; Lotu: unir, asociar; Ahulezia:
debilidad; Arreta: atención; Familia-bilkurak: reuniones familiares; Isolatu: aislar;
Partekatu: compartir; Estresagarri: estresante; Nahastu: mezclar.

IDAZMEN 27

286
200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Gaia: GURASO ETA SEME-ALABEN ARTEKO HARREMANAK GAUR EGUN
- Nolakoak dira gaur egun guraso eta seme-alaben arteko harremanak?
- Gurasoen kontrako erasoak ugaritu dira.
- Zer egin dezakete gurasoek bere seme-alabekiko harremanak
hobetzeko?

HIZTEGI: Nerabe: Adolescente; Eraso egin: atacar; Arrakasta: éxito; Aberasgarri:


enriquecedor; Garatu: desarrollar; Landu: cultivar; Gizaki: ser humano;
Elkarbizitza: convivencia; Keinu: gesto, señal; Aurkako: contrario, opuesto;
Nahastu: confundir, mezclar; Eskaini: ofrecer; Arduratsu: responsable; Aurrera
atera: sacar adelante; Eraiki: construir; Behartu: obligar; Ahalegindu: esforzarse;
Elkarrizketa: conversación; Ahalegin, Esfortzu: esfuerzo; Tonu: tono; Gatazka:
conflicto; Leporatu: atribuir, responsabilizar; Ekidin: evitar; Enpatia azaldu:
mostrar empatía; Giro: ambiente; Arduradun: responsable.

IDAZMEN 28
287
200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Gaia: EUSKALDUNOK ARRAZISTAK GARA?
- Nola hartzen dituzte etorkinak euskaldunek?
- Azaldu jarrera eta jokabide xenofoboen kausak?

HIZTEGI: Etorkin: inmigrante; Parte hartu: participar; Mairu: moro; Fidagarri:


fiable; Eskubide: derecho; Duintasun: dignidad; Gogoeta, hausnarketa: reflexión;
Sakon: profundo; Duin: digno; Babes: protección; Jarrera: actitud; Gorroto: odio;
Mesfidantza: desconfianza; Axolagabekeria: despreocupación, indiferencia;
Eskuzabaltasun: generosidad; Elkartasun: solidaridad; Aztertu: analizar; Ikerketa:
investigación; Onarpen: aceptación; Ezkutatu: ocultar; Jokabide: comportamiento;
Gatazka: conflicto; Aurreiritzi: prejuicio; Bertoko: nativo; Nabaritu: notar; Azal:
piel; Zailtasun: dificultad; Borondate: voluntad; Baliabide: recurso; Botere: poder;
Ahalegin: esfuerzo.

IDAZMEN 29

288
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)

Gaia: Azaldu behar duzu hemengo etorkinen egoera.

Gaia garatzeko, nahi izanez gero, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:

1. Zergatik datoz gero eta etorkin gehiago herrialde pobreetatik


Europara?

2. Nola hartzen dituzte etorkinak euskaldunek?

3. Zeintzuk dira etorkinen arazoen kausak?

4. Eman konponbide batzuk.

HIZTEGI: Etorkin: inmigrante; Gorpu: cadáver; Zapaldu: oprimir, oprimido;


Immigrazio: inmigración; Gose: hambre; Barkatu: perdonar; Harrigarri:
asombroso; Emankor: fértil, productivo; Ustel: corrupto; Murgildu: sumergirse,
enfrascarse; Ahul: débil; Zabal: ancho; Patroi: patrón; Negargarri: lamentable,
lastimosa; Ezkutuan: a escondidas, en secreto; Oinarritu: basar, fundamentar;
Soldata: sueldo; Urri: escaso; Aurreiritzi: prejuicio; Mesfidantza: desconfianza;
Pairatu: sufrir; Diseinatu: diseñar; Lan merkatu: mercado laboral; Borondate:
voluntad; Agintari politiko: autoridad política; Zeregin: tarea; Ardura:
responsabilidad.

289
IDAZMEN 30. SARE SOZIALEN MENPE ERORI GARA?
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar
duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)
Gaia: Prestatu behar duzu Sare sozialen buruzko artikulu bat.
Gaia garatzeko, nahi izanez gero, ondoko puntu hauek erabil
ditzakezu:
1. Zertarako balio du? Zeintzuk dira bere ezaugarriak?

2. Zein da bere arrakastaren gakoa?

3. Zeintzuk dira bere desabantailak?

HIZTEGI: Zoriondu: felicitar; Onura: beneficio; Buruhauste: quebradero de cabeza;


Baikor: optimista; Itxurakeria: falsedad, fingimiento, postureo; Eten: interrumpir;
Etengabe: constantemente; Lotura: lazo, vínculo; Hautsi: romper; Nabaritu: notar;
Zentzu: sentido; Adi: atento; Erronka: reto; Zuhur: prudente; Geroko: para luego;
Noizean behin: algunas veces; Gainerako: restante; Xede: objetivo.

290
IDAZMEN 31
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar
duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)
Gaia: TEKNOLOGIA BERRIAK ESKOLAN?
Gaia garatzeko, nahi izanez gero, ondoko puntu hauek erabil
ditzakezu:
1. Konparatu gaur egungo egoera orain dela 40 urteko egoerarekin.
2. Merezi du eskolan teknologia berriak erabiltzea?
3. Zeintzuk dira bere abantailak? Eta arriskuak?
4. Prestatuta daude irakasleak teknologia berriak ikasgelan erabili
ahal izateko?

HIZTEGI: Arbel: pizarra; Harritu: asombrar; Gehiegikeria: Exceso, exageración;


Baliagarri: práctico, útil; Zuzendu: dirigir; Klarion: tiza; Gorde: guardar; Botoi:
botón; Sakatu: apretar; Aurkezpen: presentación; Azalpen: explicación; Sare: red;
Osatu: completar; Ikaragarri: tremendo, enorme; Irudi: imagen; Joko: juego;
Hezkuntza: educación; Etorkizun: futuro; Mendekotasun: dependencia; Eragin:
provocar.

291
IDAZMEN 32

Gaia: SEME-ALABEN ESANETARA.


Egoera: Auzoko aldizkarian honako berria irakurri duzu: “Bere
seme-alaben erasoak jasaten dituzten gurasoen kasuak gero eta
ugariagoak dira”.
Egitekoa: Irakurri duzun berriaren gaineko iritzia idatzi behar duzu
aipatutako aldizkariko irakurleen txokora bidaltzeko. Gutxienez, 200
hitz idatzi behar dituzu.
Horretarako, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu, nahi izanez
gero.
- Horrelako erasoen arrazoiak.
- Egoera lehen eta orain.
- Seme-alaben eta gurasoen jokabideak.
- Egon litezkeen irtenbideak.

HIZTEGI: Aurkeztu: presentar; Aitortu: confesar; Profil: perfil; Haurtzaro: infancia;


Ezetz, ezezko: negativa; Muga: límite; Heziketa: educación; Zorrotz: severo; Jasan:
soportar; Askari: merienda; Min hartu: sufrir; Nahi: deseo; Orekatu: equilibrar;
Ohartu: darse cuenta; Menperatu: dominar; Nerabezaro: adolescencia; Nerabe:
adolescente; Baliabide: recurso; Garatu: desarrollar; Babestu: proteger, protegido;
Era: manera; Sufrimendu: sufrimiento; Jokabide: comportamiento; Jokatu:
comportarse; Lehertu: explotar; Bereizi: distinguir; Arau: norma; Bikote: pareja.
IDAZMEN 33
292
Gaia: Irakasleen bajak arazo psikologikoak direla eta.
Egoera: Auzoko aldizkarian honako berria irakurri duzu: “Herriko
eskolan bost irakasle daude bajan arazo psikologikoak direla eta.”
Berria irakurtzean jakin duzu zuk DBH egin zenuen eskolako irakasleak
direla.
Egitekoa: Irakurri duzun berriaren gaineko iritzia idatzi behar duzu
aipatutako aldizkariko irakurleen txokora bidaltzeko. Gutxienez, 200
hitz idatzi behar dituzu.
Horretarako, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu, nahi izanez
gero.
- Horrelako bajen arrazoiak.
- Irakasleen lana lehen eta orain.
- Ikasleen eta gurasoen jokabideak.
- Egon litezkeen irtenbideak.

HIZTEGI: Ulertezin: incomprensible; Gatazka, istilu, borroka, eztabaida, liskar,


tirabira, ika-mika, disputa: conflicto, disputa; Ezintasun: incapacidad; Areagotu:
aumentar; Arau: norma; Eraldaketa: Transformación; Bizimodu: modo de vida;
Amore eman: ceder; Eskari: petición, demanda; Balio: valor; Irakatsi: enseñar;
Heziketa: educación; Irakasleria: profesorado; Jartzaile: que pone; Muga: límite;
Aldarrikatu: reclamar; Betebehar: obligación; Barneratu: interiorizar; Jokaera:
comportamiento.
IDAZMEN 34
293
GRAFITIA ARTEA OTE DA?
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar
duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)
Zure herriko kaleetan hainbat grafiti egin dituzte. Batzuei artelanak
iruditzen zaizkie; beste batzuei ez. Idatzi herriko aldizkarirako grafiti
horiei buruzko iritzia.
Horretarako, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu, nahi izanez
gero.
1) Nolakoak dira grafitiak? Noiz agertzen dira?
2) grafitien aldekoa zara?
3) Zer ondorio kaltegarri (zikinkeria, itxura txarra ...) edo onuragarri
sortzen ditu? (kaleak biziago, koloretsuago, artelanen erakusketa ...

HIZTEGI: Artelan: obra de arte; Erakusketa: exposición; Koloredun: de color;


Marrazki: dibujo; Panpina: muñeca; Aldarrikatu: reivindicar, reclamar; Auskalo: a
saber; Zikinkeria: suciedad; Zintzilikatu: colgar; Sormen: creatividad; Norbera(k):
cada uno; Ospe: fama; Kaltetu: dañar, perjudicar; Legezko: legal; Hesi: muralla;
Eserleku: asiento; Hondatu: destruir; Negargarri: penoso; Geruza: capa; Eskubide:
derecho.
IDAZMEN 35

294
TATUAJE BAT EGINGO AL ZENUKE?
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar
duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)
Horretarako, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu, nahi izanez
gero.
1. Tatuaje bat egingo al zenuke? Zergatik? Non?
2. Zure ustez, modaz pasatu dira? Edo modan daude? Zergatik?
3. Azaldu arriskuak?
4. Egoki ikusten duzu gurasoen baimena behar izatea?

HIZTEGI: Irudi: imagen; Giza-talde: grupo humano; Istilutsu: agitado, turbulento;


Bermatu: garantizar; Atal: parte; Erakutsi: mostrar; Zerikusi: relación; Ospetsu:
famoso; Apaindu: adornar; Eraldatu: transformar; Edertasun: belleza; Nortasun:
personalidad; Eraiki: construir; Saihestu: evitar; Arau: norma; Zuzen: correcto,
justo; Damutu: arrepentirse; Arrasto: huella, rastro; Ezabatu: borrar; Min egin:
hacer daño.

IDAZMEN 36

295
ETXEA ALOKATU EDO EROSI
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar
duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)
Horretarako, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu, nahi izanez
gero.
- Gero eta pertsona gehiago alokairuan bizi dira.
- Askoren ustez, gaur egungo lan merkatua dagoen moduan egonda,
merezi du alokairuan bizitzea.
- Azaldu alokairuan bizitzearen abantailuak eta desabantailak.

HIZTEGI: Aurkeztu: presentar; Alokairu: alquiler; Lan merkatua: mercado laboral;


Aurrezki: ahorro; Egonkor: estable; Alokatu: alquilar; Fidantza: fianza; Jabe:
dueño; Mailegu: préstamo; Partekatu: compartir; Gastu: gasto; Zerga: impuesto;
Ardura: responsabilidad; Maizter: inquilino; Jabetza: propiedad; Alokatzaile:
alquilador; Berritu: renovar; Eragozpen: molestia, incomodidad; Ahalbidetu:
posibilitar; Ondasun: bien; Onura: beneficio; Baldintzatu: condicionar.

IDAZMEN 37

296
PISUA PARTEKATU ALA EZ
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar
duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)
Horretarako, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu, nahi izanez
gero.
- Etxea partekatzekotan, jende askok bakarrik ikasle garaian egingo
luke.
- Azaldu etxea partekatzearen abantailak eta desabantailak.

HIZTEGI: Garestitu: encarecer; Partekatu: compartir; Alokatu: alquilar; Alokairu:


alquiler; Askatasun: libertad; Arduratsu: responsable; Eskarmentu: Experiencia;
Aberasgarri: enriquecedor; Ziurtasun: seguridad; Erretiro: jubilación; Diru-sarrera:
ingreso económico; Adineko: anciano; Bizikidetza: convivencia; Ikasle-egoitza:
residencia estudiantil; Etxebizitza: vivienda; Ordainketa: pago; Intimitate:
intimidad.

IDAZMEN 38
297
KIROLAREKIN OBSESIONATUTA GAUDE?
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar
duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)
Horretarako, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu, nahi izanez
gero.
- kirola egitea ona da, baina batzuek ez dute mugarik jartzen.
- Gero eta gimnasio gehiago dago.
- Asko bere burua arriskuan jartzeraino iristen dira.

HIZTEGI: Muga: límite; Barneratu: interiorizar; Jarduera: actividad; Kanporatu:


expulsar; Zoriontasun: felicidad; Ongizate: bienestar; Lagunarte: compañía;
Autoestimu: autoestima; Umore: humor; Obsesio: obsesión; Eskaintza: oferta;
Erakarri: atraer; Ahalegin: esfuerzo; Aldi berean: al mismo tiempo; Hortaz: por lo
tanto.

IDAZMEN 39

298
DIRUAK ZORIONTASUNA DAKAR?
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar
duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)
Horretarako, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu, nahi izanez
gero.
- Jende askok ilusio handia jartzen du kirol apostuetan eta loterian.
- “Diruak ez dakar zoriontasuna, baina laguntzen du” esaera
popularrarekin ados zaude?
- Diru gutxirekin bizi den jende zoriontsua badago. Zergatik?

HIZTEGI: Iragarki: anuncio; Agindu: Prometer; Erraztasun: facilidad; Esaera: dicho;


Ase: saciar(se), satisfacer; Behar: necesidad; Adiskidetasun: amistad; Gehitu:
añadir; Aberastasun: riqueza; Dirudun: rico; Nahastu: mezclar; Agian: tal vez.

IDAZMEN 40

299
DIETA ETA PRODUKTU MIRAGARRIAK
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar
duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)
Horretarako, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu, nahi izanez
gero.
- Argaltzeko produktu miragarrien salmentak areagotu dira.
- Azaldu zergatik daukaten arrakasta handia produktu hauek.
- Nutrizioan adituek diotenez, produktu hauek ez omen dute oinarri
zientifikorik.
- Azaldu produktu hauen arriskuak.

