4/27/2010

CHƯƠNG 6
GIỚI THIỆU CÔNG NGHỆ
ÉP PHUN

PGS.TS. Thái Thị Thu hà

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 1

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

1.LỊCH SỬ
John Hyatt là người đầu tiên sáng chế ra máy ép phun đầu tiên
và năm 1872. sau đó dã được chế tạo ở châu âu vào năm
1920s. VÀo năm 1951, William H. Willert đã phát minh ra máy
dùng trục vít đầu tiên nhằm tạo quá trình cấp dòng nhựa liên
tục.)

Tôi cũng đã phát minh ra cách tổng hợp

đầu tiên về vật liệu,Celluloid,
Và nó đóng vai trò quan trọng trong công nghiệp
chất dẻo , bao gồm công nghiệp ép phun.

Tôi đã phát minh ra thiết bị cho phép ép

John Hyatt Phun liên tục nó áp dùng cho quá trình ép thổi
nhanh và dể dàng .

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ William2 Willert

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

2.MỤC ĐÍCH

z Tạo ra các sản phẩm có chất lượng cao,

z Mang lại lợi nhuận lớn bằng cách giảm chu
kỳ sản suất
z Thực hiện việc cân đối giữa chất lượng và
giá thành

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 3

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

1
 4/27/2010

3.ƯU ĐIỂM

Sản phẩm hình dáng phức tạp và tiết tiện ngang thay đổi
kích thước sản phẩm từ ∼ 50 g) up tới o ∼ 25 kg
Dung sai sản phẩm nhỏ, bề mặt có thể có hoa văn, hình
dạng sắc nét, khuôn có thể chứa nhiều lòng khuôn
Khả năng lặp lại của quá trình cao
Giá thành thấp khi sản lượng là hàng khối
Hầu hết các vật liệu nhựa nhiệt dẻo và một số nhựa nhiệt
rắn có thể sử dụng được
Khả năng tự động hóa cao, thời gian chu kỳ ∼10 đến 30
giây, hầu như không cần nguyên công gia công tinh
4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 4
C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

4.NHƯỢC ĐIỂM

Giá máy và khuôn cao

Lượng phế liệu lớn
Chỉ có tính kinh tế khi sản lượng lớn
Mức độ cạnh tranh cao
Kích thước của sản phẩm bị giới hạn

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 5

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

5.QUÁ TRÌNH SẢN SUẤT

Thiết kế sản phẩm

Khuôn

Thiết bị Vật liệu

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 6

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

2
 4/27/2010

6.THẾ NÀO LÀ CÔNG NGHỆ ÉP PHUN

• Là quá trình ép nhựa nóng chảy vào khuôn để tạo hình

dạng mong muốn. Khi nhựa nóng chảy đông đặc nó sẽ có
hình dạng của lòng khuôn và sau đó được đẩy ra khỏi
khuôn.
z “ ép phun là quá trình mà vật liệu nhựa nhiệt dẻo được
gia nhiệt cho đến khi ở trạng thái lỏng và sau đó được
chuyển dưới một áp suất ( Phun ) vào lòng khuônvà
sau đó được làm nguội trong khuôn cho đến khi nó lại
trở lại trạng thái đông đặc một lần nữa và có hình dạng
của lòng khuôn.”

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 7

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

6.THẾ NÀO LÀ CÔNG NGHỆ ÉP PHUN

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 8

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

7.CÁC SẢN PHẨM DÙNG CÔNG NGHỆ ÉP PHUN

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 9

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

3
 4/27/2010

7.CÁC SẢN PHẨM DÙNG CÔNG NGHỆ ÉP PHUN

Puli có chi tiết insert bằng

ằ nhôm Vỏ máy bơm nước

Vỏ van Đường ống phân phối

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 10
C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

7.CÁC SẢN PHẨM DÙNG CÔNG NGHỆ ÉP PHUN

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 11

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

7.CÁC SẢN PHẨM DÙNG CÔNG NGHỆ ÉP PHUN

Ñöôøng phaân phoái nöôùc Voû bôm nöôùc

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 12

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

4
 4/27/2010

7.CÁC SẢN PHẨM DÙNG CÔNG NGHỆ ÉP PHUN

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 13

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

8.MÁY ÉP PHUN

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 14

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

8.MÁY ÉP PHUN

Phễu cấp
liệu và
làm khô

Cụm kẹp
• Mở và đóng khuôn Khuôn
• Giữ khuôn Cụm phun
• Lòng khuôn và chày khuôn • Hóa dẻo
• Hệ thống làm nguội và đẩy • Phun
4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 15
C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

