Teste

ARAPÇA-II
ARAPÇA-II
Arapçada Muda‘‘af Fiiller Arapçada Mehmûz Fiiller

• Günlük Hayatımızda Arapça 1 • Günlük Hayatımızda Arapça 2
• Dilbilgisi: Arapçada Muda”af Fiiller • Dilbilgisi: Arapçada Mehmûz Fiiller
• Muda”af Fiillerde Emir ve Nehiy Çekimi • Mehmûz Fiillerde Emir ve Nehiy Çekimi
• Bugün Neler Yaptın? • Bugün Ne Yiyoruz?
• Arapçada Kalıp İfadeler • Arapçada Kalıp İfadeler
Arapçada Misâl Fiiller Arapçada Ecvef Fiiller

• Dilbilgisi: Arapçada Misâl Fiiller • Dilbilgisi: Arapçada Ecvef Fiiller
• Misâl Fiillerde Emir ve Nehiy Çekimi • Ecvef Fiillerde Emir ve Nehiy Çekimi
• Arapçada Gelecek Zaman • Arapçada Kalıp İfadeler
• Arapçada Kalıp İfadeler
Arapçada Nâkıs Fiiller Kâne ve Grubu

• Dilbilgisi: Arapçada Nâkıs Fiiller • Dilbilgisi: Kâne ve Grubu
• Nâkıs Fiillerde Emir ve Nehiy Çekimi • Leyse ve İsim Cümlesinin Olumsuzu
• Arapçada Kalıp İfadeler • Geniş Zamanın Hikâyesi-Şimdiki Zamanın
Hikâyesi
İnne ve Grubu Arapçada Sulâsî

• Günlük Hayatımızda Arapça 7 Mezîd Fiiller-I
• Dilbilgisi: İnne ve Grubu • Günlük Hayatımızda Arapça 8
• Arapçada Kalıp İfadeler • Dilbilgisi: Arapçada Sulâsi Mezîd Fiiller
• İsm-i Tafdil
Arapçada Sulâsî Sulâsî Mucerred ve Sulâsî

Mezîd Fiillerde İsm-i Fâ‘il ve
Mezîd Fiiller-II İsm-i Mef‘ûl
• Dilbilgisi: Sulâsî Mucerred Fiillerden İsm-
• Dilbilgisi: Sulâsi Mezîd Fiil Kalıpları (İki ve i Fâ’il ve İsm-i Mef’ûl Türetmek
Üç Harf Eklenenler) • Sulâsi Mezîd Fiillerden İsm-i Fâ’il ve İsm-
• Arapçada Kalıp İfadeler i Mefûul Türetmek
• Arapçada Harf-i Cer ile Kullanılan Bazı
Fiiller
1
ÜNİTE
Arapçada Muda‘‘af Fiiller

1
Öğretmen Diyor ki! ki !BuÜnitenin

ünitedeözellikleri,
Muda’af fiilleri
dikkattanıyacağız
edilmesi gereken
ve çekim-
ko- Önceki
Önceki Sınavlarda
Sınavlarda Çıkan
Çıkan Soru Adedi
nular ve nasıl çalışılırsa verimli olacacağı belirtilir. Soru Adedi
leri ile beraber emir, nehry ve nefiylerini öğreneceğiz.
(Ortalama yazı 6 satır olacaktır.) Ara Sınav Dönem Sonu
Ara Sınav Dönem Sonu
5
5 2
2
Arapçada yapısında illetli harf bulunmayan yani Sahîh fiiller üçe ayrılır. Bunlardan Sâlim fiilin (asli
harfleri içinde illet harfleri, hemze ve şedde bulunmayan) çekimini daha önce görmüştük. Bu bölümde
Sahîh fiillerden Muda‘‘af (şeddeli) fiilleri işleyeceğiz.
Adından da anlaşılacağı üzere muda‘‘af fiiller yapısında şedde bulunan fiillerdir. Bu fiillerin ikinci
ve üçüncü harfleri, yani ‘aynu’l fiili ve lâmu’l-fiili aynı harftir: َ ‫ َف َّر‬/ َّ‫ َمد‬/ ‫ َح َّج‬fiilleri gibi.
َّ‫عَد‬/ ‫ َم َّر‬/ َّ‫شد‬/
Muda‘‘af fiilin mâzî yapısı, örneğin 1. kalıptan olan ‫ َم َّر‬fiilinin yapısı incelendiğinde, bunun aslının ‫َف َع َل‬
formunda ‫ َم َر َر‬olduğu görülür. Aynı olan iki harf (bu örnekte iki ra harfi) yan yana gelince, tek harfe indir-
genip, yazılmayan harf ve harekesi yerine şedde kullanılmıştır. Yapılan bu işleme idgâm (‫اإل ْدغام‬ ِ ) denir.
Muda‘‘af Fiilin Mâzî Çekimi
Cem’i (Çoğul) Tesniye (İkil) Müfred (Tekil)
‫َمدّ وا‬ ‫َمدّ ا‬ َّ‫َمد‬ Gâib
‫َمدَ ْد َن‬ ‫َمدَّ تا‬ ‫َمدَّ ت‬ Gâibe
‫تم‬
ْ ‫َمدَ ْد‬ ‫َمدَ ْد مُتا‬ ‫َمدَ ْدت‬ Muhâtab
‫َمدَ ْد ُت َّن‬ ‫َمدَ ْدمتُا‬ ِ ‫مدَ د‬

‫ت‬ ْ َ Muhâtaba
‫َمدَ ْدنا‬ ‫َمدَ ْدنا‬ ‫َمدَ ْدت‬ Mutekellim
Muda‘‘af fiilin mazi çekimi Sâlim fiilin mâzî çekimi gibidir. Özellikle 3. dişil çoğul şahıs (Gaibe) for-
mundan itibaren idgâm çözülmek suretiyle (yani şeddeyi kaldırıp aynı harfi yan yana kullanarak) yapılır.
Kitap güncellemelerini ve değişikliklerini “www.muratyayinlari.com” internet sitemizin DUYURULAR bölümünden takip edebilirsiniz.
3
ARAPÇA - II
Muda‘‘af Fiilin Muzâri Çekimi
RI
َ ّ‫َي ُمد‬
‫ون‬ ِ ّ‫يمد‬
‫ان‬ ُّ‫يمد‬
َُ ُ Gâib
‫ َي ْمدُ ْد َن‬/ ‫َي ُمدْ َن‬ ‫ان‬ِ ّ‫تد‬ ُّ‫تمَُد‬

َُ‫م‬ Gâibe
LA
َ ّ‫تمَُد‬
‫ون‬ ِ ّ‫تد‬
‫ان‬ ُّ‫تمَُد‬
َُ‫م‬ Muhâtab
‫ مَتْدُ ْد َن‬/ ‫تمَُدْ َن‬ ِ‫تدّ ان‬ ‫تمَُدّ ي َن‬

َُ‫م‬ Muhâtaba
ُّ‫ن َُمد‬ ُّ‫ن َُمد‬ ُّ‫َأ ُمد‬ Mutekellim
YIN
Muda‘‘af fiilin müzari çekimi sadece üçüncü çoğul şahıs dişil ile ikinci çoğul şahıs dişil formlarında
idgâmın çözülerek tıpkı sâlim bir fiilin muzârisi gibi çekimlendiği gibi yapılır
Muda‘‘af Fiilin Mâzî Olumsuz Çekimi

YA
‫ما َمدّ وا‬ ‫ما َمدّ ا‬ َّ‫ما َمد‬ Gâib
‫ما َمدَ ْد َن‬ ‫ما َمدَّ تا‬ ‫ما َمدَّ ت‬ Gâibe
‫ما َمدَ ْدت ُْم‬ ‫ما َمدَ ْدتُا‬ ‫ما َمدَ ْدت‬ Muhâtab
‫ما َمدَ ْد ُت َّن‬ ‫ما َمدَ ْدتُا‬ ِ ‫ما مدَ د‬

‫ت‬ ْ َ Muhâtaba
T
‫ما َمدَ ْدنا‬ ‫ما َمدَ ْدنا‬ ‫ما َمدَ ْدت‬ Mutekellim
RA
Mazi fiilin olumsuz yapmak için ‫ ما‬nın kullanıldığını daha önceki derslermizde söylemiştik.
‫ َل ْم‬ile Muda‘‘af Fiilin Mâzî Olumsuz yapılması.

MU
‫مل‬ edatının müzari fiilin başına gelerek sonunu cezm ettiğini ve anlamıda geçmiş zamanın olumsu-
zuna çevirdiğini hatırlayalım.
‫لمَ ْ َي ُمدّ وا‬ ‫لمَ ْ َي ُمدّ ا‬ )‫لمَ ْ َي ُمدَّ )لمَ ْ َي ْمدُ ْد‬ Gâib
‫ لمَ ْ َي ْمدُ ْد َن‬/‫لمَ ْ َي ُمدْ َن‬ ‫لمَ ْ تمَُدّ ا‬ َّ‫لمَ ْ تمَُد‬ Gâibe
‫لمَ ْ تمَُدّ وا‬ ‫لمَ ْ تمَُدّ ا‬ )‫لمَ ْ تمَُدَّ )لمَ ْ مَتْدُ ْد‬ Muhâtab
‫ لمَ ْ مَتْدُ ْد َن‬/‫لمَ ْ تمَُدْ َن‬ ‫لمَ ْ تمَُدّ ا‬ ‫لمَ ْ تمَُدّ ي‬ Muhâtaba
َّ‫لمَ ْ ن َُمد‬ َّ‫لمَ ْ ن َُمد‬ َّ‫لمَ ْ َأ ُمد‬ Mutekellim
4
Muda‘‘af Fiilin Muzâri Olumsuz (Nefiy) yapılması.
َ ّ‫ال َي ُمد‬
‫ون‬ ِ ّ‫ال يمد‬
‫ان‬ ُّ‫يمد‬
َُ ُ ‫ال‬ Gâib
RI
‫ ال َي ْمدُ ْد َن‬/ ‫ال َي ُمدْ َن‬ ِ ّ‫ال تد‬
‫ان‬ ُّ‫ال تمَُد‬
َُ‫م‬ Gâibe
َ ّ‫ال تمَُد‬
‫ون‬ ‫ان‬ِ ّ‫ال تد‬ ُّ‫ال تمَُد‬
َُ‫م‬ Muhâtab
LA
‫ مَتْدُ ْد َن‬/ ‫ال تمَُدْ َن‬ ِ‫ال تدّ ان‬ ‫ال تمَُدّ ي َن‬
َُ‫م‬ Muhâtaba
ُّ‫ال ن َُمد‬ ُّ‫ال ن َُمد‬ ُّ‫ال َأ ُمد‬ Mutekellim
YIN
Muda‘‘af Fiilin Emr-i Hâzır Çekimi
‫ ُا ْمدُ دوا‬/ ‫ُمدّ وا‬ ‫ ُا ْمدُ َدا‬/ ‫ُمدّ ا‬ ‫ ُا ْمدُ ْد‬/ َّ‫ُمد‬ Muhâtab
‫ ُا ْمدُ ْد َن‬/ ‫ُمدْ َن‬ ‫ ُا ْمدُ َدا‬/ ‫ُمدّ ا‬

YA ‫ ُا ْمدُ دى‬/ ‫ُمدِّ ي‬ Muhâtaba
Muda‘‘af Fiilin Nehy-i Hâzır Çekimi (Olumsuz Emir)

‫ال تمَُدّ وا‬ ‫ال تمَُدّ ا‬ ‫ ال مَتْدُ ْد‬/ َّ‫ال تمَُد‬ Muhâtab
‫ ال مَتْدُ ْد َن‬/ ‫ال تمَُدْ َن‬ ‫ال تمَُدّ ا‬ ‫ال تمَُدِّ ي‬ Muhâtaba
T
Muda‘‘af Fiilin Emr-i Gâib Çekimi

RA
‫لِ َي ُمدّ وا‬ ‫لِ َي ُمدّ ا‬ ‫ لِ َي ْمدُ ْد‬/ َّ‫لِ َي ُمد‬ Gâib
‫ لِ َي ْمدُ ْد َن‬/ ‫لِ َي ُمدْ َن‬ ‫لِت َُمدّ ا‬ َّ‫لِت َُمد‬ Gâibe
MU
Muda‘‘af Fiilin Nehy-i Gâib Çekimi (Olumsuz Emir)

‫ال َي ُمدّ وا‬ ‫ال َي ُمدّ ا‬ ‫ ال َي ْمدُ ْد‬/ َّ‫ال َي ُمد‬ Gâib
‫ ال َي ْمدُ ْد َن‬/ ‫ال َي ُمدْ َن‬ ‫ال تمَُدّ ا‬ َّ‫ال تمَُد‬ Gâibe
Nefiy ve Nehiy arasındaki farkı anlamak: Nefiy durumunda fiilin sonunda bir değişiklik olmaz. Nehiy
de ise fiilin sonunda (Cemi müennesler hariç) harf ya da hareke düşer.
5
ARAPÇA - II
3. ‫ب‬
َّ ‫ َص‬fiilinin 1. Şahıs müfred çekimi aşağı-
AÇIKLAMALI SORULAR dakilerden hangisidir?
A) ‫َص ُّبوا‬
RI
َ ‫ ك ُُّل‬Cümlesine aşağıdakiler-
1. .‫عام و انتم بخير‬
B) ‫ن‬َ ‫َص َبب‬
den hangisi cevap olarak söylenmez?
C) ‫ت‬ ْ ‫َص َّب‬
D) ‫ت‬ َ ‫َص َب ْب‬
LA
A) ‫ك ُُّل َعام و انتم بخري‬ E) ‫ت‬ ُ ‫َص َب ْب‬
B) ‫ك ُُّل َعام و انتم بألف بخري‬ AÇIKLAMA
َ ‫ك ُُّل‬
C) ‫عام و انتم ط ِّيبون‬ Arapçada fiil çekimlerinin 3., 2. Ve 1. Şahıslar ola-
YIN
D)
ٍ ‫كل‬
‫سنة و انتم بالصحة و السعادة‬
rak yukarıdan aşağıya çekimlendiğini derslerimiz-
de görmüştük. 1. Şahıs için (nefsi mütekkelim)
E) ‫كل سنة و انتم تعيشون بالفقر‬ ‫ َص َب ْب ُت‬deriz.
YANIT: E
AÇIKLAMA 4. َّ‫ َمد‬fiilinin müzari cemi gaibe çekimi aşağı-
‫ ك ُُّل َعام و انتم بخري‬cümlesi
YA
bayram, doğum gü- dakilerden hangisidir?
nü vb. Kutlmalar için kullanılan kalıp ifadelerden- A) ‫َي ُمدُّ ون‬

dir. E seçeneği dışındakiler cevap olarak verilen
َ ‫َي ْمدُ ْد‬
B) ‫ن‬
cümlelerdir.
YANIT: E C) َ ُ‫مَتْد‬
‫دن‬
َ ُّ‫تمَُد‬
D) ‫ون‬
E) ُّ‫ن َُمد‬
T
AÇIKLAMA
2. Aşağıdakilerden hangisi muda’’af bir fiil
َّ‫ َمد‬fiilinin müzarisi ُّ‫ َي ُمد‬dür. 3. Şahısların müenne-
RA
değildir?
sine gaibe denir.
YANIT: B
5. “okuldan kaçmayın!’’ cümlesinin Arapça
A) َّ‫َمد‬ karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
B) ‫َم َّر‬
MU
A) ‫مل َي ِف ّر ُوا من املدرسة‬

C) ‫َف َّر‬
B) ‫يفرون من املدرسة‬ ُّ ‫ال‬
D) ‫َساق‬ ِ
C) ‫ال تَف ُّروا من املدرسة‬
E) َّ‫عَد‬
D) ‫ما فررمتا من املدرسة‬
E) ‫ف ُّروا من المدرسة‬
ِ
AÇIKLAMA AÇIKLAMA
Muda’’af fiiller aynul fiili ve lamul fiili aynı olan fiil- Cümlede bizden olumsuz emir (nehyi hazır) isten-
lerdir. Diğer bir deyişle sonu şeddeli olan fiillerdir. mektedir.
YANIT: D YANIT: C
6
ٍ ِ
ِّ ‫ ل َي ُر َّد على ك‬cümlesinin Türkçe karşı-
6. ‫ُل ُسؤال‬ 9. Aşağıdakilerden hangisi muda’’af emri ga-
lığı aşağıdakilerden hangisidir? ibe bir fiildir?
‫س‬ ِ
A) Bütün sorulara cevap vermesin A) َّ ُ‫ل َي ر‬
RI
B) ‫َس‬
ِ
B) Bütün sorulara cevap ver.
َّ ُ‫لت ر‬
C) Bütün sorulara cevap versinler C) ‫لِ َي ُمدُّ وا‬
ِ‫ر‬
LA
D) Bütün sorulara cevap versin. D) ‫سا‬ َّ
E) Bütün sorulara cevap verilmeli.
E) ‫ ال َي ُم َّر‬
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA
ِ
Emr-i Gaib 3. şahısların başına ‫ ل‬harfi getirilerek
YIN
Emri Gaibenin 3. Şahıs müenneslere verilen emir
ِ
yapılır. ‫ ل َي ُر َّد‬cevap versin demektir. olduğunu daha önce işlemiştik.
YANIT: D YANIT: B
7. َّ‫ َعد‬fiilinin nefyi hazırı aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) ُّ‫ ال َت ُعد‬
YA
B) َّ‫ل َي ُعد‬
C) ‫ما عَدَّ ا‬
D) ‫ن‬َ ‫ُاعْدُ ْد‬
E) ‫ال َت ُعدَّ ا‬
AÇIKLAMA
T
Nehyi hazırın 2. Şahıslara yönelik olumsuzluk ol-

10. ‫ص ًة‬
ِ ‫ي ُقص المع ِّلم‬cümlesinin Türkçe karşı-
َّ ‫ق‬ ُ ُ ُّ
RA
duğunu derslerimizde işlemiştik.

lığı aşağıdakilerden hangisidir?
YANIT: A
8. Muda’’af fille ilgili aşağıda verilenlerden A) Öğretmen bir kıssa anlatıyor.
hangisi doğrudur? B) Öğretmen kıssa anlatmayı seviyor.
C) Hoca hikayeyi güzel anlatıyor.

MU
A) Aynül fiili illetli olan fiillerdir. D) Hocanın anlattığı kıssa güzeldi.
B) Son harfi hemzeli olan fiillerdir. E) Hoca dersi kıssa anlatarak işledi.
C) Yapısında iki illet harfi olan fiillerdir. AÇIKLAMA
D) Yapısında şedde bulunan fiillerdir. Verilen Arapça cümlenin karşılığı ‘’Öğretmen bir
E) Lamul fiili illetli olan fiillerdir. kıssa anlatıyor.’’

YANIT: A
AÇIKLAMA
Muda’’af fiiller aynul fiili ve lamul fiili aynı harf oldu-

ğundan şeddelenen fiillerdir.
YANIT: D
7
ARAPÇA - II
11. Aşağıdakilerden hangisi Müslümanlar 14. Aşağıdakilerden hangisi bayramlara özgü

için dinî bir bayram ismidir? bir tebrik ifadesidir?
A) ‫عيد الميالد‬ A) ‫مساء اخلري‬
RI
B) ‫األض َحى‬
ْ ‫عيد‬ B) ‫ت ُْصبح عىل اخلري‬
C) ‫عيد المولود‬ C) ‫عيد مبارك‬
LA
ّ ‫عيد َش‬
D) ‫م النسيم‬ D) ‫هال و سهل‬
E) ‫عيد االستقالل‬ E) ‫مع السالمة‬
AÇIKLAMA AÇIKLAMA
ِ ُ‫وعيد‬
‫الف ْطر‬ ِ
YIN
Müslümanların kutladığı bayramlar Seçenekler incelendiğinde C seçeneğinde ‘’Hayır-
‫األض َحى‬
ْ ُ‫ عيد‬bayramlarıdır. lı Bayramlar’’ dendiğini diğer seçeneklerin alaka-
YANIT: B sız olduğunu görürüz.

YANIT: C
12. ‫ فِ ُّروا‬ifadesi için aşağıdakilerden hangisi YA

doğrudur?
A) Nehy-i Hâzır
B) Emr-i Gâib
C) Emr-i Hâzır
D) Nehy-i Gâib
E) Olumsuz mazi
AÇIKLAMA
15. ‫ العيدَ أ ْيض ًا‬.... ‫ العيدَ و أخ ُت ُه زينب‬.... ‫مح ّمد‬
ُ
‫فِ ُّروا‬
T
fiili Emr-i Hazır muhatab cemi için kullanılır. verilen boşluklara sırası ile aşağıdaki fiiller-
YANIT: C den hangisi gelmelidir?
RA
ِ ِ
A) ‫ب‬ُّ ‫ حُي‬/ ‫ب‬ ُّ ‫حُت‬
13. Aşağıdaki fiil çekimlerinden hangisi şim- ِ
B) ‫ حُي َّبان‬/ ‫حُت َّبان‬
ِ
diki zamanın olumsuzudur? ِ
C) ‫ حُي ُّبون‬/ ‫حُت ُّبون‬
ِ
ِ ‫ال يم ِش‬
MU
‫يان‬ َْ ِ ِ
ُّ ‫حُت‬
A)
D) ‫ حُي َّبان‬/ ‫ب‬
ِ
B) ‫ال َي ْمشيا‬ ِ ِ
E) ‫ حُي َّبان‬/ ‫ب‬ ُّ ‫حُي‬
C) ‫ج ُعوا‬ َ ‫ما َر‬
D) ‫مل َي ْذه ُبوا‬
AÇIKLAMA
ِ
E) ‫مل مَتْشيا‬
‫ حم ُ ّمد‬ile başladığından ‫ب‬ ِ
ُّ ‫ حُي‬،‫ زينب‬ile devam etti-
AÇIKLAMA ِ
ğinden ‫ب‬ ُّ ‫ حُت‬fiilleri gelmelidir.
Şimdiki zaman müzari fiile yapılan zamandır.
YANIT: A
Olumsuz (nefiy) ‫ ال‬veya ‫ ما‬ile yapılır.
YANIT: A
8
2
ÜNİTE
Arapçada Mehmûz Fiiller

1

Mehmuz dikkat
(hemzeli)
edilmesi
fiilleri gereken
çekimleriko-
ile Önceki
Önceki Sınavlarda
Sınavlarda Çıkan
Çıkan Soru Adedi
beraber emir, nehiy ve nefriylerini de öğreneceğiz.
5
5 2
2
Arapçada Sahîh fiiller grubunun üçüncü ögesi Mehmûz (hemzeli) fiillerdir. Adından da anlaşılacağı
üzere mehmûz fiillerin yapısında hemze bulunmaktadır. Mehmûz fiiller yapısındaki hemzenin bulunduğu
yer bakımından üçe ayrılır. Fâu’l-fiili hemzeli olanlara mehmûzu’l-fâ (‫) َأك ََل‬, ‘aynu’l-fiili hemzeli olanlara
mehmûzu’l-‘ayn (‫) َس َأ َل‬, lâmu’l-fiili hemzeli olanlara da mehmûzu’l-lâm (‫ ) َق َرأ‬adı verilir. Hangi türden olur-
sa olsun mehmûz fiillerin mâzî ve muzâri çekimleri, tıpkı sâlim bir fiilin mâzî ve muzâri çekimi gibidir.
Mehmûzu’l-fâ’nın Mâzî Çekimi

‫َأ َك ُلوا‬ ‫َأكَل‬ ‫َأك ََل‬ Gaib
‫َأ َك ْل َن‬ ‫َأ َك َلتا‬ ‫َأ َك َل ْت‬ Gaibe
‫َأ َك َلت ُْم‬ ‫َأ َك َلتُام‬ ‫َأ َك ْل َت‬ Muhatab
‫َأ َك َل ُت َّن‬ ‫َأ َك َلتُام‬ ‫ت‬ِ ‫َأ َك َل‬ Muhataba
‫َأكَلنا‬ ‫َأكَلنا‬ ‫َأ َك َل ُت‬ Nefsi Mutekellim
Mehmûzu’l-fâ’nın Muzâri Çekimi

َ ‫َي ْأك‬
‫ُلون‬ ِ ‫ي ْأك‬
‫ُالن‬ ‫َي ْأك ُُل‬
َ Gaib
‫َي ْأ ُك ْل َن‬ ِ ‫ت َْأك‬

‫ُالن‬ ‫ت َْأك ُُل‬ Gaibe
َ ‫ت َْأك‬
‫ُلون‬ ِ ‫ت َْأك‬
‫ُالن‬ ‫ت َْأك ُُل‬ Muhatab
‫ت َْأ ُك ْل َن‬ ِ ‫ت َْأك‬

‫ُالن‬ ‫ت َْأكُلني‬ Muhataba
‫ن َْأك ُُل‬ ‫ن َْأك ُُل‬ ‫آك ُُل‬ Nefsi Mutekellim
9
ARAPÇA - II
Mehmûzu’l-ayn’ın Mazi Çekimi
RI
‫َس َأ ُلوا‬ ‫َس َأل‬ ‫َس َأ َل‬ Gaib
‫َس َأ ْل َن‬ ‫َس َأ َلتَا‬ ‫َس َأ َل ْت‬ Gaibe
LA
‫َس َأ ْلتُم‬ ‫َس َأ ْلتُم‬ ‫َس َأ ْل َت‬ Muhatab
‫َس َأ ْل ُت َّن‬ ‫َس َأ ْلتُم‬ ‫ت‬ِ ‫س َأ ْل‬

َ Muhataba
‫َس َأ ْلنَا‬ ‫َس َأ ْلنَا‬ ‫َس َأ ْل ُت‬ Nefsi Mutekellim
YIN
Not: Mehmuz’ul ayn fiilinin mazi-müzari çekimi salim bir fiil çekimi gibidir.
Mehmûzu’l-ayn’ın Muzâri Çekimi

