1017.

Na osnovu člana 74 Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata ("Službeni list CG",
br.51/08, 34/11, 35/13), Ministarstvo održivog razvoja i turizma donijelo je

PRAVILNIK
O NAČINU OBRAČUNA POVRŠINE I ZAPREMINE OBJEKATA

Predmet
Član 1
Ovim pravilnikom propisuje se način obračuna površine i zapremine objekata tokom
izrade tehničkedokumentacije za građenje objekatakao igeodetskih snimaka objekatakoji se
koriste u postupcima izdavanja građevinske i upotrebne dozvole u skladu sa Zakonom o
uređenju prostora i izgradnji objekata.

Površina i zapremina objekta

Član 2
U dijelu tehničke dokumentacije za građenje objekta (projekat arhitekture i projekat
unutrašnje arhitekture)površina i zapremina objektaiskazuju se pod naslovom: »Obračun
površina i zapremina«.

Obave zne površine i zapremina objekta

Član 3
Obavezne površine objekta koje se iskazuju u projektu arhitekture i projektu unutrašnje
arhitekture objekta su: građevinska bruto površina objekta (ukupno i po etažama), neto
površina objekta (ukupno, po etažama i po posebnim djelovima objekta).
U projektuiz stava 1 ovog člana, iskazuje se i zapremina objekta.

Značenje izraza
Član 4
Izrazi upotrijebljeni u ovom pravilniku imaju sljedeća značenja:
- objekat je prostorna, funkcionalna, konstruktivna i arhitektonska cjelina (zgrade svih
vrsta);
- posebni dio objekta je dio objekta na jednoj ili više etaža koji čini funkcionalnu cjelinu
(stan, poslovni prostor, podrum, potkrovlje,garaža u sklopu objekta, odnosno garažno mjesto);
- etaža je prostor između dvije uzastopne gornje površine poda ili između gornje površine
poda i krova i mogu biti potpuno ili djelimično ispod ili iznad terena, a projektovane i
izgrađene su kao zatvoreni ili otvoreni prostori;
- potkrovlje je dio krovnog prostora koji se koristi u skladu sa odgovarajućom namjenom
i funkcijom objekta.

Građevinska bruto površina objekta

Član 5
U građevinsku bruto površinu objekta obračunavaju se površine svih etaža objekta, koje
obuhvataju bruto površine podova i nekorisne površine etaža, obračunate u skladu sa
crnogorskim standardom MEST EN 15221-6.
 Neto površina objekta
Član 6
U neto površinu objekta obračunavaju se neto površine prostorija svih etaža objekta,
obračunate u skladu sa crnogorskim standardom MEST EN 15221-6.

Način obračuna površina objekta

Član 7
Način obračuna površina objekta(površina etaže, nekorisna površina etaže, bruto
površina poda, površina pod spoljašnjom konstrukcijom, unutrašnja površina poda,površina
pod unutrašnjom konstrukcijom,neto površina poda, površina pod pregrad nim zidovima, neto
površina prostorija, površina tehničkih prostorija, površina za komunikaciju, površina
sanitarnih prostorija, površina primarne namjene) vrši se u skladu sa crnogorskim standardom
MEST EN 15221-6.
Površine iz stava 1 ovog člana definisane su crnogorskim standardom MEST EN 15221-
6.

Površina objekta sa ograničenim pristupom

Član 8
Površina objekta sa ograničenim pristupom je dio površine objekta, čija čista visina ne
prelazi 1,5 m.
U neto površinu prostorija ne uračunavaju se površine dijela etaže čiste visine manje od
1,5 m.

Obračun zapre mine objekata

Član 9
Obračun zapremine objekata vrši se u skladu sa crnogorskim standardom MEST EN
15221-6.
Član 10
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom listu
Crne Gore”.

Broj:05 – 320/7
Podgorica, 2.oktobra 2013.godine

Ministar,
Branimir Gvozde nović, s.r.
1
 Neovlašćeno umnožavanje i distribucija su strogo zabranjeni!!!

Autorska prava za crnogorske standarde i srodne dokumente pripadaju Institutu za

standardizaciju Crne Gore. Umnožavanje, u cjelini ili djelimično, kao i distribucija
crnogorskih standarda i srodnih dokumenata, dozvoljeni su samo uz saglasnost
Instituta za standardizaciju Crne Gore.

©ISME
Izdaje Institut za standardizaciju Crne Gore

INSTITUT ZA STANDARDIZACIJU CRNE GORE

VII Omladinske br 28
Tel: +382 20 227 108, Fax: +382 20 227 138
e-mail: isme@t-com.me, prodaja@isme.co.me
web:www.isme.me

2
3
 Engleska verzija

Upravljanje kapacitetima – Dio 6: Mjerenje površine i prostora u

upravljanju kapacitetima

Ovaj evropski standard usvojio je Evropski odbor za standardizaciju (CEN) 8. jula 2011. godine.
Članovi CEN-a obavezni su da se pridržavaju Unutrašnjih propisa CEN-a/CENELEC-a (Evropskog komiteta za
standardizaciju u oblasti elektrotehnike) kojima se utvrđuju uslovi za davanje statusa nacionalnog standarda ovom
evropskom standardu bez bilo kakvih izmjena. Ažurirane liste i bibliografske reference koje se tiču takvih
nacionalnih standarda mogu se dobiti podnošenjem zahtjeva Centru za upravljanje CEN-CENELEC-a ili bilo kojem
članu CEN-a.
Ovaj evropski standard postoji u tri službene verzije (na engleskom, francuskom i njemačkom jeziku). Verzija na
nekom od ostalih jezika nastala prevođenjem u okviru nadležnosti nekog člana CEN-a na njegov jezik, a o kojoj je
obaviješten Centar za upravljanje CEN-CENELEC-a, ima isti status kao službene verzije.
Članovi CEN-a su tijela nadležna za nacionalne standarde u Austriji, Belgiji, Bugarskoj, Hrvatskoj, Kipru, Republici
Češkoj, Danskoj, Estoniji, Finskoj, Francuskoj, Njemačkoj, Grčkoj, Mađarskoj, Islandu, Irskoj, Italiji, Letoniji, Litvaniji,
Luksemburgu, Malti, Holandiji, Norveškoj, Poljskoj, Portugaliji, Rumuniji, Slovačkoj, Sloveniji, Španiji, Švedskoj,
Švajcarskoj i Velikoj Britaniji.