HIZTEGI: Miragarri: milagroso; Salmenta: venta; Areagotu: multiplicar, crecer;


Zentzu: sentido; Arrakasta: éxito; Mirari: milagro; Eskaini: ofrecer; Agindu:
prometer; Eraginkor: eficaz; Zuku: zumo; Emaitza: resultado; Bizkor, Agudo:
rápidamente; Bertan behera utzi: abandonar; Berreskuratu: recuperar; Argaldu:
adelgazar; Gantz: grasa; Jaki: comida; Ahalegin: esfuerzo; Oinarri: base; Gibel:
hígado; Giltzurrun: riñón; Bultzatu: impulsar; Irabazi: ganancia; Diru-iturri: fuente
de dinero; Bukaezin: inagotable; Zerrenda: lista; Goizerdi: mediodía; Gizen: gordo;
Engainatu: engañar.

IDAZMENA 41

300
“HELDUEN ERDIEK BAINO GEHIAGOK ESTRESA JASATEN DUTE
EDO JASAN DUTE”
Goiko titularra duen berri laburra irakurri duzu herriko aldizkarian.
Kopurua hain handia izateak zer prentsatua eman dizu: zerk eragiten
digu estresa (lanak, osasun arazoek, bikote-harremanak…)? Herrialde
garatuetako gaitza da bakarrik? Zer ondorio ekar diezaguke? Zer egin
dezakegu estresari aurre egiteko? Estresa kaltegarria al da beti?
Goiburu hori hartuta, euskaltegiko aldizkarirako artikulu bat idatzi
behar duzu. Eman zure iritzia. Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.

HIZTEGI: Balore: valor; Bakardade: soledad; Arrakasta: éxito; Tentsio: tensión;


Nagusitu: dominar; Ekidin: evitar; Aholku: consejo; Aztertu: analizar; Kanporatu:
sacar, expulsar, exteriorizar; Zailtasun: dificultad; Erlaxatu: relajar; Jarduera:
actividad; Lasaigarri: relajante; Baikortasun: optimismo; Konpentsatu, berdindu,
orekatu: compensar; Alderdi: aspecto; Ase: satisfacer, saciar; Asti: tiempo; Isolatu:
aislar; Atsegin: agradable; Baliagarri: útil; Atseden hartu: descansar; Botika:
medicina, fármaco.

IDAZMEN 42
301
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar
duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)
Gaia: Azaldu behar duzu zergatik daukaten hainbeste arrakasta
maitasun kontuez hitz egiten duten telebista programek.

HIZTEGIA: Teleikusle: televidente; Aritu: ocuparse; Irentsi: tragar; Osagai:


componente; Gorabehera: incidencia, altibajo, visicitud; Bizitasun: vitalidad,
viveza; Arrakasta: éxito; Hurbiltasun: cercanía; Gonbidatu: invitado; Aurkesle:
presentador; Izaera: carácter; Erakargarritasun: atractivo; Gozotasun: dulzura;
Liluratu: deslumbrar, fascinarse; Benetakotasun: veracidad, autenticidad;
Hutsune: vacio; Izen handi: fama; Gako: clave; Arakatu: indagar, registrar;
Nabarmendu: destacar; Ausardia: audacia, valor; Lotsa: vergüenza; Naturaltasun
osoz: Con total naturalidad.

302
IDAZMENA 43
HAURREN ESPLOTAZIOA HIRUGARREN MUNDUAN
“1998ko Munduko Kopan kirol-marka handi batzuen kontrako
kanpaina egin zen, hirugarren munduko lantegietan umerik ez
erabiltzeko. Horren ondorioz, herri askotako ekonomiak, behera
nabarmen egiteaz gain, milaka ume kale gorrian geratu ziren, eta
eskean edo prostituzioan hasi”.

Albistearen gaia kontuan hartuta, herriko aldizkarirako


artikulu bat idatzi behar duzu. Eman zure iritzia

Zure iritzia ematearekin batera, hirugarren munduko haurren


egoera zein den azaldu eta egoera hori arrazoitu. Gutxienez, 200
hitz idatzi behar dituzu.

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek


ere erabil ditzakezu:

- Munduaren erdia beste erdiaren kontura bizi da.


- Denok erosten ditugu hirugarren munduan egindako gauzak,
merkeagoak direlako.
- Umeak erabiltzeagatik salatuak izan ziren enpresak orain beren
irabazien zati bat gosearen kontrako kanpainetan gastatzen hasi
dira.
- Gaur egun “bidezko merkataritza” ere modan dago.

HIZTEGI: Zuzengabe: injusto; Irtenbide: solución; Zuzen: justo; Berdintzaile:


igualador; Lan baldintzak: condiciones laborales; Penagarri: penoso; Salatu:
denunciar; Esplotazio: explotación; Irabazi: ganancia; Eskulan: trabajo manual;
Heldu: adulto; Ikusgarri: vistoso; Jantzi: vestir; Zoragarri: maravilloso; Frogatu:
probar; Tamalgarri: lamentable; Hezkuntza: educación; Prostituzio: prostitución;
Urri: escaso; Ase: satisfacer; Ahalegin: esfuerzo; Erakunde: organización;
Enplegatu: emplear; Arautu: reglamentar; Erakutsi: Mostrar; Zeregin: tarea.

303
IDAZMENA 44
PIRATERIA ETA MARKA FALTSUAK

Guztira, Hego Euskal Herrian 50 milioi euroko galerak izan ziren


iaz softwarearen pirateriaren ondorioz eta, 200 lanpostu baino
gehiago sortzeari utzi behar izan zioten sektoreko enpresek. Baina
pirateria ez da softwarearen arloan soilik gertatzen, beste eremu
batzuetako marka handiek ere galera garrantzitsuak izan dituzte.

Albistea irakurri ondoren, herriko aldizkarirako artikulu bat


idaztea erabaki duzu. Eman zure iritzia

Zure iritzia ematearekin batera, pirateriaren eta kopia faltsuen


egoera ulertzeko arrazoiak eman. Gutxienez, 200 hitz idatzi behar
dituzu.

Irakurri duzun albisteari buruz iritzia emateko eta gaia


garatzeko, ondoko puntu hauek ere erabil ditzakezu:

⮚ Ulertzekoa da halakoak gertatzea? Zergatik?


⮚ Pirateriari esker musika CDak merkatu egin dira.
⮚ Gogorrago zigortu beharko lukete iruzurra. Horrela inork ez luke
ezer pirateatuko.
⮚ Pirateriaren eta kopia faltsuen atzean ere negozio indartsua dago.
⮚ Batzuek galtzen dutena beste batzuek irabazten dute.

HIZTEGI: Hedabide: medio de comunicación; Faltsu: Falso; Iruzur: fraude;


Nabaritu: notar, percibir; Aztertu: analizar; Sakon: Profundamente; Ahalegin:
esfuerzo; Kontsumitu: consumir; Balore: valor; Tamalgarri: lamentable; Galera:

304
pérdida; Kaleratu: despedir, expulsar; Eskubide: derecho; Jabe: dueño; Zilegi:
lícito; Herritar: ciudadano; Galant: enorme.

IDAZMENA 45 AUTORIK GABEKO EGUNA

Irailaren 22a “Autorik Gabeko Egun” izendatu zuen Europar


Batasunak. Urtean zehar, era horretako hainbat
kontzientziazio-kanpaina antolatzen dira, baina ez dago guztiz argi
gizartean duten eragina eta zentzua.

Aurreko albistea kontuan hartuta, euskaltegiko aldizkarian


argitaratzeko artikulua idatzi behar duzu.

Idatzi horretan, proposaturiko gaiaren aurrean duzun iritzia


azaldu behar duzu eta berau arrazoitu. Gutxienez, 200 hitz idatzi
behar dituzu.

Irakurri duzun pasarteari buruz iritzia emateko eta gaia


garatzeko, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:

⮚ Estatistiken arabera, gero eta ibilgailu gehiago dugu errepideetan


⮚ Hiri barruko joan-etorrietan bestelako garraio motak erabiltzeko
eskatzen digute
⮚ Herri txiki eta auzoetan, ordea, autoa erabiltzea ezinbestekoa da?
⮚ Garraio publikoa erabiltzeko oztopoak: prezioak, ordutegiak,
atzerapenak…
⮚ Eraginkorrak dira horrelako egunak?
⮚ Zein izan daiteke irtenbidea?

305
HIZTEGI: Ibilgailu: vehículo; Ospatu: celebrar; Ospakizun: celebración; Bigarren
eskuko: de segunda mano; Ekidin: evitar; Salmenta: venta; Askatasun: libertad;
Auto ilara: atasco; Oztopo: estorbo; inconveniente, obstáculo; Bidezko: justo;
Puntualtasun: puntualidad; Garraio: transporte; Alferkeria: vagancia; Kutsadura:
contaminación; Isuri: vertido; Klima-aldaketa: cambio climático; Itzel: enorme;
Errezeta: receta; Ingurumen: medio ambiente; Kaltetu: dañar; Energia kontsumo:
Consumo de energía.

IDAZMEN 46

Behean duzun egoera kontuan hartuta gutun bat idatzi behar duzu.
Gutuna idazteko koadroaren barruan dituzun 5 hizkuntz formak erabili
behar dituzu, zuk nahi duzun ordenan. Kontuan hartu nori idazten
diozun eta idazlanak gutxienez 200 hitzekoa izan behar duela.
(10 puntu)
Egoera:
Zure Udalak “Gazteen aisialdia” izenburupean hitzaldi batzuk antolatu
ditu. Zuk orain puri-purian dauden gazteen lokalen berri eman nahi
duzu. Idatzi herri aldizkarian gutun bat honako puntuak garatuz:
- Lokalen egoera deskribatu.
- Gazteen ohiturak azaldu.
- Auzokoekin harremanak argudiatu.
- Gazteen eskubideak eta betebeharrak.

HIZTEGI: Aisialdi: tiempo libre; Bizilagun: vecino; Elkarbizitza: convivencia;


Bermatu: garantizar; Arautu: reglamentar; Erabilera-baldintzak: Condiciones de
uso; Alokatu: alquilar; Bildu: reunir; Gorde: guardar; Ugaritu: aumentar; Kexa:
queja; Zikinkeria: suciedad; Segurtasun: seguridad; Zarata: ruido; Irtenbide:
solución; Lagungarri: de ayuda; Begirune: respeto; Ikuspegi: punto de vista;
Azpimarratu: subrayar; Adostasun: acuerdo; Saihestu: evitar; Araudi: reglamento;

306
Zeregin: tarea; Arau: norma; Zorrotz: severo; Jarraipen: seguimiento; Egiaztatu:
confirmar.

IDAZMENA 47

Gaur egun, oso tresna ezaguna da eskuko telefonoa edo telefono


mugikorra. Euskal Irrati Telebistak (EITB) gai hau aukeratu du hilabete
honetan, ikus- entzuleen iritziak biltzeko.
Hau da egin duen galdera: Nola erabiltzen dugu eskuko telefonoa?
Erantzunak Internet bidez idatziz bidaltzeko eskatu die ikus-entzuleei.
Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Badirudi, gaur egun, nahitaezkoa dela eskuko telefonoa erabiltzea.
Iritzia emateko, nahi baduzu, ondoko puntu hauek erabil
ditzakezu:
-Noiz, nola, zertarako erabiltzen duzun eskuko edo sakelako telefonoa
-Bizi daiteke/zaitezke telefono mugikorrik gabe?
-Zure inguruan ikusten duzuna (gazteak, haurrak…)
-Telefonoa erabiltzeko lehengo eta oraingo ohiturak alderatu
-Eskuko telefonoen abantailak eta desabantailak
-Telefono konpainien jokabidea, negozioa… Telefonoen gastua.
-Gomendioren bat telefonoak erabiltzeko orduan

307
HIZTEGI: Eguneroko errutina: rutina diaria; Dei: llamada; Sare sozialak: redes
sociales; Nabigatu: navegar; Eroso: cómodo; Eskuratu: conseguir; Entretenitzeko
tresna: herramienta para entretenerse; Onura: beneficio; Hutsune: hueco; Huts:
vacio; Konplexu: complejo; Barne-hausnarketa: reflexion interior; Tarte: hueco;
Aztertu: analizar; Baliagarri: útil; Alderdi: aspecto.

IDAZMEN 48

Gaia: Hiria etsai bihurtzen denean


Egoera: Udalak kultur etxe berria egiteko asmoa du, baina aurkeztu
duen proiektuan ez ditu zaindu ezinduei dagozkien eskubideak.
Udalaren ustez, ekonomiaren aldetik ezinezkoa da.
Egitekoa: Herriko aldizkarira zure iritzia bidaliko duzu, eta,
horretarako:
- Azaldu nolakoa den zure herria ezinduen mugikortasunari begira.
- Adierazi zure ustez merezi duen kultur etxea baldintza horietan
egitea.
- Proposa ezazu irtenbideren bat.
Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Egitekoari erantzuteko, nahi izanez gero, ondoko puntu hauek
erabil ditzakezu:
• Ezinduen eskubideak.
• Udalaren aurrekontua.
• Herritarron erantzukizuna.

308
HIZTEGI: Ezindu: incapacitado, minusválido; Desadostasun: desacuerdo; Baztertu:
marginar, arrinconar; Ikusezin: invisible; Oztopo: impedimento, estorbo; Itzel:
enorme; Mugikortasun arazoak: problemas de movilidad; Igogailu: ascensor;
Etxebizitza: vivienda; Espaloi: acera; Gurpil-aulki: silla de ruedas; Eskubide:
derecho; Aurrekontu: presupuesto; Mailegu: prestamo; Gizarteratu: integrar,
insertar; Elkarte: asociación; Borondate: voluntad.
IDAZMENA 49
LANEKO JAZARPENA, AGERI DENA BAINO GEHIAGO

“EAEko 30.000 behargin inguruk lanean jazarpen-egoerak


pairatzen dituzte. Horietako 14.000k presio psikologiko etengabea eta
egunerokoa bizi dute”.

Demagun, lantokiko ordezkari sindikala zarela eta gaiari buruzko


artikulua idaztea erabaki duzula sindikatuko kideei banatzen zaien
aldizkarirako.

Idatzi horretan, proposatutako gaiaren nondik norako nagusiak


azaldu, zeure iritzia eman eta arazoari aurre egiteko
proposamenak egin behar dituzu. Gutxienez, 200 hitz idatzi behar
dituzu.

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, nahi izanez gero,


ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:

⮚ Mobbing-a: lantokian beste lagun baten aurka egindako eraso


psikologiko sistematikoa.
⮚ Jazarpen-motak: oihuak, irainak, bete ezin diren epeak, lanik ez
309
ematea…
⮚ Erasotzaileak: nagusiak (%73), maila bereko lankideak (%15),
azpi-mailetako lankideak (%6) eta bezeroak (%6).
⮚ Ekonomia-krisiak laneko jazarpena areagotu duela ohartarazi dute
sindikatuek.
⮚ Ondorioak, prebentzio neurriak…

HIZTEGI: Lan jazarpen: acoso laboral; Jasan: soportar; Lan arrisku: riesgo laboral;
Lan esparruan: en el ámbito laboral; Botere: poder; Boteretsu: poderoso; Ahul:
débil; Eraso egin: agredir; Errentagarritasun: rentabilidad; Eraso: agresión, ataque;
Ospe: fama; Jaramon egin: hacer caso; Irain: insulto; Mehatxu: amenaza;
Egonkortasun: estabilidad; Bultzakada: empujón; Saihestu: evitar; Ahalegindu:
esforzarse; Autoestimu baxua: autoestima baja; Igarri: notar, acertar, adivinar.