YA
َ ‫َي ْس َأ ُل‬
‫ون‬ ‫ِن‬ َ‫َي ْس َألا‬ ‫َي ْس َأ ُل‬ Gaib
‫َي ْس َأ ْل َن‬ ‫ِن‬ َ‫ت َْس َألا‬ ‫ت َْس َأ ُل‬ Gaibe
َ ‫ت َْس َأ ُل‬
‫ون‬ ‫ت َْس َألاَ ِن‬ ‫ت َْس َأ ُل‬ Muhatab
‫ت َْس َأ ْل َن‬ ‫ت َْس َألاَ ِن‬ َ ِ‫ت َْس َأل‬

‫ني‬ Muhataba
‫ن َْس َأ ُل‬ ‫ن َْس َأ ُل‬ ‫َأ ْس َأ ُل‬ Nefsi Mutekellim

T
RA
Mehmûzu’l-lâm’ın Mâzî Çekimi
‫َق َرؤوا‬ ‫َق َرآ‬ ‫َق َر َأ‬ Gaib

MU
‫َق َر ْأ َن‬ ‫َق َر َأتا‬ ‫َق َر َأت‬ Gaibe
‫َق َر ْأت ُْم‬ ‫َق َر ْأمتُا‬ ‫َق َر ْأت‬ Muhatab
‫َق َر ْأ ُت َّن‬ ‫َق َر ْأمتُا‬ ِ ‫َقر ْأ‬

‫ت‬ َ Muhataba
‫َق َر ْأنا‬ ‫َق َر ْأنا‬ ‫َق َر ْأت‬ Nefsi Mutekellim
10
Mehmûzu’l-lâm’ın Muzâri Çekimi
َ ‫َي ْق َر‬
‫ؤون‬ ‫آن‬ِ ‫ي ْقر‬ ‫َي ْق َر ُأ‬
َ َ
RI
Gaib
‫َي ْق َر ْأ َن‬ ِ‫َت ْقرآن‬ ‫َت ْق َر ُأ‬

َ Gaibe
َ ‫َت ْق َر‬
‫ؤون‬ ِ‫َت ْقرآن‬ ‫َت ْق َر ُأ‬
َ
LA
Muhatab
‫َت ْق َر ْأ َن‬ ِ ‫َت ْقر‬

‫آن‬ َ َ ‫َت ْق َر ِئ‬
‫ني‬ Muhataba
‫َن ْق َر ُأ‬ ‫َن ْق َر ُأ‬ ‫أ ْق َر ُأ‬ Nefsi Mutekellim
YIN
Hemzenin Yazılışları:
Başta yazılışı: Hemzenin harekesi fetha ya da zamme ise elifin üstüne, kesre ise elifin altına yazılır.
‫ ُأ ِخ َذ – َأك ََل‬ – ‫ َأ َخ َذ‬ – ‫ – اِم َا ٌم‬ ٌ‫ – اِ ْم َر َأة‬ ‫ ُا ُذ ٌن‬gibi.
YA
Ortada yazılışı: Harekelerin en kuvvetlisi kesre, sonra zamme, sonra fetha, en zayıfı cezimdir.Kes-
reyi harflerden “yâ” ‫ى‬ , zammeyi “vâv” ‫ و‬, fethayı “elif” ‫ا‬ temsil eder. Hemze kelimenin ortasında olduğu
zaman onun harekesi ile kendinden önceki harfin harekesi kuvvet yönünden karşılaştırılır. Hangisi daha
kuvvetli ise hemze o harekeyi temsil eden harf üzerine yazılır. ‫ َي ْأك ُُل‬- ‫ن‬
ِ ِ
ُ ‫ ُي ْؤم‬- ‫ َي ْق َر ُأ‬- ‫ ُينْش ُئ‬gibi.
Sonda yazılışı: Aynen ortada yazılış kaidelerinde söylendiği gibi kendisinden önceki harfin hareke-
ِ ِ ِ
ٌ ‫ َشاط‬- ‫ نَاش ٌئ‬- ‫ َن َب َأ‬- ‫َي ْل َج ُأ‬
sini temsil eden harfin üzerine yazılır. ‫ ا ْم ُر ٌؤ‬- ‫ئ‬
Ancak kelime sonundaki hemzeden önce uzun sesli veya sakin (cezimli) bir harf varsa, hemze, ayrı
T
olarak yani yalnız başına yazılır. ‫ش ٌء‬

ْ َ‫ ي‬- ‫ َج َزا ٌء‬- ‫ َص ْح َرا ُء‬- ‫ ُج ْز ٌء‬gibi.
RA
Mehmûz Fiilin Emr-i Hâzırının yapılışı

Mehmûzu’l-fâ olan ‫( َأك ََل‬yedi) fiilinden emr-i hâzır kipi elde etmek istediğimizde, yine sulâsî fiillerde
emr-i hâzır kipine ait yolu izleyerek yaparız.
1. Fiilin muhatab sigası alınır: ‫ت َْأك ُُل‬

MU
2. Baştaki muzâraat harfi atılır: ‫ْأك ُُل‬
3. Baştaki muzâraat harfi atıldıktan sonra ardından gelen harf okunamadığı için başa elif harfi geti-
rilir. ‘Aynu’l-fiil dammeli olduğu için bu elif damme ile harekelenir.
‫ ُا ْأك ُْل‬. Hemzenin yazım kuralı uyarınca (kendisinden ön-

4. Son işlem olarak fiilin sonu cezm edilir:
ceki hareke damme olduğundan) artık elif üzerinde değil, vav üzerinde yazılır: ‫ُا ْؤك ُْل‬
Günlük hayatta çok sık kullanılan ‫ َأك ََل‬fiilinin ‫ ُا ْؤك ُْل‬u’kul biçimindeki emir formu ve ‫ َأك ََل‬ile aynı yapı
ve kalıpta olan ‫( َأ َخ َذ‬aldı) fiilinin ‫ ُا ْؤ ُخ ْذ‬biçimindeki emir formu telaffuz zorluğu dolayısıyla çoğu zaman
hemzeli ilk heceleri atılmak suretiyle ‫ ك ُْل‬kul ve ‫ ُخ ْذ‬huz biçiminde kullanılır.
11
ARAPÇA - II
Mehmûz Fiilin Emr-i Hâzır Çekimi (‫)أَك ََل‬
RI
‫كُلوا‬ ‫كُال‬ ‫كُل‬ Muhatab
‫ُك ْل َن‬ ‫كُال‬ ‫كُيل‬ Muhataba
LA
Mehmûz Fiilin Emr-i Hâzır Çekimi (‫)سأَ َل‬
َ
‫اِ ْس َألوا‬ ‫اِ ْس َئال‬ ‫اِ ْس َأ ْل‬
YIN
Muhatab
‫اِ ْس َأ ْل َن‬ ‫اِ ْس َئال‬ ‫اِ ْس َئيل‬ Muhataba
Mehmûz Fiilin Emr-i Hâzır Çekimi

YA
‫اِ ْق َرؤوا‬ ‫اِ ْق َرآ‬ ‫اِ ْق َر ْأ‬ Muhatab
‫اِ ْق َر ْأ َن‬ ‫اِ ْق َرآ‬ ‫اِ ْق َر ِئي‬ Muhataba
Mehmûz Fiilin Nehy-i Hâzır Çekimi

T
‫ال ت َْأكُلوا‬ ‫ال ت َْأكُال‬ ‫ال ت َْأكُل‬ Muhatab
‫ال ت َْأ ُك ْل َن‬ ‫ال ت َْأكُال‬ ‫ال ت َْأكُيل‬

RA
Muhataba
Mehmûz Fiilin Emr-i Gâib Çekimi

MU
‫لِ َي ْأكُلوا‬ ‫لِ َي ْأكُال‬ ‫لِ َي ْأكُل‬ Muhatab
‫لِ َي ْأ ُك ْل َن‬ ‫لِت َْأكُال‬ ‫لِت َْأكُل‬ Muhataba
Mehmûz Fiilin Nehy-i Gâib Çekimi

‫ال َي ْأكُلوا‬ ‫ال َي ْأكُال‬ ‫ال َي ْأكُل‬ Muhatab
‫ال َي ْأ ُك ْل َن‬ ‫ال ت َْأكُال‬ ‫ال ت َْأكُل‬ Muhataba
12
3. ‫َأك ََل‬ fiilinin nehyi hazırı aşağıdakilerden
AÇIKLAMALI SORULAR hangisidir?
A) ‫ك ُْل‬
RI
1. Mehmuz fiil ile ilgili aşağıda verilen bilgiler-
B) ‫ال َيأك ُْل‬
den hangisi doğrudur?
C) ‫ال ت َْأك ُْل‬
A) İlk harfi illetli olan fiillerdir.
LA
B) Yapısında şedde bulunan fiillerdir. D) ‫ال َي ْأكُل َن‬
C) Yapısında iki illet harfi olan fiillerdir. E) ‫ن‬ َ ‫ُك ْل‬
D) Yapısında hemze buluna fiillerdir.
YIN
E) Aynül fiili ile lamul fiili aynı harf olan fiil-
AÇIKLAMA
lerdir.
Nehyi hazır 2. Şahıslara verdiğimiz olumsuz emir-
dir.
AÇIKLAMA YANIT: C
Adından da anlaşılacağı gibi içinde hemze bulu-
nan fiillere mehmuz fiil denir.
YA
YANIT: D
2. ‫ َق َر َا‬fiilinin müzari cemi gaib çekimi aşağıda-

4. ‘’Onlar (bayanlar) yemek yesinler!’’ Cümle-
sinin Arapça karşılığı aşağıdakilerden han-
kilerden hangisidir?
gisidir?
T
A) ‫ُك ُلوا الطعام‬

A) ‫َي ْق َر ُأ‬
RA
َ ‫ال ْيأ‬
B) ‫كلون الطعام‬
B) ‫َت ْق َرؤون‬
C) ‫ما أكلنا الطعام‬
َ ‫َي ْقر ْأ‬
C) ‫ن‬
D) ‫ن الطعام‬
ِ
D) ‫َت ْق َرئني‬ َ ‫ل َيأكل‬
E) ‫ل َيأكلوا الطعام‬
ِ
MU
E) ‫َي ْق َرؤون‬
AÇIKLAMA AÇIKLAMA
‫ قرأ‬fiilinin müzarisi ‫ يقرأ‬dür. Gaib 3. Şahıs erilller Cümlede Emri Gaibe’nin cemisi isteniyor. ‫لِ َيأكل َن‬
için kullanılıdığına göre doğru cevap E o bayanlar yesinler demektir.
YANIT: E YANIT: D
13
ARAPÇA - II
5. ‫إِ ْبدَ آ العمل قبل الساعة الثامنة صباح ًا كل يو ٍم‬ 7. ‫لِي ْق َرآ‬ için aşağıdakilerden hangisi doğru-
cümlesinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden dur?
hangisidir?
A) Nehy-i Gâib
RI
A) Siz ikiniz hergün sabah saat sekizden B) Emr-i Hâzır
önce işe başlayın.
C) Emr-i Gâib
B) Siz ikiniz hergün sabah saat sekizden
LA
D) Nehy-i Hâzır
sonra işe başlayın.
E) Nefy-i Hazır
C) Siz ikiniz hergün sabah saat sekizden
önce işe başlamalısınız.
YIN
D) Sizler hergün sabah saat sekizden önce AÇIKLAMA
işe gitmelisiniz. Müzari fiilin başına ‫ ِل‬getirilerek gaib ve gaibenin
E) Siz iki erkek hergün sabah saat sekizden emri yapılır.
önce işe başlamalısınız. YANIT: C
AÇIKLAMA
YA
‫ إِ ْبدَ آ‬emri hem muhatab hemde muhatabanın tes-
niyesi için ortaktır.
YANIT: A
6. َ ‫الم َو ّظ‬
‫فين‬ ُ ‫ ت َْأ ُم ُر‬cümlesinin nehyi ga-
ُ ‫المدير ُة‬ 8. Karşımızdaki biri .‫بيتك الجديد جميل جدً ا‬
ibe çevrilmiş şekli aşağıdakilerden hangisi- !‫ مبروك‬Derse ne cevap vermeliyiz?
T
dir?
A) ‫بارك اهلل فيك‬
َ ‫ال ت َْأ ُم ُر ا ُملدير ُة ا ُمل َو ّظ‬
‫فني‬
RA
A)
B) ‫شكرا انا بخري‬
ً
َ ‫ال ت َْأ ُم ْر ا ُملدير ُة ا ُمل َو ّظ‬
B) ‫فني‬
C) ‫يف امان اهلل‬
َ ‫رون ا ُملدير ُة ا ُمل َو ّظ‬
C) ‫فني‬ ُ ‫ال ت َْأ ُم‬
D) ‫اىل اللقاء‬
D) ‫فني‬َ ‫رن ا ُملدير ُة ا ُمل َو ّظ‬ َ ‫ال ت َْأ ُم‬
‫مع السالمة‬
MU
E)
E) ‫فني‬ َ ‫لِت َْأ ُم ْر ا ُملدير ُة ا ُمل َو ّظ‬
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA
‘’Yeni evin güzel hayırlı olsun’’ a verilecek cevap
Nehyi Gaib 3. Şahıslara verilen olumsuz emirdir.
‫ بارك اهلل فيك‬tir.
Fiilin başına ‫ ال‬getirilerek ve müfretlerde son har- YANIT: A
fın harekesi düşürülerek yapılır.
YANIT: B
14
9. “O ikisi (erkek) alıveriş merkezine gitmek 11. ‫ُريدين َأ ْن ت َْأكُلي يا ُأمي؟‬
َ ‫ماذا ت‬ cümlesinin
istiyorlar.’’ Cümlesinin Arapça karşılığı aşa- Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
ğıdakilerden hangisidir?
A) Anneciğim neden yemek istemiyorsun?
RI
A) ْ ‫هما تريدان‬
‫ان تذهبا الى مركز التسوق‬ B) Anne hangi yemeği pişirmeyi seversin?
ْ ‫مها يريدان‬
B) ‫ان يذهبا اىل مركز التسوق‬ C) Anneciğim ne zaman yemek yiyeceksin?
ْ ‫مها تريدان‬
‫ان يذهبا اىل مركز التسوق‬
LA
C) D) Anne ne yemek istersin?
ْ ‫انتام تريدان‬
D) ‫ان تذهبا اىل مركز التسوق‬ E) Anne nerede yemek istersin?
E) ْ ‫نجن نريد‬
‫ان نذهب اىل مركز التسوق‬
AÇIKLAMA
YIN
Cümlede ‫ أن‬ile kurulmuş bir masdar olduğunu gör-
AÇIKLAMA
mekteyiz.
Soruda fiil çekiminin yanında ‫ أن‬ile yapılan mas- YANIT: D
dara da dikkat çekilmektedir.
YANIT: B
YA
10. Aşağıdakilerden hangisi ‫ َبدَ َأ‬fiilinin Nefy-i 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mehmuz
Gâib çekimlerinden biridir? fiil kullanılmamıştır?
‫ال ي ْبد ْأ‬ ْ ‫الشف َة‬

‫باألزهار‬ ُّ‫ل ْت املرأ ُة ر‬ َ َ‫َم أ‬
T
A) A)
ِ
B) ‫ل َي ْبدأ‬
ِ ِ‫اال ْخت‬
B) ‫بار‬
ِ ‫س َأل األستا َذ عن نَتيج ِة‬
َ َ
RA
C) ‫ال يبدؤون‬ C) ‫جديدة‬ َ ‫أخذنا سيارة‬ ْ َ

ِ
D) ‫ال تبدآن‬ D) ‫م اخلروف‬ َ ْ‫ل َيأ ُك ُلوا ح‬
َ‫ل‬
ِ
E) ‫الصال ُة من اركَان اإلسال ِم‬
E) ‫إبدؤوا‬ َّ
MU
AÇIKLAMA AÇIKLAMA
Nefi olumsuz demektir. Harekeye etki etmez. So- A,B,C ve D seçeneklerinde Mehmuz fiil kullanıl-
ruda Gaibin olumsuzu istenmektedir. mıştır. E seçeneğinde fiil kullanılmamıştır.
YANIT: C YANIT: E
15
ARAPÇA - II
13. ‫صباح ًا‬ َ ّ‫ ت َْأ ُخ ُذ الد‬cümlesini Nehy-i Hazıra

َ ‫واء‬ 15. ‫َبدَ َأ‬ fiilinin müzekker cemiler için Emr-i
çevrdiğimizde aşağıdakilerden hangisi doğ- Hazırı aşağıdakilerden hangisidir?
‫اِ ْبدَ ؤوا‬

ru olur?
A)
RI
A) ‫ال ت َْأ ُخ ُذ الدّ وا َء َصباح ًا‬ B) ‫ا ْبد ْأ‬
ِ
B) ‫صباح ًا‬ َ ‫ُخ ْذ الدّ وا َء‬ C) ‫ل َي ْبدَ ْأ‬
ِ
C) ‫صباح ًا‬ َ ‫ال ت َْأ ُخ ْذ الدّ وا َء‬ ِ
LA
D) ‫ا ْبدَ ئى‬
ِ
D) ‫صباح ًا‬ َ ‫لت َْأ ُخ ْذ الدّ وا َء‬ E) ‫ابدآ‬
ِ
E) ‫صباح ًا‬ َ ‫أخذت الدّ وا َء‬
َ ‫ما‬
YIN
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA Bu soruda hemzenin kelimenin sonunda yazılışı-
Nehy-i Hazır Muhatab veya muhataba ya verilen nın yanında emr-i hazırında yapımı ve çekimi bil-
olumsuz emirlerdir. Müfred fiiler de son hareke gisi ölçülmek istenmiştir.
hazf edilir. YANIT: A
YA
YANIT: C
ِ َ ‫الم ِر‬
T
14. ‫يض عن َمرضه‬ َ ‫المريضة‬

َ ..... boşluğa aşa-
ğıdaki fiillerden hangisi gelmelidir?
RA
A) ‫َي ْس َأ ُل‬
ِ
B) ‫س َأالن‬ ْ ‫َي‬
ُ ‫َي ْس َأ‬
MU
C) ‫لون‬
D) ‫َس َأ ُل‬ْ‫ت‬
E) ‫لني‬َ ‫ت َْس َأ‬
AÇIKLAMA
‫ ا َملريضة‬müennes olduğundan dolayı fiilimizinde

müennes olması gerekir.
YANIT: D
16
3
ÜNİTE
Arapçada Misâl Fiiller

1
Öğretmen Diyor Diyor kiki!! Ünitenin

Bu ünitede
özellikleri,
misal fiillerin
dikkat edilmesi
çeşidini, gereken
çekimlerini,
ko- Önceki
Önceki Sınavlarda
Sınavlarda Çıkan
Çıkan Soru Adedi
emir, nehry ve nefiy durumlarını öğrenmenin yanında gelecek zaman
ile ilgili fiil yapılışlarını öğreneceğiz. Ara Sınav Dönem Sonu
5
5 2
2
Arapçada yapısında illetli harf (،‫ا‬ ‫ ي‬،‫ )و‬bulunan fiilleri mu‘tell olarak tanımlamıştık. Mu‘tell fiillerin
ilk ögesi misâl fiillerdir. Bu fiillerin ilk harfi, yani fâu’l-fi‘l’i illetlidir. Misâl fiiller, illetli harfin vav (‫ )و‬ya da ye
(‫ )ي‬oluşuna göre ikiye ayrılır. Misâl fiillerden ilk harfi vâv olana ( َ‫جد‬ َ ‫ َو‬،‫ف‬َ ‫ ) َو َق‬misâl-i vâvî; illetli harfi ye
olana da (‫س‬َ ُ‫ َي ر‬،‫ )ين ََع‬misâl-i yâ’î denir.
Misâl-i Vâvî’nin Mâzî Çekimi
‫َو َجدوا‬ ‫َو َجدا‬ ‫َو َجد‬ Gaib
‫َو َجدْ َن‬ ‫َو َجدَ تا‬ ‫َو َجدَ ت‬ Gaibe
‫َو َجدْ ت ُْم‬ ‫َو َجدْ مُتا‬ ‫َو َجدْ ت‬ Muhatab
‫َو َجدْ ُت َّن‬ ‫َو َجدْ مُتا‬ ِ ْ‫وجد‬

‫ت‬ َ َ Muhataba
‫َو َجدْ نا‬ ‫َو َجدْ نا‬ ‫َو َجدْ ت‬ Nefsi Mutekellim
Misâl-i Vâvî’nin Müzari Çekimi

َ ‫ي‬
‫دون‬ ِ َ‫ج‬ ِ ‫ي‬
‫دان‬ ِ َ‫ج‬ ‫يد‬ ِ َ‫ج‬ Gaib
‫يدْ َن‬ِ َ‫ج‬ ‫دان‬ِ ‫ت‬ ِ َ‫ج‬ ُ‫جَتد‬ Gaibe
َ ‫ت‬
‫دون‬ ِ َ‫ج‬ ِ ‫ت‬
‫دان‬ ِ َ‫ج‬ ُ‫جَتد‬ Muhatab
‫تدْ َن‬ ِ َ‫ج‬ ِ ‫ت‬

‫دان‬ ِ َ‫ج‬ ‫تدي َن‬ ِ َ‫ج‬ Muhataba
ِ ‫ن‬
ُ‫َجد‬ ِ ‫ن‬
ُ‫َجد‬ ‫َأ ِجد‬ Nefsi Mutekellim
Not: Misâl-i vâvîler genellikle 2. kalıptandır ve 2. kalıptan olan misâl-i vâvilerin muzârilerinde baştaki
vâv düşer. ِ َ‫ ج‬- ُ‫ َي ْو ِجد‬- َ‫ َو َجد‬gibi.
ُ‫يد‬
Misâl fiillerin olumsuz çekimleri sahîh fiillerin olumsuz çekimleri gibidir. Mâzî olumsuz çekiminde
fiilin başına ‫ ; ما‬muzâri olumsuz çekiminde fiilin başına ‫ ال‬veya ‫ ما‬olumsuzluk edatları getirilirek yapılır.
17
ARAPÇA - II
Misal Fiilin Mazi Olumsuz Çekimi
RI
‫ما َو َجدوا‬ ‫ما َو َجدا‬ ‫ما َو َجد‬ Gâib
‫ما َو َجدْ َن‬ ‫ما َو َجدَ تا‬ ‫ما َو َجدَ ت‬ Gâibe
LA
‫ما َو َجدْ ت ُْم‬ ‫ما َو َجدْ مُتا‬ ‫ما َو َجدْ ت‬ Muhâtab
‫ما َو َجدْ ُت َّن‬ ‫ما َو َجدْ مُتا‬ ِ ْ‫ما وجد‬

‫ت‬ َ َ Muhâtaba
‫ما َو َجدْ نا‬ ‫ما َو َجدْ نا‬ ‫َو َجدْ ت ما‬ Mutekellim
YIN
Misâl Fiilin Emr-i Hâzırı
Misâl-i vâvî olan َ‫( َو َجد‬buldu) fiilinden emr-i hâzır kipi elde etmek istediğimizde:
1. Fiilin ikinci şahıs muzârisi (müzekker) alınır: ُ‫تد‬ ِ َ‫ج‬
YA
2. Baştaki muzâraat harfi atılır: ُ‫ِجد‬
3. Baştaki muzâraat harfi atıldıktan sonra ardından gelen harf okunabildiği için başa elif harfi geti-
rilmez.
4. Son işlem olarak fiilin sonu cezm edilir: ْ‫ِجد‬

T
Misâl Fiilin Emr-i Hâzır Çekimi

RA
‫ِجدُ وا‬ ‫ِجدا‬ ْ‫ِجد‬ Muhâtab
‫ِجدْ َن‬ ‫ِجدا‬ ‫ِجدي‬ Muhâtaba

MU
Misâl Fiilin Nehy-i Hâzır Çekimi
‫تدُ وا‬ِ َ‫ال ج‬ ‫تدا‬ِ َ‫ال ج‬ ِ َ‫ال ج‬

‫تد‬ Muhâtab
ِ َ‫ال ج‬
‫تدْ َن‬ ِ َ‫ال ج‬
‫تدا‬ ‫تدي‬ ِ َ‫ال ج‬ Muhâtaba
18
Misâl Fiilin Emr-i Gâib Çekimi
RI
‫جدُ وا‬ِ ‫لِ َي‬ ‫جدا‬ِ ‫لِ َي‬ ‫جد‬ِ ‫لِ َي‬ Muhâtab
ِ ‫لِ َي‬
‫جدْ َن‬ ِ ‫لِت‬
‫َجدا‬ ِ ‫لِت‬
‫َجد‬ Muhâtaba
LA
Emr-i gâibin üçüncü şahıslara dönük emir kipi olduğunu biliyoruz.
Misâl Fiilin Nehy-i Gâib Çekimi
YIN
‫ال جَيِدوا‬ ‫ال جَيِدا‬ ‫ال جَيِد‬ Muhâtab
‫ال جَيِدْ َن‬ ‫تدا‬ِ َ‫ال ج‬ ‫تد‬ِ َ‫ال ج‬ Muhâtaba

YA
Nehy-i gâibin üçüncü şahıslara dönük olumsuz emir kipi olduğunu biliyoruz.
ARAPÇADA GELECEK ZAMAN

Arapça gelecek zaman kipi elde etmek için fiilin muzârisinin başına ‫ َس‬ya da ‫ف‬ َ ‫ َس ْو‬ekleri getirilir.
Bu ön ekler fiilin son harekesi üzerinde herhangi bir değişiklik yapmazlar. ‫س‬ َ daha yakın bir geleceği;
‫ف‬َ ‫ َس ْو‬daha uzak bir geleceği ifade eder. Fakat günümüz de Araplar bu ön ekleri kullanırken bu ayrımı
yapmazlar; ‫ف‬ َ ‫’ َس ْو‬yi de rahatlıkla yakın bir geleceği ifade etmek üzere kullanırlar.
T
Gelecek Zaman Çekimi

RA
‫دون‬
َ ‫ج‬ ِ ‫َس َي‬ ِ ‫ج‬
‫دان‬ ِ ‫َس َي‬ ِ ‫ِس َي‬
‫جد‬ Gaib
‫س َي ِجدْ َن‬ ِ ‫َج‬

‫دان‬ ِ ‫ست‬ ُ‫ستَجد‬
MU
Gaibe
َ ‫َج‬
‫دون‬ ِ ‫ست‬ ِ ‫َج‬
‫دان‬ ِ ‫ست‬ ُ‫ستَجد‬ Muhatab
ِ ‫ست‬
‫َجدْ َن‬ ِ ‫َج‬
‫دان‬ ِ ‫ست‬ ِ ‫ست‬
‫َجدي َن‬ Muhataba
ُ‫سن َِجد‬ ُ‫سن َِجد‬ ‫سأ ِجد‬

َ Nefsi Mutekellim
19
ARAPÇA - II
ْ ‫ َل‬edatı fiili müzarinini başına gelerek anlamı olımsuz geleceğe çevirir ve fiilin sonunu (cemi
Kural: ‫ن‬
müennesler hariç) nasb eder
ُ ‫ُه َو َي ْذ َه‬
(O (erkek) İstanbul’a gidiyor.) ‫ب إىل إسطنبول‬
RI
َ ‫ُه َو َل ْن َي ْذ َه‬
O (erkek) İstanbul’a gitmeyecek. ‫ب إىل إسطنبول‬
ُ ‫َأ ْد ُر‬
(Çok çalışıyorum) ‫س كَثري ًا‬
LA
َ ‫َل ْن َأ ْد ُر‬
(Çok çalışmayacağım) ‫س كَثري ًا‬
Arapça da Bazı Kalıp İfadeler ve Kullanımları:
....‫ َأ ْن‬.... ‫ ُي ْم ِك ُن‬ifadesinden sonra muzâri fiil kullanılır ve fiile -e bilmek, -a bilmek anlamı verir.
YIN
‫( ُي ْم ِكن ُِك َأ ْن تَرشيب عصري البتقال‬Portakal suyu içebilirsiniz.)
ِ ‫أن َت ْق َر َأ من ِك‬
‫تاب‬ ْ ‫( ُي ْم ِكن َُك‬Kitaptan okuyabilirsiniz)
ِ َ‫ ج‬/...‫ َو َجد ُصعوبة يف‬Bir şeyde zorluk çekmek, bir şeyde güçlük çekmek anlamlarına
...‫يدُ ُصعوبة يف‬
YA
gelir.
Cevap olarak olumlu yada olumsuz cümle kurulumu yapılabilir.
ِ َ‫َه ْل ج‬
َّ ‫ُص ُعو َب ًة يف‬
Yolculukta zorluk çekiyor musun? ‫السفر؟‬ ُ‫تد‬
ِ
َّ ‫ أنا ال َأجدُ ُص ُعو َبة يف‬،‫ال‬
Hayır, yolculukta zorluk çekmiyorum. ‫السفر‬
ِ
َّ ‫ أنا َأجدُ ُص ُعو َبة يف‬،‫ن َعم‬
Evet, yolculukta zorluk çekiyorum. ‫السفر‬
T
RA
MU
20
3. Aşağıdakilerden hangisi trafikle ilgili bir
AÇIKLAMALI SORULAR ifade değildir?
A) ‫إشارة املرور‬
ِ ‫َه ْل ت‬
RI
1. ‫الم ْشي؟‬
َ ‫دين ُص ُعو َبة في‬
َ ‫َج‬ cümlesinin
B) ‫الضوء األمحر‬
ّ
Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
C) ‫ممنوع الوقوف‬
A) Yürümekte zorluk çekiyormusun?
LA
D) ‫الض ْوء األبيض‬
ّ
B) Neden yürürken zorlanıyorsun?
C) Yürümenin sağlığa faydaları varmıdır?