_____________________________________________________________________________
©2011 CEN Sva prava korišdenja u bilo kojem obliku i na bilo koji način u Djel. Br. EN 15221-6:2011: E
svijetu zadržavaju nacionalni članovi CEN-a

4
Sadržaj Strana

Predgovor .......................................................................................................................................................................3

Jedinstveni uvod u Evropske standarde EN 15221-3, EN 15221-4, EN 15221-5 i EN 15221-6 ................................................4

Uvod u mjerenje površine i prostora u upravljanju kapacitetima ........................................................................................6
1 Predmet ..........................................................................................................................................................7
2 Normativne reference .....................................................................................................................................7
3 Izrazi i definicije ..............................................................................................................................................7
4 Metode i jedinice mjerenja .............................................................................................................................8
4.1 Jedinice ...........................................................................................................................................................8
4.2 Razdaljina .......................................................................................................................................................8
4.3 Površina ........................................................................................................................................................ 13
4.4 Zapremina..................................................................................................................................................... 13

5 Okvir za mjerenje površine i prostora objekata............................................................................................. 13

5.1 Opšte ............................................................................................................................................................ 13
5.2 Pov Neto površina poda (NFA ršina etaže (LA) .............................................................................................. 16
5.3 Nekorisna površina etaže (NLA) .................................................................................................................... 18
5.4 Bruto površina poda (GFA) ............................................................................................................................ 19
5.5 Površina pod spoljašnjom konstrukcijom (ECA) ............................................................................................ 21
5.6 Unutrašnja površina poda (IFA)..................................................................................................................... 22
5.7 Površina pod unutrašnjom konstrukcijom (ICA) ............................................................................................ 24
5.8 Neto površina poda (NFA) ............................................................................................................................. 25
5.9 Površina pod pregradnim zidovima (PWA) .................................................................................................... 25
5.10 Neto površina prostorija (NRA) ..................................................................................................................... 25
5.11 Površina tehničkih prostorija (TA) ................................................................................................................. 30
5.12 Površina za komunikaciju (CA) ...................................................................................................................... 32
5.13 Površina sanitarnih prostorija (AA) ............................................................................................................... 33
5.14 Površina primarne namjene (PA) .................................................................................................................. 34

6 Mjerenje površine i prostora izvan objekata ................................................................................................. 35

6.1 Dodatna terminologija .................................................................................................................................. 35
6.2 Klasifikacija ................................................................................................................................................... 37
Dodatak A (normativne prirode) Matrica površine .......................................................................................................... 39
Dodatak B (normativne prirode) Dodatne ilustracije ....................................................................................................... 41
B1 Dodatne ilustracije za centralne holove (atrijume) ....................................................................................... 41
B2 Dodatne ilustracije za pokrivene površine i nepokrivene površine ............................................................... 42
B3 Površina parkinga ......................................................................................................................................... 43
B4 Dodatne ilustracije za stepeništa i stepenišna okna ...................................................................................... 43
Dodatak B (normativne prirode) Dodatne ilustracije ....................................................................................................... 41
B1 Dodatne ilustracije za atrijume ..................................................................................................................... 41
B2 Dodatne ilustracije za pokrivene površine i nepokrivene površine ............................................................... 42
B3 Površina parkinga ......................................................................................................................................... 43
B4 Zidovi ............................................................................................................................................................ 44
Dodatak C (informativne prirode) Primjeri potkategorija površina tehničkih prostorija, površina za komunikaciju,
površina sanitarnih prostorija i površina primarne namjene ............................................................................................. 46
Bibliografija ..................................................................................................................................................................... 49

5
Predgovor
Ovaj dokument (EN 15522-6:2011) izradio je Tehnički odbor CEN/TC 348 „Facility
Management“ („Upravljanje kapacitetima“), čijim sekretarijatom upravlja Institut za
standardizaciju Holandije (NEN).

Ovaj evropski standard dobija status nacionalnog standarda, bilo putem objavljivanja identičnog
teksta ili njegovim donošenjem, najkasnije do aprila 2012. godine, a nacionalni standardi koji
drukčije propisuju prestaju da važe najkasnije do aprila 2012. godine.

Skreće se pažnja na mogućnost da pojedini elementi ovog dokumenta mogu podlijegati pravima
po osnovu patenata. CEN [i/ili CENELEC] nijesu odgovorni za identifikaciju takvih prava po
osnovu patenata.

Ovaj evropski standard je jedan iz serije EN 15221 „Facility Management“ („Upravljanje

kapacitetima“), koja se sastoji od sljedećih dijelova:

- Dio 1: Izrazi i definicije

- Dio 2: Uputstvo za ugovaranje usluga upravljanja kapacitetima

- Dio 3: Uputstvo za kvalitet u upravljanju kapacitetima

- Dio 4: Taksonomija, klasifikacija i strukture u upravljanju kapacitet

- Dio 5: Uputstvo za procese upravljanja kapacitetima

- Dio 6: Mjerenje površine i prostora u upravljanju kapacitetima

- Dio 7:Utvrđivanje referentnih vrijednosti za potrebe poređenja poslovnih rezultata

Shodno Internim propisima CEN/CENELEC-a, organizacije nadležne za nacionalne standarde

zemalja navedenih dalje u tekstu dužne su da primjenjuju ovaj evropski standard: Austrija,
Belgija, Bugarska, Hrvatska, Kipar, Republika Češka, Danska, Estonija, Finska, Francuska,
Njemačka, Grčka, MaĎarska, Island, Irska, Italija, Letonija, Litvanija, Luksemburg, Malta,
Holandija, Norveška, Poljska, Portugalija, Rumunija, Slovačka, Slovenija, Španija, Švedska,
Švajcarska i Velika Britanija.

6
Jedinstveni uvod u evropske standarde EN 15221-3,
EN 15221-4, EN 15221-5 i EN 15221-6

Godine 2002. pokrenuta je inicijativa za uspostavljanje evropskog standarda za potrebe utvrđivanja

referentnih vrijednosti namijenjenih poređenju u upravljanju kapacitetima. Ubrzo je prepoznato da se,
kako bi se taj cilj ostvario, moraju detaljno utvrditi i objaviti preliminarni standardi. Prvi rezultat tog
procesa bili su standardi EN 15221-1:2006 i EN 15221-2:2006. Na osnovu razgovora o utvrđivanju ta dva
standarda, odlučeno je da se utvrde četiri nova evropska standarda za kvalitet, taksonomiju, procese i
mjerenje.

Nakon realizacije tih šest standarda, bilo je mogude pristupiti utvrđivanju evropskog standarda za
utvrđivanje referentnih vrijednosti namijenjenih poređenju prEN 15221-7.

Utvrđeni su, usvojeni i usaglašeni standardi, EN 15221-3, EN 15221-4, EN 15221-5 i EN 15221-6 kao set
principa na kojima se temelji pristup upravljanju kapacitetima u odnosu na EN 15221-1, kako bi se
obezbijedila dosljednost. Oni su ugrađeni u osnovne principe sistema upravljanja zasnovanog na
procesima, na kojima se ovi standardi temelje.

Slijedi prikaz modela upravaljanja kapacitetima EN 15221-1.

Model EN 15221-1:2006

U osnovi ovih standarda su i široko prihvadeni principi upravljanja, naročito lanac vrijednosti (Porter, M
E, (1885), „Konkurentska prednost - ostvarivanje i očuvanje vrhunskih poslovnih rezultata“ (Competitive
Advantage: creating and sustaining superior performance), Free Press, New York) i kontrola kvaliteta
(Planiraj, uradi, provjeri, djeluj - PDCA (Plan, Do, Check, Act)). Deming, W E (1986), „Kako izadi iz krize“
(Out of the Crisis), MIT, Cambridge.

