Modyul Sa Ge11 Fildis Prelim New

QUIRINO STATE UNIVERSITY
DIFFUN CAMPUS
Diffun, 3401 Quirino
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

….….promoting pedagogical excellence
MODYUL
NG
PANSARILING PAGKATUTO
(prelim)
SA
FILIPINO SA IBA’T IBANG DISIPLINA
INIHANDA NI:
JEFERLYN V. AGBAYANI
Subject Instructor
1|Page
DIFFUN CAMPUS

Modyul 1 I. Oryentasyon
1. Pagtalakay sa Bisyon, Misyon ng paaralan.
2. Oryentasyon sa mga patakaran ng paaralan at silid-aralan.
3. Pagpapakilala sa kurso/ asignatura
II. Panimula
Filipino Bilang Wikang Pambansa, Wika ng Bayan, at Wika ng
Pananaliksik na Nakaugat sa Pangangailangan ng Sambayanan
Mga Layunin 1. Maunawaan ang Misyon, Bisyon ng Paaralan.
2. Mabigyang oryentasyon sa mga patakaran ng paaralan.
3. Makilala ang nilalayon ng asignatura/kurso.
4. Maipaliwanag ang ugnayan ng mga function ng wikang Filipino bilang
wikang pambansa, wika ng bayan, at wika ng pananaliksik na nakaugat
sa pangangailangan ng sambayanan.
Pagtalakay I. Introduksyon- Pagtalakay sa Bisyon, Misyon ng paaralan
Bilang panimula,pagnilayan at unawaing mabuti ang nais
ipahiwatig/iparating ng Bisyon, Misyon, Core Values,Patakarang
Pangkalidad at layuning Pangkalidad ng Quirino State University.
BISYON: Ang sentro ng karunungan sa akademiko at teknolohiyang

mangunguna sa pagpapabilis at pagpapanatili sa pag-unlad ng Probinsya
ng Quirino at sa Timog na bahagi ng Lambak ng Cagayan.
MISYON:Lumilinang ng mga propesyonal na may wastong asal,

kakayahan at kasanayan sa paglikha at paggamit nang wastong
teknolohiya upang makatugon at makaagapay sa pangangailangan ng
Probinsiya ng Quirino at Timog ng Lambak Cagayan.
CORE VALUES:
A.Kalidad at kasanayan
B.Komitment
C.pagkakaisa at integridad
PATAKARANG PANGKALIDAD
Kalidad ng serbisyo’y pagtibayin:patuloy na kompromiso sa
pagpapayabong sa mga kalugdan upang maabot ang inaasam ng mga
minamahal na stakeholders.
LAYUNING PANGKALIDAD:
1.Makahanda ng mga pangangailangan sa patuloy na pagkakaroon
nang mahusay na katangiang instruksyon upang makalikha nang may
kakayahan, kapakinabangan, mapagkakatiwalaang propesyunal.
2.Makaliha ng makabuluhang kaalaman at teknolohiyan tutugon sa
pamamagitan ng makabagong pananaliksik.
3.Malinang at maipatupad ang mga pagdulog ng techno-transfer para
sa pagpapanatili ng mga gawaing extension.
4.Makalikha ng sapat na mapagkukuhanan ng kagamitan na
sumusuporta at lumilinang sa kaunlaran ng institusyon.
Oryentasyon sa mga patakaran ng paaralan at silid-aralan

Dahil sa pandemyang nararanasan ng bawat isa sa kasalukuyan,ang
Comission on Higher Education (CHED) ay humanap ng susi/kasagutan
hinggil sa magiging Paraan/Mode ng edukasyon ng mga mag-aaral sa
panahong ito.
Napili ng Unibersidad na gawing Modular/Online ang paraan/mode ng
paghahatid ng edukasyon sa mga bata upang matugunan ang kanilang
pangangailangan sa panahon ng pandemyang ating nararanasan sa
kasalukuyan.
Ang bawat mag-aaral ay makatatanggap ng modyul sa bawat
asignaturang kanilang kinuha na magsisilbing kagamitang panturo na
makatutulong sa kanilang pag-aaral.Ito ang magsisilbing kagamitang
2|Page
DIFFUN CAMPUS

panturo ng huhubog sa kanilang kakayahan sa iba’t ibang larangan.May
mga pagsasanay na kinakailangan nilang masagutan sa pagtatapos ng
pagtalakay upang masukat ang kanilang nalaman sa asignatura.
Pagpapakilala/Oryentasyon sa Kurso:
Asignatura:Filipino sa Iba’t ibang Disiplina
Deskripsyon ng Kurso: Ang FILDIS ay isang praktikal na kursong
nagpapalawak at nagpapalalim sa kasanayan sa malalim at mapanuring
pagbasa, pagsulat, at pananaliksik sa wikang Filipino sa iba’t ibang
larangan, sa konteksto ng kontemporaryong sitwasyon at mga
pangangailangan ng bansa at ng mga mamamayang Pilipino. Nakatuon
ang kursong ito sa makrokasanayang pagbasa at pagsulat, gamit ang mga
makabuluhang pananaliksik sa wikang Filipino, bilang lunsaran ng
pagsasagawa ng pananaliksik (mula sa pangangalap ng datos at pagsulat
ng borador ng pananaliksik hanggang sa publikasyon at/o presentasyon
nito) na nakaugat sa mga suliranin at realidad ng mga komunidad ng mga
mamamayan sa bansa at maging sa komunidad ng mga Pilipino sa iba
pang bansa. Saklaw rin ng kursong ito ang paglinang sa kasanayang
pagsasalita, partikular sa presentasyon ng pananaliksik sa iba’t ibang
porma at venue.
II.PANIMULA
Filipino Bilang Wikang Pambansa, Wika ng Bayan, at Wika ng

Pananaliksik na Nakaugat sa Pangangailangan ng Sambayanan
Mayaman ang wika at isa itong malawak na larangan.Hindi nauubos
ang mga kaalamang nalalaman at natutuklasan tungkol sa wika.Sa
tanong na “ano nga ba ang wika?”napakaraming makukuhang sagot mula
sa iba’t ibang dalubhasa sa wika.
Pinakagamitin at popular ang kahulugan ng wika na ibinigay ng
lingguwistang si Henry Gleason(mula sa Austero et.al.1999).Ayon sa
kanya, ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na
pinipili at isinasaayos sa paraang arbitrayo upang mgamit ng mga taong
kabilang sa isang kultura.Sa aklat ni Bernales et. al. (2002), mababasa
ang kahulugan ng wika bilang proseso ng pagpapadala at pagtanggap ng
mensahe sa pamamagitan ng simbolikong cues na maaaring berbal o di-
berbal.Samantala, sa aklat naman nina Mangahis et. al.(2005), binanggit
na may mahalagang papel na ginagampanan ang wika sa
pakikipagtalastasan. Ito ang midyum na ginagamit sa maayos na
paghahatid at pagtanggap ng mensahe na susi sa pagkakaunawaan.
Marami pang Pilipinong dalubwika at manunulat ang nagbigay ng
kanilang pakahulugan sa wika.Ayon sa mga edukador na sina Pamela C.
Constantino at Galileo S. Zafra(2000) na ang wika ay isang kalipunan ng
mga salita at mga pamamaraan ng pagsasama-sama ng mga ito para
magkaunawaan o makapag-usap ang isang grupo ng mga tao.”
Binanggit ng pambansang alagad ng sining sa literature na si
Bienvenido Lumbera (2007) na parang hininga ang wika.Gumagamit tayo
ng wika upang kamtin ang bawat pangangailangan natin.Para sa naman
sa lingguwistang si Alfonso O. Santiago (2003)”wika ang sumasalamin sa
mga mithiin, lunggati,pangarap,damdamin, kaisipan o saloobin,
pilosopiya, kaalaman at karunungan, moralidad,paniniwala, at mga
kaugalian ng tao sa lipunan.”
Kung sasangguni naman tayo sa diksyunaryo tungkol sa kahulugan
ng wika,ang wika ay Sistema ng komunikasyon g mga tao sa
pamamagitan ng mga pasulat o pasalitang simbolo.Saamantala, ayon sa
UP Diksyunaryong Filipino (2001) ang wika ay “lawas ng mga salita at
Sistema ng paggamit sa mga ito na laganap sa isang sambayanan na may
iisang tradisyong pangkultura at pook na tinatahanan.”
Sa pangkalahatan,batay sa mga kahulugan ng wika na tinalakay sa
itaas, masasabi ang wika ay kabuoan ng mga sagisag na binubuo ng mga
tunog na binibigkas o sinasalita at ng mga simbolong sinusulat.Sa
3|Page
DIFFUN CAMPUS

pamamagitan ng wika, nagkakaunawaan, nagkakaugnay,at nagkakaisa
ang mga tao. Kasangkapan ang wika upang maipahayag ng tao ang
kaniyang naiisip, maibahagi ang kanyang karanasan, at maipadama ang
kaniyang nararamdaman.Gayundin, bawat bansa ay may sariling wikang
nagbibigkas sa damdamin at kaisipan ng mga mamamayan nito.Sa wika
nasasalamin ang kultura at pinagdaanang kasaysayan ng isang bansa.
Ang Filipino Bilang Wikang Pambansa: Paglilinaw ng Kalikasan at

Proseso ng Paglilinang
Linawin natin ang probisyong pangwika sa ating Konstitusyon. Sa
Artikulo XIV Seksyon 6:
Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samanatalang
nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa
umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang wika.
Idekonstrak natin ang probisyong ito.
Una: malinaw ang itatawag sa wikang pambansa ng Pilipinas, at ito ay
FILIPINO.
Ikalawa: ito’y wikang nasa proseso ng paglilinang.
Ikatlo: may dalawang saligan ng pagpapayabong at pagpapayaman sa
wikang ito :
1. Ang umiiral na wika o diyalekto sa ating bansa
2. Iba pang wika o wikang dayuhan.
Ano ba ang pormal na deskripsyon ng Filipino bilang wikang pambansa?
Ang wikang Filipino ay ang katutubong wika na ginagamit sa buong
Pilipinas bilang wika ng komunikasyon ng mga etnikong grupo. Katulad
ng iba pang wikang buhay, ang Filipino ay dumaan sa proseso ng
paglinang sa pamamagitan ng panghihiram sa mga wika sa Pilipinas at
mga di-katutubong wika at ebolusyon ng iba’t ibang barayti ng wika para
sa iba’t ibang saligang sosyal, at para sa mga paksa ng talakayan at
iskolarling pagpapahayag.
Sa deskripsyon ng KWF, ipinagdidiinan na ang wika ay buhay at dahil

nga buhay ito, ito ay dinamiko. Ngunit pansinin ang proseso ng
paglinang…
Binigyang-diin ang:
“Panghihiram sa mga wika sa Pilipinas at mga di katutubong wika”
Totoong nanghihiram ang wika natin sa di – katutubong wika o mga
dayuhang wika, lalo na para sa mga konseptong walang direktang
katumbas sa ating wika.
Ngunit kaiba sa karniwang panghihiram, ang panghihiram ng wika ay
inaari na rin nating sariling atin ang salitang ating hiniram.
ilang salitang hiram mula sa ibang wika na inaaring atin…
Halimbawa:silya(silla-kastila)bintana(ventana-kastila)
Itinuturing na ring Filipino ang mga salitang ito. Hindi na natin kailangan
pang ibalik ang mga ito sa wikang ating pinaghiraman dahil bagama’t
hiram nga ay atin na ito.
Ngunit maituturing nga kayang panghihiram ang panghihiram natin ng
salita sa ibang wika sa Pilipinas?
Hindi na rin maitatatwa ang pagpasok sa Filipino ng mga bokabularyong
mula sa mga wika sa sa ating bansa. Tulad ng : Jihad(Muslim) Buang /
Gurang (Bisaya) Manong / Manang (Ilocano) Pinakbet (Ilocano)
Mapupuna sa resolusyon ng KWF ang sinasabing panghihiram bilang
proseso ng paglinang sa mga salitang ito na mula sa iba’t ibang wika sa
iba’t ibang panig ng ating bansa.
Kailangan pa ba nating hiramin ang bagay na sa atin na naman?
Pag-aambag kapag ang mga salita ay nagmula sa Mindanao, Katimugang
Luzon o sa Visayas, hindi iyon hiniram ng Filipino dahil sa atin din
nagmula iyon. Samakatuwid, mas mainam na gamitin ang salitang pag-
aambag sa halip na panghihiram.
Samakatuwid, ang Filipino ay hindi Pilipino na batay sa Tagalog. Ngunit
4|Page
DIFFUN CAMPUS