IDAZMENA 50
GIZENTASUNA: KONTUAN HARTZEKO ARAZOA

Adituek diotenez, loditasunari eta gehiegizko pisuari buruzko


zifrak gero eta kezkagarriagoak dira gure artean. Izan ere, pisu
gehiegikeria gaixotasun kronikotzat har dezakegu, gure herrialdeetan
epidemia bihurtzeraino ia-ia. Espezialistek abisatu dutenez, ez dago
hain urruti gizenen herrialde bihurtuko garen eguna.

Testua kontuan hartuta, herriko kultur etxeak argitaratzen duen


aldizkarirako iritzi-artikulua idatzi.

Idatzi horretan, gaiaren aurrean duzun iritzia azalduko duzu eta


berau arrazoitu. Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.

Irakurri duzun pasarteari buruz iritzia emateko eta gaia


garatzeko, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:

⮚ Gurearen moduko gizarte batean hiritarren %20 gizentzat jo


daiteke

310
⮚ Ume eta gazteen artean, hirutik batek gehiegizko pisua du

⮚ Gizentzeko arrazoiak: genetika, sedentarismoa, gaixotasunak,


botikak…

⮚ Gehiegizko pisua, itxura kontua baino zerbait gehiago

⮚ Irtenbideak: ohiturak, dietak, ariketa fisikoa, botikak, kirurgia…

⮚ Egoera hobetzea: norbanakoaren aukera ala osasun arloko


erakundeen erantzukizuna?

HIZTEGI: Gizen: gordo; Gizentasun: obesidad; Heriotza: muerte; Nerabe:


adolescente; Biztanle: habitante; Elikatu: alimentar; Desoreka: desequilibrio;
Asaldura: transtorno; Minbizi: cáncer; Hazkunde: crecimiento; Zerikusi: relación;
Urrundu: alejar; Opil: bollo; Ordezkatu: sustituir; Freskagarri: refresco; Jatorriko:
de origen; Gantz: grasa; Leka: legumbre; Oinarri: base; Bilakatu: convertir.

IDAZMEN 51
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar
duzu. Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili
metaforaren bat. (20 puntu)
Gaia: GAZTERIA ETA LANA: LANGABEZIA
Gaia garatzeko, nahi izanez gero, ondoko puntu hauek erabil
ditzakezu:

1. Autonomia Erkidegoan langabezia izugarri igo da azken urteetan,


bereziki gazteen artean.
2. Zeintzuk dira gazteen langabeziaren kausak?
3. Zeintzuk dira irtenbideak? Atzerrira joan? Ikasten jarraitu?, ...

311
HIZTEGI: Langabezi: paro; Sorrera: origen; Hedatu: extender; Sumatu: percibir,
notar, sospechar; Langabezia tasa: tasa de paro; Galant: enorme; Sakon:
profundo; Hausnarketa: reflexión; Berrikuntza: innovación; Goi-teknologia: alta
tecnología; Herritar: ciudadano; Jokabide: comportamiento; Aztertu: analizar;
Jarrera: actitud; Azaleko balioak: valores superficiales; Ustelkeria: corrupción;
Ustel: corrupto; Itxaropen: esperanza; Erronka: reto; Baikor: optimista; Nahi:
deseo; Elkartasun: solidaridad; Sormen: creatividad; Malgutasun: flexibilidad.

IDAZMENA 52
Eginkizuna: 
Idatz iezaiozu eskutitza dagokionari. Zure atari aurrean bidegorria
jarri nahi dute eta oso kezkatuta zaudete zu eta beste auzoko batzuk,
istripu-iturri izango dela pentsatzen duzuelako. 

312
Zuzendari andrea,
Oso kezkatuta gaude gure auzoan egin nahi diguten bidegorria dela
eta. Honek izango lituzkeen ondorio kaltegarriak azaltzeko eta beste
aukera batzuk proposatzeko idazten dizut. Lehenengo eta behin,
bidegorria egingo balute,….

HIZTEGI: Bizi-kalitatea: calidad de vida; Aisialdi: tiempo libre; Murriztu: disminuir;


Ibilbide: recorrido; Banatu: dividir; Eremu: terreno, superficie; Desagerpen:
desaparición; Ekimen: iniciativa; Oinezko: peatón; Buruhauste: quebradero de
cabeza; Aurrera eraman: llevar a adelante; Areagotu: aumentar; Galera: pérdida;
Egokitasun: idonidad; Atzealde: parte trasera; Leku aproposa: lugar adecuado;
Kokatu: instalar; Zabalera: anchura; Dezente: aceptable, bastante; Atari: portal;
Txirrindulari: ciclista.

IDAZMEN 53
UNIBERTSITATERA JOAN ALA LANBIDE BAT IKASI
ZER GOMENDATUKO ZENUKE?

Eman zure iritzia.


Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.

313
Iritzia emateko, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
- Aukera bakoitzaren alde onak eta txarrak
- Gaurko ikuspegia eta iraganekoa
- Gazteen nahiak eta gurasoenak
- Lan merkatua, enpresen eskaera, krisia…
- Unibertsitateko formazioa
- Zure gomendioa baten edo bestearen alde

HIZTEGI: Derrigorrezko hizkuntza: educación obligatoria; Aintzat hartu: tomar en


consideración; Aztertu: analizar; Gaitu: competente; Ahalegin: esfuerzo; Ogibide:
profesión; Oreka: equilibrio; Eskaini: ofrecer; Eskaintza: oferta; Eskaera: demanda;
Lan merkatu: mercado laboral; Eskas: escaso; Presio: presión; Asmatu: acertar.

IDAZMENA 54
NOIZ ALDE EGIN BEHAR DUTE SEME-ALABEK ETXETIK?

“Espainiako estatuan lanean ari diren 25 eta 30 urte bitarteko


gazteen %60 inguruk ez du oraindik gurasoen etxetik hegaz egin”.

Albistearen gaia kontuan hartuta, gazte aldizkari baterako


314
artikulua idatzi behar duzu.

Zure iritzia ematearekin batera, azaldu zein garaitan alde


egin beharko luketen seme-alabek gurasoen etxetik eta zehaztu
horren arrazoiak. Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.

Irakurri duzun albisteari buruz iritzia emateko eta gaia


garatzeko, ondoko puntu hauek ere erabil ditzakezu:

⮚ Zergatik ez dute lehenago alde egiten?


⮚ Zer egin beharko litzateke etxetik lehenago alde egiteko?
⮚ Gurasoak dira seme-alabak etxetik joaterik nahi ez dutenak.
⮚ Belaunaldien arteko aldea gero eta txikiagoa da.
Atzerrian beste ohitura batzuk dituzte.

HIZTEGIA: Alderatu: comparar; Joera: tendencia; Bideratu: encaminar; Urri:


escaso; Lan-baldintzak: condiciones laborales; Ikaragarri: muchísimo,
tremendamente; Nabarmendu: destacar; Eskuratu: conseguir; Luzatu: alargar;
Burutu: llevar a cabo, terminar; Nabaritu: notar; Lan-eskaintza: oferta laboral;
Bizimodu: modo de vida; Bizileku: vivienda; Urruti: lejos; Partekatu: compartir.

IDAZMEN 55

Euskaltegian argitaratzen den aldizkari batean, eztabaidak egiteko eta


iritziak biltzeko atal bat ireki dute.
Aste honetako gaia hau da: Non geratu dira garai bateko jokaera
eta manera onak?

315
Artikulu bat idatzi zure iritzia emateko.
Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Zure iritzia idazteko, nahi baduzu, ondoko puntu hauek erabil
ditzakezu:
- Lehengo ohitura eta manera onak zeintzuk ziren? Eta oraingoak? - - -
Kalean zer ikusten da?
- Familietan nola jokatzen da? Gurasoekin? Zaharrekin? Haurrekin?
- Eskoletan? Irakasleekin? Ikaskideekin?
- Gazteek elkarren artean? Helduekin?
- Agintariekin…? Zer hobetu da? Zer galdu da?
- Zein dira zuretzat manera edo jokabide onak? Eta txarrak?
- Zer aldatuko zenuke? Zer ez?

HIZTEGI: Mutur: extremo; Arlo: sector, ámbito; Aurreratu: avanzar; Begirune:


respeto; Egoitza: residencia; Estu: estrecho; Jokatu: comportarse; Balore: valor;
Banatu: separarse; Jokaera, jokabide: comportamiento; Arduradun: responsable;
Nabarmen, nabari: evidente; Iragarki: anuncio; Itxuraldatu: transformar;
Ahultasun: debilidad; Heziketa: educación; Mozorrotu: disfrazar; Gabezi: carencia;
Ezkutatu: ocultar; Muga: límite; Trebetasun: habilidad; Min egin: hacer daño;
Adierazpen: expresión; Gizaki: ser humano.

IDAZMEN 56

Euskaltegiko aldizkari elektronikoan albiste baten inguruko iritziak bildu


nahi dituzte. Gutxienez, 200 hitz idatzi behar dituzu.
Albistea hau da: Zabalik zegoen azken zinema-areto handia itxiko
dute datorren hilean

316
Idatzi zure iritzia. Horretarako, zure esperientzian edo ingurukoenean
oinarrituta, ondoko puntu hauek erabil ditzakezu:
- Zergatik itxi dira garai bateko areto handiak? Zer galdu da?
- Gaur egun jende gutxiago joaten da zinemara? Zergatik?
- Zein aukera berri dauzkagu orain?
- Zein dira abantailak eta desabantailak?
- Nolakoa izango da etorkizuna? Nola aldatuko dira gure ohiturak?

HIZTEGI: Zinema-areto: sala de cine; Zabalik: abierto; Iraun: permanecer,


durar; Hedatu: extender; Eroso: cómodo; Ohitura aldaketak: cambios de
costumbres; Bizimodu: modo de vida; Gustu: gusto; Merkataritza gune:
centro comercial; Asti: tiempo; Desagertu: desaparecer; Erosketa: compra;
Kultura eskaintza: oferta cultural; Bezero: cliente; Berreskuratu: recuperar.

IDAZMENA 57

Oharrak: Garbi idatzi eta saiatu letra garbia egiten. Gogoratu


gutxieneko hitz kopurua bete behar duzula. Idazteko boligrafoa erabili.
Egitekoa:
Zuzendariari gutuna. Auzoko / herriko aldizkarira gutuna bidali.
317
Egun batzuk eman dituzu oporretan. Era guztietako arazoak izan
dituzu, bai bidaian zehar eta baita egon zaren lekuan ere. Bidaia
agentzian erreklamazioa egin duzu, baina ez dizute kasurik egin. Orain
gertatutakoa salatu nahi duzu eta herriko edo auzoko aldizkari batera
gutuna idaztea bururatu zaizu.
Auzoko aldizkariak irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Helbide
honetara bidali behar dira, izena eta herria adierazita: Auzoko
aldizkaria, kale nagusia, 35667. iritzia@auzoko.info
Gutxienez 200 hitz idatzi behar dituzu.

HIZTEGI: Erdigune: centro; Eskaintza: oferta; Kokatu: localizar, situar; Arduradun:


responsable; Irteera: salida; Erreklamazio, kexa: reclamación; Eragozpen:
molestia, incomodidad; Epaitegi: juzgado; Eskubide: derecho; Bidaiari: Viajero;
Istorio: historia, relato.

IDAZMENA 58

PUBLIZITATEA: PRODUKTU ONA EDUKITZEA BEZAIN


GARRANTZITSUA DA ONDO SALTZEN JAKITEA

“Produktua erosteko aholkua ematetik, hori erosten duenaren


318
balioa nabarmentzera pasatu da publizitatea. Gaur egun ez da
nahikoa produktu ona eta kalitate bikainekoa ekoiztea; garrantzi
handiagoa hartu du iragarkiak batzuetan.”

Gai hori abiapuntu hartuta, gazte-aldizkari baterako


artikulua idatzi behar duzu.

Zure iritzia ematearekin batera, publizitateak nola saltzen


duen eta guk zergatik erosten dugun azaldu. Gutxienez, 200
hitz idatzi behar dituzu.

Irakurri duzun albisteari buruz iritzia emateko eta gaia


garatzeko, ondoko puntu hauek ere erabil ditzakezu:

⮚ Iragartzen ez den produktua ez da saltzen.


⮚ Publizitateak edozein bide erabiltzen du jendea erostera bultzatzeko.
⮚ Publizitatea eta iruzurra. Gezurrik esaten da iragarkietan?
Itxura fisikoa eta publizitatea. Iragarki sexistak.

HIZTEGI: Iragarki: anuncio; Iruzur: fraude; Erakarri: atraer; Irudimen: imaginación;


Iraun: durar, permanecer; Hazkunde: crecimiento; Erakargarritasun: atracción,
atractivo; Ahalmen: capacidad; Gehiegizko: excesivo; Azaleko balioak: valores
superficiales; Hazi: crecer; Botere: poder; Balioztatu: valorar; Arlo: sector, campo,
área.

IDAZMENA 59
ABENTURA-KIROLAK, ARRISKUAREKIN JOLASEAN

Gero eta gehiago dira arrisku-kirolak edo abenturakoak egitera


319
ausartzen diren pertsonak. Izan ere, abentura eta izadiaren indarren
aurkako erronka gisa hartzen diren kirol hauek arrakasta handia izan
dute azken hamarkadetan. Hala ere, ‘moda‘ honek badu bere alderdi
negatiboa: urtero pertsona mordoxka hiltzen dira kirol-jarduera horiek
egiten. Hori dela eta, segurtasuna ezinbesteko faktorea da inolako
arazorik gerta ez dadin.

Javier Agirre, zientzia.net,


2004-07-01

Gai hori kontuan hartuta, herriko aldizkarirako artikulu bat idatzi


behar duzu. Eman zure iritzia.

Zure iritzia ematearekin batera, abentura-kirolen aldeko eta


kontrako ikuspegiak ere azaldu. Gutxienez, 200 hitz idatzi behar
dituzu.

Albiste horiei buruz iritzia emateko eta gaia garatzeko,


ondoko puntu hauek ere erabil ditzakezu:

⮚ Asko dira izen horren azpian biltzen diren kirolak: zubi-saltoa,


arroila-jaitsiera, eskalada…
⮚ Arrisku-kirolak, zertarako? Egunerokotasunetik ihes egiteko,
estresa arintzeko…
⮚ Kirol hauen aldekoa/kontrakoa zara? Zergatik?
⮚ Non dago kirol hauen muga? Nork kontrolatu beharko lituzke?
⮚ Segurtasun-neurriak: aseguru-polizak, osasun-kontrolak,
monitoreak, ekipamendua…
⮚ Euskal Herria leku aproposa da halakoak egiteko?