7
Upudivanje na ISO 10014:2006, Upravljanje kvalitetom – Uputstva za ostvarivanje finansijske i
ekonomske koristi (Quality Management – Guidelines for realizing financial and economic benefits).

8
Principi Demingovog ciklusa (PDCA) podupiru sve standarde ali se, u pogledu obima i dubine, u svakom
od njih različito primjenjuju. Zapravo, postoje različite vrste PDCA ciklusa, zavisno od perioda primjene
(npr. dugoročni, kratkoročni).
Ti standardi spadaju u porodicu standarda za sisteme upravljanja kvalitetom EN ISO 9000 i primjenjuju
konkretna uputstva na pojmove i korišdenje pristupa sistemima upravljanja zasnovanim na procesima u
domenu upravljanja kapacitetima.
Izraz „usluge za kapacitete (objekte)“ koristi se kao generički opis u standardima. Izraz „standardizovani
proizvodi za kapacitete (objekte)“ odnosi se na „standardizovane usluge za kapacitete (objekte)“
definisane i opisane u EN 15221-4, Upravljanje kapacitetima – Dio 4: Taksonomija, klasifikacija i
strukture u upravljanju kapacitetima.
Nadležni u zemljama mogu da odluče da izraz „proizvod“ zamijene izrazom „usluga“, kada smatraju da je
to bitno radi dobrog prihvatanja i korišdenja standarda u njihovoj zemlji.
Cilj svih standarda jeste da pruže uputstva organizacijama koje se bave upravljanjem kapacitetima u
pogledu razvoja i unapređivanja njihovih procesa u sklopu upravljanja kapaciteta kako bi se podržale
primarne djelatnosti. To de pomodi organizacionom razvoju, inovacijama i unapređivanju i stvoride
temelj za dalje stručno usavršavanje u upravljanju kapacitetima i njegovo napredovanje u Evropi. Stoga,
u standardima su, kao pomod organizacijama, dati generički primjeri.
Ovim standardima se polažu temelji za posao koji dodatno treba obaviti u razvoju upravljanja
kapacitetima, u pogledu npr. standarda za referentne vrijednosti prEN 15221-7.

9
Uvod u mjerenje površine i prostora u upravljanju kapacitetima

Kako bi se podržao dosljedan evropski pristup upravljanju kapacitetima, ovaj dokument pruža
konstruktivni okvir sa jasnim izrazima, definicijama i principima za mjerenje površina poda i prostora u
objektima, što ni iz daleka nije jedistveni jezik svih aktera u u cjelokupnoj građevinskoj djelatnosti.
Dokaz da postoji potreba za usklađenim evropskim pristupom „mjerenju površine i prostora“ leži u
činjenici da mnoge evropske zemlje koriste različita pravila i definicije za procjenjivanje podnih površina
objekata. Kao posljedica toga, podatke o prostornim mjerenjima iz različitih zemalja teško je tumačiti a
poređenja podataka de najvjerovatnije biti netačna. Upravo ta uporedivost podataka je osobito važna za
donosioce odluka najrazličitijih profila, kao što su planeri i arhitekte, ekonomisti i investitori, vlasnici i
zakupci, političari i administratori, itd.
Nedavno istraživanje Evropskog odbora građevinskih ekonomista (European Committee of Construction
Economists (CEEC)) istaklo je činjenicu da sve evropske zemlje koriste slične elemente za mjerenje
podnih površina u objektima. Međutim, način na koji su te komponente grupisane i kodirane umnogome
se razlikuje od zemlje do zemlje. Usljed toga, poređenja između neto unutrašnje površine nekog objekta
u Velikoj Britaniji koju je izmjerila britanska Kraljevska ustanova ovlašdenih geodeta (RICS) sa neto
zatvorenom površinom nekog objekta u Njemačkoj koji je mjerio Njemački institut za standardizaciju
(DIN) ili neto podnom površinom objekta u Holandiji koju je izmjerio Institut za standardizaciju Holandije
(NEN) navode na veoma pogrešne zaključke bududi da se površine poda različito mjere.
Ukratko, to što mjerenje konkretnih podnih površina u jednoj te istoj zgradi koristedi različite nacionalne
standarde dovodi do varijacija i do 30% jasno ukazuje na potrebu za usaglašenim evropskim pristupom
„mjerenju površine i prostora“.

10
 1. Predmet
Ovaj evropski standard utvrđuje jedinstveni osnov za planiranje i projektovanje, upravljanje površinama i
prostorom, finansijsku procjenu, kao i mehanizam za određivanje referentnih vrijednosti u oblasti
upravljanja kapacitetima.
Ovaj standard obuhvata mjerenje površine i prostora za postojede objekte koji su predmet vlasništva ili
zakupa, kao i objekte u fazi planiranja ili izgradnje.
Ovaj standard predstavlja okvir za mjerenje podnih površina unutar objekata i površina izvan objekata.
Osim toga, sadrži jasne izraze i definicije, kao i metode za mjerenje horizontalnih površina i zapremina u
objektima i/ili dijelovima objekata, bez obzira na njihovu funkciju.

2. Normativne reference
Referentni dokumenti koji slijede su nezamjenljivi za primjenu ovog dokumenta. Tamo gdje reference
imaju datum, primjenjuju se samo naznačena izdanja. Za reference bez datuma, primjenjuje se
posljednje izdanje dokumenta na koji se upuduje (sa svim izmjenama i dopunama).
EN 15221-1:2006, Upravljanje kapacitetima – Dio 1: Izrazi i definicije (Facility Management – Part 1:
Terms and definitions).

3. Izrazi i definicije
Za potrebe ovog dokumenta, primjenjuju se izrazi i definicije dati u EN 15221-1:2006 i navedeni dalje u
tekstu.

3.1
razdaljina
brojčani izraz jednodimenzionalne figure, mjereno duž najkrade linije koja povezuje dvije tačke

3.2
površina
brojčani izraz dvodimenzinalne površine, izračunat uglavnom kao proizvod dvije mjere za razdaljinu

3.2
zapremina
numerički izraz trodimenzionalnog koncepta, izračunat uglavnom kao proizvod sve tri mjere za razdaljinu

3.4
prostor
površina ili zapremina koje su stvarno ili teoretski ograničene

[vidi ISO 6707-1]

3.5

11
pod
uopšteno, donja horizontalna konstrukcija prostorije koja čini granični element objekta ili njegovog dijela

3.6
plafon
uopšteno, gornja horizontalna površina prostorije

3.7
krov
konstrukcija koja pokriva objekat a koja čini najviši nivo objekta ili njegovog dijela

3.8
zid
uopšteno, vertikalna konstrukcija koja čini granične elemente objekta ili njegovog dijela

NAPOMENA Razlikujemo konstruktivne i nekonstruktivne zidove, kao i spoljašnje i unutrašnje zidove

(vidi B.5):

A Konstruktivni zidovi podupiru podove ili krovove i/ili obezbjeđuju cjelovitost

konstrukcije
B Nekonstruktivni zidovi namijenjeni su isključivo za dijeljenje/odvajanje prostora
1 Spoljašnji zidovi dijele/odvajaju unutrašnjost prostorija od spoljašnjosti
2 Unutrašnji zidovi isključivo dijele/odvajaju unutrašnjost prostorija

Mogude su kombinacije gore navedenog (npr. unutrašnji zidovi mogu biti konstruktivni a spoljašnji zidovi
mogu biti nekonstruktivni).