kailangang linawin na hindi rin ito ipinanukalang amalgamasyon o
pantay-pantay na representasyon ng lahat ng wika. Demokratiko man,
imposible ang konseptong ito ni Demetrio Quirino Jr. (Almario, Bernales,
et al., 2006)
Ano pa ang higit na kaibahan ng Filipino sa Tagalog at Pilipino?
Ang Tagalog ay isang wikang natural at may mga katutubo itong
tagapagsalita. Isa rin itong partikular na wika na sinasalita ng isa
sa mga etnolinggwistikong grupo sa bansa na tinatawag ding
Tagalog. (Constantino sa Bernales, et al., 2002)
Samantala pumasok naman ang salitang Pilipino bilang wikang
pambansa noong 1959. Bunga ito ng kalituhan naidulot ng
pagbatay ng wikang pambansa sa wikang Tagalog na isang
pagkakamali. Kaya sa bisa ng Kautusang Pangkagawaran bilang
59, itinakda na tuwing tutukuyin ang wikang pambansa ito ay
tatawaging Pilipino.
Ngunit lumabas na ang Pilipino ay Tagalog din sa estraktura at
nilalaman, kaya ito ay itinututring na isang mono-based national
language. Naging labis rin na purista ang mga taliba noon. Wala
noong pagkakataon ang mga di- tagalog na maging bahagi ng
pagpapayaman at pagpapaunlad ng Pilipino.
Tinawag ito ni Prof. Leopoldo Yabes na Tagalog Imperialism na
nagbunga ng mga negatibong reaksyon sa mga di-tagalog.
Sa kasalukuyan, hindi na argumentong ang Filipino ay Tagalog
din. Matagal na itong nasagot sa saliksik ng mga linggwista.
Wika nga ni Almario (Bernales, et al., 2006) “hindi lamang natin
iniintinding mabuti.”
Mga Miskonsepsyon sa Filipino na kailangan ng paglilinaw…
 Ang pangalang Filipino ng ating wikang pambansa ay hindi
nagmula sa Ingles na Filipino na tinatawag sa ating mga
mamamayan ng Pilipinas.
 Hindi rin akomodasyong pampolitika ang pagbabago ng
pangalan ng wikang pambansa mula sa Pilipino tungo sa
Filipino.
 Kinailangang gawin ang pagpapalit mula sa P tungo sa F,
dahil sa modernisasyong pinagdaraanan ng ating wikang
pambansa, tulad ng pagdaragdag ng walong titik sa alpabeto
at ang paglinang dito salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at
iba pang wika.
Mga Gawain Gawain 1
Gumawa ng isang sanaysay batay sa pahayag na “Filipino bilang wikang
pambansa,wika ng bayan at wika ng pananaliksik na nakaugat sa
pangangailangan ng sambayanan”na magiging batayan sa pagbuo ng
isang talumpati.
Pamantayan sa pagsulat ng sanaysay
1. Ang sanaysay ay naayon sa tema.
2. Ang sanaysay ay hindi bababa sa 200 salita.
Kaayusan(balarila)-20%
Nilalaman-30%
Orihinalidad-10%
Pagtatanghal ng talumpati(recorded)-30%
Impak-10%
Gawain 2
Saliksikin ang mga sumusunod na teksto
“Intelektwalismo at Wika” ni R. Constantino
https://journals.upd.edu.ph/index.php/djwf/article/view/4939/4451
“Ang Wikang Filipino at ang Banta ng Globalisasyon” ni B. Lumbera
5|Page
DIFFUN CAMPUS

https://www.bulatlat.com/news/3-7/3-7-wika.html
“Nahuhuli at Panimulang Pagtatangka: Ang Pilosopiya ng Wikang
Pambansa/Filipino” ni M. Flores
https://journals.upd.edu.ph/index.php/djwf/article/view/4500/4063
“Alyansa ng Mga Tagapagtanggol ng Wikang Filipino/TANGGOL WIKA:
Internal na Kwento, Mga Susing Argumento at Dokumento (2014-
2017)” ni D. M. San Juan
Balangkasin at ibuod ang nilalaman ng mga teksto.
Gawain 3
Panuorin ang “Sa Madaling Salita: Kasaysayan at Pag-unlad ng
Wikang Pambansa” ng Sentro ng Wikang Filipino-UP Diliman
pagkatapos ay itala ang mga mahahalagang impormasyon na nakuha sa
nasabing palabas.
https://www.youtube.com/watch?v=KH-UFAt--To
Pagtataya A. Tukuyin kung sino o ano ang isinasaad ng bawat pahayag.

_____________________1. Ayon sa kanya, ang wika ay proseso ng
pagpapadala at pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng simbolikong
cues na maaaring berbal o di-berbal.
____________________2.Binigyan niya ng katuturan ang wika bilang isang
masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos
sa paraang arbitrayo upang mgamit ng mga taong kabilang sa isang
kultura.
____________________3. Sa aklat naman nina ___________, binanggit na may
mahalagang papel na ginagampanan ang wika sa pakikipagtalastasan, ito
ang midyum na ginagamit sa maayos na paghahatid at pagtanggap ng
mensahe na susi sa pagkakaunawaan.
____________________4. Para sa naman sa lingguwistang si _______________
“wika ang sumasalamin sa mga mithiin, lunggati,pangarap,damdamin,
kaisipan o saloobin, pilosopiya, kaalaman at karunungan,
moralidad,paniniwala, at mga kaugalian ng tao sa lipunan.”
____________________5. Ayon sa mga edukador na sina
________________________, na ang wika ay isang kalipunan ng mga salita at
mga pamamaraan ng pagsasama-sama ng mga ito para magkaunawaan o
makapag-usap ang isang grupo ng mga tao.
B. Ilahad ang nilalaman ng Artikulo XIV Seksyon 6 at ito’y ipaliwanag.

(10 Puntos)
Mga Batnag Aurora et.al.Komunikasyon at Pananaliksik sa wika at kulturang
Sanggunian Pilipino,2016
Batnag Aurora et.al.Pagbasa at Pagsusuri ng iba’t ibang teksto tungo sa
Pananaliksik,2016
Morales Elizabeth et.al.Makabuluhang Filipino sa Iba’t ibang
Pagkakataon,2013
Pattalitan, Agaton,et.al.Komunikasyon sa Akademikong Filipino,2014
Casanova, Arthur,et.al.Pagbasa at Pagsulat sa Iba’t Ibang Disiplina, 2001
Moratilla-Recobra, Felisa,Pagbasa at Pagsulat sa Iba’t Ibang
Disiplina,2003
Acopra, Jioffre, et. al. Akademikong Filipino sa Piling Larangan.
Mindshapers Co. Inc. 2016
Burabo, Jocelyn, et. al. Sanayang Aklat sa Pagsulat sa Filipino sa Piling
Larangan, 2017
Patnubay ng Guro: Filipino sa Piling Larang Akademik. Kagawaran ng
Edukasyon. 2016
6|Page
DIFFUN CAMPUS

Modyul 2 I.Filipino Bilang Larangan at Filipino sa Iba’t Ibang Larangan
II.Rebyu sa Mga Batayang Kasanayan sa Pananaliksik

• Pagpili ng Batis (Sources) ng Impormasyon
• Pagbabasa at Pagbubuod ng Impormasyon
• Pagsasalin, Paraphrasing Atbp.
• Pagpili ng Paksa ng Pananaliksik
• Pagbabalangkas
Mga Layunin
1. Maisapraktika at mapaunlad pa ang mga batayang kasanayan sa
pananaliksik.
2. Makapagbasa at makapagbuod ng impormasyon, estadistika, datos
atbp. mula sa mga babasahing nakasulat sa Filipino sa iba’t ibang
larangan.
3. Makapagsalin ng mga artikulo, pananaliksik atbp. na makapag-
aambag sa patuloy na intelektwalisasyon ng wikang Filipino.
Pagtalakay Filipino Bilang Larangan at Filipino sa Iba’t Ibang Larangan

Panoorin ang nilalaman ng link na ito bilang karagdagang paliwanag ng
aralin
https://www.youtube.com/watch?v=A8Ujep9weHo
Ang Wikang Filipino sa Iba’t Ibang Larangan

Ang wika ay kasama sa pagsulong ng teknolohiya at komunikasyon. Ang
lahat ng mga bagong imbensiyon na nalikha ng tao ay inililipat sa iba’t
ibang parte ng mundo. Marami sa mga ito ay isinasaaklat, iniialagay sa
mga dyornal at report (maging siyentipiko o teknikal) upang mabasa at
maging bahagi ng tinatawag na technology transfer.
Wika ang kasangkapan para sa materyal na pag-unlad. Maging sa
pagsulong ng kultura, edukasyon, agham, sining, at humanidades,
kinakailangan ng isang wikang ginagamit at nauunawaan ng
sambayanan.
Ano ang sitwasyon ng wika sa mahahalagang larangan tulad ng agham,
politika, humanidades, batas, at iba pa?
WIKANG FILIPINO SA AGHAM PANLIPUNAN (Batas at Politika)
Wika ang pangunahing kasangkapan sa pag-uugnayan sa pagitan ng
namamahala (ang pamahalaan) at ng pinamamahalaan (ang mga
mamamayan). Dahil dito, dapat gamitin ang wika sa komunikasyon ng
bayan para magkaunawaan.Sa larangang ito, ang daloy o proseso ng
komunikasyon ay dalwa:paghahatid ng mensahe o atas (ayon sa nasa
batas)at ang tugon o sagot ng bayan.
Kung gayon, dapat gamitin ang wikang Filipino sa batas at politika. Dapat
ding maging lengguwahe ng hukuman ang wikang ito. Tandaan nating
habang mangmang ang bayan sa batas, hindi mangingimi ang mga tao sa
paggawa ng kabuktutan at katiwalian—mga bagay na hadlang sa
ninanais nating kaunlaran.
Samakatwid, susi ang wikang Filipino sa politika ng batas, sa

pagpapalaganap ng katarungan, at pagsugpo sa krimen na lumalaganap
sa administrasyon ng batas at politika. Ang layuning magkaisa ang ating
lahi sa ilalim ng katarungan at karangalang mahango ang mga
nabubuhay sa karalitaan, kawalang-muwang, at kawalan ng pagkakataon
upang sila man ay maging sangkap ng isang pamayanang pampolitika ay
magaganap lamang kung ang ating mga batas ay maisasalin sa wikang
Filipino at ang wikang ito ay gagamiting wika sa mga hukuman at sa mga
batasan kung saan ginagawa ang batas.
7|Page
DIFFUN CAMPUS

WIKANG FILIPINO SA HUMANIDADES

Ang humanidades ay tumutugon sa isang pangkat ng mga palagay at
saloobin na nakatuon sa pagpapahalaga sa buhay.
Kung susuriing mabuti, wika ang may pinakamalakirrg papel na

ginagampanan sa larangang ito—ang Humanidades. Sa ngayon, higit
nang malawak ang saklaw nito sapagkat maaari nang talakayin ang
kultura, pagpipinta, musika, estruktura, at iba pang makataong sining at
ang mabuti at wastong pagtugon dito.
Sa tulong ng wika, higit nating mapalalawak ang larangang ito, pati na

ang ating sarili at higit tayong nagiging maingat at magalang sa
paniniwalang likha ito at gawi ng ibang tao.
WIKANG FILIPINO SA AGHAM AT TEKNOLOHIYA

Sa pagbabago ng panahon at lipunan, natural lamang na sumabay ang
wika sa mga pagbabago’t modernisasyon ng lipunang gumagamit nito.
lto ang hamon ng pagpasok ng bagong siglo sa mga edukador at

tagapagpalaganap ng wikang Filipino. Kailangang magamit ang Filipino sa
pagtuturo at pagsusulat sa larangan ng Agham, Matematika, at
Teknolohiya. Ayon sa kanila, ang paggamit ng ay nagdudulot ng
mahusay, mabilis, at mabisang pag-unawa sa mga asignaturang
siyentipiko at teknikal.
Kamakailan lamang, napatunayan sa Third International Math and