E) ‫الضوء األصفر‬
ّ
D) Yürümekte zorluk çekiyormu?
YIN
E) Yürümenin zorlukları varmıdır? AÇIKLAMA
‫الض ْوء األبيض‬

ّ beyaz ışık trafikle ilgili değildir.
YANIT: D
AÇIKLAMA
ِ َ‫ ج‬Bir şeyde zorluk çekmek kalıp
... ‫يدُ ُصعوبة يف‬ YA
ifadesidir.
YANIT: A
2. .‫السوق‬
ُّ ‫ َرايتُه في‬Cümlesi aşağıdaki sorular- 4. Misal fiil ile ilgili aşağıda verilenlerden han-
T
dan hangisinin cevabıdır? gisi doğrudur?
‫ايت َامحدَ ؟‬
َ ‫َيف َر‬َ ‫ك‬ A) Yapısında şedde buluna fiillerdir.
RA
A)
B) ‫ايت َامحدَ ؟‬
َ ‫َمتى َر‬ B) İlk harfi illetli olan fiillerdir.
َ ‫َأ ْي َن َر‬
C) ‫ايت َامحدَ ؟‬ C) Son harfi illetli olan fiillerdir.
D) İçerisinde illet harfi olmayan fiillerdir.

D) ‫ينب؟‬
َ ‫ايت َز‬
َ ‫أي َن َر‬
MU
E) Yapısında hemze bulunan fiillerdir.

َ ْ‫َه ْل َو َجد‬
E) ‫ت ُامك؟‬
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA
Cevapta ‘’onu çarşıda gördüm. ‘’denilmektedir.
Sorusu ‘’onu nerede gördün?’’ olmalıdır. Misal fiil ilk harfi ‫ ا‬veya ‫ ي‬olan fiillerdir.
YANIT: C YANIT: B
21
ARAPÇA - II
5. Aşağıdaki fiillerden hangisinin müzarisin- 7. ‫ َو َص َل‬fiilinin tesniye emri gaibesi aşağıda-

de ilk harfi düşer? kilerden hangisidir?
A) ‫وجد‬ A) ‫ِصال‬
RI
B) ‫يئس‬ ِ ِ
B) ‫لتَص ْل‬
C) ‫نام‬ ِ ِ
C) ‫لتَصال‬
‫لِ َي ِص ْل َن‬
LA
D) ‫بدأ‬ D)
‫قرأ‬ ِ
E) E) ‫ن‬ َ ‫ص ْل‬
YIN
AÇIKLAMA AÇIKLAMA
Misali vavi müzari formuna dönüştürüldüğünde ‫ َو َص َل‬fiilinin emri gaibesi ‫ لِت َِص ْل‬dir. Tesniyeside
vav harfi düşer.
‫ لِت َِصال‬dir.
YANIT: A
YA YANIT: C
ِ ِ‫المالب‬ ِِ
8. ‫س‬ ُ ‫ أ ْذ َه‬cümlesinin
َ ‫ب إلى السوق لش َراء‬
6. ‫ َو َقف‬fiilinin Nehy-i hazırı aşağıdakilerden uzak gelecek zamana çevrilmiş hali aşağı-
hangisidir? dakilerden hangisidir?
T
ْ ‫لِ َي ِق‬
A) ‫ف‬ ِ ِ‫المالب‬
A) ‫س‬
ِِ
َ ‫ل ْن أ ْذ َه‬
َ ‫ب إلى السوق لش َراء‬
B) ‫ف‬ُ ‫ال َي ِق‬ ‫س‬ِ ِ‫شاء ا َملالب‬ ِ‫ِ ر‬
َ ‫ب إىل السوق ل‬ ُ ‫سأ ْذ َه‬
RA
B)
C) ‫ف‬ ْ ‫ِق‬ C) ‫س‬ ِ ِ‫شاء ا َملالب‬ ِ‫ر‬ ِ
َ ‫ب إىل السوق ل‬ ُ ‫سوف أ ْذ َه‬
D) ‫ال ت َِق ُفون‬ D) ‫س‬ ِ ِ‫شاء ا َملالب‬ ِ‫ِ ر‬
َ ‫ب إىل السوق ل‬ ْ ‫مل ْ أ ْذ َه‬
ِِ
E) ‫ال تَقفي‬ ِِ ٍ
E) ‫ب إلى السوق لش َراء‬ ُ ‫بعد ساعة أ ْذ َه‬
MU
ِ ِ‫المالب‬
‫س‬ َ
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA
Nehy-i hazır şimdiki zamanın olumsuz emridir.
YANIT: E Uzak gelecek zaman yapmak için müzari fiilin ba-
şına ‫ سوف‬getirilir.
YANIT: C
22
ُّ ‫المع ّل ُم ال‬
9. ‫ بالجائزة‬---- ‫طالب‬ ُ َ‫ َو َعد‬cümlesin- 11. Aşağıdaki fiillerden hangisi misal-i yai
de verilen boşluğa aşağıdakilerden hangisi dir?
gelmelidir?
A) ُ ‫َي‬
‫قول‬
RI
A) ‫ا ُمل ْجت َِهدي َن‬ B) ُّ‫َي ُمد‬
B) ‫جت َِهدون‬ ْ ‫ا ُمل‬ C) ‫يئس‬ َ
C) ‫جت َِهدات‬ ْ ‫ا ُمل‬
LA
ُ ‫َي َق‬
D) ‫ع‬
ِ
D) ‫النَّاجحون‬ ُ ‫َي‬
E) ‫نال‬
E) ‫َاجح‬
َ ‫الن‬
YIN
AÇIKLAMA
A,B,D ve E seçeneklerinin müzari olmalarından

dolayı ‫ ي‬harfini aldıklarını C seçeneğinin ise ma-
AÇIKLAMA
zi ve misal-i yai olduğunu görürüz.
‫ال ُّطالب‬ cemi müzekker olup meful konumunda YA YANIT: C
mansub geldiği için sıfatıda mansub gelmelidir.
YANIT: A
12. َ ‫َو َص‬

‫ف‬ fiilinin müzari nefs-i mütekkelim
10. “(Siz bayanlar)Yeşil ışıkta durmayınız!’’ cemi çekimi aşağıdakilerden hangisidir?
cümlesinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden
A) ‫وصفنا‬
hangisidir?
T
B) ‫نصف‬
A) َّ ‫ال ت َِقفوا ِعنْد‬
‫الضوء األمحر‬
C) ‫أصف‬
َّ ‫ال ت َِقفوا ِعنْد‬
RA
B) ‫الضوء األخرض‬
D) ‫يصفون‬
C) َّ ‫ال ت َِقفا ِعنْد‬
‫الضوء األمحر‬ ِ
E) ‫ليصفن‬
D) ‫الضوء األخرض‬َّ ‫ال َي ِقف َن ِعنْد‬
E) ‫الضوء األخرض‬ َّ ‫ال ت َِق ْف َن ِعنْد‬
MU
AÇIKLAMA
‫ وصف‬fiilinin müzarisi ‫ يصف‬dur. 1. Şahıs çoğul

AÇIKLAMA
(nefs-i mütekkelim meah) çekimide ‫ نصف‬dur.
‫ يقف‬-‫وقف‬ misal fiilinin muhataba cemisinin YANIT: B
nehy-i hazırı sorulmaktadır. Müennes cemilerin
sonunun değişmediğini hatırlayınız.
YANIT: E
23
ARAPÇA - II
13. ‫حيح َف ْور ًا‬

َ ‫الص‬
ّ ‫واب‬ َ ‫ِجدوا‬
َ ‫الج‬ cümlesinin 15. Aşağıdaki edatlardan hangisi müzari fiilin
Nehy-i hazıra çevrilmiş hali aşağıdakilerden anlamını olumsuz geleceğe çevirip sonunu
hangisidir? nasb eder?
RI
‫حيح َف ْور ًا‬
َ ‫الص‬ ّ ‫واب‬ َ ‫جل‬ ِ َ‫ال ج‬ ‫َل َّما‬
A) َ ‫تدْ ا‬ A)
B) ‫حيح َف ْور ًا‬ ِ ِ B) ‫ل‬ِ

َ ‫الص‬ ّ ‫واب‬ َ ‫جل‬ َ ‫ل َيجدوا ا‬
ِ َ‫ال ج‬ ِ
C) ‫ال النَّاهية‬
C) ‫حيح َف ْور ًا‬
LA
َ ‫الص‬ ّ ‫واب‬ َ َ‫تدوا اجل‬
ِ ْ
‫أن‬
D) ‫حيح َف ْور ًا‬َ ‫الص‬ ّ ‫واب‬ َ ‫جل‬ َ ‫ال جَتدين ا‬ D)
E) ‫حيح َف ْور ًا‬ َ ‫الص‬ ّ ‫واب‬ َ ‫جل‬ ِ َ‫ال ج‬ ْ ‫َل‬

E) ‫ن‬
َ ‫تدون ا‬
YIN
AÇIKLAMA AÇIKLAMA
Doğru cevabı derhal bulunuz! Cümlesinin olum- Müzari fiilin anlamını olumsuz geleceğe çevirip so-
suz emire çevrilmiş hali C seçeneğindeki gibidir. nunu nasb eden edat ‫ لن‬dir.
YANIT: C YANIT: E
YA
ِ
ِ ‫ف في ُمنْت ََصف ال ّط‬
14. ‫ريق‬
ِ
ْ ‫ ال تَق‬cümlesinin i’rabı
T
ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi

yanlıştır?
RA
A) ‫ ال‬Lâ en-nâhiye
B) ‫ف‬ْ ‫ ت َِق‬Muzâri fiil, lâ en-nâhiye’den dolayı
meczûm
‫ يف‬Harf-i cer
MU
C)
ِ ‫ منْت‬Mecrûr ve muzaf
D) ‫َصف‬ َ ُ
ِ
E) ‫طريق‬ ّ ‫ ال‬Muzâf ve mecrur.
AÇIKLAMA
ِ ‫ال ّط‬
‫ريق‬ kelimesi muzaftan sonra geldiği için mu-
zafun ileyhtir.
YANIT: E
24
4
ÜNİTE
Arapçada Ecvef Fiiller
Öğretmen Diyor
Diyor kiki!! Ünitenin
Bu ünitede
özellikleri,
Ecvef dikkat
fiillerin edilmesi
çekimini,gereken
çeşitlerini,
ko- Önceki
Önceki Sınavlarda
Sınavlarda Çıkan
Çıkan Soru Adedi
emir, nehiy ve nefiy yapılışlarını öğreneceğiz.
5
5 2
2
Mu‘tell fiiller grubunun ikinci ögesi ecvef fiillerdir. Bu fiillerin orta harfi, yani ‘aynu’l-fi‘l’i illetlidir. Ecvef
fiiller, illetli harfin vav (‫ )و‬ya da ye (‫ )ي‬oluşuna göre ikiye ayrılır. İlletli harfi vâv olan ecvef fiillere ecvef-i
vâvî (‫ قال‬- ‫ قام‬- ‫ ;)نام‬illetli harfi ye olan ecvef fiillere ise ecvef-i yâ’î (‫سار‬
َ - ‫ )باع‬adı verilir.
Ecvef fiildeki elifin aslının vâv mı yoksa ye mi olduğu fiilin muzârisinde görünür (fiil 1. kalıptansa asıl
olan vâv harfi; ikinci kalıptansa asıl olan ye harfi fiilin muzârisinde ortaya çıkar). 4. kalıptan olan ecvef
fiillerde, ‫ ينام‬- ‫ نام‬örneğinde olduğu gibi asıl olan vâv harfi muzâride değil, ancak mastar formunda (‫)نوم‬
kendini gösterir.
Ecvef Fiilin Mâzî Çekimi

Ecvef fiilin mâzî (di’li geçmiş zaman) çekiminde fiilin kaçıncı kalıptan olduğunu bilmek önemlidir.
Çünkü ecvef fiil üçüncü şahıs dişil çoğuldan (cemi müennesi gaibe) itibaren yapısal bir değişikliğe uğrar.
Ecvef-i Vavinin mazi çekimi
Cemi (Çoğul) Tesniye (İkil) Müfred (Tekil)
‫قالوا‬ ‫قاال‬ ‫قال‬ Gaib
‫قا َلتا‬ ‫قا َل ْت‬ Gaibe
‫ُق ْلت ُْم‬ ‫ُق ْلتُام‬ ‫ُق ْل َت‬ Muhatab
‫ُق ْل ُت َّن‬ ‫ُق ْلتُام‬ ‫ت‬ِ ‫ُق ْل‬ Muhataba
‫ُق ْلنا‬ ‫ُق ْلنا‬ ‫ُق ْل ُت‬ Mütekellim
Not: Arapçada iki sükûn harf yan yana gelmez. İki sükûnlu harfin yan yana gelmesi durumunda, bu
harflerden biri sağlam, diğeri illetli harftir; sağlam olanı hazf edilmezken illetli olanı hazf edilir.
Üçüncü çoğul dişilden itibaren “iki sükûnlu harf yan yana gelmez” kuralı gereği illetli harfi attıktan
sonra, fâ’u’l-fi‘l’in harekesinde de mutlaka değişiklik yaparız. Fâ’u’l-fi ‘l’i, yani baştaki harfi nasıl hareke-
lememiz gerektiğine ilişkin yol gösterici kuralımız şudur: Fiil birinci kalıptansa fâ’u’l-fi‘l damme ile, birinci
kalıptan değilse fâu’l-fi‘l kesra ile harekelenir.
25
ARAPÇA - II
Ecvef-i Ya-inin mazi çekimi
RI
‫ساروا‬ ‫سارا‬ ‫سار‬
َ Gaib
‫س َن‬ ِ‫ر‬ ‫سارتا‬ ‫سار ْت‬

ْ َ َ Gaibe
LA
‫تم‬ ِ‫ر‬ ‫س مُتا‬ ِ‫ر‬ ِ‫ر‬
ْ ‫س‬ ْ ْ ‫س َت‬ ْ Muhatab
‫س ُت َّن‬ ِ‫ر‬ ‫س مُتا‬ ِ‫ر‬ ‫ت‬ ِ ‫رِس‬

ْ ْ ْ Muhataba
‫سنا‬ ِ‫ر‬ ‫سنا‬ ِ‫ر‬ ‫س ُت‬ ِ‫ر‬

ْ ْ ْ Mütekellim
YIN
Not: İlletli harf harekeli, kendisinden önceki sağlam harf harekesiz ise illetli harfin harekesi kendisin-
den önceki harfe verilir. İlletli harf, bu harekeye uygun illetli harfe dönüşür.
Örnek: ( ‫’) َق َال‬nin aslı ( ‫’) َق َو َل‬dir. Birinci kalıptan bir fiil olduğu için muzari formu (‫ ) َي ْق ُو ُل‬biçiminde
YA
gelmesi gerekirken, bu şekilde değil de ( ‫ول‬ ُ ‫ ) َي ُق‬biçiminde gelir. Aynı durumu, ikinci kalıptan bir fiil olan
-yani illetli harfinin aslı ye olan ( ‫سار‬ َ )’nin muzârisinde de görüyoruz. Normal koşulda ( ُِ‫ ) َي ْسير‬biçiminde
gelmesi beklenen muzâri yapı, bu kural dolayısıyla ُِ‫ َيسير‬olmuştur; yani ye’nin kesra harekesi kendisin-
den önceki ( ‫ )س‬harfine aktarılmış, kendisi zaten kesra harekesini uzatan illetli harf olduğu için değiş-
memiş ve muzâri fiil böylece ( ‫ري‬
ِ
ُ ‫ ) َيس‬biçimini almıştır.
T
Ecvef-i Vavinin müzari çekimi

RA
َ ‫َي ُق‬
‫ولون‬ ِ ‫ي ُق‬
‫والن‬ ‫َي ُقول‬
َ Gaib
‫َي ُق ْل َن‬ ِ‫َت ُقوالن‬ ُ ‫َت ُق‬

‫ول‬ Gaibe
MU
َ ‫َت ُق‬
‫ولون‬ ِ ‫َت ُق‬
‫والن‬ ُ ‫َت ُق‬
‫ول‬ Muhatab
‫َت ُق ْل َن‬ ِ ‫َت ُق‬

‫والن‬ َ ‫َت ُق‬
‫ولني‬ Muhataba
‫ول‬ُ ‫َن ُق‬ ُ ‫َن ُق‬

‫ول‬ ُ ‫َأ ُق‬
‫ول‬ Mütekellim
Not: 3. ve 2. şahıs dişil formda (altı çizili fiiller) illetli harfin düşmüş olduğunu görürüz.
26
Ecvef-i Yainin müzari çekimi
RI
َ ‫َي ِس ُري‬
‫ون‬ ِ ‫ي ِس‬
‫ريان‬ َ ‫َي ِس ُري‬ Gaib
‫س َن‬ ِ‫ر‬ ِ ‫تَس‬ِ ‫ت َِس ُري‬

ْ ‫َي‬ ‫ريان‬ Gaibe
LA
َ ‫ت َِس ُري‬
‫ون‬ ِ ‫ت َِس‬
‫ريان‬ ‫ت َِس ُري‬ Muhatab
‫َس َن‬ ِ‫ر‬ ِ ‫ت َِس‬ ‫ت َِس ِريي َن‬

ْ ‫ت‬ ‫ريان‬ Muhataba
‫ن َِس ُري‬ ‫ن َِس ُري‬ ‫َأ ِس ُري‬ Mütekellim
YIN
Ecvef-i Vavinin müzari çekimi (dördüncü bab)
َ ‫ينا ُم‬
‫ون‬ ِ ‫ي‬
‫نامان‬ َ
ِ‫تَنامان‬
YA ‫َينا ُم‬ Gaib
‫َين َْم َن‬ ‫تَنا ُم‬ Gaibe
َ ‫تَنا ُم‬
‫ون‬ ِ ‫ت‬
‫َنامان‬ ‫تَنا ُم‬ Muhatab
‫َتن َْم َن‬ ِ ‫ت‬

‫َنامان‬ ‫ني‬ ِ ‫ت‬
َ ‫َنام‬ Muhataba
‫نَنا ُم‬ ‫نَنا ُم‬ ‫َأنا ُم‬ Mütekellim

T
Ecvef Fiilden Emr-i Hâzır Yapılması

Ecvef-i vâvî olan ‫ قال‬fiilinden emr-i hâzır kipi elde etmek istediğimizde, yine sulâsî fiillerde emr-i
RA
hâzır kipinin bulunuşuna ilişkin yolu izlememiz gerekmektedir. Buna göre:
ُ ‫ت‬
1. Fiilin ikinci şahıs muzârisi (müzekker) alınır: ‫َقول‬
ُ ‫ُق‬
2. Baştaki muzâraat harfi atılır: ‫ول‬
MU
3. Baştaki muzâraat harfi atıldıktan sonra ardından gelen harf okunabildiği için başa elif harfi geti-
rilmez.
ْ ‫ُق‬
4. Son işlem olarak fiilin sonu cezm edilir: ‫ول‬
Burada fiilin sonu cezm edildiğinde iki sükûnlu harfin yan yana geldiğini görmekteyiz. Arapçada iki
sükûnlu harfin yan yana gelmeyeceğini biliyoruz. Bu durumda illetli harfin düşürülmesi gerekir. Böylece
emir kipi‫ ُق ْل‬biçiminde elde edilir.
27
ARAPÇA - II
Misail-i Vavi Emir-İ HAZIR ÇEKİMİ
RI
‫ُقولوا‬ ‫قوال‬ ‫ُق ْل‬ Muhatab
‫ُق ْل َن‬ ‫قوال‬ ‫قويل‬ Muhataba
LA
Misail-i Yai Emir-İ hazır çekimi
‫ِسريوا‬ ‫ِسريا‬ ‫س‬

ْ
ِ‫ر‬ Muhatab
YIN
‫س َن‬ ِ‫ر‬ ‫ِسريا‬ ‫ِسريي‬
ْ Muhataba
Misail-i Yai Emir-İ HAZIR ÇEKİMİ
Cemi (Çoğul) Tesniye (İkil) YA Müfred (Tekil)
‫ناموا‬ ‫ناما‬ ‫ن َْم‬ Muhatab
‫ن َْم َن‬ ‫ناما‬ ‫نامي‬ Muhataba
Not: Ecvef fiilin emir ve nehiy çekimlerinde 3. şahıs tekil eril ve dişillerde ve 2. şahıs tekil erillerde iki
sükûnlu harf yan yana geldiğinden illetli harflerin düşürüldüğünü, ancak diğerlerinde illetli harfin düşürül-
mesini gerektiren bir durum söz konusu olmadığı için illetli harflerin düşürülmediğini görürüz.
Ecvef Fiilin Nehy-i Hâzır Çekimi

T
‫ال تَقولوا‬ ‫ال تَقوال‬ ‫ال َت ُق ْل‬ Muhatab

RA
‫ال َت ُق ْل َن‬ ‫ال تَقوال‬ ‫ال تَقويل‬ Muhataba
Ecvef Fiilin Emr-i Gâib Çekimi

MU
‫لِ َيقولوا‬ ‫لِ َيقوال‬ ‫لِ َي ُق ْل‬ Gaib
‫لِ َي ُق ْل َن‬ ‫لِ َت ُقوال‬ ‫لِ َت ُق ْل‬ Gaibe
Ecvef Fiilin Nehy-i Gâib Çekimi
‫ال َي ُقولوا‬ ‫ال َي ُقوال‬ ‫ال َي ُق ْل‬ Gaib
‫ال َي ُق ْل َن‬ ‫ال تَقوال‬ ‫ال َت ُق ْل‬ Gaibe
28
3. ‫ ال َت ُق ْل َن‬çekimi için aşağıdakilerden hangisi
AÇIKLAMALI SORULAR söylenebilir.
A) Emr-i hazırdır.
RI
1. Ecvef fiile ilgili aşağıda verilen bilgilerden
B) Emr-i gaibtir.
hangisi doğrudur?
C) Nehy-i gaibtir.
A) Orta harfi illetli olan fiillerdir.
LA
D) Nefy-i hazırdır.
B) Yapısında hemze bulunan fiillerdir.
E) Nefy-i mazidir.
C) İlk harfi illetli olan fiillerdir.
D) Yapısında şedde bulunan fiillerdir.
YIN
AÇIKLAMA
E) Son harfi illetli olan fiillerdir.
‫ال َت ُق ْل َن‬ cemi müennes çekimi olduğundan son
harfın harekesi değişmez. Bu yüzden hem nefy-i
AÇIKLAMA hazır hemde nehy-i hazır formundadır.
Aynul fiili (orta harfi) illet harfi olan fiilere ecvef fi- YANIT: D
il denilir.
YA
YANIT: A
2. Aşağıdakilerden hangisi Sabah Namazı an-