3.9
prostorija
dio objekta, potpuno ili djelimično ograničen pregradnim elementima a čiji pod i/ili plafon čine dio
konstrukcije objekta, dostupan ljudima

3.10
objekat
nepodijeljeno sklonište koje obuhvata prostor sasvim ili djelimično ograničen konstrukcijama koje ga
zatvaraju, sa konkretnim namjenama za ljude koji tu borave

4 Metode i jedinice mjerenja

4.1 Jedinice

Jedinice mjerenja razlikuju se zavisno od vrste izračunavanja:

- razdaljine su mjere jedne dimenzije i treba ih izražavati u metrima (m);

12
 - površine su mjere dvije dimenzije i treba ih izražavati u metrima kvadratnim (m²);
- zapremine su mjere tri dimenzije i treba ih izražavati u metrima kubnim (mᶟ).

4.2 Razdaljina

Za razdaljine, neophodno je napraviti razliku između dužine, širine i visine. Dužina se mjeri kao linearno
protezanje od jednog do drugog kraja (mjerenje horizontalne razdaljine). Širina se mjeri kao linearno
protezanje od jedne do druge strane (mjerenje horizontalne razdaljine). Visina se mjeri kao linearno
pružanje od vrha do dna (mjerenje vertikalne razdaljine).

NAPOMENA 1 Širina je ista kao dužina ili manja od dužine.

Kod dužina, širina i visina razlikuju se bruto i neto razdaljina:

- bruto dužina / širina se mjeri kao horizontalna razdaljina između spoljašnjih graničnih površina
spoljašnjih zidova ili horizontalna razdaljina između centara unutrašnjih zidova;
- neto dužina / širina se mjeri kao horizontalna razdaljina između unutrašnjih graničnih površina
zidova, pri čemu se ne uzimaju u obzir manje bitne konstruktivne komponente;
- bruto visina se mjeri kao vertikalna razdaljina između vrha finalno obrađenog poda ili terena sa
kojim se graniči i vrha finalno obrađenog poda prostorije koja se nalazi iznad ili vrha krovne
konstrukcije;

NAPOMENA 2 Kod najniže etaže u objektu, bruto visina mora se mjeriti do dna poda (do maksimuma
normalnog poda)

- neto visina se mjeri kao vertikalna razdaljina između vrha finalno obrađenog poda ili terena sa
kojim se graniči i dna plafona ili krova koji se nalazi iznad, pri čemu se manje bitne konstruktivne
komponente ne uzimaju u obzir;
- čista visina se mjeri kao vertikalna razdaljina između vrha finalno obrađenog poda ili kote terena
i donje strane spuštenog plafona koji se nalazi iznad, pri čemu se manje bitne konstruktivne
komponente ne uzimaju u obzir.

NAPOMENA 3 Najmanja visina prolaza može biti manja od čiste visine.

- visina konstrukcije je razlika između bruto visine i neto visine.

Primjeri su dati na Slikama 1 i 2.

13
Legenda
1 prostorija 1
2 prostorija 2
3 spoljašnji zid
4 unutrašnji zid
5 pod
6 pod ili krov
7 spušteni plafon
8 plafon
9 podignuti pod
bg1 bruto širina prostorije 1
bg2 bruto širina prostorije 2
l bruto dužina
lN neto dužina
h bruto visina
hC visina konstrukcije
hp visina prolaza
hN neto visina
hF čista visina a) – Mjerenje razdaljina u vertikalnom planu

14
Legenda
1 prostorija 1
2 prostorija 2
3 spoljašnji zid
4 unutrašnji zid
b bruto širina
bg1 bruto širina prostorije 1
bg2 bruto širina prostorije 2
bp širina šrolaza
bN1 neto širina 1
bN2 neto širina 2
l bruto dužina
lG1 bruto dužina 1
lG2 bruto dužina 2
lN1 neto dužina 1
lN2 neto dužina 2

b) – Mjerenje razdaljina u horizontalnoj ravni gledano odozgo

Slika 1 – Mjerenje razdaljina

15
Legenda
1 posljednja etaža
2 međusprat
3 najniža etaža
4 zatvorena površina
5 pokrivena površina
6 površina objekta iznad terena
7 kolonada
h bruto visina

Slika 2 – Primjeri mjerenja bruto razdaljina u različitim objektima sa više etaža

16
4.3 Površina

I horizontalne i vertikalne površine mjere se njihovim stvarnim dimenzijama. Nagnute ravne površine
poput rampi mjere se njihovom vertikalnom projekcijom na (zamišljenoj) horizontalnoj ravni, kao što je
ilustrovano. Stepenišni kraci sa visinskom razlikom <1,50 m ilustrovani su na ravni tamo gdje počinju,
stepenišni kraci sa visinskom razlikom ≥1,50 m ilustrovani su na ravni tamo gdje se završavaju
(projektovano nagore ka sljededoj ravni)

Legenda
b širina
l dužina
Slika 3 – Vertikalna projekcija

Bruto površine se određuju bruto razdaljinama, neto površine se određuju neto razdaljinama.

Površine koje su potrebne isključivo za održavanje i izlazi za vanredne situacije ne uzimaju se u obzir kod
ovog standarda.

4. Zapremina

Zapremine se mjere njihovim stvarnim dimenzijama. Nangute ravne površine, bilo da su podovi
ili zidovi, definišu nagnute granice zapremine. Bruto zapremine određuju se bruto razdaljinama,
neto zapremine određuju se neto razdaljinama. Treba imati u vidu da se pojmovi nekorisne
površine etaže, kao što su praznine, ovdje ne primjenjuju. Prilikom mjerenja zapremina, prostor
u više nivoa mjeri se kao jedna jedinstvena zapremina.

5 Okvir za mjerenje površina i prostora objekata

5.1 Opšte

Objekti, prostorije i podovi mjere se u nivou poda (na visinskom nivou gornje površine finalno
obrađenog poda). Svaki nivo poda mjeri se posebno. Površine kod kojih su neto visine različite u okviru
istog nivoa poda mogu se računati posebno.
Površina poda utvrđuje se kao površina vertikalne projekcije na horizontalnu ravan. Zidni otvori na
unutrašnjim i spoljašnjim zidovima takođe se mjere vertikalnom projekcijom na horizontalnu ravan
njihovih spoljnih granica u nivou poda i pripadaju zapremini i površini spoljašnjih i unutrašnjih zidova.