HIZTEGI: Arrisku-kirol: deporte de riesgo; Zale: aficionado; Zirrara: emoción;


Jarduera: actividad; Erorketa: caida; Arroila: cañón; Alderdi: aspecto;
Jende-mordo: un montón de gente; Prebenitu: prevenir; Nabarmendu: destacar;
Trebe: hábil; Eskarmentu: experiencia; Eskaini: ofecer; Ekipamendu:
equipamiento; Ezagutza: conocimiento; Sorospen: socorro; Arin: leve; Gizaki: ser
humano; Jakin-min: curiosidad; Prestakuntza: preparación.

320
IDAZMEN 60

Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili metaforaren
bat. (20 puntu)
Gaia: Erantzun behar diozu hurrengo galderari: TEKNOLOGIAK
ASKATU EGITEN AL GAITU?

HIZTEGI: Garatu: desarrollar; Zehatz: concreto; Ase: satisfacer; Gailu: aparato;


Desegoki: inadecuado; Mendekotasun: dependencia; Pairatu: sufrir; Lanordu: hora
de trabajo; Nagusi: jefe; Bezero: cliente; Mezu: mensaje; Deia: llamada; Eskaini:
ofrecer; Ezarri: establecer; Ugaritu: aumentar; Hazi: crecer; Erabiltzaile: usuario;
Murriztu: disminuir; Atseden: descanso; Aisialdi: tiempo libre; Oker: equivocado;
Argigarri: clarificador; Muga: límite; Gako: clave; Zeregin: tarea.

317
IDAZMENA 61

Oharrak: Garbi idatzi eta saiatu letra garbia egiten. Gogoratu gutxieneko
hitz kopurua bete behar duzula. Gutxienez 200 hitz idatzi behar dituzu.
Idazteko boligrafoa erabili (zirriborroetarako arkatza erabil dezakezu).
Egitekoa: Bankuko/kutxako zuzendariari gutuna idatzi.
Honako albistea irakurri duzu egunkarian: Euskadiko Kutxako 1.000
kreditu txarteletik gora kopiatu dituzte faltsutzaile batzuek
Bankuko ordain-agiria etxera iritsi, eta gastu oso bitxiak aurkitu dituzu.
Ohartu zara txartelen iruzur horretako kaltetuetako bat zarela. Oso
kezkatuta zaude, eta haserre. Zer gertatuko ote da kendu dizuten
diruarekin?
Azaldu, besteak beste, zer gertatu zaizun, emandako urratsak,
xehetasunak eman, gertaera salatu, argibideak, erantzukizuna eta
konponbidea eskatu…

HIZTEGI: Bezero: cliente; Kreditu-txartel: tarjeta de crédito; Soldata: Sueldo;


Aurrezki: ahorro; Faltsutzaile: falsificador; Susmatu: sospechar; Kaltetu: dañar,
perjudicado; Baliogabetu: invalidar; Eskaera: petición.

318
IDAZMENA 62
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili metaforaren
bat. (20 puntu)
Gaia: Erantzun behar diozu hurrengo galderari: TURISMOA MUGATU
BEHAR LITZATEKE?
Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere
erabil ditzakezu:

1. Zure herri edo hirian nabari duzu turismoa handitu dela? Ondorioak
onerako ala txarrerako izan dira? Azaldu zer ondorio positibo eta
kaltegarri ekartzen ditu turismoak
2. Turismoa mugatzeko neurririk hartu beharko litzateke? Donostiako
udalean bezala, pisu turistikoak arautzea, neurri egokia da?
 Ondorio batzuk:
 
-    Zarata eta zikinkeria gehiago.
-    Ekonomia indartzeko aukera ugari: zerbitzu-lanpostu gehiago.
-    Bertako eta inguruko etxebizitzen prezioak eta alokairuak garestiago.
-    Zerbitzu gehiago: garraioa, esaterako.
-    Bertan bizi direnen bizi-kalitatean aldaketak.
-    Paisaiaren aldaketa.

HIZTEGI: Mugatu: limitar; Muga: límite; Gorakada, Hazkunde: subida, ascenso,


crecimiento; Garapen: desarrollo; Helmuga: destino; Lanpostu: puesto de trabajo;
Ondare: patrimonio; Erakarri: atraer; Bertako: nativo, autóctono; Arrotz: extraño,
ajeno, forastero; Oihartzun: eco; Gune: zona; Komunikabide: medio de
comunicación; Eskubide: derecho; Gora egin: subir; Arau: norma; Urratu:
quebrantar, infringir, rasgar; Dirutza: dineral; Zerga: impuesto; Oreka: equilibrio;
Kudeatu: gestionar; Biztanleria: población; Jasangarri: sostenible, tolerable,
soportable; Ekidin: evitar; Ezarri: establecer, implantar, imponer; Onura: beneficio;
Paregabe: excepcional, extraordinario; Altxor: tesoro; Nortasun: personalidad;
Babestu: proteger.

319
IDAZMENA 63
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Gaia: JOKORAKO ADIKZIOA: ONLINE APOSTUAK.

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

a. Azaldu zergatik daukaten hainbeste arrakasta horrelako jokoek.


b. Ezagutzen duzu kasuren bat?
c. Zentzuk dira adikzio honen ondorioak?
d. Zer egin daiteke arazo honi aurre egiteko? Eman irtenbideren bat.

HIZTEGI: Jaurlaritza: Gobierno vasco; Makina txanponjale: maquina tragaperra;


Zaletasun: afición; Erakarri: atraer; Erakargarri: atractivo; Zorizko joko: juegos de
azar; Txertatu: insertar; Larritu: preocuparse; Arrisku: riesgo; Eragin: provocar;
Adikzio, Mendekotasun, Menpekotasun: adicción; Gailu: dispositivo; Apustu egin:
apostar; Ugaritu: aumentar; Eskuratu: conseguir; Pribatutasun: privacidad; Zori:
suerte, azar, fortuna; Berehalako: inmediato; Sustatu: promover, impulsar;
Nerabezaro: adolescencia; Autoestimu: autoestima; Objektibo: objetivo; Jabetu:
darse cuenta.
320
IDAZMENA 64
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili metaforaren
bat. (20 puntu)
Gaia: GIZON ETA EMAKUMEEN ARTEKO BERDINTASUNA.

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

- 1901ean Nobel Sariak sortu zirenetik, 847 gizonek eta 48 emakumek jaso
dute saria.

- Zein eremutan nabaritzen da gizon eta emakueen arteko


diskriminazioa?

- Etxeko lanak eta zaintza-lanak behar bezala banatzen dira?

- Emakumeak sartzen dira lan-merkatuan gizonezkoen baldintza bereetan?


HIZTEGI: Erakunde: organización; Ibilbide: trayectoria, recorrido; Saridun: premiado;
Hezi: educar; Eskubide: derecho; Aldarrikatu: reivindicar; Penagarri: penoso;
Areagotu: aumentar; Eremu: modelo; Zaintza-lan: trabajo de cuidar; Banatu:
distribuir; Adineko: anciano; Mendekotasun egoeran: en situación de dependencia;
Familia-zamak: cargas familiares; Lan-merkatu: mercado laboral; Osagarri:
complemento; Erronka: reto; Bidelagun: compañero de viaje.
321
IDAZMENA 65
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Gaia: KLIMA ALDAKETA

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

- Nabaritzen da jadanik klima-aldaketa? Azaldu klima-aldaketaren


ondorioak.

- Nori dagokio neurriak hartzea? Azaldu ahalezko neurriak klima-aldaketa


geldiarazteko.

- Zer egin dezakegu herritarrok gure eguneroko ohituretan arazo honi aurre
egin ahal izateko.
- Zergatik ez da behar bezala arreratzen klima-aldaketaren kontrako borrokan?

HIZTEGI: Deigarri: llamativo; Herritar: ciudadano; Ingurumen: medio ambiente;


Eusko Jaurlaritza: Gobierno Vasco; Paisaia: paisaje; Ahalegin: esfuerzo; Ekidin:
evitar; Erregai fosil: combustible fósil; Berotegi-efektua: efecto invernadero;
Areagotu: aumentar; Lehorte: sequía; Bero-bolada: temporada de calor; Urtaro:
estación; Eskasa: escaso; Laborantza: agricultura; Itsaso-maila: nivel del mar;
Geldiarazi: detener; Energia berriztagarri: energía renovable; Garatu: desarrollar;
Isuri: verter; Isurketa: vertido; Ahalbidetu: posibilitar; Kutsatu: contaminar; Zerga:
impuesto; Ezarri: imponer, establecer; Birplanteatu: replantear; Irtenbide: solución;
Garraio publikoa: transporte público; Berogailu: calefacción; Iraun: durar; Erosketa:
compra; Gako: clave; Aitortu: confesar; Erosotasun: comodidad; Bertako
produktuak: producto autóctono, nativo; Ardura: responsabilidad.
322
IDAZMENA 66
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili metaforaren
bat. (20 puntu)

Gaia: Erantzun behar diozu hurrengo galderari: ANIMALIAK ETXEAN BAI


ALA EZ?

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

- Zeri erreparatu behar diogu etxera animalia bat eramateko erabakia


hartzeko orduan?

- Azaldu zeintzuk diren maskotak etxean edukitzearen abantailak.

- Maskota bat etxean edukitzeak ardura handia dakar. Zeintzuk dira?

- Zeintzuk dira animalia aproposenak etxean izateko?


HIZTEGI: Eztabaida: discusión; Dortoka: tortuga; Etxeratu: llevar a casa; Areagotu:
aumentar; Trebatu: ejercitar, adiestrar; Maitasun: amor; Baldintza(rik) gabeko:
incondicional; Bakardade: soledad; Onura: beneficio; Ardura: responsabilidad;
Babes: protección; Elkarte: asociación; Nabarmendu: destacar; Izaki: ser; Bizidun:
vivo; Inguru: medio; Egokitu: corresponder; Gaitzetsi: desaprobar, condenar;
Bizi-baldintzak: condiciones de vida; Lege: ley; Behartu: obligar; Txerto: vacuna;
Adostasun: acuerdo; Bermatu: garantizar.
323
IDAZMENA 67
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo. Ez etsi eta erabili metaforaren
bat. (20 puntu)

Gaia: ALKOHOLA ETA GAZTEAK

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

- Gazteek zer egin dezakete beren aisialdian? Botiloiez aparte ba al dute beste
aukerarik?
- Botiloiengatik gazteei isunak jartzea neurri egokia al da? Zein beste neurri
hartuko zenuke?
- Zergatik edaten dute gazteek? Zein dira, zure ustez, arrazoi nagusiak?
- Zeintzuk dira gehiegi edatearen ondorioak?

HIZTEGI: Ikerketa: investigación; Adingabe: menor de edad; Denbora tarte: intervalo


de tiempo; Bizikidetza: convivencia; Xahutu: despilfarrar; Nerabe: adolescente;
Baieztatu: afirmar; Imitatu: imitar; Ekintza: actividad, acto; Edan, Edabe: bebida;
Ospakizun: celebración; Burmuin, garun: cerebro; Zabaldu: abrir; Muga: límite;
Jabetu: darse cuenta; Gutxitu: disminuir; Aisialdi: tiempo libre; Inplikazio:
implicación.
324
IDAZMENA 68
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.

Gaia: PENTSIO DUINAK

Egoera: Komunikabideetan pentsio duinen alde egiten ari diren


mobilizazioen berri jakin duzu, eta gaia interesgarria ikusi duzunez, honi
buruzko iritzia ematea pentsatu duzu. 
  Egitekoa: Idatzi zure iritzia herriko aldizkarian argitaratzeko.
Horretarako:
- Adierazi zer egoera bizi duten gaur egun pentsiodun askok.
- Garrantzitsua al da pentsio-sistema publiko baten alde egitea? Adierazi
zergatik eta azaldu zer ondorio dituen pentsio-sistema publikoa ez
bermatzeak.
- Proposatu pentsiodunen egoera hobetzeko zer egin daitekeen.   

Hiztegi: Hilabete-bukaera: fin de mes; Pentsio: pensión; Duin: digno; Bermatu:


garantizar; Erretiro hartu: jubilarse; Kezkagarri: preocupante; Latz: severo, duro,
austero; Pentsiodun: pensionista; Alargun: viuda; Ongizate: bienestar; Ziurtatu:
asegurar; Bidezkoa: justo; Pentsio-sistema: sistema de pensiones; Erretiro:
jubilación; Kotizatu: cotizar; Gaitasun: capacidad; Oinarrizko eskubideak: derechos
fundamentales; Aldarrikapen: reclamación; Aldarrikatu: reclamar, reivindicar;
Mobilizazio: movilización; Gizarte-segurantza: seguridad social; Aberastasun:

325
riqueza; Kudeatu: gestionar; Aurrekontu: presupuesto; Banatu: repartir; Borondate:
voluntad; Baliabide: recurso.

IDAZMENA 69
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Gaia: Erantzun behar diozu hurrengo galderari: BAKARDADEA.

Erresuma Batuan 9 milioi pertsona bakarrik bizi dira eta bakardade horrek
sortzen dituen arazo larriak ikusita, bertako gobernuak arazoari irtenbidea
aurkitzeko erabaki bitxia hartu du.
Bakardadearen zergatia aztertu ondoren, Bakardadearen Ministerioa sortzea
erabaki du Erresuma Batuko gobernuak. Estatu-I ministerio horrek ahalegin
berezia egingo du boluntario, ekintzaile, enpresa eta parlamentuko taldeen
laguntzaz jendearen arteko harremanak indartzeko.

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

- Uste duzu bakardadea gure gizartean dagoen arazo larrienetako bat


dela?

- Azaldu zeintzuk diren bakardadearen kausak eta ondorioak.

- Uste duzu bakardadeak alderdi positiboak dituela?

- Errazago sentitzen da bakardadea hiri handietan?

Hiztegi: Erresuma Batuan: Reino Unido; Ahuldu: debilitar; Erakunde: institución; Erraztu:
facilitar; Hauskor: frágil; Eginkizun: tarea; Kide: miembro; Behartu: obligar; Ingurumen:
326
entorno; Joera: tendencia; Tarteka: de vez en cuando; Barne: interior; Isolatu: aislar; Gaitz:
enfermedad; Lotu: unir; Isolamendu: aislamiento; Izaki: ser; Gizaki: ser humano; Oro: todo;
Ongizate: bienestar.

IDAZMENA 70
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.

Gaia: Erantzun behar diozu hurrengo galderari: TREBETASUN SOZIALAK

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

- Uste duzu trebetasun sozialak falta zaizkigula?

- Uste duzu trebetasun sozialak garrantzitsuak direla? Azaldu zergatik.

- Zeren zain gaude beste pertsonekin konektatzeko?


- Azaldu gaur egun garrantzitsuak diren trebetasun sozialak.