4. Aşağıdakilerden hangisi ‫زار‬
َ fiilinin Emr-i
T
lamına gelir?
gaibe çekimidir?
A) ‫صالة الظهر‬ ‫ت َُز ْر َن‬
RA
A)
B) ‫صالة العرص‬ B) ‫ال ت َُز ْر‬
C) ‫صالة املغرب‬ C) ‫ُز ْر‬
D) ‫صالة العشاء‬ D) ‫ن‬َ ‫ُز ْر‬
MU
E) ‫صالة الفجر‬ ِ
E) ‫لت َُز ْر‬
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA
Arapçada sabah namazınını karşılığı ‫صالة الفجر‬ Emri gaibe 3. Şahıslara verilen emirdir. Müzari fii-
dir. ِ getirilerek yapılır.
lin başına ‫ل‬
YANIT: E YANIT: E
29
ARAPÇA - II
‫الحقي َق َة‬ ِ
5. ‘’Bu arabayı ucuza satma!’’ Cümlesinin 7. َ ‫ ل َصديقتهن‬---- ‫هن‬
َّ cümlesin cüm-
Arapça karşılığı aşağıdakilerden hangisi- lesinde boşluğa aiağıdakilerden hangisi
dir? gelmelidir?
RI
A) ‫ال يبِ ْع هذه السيارة غالية‬ A) ْ ‫َق‬
‫الت‬
B) ‫تبع هذه السيارة رخيصة‬
ْ ‫ال‬ َ
B) ‫قولون‬ ‫َي‬
‫بع هذه السيارة غالية‬ ُ ‫َق‬
LA
C) C) ‫الو‬
D) ‫ليبيعوا هذه السيارة رخيصة‬ َ ‫ق ْل‬
D) ‫ن‬
E) ‫تبيع هذه السيارة رخيصة‬
ُ ‫ال‬ E) ‫ق ْل ُت َّن‬
YIN
AÇIKLAMA AÇIKLAMA
Verilen cümle olumsuz emr-i hazır (nehy-i hazır) ‫ ه َّن‬zamirinden sonra cemi gaibe bir fiilin gelme-
içermektedir. si gerekir.
YANIT: B
YA YANIT: D
ِ ‫الطالبات بِ َس‬
6. ‫بب االمتحانات‬ ُ ‫ ال تنام‬cümlesinin ‫باع‬
8. َ fiilinin nehy-i hazırı aşağıdakilerden
Türkçe çevirisi aşağıdakilerden hangisidir? hangisidir?
A) Kız öğrenciler sınavlar sebebiyle uyumu-
‫لِ َيبِ ْع‬
T
A)
yorlar.
B) ‫ع‬ ْ ِ‫ال تَب‬
RA
B) Erkek öğrenciler sınav sebebiyle uyumu-

yorlar. C) ‫ال َيبِ ْع‬
C) Sınavlar zor olduğundan öğrencilerin uy- D) ‫مل ْ يبيعوا‬
kuları kaçıyor. E) ‫يبيع‬
َ ‫ل ْن‬
MU
D) Sınavların zor olması öğrencilerin başarı-

sını düşürüyor.
AÇIKLAMA
E) Öğrencilerin uyumama nedeni sınavların
zor olmasındandır. Misal fiil olan ‫باع‬
َ fiilinin müzarisi ‫يبيع‬
ُ dür. Nehy-
i hazır yapılırken ‫ ال‬fiilin başına getirilir ve sonu
cezm edilir.
AÇIKLAMA YANIT: B
Cümlede müzekker ve müennes faillere dikkat et-
tiğimizde A seçeneğinin doğru olduğunu görürüz.
YANIT: A
30
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ecvef bir 11. ‘’Sen(bayan) Türkiye de araba sürebilir-
fiil kullanılmamıştır? sin.’’ Cümlesinin Arapça karşılığı aşağıda-
A) ‫أمي تَقو ُم الصالة‬
ِ
RI
B) ‫َسأعود بعد يوم‬ A) ّ ‫ُي ْمكنُه أن ي ُقود‬
‫الس ّي َار َة يف ت ُْركيا‬
ِ
C) ‫مات يف حادثة املرور‬ َ ‫َصديقه‬ B) ‫ار َة يف ت ُْركيا‬ َ ‫الس ّي‬ّ ‫ُي ْمكن َُك أن َت ُقو َد‬
ِ ِ ِ ِ
C) ‫ار َة يف ت ُْركيا‬
َ ‫الس ّي‬ ّ ‫ُي ْمكنُك أن َت ُقودي‬
LA
D) ‫ار يف ال َق ْر َية‬ ُ ‫ت‬
ُ ْ‫َسيل األهن‬
ِ ِ ِ ِ
E) ‫جوا منز اهلل ا َمل ْغف َر َة‬ ُ ‫ْنر‬ D) ‫ار َة يف ت ُْركيا ال‬ ّ ‫ُي ْمكنُك أن َت ُقودي‬
َ ‫الس ّي‬
ِ ِ
E) ‫ار َة يف ت ُْركيا‬
َ ‫الس ّي‬ ّ ‫ُي ْمكنُك أن َت ُقو ْد َن‬
YIN
AÇIKLAMA
Seçenekler incelendiğinde E seçeneği dışındaki- AÇIKLAMA
lerde ecvef fiillerin olduğunu görürürüz. ...e bilmek ( ‫أن‬...‫ ) يمكن‬ile kullanılır. Soruda ba-
YANIT: E yan olarak verildiği için ‫ ِك‬zamiri ile kullanmamız
YA lazım.
YANIT: C
ِ 12. ‫ون اليوم؟‬

َ ‫َنام‬
ُ ‫ متى َست‬sorusunun en uygun
10. ‫ إلى الجامعة‬---- ‫الطالب‬
ُ cümlesinde boş-
cevabı aşağıdakilerden hangisidir?
luğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) ‫ستَن َامون يف الساعة العارشة‬
A) ‫عادوا‬
B) ‫سينَامون يف الساعة العارشة‬
‫عادت‬
T
B)
C) ‫سنن َام يف الساعة العارشة‬
َ
C) ‫عدن‬
RA
D) ‫سينَم َن يف الساعة العارشة‬

D) ‫عدتم‬
E) ‫ستنَمن يف الساعة العارشة‬
E) ‫عدنا‬
MU
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA
(siz erkekler)Bugün kaçta uyuyacaksınız? Sorusu-
‫الطالب‬
ُ kelimesi cemi müzekker olduğundan do- na ‘’biz’’ ile başlanması lazım.
layı gelecek olan fiilin ona göre uygun olması ge- YANIT: C
rekir.
YANIT: A
31
ARAPÇA - II
13. ‫كان‬
َ fiilinin cemi gaibesi aşağıdakilerden 15. ‫الم ِدينة‬
َ ‫ م ًعا في‬---- ‫الناس‬
ُ cümlesindeki
hangisidir? boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmeli-
dir?
A) ‫كانت‬
RI
B) ‫ك َّن‬ A) ‫يعيشون‬
C) ‫ن‬ َّ ‫كنت‬ B) ‫تعيشون‬
ِ
LA
D) ‫كنت‬
C) ‫يعشن‬
E) ‫كانوا‬ D) ‫تعيش‬
E) ‫يعيش‬
YIN
AÇIKLAMA
bu soruda ecvef fiilin 3. Şahıs cemi müenneste iki AÇIKLAMA
sukunlu harfin bir araya geldiğini ve illetli olan har- ‫الناس‬

ُ kelimesi cemi müzekker olduğundan dola-
fi hazfettiğimizi unutmayalım. yı gelecek olan haberide cemi müzekkere uygun
YANIT: B
YA olmalıdır.
YANIT: A
14. Aşağıdakilerden hangisi nehy-i hazırın

T
tesniye formatında gelmiştir?
A) ‫لِ َي َخافا‬
RA
B) ‫َخافا‬
C) ‫ال خَيَافا‬
D) ‫التَافا‬َ‫خ‬
MU
E) َ‫خ‬
‫التَافوا‬
AÇIKLAMA
Nehyi haızır muhatab ve muhatabaya verilen

olumsuz emir olduğunu görmüştük.
YANIT: D
32
5
ÜNİTE
Arapçada Nâkıs Fiiller

1
Öğretmen Diyor ki! ki !Bu

Ünitenin
nâkıs fiillerin
dikkat
çekimini,
edilmesiemir,
gereken
nehiyko-
ve Önceki
Önceki Sınavlarda
Sınavlarda Çıkan
Çıkan Soru Adedi
nefiy yapılışlarını öğreneceğiz.
5
5 2
2
Mu‘tell fiiller grubunun üçüncü ögesi nâkıs fiillerdir. Bu fiillerin son harfi, yani lâmu’l-fi‘l’i illetlidir. Nâkıs
fiiller, illetli harfin vav (‫ )و‬ya da ye (‫ )ي‬oluşuna göre ikiye ayrılır. İlletli harfi vâv olan nâkıs fiillere nâkıs-ı
vâvî; illetli harfi ye olan nâkıs fiillere ise nâkıs-ı yâ’î adı verilir.
İlletli olan son harf vâv ise bu fiile nâkıs-ı vâvî denir ve bu illetli harf mâzî formda elif-i memdûde
(uzun elif ) olarak görünür. ‫ َدعا‬/ ‫ َرجا‬/ َ‫ نما‬/ ‫ َدنا‬gibi
İlletli olan son harf ye ise bu fiile nâkıs-ı yâ’î adı verilir ve bu illetli harf mâzî formda elif-i maksûre
(kısa elif ) olarak görünür. ‫ َر َوى‬/ ‫ نوى‬/ ‫ بنى‬/ ‫ َم َشى‬gibi
Nâkıs Fiilin Mâzî Çekimi (Vav’i) 1. bab
‫َد َع ْوا‬ ‫َد َع َوا‬ ‫َدعا‬ Gaib
‫َد َع ْو َن‬ ‫َد َعتا‬ ‫َد َع ْت‬ Gaibe
‫َد َع ْوت ُْم‬ ‫َد َع ْو مُتا‬ ‫َد َع ْو َت‬ Muhatab
‫َد َع ْو ُت َّن‬ ‫َد َع ْو مُتا‬ ‫ت‬ِ ‫د َعو‬

ْ َ Muhataba
‫َد َع ْونا‬ ‫َد َع ْونا‬ ‫َد َع ْو ُت‬ Mütekellim
Not:Üçüncü şahıs dişil çoğuldan itibaren illetli harfin aslı olan vâv, sükûn ile harekeli biçimde orta-
ya çıkmaktadır. Bunun sebebi, fiile bitişik zamirler olan nûn-u nisve ve harekeli te’lerden önceki harfin
sükûn ile harekelenme zorunluluğudur.
Üçüncü şahıs eril çoğulda illetli harf düşmektedir. Bunun sebebini bir kez daha hatırlatalım: Normal-
de ( ‫ع َوا‬
َ ‫’) َد‬dan sonra ( ‫ ) َد َع ُووا‬demek isteyeceksiniz. Burada şu kuralı hatırlamamız gerekiyor: “İlletli
harf harekeli ve kendinden önceki harf de harekeli ise, illetli harfin harekesi atılır ve illetli harf kendinden
önceki harfin harekesine uygun bir illetli harf görünümüne girer”. Bu durumda fiilimiz (‫ع ْا ْوا‬
َ ‫ ) َد‬halini alır.
Burada iki sükûn yan yana geldiği için illetli harf düşecek, sadece 3. çoğul eril şahıs zamiri vâvu’l-cemâ‘a
kalacak ve fiilimiz ( ‫ع ْوا‬
َ ‫ ) َد‬olacaktır.
33
ARAPÇA - II
Nâkıs Fiilin Mâzî Çekimi (Ya’i) 2. bab
RI
‫َم َش ْوا‬ ‫َم َشيا‬ ‫َم َشى‬ Gaib
َ ْ‫َم َشين‬ ‫َم َشتا‬ ‫َم َش ْت‬ Gaibe
LA
‫َم َش ْيت ُْم‬ ‫َم َش ْيتُام‬ ‫َم َش ْي َت‬ Muhatab
‫َم َش ْي ُّت َن‬ ‫َم َش ْيتُام‬ ‫ت‬ِ ‫م َشي‬

ْ َ Muhataba
‫َم َش ْينا‬ ‫َم َش ْينا‬ ‫َم َش ْي ُت‬ Mütekellim
YIN
Nâkıs Fiilin Muzâri Çekimi
Cemi (Çoğul) Tesniye (İkil) YA Müfred (Tekil)
َ ‫َيدْ ُع‬
‫ون‬ ‫ان‬ ِ ‫يدْ ُعو‬ ‫َيدْ ُعو‬
َ َ Gaib
َ ‫َيدْ ُع‬
‫ون‬ ِ‫تَدْ ُعوان‬ ‫تَدْ ُعو‬
َ Gaibe
َ ‫تَدْ ُع‬
‫ون‬ ِ ‫تَدْ ُعو‬
‫ان‬ ‫تَدْ ُعو‬
َ Muhatab
َ ‫تَدْ ُع‬
‫ون‬ ‫ان‬ِ ‫تَدْ ُعو‬
َ َ ‫تَدْ ِع‬
‫ني‬ Muhataba
‫نَدْ ُعو‬ ‫نَدْ ُعو‬ ‫َأ ْد ُعو‬ Mütekellim
Not: müzari fiildeki değişim örneği َ ‫َيدْ ُع ُو‬

‫ون‬ َ ‫ون ← َيدْ ُع ْو ْو‬
←‫ن‬ َ ‫َيدْ ُع‬
T
RA
َ ‫يم ُش‬
‫ون‬ ِ ‫يم ِش‬
‫يان‬ ‫َي ْمش‬
ْ َْ Gaib
MU
‫ني‬ ِ
َ ‫َي ْمش‬ ِ‫مَت ِشيان‬ ‫مَتْش‬
ْ Gaibe
َ ‫مَت ْ ُش‬
‫ون‬ ِ ‫مَت ِش‬
‫يان‬ ‫مَتْش‬
ْ Muhatab
َ ‫مَت ْ ِش‬
‫ني‬ ِ‫مَت ِشيان‬
ْ َ ‫مَت ْ ِش‬
‫ني‬ Muhataba
‫ن َْمش‬ ‫ن َْمش‬ ‫َأ ْمش‬ Mütekellim
Not: müzari fiildeki değişim örneği َ ‫ون ← َي ْم ِش ْي ْو َن ← َي ْم ِش‬

َ ‫ون ← َي ْم ُش‬
‫ون‬ َ ‫َي ْم ِش ُي‬
34
RI
‫َي ْر َض ْو َن‬ ‫َي ْر َضيان‬ ‫َي ْرض‬ Gaib
َ ْ‫َي ْر َضين‬ ِ ‫تَر َض‬

‫يان‬ ‫ت َْرض‬
ْ Gaibe
LA
‫ت َْر َض ْو َن‬ ِ ‫تَر َض‬
‫يان‬ ‫ت َْرض‬
ْ Muhatab
َ ْ‫ت َْر َضين‬ ِ‫تَر َضيان‬ َ ْ‫ت َْر َضين‬

ْ Muhataba
‫ن َْرض‬ ‫ن َْرض‬ ‫َأ ْرض‬ Mütekellim
YIN
Nâkıs Fiilin Emr-i Hâzır Yapılışı
Birinci kalıptan olan ‫ دعا‬fiilinden emr-ihâzır kipi elde etmek istediğimizde:
YA
1. Fiilin ikinci şahıs muzârisi (müzekker) alınır: ‫عو‬
ُ ْ‫تَد‬
2. Baştaki muzâraat harfi atılır: ‫عو‬
ُ ‫ْد‬
3. Muzâraat harfi atıldıktan sonra ardından gelen harf okunamadığı için başa elif harfi getirilir. ‘Ay-
ُ ‫ُا ْد‬
nu’l-fiilin harekesi damme olduğu için bu elif de damme ile harekelenir: ‫عو‬
4. Son işlem olarak fiilin sonu cezm edilir. Nâkıs fiillerde sondaki illetli harfin düşürülmesi cezm alâ-
ُ ‫ُا ْد‬
metidir. Dolayısıyla sondaki illetli harf olan vâv ( ‫ )و‬düşürülür : ‫ع‬
T
RA
Nâkıs Fiilin Emr-i Hâzır Çekimi

MU
‫ُا ْد ُعوا‬ ‫ُا ْد ُع َوا‬ ‫ُا ْد ُع‬ Muhatab
َ ‫ُا ْد ُع‬
‫ون‬ ‫ُا ْد ُع َوا‬ ‫ُا ْد ِعي‬ Muhataba
35
ARAPÇA - II
Nâkıs Fiilin Emr-i Hâzır Çekimi
RI
‫اِ ْم ُشوا‬ ‫اِ ْم ِشيا‬ ِ ‫اِ ْم‬
‫ش‬ Muhatab
‫ني‬ ِ ِ ‫اِ ْم ِشيا‬ ‫اِ ْميش‬

َ ‫ا ْمش‬ Muhataba
LA
YIN
Nâkıs Fiilin Nehy-i Hâzır Çekimi
‫ال تَدْ ُعوا‬ ‫ال تَدْ ُع َوا‬ ‫ال تَدْ ُع‬ Muhatab
َ ‫ال تَدْ ُع‬

‫ون‬ ‫ال تَدْ ُع َوا‬
YA ‫ال تَدْ ِعي‬ Muhataba
Nâkıs Fiilin Emr-i Gâib Çekimi
‫لِ َيدْ ُعوا‬ ‫لِ َيدْ ُع َوا‬ ‫لِ َيدْ ُع‬

T
Gaib
َ ‫لِ َيدْ ُع‬

‫ون‬ ‫لِتَدْ ُع َوا‬ ‫لِتَدْ ُع‬ Gaibe
RA
Nâkıs Fiilin Nehy-i Gâib Çekimi

MU
‫ال َيدْ ُعوا‬ ‫ال َيدْ ُع َوا‬ ‫ال َيدْ ُع‬ Gaib
‫ون‬
َ ‫ال َيدْ ُع‬ ‫ال تَدْ ُع َوا‬ ‫ال تَدْ ُع‬ Gaibe
36
3. ‫ َبكي‬fiilinin müfret müennes nehy-i hazırı
AÇIKLAMALI SORULAR aşağıdakilerden hangisidir ?
A) ‫بكي‬ ِ ِ‫ا‬
RI
1. ِ ‫ال ت َْم‬
!‫ش أما َم هذا البناء ال َقديم‬ cümlesinin ِ
B) ‫ال َت ْبك‬
C) ‫ي‬
ِ
A) Bu inşaatın önünden yürüme!
َ ‫ل ْن َي ْبك‬
ِ
LA
D) ‫ال َت ْبكي‬
B) Bu eski binanın önünden yürüme!
ِ ِ
E) َ ْ‫ا ْبكين‬
C) Bu eski eve yerleşme sakın!
D) Yeni binalar eskilere tercih edilmeli!
YIN
AÇIKLAMA
E) Bu eski binayı mutlaka satın al!
‫ َبكي‬müzarisi ‫ يبكي‬dir. Muhatabası ‫ ت ْب ِكي َن‬dir.
ِ
Nehyi hazırın ‫ ال‬ile yapıldığını biliyoruz. ‫ال َت ْبكي‬
AÇIKLAMA nehy-i hazırı olur.
YANIT: D
Cümle ‫ ميش‬fiilinin nehy-i hazır ile kurulmuştur. Bu YA
eski binanın önünden yürüme! Demektedir.
YANIT: B
2. ‘’Allah’tan merhamet diliyorum.’’ cümlesi- 4. Nakıs fiillerle ilgili aşağıda verilen bilgiler-
T
nin Arapça karşılığı aşağıdakilerden hangi- den hangisi doğrudur?
sidir? A) Ortası illet harfi olan fiillerdir.

RA
A) ‫َأ ْر ُجو من اهلل املغ ْفرة‬ B) Sonu illetli olan fiillerdir.
B) ‫جو من اهلل املغ ْفرة‬ ُ ‫ت َْر‬ C) İlk harfi illetli olan fiillerdir.
C) ‫َر َج ْي ُت من اهلل املغ ْفرة‬ D) Yapısında illet harfi olmayan fiillerdir.

MU
D) ‫ج املغ ْفرة غري اهلل‬

E) Yapısında hemze olan fiillerdir.
ُ ‫ال ت َْر‬
E) ‫ليرَ ْ ُجوا من اهلل املغ ْفرة‬
AÇIKLAMA
Nakıs fiiller lamul fiişi illet harfi olan fiillerdir. Yani

AÇIKLAMA
son harfinin illetli olması gerekir.
‫ َأ ْر ُجو‬ben diliyorum anlamındaki nakıs müzari fi- YANIT: B
ildir.
YANIT: A
37
ARAPÇA - II
5. ‫ َم َضى‬fiilinin müfret müennes Nehyi hazırı 7. Aşağıdaki nâkıs fiil çekimlerinden hangisi
aşağıdakilerden hangisidir ? Emr-i Hâzır formunda değildir?
A) ‫ال َي ْميض‬ A) َ ِ‫ا‬

‫رمني‬
RI
ِ ‫ال َي ْم‬
B) ‫ض‬ B) ‫َرمي‬
C) ‫امشيا‬
ِ
C) ‫ال مَتْض‬
ِ ‫لِ َي ْم‬
LA
D) ‫ض‬ D) ‫ُاد ُعوا‬
ِ ْ ‫ال مَت‬ ِ
E) ‫ا ْر ِم‬
E) ‫ض‬
YIN
AÇIKLAMA
Fiiller incelendiğinde b seçeneğinin mazi olarak

AÇIKLAMA
geldiğini görürüz.
Nehyi hazır şimdiki zamanın olumsuz emridir. YANIT: B
‫ال‬ ile yapılır. Cümlenin sonuna etki eder.
YA
YANIT: C
ٍ ‫ َق ُضوا في المدرسة سبع ساع‬---- cüm-

‫ات‬
6. َ َ َْ َ 8. ‘’Annemi hastaneye götürüyorum ‘’ cümle-
lesinde boşluğa aşağıdakilerden hangisi sinin Arapça karşılığı aşağıdakilerden han-
T
gelmelidir? gisidir?
‫انت‬
َ ‫َاذهب مع والديت اىل املستشفى‬
RA
A) A)
ِ
B) ‫َانت‬ B) ‫انا و والديت نذهب اىل املستشفى‬
C) ‫انتم‬
ْ C) ‫اىل اين انت و والدتك تذهبان‬
D) ‫ن‬
ِ
D) ‫آخ ُذ والدَ يت اىل املستشفى‬
ُ
َّ ‫ه‬
MU
‫هم‬ E) ‫ذت لوالديت هذه املستشفى‬

ِ ُ ‫َا َخ‬
E) ْ
AÇIKLAMA AÇIKLAMA
‫ َق ُضوا‬fiili gaib cemi olarak kullanılmıştır. Gaib ce- ....‫اىل‬....‫ احذ‬arapçada birini biryere götürmek
milerin zamiri ‫ هم‬dür. için kullanılan kalıp ifadelerdendir.
YANIT: E YANIT: D
38
‫الم ْطعمِ؟‬ ِ
9. َ ‫ َه ْل َد َع ْوت َصديقتك إلى‬cümlesi- 11. .‫هنا يومين‬...
ُ cümlesindeki boşluğa ‘’Bur-
nin cevabı aiağıdakilerden hangisi olamaz? da iki gün geçirdiler’’ anlamı vermek için
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) ‫ َد َع ْو هُتا‬،‫ن َع ْم‬
RI
B) ‫ ما دعوت‬،‫ال‬ A) ‫َق َض ْينا‬
B) ‫َقضوا‬
C) ‫ سوف ادعوها‬،‫ال‬
‫َقىض‬
LA
ْ ‫ُافك ُِّر‬
D) ‫ان ا ْدعوها‬
C)
D) ‫ن ْقيض‬
E) ‫ مل ْ َد َعوتني‬،‫ال‬
E) ‫َم َشوا‬
YIN
AÇIKLAMA
Kız arkadaşını lokantaya davet ettinmi? Sorusu- AÇIKLAMA
nun cevabı ‘’Hayır beni davet etmedin’’ olamaz.

YANIT: E
‫ َقىض‬fiili vakit geçirmek anlamıdadır. Bizden iste-
YA nen gaibin çoğulu olduğu için ‫ َقضوا‬getirmeliyiz.
YANIT: B
10. Aşağıdakilerden hangisi nakıs bir fiil de-

!‫ك‬ ِ ‫ك لي ِمن د‬
َ ‫روس‬ ُ ‫ ال ت َْش‬cümlesinde geçen
12. ُ
ğildir?
nakıs fiilin mazisi aşağıdakilerden hangisi-
T
A) ‫َيرمون‬ dir?
ُ ‫ُا‬
B) ‫دع‬ ‫َشكَي‬
RA
A)
C) ‫ش‬ِ ْ ‫ال مَت‬ B) ‫رس‬ ٌ ‫َد‬

D) ‫َر َمي‬ ِ
C) ‫َي ْشكي‬
ِ ِ
ْ ِ‫ل َيب‬
E) ‫ع‬ D) ‫شكا َي ٌة‬
MU
E) ‫شرَ َ ح‬
AÇIKLAMA
A da müzari misal fiil, B de emir misal fiil, C de AÇIKLAMA

nehy-i hazır misal fiil, D de mazi misal fiil, E de ise
ُ ‫ ت َْش‬fiilidir. Mazisi ‫َشكَي‬
Cümlede geçen nakıs fiil ‫ك‬
ecvef emr-i gaib olduğunu görürüz.
fiilidir.
YANIT: E
YANIT: A
39
ARAPÇA - II
13. ‫ َرأى‬fiilinin nehy-i hazırı aşağıdakilerden 15. “Arkadaşıma (bayan) yardımı için teşek-
hangisidir? kür ettim.” cümlesinin Arapça karşılığı aşa-
A) َ ‫ال َي‬
‫رون‬
‫َشك َْر ُت َصديقي عىل ُمسا َعدتِ ِه‬
RI
A)
B) ‫ال َيري َن‬
B) ‫عدتِا‬
ِ‫َشكَر ُت َصديقتي عىل مسا َ ه‬
C) ‫ال تَر َيا‬ ُ ْ
C) ‫ت‬
ِ ِ
ُ ‫َصديقتي عىل ُمسا َعدته َشك َْر‬
LA
D) ‫ال تري َن‬
ِ
E) ‫ليرَ يا‬
D) ‫عدت‬ َ ‫َشك ََر ْت َصديقتي عىل ُمسا‬
ِ
E) ‫عدته‬
ِ َ ‫َشك َْر َت َصديقي عىل ُمسا‬
YIN
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA
‫ يرى‬müzarisidir. Nehyi hazır muhatab ve muhata-
banın olumsuz emri olduğuna göre ‫ ال تَر َيا‬olmalı- ....‫عىل‬....‫َشك ََر‬ birilerine birşeyler için teşekkür
dır. etmek için kullanılır.

