ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑ ΜΕΛΛΟΝΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΥ ΜΕΣΗΣ ΦΩΝΗΣ

Στη μέση φωνή το α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα (όπως και στη ν.ε.) και
του μέλλοντα λήγουν σε -μαι. 
Οι καταλήξεις της οριστικής ενεστώτα της μ.φ. στην α.ε. είναι περίπου οι ίδιες με τη ν.ε.
(εκτός από το β΄ ενικό πρόσωπο).
Ο μέλλοντας έχει τις ίδιες καταλήξεις με τον ενεστώτα, μόνο που προστίθεται, όπως και
στην ενεργητική φωνή , ο χρονικός χαρακτήρας -σ- πριν από τις καταλήξεις.
οριστική ενεστώτα οριστική μέλλοντα
λύ-ομαι λύ-σ- ομαι
λύ-ῃ (ή -ει) λύ-σ- ῃ (ή -ει)
λύ-εται λύ-σ- εται
λυ-όμεθα λυ-σ-όμεθα
λύ-εσθε λύ-σ-εσθε
λύ-ονται λύ-σ-ονται
Για τα αφωνόληκτα ρήματα ισχύουν όσα γνωρίζετε σχετικά με τον σχηματισμό της
οριστικής του μέλλοντα της ενεργητικής φωνής.
ουρανικόληκτα χειλικόληκτα οδοντικόληκτα
πρά-ξ-ομαι γρά-ψ-ομαι πεί-σ-ομαι
πρά-ξ-ῃ (ή -ει) γρά-ψ-ῃ (ή -ει) πεί-σ-ῃ (ή -ει)
πρά-ξ-εται γρά-ψ-εται πεί-σ-εται
πρα-ξ-όμεθα γρα-ψ-όμεθα πει-σ-όμεθα
πρά-ξ-εσθε γρά-ψ-εσθε πεί-σ-εσθε
πρά-ξ-ονται γρά-ψ-ονται πεί-σ-ονται

Σχηματισμός οριστικής παρατατικού μ.φ.

Α. ΒΑΖΩ ΑΥΞΗΣΗ
Β. ΘΕΜΑ ΕΝΕΣΤΩΤΑ
Γ. ΚΑΙΝΟΥΡΙΕΣ ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ
Η αύξηση δηλώνει το παρελθόν και είναι δύο ειδών: συλλαβική και χρονική.
1) Συλλαβική αύξηση παίρνουν τα ρήματα που το θέμα τους αρχίζει από σύμφωνο.
Και είναι συλλαβική αύξηση η π ρ ο σ θ ή κ η  ενός ε (με ψιλή) στην αρχή του θέματος.
2) Χρονική αύξηση παίρνουν τα ρήματα που το θέμα τους αρχίζει από φωνήεν (ή
δίφθογγο).  (η μετατροπή του βραχέος σε μακρό ).
3)Στην αρχαία ελληνική τα σύνθετα  ρήματα που το α΄ συνθετικό τους είναι πρόθεση
παίρνουν εσωτερική αύξηση, δηλ. έχουν τη συλλαβική ή χρονική αύξηση· μετά την
πρόθεση
Κατά τη χρονική αύξηση γίνονται οι ακόλουθες εκτάσεις:
το ᾰ σε η: ἀκούω - ἤκουον το αι σε ῃ: αἰσθάνομαι – ᾐσθανόμην
το ε σε η: ἐλπίζω - ἤλπιζον το ει σε ῃ: εἰκάζω – ᾔκαζον
το ο σε ω: ὁρίζω - ὥριζον το αυ σε ηυ: αὐξάνω – ηὔξανον
το ῐ σε ῑ: ἱκετεύω - ἱκέτευον το ευ σε ηυ: εὔχομαι – ηὐχόμην
το ῠ σε ῡ: ὑβρίζω - ὕβριζον το οι σε ῳ: οἰκτίρω – ᾤκτιρον
 ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ                                                            
      ἐ-λυ-όμην
ἐ-λύ-ου
ἐ-λύ-ετο
ἐ-λυ-όμεθα
ἐ-λύ-εσθε
ἐ-λύ-οντο
Οριστική μέλλοντα ρήματος εἰμί
Ο μέλλοντας του ρ. εἰμὶ στην οριστική είναι ἔσομαι και παρουσιάζει τις ίδιες καταλήξεις με τον ενεστώτα και
τον μέλλοντα μ.φ. των βαρύτονων ρημάτων.
ἔσομαι
ἔσῃ ή ἔσει
ἔσται
ἐσόμεθα
ἔσεσθε
ἔσονται
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Α.   Να συμπληρώσετε τις προτάσεις τοποθετώντας το ρήμα της παρένθεσης στον
κατάλληλο τύπο ενεστώτα και μέλλοντα :
1. Ἡμεῖς  …………………………..  / ……………………………  ἐν ὀνόματι Κυρίου.   (πορεύομαι)
2. Μετά τήν μάχην οἱ Ἕλληνες     ……………………………..   / ……………………………  τῆς μανίας
καί τῆς πλεονεξίας. (παύομαι)
3. Ἡ χώρα ὑπό τῶν ποταμῶν πολλάκις ……………………………  / .…...…….
………………….       (κατακλύζομαι)
4. Οὐ  ……………………………  / …………………………….  οἱ Πλαταῖεις δῶρα παρά
Θηβαίων.  (δέχομαι)
5. Οὐδείς μετ’ ὀργῆς ἀσφαλῶς   ……………………......... /…………………………..  (βουλεύομαι)
Β. Να συμπληρώσετε του κατάλληλους τύπους μέλλοντα του εἰμί :
1. Τῶν  κατοίκων  τῆς  Ἑλλάδος  πολλοί  γεωργοί …………………………..
2. Ὑμεῖς ………………………….. τό  ἅλας  τῆς  γῆς.
3. Σύ  εὑρετής  τῶν  ἐθίμων ……………………….
Γ.Να υπογραμμίσετε και να αναγνωρίσετε τους τύπους του ενεστώτα και του μέλλοντα
στις παρακάτω προτάσεις :
1.      Ἐν  τῷ  χρόνῳ  τούτῳ  οἱ  Ἀθηναῖοι  κομίζονται  ἐντός  τῶν  τειχῶν.
2.       Πορευσόμεθα  διά  πολεμίας  χώρας, ἀλλ’  ἀσφαλεῖς  ἐσόμεθα.
3.      Ἀναπαύσεται  ἕκαστος  ὑποκάτω  ἀμπέλου.
4.      Ὑμεῖς πορεύσεσθε εἰς ὁδόν ἀληθείας.
5.      Ὑπό τῶν διδασκάλων τήν  ἀλήθειαν διδασκόμεθα
Δ.   Να συμπληρώσετε τις προτάσεις τοποθετώντας το ρήμα της παρένθεσης στον
κατάλληλο τύπο  παρατατικού :
1. Οἱ  Λακεδαιμόνιοι ἐν τῷ στρατοπέδω πρό τῆςμάχης  ……………………   (γυμνάζομαι)
2. Οὗτοι βωμούς τε καί ἀγάλματα θεῶν  ……………………   (ἱδρύομαι)
3. Ξέρξης …………………….  Δημάρατον τόν Λακεδαιμόνιον  (μεταπέμπομαι)
4. Ὑμεῖς ὑπό τῶν Ἑλλήνων  ………………………………   (διώκομαι)
5. Ἀλέξανδρος ὁ Φιλίππου στράτευμα    ………………………  (παρασκευάζομαι)
6. Ἡμεῖς οὐδέποτε  …………………………     πολιτευόμενοι δικαίως  (παύομαι