17
Za više informacija, vidi Dodatak B.

Kod svih kategorija površina razlikuju se:

A prostori koji su potpuno pokriveni i zatvoreni sa svih strana do čiste visine;
B prostori koji su potpuno pokriveni, ali nijesu zatvoreni sa svih strana duž čiste visine (npr.
uvučeni balkoni;
C prostori koji nijesu pokriveni ali pripadaju komponentama (npr. otvoreni balkoni).

Tabela 1 – Hijerarhija podnih površina u objektu

Površina etaže (LA)
Bruto površina poda (GFA)
Unutrašnja površina poda (IFA)
Neto površina poda (NFA)
Površina pod spoljašnjom konstrukcijom (ECA)

Neto površina prostorija (NRA)

Površina pod unutrašnjom konstrukcijom (ICA)

Površina Površina za Površina Površina primarne

tehničkih komunikaciju sanitarnih namjene (PA)
Površina pod pregradnim zidovima (PWA)

prostorija (TA) (CA) prostorija (AA)

primjeri podvrsta, primjeri podvrsta, primjeri podvrsta, primjeri podvrsta,
vidi dodatak C vidi dodatak C vidi dodatak C vidi dodatak C
Nekorisna površina etaže (NLA)

Površina primarne namjene sa

Površina primarne namjene sa
ograničenim pristupom (RCA)

Površina sanitarnih prostorija

Površina sanitarnih prostorija

ograničenim pristupom (RPA)

Površina za komunikaciju sa

Površina za komunikaciju sa
Površina tehničkih prostorija
Površina tehničkih prostorija
sa neograničenim pristupom

sa neograničenim pristupom
sa ograničenim pristupom

sa ograničenim pristupom
neograničenim pristupom

neograničenim pristupom
(UCA)

(UAA)

(RAA)

(UPA)
(RTA)

(RTA)

NAPOMENA Kada se definiše površina poda koja se može izdati pod zakup, ozbiljno se
preporučuje da se koristi jedno od definisanih mjerenja iz gornje tabele.

Primjena okvira datog u Tabeli 1 ilustruje se u sljedećem primjeru.

Dio ovog objekta je dat na Slici 4. Na slikama koje zatim slijede, u svakom od slučajeva, sive
površine pokazuju površinu opisanu ispod slike.

18
Slika 4 – Plan osnove gornje etaže objekta datog kao primjer

19
 Površina etaže (LA)
Površina etaže je izmjerena površina za jednu etažu, uključujudi sve površine sadržane unutra i
izmjerene do spoljašnjeg, stalnog, finalno obrađenog površinskoj sloja. To obuhvata stanove na
vrhu objekata (penthaus) i međuspratove (mezanine), podrume i pokrivene pješačke staze i
prolaze.
Odvojeni objekti se mjere pojedinačno.
Dalje u tekstu je iscrpna lista elemenata koje obuhvata ovaj izraz:
a) praznine, centralni holovi (atrijumi) i šupljine;
b) debljina obodnih zidova;
c) spoljašnje kolonade i stubovi;
d) konstruktivni zidovi i pregrade;
e) unutrašnje kolonade i stubovi;
f) nekonstruktivni zidovi;
g) fleksibilne i pokretne pregrade;
h) prostorije za mašinske instalacije (npr. liftovske prostorije i kontlarnice, kao i uređaji za
grijanje i hladjenje);
i) prostorije za elektroinstalacije (npr. provodnici i generatori, kao i prostorije za instalacije
za mrežne komunikacije (prenos podataka putem naponskog kabla);
j) prostorije za druge instalacije (npr. instalacije za upravljanje otpadom i magacini za
održavanje kapaciteta);
k) stepenišna okna, liftovska okna i pokretne stepenice
l) hodnici i druge površine za komunikaciju
m) sanitarne prostorije obuhvataju sve sanitarne površine (npr. toalete, tuševe i svlačionice,
kao i prostorije za zaposlene na održavanju čistode)
n) centralni pomodni prostori (npr. ulazni holovi i ugostiteljski prostori, kao i prostori za
društvene i rekreativne aktivnosti)
o) lokalni pomodni prostori (npr. prostori za sastanke, prostor za kartoteku i čuvanje
materijala, kao i površine za štampanje i fotokopiranje)
p) poslovni prostori (npr. odvojene kancelarije, laboratorije, prodajni prostori, prostori za
održavanje nastavnih aktivnosti ili operacione sale)

Primjer površine etaže je prikazan na Slici 5.

20
 Slika 5 – Mjerenje površine etaže
Površina etaže se zatim raščlanjuje na nekorisnu površinu etaže i bruto površinu poda.

21
5.3 Nekorisna površina etaže (NLA)

Nekorisna površina etaže je izmjerena površina, koja obuhvata praznine, atrijume i šupljine.
Primjer nekorisne površine etaže prikazan je na Slici 6.

Legenda
1 atrijum iznad prostorije sa stepenicama na prizemlju
2 atrijum iznad ulazne površine
3 atrijum iznad unutrašnjeg dvorišta
4 praznina iznad površine tehničkih prostorija na prizemlju

Slika 6 – Mjerenje nekorisne površine etaže

22
5.4 Bruto površina poda (GFA)

Bruto površina poda je izračunata površina etaže (LA) od koje se oduzme nekorisna površina etaže (NLA).
LA-NLA=GFA
Da bi se omogudilo razlikovanje ovog izraza, površine koje on obuhvata date su na sljededoj listi:
a) debljina obodnih zidova;
b) spoljašnje kolonade i stubovi;
c) konstruktivni zidovi i pregrade;
d) unutrašnje kolonade i stubovi;
e) nekonstruktivni zidovi;
f) fleksibilne i pokretne pregrade;
g) prostorije za mašinske instalacije (npr. liftovske prostorije i kontlarnice, kao i uređaji za grijanje i
hladjenje);
h) prostorije za elektroinstalacije (npr. provodnici i generatori, kao i prostorije za instalacije za
mrežne komunikacije (prenos podataka putem naponskog kabla);
i) prostorije za druge instalacije (npr. instalacije za upravljanje otpadom i magacini za održavanje
kapaciteta);
j) stepenišna okna, liftovska okna i pokretne stepenice
k) hodnici i druge površine za komunikaciju
l) sanitarne prostorije obuhvataju sve sanitarne površine (npr. toalete, tuševe i svlačionice, kao i
prostorije za zaposlene na održavanju čistode)
m) centralni pomodni prostori (npr. ulazni holovi i ugostiteljski prostori, kao i prostori za društvene
aktivnosti i rekreaciju)
n) lokalni pomodni prostori (npr. prostori za sastanke, prostor za arhiviranje i čuvanje, kao i
površine za štampanje i fotokopiranje)
o) poslovni prostori (npr. odvojene kancelarije, laboratorije, prodajni prostori, prostori za
održavanje nastavnih aktivnosti ili operacione sale)

Primjer bruto površine poda je prikazan na Slici 7.