YANIT: B
YA
YANIT: C
14. ‫الحديقة‬
َ ‫َر َم ْينا الك َُر َة إلى‬ cümlesinin i’rabı
T
ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi

yanlıştır?
RA
A) ‫ َر َم ْينا‬mazi fiil. Faili ‫ نا‬dır.

B) ‫ الك َُر َة‬mefuldur. Mansubtur.
C) ‫ اىل‬harfi cerdir.
MU
D) ‫ احلَديقة‬mecrurdur.
E) Cümlenin faili müstetir ‫ نحن‬dür.
AÇIKLAMA
Cümlenin faili fiile bitişen muttasıl merfu zamirler-

den olan ‫ نا‬dır.
YANIT: E
40
6
ÜNİTE
Kâne ve Grubu
1

Kâne ile dikkat
ilgili detaylı
edilmesi
kullanım
gereken
bilgile-
ko- Önceki
Önceki Sınavlarda
Sınavlarda Çıkan
Çıkan Soru Adedi
rinin yanında benzeri olumsuz fiilleri de öğreneceğiz. Bunun yanında
günlük hayatta kullandığımız bazı kalıp ifadeleri de öğreneceğiz. Ara Sınav Dönem Sonu
5
5 2
2
Arapçada bu gruba ‫( كان وأخواهتا‬Kâne ve benzerleri) adı verilir. Bu grubun özelliği isim cümlesinin
başında kullanılması; isim cümlesinin mubtedasını kendisine isim, haberini de kendisine haber yapma-
sıdır. Burada bilinmesi gereken en önemli husus, kâne ve grubunun isminin dâima merfû, haberinin ise
dâima mansûb olduğudur. Bir başka ifadeyle, isim cümlesinin mubtedası olan kelime, cümlenin başına
kâne (veya bu gruptan bir fiil) geldiğinde, artık kâne’nin ismi olur ve merfû hâlde kalır (çünkü mubtedâ
merfû idi, kâne’nin ismi de merfû olmak zorundadır). İsim cümlesinin merfû olan haberi, cümlenin başına
kâne’nin gelmesinden sonra artık kâne’nin haberi olarak mansûb olmak zorundadır. Bu gruptaki fiiller,
morfolojik yönden diğer fiiller gibi çekimlenmesine rağmen, diğer fiillerden özne ve nesne alamayışla-
rıyla, özneleriyle anlamlı bir cümle oluşturamayışlarıyla ayrılırlar ve bu yüzden bu gruptaki fiiller “nâkıs
fiiller – ‫ ”األفعال الناقصة‬diye de adlandırılırlar. Buradaki “nâkıs – eksik” nitelemesinin, bu gruptaki fiillerin
normal fiillere göre yukarıda belirtilen hususlar bakımından eksikliklerini ifade etmek için kullanılmış
olduğunu belirtelim. “İdi” anlamına gelen mâzi yapıdaki kâne’nin, “olur”, “oluyor” anlamındaki muzâri ya-
pısı yekûnu ve “ol” anlamına gelen emr-i hâzır formu “kun” da, bunların olumsuzları da, irâb bakımından
aynı etkiye sahiptir.
Kullanım şekilleri ve örnekleri:
ً ‫اجلو مجي‬
‫ال‬ ُّ ‫ كان‬Hava güzeldi. ← ‫مجيل‬ ٌ ‫اجلو‬ ُّ Hava güzeldir.
‫ – كان‬Mazi Nakıs fiil
‫اجلو‬
ُّ – İsmi. Zamme ile merfu.
ً ‫مجي‬- Haberi. Fetha ile mansub.
‫ال‬
Kız öğrenci hasta idi ‫كانت الطالب ُة مريض ًة‬ ْ ← Kız öğrenci hastadır ‫ريض ٌة‬ َ ‫ال َّطالِب ُة َم‬
Öğrenciler çalışkandı ‫ن‬ َ ‫الب جُمْت َِهدي‬
ُ ‫ ← كان ال ُّط‬Öğrenciler çalışkandır ‫دون‬ َ ‫الب جُمْت َِه‬
ُ ‫ال ُّط‬
Sen çalışkan bir öğrenciydin ‫ْت طالب ًا جمتهد ًا‬ َ ‫ ← ُكن‬Sen çalışkan bir öğrencisin ٌ‫طالب جمتهد‬ ٌ ‫أنت‬
َ
ٍ ِ ِ
Onlar Müslümandı ‫سلامت‬ ْ ‫ ← ُك َّن ُم‬Onlar Müslümandır ‫امت‬ ٌ ‫ُه َّن ُم ْسل‬
‫امت ← ُه َّن ُك َّن‬ ِ ِ ِ
َ ‫مون ← أنتم ُكنْتُم ُم ْسلم‬
ٌ ‫ ُه َّن ُم ْسل‬// .‫ني‬ ِ
َ ‫ أنتم ُم ْسل‬// .‫ني‬ ِ ِ َ ‫ُه ْم ُم ْس ِل‬
َ ‫مون ← ُه ْم كانوا ُم ْسلم‬
ٍ ‫مس ِل‬.
‫امت‬ ْ ُ
‫ ُه َّن‬Mübteda (mahallen merfu).
‫ ُك َّن‬Mâzî fiil, üçüncü çoğul, dişil. Kendisiyle başlayan cümle mubtedânın haberidir, mahallen mer-
fûdur. Bitişik özne zamiri olan nûn-u nisve ‫’ كان‬nin ismidir, zamir olduğu için mahallen merfûdur;
‫امت‬ ٍ ‫’ مس ِل‬nin haberidir, mansûbdur, nasb alâmeti sondaki kesradır (çünkü düzenli dişil çoğullarda
ْ ُ
nasb alâmeti kesra’dır).
41
ARAPÇA - II
‫ كان‬nin haberi Şibih cümle olabilir. O zaman i’rab mahalli olur.

ِ
‫املسجد‬ ‫املسجد← كان حممدٌ يف‬ ِ ‫حممدٌ يف‬
‫ كان‬- Mazi Nakıs fiil
RI
ٌ‫ حممد‬- ‫ كان‬nin ismi. Zamme ile merfu.
ِ
‫املسجد يف‬ - ‫ كان‬nin haberi. Mahallen mansub
ِ‫كانت السيار ُة أمام البيت‬ ْ ِ
← ‫السيار ُة أما َم البيت‬
َ
LA
ِ ‫السك‬
‫َن‬ َّ ‫بات يف‬ ُ ِ‫كانت ال َّطال‬
ْ ← ‫َن‬ِ ‫السك‬
َّ ‫بات يف‬ُ ِ‫ال َّطال‬
Not: ‫’ كان‬nin haberini muzâri fiil olarak kullanırsak, geniş zamanın veya şimdiki zamanın hikâyesi ki-
pini elde etmiş oluruz. Cümlenin geniş zamanın , yoksa şimdiki zamanın mı hikâyesi olduğu, kullanılan
zaman zarfından anlaşılır. Zaman zarfı kullanılmamışsa, her iki zaman kipine çevrilmesi mümkündür.
YIN
ِ ‫هب إىل ال َع َم‬
Ahmet işe gidiyordu/giderdi ‫ل‬ ْ
ُ ‫يذ‬ ٌ‫ ← كان َاحمْ د‬Ahmet işe gidiyor/gider ‫هب إىل ال َع َم ِل‬ ْ ٌ‫َاحمْ د‬
ُ ‫يذ‬
Örnekler:
ِSen küçük bir çocukken bahçede top oynardın ‫ب الكُر َة يف احلَديقة‬ ً ‫لمََّا ُكن َْت طِ ْف‬
ُ ‫ال َصغري ًا ُكن َْت ت ْل َع‬
ِ
Anne mutfakta yemek pişiriyordu ‫املطبخ‬ ‫كانت األ ُّم ت ْط ُب ُخ الطعا َم يف‬
ْ
‫( َل ْي َس‬Leyse de) “Kâne ve grubu”ndandır. Sadece isim cümlesinin başına gelir ve cümleye “değil-
YA
dir, yoktur” anlamları katar. Kâne gibi mubtedâyı ref, haberi ise nasb yapar. Leyse, mâzî olarak çekilir;
ancak muzâri ve emir kipi yoktur.
ِ ِ
Hava ılık değildir. ‫جل ُّو ُم ْعتَدل‬ َ ← Hava ılıktır. ‫جل ُّو ُم ْعتَد ٌل‬
َ ‫ليس ا‬ َ ‫ا‬
‫حانات َس ْه َل ًة‬ِ‫ ← َليس ْت هذه االمت‬Bu sınavlar kolaydır. ‫حانات‬ِ‫االمت‬
ِ
Bu sınavlar kolay değildir. ُ ْ َْ ُ ْ ‫هذه‬
‫َس ْه َل ٌة‬
Çalışkan bir öğrenci değilim. ‫مْت َِهدَ ًة‬
ِ
ُ‫ ← َل ْس ُت طال َب ًة ج‬Ben çalışkan bir öğrenciyim. ‫أنا طال َب ٌة جُمْتَهدَ ٌة‬ ِ
ّ ‫َل ْي َس ْت‬
‫الس ّي َار ُة َجديدَ ًة‬
‫ َل ْي َس ْت‬Kâne ve grubundan
T
‫الس ّي َار ُة‬

ّ Leyse’nin ismi, merfû, ref alâmeti sondaki damme.
‫ َجديدَ ًة‬Leyse’nin haberi, mansûb, nasb alâmeti sondaki fetha.
RA
ARAPÇADA BAZI KALIP İFADELER

ْ ‫الس ْه ِل‬
‫أن‬ ِ
mek, -mak kolaydır- ... ّ ‫من‬
... ‫ب‬ ِ ‫الص ْع‬ ِ
mek, -mak zordur- ّ ‫م ْن‬
MU
...‫أن‬ْ ‫املحت ََم ِل‬ ِ

mek, -mak muhtemeldir- ْ ‫م ْن‬
ِ ‫َح‬ ِ ‫أن املست‬
mek, -mak imkansızdır- ‫يل من‬ ْ ْ ...
mek, -mak mümkündür- ... ‫املم ِك‬ ْ ‫م ْن‬
ِ ِ
Sınavda başarılı olmam kolaydır. ‫ح يف اال ْمتحان‬ ْ ‫الس ْه ِل‬ ِ
َ ‫أن أن َْج‬ ّ ‫من‬
ِ ِ
Sorunu tek başına çözmen zordur. ‫أن حَت َّل ا ُمل ْشك َل َة بِ ُم ْف َردك‬
ِ ْ ‫ب‬ ِ ‫الص ْع‬ ِ
ّ ‫م ْن‬
Yarın kar yağması muhtemeldir. ‫غدً ا‬ َ ‫أن َين ِْز َل ال َّث ْل ُج‬ْ ‫املحت ََم ِل‬ ِ
ْ ‫م ْن‬
ِ ‫أن تَسبح يف هذه الب‬ ِ ‫َح‬ ِ ‫من ا ُملست‬
Bu gölde yüzmen imkânsızdır. ‫حيرْ َ ة‬َ ُ َ َ ْ ْ ‫يل‬ ْ
Fabrikada çalışman mümkündür. ‫ع‬ ِ َ‫أن َت ْع َم َل يف ا َمل ْصن‬ ْ ‫م ْن ا ُمل ْم ِك ِن‬
42
3. ‫ كان‬ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden han-
AÇIKLAMALI SORULAR gisi doğrudur?
A) Tam bir fiildir.

َ ِ‫ترجع الى َق ْر َيت‬
RI
1. ‫ك‬ َ ‫أن‬ ِ ‫الم ْست‬
ْ ‫َحيل‬ ُ ‫ من‬cümlesinin B) Müzari çekimi yapılamaz.
C) Kâne ismini nasb eder.
A) Köyüne dönmen imkansızdır.
LA
D) Kâne haberini ref’ eder
B) Köyüne dönmen gerekir. E) Anlamı geçmiş zamana çevirir.
C) Köye dönmek zorunluluktur.
D) Köyde yaşamak sağlığa faydalıdır.
YIN
AÇIKLAMA
E) Sizin köyünüz baraj aştında kaldı.
‫ كان‬isim cümlesinin başına gelerek ismini ref ha-
berini ref eder. Anlamı maziye çevirir.
AÇIKLAMA YANIT: E
‫أن‬ ِ ‫من ا ُمل ْست‬

ْ ‫َحيل‬ imkansız anlamı veren kalıplar-
YA
dandır.
YANIT: A
2. ‘’Ben öğretmen değilim, hemşireyim’’ 4. Aşağıdakilerden hangisi ‫ كان‬nin haberi ola-

T
cümlesinin Arapça karşılığı aşağıdakilerden bilir?

hangisidir?
‫مدرسون‬
RA
A)
A) ِّ ‫ انا‬.‫لست ممرض ًة‬
‫مدر ٌس‬ ُ ‫أنا‬ B) ‫درس ٌة‬
ِّ ‫ُم‬
B) ‫ انا ممرض ٌة‬.‫مدر ًسا‬
ِّ ‫لست‬
ُ ‫أنا‬ C) ‫طالبان‬
C) ‫مدر ٌس‬ِّ ‫ أنا‬.‫لست طبيب ًة‬ُ ‫أنا‬ ِ ‫طالبت‬
D) ‫َني‬
ِ
MU
D) ٌ‫ أنا ُمعيد‬.‫سنا طالب ًا‬ْ ‫نحن َل‬ E) ‫مدَ ِّرستان‬

E) ‫س‬ ٌ ‫مدر‬ ِّ ‫ انا‬.‫مدر ًسا‬
ِّ ‫لست‬ َ ‫انت‬
َ
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA ِ ‫ طالبت‬dışındaki ke-
‫ كان‬nin haberi mansub olur. ‫َني‬
İsim cümlesi olumsuz yapılırken başına ‫كان‬ ye limeler merfudur.
benzeyen ‫ ليس‬getirilir. Bunun sadece mazi çekimi YANIT: D
olduğunu unutmayalım.
YANIT: B
43
ARAPÇA - II
َ ‫الو َلدُ َي ْق َر ُأ ال ُق ْر‬ ِ ‫الشمس في الس‬

5. ‫آن‬ َ ‫كان‬
َ cümlesinde ‫كان‬ nin 7. ‫ماء‬ ّ ُ ْ ّ ‫َت‬
ْ ‫ كان‬Cümlesinin i’rabı
haberi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğ- ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yan-
rudur? lıştır?
RI
A) ُ‫الو َلد‬
َ kanenin haberidir ve merfudur. A) ‫َت‬
ْ ‫ كان‬Kâne ve grubundan
B) Kanenin haberi isim cümlesi olarak gel- B) ‫س‬ ّ Kâne’nin ismi, merfû, ref alâmeti
ُ ‫الش ْم‬
miştir.
LA
sondaki damme
C) Kanenin haberi fiil cümlesi olarak gelmiş- C) ‫ يف‬harfi cer
tir ve mahallen mansubtur. ِ
D) ‫السامء‬
ّ mecrur.
D) َ ‫ال ُق ْر‬
‫آن‬ kanenin haberidir ve fetha ile ِ
E) ‫السامء‬ ّ cümle olarak haber
ّ ‫الش ْم ُس يف‬
YIN
mansubtur.
E) ‫ كان‬burda tam fiil olarak geldiği için ha-

beri olmaz. AÇIKLAMA
ِ ‫ يف الس‬şibih cümle
ّ ismidir ve merfudur. ‫امء‬
‫الش ْم ُس‬
YA ّ
olarak haberdir ve mahhallen mansubtur.
AÇIKLAMA
YANIT: E
‫ كان‬nin haberi bazen fiil cümlesi olarak gelebilir.
Cümlelerin i’rabı mahallidir.
YANIT: C
‫ين‬ ِ ِ ---- ‫سون‬

َ ‫المهن ِْد‬
6. َ ‫ناجح‬ َ cümlesindeki 8. ‘’Hüseyin babaydı. Bugün dede oldu.’’.
boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmeli- Cümlesinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden
T
dir? hangisidir?
A) ‫كان‬
RA
B) ‫كانا‬ A) ‫اب‬ٌ ‫ هو‬.‫أصبح ُح َسينْ ٌ َجدًّ ا‬

C) ‫كانوا‬ َ ‫ أصبح اليو َم‬،‫كان ُح َسينْ ٌ أب ًا‬
B) ‫جدًّ ا‬
D) ‫ك َّن‬ C) ‫جدًّ ا‬َ ‫ أصبح اليو َم‬،‫كان أب ًا‬

MU
E) ‫كنتم‬ D) ‫ كان اليو َم َجدًّ ا‬،‫اب‬

ٌ ٌ ْ‫ُح َسين‬
E) ‫جدًّ ا‬ َ ‫ أصبحت اليو َم‬،‫كنت أب ًا‬
َ
AÇIKLAMA
Kane isimden sonra geldiğinde cinsiyet ve aded AÇIKLAMA

olarak isme uymalıdır.
Bu cümlede ‫ كان‬ve ‫ اصبح‬nin beraber kullanımı is-
YANIT: C
tenmektedir. .... idi,....oldu. anlamı verir.
YANIT: B
44
9. ‘’Fatma üniversiteye gidiyordu.’’ Cümlesi- 11.
ِ
.‫هل أ ْنتُم ُم َهنْدسون؟‬
nin Arapça karşılığı aşağıdakilerden hangi-
.‫ نحن عاملون‬------- ،‫ال‬
sidir?
RI
A) ‫كانت فاطم ُة ذهبت اىل اجلامعة‬
ْ Verilen boşluğa aşağıdakilerden hangisi
gelmelidir?
B) ‫فاطم ُة تذهب اىل اجلامعة‬
‫كانت فاطم ُة تذهب اىل اجلامعة‬ ‫نحن َل ْسنا عاملون‬
LA
C) ْ A)
D) ‫فاطم ُة ذاهبت اىل اجلامعة‬ B) ‫انتم لستم مهندسني‬

ِ
E) ‫كانت فاطم ُة تذهبني اىل اجلامعة‬
ْ ْ ‫نحن َل‬
C) ‫سنا ُم َهنْدسني‬
ِ
D) ‫نحن ُم َهنْدسون‬
YIN
E) ‫انتم مهندسون‬
AÇIKLAMA
Müzari fiilin başına ‫كان‬ yi getirdiğimizde şimdiki

zamanın hikayesinin elde ederiz. AÇIKLAMA
YA
YANIT: C
Sizler mühendismisiniz? Diye sorulmakta. Hayır,
----. Bizler işçileriz. Diye cevap vermekte. Boşluğa
‘’hayır, bizler mühendis değiliz.’’ Gelmelidir.
YANIT: C
10. ِ ‫دان َم ْح‬

‫بوبان‬ ِ ‫الو َل‬
َ Cümlesini ‫ كان‬ile tekrar- 12. Aşağıdakilerden hangisi ‫ كان‬nin benzerle-
T
dan yazdığımızda aşağıdakilerden hangisi rinden (kardeşlerinden) biri değildir?

doğru olur?
‫َظ َّل‬
RA
A)
ِ ْ‫دان جَمْبو َبين‬ ِ ‫كان الو َل‬
A) َ َ B) ‫بات‬
َ
B) ِ ْ‫مْبو َبين‬ َ‫دان ج‬ِ ‫َت الو َل‬
َ ْ ‫كان‬ C) ‫سى‬َ ‫َأ ْم‬
C) ِ ْ‫مْبو َبين‬ َ‫دين ج‬ ِ ‫الو َل‬َ ‫كانَا‬ D) ‫قام‬
ِ ِ
MU
D) ‫الو َلدان محَ ْبوبان‬ َ ‫كانَا‬ E) ‫صار‬

َ
E) ‫دين‬ِ ‫الو َل‬ ِ
َ ْ‫كن جَمْبو َبين‬
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA
‫ قام‬tam bir fiildir ve ‫ كان‬nin kardeşlerinden değil-
‫ كان‬isimini ref haberini nasb eder. İsmin cinsiyeti- dir.
ne uyar. Başta geldiği müzddetçe müfret gelir. YANIT: D
YANIT: A
45
ARAPÇA - II
13. َ ‫مون المخلِ ُص‬

‫ون‬ َ ِ‫الم ْسل‬
ُ ‫أنتم‬ cümlesini ‫كان‬ 15. ‫الس ّي َار ُة َجديدَ ًة‬
ّ ‫ت‬ ْ ‫َل ْي َس‬ cümlesinin i’rabı ile
ile başlatırsak aşağıdakilerden hangisi gibi ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
olur?
A) ‫ َل ْي َس ْت‬Kâne ve grubundan
RI
A) ‫ني‬
ِ
َ ‫املخل ُص‬ َ ‫ُكنْتُم ا ُمل ْس ِل ِم‬
‫ني‬ B) ‫ار ُة‬
َ ‫الس ّي‬
ّ Leyse’nin ismi, merfû, ref alâmeti
َ ‫املخل ُص‬
B) ‫ون‬
ِ َ ‫ُكنْتُم ا ُمل ْس ِل ِم‬
‫ني‬ sondaki damme.
ِ َ ‫ُكنْتُم ا ُمل ْس ِل ِم‬
LA
C) ‫ني‬ َ ‫املخل ُص‬ ‫ني‬ C) ‫َجديدَ ًة‬ Leyse’nin haberi, mansûb, nasb
َ ‫املخل ُص‬
D) ‫ون‬
ِ َ ‫ُكنْتُم ا ُمل ْس ِل‬
‫مون‬ alâmeti sondaki fetha.
E) ‫ون‬َ ‫املخل ُص‬ ِ ‫ني‬َ ‫كنَّا ا ُمل ْس ِل ِم‬ D) ‫ َل ْي َس ْت‬deki ‫ ت‬ismi

E) Haberi müfret haber olarak gelmiştir.
YIN
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA
‫ كان‬çekimli bir fiildir. ‫ انتم‬zamirine karşılık ‫كنتم‬ ‫الس ّي َار ُة‬
D seçeneği yanlıştır. Çünkü isim olan ّ
gelir. İsmini ref haberinide nasb ettiğine göre doğ-
açıktan gelmiştir.
ru cevap C
YA
YANIT: C
YANIT: D
ِ
ِ ‫المفاتيح على ال َّط‬
14. ‫اولة‬ cümlesini ‫ كان‬ile baş-
ُ
latırsak aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
A) ‫او ِلة‬ ِ ‫املفاتيح عىل ال َّط‬ ُ ‫كان‬

T
B) ِ ‫طاولة كانت‬ ِ َّ ‫املفاتيح عىل ال‬ُ

ِ
C) ‫طاولة‬ ِ َّ ‫املفاتيح عىل ال‬ ‫كان‬
RA
َ
ِ
D) ‫اولة‬ ِ ‫املفاتيح عىل ال َّط‬ ‫كانت‬
َ
ِ ِ َّ ‫تاح عىل ال‬
E) ‫طاولة‬ ُ ‫كان امل ْف‬
MU
AÇIKLAMA
Gayri akılların cemisi müfred müennes olarak iş-

lem görür. O yüzden anahtarlar için ‫ كانت‬kullan-
malıyız. Diğer kurallarda dikkste alındığında doğ-
ru cevap B
YANIT: B
46
7
ÜNİTE
İnne ve Grubu

inne ve kardeşlerinin
dikkat edilmesi
kullanım
gereken
alanla-
ko- Önceki
Önceki Sınavlarda
Sınavlarda Çıkan
Çıkan Soru Adedi
rını, cümleye kattıkları anlamları ve günlük hayatta kullandığımız ba-
zı terimleri öğreneceğiz. Ara Sınav Dönem Sonu
5
5 2
2
ِ ‫( األحرف ا ُمل َشبهة‬fiile benzeyen

َّ (İnne ve benzerleri) veya ‫بالف ْعل‬
‫إن وأخواهتا‬
Arapçada bu gruba َ َّ ُْ
َ ve grubu gibi isim cümlesinin başında kullanılması; isim
harfler) adı verilir. Bu grubun özelliği tıpkı ‫كان‬
cümlesinin mubtedasını kendisine isim, haberini de kendisine haber yapmasıdır. Kendisinden sonra ge-
len sözcüklerin son harflerinin harekeleri (i‘râbı) üzerindeki etki bakımından kâne ve grubunun tam tersi
bir etkiye sahiptir: İnne ve grubunun ismi dâima mansûb, haberi ise dâima merfûdur. Bir başka ifadeyle,
isim cümlesinin mubtedası olan kelime, cümlenin başına inne geldiğinde, artık inne’nin ismi olarak man-
sûb olmak zorundadır. İsim cümlesinin merfû olan haberi, cümlenin başına inne’nin gelmesinden sonra
da merfû olarak kalır, ama artık mubtedanın haberi değil, inne’nin haberidir.
Bu gruba giren fiile benzeyen harflerin hiçbiri, morfolojik yönden çekimlenmezler, yapısal değişikliğe
uğramazlar. Sadece cümlenin irâbını ve anlamını değiştirirler. Gruba adını veren inne anlamı güçlen-
dirir. Vurguyu artırır. Başına geldiği isim cümlesine “şüphesiz ki, muhakkak ki, gerçekten” gibi anlamlar
katar.
Muhakkak Allah bağışlayıcıdır ← ٌ ‫إن اهللَ َغ ُف‬

‫ور‬ ٌ ‫اهللُ َغ ُف‬
َّ Allah bağışlayıcıdır‫ور‬
Örnekte de görüldüğü gibi inne isim cümlesinin başına gelir. İsim cümlesinin mübtedası ismi oluyor
ve mansub oluyor, haber de innenin haberi oluyor fakat harekesi değişmiyor.
Mubtedası ayrık özne zamiri olan isim cümlesinin başına inne geldiğinde, bu zamir inne’nin ismi
olacağından “mansûb muttasıl zamir”e (“bitişik nesne zamiri”ne) dönüşür.
ِ ‫عاد ٌل ← إِ َّنه‬
‫عاد ٌل‬ ِ ‫هو‬
ُ َ ُ
َ ‫مون ← إِهنُّ ْم ُم ْس ِل‬
‫مون‬ َ ‫ُه ْم ُم ْس ِل‬
ٌ ‫بيب ← يّإن َط‬
‫بيب‬ ٌ ‫أنا َط‬
Cümle veya şibih cümle türünden bir haber inne’nin haberi olduğunda irâbı yine mahallen merfûdur,
çünkü inne’nin haberi de merfû olmak zorundadır.
‫إن املع ِّلمني ذهبوا إىل املدرسة‬

َّ ← َ ‫ا ُمل َع ِّل ُم‬
‫ون ذهبوا إىل املدرسة‬
َ ‫إن ال َغ َّسا َل َة يف ا‬
‫حلماَّ م‬ َّ ←‫م‬ َ ‫ال َغ َّسا َل ُة يف ا‬
َّ‫حلما‬
47
ARAPÇA - II
َّ
‫إن‬ ve grubundan olan ve onun gibi isim ve haber alıp ismini nasb, haberini ref eden diğer fiile ben-
zeyen harfler şunlardır: ‫ َل ِك َّن‬،‫ َل َع َّل‬،‫ َل ْي َت‬،‫ ك ََأ َّن‬،‫َأ َّن‬
‫ َأ َّن‬: İsim cümlesine kattığı anlam bakımından ‫إن‬
َّ ile aynıdır. Şunu söyleyebiliriz: Cümle başında dai-
RI
ma inne kullanılır ken, cümle ortasında enne kullanılır. ‫ن‬َّ ‫ َأ‬iki cümleyi birbirine bağlamada kullanıldığında
cümleye “Görüyorum ki …”, Duydum ki …”, “Anlıyorum ki …” gibi anlamlar katar.
‫َع ِل ْم ُت‬
LA
َ ْ‫َأن ََّك َذ َه ْب َت إىل ا َمل ر‬
Dün senin tiyatroya gittiğini öğrendim. ‫سح أمس‬
ِ ِ
Onun yetenekli bir doktor olduğunu duydum. ‫بيب ماه ٌر‬ ٌ ‫س َم ْع ُت َأ َّن ُه َط‬
‫ك ََأ َّن‬: İnne ve benzerlerinden olup “sanki”, “gibi” veya “sanki … gibi” anlamındadır ve benzetme için
YIN
kullanılır.
َّ ‫ك ََأ‬
Su hayat gibidir. ‫ن املا َء حيا ٌة‬
ٌ ‫ك ََأ َّن ُه َغ ِر‬

Sanki bir yabancı gibi ‫يب‬
َ ‫ َل ْي‬: İnne ve benzerlerinden olup “keşke” anlamındadır, temenni ifade eder.