Science Study o TIMSS na higit na epektibo ang pagtuturo ng Agham at
Matematika sa wikang katutubo sa isang bansa.
Sa katunayan, sa limang nangungunang bansa sa Agham (Singapore,

Czech Republic, Japan, South Korea, at Bulgaria) at Matematika,
(Singapore, South Korea, Japan, Hong Kong, at Belgium) ang mga mag-
aaral na sumailalim sa pagsusulit ay sa wikang katutubo kinuha ang
TIMSS.
Samakatwid, dumating na nga ang panahon upang mapayabong ang

wikang Filipino bilang wikang intelektuwalisado at maaari nang umabot
sa pamantayan upang maging isa ring pandaigdig na wika.
WIKANG FILIPINO SA NEGOSYO AT INDUSTRIYA

Tayo ay pumapasok na sa bagong siglo. Ito ang daigdig ng cyberworld.
Nasa paligid natin at kaniig ang mga web site, Internet, e-mail, fax
machine, at iba pang kagamitan tungo sa mabilis na daluyan ng
komunikasyon.
Ingles ang lengguwahe sa pandaigdigang ugnayan sa negosyo at

industriya. Ito rin ang lengguwahe sa cyberspace. Ingles din ang wikang
ginagamit ng mga mangangalakal sa pakikipag-ugnayan sa mga banyaga
at malalaking negosyante.
Ngunit sa sinasabing daigdig ng cyberspace at sa darating na panahon,

magkakaroon ng global language at isang wika ang gagamitin sa buong
mundo. Ayon kay John Naisbitt sa aklat na Global Paradox, totoong
magkakaroon ng isang wika tungo sa sinasabing global village.
8|Page
DIFFUN CAMPUS

Sa kabilang dako, sinasabi niya na habang umuunlad ang iisang global
language ay lalong pahahalagahan ng bawat bansa ang kanilang ethnicity
o sariling pagkakakilanlan. Higit na pag-uukulan ng kahalagahan ang
national identity. Idinagdag pa niya na hindi magkakaroon ng isang global
monetary currency dahil ang salaping ililimbag o gagawin ng bawat bansa
ay maglalaman ng kanilang sariling wika, sariling bayani, sariling
kasaysayan, at kultura.
Sa ganitong konsepto, totoo ang sinabi ni Bro. Andrew Gonzales na

mahalaga talaga ang wikang Filipino sa negosvo at industriya. Kahit na sa
daigdig ng cyberspace, ng mga babasahin tungkol sa larangang
pangkabuhayan, at mga iba pang may kinalaman sa negosyo at kalakal,
Filipino pa rin ang iiral at mangungunang wika ngayon at sa darating
pang panahon, aniya pa.
Sa pagdagsa ng mga itinatayong industriya sa ating bansa, kukuha’t

kukuha ng mga manggagawang Pilipino. Karamihan dito ay iyong mga
hindi nakaabot ng mataas na antas ng pag-aaral, ngunit nakauunawa
naman ng kaunting Ingles. Ngunit upang higit na mapakinabangan sila
sa mga itatayong industriya, kailangang turuan sila ng mga bagong
kakayahan sa paglikha ng mga produkto.
Dito papasok ang mga ekspertong Pilipino na mamumuno at magtuturo

ng mga kaalaman sa mga manggagawa. At dahil nga pinagtutuonan ng
pansin sa kasalukuyan ng mga itinatayong industriya sa bansa ang
pandaigdigang pamantayan ng anumang produktong lilikhain, hindi
Ingles kundi Filipino ang gagamitin upang turuan ang kanilang mga
manggagawa ng kakayahan at katalinuhan sa gawaing produkto.
Rebyu sa Mga Batayang Kasanayan sa Pananaliksik

• Pagpili ng Batis (Sources) ng Impormasyon
• Pagbabasa at Pagbubuod ng Impormasyon
• Pagsasalin, Paraphrasing Atbp.
• Pagpili ng Paksa ng Pananaliksik
• Pagbabalangkas
Panoorin ang link bilang karagdagang pag-aaral sa Rebyu sa mga
Batayang Kasanayan sa Pananaliksik
https://www.youtube.com/watch?v=Dapb-lWhCQg
MGA BATAYANG KASANAYAN SA PANANALIKSIK

Katulad ng paggawa ng palayok, hindi lahat ng tao ay madaling
makagagawa nito. Nangangailangan ng matagal at masusing pagsasanay
bago ka makabuo ng isang palayok na masasabi mong masterpiece.
Maging ang paggawa ng isang sulating pananaliksik ay hindi magagawang
madali, nangangailangan din ito ng kasanayan.
Napakahirap magsulat ng pananaliksik! Ito ang lagi mong maririnig
sa mga nagsisimula at nabibigyan ng gawaing ito. Karaniwan na sa mga
klasrum na may ganitong asignatura na ang guro at mga mag-aaral ay
agarang magsisihanap ng mga suliraning ninanais nilang saliksikin.
Magpapangkat-pangkat, magbebreynstorm, at pagbibigayin ng tatlong
suliranin na ninanais gawan ng pananaliksik kaya’t ang ending, suliranin
na ng mga mag-aaral ang pagbibigay-suliranin.
Nagiging mahirap, nagiging parusa o kaya’y kinatatakutan ang
gawaing pananaliksik. Katulad rin ng mga ordinaryong mga manggagawa
ng palayok, ang pananaliksik ay nangangailangan ng kasanayan. Narito
ang ilan sa mga kasanayang dapat taglay ng isang mananaliksik:
Kasanayan sa pagpili ng Batis ng Impormasyon
Hindi lahat ng impormasyon ay maaaring maging batis sa
9|Page
DIFFUN CAMPUS

pananaliksik. Napakahalagang suriin muna kung ano-ano ang mga
kakailanganing impormasyon upang mapunta sa tamang batis. Sa
pagkakataong nakabuo o nakapagpasya na ng isasagawang pananaliksik,
tiyaking ang hahanaping batis ay totoong magiging kagamit-gamit.
Makatutulong na laging tunghayan ang iyong paksa (suliranin) at mga
tiyak na suliranin na ninanais tugunin sa gagawing pananaliksik.
Sa sandaling matiyak ang mga ninanais na mahanap, gamitin ang
sumusunod na pamamaraan upang maging kapaki-pakinabang sa
pagsasagawa ng saliksik-papel.
Magtala. Kinakailangang magtala ng mga impormasyon lalo’t ito’y may

malaking kaugnayan sa iyong sinasaliksik. Ang kasanayang ito ay
kinakailangan upang hindi madaling makalimot at may agarang
mabubuklat na makatutulong sa pagpapabilis ng paghanap ng
impormasyon. Kalakip sa mga itatala ang mga impormasyong maaaring
batay sa obserbasyon sa paligid, narinig o nabasa na makatutulong
upang masagot ang mga katanungang hinahangad na matugunan. Mula
sa simpleng pagsusulat ng mga tala, habang tumatagal ay mas nahahasa
ang kasanayan upang maging organisado at mas makabuluhan ang mga
impormasyong mailalahad sa gagawing saliksik-papel.
Wastong gamit ng Internet. Nagiging madali ang pananaliksik kapag

tama at wasto ang paggamit ng internet. Hindi lamang basta maggu-
google ang isang tunay na mananaliksik. Tinitiyak nito na ang kaniyang
nakuhang impormasyon ay lehitimo at makatotohanan. Nagkalat na ang
mga fakenews sa kasalukuyan na maaaring magpasira sa isang saliksik-
papel kung ito ang mailalagay na mga impormasyon. Kinakailangang
maging masinop at mapagsuri upang matiyak na ang mga nakukuhang
impormasyon ay tama. Makatutulong nang malaki kung titiyakin na ang
nakuhang impormasyon ay firsthand at may pagpapatotoo ang sumulat.
Alamin ang orihinal na source upang matiyak ang kawastuhan nito.
Suriin din ang katauhan ng sumulat at kung maaari ay ipagtanong-
tanong sa ilang mga eksperto sa paksang iyong itinala at kompirmahin
ang mga datos na iyong nakuha.
Magdebrief. Sa mga natagpuang batis ng impormasyon, kinakailangang

magkaroon ng diskusyon ang mga mananaliksik sang-ayon sa tindi ng
pangangailangan ng mga nakuhang datos. Maaaring lagyan ng bilang o
isaayos sa pagkakasunod-sunod batay sa nakikitang magiging silbi ng
mga ito, samantalang ang mga nakalap na hindi masyadong
kakailanganin ay maaari munang pansamantalang itago upang hindi
makagulo sa pagproproseso ng pananaliksik.
Kumonek. Sa pagpili ng batis ng impormasyon, napakahalagang ito ay

may koneksiyon. Kung ito ay walang koneksiyon sa isinasagawang
pananaliksik, maaari nang isantabi nang tuluyan upang hindi na
makagulo pa, ngunit huwag itong itatapon dahil maaaring magamit ito sa
hinaharap lalo’t kung nakahiligan na ang pananaliksik.
Pagrebyu ng mga batis ng impormasyon. Dapat lagyan ng marka kung

ang impormasyong nakalap ay primarya o sekondaryang impormasyon.
Gayondin, dapat na maging maingat sa mga impormasyong hango sa
elektroniko.
Isaalang-alang ang sumusunod na katanungan upang mabatid na ito ay
primaryang impormasyon: Siya o sila ba ang orihinal na nagsabi at may
awtoridad sa larang na iyon; ito ba ay grupo o asosasyon, union,
fraternity, grupo ng minorya, samahan, simbahan o gobyerno; ito ba ay
kinagawiang tradisyon ng relihiyon, sistemang legal o ekonomik; o kaya
10 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

nama’y mga pampublikong kasulatan o dokumento tulad ng
konstitusyon, batas-kautusan treaty o kontrata, katitikan sa korte, sulat,
journal o kaya nama’y talaarawan?
Kinokonsedara namang sekondaryang batis ng impormasyon ang
sumusunod: aklat, disksyunaryo, ensayklopidya, taunang ulat o
yearbook, almanac at atlas; gayondin ang mga nalathalang artikulo sa
journal, magazine, pahayagan at newsletter; kasama rin dito ang mga
tisis, disertasyon, at pag-aaral na fisibiliti, nalathala man ang mga ito o
hindi; panghuli ay ang mga monograp, manwal, polyeto, manuskrito at
iba pang kauri nito.
Pinakamalawak na batis ng impormasyon ang Internet. Kinakailangang
maging maingat sa mga datos-elektroniko kung kaya’t dapat na: suriin
kung anong uri ng website ang tinitingnan; sino ang may akda; ano ang
layunin ng paglalathala; paano nila inilahad ang impormasyon; subukin
ang pagiging makatotohanan ng teksto; at tingnan kung napapanahon ba
ang impormasyong ibinigay.
Kasanayan sa Pagbabasa at Pagbubuod ng Impormasyon