23
Legenda
1 atrijum iznad prostorije sa stepenicama na prizemlju
2 atrijum iznad ulazne površine
3 atrijum iznad unutrašnjeg dvorišta
Slika 7 – Mjerenje bruto površine poda
Bruto površina poda se zatim raščlanjuje na površinu pod spoljašnjom konstrukcijom i unutrašnju
površinu poda.

24
5.5 Površina pod spoljašnjom konstrukcijom (ECA)
Površina pod spoljašnjom konstrukcijom je izmjerena površina koja obuhvata spoljašnje zidove finalno
obrađenog ukupnog horizontalnog gabarita objekta. Ovo takođe podrazumijeva dodatno učrvršdivanje
spoljašnjih zidova, npr. potporne stubove i seizmičku potporu.
Primjer površine pod spoljašnjom konstrukcijom prikazan je na Slici 8.

Slika 8 – Mjerenje površine pod spoljašnjom konstrukcijom

25
5.6 Unutrašnja površina poda (IFA)
Unutrašnja površina poda je izračunata površina bruto površine poda (GFA) od koje se oduzme površina
pod spoljašnjom konstrukcijom (ECA).
GFA-ECA=IFA
Za potrebe razlikovanja ovog izraza, površine koje on obuhvata date su na listi koja slijedi:
a) konstruktivni zidovi i pregrade;
b) unutrašnje kolonade i stubovi;
c) nekonstruktivni zidovi;
d) fleksibilne i pokretne pregrade;
e) prostorije za mašinske instalacije (npr. liftovske prostorije i kontlarnice, kao i uređaji za grijanje i
hladjenje);
f) prostorije za elektroinstalacije (npr. provodnici i generatori, kao i prostorije za instalacije za
mrežne komunikacije (prenos podataka putem naponskog kabla);
g) prostorije za druge instalacije (npr. instalacije za upravljanje otpadom i magacini za održavanje
kapaciteta);
h) stepenišna okna, liftovska okna i pokretne stepenice
i) hodnici i druge površine za komunikaciju
j) sanitarne prostorije obuhvataju sve sanitarne površine (npr. toalete, tuševe i svlačionice, kao i
prostorije za zaposlene na održavanju čistode)
k) centralni pomodni prostori (npr. ulazni holovi i ugostiteljski prostori, kao i prostori za društvene
aktivnosti i rekreaciju)
l) lokalni pomodni prostori (npr. prostori za sastanke, prostor za arhiviranje i čuvanje materijala,
kao i površine za štampanje i fotokopiranje)
m) poslovni prostori (npr. odvojene kancelarije, laboratorije, prodajni prostori, prostori za
održavanje nastavnih aktivnosti ili operacione sale)

Primjer unutrašnje površine poda prikazan je na Slici 9.

26
 Slika 9 – Mjerenje unutrašnje površine poda
Unutrašnja površina poda se zatim raščlanjuje na površinu pod unutrašnjom konstrukcijom i
neto površinu poda.

27
5.7 Površina pod unutrašnjom konstrukcijom (ICA)

Površina pod unutrašnjom konstrukcijom je izmjerena površina koja obuhvata unutrašnju konstrukciju
objekta (npr. kolonade i potporni zidovi).
Primjer površine pod unutrašnjom konstrukcijom prikazan je na Slici 10.

Slika 10 – Mjerenje površine pod unutrašnjom konstrukcijom

28
5.8 Neto površina poda (NFA)

Neto površina poda je izračunata površina unutrašnje površine poda (IFA) od koje se oduzme površina
pod unutrašnjom konstrukcijom (ICA).
IFA-ICA=NFA.
Za potrebe razlikovanja ovog izraza, površine koje on obuhvata date su na listi koja slijedi:
a) nekonstruktivni zidovi;
b) fleksibilne i pokretne pregrade;
c) prostorije za mašinske instalacije (npr. liftovske prostorije i kontlarnice, kao i uređaji za grijanje i
hladjenje);
d) prostorije za elektroinstalacije (npr. provodnici i generatori, kao i prostorije za instalacije za
mrežne komunikacije (prenos podataka putem naponskog kabla);
e) prostorije za druge instalacije (npr. instalacije za upravljanje otpadom i magacini za održavanje
kapaciteta);
f) stepenišna okna, liftovska okna i pokretne stepenice
g) hodnici i druge površine za komunikaciju
h) sanitarne prostorije obuhvataju sve sanitarne površine (npr. toalete, tuševe i svlačionice, kao i
prostorije za zaposlene na održavanju čistode)
i) centralni pomodni prostori (npr. ulazni holovi i ugostiteljski prostori, kao i prostori za društvene
rekreacione aktivnosti)
j) lokalni pomodni prostori (npr. prostori za sastanke, prostor za kartoteku i čuvanje materijala,
kao i površine za štampanje i fotokopiranje)
k) poslovni prostori (npr. odvojene kancelarije, laboratorije, prodajni prostori, prostori za
održavanje nastavnih aktivnosti ili operacione sale)

Primjer neto površine poda dat je na Slici 11.

29
 Slika 11 – Mjerenje neto površine poda
Neto površina poda se zatim raščlanjuje na površinu pod pregradnim zidovima i neto površinu
prostorija.

30
5.9 Površina pod pregradnim zidovima (PWA)
Površina pod pregradnim zidovima je izmjerena površina koja obuhvata nekonstruktivne zidove, kao i
fleksibilne i pokretne pregrade.
Ukoliko postoji bilo kakva sumnja u kvalitet nekog zida, treba ga uvrstiti u površinu pod unutrašnjom
konstrukcijom.
Primjer površine pod pregradnim zidovima prikazan je na Slici 12.

Slika 12 – Mjerenje površine pod pregradnim zidovima

31
5.10 Neto površina prostorija (NRA)
Neto površina prostorija je zbir površina svih podova izmjerena na unutrašnjoj površini svake
prostorije. Predstavlja izračunatu površinu neto površine poda (NFA) od koje se oduzme
površina pod pregradnim zidovima (PWA).
NFA-PWA=NRA
Za potrebe razlikovanja ovog izraza, površine koje on obuhvata date su na listi koja slijedi:
a) prostorije za mašinske instalacije (npr. liftovske prostorije i kontlarnice, kao i uređaji za
grijanje i hladjenje);
b) prostorije za elektroinstalacije (npr. provodnici i generatori, kao i prostorije za instalacije
za mrežne komunikacije (prenos podataka putem naponskog kabla);
c) prostorije za druge instalacije (npr. instalacije za upravljanje otpadom i magacini za
održavanje kapaciteta);
d) stepenišna okna, liftovska okna i pokretne stepenice
e) hodnici i druge površine za komunikaciju
f) sanitarne prostorije obuhvataju sve sanitarne površine (npr. toalete, tuševe i svlačionice,
kao i prostorije za zaposlene na održavanju čistode)
g) centralni pomodni prostori (npr. ulazni holovi i ugostiteljski prostori, kao i prostori za
društvene i rekreativne aktivnosti)
h) lokalni pomodni prostori (npr. prostori za sastanke, prostor za kartoteku i čuvanje
materijala, kao i površine za štampanje i fotokopiranje)
i) poslovni prostori (npr. odvojene kancelarije, laboratorije, prodajni prostori, prostori za
održavanje nastavnih aktivnosti ili operacione sale)

Primjer neto površine prostorije dat je na Slici 13.