‫ت‬
YA
َ ‫َلنا َس ّي‬
Keşke bizim bir arabamız olsa ‫ار ًة‬ ‫َل ْي َت‬
‫ َل َع َّل‬: İnne ve benzerlerinden olup“belki”, “umulur ki”, “umarım” anlamındadır, ümit ifade eder.
Umulurki öğrenci başarılıdır. ‫ناجح‬

ٌ ‫الطالب‬
َ ‫َل َع َّل‬
‫ َلكِ َّن‬: İnne ve benzerlerinden olup “lakin”, “ancak”, “ama” anlamındadır.
ِ ِ ‫ا َملن ِْز ُل‬
َ ‫غري َلك َّن‬
Ev küçüktür fakat bahçesi geniştir. ‫حدي َقتُه َواس َع ٌة‬ ٌ ‫َص‬
T
RA

ُ ‫م ْن َح ْي‬...
... açısından, bakımından ‫ث‬
ِ
Kütüphanemiz edebî kitaplar yönünden zengindir. ‫كتُب األ َدبِ َّية‬

ُ ‫َم ْك َت َبتُنا َغن َّي ٌة م ْن َح ْي ُث ال‬ ِ ِ
... ‫ َي ْظ َه ُر َأ َّن‬/...‫َي ْبدُ و َأ َّن‬

MU
Öyle görünüyor ki …, Görünen o ki …;
Yemek hazır görünüyor ‫طعا َم جاه ٌز‬

ِ
ّ ‫أن ال‬
َّ ‫َي ْبدو‬
َّ ‫َي ْظ َه ُر َأ‬
Görünüşe bakılırsa, sorun büyük ‫ن املشكل َة كبري ٌة‬
48
3. Aşağıdakilerden hangisi ‫إن‬
َّ nin haberi ola-
AÇIKLAMALI SORULAR bilir?
ِ ِ A) ‫مني‬َ ‫ُم َع ِّل‬
RI
1. ‫رون‬ َ ‫ ا ُمل َهنْد‬cümlesinin başına
َ ‫سون ماه‬ ‫إن‬
َّ ge- ِ
B) ‫ُم َع ِّلامت‬
tirilirse aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
C) ِ َ‫ُم َع ِّلمين‬
‫رون‬ َ ‫ماه‬ َ ‫إن ا ُمل َهن ِْد‬
ِ ‫سون‬ َّ
LA
A)
ِ َ ‫إن ا ُملهن ِْد‬ D) ‫م‬ ٌ ‫ُم َع ِّل‬
B) ‫ن‬ َ ‫سون ماهري‬ َ َّ
E) ‫ُم َع ِّل َم ًة‬
C) ‫رون‬ َ ‫ماه‬ َ ‫إن ا ُمل َهن ِْد‬
ِ ‫سني‬ َّ
ِ
ِ َ ‫إن ا ُملهنْد‬
D) ‫ن‬ َ ‫سني ماهري‬ َ َّ
YIN
ِ ِ
E) ‫سني ماهران‬
ِ
َ ‫إن ا ُمل َهنْد‬ َّ AÇIKLAMA
َّ nin haberi merfu olması gerekir. Merfuluk ötre

‫إن‬
yada iki ötre (tenvin) olması arasında fark yoktur.
AÇIKLAMA YANIT: D
َّ ve kardeşleri isminin nasb haberini ref’ eder.

‫إن‬
YA
YANIT: C
ٌ
‫خبيث‬ ِ ‫إن الصدا َق َة م ِهم ٌة لكن‬
‫الكذ َب‬ 4. Aşağıdakilerden hangisi ‫إن‬
2. َّ َّ ُ َّ َّ cümlesi- َّ ve benzerlerin-
nin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangi- den değildir?
sidir?
A) ‫َل َع َّل‬
A) Muhakkak doğruluk önemlidir fakat yalan
B) ‫س‬ َ ‫َل ْي‬
T
kötüdür.
C) َّ ‫ك‬
‫َأن‬
B) Muhakkak yalan kötüdür fakat doğruluk
‫لك َّن‬
RA
önemlidir. D)
C) Doğruluk ile yalan arasında büyük farklar E) ‫أن‬ َّ

vardır.
D) Doğruluk insana kazandırır fakat yalancı-

AÇIKLAMA
MU
lık insana kaybettirir.
E) Yalancı olanların doğru söylediklerine de ‫ َل ْي َس‬isim cümlesinn başına gelerek anlamı olum-
inanılmaz. suza çeviren ‫ كان‬ve kardeşlerindendir.
YANIT: B

AÇIKLAMA
َّ kesinlik, muhakkak anlamına ‫ لك َّن‬ise fakat an-

‫إن‬
lamına gelir.
YANIT: A
49
ARAPÇA - II
ِ
5. “Öğrenci sanki öğretmen gibidir’’ cümlesi- ُ ‫ُم ِه ٌّم من َح ْيث َمكانَتها‬
7. ‫الجغْراف ّية‬ ٌ‫ تُركيا ب َلد‬cüm-
nin Arapça karşılığı aşağıdakilerden hangi- lesinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden
sidir? hangisidir?
RI
A) ‫مدرس‬
ٌ َ ‫ليت ال َّط‬
‫الب‬ َ A) Türkiye’nin coğrafi konumu açısından, iyi
ِ
B) ‫مدرس‬
ٌ َ ‫لك َّن ال َّط‬
‫الب‬ bir yerdedir.
C) ‫مدرس‬ َ ‫لعل ال َّط‬

‫الب‬ َّ B) Türkiye coğrafi konumu bakımından
LA
ٌ
önemli ülkelerden biridir.
D) ‫مدرس‬ ٌ ‫الب‬َ ‫ك ََأ َّن ال َّط‬ C) Türkiye coğrafi konumu bakımından
E) ‫طالب‬
ٌ ‫املدرس‬
َ ‫ك ََأ َّن‬ önemli bir ülkedir.
YIN
D) Türkiyenin önemi coğrafi konumu ile ilg-
lidir.
AÇIKLAMA
E) Türkiyenin etrafı teröristlerle sarılmış du-
Gibidir’in Arapça karşılığı ‫ ك ََأ َّن‬dir. Öğrenci ilk baş-
rumdadır.
ta gelecek ve mansub olacak. Öğretmen sonra
gelecek ve merfu olacaktır.
YA
YANIT: D AÇIKLAMA
....‫من حيث‬ ...den dolayı anlamında kullanılan

kalıp ifadelerdendir.
YANIT: C
8. ‫المشاكِ ِل‬
َ ‫كاء ُم ِه ٌّم ِجدّ ًا في َح ِّل‬ َّ ‫إن‬
َ ‫الذ‬ َّ cümlesi-
T
6. İnne ve kaardeşleri ile ilgili aşağıda verilen-

nin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangi-
lerden hangisi doğrudur?
sidir?
RA
A) Mâzî ve müzari çekimleri yapılabilir.

A) Zekâ, sorunları çözmede oldukça önem-
B) ‫ كان‬gibi işlem görürler. lidir.
C) İsimleri daima merfûdur. B) Zeka, sorunların çözümünde kullanılır.
MU
D) Haberleri daima mansubtur. C) Zekasız insanların sorunları çoktur.

E) İsim cümlesinin başına gelirler. D) Zekanın önemi sorunların ortaya çıkması
ile anlaşılır.
E) Zekalı insanların sorunları az olur.

AÇIKLAMA
inne ve kardeşleri isim cümlesinin başına gelir, is-

mini nasb haberini ref ederler. Çekimleri yoktur. AÇIKLAMA
YANIT: E Verilen cümle incelendiğinde zekanın sorunları

çözmedeki öneminden bahsettiğini görürüz.
YANIT: A
50
9. “Anlaşılan öğretmenimiz bu evde oturu- 11. ‫ت َلنا ُمخْ َت َب ًرا ُم َت َط ِّور ًا‬
َ ‫ َل ْي‬cümlesinin İrabı ile il-
yor.’’ cümlesinin Arapça karşılığı aşağıda- gili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) ‫ َل ْي َت‬inne ve benzerlerinden
RI
A) ‫ن يف هذه املدينة‬ُ ‫َي ْظ َه ُر َأ َّن صديقنا َي ْس ُك‬ B) ‫ َلنا‬innenin ismi
B) ‫ن يف هذه املدينة‬ ُ ‫َي ْظ َه ُر َأ َّن مدرسهم َي ْس ُك‬ C) ‫ خُمْت رََب ًا‬leytenin ismi
C) ‫ن يف هذا البيت‬ ُ ‫َي ْظ َه ُر َأ َّن مدرسنا َي ْس ُك‬
LA
D) ‫ط ِّور ًا‬ َ ‫ ُم َت‬ise ‫ خُمْت رََب ًا‬sıfatı
D) ‫َي ْظ َه ُر َأ َّن مدرسيننا َي ْس ُكنُون يف هذا البيت‬
E) ‫َبا ُم َت َط ِّور ًا‬
ً َ‫ خُمْت ر‬sıfat tamlaması
ُ ‫َي ْظ َه ُر َأ َّن مدرستني ت َْس‬
E) ‫كنُان يف هذه املدينة‬
YIN
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA
‫ َلنا‬şibih cümle olduğu için leytenin öne geçmiş ha-
َّ ‫ َي ْظ َه ُر َأ‬öyle görünüyor, anlaşılan anlamına ge-
.. ‫ن‬ beridir.
lir. Cümle incelendiğinde C seçeneğinin doğru ol- YANIT: B
duğunu görürüz. YA
YANIT: C
10. ‫وار َع نَظِي َفة‬

ِ ‫الش‬ َ ‫ َل ْي‬cümlesinin İrabı ile ilgili
َّ ‫ت‬ 12. İnne ve kardeşlerinden olup kesinlik ifade
aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? eden ve cümlenin ortasında gelen harf aşa-
T
A) ‫ َل ْي َت‬inne ve benzerlerinden
ِ ‫الش‬ َّ
‫أن‬
RA
A)
B) ‫ع‬
َ ‫وار‬ َّ leytenin ismi. Fetha ile mansub.
ِ
C) ‫ نَظي َفة‬leytenin haberi. Zamme ile merfu.
B) ‫َلك َّن‬
ِ ‫الش‬ C) ‫ّل َع َّل‬
D) ‫وار َع‬ َّ cemi teksir.
ِ
E) ‫ نَظي َفة‬leytenin ismi. Fetha ile mansub.
D) ‫ليت‬
MU
َ
َّ ‫كأ‬
E) ‫ن‬
AÇIKLAMA
‫ نَظِي َفة‬leytenin haberidir. İnne ve benzerleri ismini AÇIKLAMA
nasb haberini ref’ ederler. Her bir harfin kendine özgü bir anlamı vardır. İn-
YANIT: E ne ve enne kesinlik bildirirler. Tek farkları ennenin

cümle ortasında gelmesi.
YANIT: A
51
ARAPÇA - II
13. ‫جمي َل ٌة‬

ِ ِ ‫ين ي ْع َم‬
ِ ‫َي ْبدو َأ َّن المع ِّل ّم‬
َ ‫ الحيا َة‬---- ‫َثير ٌة‬
َ ‫عوبات ك‬
ُ ‫الص‬
ّ cümle- 15. ‫المدرسة‬ ‫الن في هذه‬
sindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisinin cümlesinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden
gelmesi uygundur? hangisidir?
RI
A) ‫ليت‬ A) Öyle görünüyorki bu iki öğretmen bu
okulda çalışıyor.
َّ
B) ‫إن‬
LA
B) Öyle görünüyorki bu iki bayan öğretmen
C) ‫ن‬ ّ
َّ ‫كأ‬
bu okulda çalışıyor.
D) ‫لك َّن‬ C) Öyle görünüyorki bu iki öğretmen okula
E) ‫أن‬ َّ gidiyor.
YIN
D) Öyle görünüyorki bu iki bayan okula git-
meyecekler.
AÇIKLAMA
E) Öyle görünüyorki bu öğrenciler bu okulda
Zorluklar çok....hayat güzeldir. Cümesinde boşlu-
okuyor.
ğa ‘’ama’’ nın gelmesi uygun olur. YA
YANIT: D
AÇIKLAMA
....‫ يبدو أن‬görünüyor anlamında kullanılan bir de-

yimdir. Cümle Öyle görünüyorki bu iki öğretmen
bu okulda çalışıyor şeklinde olmalı.
YANIT: A
14. Aşağıdakilerden hangisi ‫ ليت‬nin ismi ola-

T
bilir?
َ ‫ُم َع ِّل‬
‫مون‬
RA
A)
ِ
B) ‫ُم َع ِّلامن‬
C) ‫ُمدَ ِّر ٌس‬

ٍ
D) ‫ُم َع ِّلامت‬
MU
E) ‫ار‬
ٌ ‫ن ََّج‬
AÇIKLAMA
‫ ليت‬nin ismi mansub olması gerekir. Cemi müen-

nes sallimlerin nasb hali kesra iledir.
YANIT: D
52
8
ÜNİTE
Arapçada Sulâsî Mezîd Fiiller-I

1

Ünitenin
sülasi (üçdikkat
harfli) edilmesi
fiillere birer
gereken
harf ekle-
ko- Önceki
Önceki Sınavlarda
Sınavlarda Çıkan
Çıkan Soru Adedi
mek suretiyle yeni fil oluşumlarını ve oluşan anlamlarını bazı kalıpları
ve ism-i tafdili öğreneceğiz. Ara Sınav Dönem Sonu
5
5 2
2
Arapçada fiiller, kök harfleri itibariyle en az üç harften oluşur. Üç harften oluşanlara sulâsî fiiler denir.
َ ‫ َج َل‬،‫ َفت ََح‬،‫ِ َب‬

(‫س‬ َ‫ شر‬، َ‫ ) َق َعد‬Bu fiillerin kök harflerine, yeni anlamlar elde etmek için bir, iki veya en çok üç
harf eklenebilir. Ziyade harfi olan fiile de mezîd (artırılmış) fiil denir.
Mezîd fiillerin gerek mâzî, gerek muzâri, gerekse emir ve mastar durumları tektir ve fiilden fiile de-
ğişkenlik göstermez.
Sulâsî fiillere bir harf eklenerek elde edilen 3 fiil kalıbı vardır. Bunlar: ‫ َأ ْف َع َل‬،‫ َف َع َل‬،‫ع َل‬
َ ‫فا‬
Mastar Emir Müzari Mazi
ٌ ‫إِ ْف‬
‫عال‬ ‫َأ ْف ِع ْل‬ ‫ُي ْف ِع ُل‬ ‫أ ْف َع َل‬ 1
‫ َت ْف ِع َل ٌة‬-‫َت ْف ِع ٌيل‬ ‫َف ِّع ْل‬ ‫ُي َف ِّع ُل‬ ‫َف َع َل‬ 2
‫ ُمفا َع َل ٌة‬-‫عال‬ ٌ ِ‫ف‬ ِ ‫َف‬

‫اع ْل‬ ِ ‫ي‬
‫فاع ُل‬ ُ ‫َفا َع َل‬ 3
Sulâsî fiile bir harf ekleyerek elde edilen fiillerin muzârilerinin muzâraat harfi hep damme iledir.
‫ْعال) أَ ْف َع َل‬
ٌ ‫ )إِف‬kalıbı:
Geçişsiz (lazım) bir fiil bu kalıba uyarlanarak geçişli hâle getirilir. Geçişli (müteaddi) bir fiil de bu
kalıba uyarlanarak çift geçişli (iki nesne alan fiil) hâle getirilir.
Mutlu etti. َ‫ ← َأ ْس َعد‬Mutlu oldu. َ‫َس ِعد‬

Çıkardı ‫ج‬
َ ‫أخ َر‬ْ ← Çıktı ‫َخ َر َج‬
Öğretmen öğrenciyi çıkardı. ‫الطالب‬
َ ‫ ← َأ ْخ َر َج ا ُمل َع ِّل ُم‬Öğrenci çıktı. ‫الب‬
ُ ‫ال َّط‬ ‫َخ َر َج‬
َ
Öğretmen öğrenciye dersi anlattı. ‫التلميذ الدرس‬ ‫املدر ُس‬
ِّ ‫ ← َأ ْف َه َم‬Öğrenci dersi anladı. ‫َف ِه َم التلميذ‬
‫الدرس‬
53
ARAPÇA - II
‫ )تَ ْف ِعيل) َف َّع َل‬kalıbı:
Geçişsiz (lazım) bir fiili geçişli, geçişliyi (müteaddi) de çift geçişli yapmak için kullanılır. Bazen müba-
RI
lağa (eylemin çokça yapılması) ifade eder.
ِ
َ ‫ ← َع َّل‬Bildi ‫َعل َم‬
Öğretti ‫م‬
Parçaladı ‫ ← َم َّز َق‬Yırttı ‫َم َز َق‬
LA
(ecvef fiil bu kalıpta illetli harf aslına döner ve şeddelenir.) uyuttu ‫ ← ن ََّو َم‬uyudu ‫نَا َم‬
YIN
YA
‫ ) ُمفَا َعلَ ٌة) فَا َع َل‬kalıbı:
Bu kalıbın en önemli özelliği karşılıklı yapılan eylemler için kullanılmasıdır. Güreşmek, savaşmak,
dövüşmek (boks yapmak), yazışmak, görüşmek gibi.
savaştı ‫ ← َقات ََل‬öldürdü ‫َقت ََل‬
görüştü ‫ ← َقا َب َل‬kabul etti ‫َقبِ َل‬

T
َ ‫ ← َق‬kalktı ‫َقا َم‬

(Ecvef fiil bu kalıpta illetli harf aslına döner ve fetha ile harekelenir.) direndi ‫او َم‬
RA
MU
54
İSM-İ TAFDÎL
İki varlığın belli bir nitelik yönünden karşılaştırılmasında veya bir varlığın belli bir nitelikte en üstün
RI
olduğunu ifade de kullanılan yapıya “ism-i tafdîl” denir. Sülasi fiillerin müzekker olanı için genellikle ‫َأ ْف َع ُل‬
, müennes olani içinde ‫ ُف ْعىل‬kalıbında türemiş sıfat isimler kullanılır. Karşılaştırma için .... ‫َأ ْف َع ُل ِم ْن‬
kullanılır.
LA
ِ
َُ‫َأك ر‬
‫ْب‬ ...‫ن‬ َُ‫َأك ر‬
ْ ‫ْب م‬ ‫ك َب ٌري‬
en büyük den daha büyük… büyük
YIN
‫َأ ْط َو ُل‬ ِ ‫َط ِو ٌيل‬
ْ ‫َأ ْط َو ُل م‬
...‫ن‬
en uzun …den daha uzun uzun
‫أ ْف َق ُر‬ ِ
ْ ‫أ ْف َق ُر م‬
...‫ن‬
YA ٌ ‫َف‬
‫قري‬
en fakir …den daha fakir fakir
‫َأ ْقوى‬ ِ ‫َق ِو ٌّي‬

ْ ‫َأ ْقوى م‬
...‫ن‬
en güçlü …den daha güçlü güçlü
ِ ِ ِ
Şehir köyden daha büyüktür. ‫ن ال َق ْر َية‬ َُ‫ا َملدينَ ُة َأك ر‬
ْ ‫ْب م‬
ِ ِ
ْ ‫أنا َأ‬
Ben senden daha uzunum. ‫ط َو ُل منْك‬
T
ِ ِ
َُ‫الف ْتنَ ُة َأك ر‬
ِ ‫ْب م ْن ال َقت‬
Fitne öldürmekten daha büyüktür. ‫ْل‬
RA
ِ
MU
Başınız sağ olsun. ‫البق َّية يف حياتك‬
Sizler sağ olun. ‫حياتُك الباقية‬

ِ
َ ‫َأ ْشع ْل النُّور لو َس َم ْح‬
Işığı aç lütfen. ‫ت‬
ِ
َ ‫َأ ْطف ْئ النُّور لو َس َم ْح‬
Işığı kapat lütfen. ‫ت‬
55
ARAPÇA - II
3. Mezid fiillerle ilgili aşağıda verilenlerden

AÇIKLAMALI SORULAR hangisi yanlıştır?
A) Asil harflarine harf eklenmiş fiilerdir.