Bukod sa kasanayan sa pagpili ng impormasyon, kinakailangan din ng
isang mananaliksik ang magkaroon ng ganap na kasanayan sa pagbabasa
at pagbubuo ng impormasyon. Hindi mapagkakasya sa isang libro o aklat
ang lahat ng impormasyong makakalap, ito ang dahilan kung kaya’t
kinakailangang maibuod ito nang hindi mawawala o masasakripisyo ang
mga kakailanganing datos. May iba’t ibang pamamaraan sa pagbabasa at
pagbubuod ng impormasyon, narito ang sumusunod:
Kasanayang Pagbasa gamit ang SQ3R. Iminungkahi ni Robinson (1970),

ang SQ3R dahil sa kagamit-gamit ito sa pagkuha ng mga impormasyon sa
loob ng teksto. Nakatutulong ito na makalikha ng balangkas sa kaisipan
ng mambabasa na siyang magagamit upang maisalansan nang wasto ang
mga impormasyon. Makatutulong din ito nang malaki sa pagtatalaga ng
layunin sa pagbasa sang-ayon sa hinihingi ng pananaliksik.
S – Survey. Isa-isahin ang bawat bahagi o nilalaman ng dokumento.
Iiskan ang panimula, mga lagom ng bawat kabanata upang makuha ang
paimbabaw na kabuuang nilalaman ng teksto. Magdesisyon kung ang
tekstong babasahin ay makatutulong sa pag-aaral, at kung hindi naman,
huwag nang ituloy ang pagbasa at humanap na lamang ng ibang aklat na
makatutulong sa iyo. Kung ito ay makatutulong, tumuloy sa kasunod na
hakbang.
Q – Question. Tanungin ang sarili kung patungkol saan ang tekstong
babasahin. Anu-anong katanungan ang sinasagot nito na magiging
kapakinabangan sa isinasagawang pananaliksik. Maaaring iiskan muli
ang dokumento upang makatiyak sa mga katanungang ninanais na
masagot. Maituturing rin na tunguhin ng pag-aaral ang mga katanungang
ibinigay at ang pag-unawa sa mga katugunan nito ay makatutulong nang
malaki sa pagbuo ng balangkas ng mga kaisipan.
R – Read. Matapos ang pagtatanong ay basahin na ang teksto. Basahin
ang mga bahaging magiging kagamit-gamit sa pananaliksik at maging
maingat sa pag-unawa sa bawat mahahalagang puntos ng teksto.
R – Recall. Matapos ang matimtimang pagbasa, pag-isipan nang
makailang ulit ang bawat seksyong binasa. Magmuni-muni at tipunin ang
mga impormasyong kakailanganin sa paglalakip ng mga kaisipang
binubuo ng teksto.
R – Review. Matapos na dumaan sa proseso ng Recall, balik-aralan ang
teksto sa pamamagitan ng muling pagbasa, pagpapalawak ng mga
isinulat na tala, o kaya’y pakikipagtalakayan sa taong nakabasa na rin ng
teksto.
Kasanayan sa Pagpapakahulugan
11 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

Kinakailangang maging tiyak sa pagpapakahulugan ng mga salita. Dapat
tandaan na sa sulating pananaliksik ay kinakailangan ang pagiging wasto
ng mga katagang ilalagay sapagkat dapat na ito ay maging siyentipiko.
Karaniwang ginagamit sa ganito ang pagpapakahulugang denotatibo.
Ito ang paraan ng pagpapakahulugan kapag tumutukoy sa literal na
konsepto ng bagay, tao, lugar o pangyayari. Karaniwang makikita sa
diksyonaryo ang ganitong uri ng kahulugan.
Halimbawa nito ang salitang Kompyuter na nangangahulugang isang
makina na ginagamit sa paggawa ng mga kalkulasyon o mga operasyon
na maaaring gawin sa pamamagitan ng terminong numerikal o lohikal
(Wikipedia). Samantala, Konotatibo naman ang paraan ng
pagpapakahulugan kapag ito ay nagtataglay ng mga emosyonal o
pansaloobing pahiwatig. Subhektibo ang ganitong paraan ng
pagpapakahulugan. Halimbawa, ang salitang babae, ito ay salitang
pangkasariang ginagamit para sa tao at mga hayop. Ngunit kapag ito ay
ginamit ng isang ginang sa pangungusap na: “May babae ka kasi kaya
hindi ka makapagbigay ng pera sa amin ng pamilya mo.” Ang salitang
babae ngayon ay nangangahulugan nang kalaguyo at si mister ay hindi
nagtataksil sa kanyang asawa.
Kasanayan sa Pagbasa ng Grap

May mga impormasyong nakatala sa pamamagitan ng grap.
Kinakailangan ng maayos na pag-aanalisa upang maunawaang mabuti at
makuha ang impormasyong ipinababatid nito. Narito ang ilang patnubay:
Una, Suriin ang pamagat ng grap. Sa pamagat pa lamang ay
mabibigyang-linaw na sa mambabasa kung ano ang binibigyang diin ng
binabasang grap; Ikalawa, isa-isahin ang mga tala o legend na nakasulat
sa paligid ng grap. Malaking tulong ito sa pagkuha at pagbibigay ng
wastong impormasyon; ikatlo, pag-aralan ang iskalang ginamit. Makikita
ito sa linyang vertikal at horizontal. Makikita rito ang sukat o bilang na
kinakatawan ng bawat bar, linya o larawan na siyang kinapapalooban ng
impormasyong kakailanganin; ikaapat, pag-aralan ang mga
impormasyong nakapaloob sa grap. Suriin ang mga bilang at kahulugan
nito. Magsagawa ng paghahambing at obserbahang maigi ang mga
kaugnayan at kaibhan ng bawat bahagi; at panghuli, magbigay ng
konklusyon. Analisahing maigi ang mga nakalap na impormasyon at
gumawa ng sariling konklusyon hinggil dito.
Kasanayan sa Pagbasa ng Talahanayan

Katulad ng grap ay karaniwan ding makikita ang mga talahanayan sa
sulating pananaliksik. Binubuo ito ng mga kolum na siyang
kinapapalooban ng mga impormasyon. Karaniang pamilang ang inilalagay
na datos sa talahanayan. Narito ang paraan sa pagbasa ng talahanayan:
Una, basahin at suriing maigi ang pamagat ng talahanayan. Ito ang
nagbibigay-linaw kung patungkol saan ang binasang talahanayan;
ikalawa, basahin ang tala o legend. Pagkaminsan ay may mga katumbas
na deskripsyon ang bawat bilang na naitala; ikatlo pag-aralan ang mga
katumbas na bilang o kaya‟y bahagdan at kung ano ang kahulugang
ipinaaabot nito; at panghuli, magbigay ng konklusyon.
Kasanayan sa Pagbasa ng Flow Chart

Nakapaloob sa flow chart ang pagkakasunud-sunod na daloy o
patunguhan ng mga isinasaad na impormasyon. Sa unang bahagi ng
pananaliksik ay mga mga paradigm o paradaym na siyang kinakikitaan
ng batayang konseptwal. Malaki ang maitutulong ng flow chart upang
maunawaan nang lubos ang pagkakasunud-sunod na daloy ng
impormasyon. Bawat hakbang o bahagi ay kinakailangang suriin upang
matiyak ang kaugnayan nito sa iba pang bahagi.
12 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

Kasanayan sa Pagbasa ng Sulating Pananaliksik
Kapag napadpad ka sa silid-aklatan, nakahambalang ang napakakakapal
na mga tisis at disertasyon na nakabukbaynd. Sa pagtingin pa lamang ay
kakabahan ka na dahil iisipin mong ganito rin kaya ang gagawin namin?
Sa pag-iisip pa lamang ay matatakot ka nang basahin ito dahil baka nga
hindi mo matapos at mauubos ang oras mo sa pagbasa ng isang tisis pa
lamang.
Kinakailangan sa isang mambabasa ng sulating pananaliksik ang laging
nagtatala o kaya‟y gumagamit ng haylayter para sa mga importanteng
mga detalye at ideya. Si Dr. Johanna Rubba ng California Polytechnic
State University ay gumawa ng patnubay sa pagbasa ng sulating
pananaliksik ayon sa pagkakasunud-sunod:
Una. Basahin ang bahagi ng konklusyon na nasa hulihan ng artikulo. Sa
isang ordinaryong kwantitatibong pananaliksik, makikita ito sa ikalimang
kabanata. Ang mga nabuong konklusyon ay nakabatay sa mga hinuha o
hipotesis ng isinagawang pag-aaral o pananaliksik. Maaaring hindi mo
madaling maunawaan kaagad ang mga sinasabi sa bahaging ito ngunit
laging tandaan na dito isinusulat ng mananaliksik ang lagom ng buong
pag-aaral. Nagsisilbing tagapaghayag ang konklusyon kung gaano katatag
o kahina ang mga nakalap na datos sa pagtugon sa mga hipotesis ng pag-
aaral kung kaya‟t maaaring kakitaan din ito ng mga pinatotohanan at/o
pinasubaliang mga teorya na pinagbatayan ng pananaliksik.
Ikalawa. Bumalik sa unahang bahagi ng pananaliksik at basahin ang
unang kabanata na kinaroroonan ng: Panimula, Kaligirang Kasaysayan
ng Pag-aaral, Paglalahad ng Suliranin, Hipotesis at iba pa.
Kaligirang Kasaysayan. Karaniwang makikita sa panimulang bahagi ng

pag-aaral ang mga kadahilanan sa paggawa ng pananaliksik. Una na rito
ang Kaligirang Kasaysayan o bakgrawnd ng pag-aaral. Nakapaloob sa
bahaging ito ang mga dahilan kung bakit isinagawa ang
pananaliksik/pag-aaral. Kadalasang ang isang sulating pananaliksik ay
nakabatay sa konteksto ng mga naisagawa na o napatotohanan nang
pananaliksik, maaaring ito ay nagpapatotoo, nagpapalawak,
sumusuporta, tumutuligsa, o kaya naman ay nagpapabulaan sa mga
kontrobersiya o sa mga resulta ng mga kasalukuyang tanggap na
kaalaman sa larang ng pananaliksik na pinagbatayan. Sa seksyong ito,
matutunghayan ang ilang mga mahahalagang publikasyong naisagawa
na, na siyang pinagbatayan ng kasalukuyang isinasagawang pag-aaral o
pananaliksik.
Mga Suliranin at Hipotesis. Kinakailangang maipahayag na ng

mananaliksik sa unang bahagi pa lamang ng kaniyang sulatin ang mga
dahilan sa paggawa ng pananaliksik. Naisasagawa ang isang pananaliksik
dahil may mga karanasan o kaya‟y mga datos na nakapagganyak sa
kuryosidad ng isang mananaliksik na nais niyang masagot. Ang suliranin
ng pag-aaral o pananaliksik ay hindi tumitiyak o pumapanig sa maaaring
kahinatnan ng isinasagawang pag-aaral, hindi rin ito kakikitaan ng
pagtaliwas o kaya‟y paghahatol bagkus ay kakikitaan ito ng mga
katanungan sa pagkuha ng mga impormasyon na maaaring maghatid sa
pagsusuri at pagbubuo ng hinuha. Samantala ang Hipotesis naman ay
hayagang humahatol sa maaaring kahinatnan ng mga makakalap na
datos. Naghahayag ng paghula sa positibo o kaya‟y negatibong maaaring
maging resulta ng mga suliranin.
Sa pamamagitan ng pagbasa ng mga suliranin at hipotesis ay
magkakaroon na nang malawakang ideya kung ano nga ba ang inaasahan
na lalamanin at hahalukayin sa binabasang tisis o pananaliksik. Hindi
magkakaroon ng mga makabuluhang pagtuklas ang isang pananaliksik
nang hindi nakalahad sa mga suliranin ng pag-aaral at sa inaasahang
magiging kahihinatnan nito na nakalagay naman sa hipotesis.
13 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