HIZTEGI: Bakardade: soledad; Gizarteratu: integrarse en la sociedad; Trebetasun: habilidad;


Landu: cultivar; Hizketa, Solasaldi: conversación; Baztertu: marginar; Hanka sartu: meter la
pata; Aldameneko: vecino, prójimo, el de al lado; Leial: leal; Mutur: extremo; Lotura:
relación, conexión, enlace; Izutu: asustar, espantar; Gabezi: carencia; Inguruko: los de
alrededor; Jakin: concreto; Nahi: deseo; Premia: necesidad; Gainerako: restante, los demás;
Irribarre egin: sonreir; Begirada: mirada; Gizaki: ser humano; Aitortu: confesar; Akats:
327
error, defecto; Ezkutatu: ocultar; Ahulezi: debilidad; Seinale: señal; Aztertu: analizar;
Alderdi: aspecto; Kontraeraso: contrataque, contraatacar; Preziatu: apreciado, valorado,
apreciar, valorar; Ongizate: bienestar; Izaki: ser.

IDAZMENA 71
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.

Gaia: Erantzun behar diozu hurrengo galderari: OKUPEN MOGIMENDUA.

Okupa talde bat Urretxuko Santa Kutz hotelean sartu da. Eta gaiak herrian zalaparta
eragin duenez, honako idatzia egin dute.
“Azken urteotan hutsik egon den Santa Kutz etxea biziberritzen ari den gazte taldea gara.
2016ko abuztuan Urretxu-Zumarragako lagun talde bat herrian bizitzeko etxebizitza bila hasi
ginen. Alokairu altuak, hipotekak… segituan ohartu ginen etxebizitza baten aukera ez
dagoela denon esku.
Honen aurrean, bide berri bati ateak ireki nahian, hutsik zeuden etxeak begiratzen hasi
ginen. Ohartu ginen gure herrian pentsatzen genuena baino etxe huts gehiago daudela, eta
hauen egoerak urteak aurrera egin ahala okerrera egin duela. 
Santa Kutz da urte hauetan hutsik egon den etxeetako bat. Hau dela eta, sartu garen
momentuan hezetasunak hartuta, sabai zatiren bat erorita, ateak hautsita, kanpoko parking
eta sarrera guztiak zaborrez beterik, etab. aurkitu ditugu.
Gure asmoa etxebizitza arazoari irtenbideak eraikitzeaz gain, etxe hau arduraz zaintzea da,
bertako bizilagunak errespetatuz eta ahal dugun heinean herriari eskaintza ezberdinak
zabalduz. Oraingoz, bertan garbiketa lan itzela burutu dugu eta konponketa lanetan ari
garen arren edonor gonbidatzen dugu etxea ikustera. Amaitzeko, eskerrak eman nahi
dizkiegu bizilagunei, gurekin izan duten jarrera eta adeitasunagatik. Gure berri izango
duzuelakoan. Ondo izan!!”
Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere
erabil ditzakezu:

- Irtenbide egokia da etxe bat okupatzea?


- Okupazioak dituen abantailak eta/edo alde ilunak aipatu.  
- Etxebizitza duina eskuratzeko dauden arazoak azaldu. 
- Zein beste irtenbide egon daiteke?

HIZTEGI: Zintzo: honesto; Idatzi: escrito; Huts: vacio; Etxebizitza: vivienda; Irtenbide:
solución; Duin: digno; Bermatu: garantizar; Paradoxa: paradoja; Eskuratu: conseguir;
Elkarlan: trabajo en equipo; Sustatu: impulsar; Garatu: desarrollar; Jabetza pribatu:
propiedad privada; Jabe: dueño; Berreskuratu: recuperar; Okupatzaile: ocupante; Eraikin:

328
edificio; Elkarbizitza: convivencia; Emantzipatu: emancipar(se); Delitu: delito; Gizaki: ser
humano.

IDAZMENA 72
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Gaia: Erantzun behar diozu hurrengo galderari: Familia gurasobakarra
osatu nahi dut.
EGOERA
Hainbat bikotekide izan badituzu ere, une honetan ez daukazu inor zure
bihotzean. Laster 40 urte beteko dituzu eta haurrak izan nahi dituzu.
Hainbat aukera aztertu ondoren, intseminazio artifizialaren bidea
aukeratzea erabaki duzu.
EGINKIZUNA
Idatzi gutuna senideei, xede izanik hartutako erabakiaren berri ematea,
familia gurasobakarra osatzeko erabakiaren aldeko argudioak ematea eta
zure erabakia errespetatzeko eskaria egitea.

HIZTEGI: Sasoi: época; Harritu: asombrarse; Larritu: preocuparse; Haurdun: embarazada;


Jokatu: comportarse; Senide: pariente; Bikotekide: pareja; Konprometitu: comprometerse;
Aztertu: analizar; Baztertu: despreciar, marginar, dejar a un lado; Traba: traba, estorbo,
329
impedimento; Berba egin: hablar; Aitortu: confesar; Babestu: apoyar, amparar, proteger;
Zorion: felicidad; Oniritzi: aprobación; Etxeko: familiar; Bideratu: tramitar; Gorabehera:
incidente; Xanpain: champán; Topa egin: brindar.

IDAZMENA 73
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo.
Gaia: Erantzun behar diozu hurrengo galderari: Mugikorrak eta adin
txikikoak.

Egoera: Aurtengo ikasturtetik aurrera, zure seme-alaben ikastetxean


zenbait eduki lantzeko mugikorra edo tableta eramatea beharrezkoa
izango dela jakin duzu. 5. mailakoek ere beharrezkoa izango omen dute
tableta edo mugikorra eramatea zenbait klasetan. Zu ez zaude horrekin
ados, adin txikikoek zenbait teknologia erabiltzea arriskutsua ikusten
baituzu. Gaiarekin oso kezkatuta zaude.
Eginkizuna: Ikastetxeko gurasoen elkarteko arduradunaren izenean,
idatzi gutuna ikastetxeko zuzendariari, hartu duten erabakiarekin zure
desadostasuna eta kezka agertzeko. Azaldu zure kezkaren arrazoiak eta
baita umetatik horrelako teknologiak erabiltzean zer nolako arriskuak sor
daitezkeen eta zer egin beharko genukeen arrisku horietatik babesteko.

HIZTEGI: Guraso elkarte: asociación de padres; Ardura: responsabilidad;


Erabilera: uso, utilización; Babestu: proteger; Eginkizun: tarea; Hausnarketa:
reflexión; Aurreikusi: prever; Sakelako: móvil; Menpekotasun: dependencia;
Ugaritu: aumentar; Zuhur: prudente, prudentemente; Mugatu: limitar; Oker:
330
equivocado; Betebehar: función; Funtsezko: primordial, fundamental;
Hezitzaile: educador; Adin txikiko: menor de edad; Irakatsi: enseñar.

IDAZMENA 74
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Gaia: Erantzun behar diozu hurrengo galderari: Emakumeak
apaingarri gisa
Egoera: Urtero bezala, San Joan jaien ospakizunen artean,
txirrindulari-lasterketa bat antolatu du zure herriko udalak. Urtez urte,
sari-banaketa egiteko garaian, neska gazteak igo izan dira podiumera
irabazleei lore-sortak banatu eta muxu ematera.
Eginkizuna: Herriko talde feministaren izenean, idatzi gutuna herriko
kultura-zinegotziari, xede izanik honelako ekitaldietan emakumeak
apaingarri gisa erabiltzearekin desadostasuna adieraztea, aurrerantzean
horrelakorik ez gertatzeko argudioak ematea eta egoera konpontzeko
proposamenak egitea.

HIZTEGI: Sari-banaketa: reparto de premios; Txirrindulari-lasterketa: carrera


ciclista; Harrera: recibimiento; Lore-sorta: ramo de flores; Osatu: formar; Kide:
miembro; Azpimarratu: subrayar; Bidezko: justo; Herritar: ciudadano;
Ordezkatu: representar; Elkarte: asociación; Babestu: patrocinar; Salatu:
331
denunciar; Ikuspegi: punto de vista; Emanaldi: actuación; Ordezkari:
representante; Urrats: paso; Areagotu: aumentar; Lorontzi: florero; Ekitaldi:
acto, ceremonia, evento.

IDAZMENA 75
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo.
Gaia: Duintasunez hiltzeko eskubidea.
EGOERA:
Oso gertuko senide bat hil zaizu duela gutxi, gaixotasun luze, sendaezin
eta mingarri baten ondorioz. Gaixoak eutanasiarako aukera nahi zuela
garbi adierazi bazuen ere, hilabeteak eman behar izan zituen sufritzen,
praktika hau legez kontrakoa delako gaur egun espainiar estatuan. Zu
giza duintasunaren alde zaude eta oso gogorra gertatu zaizu bizi
izandakoa.
EGINKIZUNA
Idatzi euskal komunikabideetara bidaltzeko moduko artikulua. Bertan
adierazi hilabeteotan bizi izan duzun egoera eta sentitu duzun ezintasuna.
Azaldu zein izan daitekeen modurik eraginkorrena arazo honi irtenbidea
emateko.

332
HIZTEGI: Helburu: objetivo; Igaro: pasar; Irudikatu: imaginar, representar;
Heriotza: muerte; Senide: pariente; Partekatu: compartir; Mesede egin:
favorecer; Idatzi: escrito; Aldarrikapen: reivindicación; Jasan: soportar;
Laburtu: abreviar; Eskari: petición; Ezinezko: imposible; Lege: ley; Onartu:
admitir, aceptar; Duin: digno; Bermatu: garantizar.
IDAZMENA 76
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo.

Gaia: ITXURA FISIKOA ETA OSASUNA GAZTEENGAN.

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

- Azaldu garai bateko eta gaurko edertasun ereduak.

- Telebista eta publizitatearen eragina.

- Azaldu anorexiaren eta bulimiaren arteko desberdintasuna.

- Ahalezko neurriak.

333
HIZTEGI: Edertasun: belleza; Eredu: modelo; Gihartsu: musculoso; Mende:
siglo; Aldarrikatu: reivindicar, defender; Eratu: formar, constituir; Porrot egin:
fracasar; Desoreka: desequilibrio; Eritasun: enfermedad; Errudun: culpable;
Oka egin: vomitar; Gorabehera: trastorno; Lege: ley; Desiratu: desear.

IDAZMENA 77
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Gaia: kontsumoa eta ingurumena.
Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere
erabil ditzakezu:

- Azaldu gehiegizko kontsumoa nondik datorren. Publizitatearen


eragina.

- Nolakoa zen bizitza gure aiton-amonen garaian?

- Azaldu ingurumenean kontsumoaren ondorioak.

- Gobernuen eginbeharra.

334
HIZTEGI: Oroitzapen: recuerdo; Ase: satisfacer; Behar: necesidad; Nahiera:
capricho, antojo; Aberasgarri: enriquecedor; Kontsumitzaile: consumista;
Barne: interior; Aztertu: analizar; Duintasun: dignidad; Botere: poder;
Hondakin: residuo; Gorde: guardar; Bildu: reunir, juntar; Tona: tonelada; Urri:
escaso; Jasan: soportar; Oihan: selva; Suntsitu: destruir; Egur: madera.
IDAZMENA 78
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo.

Gaia: Enpresek nahi dutena egiten dute gure datu pertsonalekin.

Egoera: Zure posta elektronikora gero eta publizitatemezu gehiago iristen


zaizkizu eta etxean nahiz eskukoan gero eta telefono-dei gehiago jasotzen
dituzu eskaintzak eginez. Badirudi enpresa askok lortu dituztela zure datu
pertsonalak, Interneteko orrialde batzuetan idatzi izan dituzulako, nahiz eta zuk
ez duzun enpresa horiekin harreman zuzenik izan. Aspertuta zaude eta oso
haserre.
Eginkizuna: Idatzi artikulua Sustatu.eus bezalako atari batean argitaratzeko.
Bertan adierazi zure haserrea, esan zer pentsatzen duzun enpresek egiten
duten datu pertsonalen erabileraz, eta, zeure edota ingurukoen esperientzia
lagun, azaldu zein izan daitekeen modurik eraginkorrena gure datuak
babesteko.

335
HIZTEGI: Sare: red; Erabiltzaile: usuario; Nabigatu: navegar; Etekin: beneficio;
Dei: llamada; Baztergarri: rechazable; Errefusatu: denegar, rechazar; Eskaintza:
oferta; Adabaki: parche; Orokor: general, común; Onartu: adoptar;
Salerosketa: compraventa; Zilegi: lícito; Oztopo: obstáculo.
IDAZMENA 79
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.

Gaia: MERKATARITZA-GUNE HANDIAK

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

- Zergatik denda txikiak dasagertzen ari da? Zergatik?

- Azaldu denda txikien eta merkataritza-guneen abantailak eta


desabantailak?

- Zein gauza aldatuko zenituzke merkataritza-guneetan? Eta


denda txikietan?

336
HIZTEGI: Merkataritza-gune: centro comercial; Arrunt: normal, común;
Edonon: en cualquier lugar; Erosketak: compras; Lehia: competencia; Lehiatu:
competir; Zabal: amplio, extenso; Eskeini: ofrecer; Oinetako: zapato; Aisialdi:
tiempo libre; Nolabait: de alguna manera; Txoratu: enloquecer; Dendari:
tendero; Bezero: cliente; Atzapar: garra; Berezi: especial; Ahalegin: esfuerzo;
Elikagai: alimentación; Behintzat: al menos; Ongarri: abono.
IDAZMENA 80
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo.

Gaia: MENDIZALETASUNA

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

- Azaldu behi-mendizaletasun eta goi-mendizaletasunaren arteko


desberdintasunak.

- Zeintzuk dira mendizaletasunaren arrisku eta arazoak?

- Zer egin daiteke arazo hauei aurre egin ahal izateko?

337
HIZTEGI: Joera: tendencia; Zabaldu: extender; Ibilaldi: caminata, marcha;
Aldendu: alejarse; Aurreprestakuntza: preparación previa; Arduragabekeria /
Axolagabekeria: dejadez, negligencia; Garai: alto; Arriskutsu: peligroso;
Ikaragarri: muchísimo, enorme; Garestitu: encarecer; Arrisku: riesgo.

IDAZMENA 81
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.

Gaia: LIBURU DIGITALA / PAPEREZKO LIBURUA

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

- Azaldu liburu digital eta paperezko liburuen arteko


desberdintasunak.

- Zer nahiago duzu irakurtzeko orduan?

- Desagertuko dira paperezko liburuak?

338
HIZTEGI: Komunikabide: medio de comunicación; Gaurkotasun: actualidad;
Kontu: cuestión; Herritar: ciudadano; Eztabaida: discusión; Xarmantasun:
encanto, atractivo; Eragozpen: molestia, incomodidad; Apalategi: estantería;
Irakurgailu: lector; Patrika: bolsillo; Gailu: aparato; Distira: brillo; Partekatu:
compartir; Aberastu: enriquecer; Erabiltzaile: usuario; Ingurumen: medio
ambiente; Onargarri: aceptable; Hedatu: difundir; Arreta: atención; Ikusmena:
vista (sentido); Bortxatu: forzar, violar; Arrakasta: éxito.
IDAZMENA 82
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo.

Gaia: KEXA GUTUNA: ERRESKATEA ORDAINDU

Orain dela 2 hilabete lagun batzuekin mendian galdu zinen. Hori


dela eta, erreskate zerbitzuari laguntza eskatu zenioten. Orain dela
gutxi erreskate hori ordaintzeko faktura bat jaso duzu Udaletik.
Idatzi kexa gutun bat herri horretako alkateari adieraziz ez zaudela
faktura hori ordantzikeko prest.