32
Slika 13 – Mjerenje neto površine prostorija

33
Neto površina prostorija se zatim raščlanjuje na sljedede kategorije:
- Površina tehničkih prostorija (TA)
- Površina za komunikaciju (CA);
- Površina sanitarnih prostorija (AA);
- Površina primarne namjene (PA);
NRA=TA+CA+AA+PA.
Svaka od ovih kategorija može se dodatno dijeliti na površine sa neograničenim i ograničenim
pristupom. Takva ograničenja mogu da proizilaze iz propisa organizacije i/ili države, a koji se tiču
funkcionalnih, tehničkih i ekonomskih ograničenja.
Obavezna minimalna visina od 1,5 m, 1,6 m ili 1,9 m su primjeri pravila koje se često može koristiti.
Treba naglasiti da su površine sa ograničenim pristupom izmjerene površine oduzete od neto površine
prostorija (NRA). Da bi se održala uporedivost u svim organizacijama koje imaju različita pravila o
površinama sa ograničenim pristupom, uvijek mora biti dostupna puna NRA.
ZA stavke pod tačkama 5.11 do 5.14, u slučaju da postoji bilo kakva sumnja vezano za kategorizaciju
prostora, treba izabrati primarnu namjenu prostorije.

5.11 Površina tehničkih prostorija (TA)

Površina tehničkih prostorija je dio neto površine prostorija koju zauzimaju prostorije za sve mašinske
instalacije (uključujudi liftovske prostorije i prostorije za postrojenja, ventilaciju, sisteme za hlađenje i
grijanje vazduha, vertikalne kanale za vođenje instalacija i cijevi) i elektroinstalacije (uključujudi
električne provodnike, pokretne i ugradne elemente za potrebe rasvjete i strujnog napajanja).
Za listu tipičnih primjera, vidi Dodatak C.
Primjer tehničke površine dat je na Slici 14.
Kao što je navedeno u 5.10, površina tehničkih prostorija može se dodatno podijeliti na površine sa
neograničenim i ograničenim pristupom. Takva ograničenja mogu da proizilaze iz propisa organizacije
i/ili države, a koji se tiču funkcionalnih, tehničkih i ekonomskih ograničenja.

34
Slika 14 – Mjerenje površine tehničkih prostorija

35
5.12 Površina za komunikaciju (CA)
Površina za komunikaciju je dio neto površine prostorija koju zauzima vertikalna i horizontalna
komunikacija.
Za listu tipičnih primjera, vidi Dodatak C.
Primjer površine za komunikaciju dat je na Slici 15.
Kao što je navedeno u 5.10, površina za komunikaciju može se dodatno podijeliti na površine sa
neograničenim i ograničenim pristupom. Takva ograničenja mogu da proizilaze iz propisa organizacije
i/ili države, a koji se tiču funkcionalnih, tehničkih i ekonomskih ograničenja.

Slika 15 – Mjerenje površine za komunikaciju

36
5.13 Površina sanitarnih prostorija (AA)
Površina sanitarnih prostorija je dio neto površine prostorija koji zauzimaju sanitarne prostorije.
Za listu tipičnih primjera, vidi Dodatak C.
Primjer površine sanitarnih prostorija dat je na Slici 16.
Kao što je navedeno u 5.10, površina sanitarnih prostorija može se dodatno podijeliti na površine sa
neograničenim i ograničenim pristupom. Takva ograničenja mogu da proizilaze iz propisa organizacije
i/ili države, a koji se tiču funkcionalnih, tehničkih i ekonomskih ograničenja.

Slika 16 – Mjerenje površine sanitarnih prostorija

37
5.14 Površina primarne namjene (PA)
Površina primarne namjene je dio neto površine prostorija koji se koristi kao podrška osnovnim
potrebama posla i procesa rada (uključujudi centralne pomodne prostorije, lokalne pomodne prostorije i
radne stanice).
Za listu tipičnih primjera, vidi Dodatak C.
Primjer površine primarne namjene dat je na Slici 17.
Kao što je navedeno u 5.10, površina primarne namjene može se dodatno podijeliti na površine sa
neograničenim i ograničenim pristupom. Takva ograničenja mogu da proizilaze iz propisa organizacije
i/ili države, a koji se tiču funkcionalnih, tehničkih i ekonomskih ograničenja.

Slika 17 – Mjerenje površine primarne namjene

38
6 Mjerenje površine i prostora izvan objekata

6.1 Dodatna terminologija

Sve dolje definisane površine mjere se direktno u horizontalnoj ravni ili vertikalnom projekcijom na
horizontalnu ravan.

6.1.1
površina parcele
površina zemljišta opisana svojim granicama, na koje mogu upudivati nadležni organi (npr. organi
zemljišnih registara, katastra ili lokalne uprave).
NAPOMENA Slika 18 daje primjer mjerenja površine parcele.

Slika 18 – Primjer površine parcele

39
6.1.2
izgrađena površina
dio površine parcele koji je pokriven objektima i iznad i ispod terena.
NAPOMENA Izgrađena površina je jednaka skupu svih ukupnih horizontalnih gabarita objekata
(building envelope) u okviru površine parcele.
6.1.3
neizgrađena površina
dio površine parcele koji nije klasifikovan kao izgrađena površina

6.1.4
osnova prizemlja objekta
površina onih dijelova objekta koji se nalaze na koti terena, kada se projektuje na horizontalnu ravan

6.1.5
površina objekta iznad zemlje
površina onih dijelova objekta koji se nalaze iznad kote terena, kada se projektuje na horizontalnu ravan

6.1.6
površina objekta ispod zemlje
površina onih dijelova objekta koji se nalaze ispod kote terena, kada se projektuje na horizontalnu ravan

6.1.7
ukupni horizontalni gabarit objekta
površina objekta u njegovoj najvedoj horizontalnoj dimenziji, i iznad i ispod zemlje, kada se projektuje na
horizontalnu ravan.
NAPOMENA ukupni horizontalni gabarit objekta je jednak skupu osnove prizemlja objekta i površina
objekta iznad i ispod zemlje.

6.1.8
spoljašnja površina
dio površine parcele koji nije pokriven objektima u skladu sa njihovim osnovama prizemlja (6.1.4)
NAPOMENA Slika 19 daje primjer mjerenja spoljašnje površine.