Ikatlo. Basahin ang pamamaraang ginamit sa pag-aaral at magsagawa ng
iskim na pagbasa sa mga natuklasan. Karaniwang makikita sa ikatlong
kabanata ng ordinaryong tisis ang mga Pamamaraan o Metodolohiyang
ginamit sa pag-aaral. Napakahalagang maintindihan at masuri kung
paano isinagawa ang binasang pag-aaral upang maintindihan ang naging
resulta o mga natuklasan nito.
Ikaapat. Matapos masuri ang pamamaraang ginamit at maiskim ang mga
natuklasan, dadako na sa pinakamabigat na bahagi ng pananaliksik, ito
ang paglalahad, pagsusuri at interpretasyon ng mga datos (Kabanata 4).
Naglalaman ito ng mga impormasyon na maaaring nasa iba‟t ibang anyo,
tulad ng talahanayan, grapikong representasyon, at iba pang pantulong
biswal upang mailahad nang maayos ng mananaliksik ang mga
impormasyon. Kinakailangan ang imahinasyon at talim ng pag-iisip sa
bawat detalyeng makikita sa mga datos na inilahad sa bahaging ito.
Mahalagang may basikong kaalaman sa pagkompyut lalo na sa istadistika
sapagkat ito‟y nagiging batayan ng mga isinasagawang pagsusuri at
paglikha ng interpretasyon ng mga datos na nailahad sa pananaliksik.
Panghuli. Siyasating maigi ang Pagsusuri at Interpretasyon ng mga datos.
Ang bahaging ito ang pinakamahalagang bahagi sapagkat sinusuri ito sa
pamamagitan ng pagbabalik-tanaw sa mga teoryang may kaugnayan sa
sinagawang pag-aaral o kaya‟y inuugnay ito sa mga makabuluhang
prinsipyong umiiral sa daigdig ng sinaliksik o sa mga nauna nang
pananaliksik na may kaugnayan rito. Ang diskusyon o pagsusuring ito
ang nagiging batayan tungo sa pagsasagawa ng interpretasyon ng
mananaliksik hinggil sa mga impormasyong nakalap at nasuri.
Kinakailangan sa pagbasa ng bahaging ito ang maging mapagsuri
sapagkat anumang kahinatnan ng pagsusuri‟t interpretasyon ay siyang
nagiging batayan ng konklusyon at rekomendasyon ng isang tisis o
pananaliksik.
Kung magkakaroon lamang ng wastong pagbasa ng sulating pananaliksik
ay makakukuha ng malalimang impormasyon at makatutulong ito nang
malaki sa mambabasa upang hindi magkaroon ng pagkabagot o
pagkainip sa pagbasa ng ganitong uri ng sulatin.
Kasanayan sa Pagsasalin
Dahil sa karamihan ng mga dokumento at siyentipikong pag-aaral ay
nanggaling sa mga mauunlad na bansa, isa sa mga nagiging kahingian ay
ang pagsasalin ng mga ito sa Filipino nang sa gayon ay maging bahagi ito
ng pagpapalawak ng saliksik sa bansang Pilipinas. Makatutulong nang
malaki kung ang mga tuklas sa iba’t ibang bahagi ng daigdig ay
maipababatid sa mga mamamayan ng Pilipinas, isa sa mga
instrumentong maaaring magamit ay ang pagsasalin nito sa wikang alam
ng mga Pilipino.
Nilagom ni Karen San Diego (2014), sa kaniyang isinagawang pag-aaral
hinggil sa pagsasaling wika ay naglagom hinggil sa labing-walong (18)
paraan ng pagsasalin ni Peter Newmark (1988) mula sa aklat na A
Textbook of Translation. Ito ang mga sumusunod:
(1) Adapsyon (Transference) na ang ibig sabihin ay ang paglilipat o
panghihiram ng mga kultural na salita mula sa Pinagmulang Wika (PW)
patungo sa Target na Wika (TW) nang walang pagbabago sa ispeling o
baybay;
(2) Isahang Pagtutumbas (One-to-One Translation) o literal na
pagsasalin sa isa-sa-isang pagtutumbasan ng salita sa salita, parirala sa
parirala, sugnay sa sugnay, o pangungusap sa pangungusap;
(3) Saling Hiram (Through Translation) Katumbas nito ang ginagamit sa
pagsasalin ng mga karaniwang kolokasyon;
(4) Naturalisasyon (Naturalization), may pagkakahawig sa transference o
adapsyon ngunit dito ay nakikiaayon muna ang normal na pagbigkas at
pagkatapos ang normal na morpolohya sa target na wika na inaayon sa
14 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

ortograpiya ng Tunguhing Wika;
(5) Leksikal na Sinonim (Lexical Synonymy), paraan ng pagsasalin na
nagbibigay nang malapit na katumbas o angkop na kasingkahulugan sa
target na wika ng pinagmulang wika;
(6) Transposisyon (Transposition), tinatawag ding shift na ang ibig
sabihin ay pagkakaroon ng pagbabago sa gramatika ng pinagmulang wika
kapag isinalin sa target na wika;
(7) Modulasyon (Modulation), pagsasalin na may pag-iiba sa punto de
bista o pananaw sa pagbibigay-kahulugan sa mga dahilan sa iba’t ibang
teksto;
(8) Kultural na Katumbas (Cultural Equivalent), ito ang malapit o halos
wastong salin (approximate translation), na ang isang kultural na salita
sa TW ay isinasalin sa katumbas ding kultural na salita sa TW;
(9) Gamiting Katumbas (Functional Equivalent), paraan ng pagsasalin
na ibinibigay ang higit na gamitin at tinatanggap na katumbas o
kahulugan. Tinatawag din itong pagdede-kulturalisa ng wika
(deculturalizing the language);
(10) Deskriptibong Panumbasan (Descriptive Equivalent), pagbibigay
ng katumbas na kahulugan sa pamamagitan ng depinisyong
naglalarawan, gaya ng paggamit ng pariralang pangngalan o sugnay na
pang-uri;
(11) Kinikilalang Salin (Recognized Translation), ang paraan sa
pagsasalin sa opisyal at tinatanggap ng nakararami na salin ng anumang
terminong pang-institusyon;
(12) Pagdaragdag/Pagpapalawak (Addition/Expansion), pagdaragdag ng
salita sa istrukturang gramatikal upang maging malinaw ang kahulugan;
(13) Pagpapaikli/Pagpapaliit (Reduction/Contraction), paraan sa
pagsasalin na pinaiikli o pinaliliit ang mga salita ng kabuuang gramatikal
na hindi nababago o nag-iiba ang kahulugan mula sa orihinal;
(14) Pagsusuri sa mga Bahagi (Componential Analysis), paraan sa
pagsasalin na naghahati-hati batay sa leksikal na yunit sa mga
makabuluhang sangkap o hanay;
(15) Hawig (Paraphrase), paraan sa pagsasalin na nagpapaliwanang sa
kahulugan ng isang hanay, pangungusap o talata.;
(16) Kompensasyon (Compensation), pagsasalin na ginagamit kapag ang
pagkawala ng kahulugan ng isang bahagi ng parirala, pangungusap o
talata ay natutumbasan o napupunan sa ibang bahagi;
(17) Pagpapabuti (Improvements), pagwawasto sa mga gramatikal o
tipograpikal na kamalian sa OT, kaya’t walang mali sa ST; at
(18) Kuplets (Couplets), paraan sa pagsasalin na pinagsasama ang
paggamit ng dalawa, tatlo, o higit pa sa mga pamamaraang nabanggit.
Kasanayan sa Paglalagom at Pagpaparapreys

Paglalagom ang tawag kapag inilahad nang payak ang orihinal na
materyales na nabasa. Ito ay ang paghango ng mga mahahalagang
impormasyon at isinusulat ito sa anyo na madaling maunawaan. Hindi
gaanong maraming pananalita ang ginagamit at mabilis lamang na
naisasagawa sa paraang hindi nakokopya ang orihinal na pahayag ngunit
hindi nawawala ang pinakaesensiya ng orihinal na isinulat.
Sa Paglalagom, alalahaning huwag muling isulat ang orihinal na akda.
Kailangang mapanatiling maigisi ito at gumamit lamang ng sariling
pananalita. Gayondin, huwag maglagay ng sariling opinyon sa
paglalagom. Kailangan lang maipakita ang pinakapusong ideya tuwing
naglalagom.
Sa kabilang banda, ang pagpaparapreys ay muling pagpapahayag ng
ideya ng awtor na halos magkasindami ng bilang ng mga salita ng
orihinal. Maaari ding bigyang katuturan ang pagpaparapreys bilang
muling paghahayag ng teksto, pahayag o pagbibigay kahulugan sa teksto
sa ibang anyo.
15 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

Halimbawa
Orihinal na bersiyon:
Karaniwang ang proseso ng pagtuturo at pagkatuto ay nangangailangan
ng ugnayan ng bawat isa upang maging matagumpay – ang guro at mag-
aaral. Gayonpaman, sinasang-ayonan ng lahat na ang guro ang siyang
higit na gumagawa ng pinakamahirap na gawain sa proseso ng pagkatuto
upang matamo ang ninanais na bunga – na matamo ang kabuoang pag-
unlad ng mag-aaral. Magkagayonman, ang tagumpay ng proseso ng
pagtuturo at pagkatuto ay hindi kinakailangang iasang ganap sa guro
lamang. Gaano man kahusay ang guro sa kaniang mga estratehiya at
performans sa pagtuturo, mayroon at mayroong mga salik na
nakaaapekto sa pagkatuto ng mga mag-aaral. Maaaring isa sa mga ito ay
ang iba’t ibang estilo sa pagkatuto ng mga mag-aaral.
Parapreys:
Ang guro at ang mga mag-aaral ay dalawang nilalang na mahalaga sa
proseso ng pagkatuto. Gayonpaman, sa maraming pagkakataon ang
tagumpay ng proseso ng pagkatuto ay ipinapasan lamang sa guro dahil
sila ang tagapagpadaloy upang mapaunlad ang holistikong mag-aaral.
Ngunit, kinakailangan din nating tanggapin na ang performans ng guro at
kalidad ng kaniyang pagtuturo ay hindi batayan ng performans ng mag-
aaral sapagkat may mga salik na nakaaapektoo sa proseso ng kaniyang
pagkatuto – na ang madalas na natuturong dahilan ay ang estilo sa
pagkatuto ng mag-aaral maging ang kaniyang mga preperensiya sa
pagkatuto.
Lagom:
Ang guro at mag-aaral ay parehong mahalaga sa proseso ng pagkatuto.
Ang gampanin ng guro ay mapaunlad ang holistikong mag-aaral sa loob
ng paaralan. Gayonpaman, ito ay hindi palagiang nagaganap sapagkat
may mga salik na nakaaapekto sa performans ng mag-aaral. Ito ay
maaaring ang kaniyang mga preperensiya at estilo ng pagkatuto.
Kasanayan sa Pagpili ng Paksa ng Pananaliksik

Pinakamahirap na suliranin ng isang mananaliksik ang pagpili at
paghanap ng Paksa ng Pag-aaral. Hindi madaling pumili ng paksa ng
isasagawang pananaliksik. Nagiging mahirap ang bahaging ito kung hindi
palabasa o hindi palaaral ang naitalagang mananaliksik o kaya naman ay
napilitan lamang magsaliksik dahil isa ito sa mga kahingian ng kursong
kinukuha.
Napakaraming maaaring paghanguan ng suliranin para sa isasagawang
pananaliksik lalo na sa panahong elektroniko. Higit ring makatutulong
kung magbabasa muna ng mga tisis o kaya’y disertasyon na siyang
mapaghahanguan ng mga maaaring maging paksa ng nais na isagawang
pananaliksik.
Mga Maaaring Paghanguan ng Suliranin:
Sarili. Ang mayamang karanasan ng tao ay isa nang sapat na hanguan

ng maaaring piliing suliranin o paksa ng pag-aaral. Sa bawat pagkilos ng
tao ay nakararanas siya ng mga di-komportableng karanasan na maaari
niyang maisipang gawan ng solusyon o sistema upang maging maayos ito.
Ilan sa mga halimbawa nito ay ang mga imbensyong naisagawa na ng
sangkatauhan gaya ng ilaw, telepono, at iba pang makabagong
teknolohiya. Nang dahil sa di-komportableng sitwasyon o karanasan ay
naisipan ng imbentor ng ilaw na gumawa nito upang magkaroon ng
liwanag at makakilos nang maayos. Gayundin, nabuo ang telepono dahil
sa di-komportableng sitwasyon ng tao sa pakikipag-usap sa malayong
lugar. Mahihinuha na halos lahat ng mga makabagong gadyet ng tao ay
nilikha at ibinatay sa pangangailangang pansarili sang-
16 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

ayon sa kaniyang naranasan. Sa pamamagitan ng pansariling pagbabasa,
pakikinig, at pagmamasid ay maaaring makahagilap na ng suliranin sa
pag-aaral o pananaliksik.
Pang-araw-araw na Babasahin. Mula sa dyaryo, magasin at iba pang

pang-araw-araw na babasahin ay makahahango ng mga suliranin. Malaki
ang maitutulong ng paghagilap sa mga napapanahong isyu o balita sa
iba‟t ibang sektor ng lipunan.
Brodkast Midya. Malaki ang maitutulong sa paggalugad ng suliranin ang