339
HIZTEGI: Bidegabekeria: injusticia; Abiatu: partir; Aldapa: cuesta; Ohartu: darse
cuenta; Irrist egin: resbalar; Erori: caida; Orkatila: tobillo; Bihurritu: torcer;
Behe-laino: niebla baja; Sorosle-zerbitzu: servicio de socorro; Lege: ley; Zauritu:
herido; Borondate: voluntad; Salbuespen: excepción; Axolagabekeria: dejadez,
despreocupación, negligencia; Eskubide: derecho.

IDAZMENA 83
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo.

Gaia: SELFIE BAT EGITEN DUGU?

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

- Azaldu zergatik egiten ditugun hainbeste selfie.

- Badago arriskurik?

340
- Azaldu ohitura honen kausak eta ondorioak?

HIZTEGI: Trenbide: via del tren; Partekatu: compartir; Bilakatu: transformar,


convertir; Edertasun: belleza; Poztasun: alegría; Ospe: fama; Eraikuntza:
convertir; Balioztatu: valorar; Gako: clave; Begirada: mirada; Arrunt: normal;
Ikerketa: investigación; Argitu: aclarar; Eskuratu: conseguir; Arriskatu: arriesgar;
Ikusgarri: vistoso; Etengabe: continuamente; Baztertu: arrinconar, marginar.
IDAZMENA 84
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo.

Gaia: KEXA GUTUNA: LAN BALDINTZA KASKARRAK

Lan egiten duzun enpresan langileak oso haserre daude nagusiarekin,


beren lan-baldintzak gero eta okerragoak direlako. Idazti gutun bat
enpresako zuzendariari bizi zareten egoera azaltzeko eta egin iezaiozu
proposamenaren bat egoera hobetzeko.

341
HIZTEGI: Lan baldintza: condición laboral; Kaskar: malo, mediocre; Adostasun:
acuerdo; Ito: agobiar, axfisiar; Zor: deuda, deber; Aitzaki: excusa; Makineria:
maquinaria; Asti: tiempo; Eskaera, eskakizun: petición; Lan-ekipamendu:
equipamiento laboral; Sos: dinero; Lanordu: hora de trabajo; Ogitarteko:
bocadillo; Luzatu: alargar; Ekoizpen: producción; Gelditu: detener.

IDAZMENA 85
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo.

Gaia: LAN BALDINTZA KASKARRAK

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

- Azaldu nolakoak diren lan baldintzak.

342
- Zergatik okerrera jo dute lan-baldintzek azken urteetan?

- Azaldu lan prekarietatearen ondorioak.

HIZTEGI: Lan baldintza: condición laboral; Kaskar: malo, mediocre; Aurrera atera:
salir adelante; Okertu: torcerse, ir a mal; Egiaztatu: confirmar; Aztertu: analizar;
Aitortu: reconocer, admitir, confesar; Azpikontrata: subcontrato; Eraikuntza:
construcción; Onartezina: inaceptable; Lan-prekarietate: precaridad laboral;
Areagotu: aumentar; Argigarri: clarificador; Ekialde: este; Soldata gordina:
sueldo bruto; Duin: digno; Duintasun: dignidad; Urri: escaso; Lanordu: hora
laboral; Kaltetu: dañar, perjudicar; Eskubide: derecho; Premiazko: urgente;
Lan-erreforma: reforma laboral.

IDAZMENA 86
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.
Idatzi idazlana zeuk dakizun bezain ondo.

Gaia: KEXA GUTUNA: OSPITALEAN TRATU TXARRAK

Apendizitisa dela eta, ospitalera joan zinen. Ez zaude konforme jasotako


tratuarekin. Idazti gutun bat ospitaleko zuzendariari kexatzeko.

343
HIZTEGI: Larrialdi-zerbitzua: servicio de urgencias; Jasan: soportar; Korridore:
pasillo; Kolapsatu: colapsar; Susmatu: percibir, notar; Solairu: planta, piso;
Ospitalizatu: ospitalizar; Operatu: operar; Mespretxu: desprecio; Begirada:
mirada; Zerbitzatu (janaria): servir; Greba: huelga; Erosotasun: comodidad;
Eskubide: derecho.

IDAZMENA 87
Hurrengo gai honetaz gutxienez 200 hitzeko idazlana osatu behar duzu.

Gaia: PLASTIKOZKO POLTSAK

Iritzia emateko eta gaia garatzeko, ondoko puntu hauek ere


erabil ditzakezu:

- Zein ondorio ekartzen dituzte plastikozko poltsek?


344
- Zer egin daiteke ingurunean eragin ditzakeen kalteak ahalik eta
gehien gutxitzeko?

- Plastikozko poltsarik gabe bizitzeko prest gaude?

HIZTEGI: Berotegi-efektua: efecto invernadero; Bale: ballena; Dortoka:


tortuga; Irentsi: tragar; Ito: asfixiar; Pilatu: amontonar; Birziklatu: Reciclar;
Zelai: prado; Erreka: arroyo; Kutsatu: contaminar; Lehengai: materia prima;
Hondakin: residuo; Desegin: deshacer; Pausu: paso; Murriztu: disminuir;
Erabilera: utilización; Minbizi: cáncer; Dohain/Dohainik: gratis; Botika:
farmacia, medicamento; Berrerabilgarri: reutilizable; Gutxitu: disminuir;
Eragile: factor; Kontsumitzaile: consumidor.
88. NON EGIN ENTSEGUAK?
Egoera:
Talde bateko partaidea zara (musika-taldea, dantza-taldea, abesbatza …)
Herrian entseguak egiteko leku egokirik ez duzuenez, zure etxe-azpiko lonja
batean egiten dituzue. Lekuaren ezaugarriak ez dira egokiak, eta, gainera,

345
auzokideak ez daude pozik. Hori dela eta, Kultur zinegotziari eskutitza bidaltzea
erabaki duzue.
Egitekoa:
Idatzi eskutitza udaleko kultur zinegotziari, taldearen izenean, zuen arazoen
berri emateko eta irtenbideren bat proposatzeko:
- Adierazi zergatik erabaki duzuen gutuna idaztea.
- Azaldu nola jokatu duzuen orain arte eta zer arazo izan duzuen.
- Adierazi nolako garrantzia duen zuentzat taldearen jarduerak.
- Proposatu entseguak arazorik gabe egiteko irtenbideren bat.
HIZTEGI: Partaide: miembro; Entsegu: ensayo; Berotsu: caluroso; Mehe:
fino, delgado; Bizilagun: vecino; Ekintza: actividad, acto; Apropos:
adecuado; Hutsik: vacio; Pabiloi: pabellón; Alokatu: alquilar; Kultur
etxe: casa de cultura; Hasiera eman (aux. nor-nori-nork): dar inicio,
comenzar; Ibilbide: trayectoria, recorrido; Zirrara: emoción; Borondate:
voluntad.

89. ELKARTE GASTRONOMIKOAN ALDAKETA


Egoera:
Gutun hau jaso duzu etxean:
Bazkide hori:
346
Gure elkarte gastronomikoaren Zuzendaritza Batzordea berritzeko unea iritsi
da, baina aurretik bazkideongana jo nahi izan dugu. Jakingo duzunez, azken
urte honetan bazkide batzuk galdu ditugu, ados ez zeudelako, ez araudiarekin,
ez diruaren erabilerarekin. Hori dela eta, orain arte Zuzendaritzan aritu
garenok zuen iritzia jasota utzi nahiko genuke txosten batean.
Alde batetik, jakin nahiko genuke zer iritzi duzun orain arteko araudiari buruz.
Aldaketarik proposatuko zenuke? Zergatik? Beste alde batetik, jakin nahiko
genuke zure ustez ondo ala gaizki erabili den bazkideon dirua, eta zergatik.
Azkenik, zer egin lezake zuzendaritza berriak bazkide gehiago erakartzeko?
Zure erantzuna laster jasoko dugulakoan, mila esker aldez aurretik.
Oiartzunen, 20I7ko urriaren 18an.
EGOS! Elkarte gastronomikoaren presidentea

HIZTEGI: Bazkide: socio; Elkarte: asociación; Aldakor: inestable, variable,


cambiante; Iradokizun: sugerencia; Aztertu: analizar; Hausnartu: reflexionar;
Araudi: Reglamento; Jokabide: comportamiento; Enbarazu egin (aux.
nor-nori-nork): molestar; Erosotasun: comodidad; Hautsontzi: cenizero;
Liskar: discusión; Sutsu: apasionada; Eztabaidatu: discutir; Arau: norma;
Gonbidatu: invitado; Erabilera: utilización; Igogailu: ascensor; Bazkide kuota:
cuota de socio; Izendatu: nombrar; Kultur eta kirol jarduerak: actividades
culturales y deportivas; Ekintza: acto, actividad.

90. GERO ETA BIZIKLETA-ISTRIPU GEHIAGO ERREPIDEETAN


Egoera:
Txirrindulari-elkarte bateko ordezkaria zara. Azken boladan, txirrindularien
istripuen kopuruak gora egin du. Elkartekideok kezkatuta zaudete. Hori dela
eta, egoera egunkari batean salatu eta iritzia eman nahi duzue.

347
Egitekoa:
Bidali gutuna elkartearen izenean egunkarira, irakurleei zuzenduta, egoera
salatzeko eta iritzia emateko:
- Azaldu zuen kezkaren arrazoia.
- Adierazi zergatik egin duen gora istripu-kopuruak.
- Salatu, labur, errepidean ikusitako jokabide desegokiren bat.
- Adierazi zer neurri hartu beharko liratekeen, zuen iritziz, istripuak
saihesteko.
HIZTEGI: Ordezkari: delegado, representante; Hazkunde: crecimiento; Ospitaleratu:
hospitalizar; Epe: plazo; Bikoiztu: doblar; Hazi: crecer; Gora egin: subir, crecer;
Erabiltzaile: usuario; Arau: norma; Gorde: guardar; Bidegurutze: cruce (de caminos);
Lehentasun: prioridad; Gehitu: añadir; Oinezko: peatón; Gurutzatu: cruzar; Ezbehar:
accidente; Aldarrikapen: reivindicación; Funtsezko: vital, prioritario; Moteldu:
aminorar, reducir; Mugatu: limitar; Helarazi: hacer llegar; Bizikidetza: convivencia.

91. IKASLE ZARATATSUAK ALOKAIRUZKO ETXEBIZITZETAN


Egoera:
Zuen eraikinean etxebizitza batzuk alokatzen dizkiete ikasturtero ikasleei.
Azken urteetan ikasle zaratatsuak egokitu zaizkizue. Bizilagunen bileretan

348
bizilagunok zuen kexa adierazi diezue jabeei, baina egoera ez da batere aldatu.
Horiek horrela, udaletxean kexa idatziz aurkeztea erabaki duzue.
Egitekoa:
ldatzi gutuna alkateari bizilagunen izenean, azken urteetan bizi duzuen
egoeraren berri emateko eta neurriak har ditzala eskatzeko:
- Adierazi zergatik erabaki duzuen gutuna idaztea.
- Azaldu, modu orokorrean, nolako bizilagunak bizi zareten eraikin horretan
(adina, familia txikiak edo handiak diren eta abar).
- Adierazi nolako egoera bizi duzuen alokairuen ondorioz, eta zerk haserretzen
zaituzten gehien eta zergatik.
- Proposatu konponbideren bat, eta eskatu neurriren bat hartzeko.

HIZTEGI: Bizilagun: vecino; Eraikin: edificio; Etxebizitza: vivienda; Alokatu:


alquilar; Astegun: entre semana; Musika entsegu: ensayo musical; Larritasun:
gravedad; Agure: anciano; Jasan: soportar; Tamalgarri: lamentable; Jabe:
dueño; Bizikidetza, elkarbizitza: convivencia; Eraginkor: eficaz; Udaltzain:
policía municipal; Zorrotz: severo, riguroso, extricto; Enbarazu egin: molestar.

92. HEGALDIA BERTAN BEHERA UTZI


EGOERA:
Azken opor-bidaian hegazkina hartzeko zain zeundela, hegazkin-konpainiak
bertan behera utzi zuen hegaldia, azken momentuan. Horrek hainbat kalte

349
eragin zizkizun (beste hegaldi bat hartu behar, hotelaren erreserba …).
Konpainiari erreklamazioa jarri ondoren, erantzun dizute ez dutela
kalte-ordainik ordaintuko. Egoera salatu nahi duzu.
EGITEKOA:
Idatzi gutuna Kontsumitzaileen Elkarteko arduradunari gertatutakoa salatzeko:
- Kontatu labur, zer bidaia egin behar zenuen.
- Azaldu zein izan zen hegazkin-konpainiak emandako arrazoia bertan
behera uzteko.
- Adierazi zer kalte sortu zizkizun gertatutakoak.
- Azaldu zer iruditu zaizun hegazkin-konpainiaren jarrera eta zergatik.
- Adierazi zer-nolako kalte-ordaina eman beharko lizukeen konpainiak,
zure iritziz.
HIZTEGI: Hegaldi: vuelo; Bertan behera utzi: cancelar; Ezeztapen: cancelación;
Gertakari: hecho, suceso; Zuzen: directo; Arduradun: responsable; Atzerapen:
retrasar; Bozgorailu: altavoz; Pilotu: piloto; Greba: huelga; Zuritu: justificar;
Sekulako: enorme; Ezusteko: sorpresa; Sineztezin: increible; Bai zera!: ¡claro que
no!; Erru: culpa; Eragozpen: molestia; Gauzatu: llevar a cabo; Kalte-ordain:
indemnización; Legedi: legislación; Kaltetu: el perjudicado, el damnificado;
Berreskuratu: recuperar; Eskuratu: conseguir, adquirir; Erantzule: responsable.

93. ZARATA DISKOTEKAN


Egoera:

350
Duela bi urte arte lasaia eta isila zen zuen auzoa, baina diskoteka jarri
zutenetik ezin duzue ondo lo egin. Gainera, diskotekaren inguruko bazterrak
zikin eta hondatuta ageri dira igande goizero.
   Askotan jo duzue udalera protesta egitera, baina alferrikakoa izan da. Ezin
omen dute ezer egin. Auzokoak, ordea, ez zaudete ados.
Egitekoa:
   Idatz iezaiozu Arartekoari, zure auzokoen izenean: egoeraren berri eman eta
konponbideren bat eskatu.

HIZTEGI: Iskanbila: alboroto, jaleo; Egiaztatu: confirmar; Liskar: pelea, discusión;


Bazter: rincón; Zorrotz: exigente, estricto; Protesta egin: protestar.