‫ب ال ُّل َغ َة الت ُّْركِ ّي َة‬ ِ
َ ‫الم َع ِّل َم ُة األجان‬
ُ ‫ت‬ ْ ‫ َع َّل َم‬cümle-
RI
1. B) Sulâsî fiile 1, 2 veya 3 harf eklenerek
sinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden han- elde edilirler.
gisidir?
C) Mastarları ayrı kalıptan gelir.
LA
A) Öğretmen yabancılara Türkçe öğretti. D) Sülasilere bir harf eklenerek elde edilen
B) Yabancılar Türkçeyi öğretmenden öğ- üç kalıbı vardır.
rendi. E) Mezitlerin mastarlarının anlamı birdir .
C) Türkçe için yabancılar öğretmen tuttu.
YIN
D) Yabancılara Türkçe öğretmek gereklidir. AÇIKLAMA
E) Öğretmen yabancılarla Türkçe konuştu. A,B,C ve D seçeneklerinde verilen bilgiler doğru-
AÇIKLAMA dur. Mezitlerin mastarlarının anlamı farklıdır.
‫ َع َّل َم‬fiili (‫ ) ّف َّع َل‬kalıbındandır. Fiilin geçişliliğini sağ- YANIT: E
lar. Öğretti anlamındadır.
YA
YANIT: A
T
2. Aşağıdakilerden hangisi sülasi mücerred

4. ‘’Çayı şekersiz içerim.’’cümlesinin Arapça
bir fiil değildir?
karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
RA
A) ‫َ و َص َل‬
A)
ِ ِ‫الشاي ب‬
‫دون ُسك ٍَّر‬ َ َّ ‫أشرْ َ ُب‬
B) ‫َباع‬ ِ
B) ‫اي بِدون ُسك ٍَّر‬ َّ ‫ال أشرْ َ ُب‬
َ ‫الش‬
C) ‫َم َّر‬ ِ
C) ‫اي بِدون ُسك ٍَّر‬ َّ ‫شرَ ِ ْب ُت‬
َ ‫الش‬
MU
D) ‫رح‬ َ ‫َج‬ ِ
D) ‫اي بِدون ُسك ٍَّر‬ َّ ‫ما شرَ ِ ْب ُت‬
َ ‫الش‬
E) ‫احض‬ ْ ِ
E) ‫اي بِدون ُسك ٍَّر‬ ِ ْ‫ت ر‬
َّ ‫َش ُب‬
َ ‫الش‬
AÇIKLAMA
Seçenekler incelendiğinde E seçeneğinin ‫ َا ْف َع َل‬ka-
lıbında gelen sülasi mezid olduğu görülür. AÇIKLAMA
YANIT: E ...siz,sız ...‫ بدون‬anlamına gelir. Cümlede geniş
zaman kullanıldığına dikkat edelim.
YANIT: A
56
5. ‫ض َر‬
َ ‫ َح‬fiilinin ‫ َف َّع َل‬kalıbından mastarı aşağı- 8. ‫الرسا َل َة‬
ِّ ‫الر ُجل‬
َّ ‫ف‬ ُ ‫َأ ْر َس َل‬
ُ ‫الم َو َّظ‬ Cümlesinin
dakilerden hangisidir? i’rabı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yan-
lıştır?
A) ‫إح َض ٌار‬ ْ
‫ َأ ْر َس َل‬Mâzî fiil (mezîd, ‫ َأ ْف َع َل‬kalıbından)
RI
B) ‫حضرْ َ ا ٌء‬ َ A)
C) ‫ري‬
ِ َ‫ح‬ B) ‫ف‬ُ ‫ ا ُمل َو َّظ‬Fâil, merfû, ref alâmeti sondaki
ٌ ‫ْتض‬
ْ ‫َأ‬
damme.
D) ٌ َ‫حضر‬
LA
E) ‫اض‬
ِ‫ر‬ C) ‫الر ُج َل‬
َّ Mefûl, mansûb, nasb alâmeti son-
ٌ ‫َح‬ daki fetha.
D) ‫الرسا َل َة‬
ِّ Mefûl, mansûb, nasb alâmeti
AÇIKLAMA
sondaki fetha.
‫َف َّع َل‬ ‫ َت ْف ِعيل‬dır. Dolayısıyla fiili-
YIN
ِ
kalıbının mastarı
E) ‫الر ُجل‬
َّ Fâil, merfû, ref alâmeti sondaki
ٌ ‫ حَ ْتض‬olarak mastar olur.
mizde ‫ري‬
damme.
YANIT: C
ِ ‫ا ْلمدَ رس ال ُطلاَّ ب‬---- verilen cüm-
‫الق َراء َة‬
6. ُ ِّ ُ
le ‘’öğretmen öğrencilere okumayı öğretti.’’
AÇIKLAMA
Onlamında olması için boşluğa aşağıdaki-
lerden hangisi gelmelidir?
YA ‫ َأ ْف َع َل‬kalıbı müteaddi bir fiile tekraradan müteadi-
lik kazandırır. Dolayısıyla bu cümlemiz iki meful al-
A) ‫ع َّلم‬
َ mıştır.
B) ‫مت‬ ْ ‫َع َّل‬ YANIT: E
C) ‫م‬
ِ
َ ‫ّعل‬
D) َ َ‫عالم‬َ
E) ‫ّت ْعليم‬
AÇIKLAMA 9. ‘’Köy şehirden daha güzeldir’’cümlesinin

T
‫ َع ِل َم‬bildi. ‫ َع َّل َم‬bildirdi, öğretti anlamına gelir. ‫ّف َّع َل‬ Arapça karşılığı aşağıdakilerden hangisi-
babı lazım fiili müteaddi yapmak içinde kullanılır. dir?
RA
YANIT: A
A) ‫س ُع ِم ْن ا َملدين َِة‬ َ ْ‫ال َق ْر َي ُة َأ ر‬
ِ ِ
7. ‘Müdür okulun ışıklarını yaktı.’’ Cümlesinin
B) ‫ن ا َملدينَة‬ ْ ‫ال َق ْر َي ُة َأ ْط َو ُل م‬
ِ
C) ‫ن ا َملدينَة‬
ِ
Arapça karşılığı aşağıdakilerden hangisi- ْ ‫أص َغ ُرم‬ ْ ‫ال َق ْر َي ُة‬
ِ ِ
dir? D) ‫ن ا َملدينَة‬ ْ ‫ال َق ْر َي ُة أجمَ ْ ُل م‬
MU
ِ
E) ‫ن ا َملدينَة‬
ِ
A) َ ‫َا ْش َع َل املدير ان‬
‫ْوار البيت‬ ْ ‫أحس ُن م‬ ْ ‫ال َق ْر َي ُة‬
َ ‫َا ْش َع َل املدير ان‬
B) ‫ْوار املدرسة‬ AÇIKLAMA
َ ‫َأ ْط َف َأ املدير ان‬

C) ‫ْوار املدرسة‬ İsmi tafdil kullanılan bir cümlenin tercümesi isten-
mektedir. Karşılaştırmalarda ... ‫ أ ْف َع ُل من‬kullanı-
َ ‫َم َّز َق املدير ان‬
D) ‫ْوار املدرسة‬
ِ lır.
َ ‫ُي ْطف ُئ املدير ان‬
E) ‫ْوار البيت‬
YANIT: D
AÇIKLAMA
‫ َأ ْش ِع ْل النُّور‬ışığı aç anlamıda kullanılır. Seçenek-
ler incelendiğinde B nin doğru olduğunu görürüz.
YANIT: B
57
ARAPÇA - II
10. ‫ جا َد َل‬fiilinin kökü aşağıdakilerden hangi- 13. -‫الرياضة‬

ِّ -‫الصباح‬ ِ ‫ُي‬
َّ - ‫ ال ُّطالب‬-‫ في‬- ‫مار ُسون‬
sidir? kelimelerinden anlamlı bir cümle oluşturul-
mak istense aşağıdakilerden hangisi doğru
A) ‫دول‬
َ ‫َج‬ olur?
RI
B) ‫َجندل‬
A) ‫الصباح‬
َّ ‫امر ُسون يف‬ ِ ‫الرياضة ُي‬ ِّ ‫ال ُّطالب‬
C) ‫جدل‬
B) ‫الصباح‬ َّ ‫الرياضة يف‬ ِ
ِّ ‫ال ُّطالب ُيامر ُسون‬
D) ‫جدَّ ُل‬
َ ِ
LA
C) ‫طالب‬ ُّ ‫الرياضة ُيامر ُسون ال‬ِّ ‫الصباح‬َّ ‫يف‬
E) ‫ج ْيدل‬ َ
D) ‫الصباح‬
َّ ‫الرياضة يف‬ ِّ ‫امر ُسون ال ُّطالب‬ ِ ‫ُي‬
AÇIKLAMA
ِ ‫ َف‬kalıbındandır. Faul fiil aynul fiil ara- E) ‫الرياضة‬ ِ ‫الصباح ُي‬
ِّ ‫امر ُسون ال ُّطالب‬ َّ ‫يف‬
‫ جا َد َل‬fiili ‫اع ٌل‬
sına zaid bir elif gelmiştir. Elifi hazfettiğimizde fiilin AÇIKLAMA
YIN
mücerred hali ortaya çıkar. Fiil çoğul formatında geldiği için isimden sonra
YANIT: C gelmelidir.
YANIT: B
11. Aşağıdaki fiillerden hangisi müşareket 14. ‫َحرك َة‬
ِّ ‫المت‬
ُ ‫الرسو َم‬ َ ‫األطفال يتُابِ ُع‬
ُّ ‫ون‬ ُ cümle-
bildirir? YA sinin i’rabı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) ‫َس َّل َم‬
B) ‫َقات ََل‬
C) َ‫جد‬ َ ‫ْأو‬ A) ُ
‫األطفال‬ mübteda merfu. Ref alameti
zamme
D) ‫ح‬ ُ ‫ُي َف ِّر‬
‫ون‬َ ‫ يتُابِ ُع‬müzari fiil. ‫ إِ ْف َعال‬kalıbındandır.
َ َ‫َأك ر‬
B)
E) ‫ْب‬
Faili ‫ و‬dır.
C) ‫الرسو َم‬ ُّ mefuldur. Mansubtur.
AÇIKLAMA D) ‫َحرك َة‬ِّ ‫ ا ُملت‬sıfattır ve mansubtur.
‫ فاعل‬kalıbı müşareket bildiren kalıptır. Seçenek-
T
E) İsim cümlesinin haberi fiil cümlesi olarak

lerde sadece ‫( َقات ََل‬savaştılar) fiili bu kalıba uyar. gelmiştir.
RA
YANIT: B AÇIKLAMA
َ ‫ يتُابِ ُع‬fiili ‫ فاعل‬den ‫ مفاعلة‬kalıbındandır.
‫ون‬
12. ‘’Kapıyı açtığımızda bir araç sesi duyduk’’
cümlesinin Arapça karşılığı aşağıdakilerden
YANIT: B
ُ ‫ َأ ْر َس َل‬cümlesinde
ُ ‫الم َو َّظ‬
hangisidir?
15. ‫الرسا َل َة‬
ِّ ‫الر ُج َل‬
َّ ‫ف‬
‫اب ِس َم ْعنا َص ْوت َس َّي َار ٍة‬
MU
A) َ ‫لمََّا َغ َلقنا ال َب‬ kaç tane meful vardır?

ِ ِ
B) ‫ط‬ ٍّ ‫اب س َم ْعنا َص ْوت ق‬ َ ‫لمََّا َفت َْحنَا ال َب‬ A) 1
ِ ِ
C) ‫ط‬ ٍّ ‫اب س َم ْعنا َص ْوت ق‬ َ ‫لمََّا َغ َلقنا ال َب‬ B) 2
ٍ ِ
D) ‫ارة‬ َ ‫اب س َم ْعنا َص ْوت َس َّي‬ َ ‫لمََّا َفت َْحنَا ال َب‬ C) 3
ٍ ِ
E) ‫اب‬ َ ‫س َم ْعنا َص ْوت َس َّي َارة بعد َفت َْحنَا ال َب‬ D) 4
AÇIKLAMA E) 5
iki cümleyi bir birine bağlamak için ‫( لمََّا‬...dığı,diği) AÇIKLAMA
kullanırız. Cümlenin tercimelerinde birde verilen
َّ ve ‫الرسا َل َة‬
‫الر ُج َل‬ ِّ kelimeleri mefuldur.
kelimenin anlamlarına ve zamanına dikkat etme-
YANIT: B
miz lazım.
YANIT: D
58
9
ÜNİTE
Arapçada Sulâsî Mezîd Fiiller-II

1

sülasi fiillere
dikkat
iki edilmesi
ve üç harf
gereken
eklenerek
ko- Önceki
Önceki Sınavlarda
Sınavlarda Çıkan
Çıkan Soru Adedi
yapabileceğimiz yeni fiillerin yanında günlük kullandığımız bazı kalıp
ifadeleri öğreneceğiz. Ara Sınav Dönem Sonu
5
5 2
2
8. Bölümde Arapçada üç harften oluşan (sulâsî) fiillere bir, iki ya da üç harf eklenerek elde edilen
fiillere “sulâsî mezîd fiiller” adı verildiğinden bahsetmiş ve sulâsî fiile bir harf eklenerek elde edilen mezîd
fiil kalıplarını öğrenmiştik.
Sulâsî fiillere iki harf eklenerek elde edilen 5 fiil kalıbı bulunmaktadır. Bunlar: ،‫ َت َف َّع َل‬،‫ تَفا َع َل‬،‫اِ ْف َع َّل‬
‫ اِ ْف َت َع َل‬،‫ اِ ْن َف َع َل‬kalıplarıdır. Sulâsî fiiller bu kalıplara girdiklerinde yeni anlamlar kazanırlar.
ٌ ِ‫اِ ْفت‬
‫عال‬ ‫اِ ْفت َِع ْل‬ ‫َي ْفت َِع ُل‬ ‫اِ ْف َت َع َل‬
ٌ ‫اِن ِْف‬
‫عال‬ ‫اِ ْن َف ِع ْل‬ ‫َينْ َف ِع ُل‬ ‫اِ ْن َف َع َل‬
‫َت َف ُّع ٌل‬ ‫َت َف َّع ْل‬ ‫َي َت َف َّع ُل‬ ‫َت َف َّع َل‬
‫َت َفا ُع ٌل‬ ‫َت َفا َع ْل‬ ‫َيتَفا َع ُل‬ ‫َت َفا َع َل‬
ٌ ‫اِ ْف ِع‬
‫الل‬ ‫اِ ْف َع َّل‬ ‫َي ْف َع ُّل‬ ‫اِ ْف َع َّل‬
Not: sulâsî fiile iki harf eklenerek elde edilen fiillerin muzârilerinde muzâraat harfi hep fetha ile ha-
rekelenir.
59
ARAPÇA - II
‫عال) اِ ْف َت َع َل‬
ٌ ‫ )اِ ْف ِت‬kalıbı:
Bu kalıp genellikle sulâsi fiillerin dönüşlülüğünde kullanılır. Bu kalıba uyarlanan bir sulâsî fiil, her
RI
zaman dönüşlülük ifade etmez, yeni anlamlar da kazanabilir:
toplandı ‫ع‬
ِ
َ ‫ ← ا ْجت ََم‬topladı ‫َ َع‬ َ‫جم‬
LA
ِ
َ ‫ ← ا ْف َتت‬açtı ‫َفت ََح‬
açılış yaptı ‫َح‬
ِ
katıldı ‫ك‬ َ َ‫ ← ا ْش ر‬ortak oldu ‫ِ َك‬
َ ‫ت‬ َ‫شر‬
ِ
YIN
kazandı ‫َسب‬
َ ‫ ← ك‬kazandı ‫اك ْتت ََسب‬
temas kurdu ‫َّص َل‬
ِ
َ ‫ ← ْإوت ََص َل← ات‬ulaştı ‫َو َص َل‬
ِ ِ
َ َّ‫ ← ا ْو حَتَدَ ←ا ح‬bir oldu ‫َو َحد‬
birleşti ‫تد‬ YA
Not: Misâl-i vâvî fiiller bu kalıba girdiğinde ses uyumu gereği baştaki vâv harfi te’ye dönüşür.
‫عال) اِنْ َف َع َل‬

ٌ ‫ )اِنْ ِف‬kalıbı:
T
Bu kalıp genellikle geçişli bir fiili geçişsiz yapmak için kullanılır. Dönüşlülük ifade ettiği durumlar da
RA
vardır. Anlam yönünden edilgen yapı ile çoğu zaman aynı olsa da fiil edilgen değildir.
ِ
kırıldı ‫ ← ا ْنكَس‬kırdı ‫كَس‬
ِ
َ ‫ ← ا ْن َف‬patlattı ‫َف َجر‬
patladı ‫جر‬
MU
ِ
sürüklendi ‫ ← ا ْن َقا َد‬sürdü ‫َقا َد‬
60
‫ )تَ َف َّع َل) تَ َف َّع َل‬kalıbı:
Bu kalıp, genellikle ( ‫ ) َف َّع َل‬kalıbından bir derece dönüşlülüğü sağlar. Örneğin ( ‫ع‬
َ ‫“ ) َش َّج‬birine cesaret
‫“ ) ت ََش َّج َع‬cesaretlenmek” anlamındadır. Ya da ( ‫) َع َّل َم‬
RI
vermek, birini teşvik etmek, yüreklendirmek”; (
“öğretmek” anlamında iken ‫ َت َع َّل َم‬öğrenmek anlamındadır.

ِ
LA
َ ‫ ← َت َع َّل‬bildi ‫َعل َم‬
öğrendi ‫م‬
dağıldı ‫ ← َت َف َّرق‬böldü ‫َف َرق‬
‫ َت َف َّع َل‬kalıbındaki biçimi genellikle ( ‫ ) َم َع‬harf-i ceri ile birlikte kullanılır.
YIN
YA
‫ )تَفَا ُعل) تَفَا َع َل‬kalıbı:
Bu kalıba giren bir sulâsî fiil, genellikle işdeşlik ifade eder. Bu kalıp ayrıca bazı sulâsî fiillere, … gibi
olmak, …gibi davranmak anlamlarını da kazandırır.

T
tanıştı ‫َعارف‬
َ ‫ ← ت‬bildi ‫َع َرف‬
ele aldı ‫َاو َل‬
َ ‫ ← َتن‬elde etti ‫ن ََال‬
RA
unutmuş göründü ‫َاسى‬

َ ‫ ← َتن‬unuttu ‫نَس‬
ِ ِ ِ
)‫ ا ْف َع َّل (ا ْفعالل‬kalıbı:
MU
Renk ve kusur durumu bildiren fiiller bu kalıpta kullanılırlar. Renk bildiren fiillere örnek olarak ‫اِحمَ ْ َّر‬
ِ
“kızardı”, ‫“ ا ْس َو َّد‬karardı”, ‫ص َف َّر‬
ِ ِ
ْ ‫“ ا‬sarardı”, ‫“ ا ْب َي َّض‬ağardı” verilebilir.
kızardı ‫َ َّر‬ ْ‫ ← أِحم‬kırmızı ‫أحمْ َ ٌر‬
ağardı ‫إبيض‬
َّ ← beyaz ‫أبيض‬
61
ARAPÇA - II
Sulâsî Fiile Üç Harf Ekleyerek Elde Edilen Mezîd Fiil Kalıpları
Sulâsî fiile üç harf ekleyerek elde edilen mezîd fiil kalıpları dört tane olmakla birlikte bunlar arasında
RI
yaygın olarak kullanılan sadece bir kalıptır. Bu derste yaygın olarak kullanılan bu bir kalıp üzerinde
duracağız.
LA
YIN
‫ْعال) اِ ْس َت ْف َع َل‬
ٌ ‫ )اِ ْس ِتف‬kalıbı:
Sulâsî fiilin anlamına genellikle “istemek”, “dilemek” gibi anlamlar katmak için kullanılmaktadır.
YA
ٌ ‫اِ ْستِ ْف‬

‫عال‬ ‫اِ ْس َت ْف ِع ْل‬ ‫َي ْس َت ْف ِع ُل‬ ‫اِ ْس َت ْف َع َل‬
ِ ِ
izin istedi ‫ ← ا ْست َْأ َذن‬izin verdi ‫َأذن‬
ِ
dimdik oldu ‫ ← استقام‬kalktı ‫َقا َم‬
ِ
ِ ‫ا ْس َت ْق َب َلتْني ا ْبنَتي يف ا َمل‬
Havaalanında beni kızım karşıladı. ‫طار‬
ِ
T
RA
MU
ْ ‫َطيع‬
…ebilmek, …abilmek ‫أن‬
ِ
ُ ‫ َیست‬- ‫َطاع‬
َ ‫ا ْست‬...
َ ‫أن َأ ْع ِز‬
Ben gitar çalabiliyorum. ‫ف الكيتار‬ ُ ‫َأنا َأ ْست‬
ْ ‫َطيع‬
62
3. ‫َجاه ُل‬
َ ‫ يت‬fiilinin sülasi kökü aşağıdakilerden
AÇIKLAMALI SORULAR hangisidir?
A) ‫تجاهل‬
َ ‫ ما ِهوايت‬soru-
RI
1. Aşağıdakilerden hangisi ‫ُك ؟‬ B) ‫جهل‬
suna anlamlı bir cevap olamaz?
C) ‫جاهل‬
A) ‫اجة‬
َ ‫رُکوب الدَّ َّر‬
ُ
LA
D) ‫يتجهل‬
B) ‫الر ْسم‬
َّ
E) ‫جاه‬
C) ُ ‫أ ْل‬
‫عاب احلاسوب‬
AÇIKLAMA
‫ك َُرة ال َقدم‬
YIN
D)
‫َجاه ُل‬
َ ‫ يت‬fiili müzaridir. ‫ تفاعل‬babındandır. ‫ت‬ve ‫ا‬
E) ‫مشمس‬ atarsak ‫ جهل‬kalır.
YANIT: B
AÇIKLAMA
Verilenlerden A,B,C ve D hobidirler. E seçeneği YA
ise (güneşli) hobi değildir.
YANIT: E
ِ ْ ‫ ُأ‬boşluğa aşa-
4. ‫اخي احمد‬----‫ختي ليلي أكبر‬
2. ‫ الن َْوم‬- ‫ ُم َبكِّر ًا‬- ‫البنات‬
ُ ْ ‫ ا ْس َت ْي َق َظ‬Ka-
- ‫ من‬- ‫ت‬
T
rışık olarak verilen kelimelerden anlamlı ğıdaki harfi cerlerden hangisi gelmelidir?
cümle oluşturursak aşağıdakilerden hangi-
A) ‫عن‬
RA
si doğru olur?
B) ‫يف‬
A) ‫ن النوم ُم َبكِّر ًا‬
ِ ُ ‫اِ ْس َت ْي َق َظ ْت‬
ْ ‫البنات م‬ C) ‫اىل‬
B) ‫ن النوم ُم َبكِّر ًا‬
ِ ِ ُ ِ
ْ ‫البنات ا ْس َت ْي َق َظ ْت م‬ D) ‫ب‬
MU
C) ‫ت ُم َبكِّر ًا‬ ْ ‫البنات اِ ْس َت ْي َق َظ‬

ُ ‫ِم ْن النوم‬ E) ‫من‬
ِ
D) ‫البنات‬
ُ ‫ُم َبكِّر ًا اِ ْس َت ْي َق َظ ْت النوم ِم ْن‬ AÇIKLAMA
ِ
E) ‫البنات النوم ُم َبكِّر ًا‬ ُ ‫اِ ْس َت ْي َق َظ ْت ِم ْن‬ Karşılaştırmada ismi tafdil ile beraber ‫ من‬harfi ce-
ri kullanılır.
YANIT: E
AÇIKLAMA
Fiil müfret ve isim cemi olduğundan dolayı fiilin
başta gelmesi gerekir.
YANIT: A
63
ARAPÇA - II
5. ‘’Sensiz yaşayamam.’’ Cümlesinin Arapça 7. ‫ط‬

ِ
َ ‫ ا ْس َتنْ َب‬fiili ile ilgili aşağıda verilenlerden
karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? hangisi yanlıştır?
A) ‫أعيش بِدونك‬
َ ‫أن‬ْ ‫أستطيع‬ A) ‫ اِ ْس َت ْف َع َل‬kalıbındandır.
RI
B) ‫أعيش بِدونك‬
َ ‫أن‬ْ ‫ال أستطيع‬ B) Sülasiye üç harf ilavesi ile mezidtir.
C) ‫أعيش بِدونك‬
َ ‫انا‬ َ ‫ َتنْ َب‬dır.
C) Kökü ‫ط‬
LA
D) Çıkarmak anlamındadır.
D) ‫أعيش بِدونك ولكن يف حزن‬
َ
E) Sülasi mezid südasi fiildir.
E) ‫العيش بدونك كدخويل اجلنة‬ AÇIKLAMA
‫ اِ ْس َتنْ َب َط‬fiili ‫ استـ‬ile oluşmuş südasi mezid fiildir. Kö-

AÇIKLAMA
YIN
ْ ‫أستطيع‬
‫أن‬ .... e bilmek anlamına gelir. Cümle de kü ‫ نبط‬dır.
olumsuzluk olduğu için ‫ ال‬ile başlanması gerekir. YANIT: C
YANIT: B
YA
6. ‫ج ِه َل‬
َ fiilinin ‫ َت َفا َع َل‬kalıbında emri hazırı aşa- 8. Aşağıdakilerden hangisi sülasi mezid hu-
ğıdakilerden hangisidir? masi kalıplardan biri değildir?
َ ‫جَ َت‬
‫اه َل‬
T
A) A) ‫َت َفا ُعل‬

B) ‫اه ُل‬
َ ‫َيت ََج‬ ‫َت َف ُّعل‬
RA
B)
C) َ ‫جَ َت‬
‫اه ْل‬ ٌ ‫اِن ِْف‬
C) ‫عال‬
D) ُ ‫جَ َت‬
‫اه ٌل‬ D) ٌ ِ‫اِ ْفت‬
‫عال‬
E) ‫جهل‬
ِّ ٌ ‫اِ ْف ِعن‬
E) ‫ْالل‬
MU
AÇIKLAMA
Emri hazır yapılırken müzari fiilin muhatab sigası AÇIKLAMA
alınarak yapılır ve bilinen kurallar uygulanır.
YANIT: C ٌ ‫ اِ ْف ِعن‬kalıbı sülasi mezid südasidir.
‫ْالل‬
YANIT: E
64
9. ‫ص َل‬
ِ ِ
ٌ ‫ ا ْفت‬kalıbına uygulandığında ِ ‫بالص‬ ِ
َ ‫ َو‬fiilinin ‫عال‬ 11. ‫ابون‬ َّ ‫ ا ْغت ََس َل‬cümlesinin Türkçe karşı-
mastarı aşağıdakilerden hangisi olur? lığı aşağıdakilerden hangisidir?
A) ‫اِ ْوت ََص َل‬ A) Sabunlu yıkama temizliktir.
RI
ِ ِ
B) ‫اتَّص ْل‬
B) Sabunla yıkadı
C) Sabun yıkama içindir.
ٌ ‫اِت‬
C) ‫ِّصال‬ D) Sabunla yıkandı.
ٌ ‫اِ ْنت‬
LA
D) ‫ِّصال‬ E) Sabunu yıkadı.
‫اِتِّصاالت‬
AÇIKLAMA
E)
AÇIKLAMA ‫ افتعل‬babı edilgenlik için genellikle kullanılır.
YIN
Misali vavi fiiller bu kalıba girdiğinde baştaki vav YANIT: D
harfi te harfine dönüşür.
YANIT: C
YA
ِ ِ
10. ‫م ال ّلغات‬
ِ ‫زير َم ْر َك َز َت ْعلي‬ َ ‫ ا ْف َتت ََح‬cümlesinde
ُ ‫الو‬ 12. ‫ اِ ْن َت َظ َر‬fiili hangi kalıptandır?
aşağıda verilen mezid kalıplarından hangisi-
ne uygun fiil/fiiller vardır?
A) ‫ ت ْفعيل‬/‫اِ ْفتعال‬ A) ‫اِ ْن َف َع َل‬

ِ
T
ِ
B) ‫ا ْفتعال‬ B) ‫ا ْف َت َع َل‬
‫ت ْفعيل‬ C) ‫َت َف َّع َل‬

RA
C)
ِ D) ‫ا ْف َع َّل‬
ِ
D) ‫ افعال‬/‫مفاعلة‬
E) ‫ تفاعل‬/‫استفعال‬ E) ‫ع َل‬ َ ‫تَفا‬

AÇIKLAMA
MU
‫اِ ْف َتت ََح‬ ِ ‫َت ْع ِلي ِم‬

AÇIKLAMA
fiili ‫ ا ْفتعال‬kalıbından/ mastarı ‫ت ْفعيل‬
kalıbından gelmiştir. ِ
Fâu’l-fiili ( ‫ )ت‬olan hiçbir fiil ( ‫ ) ا ْن َف َع َل‬kalıbında kul-
YANIT: A lanılmaz.
YANIT: B
65
ARAPÇA - II
ِ
13. ‫ك َّلمين ال َيابان َّية‬
َ ‫أن ت َت‬
ْ ‫ ت َْستَطيعين‬... boşluğa 15. ‫الموضوع‬
ْ ‫ هذا‬---- ‫أن‬ ْ ‫ َي ْستَطي ُعون‬boşluğa
aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? aşağıdakilerden hangisi gelemelidir?
A)
ِ
‫انت‬ A) ‫َي َت َع َّلم‬
RI
B) ‫انت‬
َ B) ‫َي َت َع َّلام‬
C) ‫انا‬ C) ‫تتعلمي‬
LA
D) ‫هو‬ D) ‫َي َت َع َّلموا‬
E) ‫هي‬ E) ‫َي َت َع َّلمون‬
YIN
AÇIKLAMA AÇIKLAMA
Cümleye dikkat edilirse muhataba sigasına göre
çekimlenmiş fiiller var.
fiil çoğul müzekker geldiği için ‫ أن‬den sonra da
müzekker çoğul fiil gelmelidir. ‫ أن‬nin nasb edatı
YANIT: A olduğunuda unutmayalım.
YANIT: D
YA
14. ‫ َم َث َل‬fiilinin ‫ َت َف َّع َل‬kalıbına göre emri hazırı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) ‫مَت َ ِّث ْل‬

B) ‫مَت َ َّث ْل‬
T
C) ‫مُت َ َّث ْل‬

D) ‫مَت َ َّث ُل‬
RA
E) ْ ْ ‫مَت‬
‫ثيل‬
AÇIKLAMA
MU
Emri hazırın müzari muhatab sigasından yapıldı-

ğını biliyoruz.
YANIT: B
66
10
ÜNİTE
Sulâsî Mucerred ve Sulâsî Mezîd

Fiillerde İsm-i Fâ‘il ve İsm-i Mef‘ûl

Ünitenin
sülasi ve dikkat
sülasi edilmesi
mezid fiillerden
gerekenism-iko- Önceki
Önceki Sınavlarda
Sınavlarda Çıkan
Çıkan Soru Adedi
fail ve ism-i mef’ulun yapılışı ile harf-i cerlerle kullanılan bazı fiilleri öğ-
reneceğiz. Ara Sınav Dönem Sonu
5
5 2
2
SULÂSÎ MUCERRED FİİLLERDEN İSM-İ FÂ‘İL VE İSM-İ MEF‘ÛL TÜRETMEK
Türkçede “etken ortaç” kavramı ile ifade ettiğimiz “ism-i fâ‘il” yapısı ve “edilgen ortaç” kavramı ile
karşıladığımız “ism-i mef‘ûl” yapısı hem sulâsî mucerred, hem de sulâsî mezîd fiillerden elde edilen
yapılardır. Sulâsî mucerred fiillerde fiili yapan, eylemi gerçekleştiren isim elde edilmek istendiğinde “fâ‘il”
ِ kalıbı; fiilin ifade ettiği işten etkilenen varlığı göstermede “mef‘ûl” ‫ مفعول‬kalıbı kullanılır.
‫فاع ٌل‬
İsm-i Fâ‘il: İsm-i fâ‘il (etken ortaç), fiilden türeyen ve işi yapanı gösteren kelimedir. Sulâsî mucerred
fiillerde, fiilin
ِ (fâ‘ilun) formuna uyarlanmasıyla elde edilir. Fiil, bu yapıya girince artık bir isme dö-
‫فاع ٌل‬
nüşmüş olur ve mastar köküne -en, -an, -ar, -er, -ci, -cı, -man, -men, -gin, -kin, -gün, -kün gibi ekler ilave
edilerek anlamlanan yeni bir kelime olur.