pakikinig at panonood ng mga balita at mga programa sa radyo at
telebisyon na tumatalakay sa mga mahahalaga at napapanahong isyu ng
lipunan.
Mapagkakatiwalaang Tao. Maraming ideya ang maaaring makuha mula

sa pagtatanung-tanong sa mga taong mapagkakatiwalaan lalo‟t higit sa
larangang kanilang kinabibilangan. Halimbawa na lamang ang pag-
interbyu sa guro hinggil sa mga suliraning pang-edukasyon o kaya‟y sa
iba pang eksperto sa iba’t ibang larangan.
Internet. Hindi na maiaalis sa bawat mag-aaral ang mabilisang

pagpindot sa mga search engine gaya ng google at yahoo.com kapag may
ninanais na hanapin o masagot na paksa. Malawak na hanguan rin ng
suliranin sa pag-aaral ang internet sapagkat mabilis nitong naibibigay
ang libu-libo o milyun-milyong impormasyon na may kaugnayan sa
ninanais na gawan ng pananaliksik.
Laybrari. Karaniwang tinatamad na ang mga mag-aaral na magtungo sa

laybrari kapag may kinakailangang saliksikin. Hindi maitatanggi na ang
pinakamadali at pinakamaraming datos na maaaring pagbatayan sa
paggawa ng isang pananaliksik ay ang mga nauna nang naisagawang
pag-aaral. Sa pagbuklat ng mga tisis, madaling matutunghayan sa
rekomendasyon nito kung mayroon bang pagnanais sa gumawa ng
pananaliksik na ituloy ang kanyang pag-aaral upang masapatan ang mga
naging kasaklawan o limitasyon ng kaniyang isinagawang pananaliksik.
Mga Dapat Isaalang-Alang sa Pagpili ng Paksa
Paghahanguan. Magiging mahirap sa panig ng baguhang mananaliksik

kung walang sapat na mapagkukuhanang datos o impormasyon hinggil
sa ninanais na gawan ng pag-aaral o pananaliksik.
Panahon. Huwag basta-basta gumawa o pumili ng suliranin nang hindi

naisasalang-alang ang panahong gugugulin sa pagsasagawa ng
pananaliksik o pag-aaral. Kung mangangailangan nang mahaba-habang
panahon gayong isang semestre lamang ang inilaan sa inyo sa pagsulat
ng pananaliksik ay palitan agad ito ng makasasapat lamang sa panahong
itinalaga ng inyong guro.
Pinansyal. Huwag mangarap nang masyadong malaking uri ng

pananaliksik nang hindi naman kakayanin ng iyong pinansyal na
kapasidad. Pumili lamang ng mga pananaliksik ayon sa iyong
kakayanang pinansyal dahil maaaring maging dahilan pa ito ng
pagkaantala o hindi pagkatapos ng isinasagawang pananaliksik.
Paksa. Siguraduhin na ang paksa na iyong gagawan ng pananaliksik ay

may malaking kaugnayan sa kurso na iyong kinukuha. Ipaubaya mo na
sa iba ang mga paksang para sa kurso nila. Halimbawa, kung ang iyong
kurso ay pagnenegosyo, humanap ng paksang patungkol sa
17 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

pagnenegosyo, kung edukasyon naman ay humanap rin ng paksang
patungkol sa edukasyon. Makatutulong nang malaki sa isang
mananaliksik na higit na mapag-aralan ang larangang kinabibilangan
kung ang paksang gagawan ng pananaliksik ay patungkol sa kursong
kinabibilangan.
Pagnanais. Mahirap pilitin ang isang tao na gumawa nang wala sa

kanyang interes. Masarap mangalap ng datos sang-ayon sa kawilihan ng
taong gumagawa nito. Hindi na nangangailangan pang magpilitan sa
paggawa kung ito ang interes ng kanyang puso at dumadaloy sa ugat ng
kaniyang pagkatao.
MGA DAPAT ISAALANG-ALANG SA PAGSASAAYOS NG PAKSA
Kailangang maisaayos ang suliranin sang-ayon sa kasaklawan at

kahangganan nito. Mabibigyan ng direksyon at pokus ang isang
pananaliksik at maiiwasan ang sabog-sabog na pagtalakay sa suliranin
kung ito ay maisasaayos nang wasto. Maaaring mabigyang hangganan o
limitasyon ang pananaliksik ayon sa sumusunod:
Panahon. Kailan nagsimula at kalian magtatapos ang isinagawang
pananaliksik. Halimbawa: isang semestre, isang taon, atbp.
Edad. Anong sakop na edad lamang ang gagawan ng pananaliksik?

Halimbawa, sa mga mag-aaral na edad 15-18 lamang sa halip na buong
bilang ng mga mag-aaral ang sakupin ng pananaliksik.
Kasarian. Maaari pa ring lagyan ng limitasyon ang pananaliksik sang-

ayon sa kasarian. Gaya na lamang ng halimbawang naibigay sa itaas
patungkol sa paghahanggan sa edad ay maaari pang gawing puro babae o
lalaki lamang ang tutugon o gagawan ng pag-aaral.
Perspektibo. Pwede pa ring malimitahan ang paksa o suliranin kung

depende sa perspektibo gaya ng sosyal, emosyonal, ispiritwal, ekonomikal
at iba pa.
Propesyon. Maaaring sa isang salik lamang nga propesyon ipokus ang

gagawing pananaliksik. Halimbawa, para sa mga vendor, guro, atbp.
Tiyak na Kaso. Maaaring tiyakin o tukuyin ang partikular na kaso batay

sa malakihang suliranin. Halimbawa: Pag-aaklas Laban sa Pagtataas ng
Tuition Fee: Sa Kaso ng Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas.
Karaniwang Format ng Kwantitatibong Pananaliksik sa mga

Pamantasan
Karaniwan na sa isang sulating pananaliksik ang binubuo ng limang
kabanata. Depende sa istilo, pamamaraan o kaya‟y format na sinusunod
ng pamantasan ang nagiging kabuoan ng isang pananaliksik. Sa
bahaging ito ay makikita ang iba‟t ibang bahagi ng pananaliksik sang-
ayon sa sumusunod na kabanata:
KABANATA 1 Suliranin at Saligan ng Pag-aaral

Kinapapalooban ng mga pinakamahahalagang bahagi ng pananaliksik
ang unang kabanata (Suliranin at Saligan ng Pag-aaral) sapagkat sa
bahaging ito matutunghayan ang mga batayan sa paggalugad ng
kaalaman sa ninanais na gawan ng pananaliksik. Matatagpuan sa
kabanatang ito ang sumusunod:
Panimula. Binibigyang-linaw ng panimula ang mga katanungang

maaaring gumugulo sa isipan ng mga mambabasa sa isinasagawang
18 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

pananaliksik sapagkat nilalaman nito ang maiksing pagpapakilala sa
makrong dulog o malawakang pagtingin. Ipinapakita rin nito ang haylayt
ng mga pinagbatayang literatura‟t pananaliksik na nagsilbing hanguan
ng suliranin ng pag-aaral.
Hangga‟t maaari ay nasa isa hanggang dalawang pahina lamang ang
panimula (depende sa kahirapan o paksa ng pananaliksik), gumamit ng
mga napapanahong datos at istadistika. Wakasan ang pagpapahayag sa
seksyong ito sa pamamagitan ng pagbibigay-linaw sa layunin ng pag-
aaral.
Kaligirang Kasaysayan ng Pag-aaral. Nagiging karaniwang kamalian ng

mga sumusulat ng seksyong ito ang paglalagay ng mga kasaysayan ng
institusyon o paksang ginagawan ng pag-aaral. Dapat na inihahayag sa
bahaging ito ang kaligiran at saklaw ng pagaaral upang makapagpakita
ng malinaw na dahilan na ang paksang pinag-aaralan ay katanggap-
tanggap na isagawa o isakatuparan. Naghahatid ito ng kaalaman sa mga
mambabasa kung saan ipinokus ng mananaliksik ang paksa at
nagbibigay limitasyon sa salik ng paksang inaaral. Detalyado ring
ipinaliliwanag sa bahaging ito ang mga dahilan kung bakit napakahalaga
ng paksa ng pag-aaral
Batayang Teoretikal. Inilalarawan at ipinaliliwanag ng bahaging ito ang

mga teoryang pinagbatayan ng isinasagawang pananaliksik/pag-aaral na
kinuha mula sa mga kaugnay na pag-aaral o literatura. Binibigyang linaw
din sa bahaging ito ang relasyon sa pagitan ng mga pangunahing
baryabol ng teorya/mga teorya. Kung may figyur o modelo ng teoryang
ginamit, kinakailangan itong mailahad nang maayos at maipakita sa
pananaliksik.
Balangkas Konseptwal. Binibigyang-linaw ng bahaging ito ang mga

elemento ng pinaghanguang teorya na ginamit sa pag-aaral. matatagpuan
din sa bahaging ito ang mga dayagram o paradaym na siyang nagpapakita
kung paano nabuo o binuo ang isinasagawang pag-aaral. kinakailangang
maihayag nang wasto at maipakita ang pagkakaugnayugnay ng bawat
bahagi ng dayagram o paradaym
Paglalahad ng Suliranin. Pinakapuso at utak ng isang pananaliksik ang

bahaging ito ng pagaaral. nilalaman nito ang mga katanungang
pampananaliksik. Ito rin ang nagsisilbing pinakapamagat ng pag-aaral o
pananaliksik. Sumasagot ito sa mga katanungang “Ano, Sino, Saan, at
Kailan”.
Ano ang nais na gawan ng pag-aaral o pananaliksik? Tumutukoy ito sa
paksa na tutunghayan ng buong pag-aaral. Sino ang mga tao na tutugon
o kaya‟y pagtutuunan ng pokus ng pag-aaral? Tumutukoy ito sa mga
magsisilbing respondent ng pag-aaral o kaya‟y magiging sabjek ng pag-
aaral. Saan isinagawa o isasagawa ang pananaliksik o pag-aaral?
Tumutukoy ito sa lugar o kaya‟y pangkat o organisasyon na pagdarausan
ng pag-aaral. Kailan isinagawa o anong panahon isinagawa o
isinakatuparan ang pag-aaral/pananaliksik. Tumutukoy ito petsa o
kaya‟y tagal ng pagsasagawa ng pananaliksik.
Pagkaminsan ay hindi na nakikita sa paglalahad ng suliranin ang huling
dalawang bahagi (saan at kalian), ang mga ito ay inilalagay na lamang sa
saklaw at hangganan ng pag-aaral.
Mga Tiyak na Suliranin. Matapos maihayag ang suliranin, hinahati-hati

ito sa pamamagitan ng paglalagay ng mga tiyak na suliranin. Ang
bahaging ito naman ay kakikitaan ng malinaw, tiyak at lohikal na
pahayag ng kabuuan ng suliranin.
Tiyaking masasaklaw ng mga tiyak na suliranin ang kabuuang nais
19 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

tugunin ng pag-aaral. karaniwang inilalahad ito nang
magkakasunudsunod na bilang upang madaling matukoy kung aling
bahagi ng mga ito ang tutugunin sa mga matutuklasan ng isinagawang
pananaliksik.
Haypotesis o Asumpsyon. Inilalahad ng mga bahaging ito ang mga

teorya ng mga kaugnay na literatura at pag-aaral na maaaring
pinatotohanan o pinasubalian ng kasalukuyang isinasagawang pag-aaral
o pananaliksik. Sa pangkalahatang tingin ang Hipotesis at asumpsyon ay
mga paniniwala sa panig na mga mananaliksik na maaaring kahinatnan
ng kanyang isinasagawang pag-aaral. Ginagamit ang Asumpsyon sa kung
walang baryabol na susubukin sa paraang istadistikal at inihahayag ng
mananaliksik ang maaaring maging kahinatnan ng isinasagawang pag-
aaral, samantalang Hipotesis naman ang dapat na gamitin kung
susubukin ang pagkakaroon ng makabuluhang pagkakaiba o
pagkakaugnay ng mga ginamit na baryabol sa pamamagitan ng
kalkulasyon ng kompyutasyong istadistikal. Kinakailangan ding
nakalahad nang pamilang ang mga ito upang madaling makita ang
kinahinatnan ng asumpsyon o hipotesis sa mga natuklasan ng
isinasagawang pag-aaral.
Kahalagahan ng Pag-aaral. Ano ba ang magiging silbi ng isinasagawang