94. TXANGOA PIRINIOETARA

351
EGOERA:
Mendizale-elkarte bateko arduraduna zara eta Pirineoetan zeharreko
mendi-ibilaldi bat prestatu duzue. Interneten bidez gonbidapena luzatu, nahi
duenak parte har dezan.
EGITEKOA:
Zehaztu:
- Datak.
- Azaldu zein den zirkuitua.
- Prezio.
- Nola izena eman eta ordaindu.
- Animatu parte hartzera.
HIZTEGI: Batu: unir; Mendi-ibilaldi: marcha, caminata montañosa; Osatu: completar;
Uztartu: fusionar; Lagunarte: compañía; Uztail: julio; Zeharkatu: Atravesar; Aterpe:
refugio; Arrasto: pista; Laga: dejar, abandonar; Domeka: domingo; Gailur: cima;
Elkartu: juntar, reunir; Bazkide: socio; Zapatu: sábado; Ordainagiri: recibo; Posta:
correo; Zehaztu: concretar.

352
95. BERAKO UDALAREN AGURRA
EGOERA:
Berako alkatea zara eta idatzi baten bidez antolatu berri duzuen udalaren
webgunea aurkeztu nahi duzu herritarrak jakinaren gainean jartzeko asmoz.
EGITEKOA:
a.      AZALDU ZER ESKAINTZEN DUEN WEBGUNEAK
b.      NORENTZAT EGINDA DEN.
c. AZALDU WEBGUNEAREN ABANTAILAK
c.      ANIMATU PARTE HARTZERA.

HIZTEGI: Zabal: ancho, amplio; Kanpotar: forastero; Jarduera: actividad; Antolaketa:


organización; Eskari: petición, demanda; Egoitza: residencia; Jakingarri: interesante,
digno de saberse, de interés; Atal: sección, capítulo, apartado; Merkataritza:
comercio; Zehaztu: precisar, detallar; Argibide: información, aclaración, explicación;
Eguneratu: actualizar; Parte-hartze: participación, cooperación; Barren: interior;
Baliabide: recurso.

353
96. ASEGURU ETXEARI ERREKLAMATZEA
EGOERA:
Sukaldean ura ateratzen zenez, aseguru etxera deitu zenuen. Iturgina etorri
zen. Nahiz eta ur jaioa konpondu, sukaldeko azulejoak txarto jarri zituen.
Sukaldeak itxura txarra dauka.
EGITEKOA:
Idatzi gutuna aseguru etxeko bezeroen arretarako arduradunari gertatutakoaz
kexatzeko:
- Azaldu nola gertatu zen akatsa.
- Iradoki irtenbideak.

HIZTEGI: Aseguru etxe: compañía de seguros; Iturgin: fontanero; Hodi: tubo;


Zulatu: agujerear; Ardura: responsabilidad; Bidezko: justo; Kasu egin: hacer
caso; Aseguru: Seguro; Ur jaio: gotera.

354
97. NARKOGELA AUZOAN
Elkarte batek narkogela bat jartzeko asmoa du zure auzoan; hain zuzen ere,
udalak utzi dion lokal batean, eskola publikoaren aldameneko etxean.
    Duela urtebete, beste lokal bat eskaini zion udalak, beste auzo batean, baina
hango bizilagunek protesta gogorrak egin ondoren, udalak atzera egin zuen.
    Idatzi alkateari auzokideen izenean.  Adieraz iezaiozu zuen iritzia eta eman
arrazoiak.

HIZTEGI: Bizilagun: vecino; Elkartu: asociación; Lerro: línea; Desadostasun:


desacuerdo; Egonezin: malestar; Ekimen: iniciativa; Gertu: cerca; Gertutasun:
cercanía; Pabiloi: pabellón; Zuhur: prudente; Uko egin: rechazar, negar; Zerga:
impuesto; Bermatu: garantizar; Eskaera: petición.

355
98. PROTESIA
Zure aitak 86 urte ditu eta sendagilearenera joan zarete. Sendagileak bi
belaunetan protesiak jarri behar dizkiotela esan dizue, baina, gutxienez,
urtebete itxaron beharko duzuela.
   Uste duzue denbora hori luzeegia dela. Idatzi ospitaleko zuzendari-gerenteari
eta eskatu irtenbideren bat emateko.

HIZTEGI: Belaun: rodilla; Ezarri: implantar; Ebakuntza: operación; Oinez ibili:


caminar; Osasun-zentro: centro de salud; Proba: prueba; Gauzatu: llevar a
cabo; Diagnostikatu: diagnosticar; Larritasun: gravedad; Ahalegin: esfuerzo;
Mugimendu: movimiento; Galtzerdi: calcetín; Aldapa: cuesta;
Ongizate-gizarte: Sociedad del bienestar; Hiritar: ciudadano; Itxaron zerrenda:
lista de espera; Ikerketa: investigación, estudio; Murriztu: disminuir;
Ebakuntza gela: sala de operación; Areagotu: aumentar; Osasun agintari:
Autoridad sanitaria; Biztanle: Habitante; Behar: necesidad; Etengabe:
continuamente; Bidezko: justo.

356
99. KASINO BAT HERRIAN
Herri txiki bateko biztanlea zara. Hala ere, nahiz eta txikia izan, ondo
komunikatuta dago inguruko herriekin, eta, ondorioz, nahi den beste bisitari
izaten duzue bertan. Agian horrexegatik kasinoa herri erdian jarri nahi dizuete.
     Kasino hori jarri nahi dutela jakiteaz gain, zuen udala proiektuari baietza
emateko prest dagoela entzun duzue. Haserre, ez baitzara jokoaren aldekoa,
mezu elektroniko honen bidez alkateari zeure kexa azaltzea erabaki duzu.

HIZTEGI: Bizilagun: vecino; Lerro: línea; Desadostasun: desacuerdo; Egonezin:


malestar; Ekimen: iniciativa; Larritu: preocupar; Eusko Jaurlaritza: Gobierno
Vasco; Inkesta: encuesta; Herritar: ciudadano; Apustu-joko: juego de apuesta;
Adikzio, menpekotasun: dependencia; Nerabe: adolescente; Garapen:
desarrollo; Lotu: atar, aferrar; Antsietate: ansiedad; Autoestimu: autoestima;
Xahutu: despilfarrar; Onartu, ontzat eman: aprobar; Irizpide: criterio;
Ongizate: bienestar; Egitasmo, proiektu: Proyecto; Aintzat hartu: tomar en
cuenta, tomar en consideración; Baliogabetu: anular; Arrisku: riesgo.
357
100. KONPONKETA TXARRA
EGOERA:
Orain dela 4 hilabete zure etxeko auto bat erosi nuen. Hasieratik matxura asko
gertatu dira.
EGITEKOA:
Idatzi gutuna tailerreko arduradunari gertatutakoa salatzeko:
- Kontatu labur zeintzuk diren matxurak.
- Adierazi zer kalte sortu zizkizun gertatutakoak.
- Azaldu zer iruditu zaizun tailerraren jarrera eta zergatik.
- Eskatu irtenbideren bat

HIZTEGI: Bezero: cliente; Konponketa: arreglo; Matxura: averia; Ziurtasun:


seguridad; Tamalgarri: lamentable; Salaketa: denuncia.

358
101. HIRI-ALTZARIAK HONDATUTA
EGOERA:
Zure auzoan semaforo batzuk zein haurrentzako joko batzuk hondatuta daude.
Halaber, haurren parkea ez dago behar bezala zainduta.
EGITEKOA:
Idatzi gutuna udaleko arduradunari gertatutakoa salatzeko:
- Kontatu labur zeintzuk diren hondatu dauden hiri-altzariak.
- Adierazi zein arrisku sor ditzaketen jendearengan.
- Eskatu irtenbideren bat

HIZTEGI: Hiri-altzariak: mobiliario urbano; Hondatu: estropear; Joko: juego; Estu:


estrecho; Espaloi: acera; Abiadura: velocidad; Arreta: atención; Hautsi: romper,
quebrar, fracturar; Beso: brazo; Mordo: montón; Nahaste: confusión, embrollo,
enredo, follón; Eserleku: asiento; Bizkarralde: respaldo; Askatu: soltar, desprender;
Segurtasun: seguridad; Udaltzain: policía municipal; Txirrindulari: ciclista; Isun:
mullta.

359
102. HAZIENDA
Aurtengo errenta aitorpena egin duzu eta kobratzea dagokizu. Egin zenuenetik
lau hilabete igaro dira ordea, eta oraindik ez duzu euro bat bera jaso. Sasoia
ere badela eta, Foru Aldundira eskutitz bat idatziko duzu zure egoeraren berri
emanez, eta kontuak eskatuz. Idatz ezazu eskutitz hori.

HIZTEGI: Sail: departamento; Funtzionamendu: funcionamiento; Errenta


aitorpena: declaración de la renta; Aurkeztu: presentar; Oraindik: todavía;
Igaro: pasar; Aztertu: analizar; Prozedura: procedimiento, método; Árin:
rápido, ágil; Eredu: ejemplo, modeo, manera; Salatu: denunciar; Presa: prisa,
urgencia.

360
103. PRODUKTU AKASTUNA
EGOERA:
Denda batean produktu bat erosi duzu zoruan garbitzeko eta hodiak libratzeko,
baina produktu horrek ez zuen emaitza onik izan. Dendara joan zinen
erreklamatzera baina ez zizuten kasurik egin: ez zizuten dirua itzuli nahi.
Dendariak esan zizun produktuaren fabrikatzailearekin harremanetan jartzeko.
EGITEKOA:
Idatzi gutuna enpresako zuzendariari gertatutakoa salatzeko:
- Kontatu labur zer gertatu zen produktu hori erabiltzean.
- Adierazi zein erantzun eman zizun dendariak.
- Azaldu zer nahi duzun.

HIZTEGI: Akastun: defectoso; Hodi, tutu: tubo; Libratu: desatascar; Zoru:


suelo, piso; Emaitza: resultado; Dendaria: tendero; Ardura: responsabilidad;
Harremanetan jarri: ponerse en contacto; Erantzule: responsable; Kalte: daño,
perjuicio; Kalte-ordain: indemnización; Akordio: acuerdo; Epaitegi: tribunal;
Eskubide: derecho; Eskaria, eskaera: petición; Bidezko: justo.

361
104. PILATES-TALDEA
EGOERA:
Pilates-taldeko kidea zara, eta hainbat gauza hondatuta daude kiroldegian.
EGITEKOA:
Idatzi gutuna kiroldegiko arduradunari gertatutakoaz kexatzeko:
- Kontatu labur zeintzuk diren hondatu dauden gauzak.
- Iradoki irtenbideak.
HIZTEGI: Zerbitzu: servicio; Aldagela: vestuario; Sarraila: cerradura; Hondatu:
estropear; Komun: baño; Busti: mojar; Ile-lehorgailu: secador de pelo; Aire
girotu: Aire acondicionado; Ikasturte: curso, año académico; Egutegi:
calendario; Bezero: cliente; Etenaldi: pausa; Jario: escape; Gortina: cortina;
Fresko: fresco; Mandendu: mantener; Ikastaro: cursillo, curso; Eskaini:
ofrecer; Kexa: queja; Saio: sesión.

362
105. HERRIA UDAN
Udako oporrak laster datoz, eta zuk erabaki duzu idatzi bat prestatzea herriko
Udalari aurkezteko. Herria gero eta abandonatuago dagoela frogatzen duten
arrazoiak badaudela iruditzen zaizu, eta proposamen batzuk egin nahi dizkiozu
Udalari.

HIZTEGI: Udatiar: veraneante; Jasan: soportar; Hartu: recibir; Iradokizun:


sugerencia; Udaltzain: policía municipal; Eraso: ataque; Zakarrontzi: papelera;
Gainezka egin: rebosar; Bozgorailu: altavoz; Lorategi: jardín; Atsegin:
agradable; Kexa: queja; Eguerdi: mediodía; Gutxitu: disminuir; Arduradun:
responsable; Bildu: reunir; Ekitaldi, ekintza: actividad; Gazteria: juventud;
Apustu egin: apostar.

363
106. GAS NATURALEKO INSTALAZIOA
EGOERA:
Orain dela lau hilabete pisu berria erosi zenuen. Hasieratik berogailua ez
dabil behar bezala.
EGITEKOA:
Idatzi gutuna eskolako zuzendariari gertatutakoaz kexatzeko:
- Kontatu zeintzuk diren berogailuarekin izan dituzun arazoak.
- Iradoki irtenbideak.

Hiztegi: Instalazio: instalación; Eraikitzaile: constructor; Etxebizitza: vivienda;


Berogailu: calefacción, estufa; Saio: intento, tentativa; Jarraibide: instrucción;
Urrats: paso, fase; Dagoeneko: ya.

364
107. IKASKETA BIDAIA
EGOERA:
Batxilergoko 2. mailako ikasleak zarete eta Madrilen egindado ikasketa bidaia
ez zen espero zenuten bezala atera.
EGITEKOA:
Idatzi gutuna eskolako zuzendariari gertatutakoaz kexatzeko:
- Kontatu zeintzuk diren txarto atera ziren gauzak.
- Iradoki irtenbideak.

HIZTEGI: Entzungailu: Cascos de música; Antzerki: teatro; Izar: estrella;


Bisitatu: visitar; Eroso: cómodo; Nekatu: cansarse; Alokatu: alquilar.

365
108. MEDIKUNTZA FAKULTATEA
EGOERA:
Medikuntza ikasten ari zareten 4. mailako ikasleak zarete, eta hainbat gauza
hondatuta daude fakultatean.
EGITEKOA:
Idatzi gutuna fakultateko dekanoari gertatutakoaz kexatzeko:
- Kontatu labur zeintzuk diren hondatuta dauden gauzak.
- Iradoki irtenbideak.

HIZTEGI: Medikuntza: medicina; Eskasia: carencia; Baliabide: recurso;


Berogailu: calefacción; Lurzoru: suelo; Galarazi: impedir; Itzali: apagar;
Mikrouhin-labe: horno de microondas; Otordu: comida; Berotu: calentar;
Berdegune: zona verde; Atseden hartu: descansar; Garraio: transporte;
Soldata: sueldo; Eskaini: ofrecer; Arreta: atención; Zerbitzu: servicio;
Konponketa: arreglo; Egokitu: acondicionar; Hitzarmen: convenio, acuerdo;
Adostu: acordar; Gutxitu: disminuir.

366
109. HERRIAN BORTIZKERIA
EGOERA:
Auzo-elkarte bateko partaidea zara eta auzoan dagoen bortizkeria dela eta,
kezkatuta zaudete.
EGITEKOA:
Idatzi gutuna herriko alkateari gertatutakoaz kexatzeko:
- Kontatu zergatik kezkatuta zaudeten.
- Iradoki irtenbideak.

HIZTEGI: Auzo-elkarte: Asociación vecinal; Partaide: participante; Bizilagun:


vecino; Elkartu: reunirse; Eztabaidatu: discutir; Bortizkeria: violencia; Zauritu:
herir; Gatazka: disputa, riña, conflicto; Gozoki: dulce; Eskaini: ofrecer;
Zentzudun: sensato; Zaintza: vigilancia; Ekintza: acto, actividad.

367
110. AMAZON KEXA
EGOERA:
Orain dela 3 aste Inteneten bidez produktu batzuk erosi zenituen, baina
hainbat egun pasatu eta gero, ez zaizkizu zuk erositako produktuak heldu.
EGITEKOA:
Idatzi gutuna Amazon enpresako arduradunari gertatutakoaz kexatzeko:
- Kontatu zeintzuk diren produktuarekin izan dituzun arazoak.
- Iradoki irtenbideren bat.