ِ ) kalıbına uyarlayacak olduğumuzda
‫( َع ِل َم‬bildi) fiilini ( ‫فاع ٌل‬
ِ‫لم‬
ٌ ‫( عا‬bilen, bilgin, âlim) sözcüğünü elde ederiz. İster geçişli, ister geçişsiz olsun bütün sulâsî fiiller bu
kalıba uyarlanabilir.
ِ ← hissetti ‫َشعر‬
‫شاع ٌر‬
hisseden, şâir ََ
ِ
ٌ ‫ ← فات‬açtı ‫َفت ََح‬
açan ‫ح‬
hükmeden ‫م‬
ِ
ٌ ‫ ← حاك‬hükmetti ‫َحك ََم‬
Bu yapının sonuna dişil te’si (tâu’l-marbûta) getirmek suretiyle sözcüğün dişil için kullanılan formu
ِ ِ ِ‫ عالم‬gibi
elde edilir. ‫شاع َر ٌة‬/ ‫حاك َم ٌة‬/‫َ ٌة‬
Orta harfi illetli olan (ecvef ) fiiller (

ِ ) kalıbına uyarlandıklarında kesra harekesi alacak olan
‫فاع ٌل‬
ِ َ ‫ َق‬gibi.
ortadaki illetli harf (aslı ister vâv ister ye olsun) hemzeye dönüşür. ‫ال قائ ٌل‬
67
ARAPÇA - II
ِ
Son harfi illetli olan (nâkıs veya lefîf ) fiiller ( ‫ ) فاع ٌل‬kalıbına uyarlandıklarında türeyen kelime belirsiz
kullanıldığında, merfû ve mecrûr durumda sondaki illetli harf düşer ve “aynu’l-fi‘l” çift kesra ile hareke-
lenir ‫ َر َمى ← را ٍم‬. Belirli olarak kullanıldığında veya mansûb durumda illetli harf ortaya çıkar ve aslı ister
RI
ِ ← ‫ َر َوى‬.
vâv isterse ye olsun, hep ye olarak görünür ‫الراوي‬
LA
İsm-i Mef‘ûl: İsm-i mef‘ûl (edilgen ortaç), fiilden türeyen ve fiilin ifade ettiği işten etkileneni gösteren
kelimedir. İsm-i mef‘ûl, sulâsî mucerred fiillerde fiilin, ٌ ‫( َم ْف‬mef‘ûlun) formuna uyarlanmasıyla elde
‫عول‬
edilir. İsm-i mef‘ûl formuna uyarlanabilen fiiller, sadece nesne alabilen, yani geçişli olan fiillerdir. Nesne
‫ َع ِل َم‬/ bilinen, ‫َم ْعلو ٌم‬
YIN
almayan fiillerin, ism-i mef‘ûl formunda türeyeni pek bulunmaz. Bildi
ٌ ‫ْ ُز‬
hüzünlenmiş ‫ون‬ َ‫ ← مح‬hüzün vermek ‫َح َز َن‬
hükmedilen ‫ْكُو ٌم‬ َ‫ ← مح‬hükmetti ‫َحك ََم‬ YA

SULÂSÎ MEZÎD FİİLLERDEN İSM-İ FÂ‘İL VE İSM-İ MEF‘ÛL TÜRETMEK
Mezîd fiillerde ism-i fâ‘il ve ism-i mef‘ûl yapıları, sulâsî mucerred fiillerden elde edilenlerden farklıdır.
Mezîd fiiller bir harf ziyadeli, iki harf ziyadeli ve üç harf ziyadeli olmak üzere çeşitlilik gösterdiklerinden
bunların tümü için tek bir kalıp yoktur. Bunun yerine bütün sulâsî mezid fiillerden şu yol izlenerek ismi
fâ‘il ve ism-i mef ‘ûl elde edilir:

T
َ ‫ي َع ِّل ُم → َع َّل‬
1. Önce fiilin muzârisi alınır: ‫م‬
RA
ُ ‫ُم َع ِّل‬
2. Muzâraat harfi atılıp yerine ötre ile harekeli bir mim harfi getirilir: ‫م‬
3. Sondan bir önceki harfin harekesi ism-i fâ‘ilde kesra; ism-i mef‘ûlde fetha yapılır.
MU
4. Fiilimiz artık isimleştiği için sonu tenvinlenir.
İsm-i mef‘ûl İsm-i fâ‘il Muzâri Mâzî
‫ُم ْر َس ٌل‬ ‫ُم ْر ِس ٌل‬ ‫ْير ِس ُل‬ ‫َأ ْر َس َل‬

ٌ‫شاهد‬
َ ‫ُم‬ ٌ‫ُمشاهد‬ ِ ‫ي‬
ُ‫شاهد‬ َ‫شاهد‬
َ
ُ
‫ُم ْس َت ْع َم ٌل‬ ‫ُم ْس َت ْع ِم ٌل‬ ِ
‫َي ْس َت ْعم ُل‬ ‫اِ ْس َت ْع َم َل‬
‫ُم َت َفك ٌَّر‬ ‫ُم َت َفك ٌِّر‬ ‫َي َت َفك َُّر‬ ‫َت َفك ََّر‬
68
ARAPÇADA HARF-İ CER İLE KULLANILAN BAZI FİLLER
...‫ اِ ْست ََم َع إىل‬-i dinlemek ‫ َأ ْست َِم ُع إىل املوسي َقى‬müzik dinlerim
RI
ِ
ِ ‫ استَم َع‬müzik dinlerim ‫َأستَم ُع للموسي َقى‬
-i dinlemek ...‫ل‬
ِ
َ ْ ْ
ِ ِ
-i etkilemek ... ‫ أ َّث َر ف‬-i etkilemek ... ‫أ َّث َر ف‬
LA
-i istemek ... ‫ب يف‬
ِ
َ ‫َرغ‬
َ ‫ا ْش‬
-i özlemek ... ‫تاق إىل‬
ِ
YIN
ْ ‫َب َح َث َع‬
-i aramak ... ‫ن‬
-i elde etmek, almak ... ‫ص َل عىل‬

َ ‫َح‬
ِ
ْ ‫َتك ََّو َن م‬
-den oluşmak ...‫ن‬
YA
-e önem vermek ....‫َم بـ‬
ِ
َّ ‫ا ْهت‬
Kahve içmek uykuyu etkiliyor mu? ‫ب ال َق ْه َوة عىل النَّوم؟‬
ِ
ُ ْ ُ‫هل َيؤ ُّثر شر‬
Hava kirliliği sağlığı olumsuz etkiliyor ‫الصحة َس ْلبِ ًّيا‬ ُ ‫َت َل ُّو‬
ِّ ‫ث الجَ ْ ِّو َيؤ ُّثر عىل‬
ُ ‫أنا ُم ْهت ٌَّم بِا َمل ْو‬
Ben konuyla ilgileniyorum ‫ضوع‬
Bu üniversite yirmi fakülteden oluşuyor ‫ن ُك ّل َّية‬

ٍ ِ
ِ ْ‫هذه اجلام َع ُة َت َتك ََّو ُن من ع ر‬ ِ
َ ‫شي‬
T
ِِ ِ
ْ ‫َح َص ْل ُت َعىل َشها َدة اجلامعة من‬
Ezher’den üniversite diploması aldım ‫األزهر‬
ِ
RA
ِ ‫َأ ْب َح ُث َع ْن َع َم ٍل ُمن‬
Uygun bir iş arıyorum ‫َاس‬
Babacığım seni çok özledim‫ريا يا َأب‬

ِ
َ ‫ا ْش َت ْق ُت‬ ِ
ً ‫إليك كَث‬
MU
ُ ‫أنا ال َأ ْر َغ‬
َّ ‫ب يف‬
Evlenmek istemiyorum ‫الزواج‬
ُ ‫ ُي ْع ِج‬-‫ب‬
Beğenmek, hoşuna gitmek, hoşlanmak ‫ب‬ َ ‫َأ ْع َج‬
ِ َ ‫اهلل ُي ْع‬
Kolay gelsin. ‫طيك العاف َية‬
َ ‫ب‬
Ben seni beğeniyorum ‫بك‬ ٌ ‫أنا ُم ْع َج‬
ِ
(Cevap olarak: Sağol. Teşekkürler. ‫ ُشكْر ًا‬،‫ )اهلل ُيعافيك‬Kolay gelsin. ‫طيك العاف َية‬
َ ‫اهلل ي ْع‬.
69
ARAPÇA - II
3. ‫ ك ََّس َر‬fiilinin İsm-i faili aiağıdakilerden han-

AÇIKLAMALI SORULAR gisidir?
A) ‫ك ََّس ٌار‬
RI
1. “Bu kitap benim hoşuma gidiyor.’’ cümle-
B) ‫َس‬ٌ َّ‫ُمك ر‬
sinin Arapça karşılığı aşağıdakilerden han-
C) ‫ري‬
ِ
gisdir? ٌ ‫ّمكَاس‬
LA
D) ‫َسر‬ ِّ ‫ُمك‬
E) ‫ير‬
ِ
A) ‫ي ْع ِج ُبني هذا الكتاب‬ ٌ ‫كّس‬
B) ‫هذا الكتاب مفيد‬
YIN
C) ‫َفوائد هذا الكتاب كثرية‬
D) ‫م هذا الكتاب‬ َ ‫َأ ْع َج‬
َ ‫ب ا ُمل َع ِّل‬ AÇIKLAMA
E) ‫الكتاب فوائده كثرية‬ Sülasi dışında kalan fiiler önce müzariye çevrildi-
YA ğini muzariyat harfinin yerine merfu mim getirildi-
ğini ve sondan önceki harfin harekesinin kesre ya-
AÇIKLAMA pıldığını işlemiştir-k.
YANIT: D
Hoşuna gitmek ‫ اعجب‬fiili ile yapılır. Zaman olarak
cümle kurulumuna dikkat etmemiz yeterlidir.
YANIT: A
2. َّ ‫المرك َِز‬
‫األول في الم ُباراة‬ ْ ‫َح َص َل ُم ْص َطفى على‬
cümlesinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden 4. َ‫جاهد‬
َ fiilinin İsm-i Mefulu aiağıdakilerden
T
hangisdir? hangisidir?
RA
A) ‫اهد‬َ َ ‫جُم‬
A) Oyuncu karşılaşmada birinciliği elde etti.
ِ
B) ‫ماهد‬ ُ‫ج‬
B) Mustafa karşılaşmada birinciliği elde etti. C) ‫َج َّهاد‬
C) Karşılaşmada Mustafa baya yoruldu. D) َ‫جَتَاهد‬
MU
D) Karşılaşmada Mustafa birincilik için uğ-

E) ‫ُمتَجاهد‬
raştı.
E) Birinciliği Mustafa kadar hakkeden yoktu.

AÇIKLAMA
3. Sorudaki açıklamalar bu sorumuz içinde geçer-

AÇIKLAMA
lidir. Fakat sondan bir önceki harfin harekesi ismi
‫ حصل عىل‬elde etmek anlamında kullanılır. Cüm- mefulde nasb edilir.
lede Mustafanın kazandığı yazılıyor. YANIT: A
YANIT: B
70
5. ‫ َمنْظور‬yapı olarak nasıl bir kelimedir? 7. ِ
‫السوق‬ ‫ الى‬---- ‫ُأ ِّمي و َأبي‬ cümlesindeki
boşluğa aşğıdaki ismi faillerden hangisi
A) Mastar
gelmelidir?
RI
B) İsm-i mef‘ûl
ِ ‫ر‬
‫اجعان‬
C) Sulâsî mucerred
A) َ
D) Mezîd fiil B) ‫َذاهبان‬
‫َذاهبي‬
LA
E) İsm-i fail C)
D) ‫َراج َعي‬
E) ‫َذاهنتان‬
AÇIKLAMA
YIN
Sülasi mezidlerin ism-i fail ve ism- mefulleri muza-
riyat harfi atılarak yapıldığını görmüştük. AÇIKLAMA
YANIT: B
Müzekker ve müennes beraber geldiğinde hitap
müzekker olarak yapılır. ‫ اىل‬harfi cerini de dikka-
YA te aldığımızda boşluğa gelecek olanın merrfu mü-
zekker tesniye olması gerekir.
YANIT: B
8. ‫ أ َّث َر‬fiiliyle aşağıdaki harf-i cerlerden hangisi

6. ‫هذه األغنية َدائِ ُما‬---- ‫َأ ْست َِم ُع‬ cümlesinde-
kullanılır?
ki boşluğa aşğıdaki harfi cerlerden hangisi
T
gelmelidir? A) ‫ف‬
‫يف‬ ‫إىل‬
RA
A) B)
ِ
C) ‫ل‬
B) ‫َع ْن‬
C) ‫بـ‬ D) ‫َع ْن‬
E) ‫ن‬
ِ
D) ‫مع‬ ْ ‫م‬
MU
E) ‫إىل‬
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA ‫ أ َّث َر‬fiiliyle ‫ عىل‬veya ‫ يف‬harfi cerleri kullanılır.

‫إست َِم َع‬
YANIT: A
ْ kelimesi ‫ اىل‬harfi ceri ile kullanılır.
YANIT: E
71
ARAPÇA - II
ِ ‫َاسب‬
‫ك‬ ِ َّ ‫َأ ْعت َِقد‬ ‫ َع َّل َم‬fiilinin ism-i mefulu aşağıdakilerden
9. ُ ‫المقاس ين‬
َ ‫أن هذا‬ cümlesinin 11.
Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? hangisidir?
A) Sanırım bu beden size uygundur. A) ‫معلوم‬
RI
B) Sanırım istediğiniz beden yoktur. B) ‫مع َّلم‬
C) İstediğiniz elbiseyi hemen getiriyorum.
C) ‫مع ِّلم‬
LA
D) Bu bedenlerin tümü size uyar.
D) ‫معلومات‬
E) Size uyan beden daha sonra gelecek.
E) ‫علاَّ م‬
YIN
AÇIKLAMA
AÇIKLAMA
َّ ‫ َأ ْعت َِقد‬sanırsam anlamındadır.
‫أن‬
Sülasi mezid filler muzariyat harfi yerine ‫ م‬konula-
YANIT: A
rak ve sondan bir önceki harf mansub yapılarak is-
YA mi meful türetilir.
YANIT: B
10. ‫ َعلِم‬fiilinin müennes ism-i faili aşağıdaki- 12. ‘’Allah uzun ömürler versin’’ deyiminin
lerden hangisidir? Arapça karşılığı aşağıdakilerden hangisi-
T
dir?
A) ‫عامل‬
ُ‫اك اهلل‬َ ‫َح َّي‬
RA
B) ‫علاَّ م‬
A)
C) ‫علاَّ مة‬ B) ‫ميك‬َ ‫ي‬ ْ َ‫اهللُ ح‬

D) ‫عاملة‬ C) ‫زاك اهللُ َخيرْ ًا‬َ ‫َج‬
‫علامء‬ D) ُ‫َح َف َظ َك اهلل‬
MU
E)
E) َ ‫َأ‬
‫طال اهللُ ُع ْم َرك‬
AÇIKLAMA
Verilen fiil sülasi olduğundan ‫ فاعل‬kalıbıyla ismi AÇIKLAMA
fail yapılır. Müennes olduğu için de sonuna ‫ ة‬ek- “Allah uzun ömürler versin” deyiminin Arapça kar-
lenir. şılığı َ ‫َأ‬

‫طال اهللُ ُع ْم َرك‬ dir.
YANIT: D YANIT: E
72
13. َ ِ‫تيب غ ُْر َفت‬
‫ك‬ ِ ‫َه ْل ت َْهت َُّم بِت َْر‬ cümlesinde kaç 15. Aşağıdaki kelimelerden hangisi yapı itiba-
tane mezid fiil vardır? rı ile farklıdır?
A) 1 A)
ِ
‫عامل‬
RI
B) 2
ِ
B) ‫طالب‬
C) 3 C) ‫شاعرة‬
LA
D) 4 D) ‫ُم َشكَّل‬
E) 5 ِ
E) ‫ُم ْهمل‬
AÇIKLAMA
ِ ‫ت‬
ُّ ‫ هَ ْتت‬ve ‫تيب‬
Cevap, ‫َم‬ ْ َ‫ بِ ر‬mezid fiillerdir.
YIN
YANIT: B AÇIKLAMA
‫ ُم َشكَّل‬ismi mefuldur. Diğerleri ismi faildir.

YANIT: D
YA
14. ‘’‫خدْ َمة؟‬
ِ ‫’’ أي‬
ُّ cümlesinin karşılığı aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Emredersiniz.
T
B) Buyurunuz.
C) Ne istersiniz?
RA
D) Tabiki buyrun.
E) Hoş geldiniz.
AÇIKLAMA
MU
Cevap, “ne arzu edersiniz? Anlamına gelir.

YANIT: C
73
ARAPÇA - II
YARARLANILAN KAYNAKLAR
Y Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Arapça-II ders kitabı.
74

Teste

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Teste

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ARAPÇA-II

Arapçada Muda‘‘af Fiiller Arapçada Mehmûz Fiiller

Arapçada Misâl Fiiller Arapçada Ecvef Fiiller

Arapçada Nâkıs Fiiller Kâne ve Grubu

İnne ve Grubu Arapçada Sulâsî

Arapçada Sulâsî Sulâsî Mucerred ve Sulâsî

Arapçada Muda‘‘af Fiiller

Öğretmen Diyor ki! ki !BuÜnitenin

Muda‘‘af Fiilin Mâzî Çekimi

Cem’i (Çoğul) Tesniye (İkil) Müfred (Tekil)

‫َمدّ وا‬ ‫َمدّ ا‬ َّ‫َمد‬ Gâib

‫َمدَ ْد َن‬ ‫َمدَّ تا‬ ‫َمدَّ ت‬ Gâibe

‫َمدَ ْد ُت َّن‬ ‫َمدَ ْدمتُا‬ ِ ‫مدَ د‬

‫َمدَ ْدنا‬ ‫َمدَ ْدنا‬ ‫َمدَ ْدت‬ Mutekellim

Muda‘‘af Fiilin Muzâri Çekimi

Cem’i (Çoğul) Tesniye (İkil) Müfred (Tekil)

‫ َي ْمدُ ْد َن‬/ ‫َي ُمدْ َن‬ ‫ان‬ِ ّ‫تد‬ ُّ‫تمَُد‬

‫ مَتْدُ ْد َن‬/ ‫تمَُدْ َن‬ ِ‫تدّ ان‬ ‫تمَُدّ ي َن‬

ُّ‫ن َُمد‬ ُّ‫ن َُمد‬ ُّ‫َأ ُمد‬ Mutekellim

Muda‘‘af Fiilin Mâzî Olumsuz Çekimi

‫ما َمدّ وا‬ ‫ما َمدّ ا‬ َّ‫ما َمد‬ Gâib

‫ما َمدَ ْد َن‬ ‫ما َمدَّ تا‬ ‫ما َمدَّ ت‬ Gâibe

‫ما َمدَ ْد ُت َّن‬ ‫ما َمدَ ْدتُا‬ ِ ‫ما مدَ د‬

‫ َل ْم‬ile Muda‘‘af Fiilin Mâzî Olumsuz yapılması.

Cem’i (Çoğul) Tesniye (İkil) Müfred (Tekil)

َّ‫لمَ ْ ن َُمد‬ َّ‫لمَ ْ ن َُمد‬ َّ‫لمَ ْ َأ ُمد‬ Mutekellim

ُّ‫ال ن َُمد‬ ُّ‫ال ن َُمد‬ ُّ‫ال َأ ُمد‬ Mutekellim

‫ ُا ْمدُ ْد َن‬/ ‫ُمدْ َن‬ ‫ ُا ْمدُ َدا‬/ ‫ُمدّ ا‬

Muda‘‘af Fiilin Nehy-i Hâzır Çekimi (Olumsuz Emir)

Muda‘‘af Fiilin Emr-i Gâib Çekimi

Cem’i (Çoğul) Tesniye (İkil) Müfred (Tekil)

Muda‘‘af Fiilin Nehy-i Gâib Çekimi (Olumsuz Emir)

nü vb. Kutlmalar için kullanılan kalıp ifadelerden- A) ‫َي ُمدُّ ون‬

A) ‫مل َي ِف ّر ُوا من املدرسة‬

Nehyi hazırın 2. Şahıslara yönelik olumsuzluk ol-

duğunu derslerimizde işlemiştik.

C) Hoca hikayeyi güzel anlatıyor.

A) Aynül fiili illetli olan fiillerdir. D) Hocanın anlattığı kıssa güzeldi.

C) Yapısında iki illet harfi olan fiillerdir. AÇIKLAMA

E) Lamul fiili illetli olan fiillerdir. kıssa anlatıyor.’’

Muda’’af fiiller aynul fiili ve lamul fiili aynı harf oldu-

11. Aşağıdakilerden hangisi Müslümanlar 14. Aşağıdakilerden hangisi bayramlara özgü

A) ‫عيد الميالد‬ A) ‫مساء اخلري‬

YANIT: B sız olduğunu görürüz.

12. ‫ فِ ُّروا‬ifadesi için aşağıdakilerden hangisi YA

Arapçada Mehmûz Fiiller

Öğretmen Diyor ki! ki !BuÜnitenin

Mehmûzu’l-fâ’nın Mâzî Çekimi

‫َأ َك ُلوا‬ ‫َأكَل‬ ‫َأك ََل‬ Gaib

‫َأ َك ْل َن‬ ‫َأ َك َلتا‬ ‫َأ َك َل ْت‬ Gaibe

‫َأ َك َلت ُْم‬ ‫َأ َك َلتُام‬ ‫َأ َك ْل َت‬ Muhatab

‫َأ َك َل ُت َّن‬ ‫َأ َك َلتُام‬ ‫ت‬ِ ‫َأ َك َل‬ Muhataba

‫َأكَلنا‬ ‫َأكَلنا‬ ‫َأ َك َل ُت‬ Nefsi Mutekellim

Mehmûzu’l-fâ’nın Muzâri Çekimi

‫َي ْأ ُك ْل َن‬ ِ ‫ت َْأك‬

‫ت َْأ ُك ْل َن‬ ِ ‫ت َْأك‬

‫ن َْأك ُُل‬ ‫ن َْأك ُُل‬ ‫آك ُُل‬ Nefsi Mutekellim

Mehmûzu’l-ayn’ın Mazi Çekimi

Cem’i (Çoğul) Tesniye (İkil) Müfred (Tekil)

‫َس َأ ْل َن‬ ‫َس َأ َلتَا‬ ‫َس َأ َل ْت‬ Gaibe

‫َس َأ ْل ُت َّن‬ ‫َس َأ ْلتُم‬ ‫ت‬ِ ‫س َأ ْل‬

‫َس َأ ْلنَا‬ ‫َس َأ ْلنَا‬ ‫َس َأ ْل ُت‬ Nefsi Mutekellim

Mehmûzu’l-ayn’ın Muzâri Çekimi

‫َي ْس َأ ْل َن‬ ‫ِن‬ َ‫ت َْس َألا‬ ‫ت َْس َأ ُل‬ Gaibe