pananaliksik sa larangan na kinabibilangan nito? Kinakailangang
mailahad sa bahaging ito ang mga matitinding batayan kung ano ang
magiging ambag ng isinasagawang pananaliksik sa paksa o larang na
kinabibilangan o sa iba pang sektor na may kaugnayan ito. Kailangan
ding maging ispesipiko sa mga teoretikal at praktikal na konseptong
maiaambag ng mga tinatayang matutuklasan ng isinasagawang
pananaliksik.
Sino ba ang maaaring makinabang sa isinasagawang pananaliksik at ano
ang maaaring maging pakinabang nito sa kanila? Dapat na ilahad ang
mga tao o organisasyon na direkta o di-derektang makikinabang sa
isinasagawang pananaliksik at anong pakinabang ang maaaring idulot
nito sa kanila. Halimbawa: Sa mga guro, mag-aaral, paaralan, at iba pang
organisasyon may kaugnayan sa isinasagawang pananaliksik. Itinatala
isa-isa at ihayag din nang ispesipiko ang mga pakinabang na maidudulot
nito sa kanila.
Saklaw at Hangganan ng Pag-aaral. Hanggang saan ba ang kayang

saklawin ng isinasagawang pananaliksik? Inihahayag sa bahaging ito ang
kasaklawan (nais na pag-aralan) at kahangganan (hindi sakop ng pag-
aaralan) ng pananaliksik. Ilan sa mga ito ay ang pagpili ng mga layunin at
katanungan, mga baryabol na gagamitin, at mga gagamiting
perspektibong teoretikal. Unang dapat na makita ang kasaklawan at
kahangganan ng pag-aaral sa paglalahad ng suliranin. Sa bahaging ito ay
dapat na magkakaroon ng ideya ang mambabasa sa sumusunod: PAKSA
– magiging pokus ng mga katanungang sisiyasatin; PANAHON – Oras o
panahong ginugol o isinagawa ang pagsisiyasat o pananaliksik;
PAMAMARAAN – Ano ang ginamit na disenyo at pamamaraan sa
pananaliksik; PAGGAGANAPAN – saang lugar ang pinagganapan ng
pananaliksik; POPULASYON – Sinu-sino ang tao o mga taong tutugon o
sasakupin ng isinasagawang pag-aaral o pananaliksik.
Katuturan ng mga Katawagan. Hindi makakaiwas sa gawaing

pananaliksik ang pagkakaroon ng mga terminolohiyang magagamit nang
ispesipiko para lamang sa isinasagawang pag-aaral. Sa bahaging ito ay
mabibigyang-linaw ang mambabasa hinggil sa mga pagkakagamit ng mga
kataga o salita sa loob ng isinasagawang pananaliksik o pag-aaral.
Maaaring magkaroon ng dalawang klaseng katuturan sa bahaging ito, ang
20 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

teoretikal na katuturan at operasyonal na katuturan. Karaniwang
makikita
sa mga diksyonaryo ang teoretikal na katuturan samantalang ang
operasyonal naman ay sang-ayon sa pagkakagamit nito sa kabuuan ng
manuskrito o pananaliksik.
Kinakailangan na ang mga pangunahing kataga sa Suliranin ng Pag-aaral
ay mabigyan ng katuturan gayundin ang mga pangunahing baryabol na
nasa batayang teoretikal at balangkas konseptwal.
Sa mga teknikal na terminolohiya, kinakailangang gumamit ng teoretikal
at operasyonal na katuturan. Lagyan na lamang ito ng tanda na TK kung
teoretikal at OK kung operasyonal. Tiyakin na ang mailagay ang
pinaghanguang reperensya para sa Teoretikal na katuturan.
KABANATA 2 Mga Kaugnay na Literatura at Pag-aaral

Pangunahing layunin ng kabanatang ito ang masinsinang pagrerepaso sa
mga naisagawa nang pag-aaral na may kaugnayan sa paksang
tinatalakay. Ang mga kaugnay na pag-aaral ay siyang pinaghanguan o
pinagbatayan ng kasalukuyang pag-aaral. Ang mga kaugnay na literatura
naman ay mga teoryang pinaghugutan ng mga prinsipyo at batayan
upang makapagbalangkas ng mga konsepto sa pagbuo ng isinasagawang
pananaliksik.
Kinakailangan na ang bahaging ito ay maihayag nang komprehensibo,
napapanahon (hindi lalagpas ng sampung taong pagitan sa kasalukuyang
pananaliksik) at magkakaugnay. Dapat ring lamanin nito ang mga
teoretikal at metodolohikal na mga impormasyon mula sa mga naisagawa
nang pag-aaral.
Maaaring manggaling ang mga datos sa bahaging ito sa iba‟t ibang salik
tulad ng sumusunod:
Salik Pantao – Maaaring magsagawa ng mga direktang panayam o

interbyu ang mananaliksik sa mga kinauukulan o awtoridad sa paksang
tinatalakay o kaya naman ay sa mga awtor ng nauna nang naisulat na
pananaliksik.
Salik Pampapel – Ang mga naisulat na dokumento tulad ng libro o

pananaliksik ang sekondaryang materyales na maaaring magamit.
Maaaring ito ay isinulat ng lokal na awtor o kaya naman ay banyaga. Ang
mga literatura ay nasa anyong aklat, jornal, magazine at iba pang
dokumento samantalang ang mga pag-aaral naman ay nasa anyong
publisado o di-publisadong tisis, disertasyon at iba pang mga
independenteng pag-aaral o pananaliksik.
Salik Pang-elektroniko – Maaari ring gamitin ng mananaliksik ang mga

ideya o datos mula sa internet gaya ng nakukuha sa mga search engine
na google, yahoo.com, at iba pa. Pwede ring manggaling ito mula sa mga
telebisyon, radyo, CD/DVD ROM at iba pang gamitelektronikong
maaaring pag-imbakan ng mga datos.
Dapat na ihayag ang bahaging ito nang sang-ayon sa paksa o thematically
sang-ayon sa format na (Lokal na Literatura, Global na Literatura, Lokal
na Pag-aaral, Global na Pag-aaral). Kinakailangang makita sa bawat
kaugnay na literatura at pag-aaral ang naging kaugnayan o kaya‟y naging
gamit nito sa isinasagawang pag-aaral o pananaliksik.
Wakasan ang bahaging ito sa pamamagitan ng sintesis o kaya‟y lagom ng
mga kaugnayan ng mga hinangong literatura at pag-aaral sa magiging
kahihinatnan ng isinasagawang pag-aaral.
KABANATA 3 Disenyo at Paraan ng Pananaliksik

Binubuo ng kabanata 3 ang disenyo at pamamaraan sa pananaliksik,
Teknik sa pagkuha ng sampol ng populasyon ng pag-aaral,
21 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

Instrumentasyon, Pangangalap ng Datos at Kompyutasyong Istadistika.
Disenyo ng Pananaliksik. Tinatalakay sa bahaging ito ang disenyong

ginamit sa pananaliksik. Ang istruktura o planong ginamit sa pag-aaral
ay karaniwang nakaklasipika bilang deskriptibo, historikal, at
eksperimental. Maaari ring ilahad kung ang pananaliksik na isinagawa ay
kwalitatibo o kwantitatibo.
Nararapat na maipaliwanag sa bahaging ito ang ispesipikong layunin ng
isinasagawang pag-aaral kung ito ay naglalayong maglarawan,
pagpaliwanag, magpalawig, magebalweyt at iba pa. Kinakailangang
tukuyin ng mananaliksik kahalagahan ng ginamit na disenyo sa
pananaliksik.
Pamamaraang Ginamit sa Pananaliksik. Inilalahad sa bahaging ito ang

tiyak na uri ng pamamaraang ginamit sa pananaliksik na magagamit sa
pagtugon sa mga inilatag na mga suliranin ng pag-aaral.
Bigyang linaw sa bahaging ito kung paanong ang pamamaraang
gagamitin ay umaangkop sa balangkas konseptwal ng pag-aaral na siyang
makatutugon sa lahat ng mga baryabol na kakailanganin upang masagot
ang mga suliranin ng isinasagawang pananaliksik.
Teknik sa Pagkuha ng Sampol o Kalahok sa Pag-aaral. Inilalarawan ng

bahaging ito ang ginamit na pamamaraan sa pagkuha ng sampol ng
populasyon na maaaring gawan ng pag-aaral o kaya‟y tutugon sa mga
talatanungan ng pananaliksik. Maaaring gumamit ng iba‟t ibang uri ng
pagkuha ng sampol gaya ng sumusunod: probability random,
pagkaklaster, istratifayd at mga kauri nito, o kaya naman ay para sa
walang-probabiliti, ay maaaring, porposibo, snowball, pagkokota, at sang-
ayon sa abeylabiliti ng respondente.
Tiyaking mailalarawan ang katangian ng ginamit na sampol kaugnay sa
populasyong pinaghanguan nito at tukuyin ang kasapatan o katiyakan ng
nito na makatutugon sa kahingian ng pananaliksik. Huwag ring
kalilimutang ilahad ang isinagawang pamamaraan upang maprotektahan
ang karapatan sa pagkapribado ng mga datos ng mga respondente o ng
naging sabjek ng pag-aaral.
Tukuyin din ang ginamit na formula sa pagkuha ng sampol gaya ng
Formulang Sloven upang mapatatag ang dahilan sa paggamit ng batayan
sa pagkuha ng sampol ng populasyon.
Instrumentong Ginamit sa Pananaliksik. Ipinaliliwanag sa bahaging ito

kung anu-ano ang ginamit na instrumento sa pananaliksik (halimbawa:
talatanungan, mga giya sa panayam, at iba pang papeles) upang masukat
ang mga baryabol na ginamit sa pananaliksik sang-ayon sa layunin,
target na awdyens, relayabiliti at baliditi, pagsasaayos at pag-iiskor sa
mga talatanungan.
Inilarawan ang mga pangunahing bahagi at nilalaman ng instrumento
batay sa pamamaraang ginamit sa pananaliksik. Inilalahad kong paano
binigyang interpretasyon ang bawat iskor o datos na nakalap.
Kung nilikha lamang ang ginamit na instrumento sa pananaliksik,
kinakailangang maipaliwanag ang ginamit na pamamaraan sa paglikha
nito at ilahad rin ang naging resulta pagsubok sa instrumento upang
makuha ang relayabiliti at baliditi nito. Isama rin ang anumang naging
rebisyon sa instrument mula nang una itong sinubok (pre-testing) at kung
paano ito binibigyang iskor at interpretasyon.
Paraan sa Pangangalap ng mga Datos. Malinaw na inilalarawan sa

bahaging ito ang pagkakasunud-sunod na hakbang kung paano nakalap
ang mga datos. Ipaliwanag kung paano naipamahagi ang ginamit na
instrumento maging ang ibinigay na panuto sa respondente o kalahok sa
22 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

pag-aaral. Huwag ring kalilimutan ipaliwanag ang panahong ginugol sa
pagsasakatuparan ng pag-aaral at kung anong mga hakbang ang
isinagawa upang mahikayat na sumagot ang mga kalahok sa pag-aaral.
Ipaliwanag rin kung anong ang mga nakalap ay pangunahin o pantulong
na datos lamang. Huwag ring kalilimutang ilahad ang pinanggalingan ng
mga nakuhang impormasyon.
Kompyutasyong Istadistika. Ilahad sa bahaging ito ang ginamit na

pormula sa pagkompyut ng mga nakalap na datos. Kinakailangang
maging malinaw kung ano ang layunin sa paggamit ng bawat pormula at
kung ano ang tutuguning suliranin ng mga ito lalo na kung mayroong
hipotesis na nakatalaga sa pag-aaral.
KABANATA 4 Paglalahad, Pagsusuri at Interpretasyon ng mga Datos