5
 4/27/2010

9.SƠ ĐỒ MÁY ÉP PHUN

PHEÃU CAÁP GIA
LIEÄU NHIEÄT XY TAÁM TÓNH
LANH
XY LANH ÑEÅ TAÁM DI ÑOÄNG
CHUYEÅN ÑOÄNG TRUÏC VÍT KHUOÂN
4 THANH DAÃN HÖÔÙNG TRUÏC VÍT
TRUÏC VÍT XY
VOØI PHUN LANH
KEÏP

MOÂ TÔ VAØ
BAÙNH RAÊNG VAN XY LANH
ÑEÅ QUAY
THUYÛ
TRUÏC VÍT LÖÏC

CUÏM CUÏM KEÏP

PHUN

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 16

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

10. PHÂN LỌAI MÁY ÉP PHUN

Coù nhieàu caùch phaân loaïi maùy eùp phun nhöng ngöôøi ta coù theå
phaân loaïi chuùng theo caùc ñaëc ñieåm sau:
z Theo löïc ñoùng khuoân: Loaïi 50, 100, ..., 8000 taán.
z Theo vò trí cuûa truïc vít: Loaïi truïc vít ñöùng, truïc vít ngang.
z Theo
Th lloaïi pít í toââng h
hay truïc vít.
í
z Theo heä thoáng keïp khuoân: Thuûy löïc, thuûy löïc vaø cô.
z Theo soá löôïng truïc vít: Moät hoaëc hai truïc vít.
z Theo troïng löôïng saûn phaåm moãi laàn phun toái ña: 1, 2, 3, 5, 8
,10,..., 56, 120 oz (1 ounce = 28,349 gam)

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 17

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

10.PHÂN LOẠI MÁY ÉP PHUN

a/ Dạng trục vít tịnh tiến qua lại

Chất dẻo nóng chảy được ép chảy vào khuôn nhờ trục vít.

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 18

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

6
 4/27/2010

Hầu hết các máy ép phun hiện nay đều sử

dụng dạng trục vít tịnh tiến qua lại do:

-Nóng chảy thuận lợi hơn

-Quá trình trộn nhựa với các phụ gia tốt hơn
-Áp suất
ấ phun thấp
ấ hơn
-Thời gian chu kỳ nhanh hơn
-Ứng suất trong sản phẩm thấp hơn
-Cho phép chi tiết có diện tích lơn hơn

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 19

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

10.PHÂN LOẠI MÁY ÉP PHUN

b/ Dạng pittôn

Chất dẻo được gia nhiệt trước ở trong phễu cấp

liệu và được cấp vào bể chứa và sau đó được ép
vào khuôn nhờ pittôn.

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 20

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

MÁY ÉP PHUN DẠNG PITTÔNG

Phễu
Nhựa nóng chảy
Torpedo

pittông

Đầu phun
Giải gia nhiệt

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 21

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

7
 4/27/2010

MÁY ÉP PHUN DẠNG TRỤC VÍT

Phễu

Đầu phun Giải gia nhiệt

Trục vít qua lại

Shooting
Pot

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 22

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

11.CÁC THIẾT BỊ PHỤ TRỢ MÁY ÉP PHUN

•Thiết bị sấy
•Thiết bị làm nguội
•Hệ thống gia nhiệt
•Thiết
Thiết bị nghiền
•Thiết bị trộn, pha trộn
•Robot
•Thiết bị thay khuôn

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 23

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

12. CÁC QUÁ TRÌNH ÉP PHUN ĐẶC BIỆT

Ép phun có sự hỗ trợ của khí )

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 24

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

8
 4/27/2010

12. CÁC QUÁ TRÌNH ÉP PHUN ĐẶC BIỆT

z Quá trình phun ép có hỗ trợ dùng khí.