HIZTEGI: Jantzi: ropa, vestido; Galtza: pantalón; Inprimaki: impreso; Bete:


rellenar; Bezeroen arretarako gune: Centro para la atención del cliente; Eskari,
eskaera: petición; Posta bulego: oficina de correos; Arrasto: señal, rastro,
pista, huella; Kontu korronte: cuenta corriente; Kontsumitzaileen
informaziorako bulego: Oficina para información del consumidor.

368
111. IRAKURZALETASUNA ESKOLAN
lruditzen zaizu zure ikastetxean irakurzaletasuna ez dela behar bezala lantzen.
ldatz iezaiozu ikastetxeko zuzendariari eskutitz bat, ikasleen artean
irakurzaletasuna bultzatuko edo sustatuko duten hainbat proposamen eginez.
Aipatu, bide batez, zuk bezalako irakurle batek gogoko dituen liburuak eta
literatura-generoa, beharbada horrek lagunduko lukeelako ikasleen gustuko
liburuak irakurri beharra izatea eskolan.
Nahi izanez gero, honako ideia hauek erabil ditzakezu gutunerako: gustuko
irakurketek duten garrantzia, idazleak ikasgeletara gonbidatzeko aukera,
literatura-jardunaldien antolaketa; gogoko dituzun liburuak edo
literatura-generoak ere propasa ditzakezu ...

HIZTEGI: Irakurzaletasun: afición a la lectura; Sustatu: Impulsar; Eskaini:


dedicar, ofecer; Adimen: inteligencia; Nortasun: personalidad; Garatu:
desarrollar; Xede: objetivo; Baliagarri: útil; Nerabezaro: adolescencia;
Irakurzale, irakurle: lector; Irakurketa: lectura; Askatasun: libertad;
Inposaketa: imposición; Murgildu: sumergir; Liluragarri: fascinante; Eleberri:
novela; Suspense: suspense; Arreta: atención; Erakarri: atraer; Aberasgarri:

369
enriquecedor; Bisitatu: visitar; Denbora-pasa: pasatiempo; Zailtasun:
dificultad; Gonbidatu: invitar; Eskaintza: oferta.

112. BIZIKLETA BULTZATU


Herriko elkarte bateko kidea zara. Zure lagunak eta zu bizikleta erabiltzearen
alde zaudete. Herrian bidegorriak daude, baina ez dira gehiegi erabiltzen.
Bizikletaren erabilera areagotzeko asmoz, kanpaina bat antolatu nahi duzue.
Kanpainan, azaldu nahi duzue zein diren garraio mota honek dituen alde
onuragarriak, beste garraio moten alde txarrak. ldatz iezaiozu zure herriko
alkateari azalduz "Bizikletaren erabilera suspertzeko" kanpaina antolatu nahi
duzuela.

HIZTEGI: Elkarte: asociación; Kide: miembro; Erabilera: utilización, uso; Sare:


red; Hamarkada: década; Frogatu: demostrar, probar; Hezkuntza: educación;
Joan-etorri: ida y vuelta; Eraginkortasun: eficacia; Zentzu: sentido; Eroso:
cómodo; Garraio: transporte; Hausnarketa: reflexión; Malgu: flexible; Zurrun:
rígido; Ibilgailu: vehículo; Geldialdi: parada; Ibilbide: recorrido; Arin: ligero,
rápido; Eremu: terreno; Kutsatu: contaminar; Era: modo, manera; Onura:
beneficio; Suspertu: impulsar; Bizikleta martxa: marcha ciclista; Ekimen:
iniciativa.
370
113. HERRIAN KONTZERTUA EMAN
Musika talde baten partaide zara. Zure herriko jaiak dira eta kontzertua
prestatzen ari zarete bertan emanaldia emateko asmoarekin. ldatz iezaiozu
udaletxeko jai batzordeko buruari parte hartu nahi duzuela esanez. Zuen
proiektuaren aurkezpena egin (musika mota, musikariak, daukazuen
esperientzia, behar duzuen azpiegitura ...) eta horrekin batera adierazi behar
duzue zein den zuen diru kuota jaialdian parte hartzeko. Eskaerari gutun forma
eman behar diozu.

HIZTEGI: Bidezko, zuzen: justo; Merkataritza: comercio; Erakunde:


organización; Eskaini: ofrecer; Onura: beneficio; Egutegi: calendario; Jaialdi:
festival; Iraun: durar; Parte hartu: participar; Nabarmen: destacado; Landu:
cultivar; Jarraitzaile: seguidor; Arrakasta: éxito; Omendu: homenajear; Urre:
oro; Bira: gira; Arrakastatsu: exitoso; Parte-hartzaile: participante; Sari
banaketa: reparto de premios; Azpiegitura: infraestructura; Apropos:
371
adecuado; Agertoki: escenario; Proiektu: proyecto; Bideragarri: factible;
Aurrekontu: presupuesto; Sarrera-salmenta: venta de entradas; Alokairu:
alquiler; Diru-laguntza: subvención.

114. ZURE ARGAZKIAK SAREAN


lkasturte amaieran egindako festan, ezezagun batek zu agertzen zaren argazki
batzuk argitaratu ditu YouTuben zure baimenik gabe. Zure pribatutasuna
agerian dagoela uste duzu. ldatz iezaiozu YouTuberen arduradunari, arrazoiak
emanez, argazki horiek lnternetetik kentzeko.

HIZTEGI: Baimen: permiso; Ekintza: acto, actividad; Tamalgarri: lamentable;


Ezezagun: desconocido; Eskegi: colgar; Gertaera: suceso; Enbarazu egin:
molestar; Azalpen: explicación; Une: momento; Abiadura: velocidad; Hedatu:
difundir; Biluzik: desnudo; Gerri: cintura; Sare: red; Zabaldu: difundir;
Salaketa: denuncia; Pairatu: sufrir; Pribatutasun: privacidad;

372
Intimitate-eskubide: derecho a la intimidad; Jokabide: comportamiento; Irudi:
imagen; Jabe: dueño.

115. TESTU­LIBURUAK MATERIALAK BERRERABILTZEKO KANPAINA


Egoera ekonomikoa zaila da. Zuen ikastetxean lagun talde batek pentsatu
duzue testu­liburuak eta eskolako gainerako tresna eta materialak
berrerabiltzeko kanpaina bat egitea. ldatz iezaiozu gutuna ikastetxeko
zuzendariari, kanpaina hori egiteko baimena eskatuaz.

HIZTEGI: Egitasmo: proyecto; Testu-liburu: libro de testo; Berrerabili:


reutilizar; Oinarritu: fundamentar; Kezkagarri: preocupante; Hondakin:
residuo; Zabor: basura; Birziklatze-tasa: tasa de reciclaje; Aurreztu: ahorrar;
Ardura: responsabilidad; Ikasmaterial: material escolar; Ingurumen: medio
ambiente; Informazio-gutun: carta informativa; Hezkuntza Administrazio:
administración educativa; Ikasturte: curso escolar; Kontsumo arduratsu:

373
consumo responsable; Gainbegiratu: supervisar, inspeccionar; Kudeatu:
gestionar; Kudeaketa: gestión.

116. TELEFONO MUGIKORRAK KONTROLATZEKO NEURRIAK


Telefono mugikorrak direla eta, ikasleen arteko komunikazioa aldatzen ari da,
baita arriskuak ere (Ciberbullying…) Idatz iezaiozu zure ikastetxeko
zuzendariari telefono mugikorrak kontrolatzeko neurriak hartu behar direla
esanez. Arrazoitu zergatia.

HIZTEGI: Arrisku: riesgo; Harreman: relación; Egiaztatu: confirmar, verificar;


Jolas-ordu: recreo; Inkesta: encuesta; Eskola jazarpen: Acoso escolar; Irain:
insulto; Mehatxu: amenaza; Burla: burla; Baztertu: marginar; Jokabide:
comportamiento; Ikastaro: curso, cursillo; Landu: cultivar; Errespetu: respeto;
Garatu: desarrollar; Lekuko: testigo; Pairatu: sufrir; Murriztu: disminuir;

374
Salatu: denunciar; Debekatu: prohibir; Salaketa: denuncia; Duintasun:
dignidad; Erasotzaile: agresor.

117. KLASEAN GUGGENHEIM MUSEORA JOAN


Klasean Guggenheim museora joateko asmoa duzue. Egiozu zure ikastetxeko
zuzendariari eskaera azalduz zer ikusiko duzuen eta zergatik antolatu nahi
duzuen bisitaldia.

HIZTEGI: Arte-erakusketa: exposicion de arte; Irteera Kultural: salida cultural;


Bisitaldi: visita; Kultura-jarduera: actividad cultural; Lurralde: territorio;
Garapen: desarrollo; Ekimen: iniciativa; Aurrera eraman: llevar adelante;
Tentsio: tensión; Joera: tendencia; Artelan: obra de arte; Gauzatu: llevar a
cabo; Bisita gidatua: visita guiada; Informazio-orri: hoja informativa; Ekintza:
actividad; Diseinatu: diseñar.

375
118. MUSIKA JAIALDI BAT
Eman dezagun musika jaialdi bat antolatu nahi duzula Gobernuz Kanpoko
Erakunde (ONG) bati laguntzeko. Horretarako, proiektu bat aurkeztu behar
duzu udaletxean, azalduz nolako programa izango den, zer azpiegitura beharko
duzuen, zer nolako emaitzak espero dituzuen eta abar. Eskaerari gutun forma
eman behar diozu.

HIZTEGI: Partaide: miembro; Jo: tocar; Baimen: permiso; Aldez aurretik:


previamente; Aurkeztu: presentar; Ibilbide: trayectoria; Abeslari: cantante;
Bateria-jotzaile: Batería; Baxu-jotzaile: Bajo; Gitarra jotzaile: guitarrista;
376
Grabaketa: grabación; Apropos: adecuado; Hamarkada: década; Soinu:
sonido; Jorratu: cultivar, trabajar; Referente: erreferente; Azpiegitura:
infraestructura; Diru kuota: cuota económica; Adostasun: acuerdo.

119. ZURE ABESTIAK SARETIK JAITSI


Musikaria zara eta salatu nahi duzu zure abestiak saretik jaisten ari direla.
Horretarako, Egileen Elkarteko (SGAE) zuzendariari gutun bat idatzi behar diozu
neurriak har ditzan.

HIZTEGI: Abeslari: cantante; Sare: red; Eskegi: colgar; Lege: ley; Ekintza: acto,
actividad; Zabaldu: extender; Joera: tendencia; Zigortu: castigar; Nabari:
evidente; Ikerketa: investigación; Herritar: ciudadano; Aitortu: reconocer;
Tamalgarri: lamentable; Txoko: rincón; Salmenta: venta; Lehiatu: competir;
Biziraun: sobrevivir; Zailtasun: dificultad; Eskubide: derecho; Agintari:
autoridad; Lege: ley; Ezarri: establecer, imponer; Bidezko: justo; Egile: autor;
Elkarte: asociación; Epaitegi: juzgado, tribunal.

377
120. GRAFFITIAK EGITEAGATIK ISUNA
Hormak zikintzeagatik isuna heldu zaizu. Zure graffitiak artea direla argudiatuz,
egiozu alkateari gutun bat, isuna barkatzeko eskatuz.

HIZTEGI: Egonezin: malestar; Isun: multa; Zikindu: ensuciar; Desadostasun:


desacuerdo; Arte-adierazpen: Expresión de arte; Zikinkeria: suciedad; Ekintza:
acto, actividad; Irudi: imagen; Arrail: grieta; Marrazki: dibujo; Txorakeria:
378
tonteria; Arte-aditu: experto de arte; Onargarri: aceptable; Artelan: obra de
arte; Eskubide: derecho; Sinadura-bilketa: recogida de firma.

121. HERRITARREN POSTONTZIA


1. Herritarren postontzia > Turismoa
2. Herritarren postontzia > Herritarren segurtasuna
3. Herritarren postontzia > Bide publikoa
4. Herritarren postontzia > Herritarren segurtasuna
5. Herritarren postontzia > Mugikortasuna eta garraioa
HIZTEGI: Araudi: normativa; Arinkeria: ligereza; Duin: digno, -a; Etorbide:
avenida; Ezinezko: imposible; Garaiz: a tiempo; Gutxienez: por lo menos; Hodi:
tubo; Ilunabar: atardecer; Inguru: entorno; Jakinarazpen: notificación,
comunicación; Jokabide: comportamiento; Onartezin: inadmisible; Ordu
puntuetan eta erdietan: a las horas en punto y a y media; Postontzi: buzón;
Segurtasun: seguridad; Solte: libre; Utzikeria: dejadez; Zigilatu: precintar.

379
122. HILTZAILEA KARTZELATIK ATERA
EGOERA:
Auzoan bizi zen emakume baten hiltzailea kartzelatik atera berri zen. Pertsona
hori berriro auzoan bizi da. Auzoan oso kezkatuta daude; izan ere, Poliziak ez
du inolako segurtasun neurririk hartu bizilagunen segurtasuna bermatzeko.
EGITEKOA:
Idatzi gutuna egunkariako zuzendariari gertatutakoaz kexatzeko:
- Azaldu zergatik zaudeten kezkatuta.
- Iradoki irtenbideak.

380
HIZTEGI: Gertakari: suceso; Larritasun: gravedad; Hilketa: asesinato; Leporatu:
atribuir; Espetxe zigor: pena de cárcel; Ezarri: establecer, imponer; Auzitara
eraman: llevar a juicio; Epaile: juez; Sakonki: profundamente; Hiltzaile:
asesino; Suposatu: suponer; Gaizkile: malhechor; Aske: libre, suelto;
Segurtasun: seguridad; Ilunabar: anochecer; GPS bilatzaile: Localizador GPS;
Zerga: impuesto; Bermatu: garantizar; Idazki: escrito; Salatu: denunciar.

123. AIREPORTUTIK HURBIL BIZI


EGOERA:
Hondarribiko aireportutik bizi zareten bizilagunek bilera bat antolatu dute
udalari zuen kexak eta proposamenak bidaltzeko.
EGITEKOA:
Idatzi gutuna herriko alkateari gertatutakoaz kexatzeko:
- Azaldu zergatik zaudeten kezkatuta.
- Iradoki irtenbideak.

381
HIZTEGIA: Areto: salón; Eztabaida: discusión; eskaera: petición; Aireratu:
despegar; Esnatu: despertar; Igaro: pasar; Etxebizitza: vivienda; Teila: teja;
Dardararazi: Hacer temblar; Azterna, Arrasto: huella, seña, vestigio; Bizilagun:
vecino; Nabarmen: notablemente; Zenbatu: contabilizar; Ezarri: imponer,
establecer; Intsonorizatu: insonorizar; Aurreikuspen: previsión; Zeharkatu:
atravesar; Isurketa, isuri: vertido; Neurtu: medir; Aurrera eraman: llevar
adelante; Bizi-kalitatea: calidad de vida; Neurketa: medida; Urrats: paso.

382

You might also like