Binubuo ang kabanatang ito ng paglalahad, pagsusuri at interpretasyon
ng mga datos. Dito inilalatag ng mananaliksik ang mga nakalap na datos
nang naaayon sa mga suliranin at hipotesis ng pagaaral. Dito rin
makikita ang mga talahanayan at iba pang uri ng mga grap o biswal na
pantulong upang maipakita nang wasto at sapat ang mga datos. Sinusuri
ang mga datos na nakalap batay sa mga teorya o nauna nang
natuklasang pananaliksik at saka binibigyan ng interpretasyon ng
mananaliksik na siya namang mapagbabatayan ng mga natuklasan ng
pag-aaral.
Paglalahad ng mga Datos. Kinakailangang ilahad ang mga nakalap na

datos sang-ayon sa pagkakasunud-sunod ng mga suliranin ng pag-
aaral/pananaliksik upang madaling matukoy ang tinutugunang
katanungan ng bawat datos na makakalap. Dapat na isaalang-alang ng
manunulat ng isang tisis o pananaliksik na hindi kinakailangang
maglagay nang maglagay ng mga datos o impormasyon sa bahaging ito
nang hindi naman kinakailangan o makatutugon sa hinihingi ng
suliranin ng isinasagawang pag-aaral. Maaaring makagulo lamang ito o
kaya‟y makapagpahaba lamang sa isinasagawang pananaliksik gayong
wala namang magiging kabuluhan sa kabuoan ng nasabing pananaliksik.
Unahing ilagay ang suliranin sa pag-aaral na tutugunin ng mga datos na
nakalap at saka ilatag ang tulong biswal gaya ng mga talahanayan at iba
pang grapikong presentasyon. Tandaan na ang grapikong presentasyon ay
hindi pa paglalahad ng datos, ito‟y tulong biswal lamang upang mapadali
ang pagtingin at hindi maging kabagut-bagot ang pagbasa sa tisis.
Ipaliwanag ang nilalaman ng iyong grapikong presentasyon. Ang mga
datos na iyong ipinaliliwanag sa bahaging ito ang siyang paglalahad ng
iyong mga datos.
Pagsusuri ng mga Datos. Matapos ang talata ng paglalahad ng mga

Datos ay kinakailangang isunod kaagad rito ang talata hinggil sa
pagsusuri ng mga inilahad na datos o impormasyon. Sinusuri ang mga
Datos na ito sang-ayon sa mga naisagawa nang pag-aaral o kaya‟y mga
teoryang pinagbatayan ng pag-aaral. Kinakailangang balikan ikalawang
kabanata (Mga Kaugnay na Literatura at Pag-aaral) at tunghayan kung
alin sa mga teorya o naisagawa nang pag-aarala ang pinatotohanan o
kaya‟y pinasubalian ng bagong datos na nakalap sa iyong pananaliksik.
Interpretasyon ng mga Datos. Ang pinakahuling talata ng bawat datos

na inilahad at nasuri ay ang interpretasyon nito. Walang silbi ang isang
datos kung hindi mabibigyan ng interpretasyon o kaya‟y maaaring
implikasyon ng nakalap at nasuring datos. Ito rin ang pinakasustansiya
ng mga datos sapagkat dito kinakatas ang mga kahihinatnan ng mga
nakalap na datos sang-ayon sa suliranin ng pag-aaral.
23 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

KABANATA 5 Lagom ng mga Natuklasan, Konklusyon at
Rekomendasyon
Pinakahuling kabanata ito ng isang sulating pananaliksik. Binibigyang
linaw sa bahaging ito ng mga diskusyong naganap sa ikaapat na
kabanata. Inilalahad ito sang-ayon sa pagkakasunud-sunod ng mga
Lagom ng Natuklasan, Mga Konklusyon, at Mga Rekomendasyon.
Lagom ng mga Natuklasan. Kinakailangang simulan ito ng panimulang

talata na nagpapaliwanag hinggil sa mga pagsusuring naganap sa ikaapat
na kabanata. Pagkatapos ay ihayag ang mga natuklasan sang-ayon sa
pagkakasunud-sunod ng mga suliranin. Ilahad ito nang pamilang upang
madaling matukoy kung anong suliranin ang natugunan ng bawat
natuklasan ng pag-aaral.
Mga Konklusyon. Batay sa bawat natuklasan ng pag-aaral ay inilalahad

ang mga konklusyon. Kinakailangan din na nakaayos pamilang ang mga
konklusyon upang madaling matunghayan ng mambabasa kung aling
natuklasan ang binibigyang konklusyon.
Mga Rekomendasyon. Nagbibigay ng rekomendasyon sang-ayon sa mga

nabuong konklusyon ng pag-aaral. Gayunpaman, ang binibigyang
rekomendasyon ay yaong mga tao o grupong may kinalaman sa
isinasagawang pag-aaral kung kaya‟t kinakailangang balikan ang
Kahalagahan ng Pag-aaral at tunghayan kung sinu-sino ang dapat na
bigyang rekomendasyon sang-ayon sa bawat konklusyong nabuo sa
isinagawang pag-aaral o pananaliksik.
Mga Gawain Ibuod ang nilalaman ng mga sumusunod na pananaliksik bilang batayan
sa inyong mga gagawing papel pananaliksik.
Saliksikin ang mga sumusunod:
1. “Sariling atin: Ang nagsasariling komunidad na pangkomunikasyon
sa disiplinang Araling Pilipino” ni R.Guillermo
2. “Philippine Studies/Araling Pilipino/ Pilipinolohiya sa Wikang
Filipino: Pagpopook at Pagdadalumat sa Loob ng Kapantasang
Pilipino” ni M.J. Rodriguez-Tatel
3. “Pagsipat sa mga Nagawang Pananaliksik sa Larang ng Wika noong
1996-2007 Tungo sa Pagbuo ng Isang Agenda sa Pananaliksik” ni
J. Peregrino
4. “Pagbuo ng Makabuluhang Adyenda sa Pananaliksik sa Araling
Pilipinas Para sa Siglo 21 at Lagpas Pa” ni D.M. San Juan
5. “Introduksiyon sa Saliksik” ni V. Almario et al. (eds.)
6. “Manwal sa Panlipunang Pananaliksik” ni R. Simbulan“Saliksik:
Gabay sa Pananaliksik sa Agham Panlipunan, Panitikan, at Sining”
ni E. Evasco et al.
7. “BATAYANG PAGSASALIN:Ilang Patnubay at Babasahín para sa
Baguhan” ni V. Almario (ed.)
8. “Introduksiyon sa Pagsasalin: Mga Panimulang Babasahin Hinggil
sa Teorya at Praktika ng Pagsasalin” ni V. Almario (ed.)
Pagtataya Ipaliwanag ang kaugnayang ng wikang Filipino sa iba’t ibang larangan at
kung ano ang kahalagan nito sa bawat’t isa.
Ano-ano ang mga bagay na dapat isaalang-alang sa pagsasagawa ng isang
pananaliksik?
Mga Batnag Aurora et.al.Komunikasyon at Pananaliksik sa wika at kulturang
Sanggunian Pilipino,2016
Batnag Aurora et.al.Pagbasa at Pagsusuri ng iba’t ibang teksto tungo sa
Pananaliksik,2016
Morales Elizabeth et.al.Makabuluhang Filipino sa Iba’t ibang
Pagkakataon,2013
Pattalitan, Agaton,et.al.Komunikasyon sa Akademikong Filipino,2014
24 | P a g e
DIFFUN CAMPUS

Casanova, Arthur,et.al.Pagbasa at Pagsulat sa Iba’t Ibang Disiplina, 2001
Moratilla-Recobra, Felisa,Pagbasa at Pagsulat sa Iba’t Ibang
Disiplina,2003
Acopra, Jioffre, et. al. Akademikong Filipino sa Piling Larangan.
Mindshapers Co. Inc. 2016
Burabo, Jocelyn, et. al. Sanayang Aklat sa Pagsulat sa Filipino sa Piling
Larangan, 2017
Patnubay ng Guro: Filipino sa Piling Larang Akademik. Kagawaran ng
Edukasyon. 2016
Iba pang Sanggunian:

https://journals.upd.edu.ph/index.php/socialsciencediliman/article/view/5231/470
https://journals.upd.edu.ph/index.php/humanitiesdiliman/article/viewFile/4909/44
22
https://journals.upd.edu.ph/index.php/phr/article/viewFile/4741/4277
https://psllf.files.wordpress.com/2017/07/d-m-m-sanjuan-kawing-1-1.pdf
25 | P a g e

Modyul Sa Ge11 Fildis Prelim New

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Modyul Sa Ge11 Fildis Prelim New

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

QUIRINO STATE UNIVERSITY

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

FILIPINO SA IBA’T IBANG DISIPLINA

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

BISYON: Ang sentro ng karunungan sa akademiko at teknolohiyang

MISYON:Lumilinang ng mga propesyonal na may wastong asal,

Oryentasyon sa mga patakaran ng paaralan at silid-aralan

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Filipino Bilang Wikang Pambansa, Wika ng Bayan, at Wika ng

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Ang Filipino Bilang Wikang Pambansa: Paglilinaw ng Kalikasan at

Sa deskripsyon ng KWF, ipinagdidiinan na ang wika ay buhay at dahil

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Pagtataya A. Tukuyin kung sino o ano ang isinasaad ng bawat pahayag.

B. Ilahad ang nilalaman ng Artikulo XIV Seksyon 6 at ito’y ipaliwanag.

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

II.Rebyu sa Mga Batayang Kasanayan sa Pananaliksik

Pagtalakay Filipino Bilang Larangan at Filipino sa Iba’t Ibang Larangan

Ang Wikang Filipino sa Iba’t Ibang Larangan

Samakatwid, susi ang wikang Filipino sa politika ng batas, sa

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

WIKANG FILIPINO SA HUMANIDADES

Kung susuriing mabuti, wika ang may pinakamalakirrg papel na

Sa tulong ng wika, higit nating mapalalawak ang larangang ito, pati na

WIKANG FILIPINO SA AGHAM AT TEKNOLOHIYA

lto ang hamon ng pagpasok ng bagong siglo sa mga edukador at

Kamakailan lamang, napatunayan sa Third International Math and

Sa katunayan, sa limang nangungunang bansa sa Agham (Singapore,

Samakatwid, dumating na nga ang panahon upang mapayabong ang

WIKANG FILIPINO SA NEGOSYO AT INDUSTRIYA

Ingles ang lengguwahe sa pandaigdigang ugnayan sa negosyo at

Ngunit sa sinasabing daigdig ng cyberspace at sa darating na panahon,

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Sa ganitong konsepto, totoo ang sinabi ni Bro. Andrew Gonzales na

Sa pagdagsa ng mga itinatayong industriya sa ating bansa, kukuha’t

Dito papasok ang mga ekspertong Pilipino na mamumuno at magtuturo

Rebyu sa Mga Batayang Kasanayan sa Pananaliksik

MGA BATAYANG KASANAYAN SA PANANALIKSIK

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Magtala. Kinakailangang magtala ng mga impormasyon lalo’t ito’y may

Wastong gamit ng Internet. Nagiging madali ang pananaliksik kapag

Magdebrief. Sa mga natagpuang batis ng impormasyon, kinakailangang

Kumonek. Sa pagpili ng batis ng impormasyon, napakahalagang ito ay

Pagrebyu ng mga batis ng impormasyon. Dapat lagyan ng marka kung

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Kasanayan sa Pagbabasa at Pagbubuod ng Impormasyon

Kasanayang Pagbasa gamit ang SQ3R. Iminungkahi ni Robinson (1970),

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Kasanayan sa Pagbasa ng Grap

Kasanayan sa Pagbasa ng Talahanayan

Kasanayan sa Pagbasa ng Flow Chart

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Kaligirang Kasaysayan. Karaniwang makikita sa panimulang bahagi ng

Mga Suliranin at Hipotesis. Kinakailangang maipahayag na ng

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Kasanayan sa Paglalagom at Pagpaparapreys

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Kasanayan sa Pagpili ng Paksa ng Pananaliksik

Mga Maaaring Paghanguan ng Suliranin:

Sarili. Ang mayamang karanasan ng tao ay isa nang sapat na hanguan

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

Pang-araw-araw na Babasahin. Mula sa dyaryo, magasin at iba pang