• Dùng khí để tạo các chi tiết rỗng

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 25

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

12. CÁC QUÁ TRÌNH ÉP PHUN ĐẶC BIỆT

Ép phun có sự hỗ trợ của khí )

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 26

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

12. CÁC QUÁ TRÌNH ÉP PHUN ĐẶC BIỆT

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 27

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

9
 4/27/2010

12. CÁC QUÁ TRÌNH ÉP PHUN ĐẶC BIỆT

z DÙNG HAI VẬT LIỆU KHÁC NHAU
• TỪ HAI TRỤC VÍT KHÁC NHAU
• Chọn hai vật liệu khác nhau( mầu, độ bền, tính mềm

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 28

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

12. CÁC QUÁ TRÌNH ÉP PHUN ĐẶC BIỆT

Part 1

Part 2

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 29

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

12. CÁC QUÁ TRÌNH ÉP PHUN ĐẶC BIỆT

Quá trình ép phun kim lọai

Kim lọai bột + Chất dính kết
polymer

Ép phun tạo hình dáng

Đốt chấy các dính kết

and Sinter Metal

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 30

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

10
 4/27/2010

13. HỆ THỐNG KẸP

a/Chức năng:
1 . Mở và đóng khuôn (Mang các nửa khuôn lại với
nhau nhanh chóng và đóng khuôn êm).
2. Tạo ra áp suất đủ để ngăn ngừa việc tạo bavia
trong suốt quá trình điền đầy và giữ áp
3. Giữ hai nửa khuôn thẳng hàng với nhau.
4 Giữ khuôn đóng trong suốt quá trình đẩy bằng cách
4.
sử dụng lực kẹp thích hợp để chống lại lực sinh ra
do áp suất phun.
5. Điều quan trọng là duy trì áp suất đúng khi polymer
được phun vào lòng khuôn

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 31

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

13. HỆ THỐNG KẸP

Cụm kẹp

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 32

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

13. HỆ THỐNG KẸP

Tấm tĩnh
Tấm động Tấm tĩnh
Khuôn Khuôn

Xy lanh
Đòn liên Tấm động
kết kẹp

Khuôn
4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 33
C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

11
 4/27/2010

13. HỆ THỐNG KẸP

b/PHÂN LỌAI
Theo khả năng kẹp:
z Máy kích thước nhỏ 10-100 tons
z Máy kích thước trung bình 100-500 tons
z Máy kích thước lớn 500-10,000 tons
Theo cơ cấu kẹp
Các cụm: Cụm kẹp có thể làm việc theo nguyên tắc cơ,
thủy. Hệ thống kẹp cơ dùng đòn khuỷu trong khi đó hệ
thống kẹp thủy lực dùng xy lanh thủy lực.
z Thủy lực
z Đòn kẹp
z Kết hợp cả hai

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 34

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

a.HỆ THỐNG KẸP CƠ

Hệ thống đòn kẹp ĐÒN KHUỶU

hành trình dài
4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 35
C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

a.HỆ THỐNG KẸP CƠ

Hệ thồng đòn kẹp-pitton

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 36

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

12
 4/27/2010

a.HỆ THỐNG KẸP CƠ

Điều quan trọng là giữ áp suất ở bên

phải khi polymer được phun

Toggle
Clamp

Hydraulic
Hệ thống kẹp cơ: rẻ và nhanh Cylinder
Hệ thống kẹp dòn khủyu:
Nhanh nhưng lực kẹp kém
Hệ thống kẹp cơ thủy lực
Dùng cơ cấu đòn kẹp để di chuyển nhưng lực khóa thì dùng xy lan

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 37

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

13. HỆ THỐNG KẸP

ĐÒN KHUỶU
4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 38
C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

13. HỆ THỐNG KẸP

ĐÒN KHUỶU
4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 39
C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

13
 4/27/2010

b. HỆ THỐNG KẸP THỦY LỰC

Hệ thống kẹp thủy lực

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 40

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

c/TÍNH LỰC KẸP

z Lực kẹp
• Lực kẹp để giữ các nửa khuôn với nhau trong khi nhựa được phun vào cũng như
quá trính phun thêm, làm nguội cũng như giữ hai nửa khuôn khi mở khuôn và thực
hiện đẩy sản phẩm.

F = P× A
• Lực kẹp = Áp suất phun x tổng diện tích hình chiếu của khoang tạo hình

• Diện tích hình chiếu là hình chiếu diện tích lên một mặt phẳng đó là diện tích lớn nhấ
của sản phẩm.

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 41

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

d/.LỰC KẸP VÀ GIÁ MÁY

4/27/2010 PGS.TS THÁI THỊ THU HÀ 42

C6 CÔNG NGHỆ PHUN ÉP

14