40
Legenda
1 površina parcele
2 spoljašnja površina
3 osnova prizemlja objekta
4 neizgrađena površina
5 ukupni horizontalni gabarit objekta=izgrađena površina
6 površina objekta ispod zemlje
7 površina objekta iznad zemlje
A prostori koji su sasvim pokriveni i zatvoreni sa svih strana do čiste visine
C prostori koji nijesu zatvoreni ali pripadaju komponentama

Slika 19 – Mjerenje površina izvan objekata

6.2 Klasifikacija

Spoljašnje površine se klasifikuju npr. kao:

a) prirodni pejzaž:
- zelenilo, uključujudi pojedinačne biljke;
- zasađene površine;
- prirodna vodena prostranstva;
- ostali prirodni pejzaži (pijesak, kamen);

b) popločane površine:

41
- ivičnjaci koji su neophodni ili izgrađeni;
- staze za pješake ili bicikliste;
- saobradajnice za laka i teška vozila;
- parking površine, uključujudi interne saobradajnice;
- sportski tereni i igrališta, uključujudi zelenilo za sportske prostore i bazene;
- željezničke konstrukcije;

c) konstrukcione jedinice:
- ograde, zidovi;
- zaštitni sistemi (protiv buke i svjetlosti);
- rampe, stepeništa, stepenici;
- tribine;
- mostovi, pješačke staze na mostovima;
- nadstrešnjice, skloništa od uticaja vremenskih prilika, pergole;
- vodeni baseni, fontane;

d) tehničke jedinice:
- vodovod;
- kanalizacija;
- dovod i skladištenje plina;
- grijanje i hlađenje;
- izmjenjivači toplote - zemlja;
- ostale tehničke jedinice;

42
 Dodatak A
(normativne prirode)

Matrica površine
Okvir za mjerenje površine i prostora iz tačke 5 predstavljen je u Tabeli A.1 u vidu matrice.

Tabela A.1 – Matrica za mjerenje površine i prostora

Mjerenje prostora Površina Nekorisna Bruto Površina pod Unutrašnja Površina pod Neto Površina Neto Površina Površina za Površine Površine
etaže površina površina spoljašnjom površina unutrašnjom površina pod površina tehničkih komunikaciju sanitarnih primarne
etaže poda konstrukcijom poda konstrukcijom poda pregradnim prostorija prostorija prostorija namjene
zidovima
Komponente prostora LA NLA GFA ECA IFA ICA NFA PWA NRA TA CA AA PA
Praznine, atrijumi i šupljine √ √

Debljina obodnih zidova √ √ √

Spoljašnje kolonade i stubovi √ √ √

Konstruktivni zidovi i pregrade √ √ √ √

Unutrašnje kolonade i stubovi √ √ √ √

Nekonstruktivni zidovi √ √ √ √ √

Fleksibilne i pokretne pregrade √ √ √ √ √

Prostorije za mašinske instalacije

(npr. liftovske prostorije,
√ √ √ √ √ √
kotlarnice, kao i uređaji za
grijanje i hlađenje)

prostorije za elektroinstalacije
(npr. provodnici i generatori, kao i √ √ √ √ √ √
prostorije za instalacije za mrežne
komunikacije (prenos podataka
putem naponskog kabla)

43
 Tabela A.1 (nastavak)

Mjerenje prostora Površina Nekorisna Bruto Površina pod Unutrašnja Površina pod Neto Površina Neto Površina Površina za Površine Površine
etaže površina površina spoljašnjom površina unutrašnjom površina pod površina tehničkih komunikaciju sanitarnih primarne
etaže poda konstrukcijom poda konstrukcijom poda pregradnim prostorija prostorija prostorija namjene
zidovima
Komponente prostora LA NLA GFA ECA IFA ICA NFA PWA NRA TA CA AA PA

prostorije za druge instalacije (npr. √ √ √ √ √ √

instalacije za upravljanje otpadom
i magacini za održavanje
kapaciteta)

√ √ √ √ √ √
stepenišna okna, liftovska okna i
pokretne stepenice

hodnici i druge površine za √ √ √ √ √ √

komunikaciju

sanitarne prostorije obuhvataju

sve sanitarne površine (npr.
√ √ √ √ √ √
toalete, tuševe i svlačionice, kao i
prostorije za zaposlene na
održavanju čistode)

centralni pomodni prostori (npr.

ulazni holovi i ugostiteljski
√ √ √ √ √ √
prostori, kao i prostori za
društvene i rekreativne aktivnosti)

lokalni pomodni prostori (npr.

prostori za sastanke, prostor za
arhiviranje i čuvanje, kao i površine √ √ √ √ √ √
za štampanje i fotokopiranje)

poslovni prostori (npr. odvojene

kancelarije, laboratorije, fabrički
pogoni, prostori za održavanje √ √ √ √ √ √
nastavnih aktivnosti ili operacione
sale)

44
 Dodatak B
(normativne prirode)
Dodatne ilustracije

B.1 Dodatne ilustracije za atrijume

Atrijum je otvoreni prostor, visine nekoliko etaža i pokriven krovom.

Samo najniži nivo atrijuma se računa kao dio bruto površine poda (metri kvadratni poda koji se nalazi ispod
krova atrijuma samo se jednom računaju, kao bruto površina poda).
Primjer površine etaže (LA) i bruto površine poda (GFA) koje uključuju atrijum prikazan je na slici B.1

Legenda
1 bruto površina poda (GFA)
2 površina etaže (LA)

Slika B.1 – Primjer površine etaže i bruto površine poda koje uključuju atrijum

45
B.2 Dodatne ilustracije za pokrivene površine i nepokrivene površine
Na spoljašnjoj strani objekta, podovi mogu biti dio zgrade, sa drugim podom, krovom ili nadstrešnjicom
iznad njega. Takve površine nazivaju se „pokrivene“ površine. Pokrivena površina je površina terena
pokrivena objektima u stanju nakon finalne obrade. Pokrivena površina utvrđuje se vertikalnom
projekcijom spoljašnjih dimenzija zgrade na teren. Površina je pokrivena površina kada je pokrivena dijelom
objekta na sljededem nivou iznad nje.
Nepokrivene površine su površine iznad kojih ne postoji pod ili krov.
Nepokriveni balkoni, na primjer, dio su konstrukcije objekta. Ti balkoni stoga čine dio nepokrivene neto
površine poda. Primjeri su dati na Slici B.2.

Legenda
1 bruto površina poda
3 neto površina poda, B
4 neto površina poda, C
5 neizgrađena površina
6 neto površina poda, A

NAPOMENA Indeksi se odnose na napomenu u tački 5.1

Slika B.2 – Primjer balkona

46
B.3 Površina parkinga za vozila
Bilo da su površine parkinga u sklopu glavnog objekta, bilo da su mu pridružene ili od njega odvojene,
preporučuje se posebno mjerenje tih površina, bududi da de one u znatnoj mjeri uticati na pravičnost
poređenja.
U slučaju kada je parking dio objekta, kategoriše se kao površina primarne namjene; gdje nije dio objekta,
kategoriše se kao površina parcele.

B.4 Dodatne ilustracije za stepeništa i stepenišna okna

Stepeništa i stepenišna okna omogudavaju da se dođe od jednog do drugog poda. Kada se visina između
podova razlikuje za manje od 1,50 m, kaže se da ti različiti podovi pripadaju istoj etaži. U slučaju da se
podovi razlikuju po visini za najmanje 1,50 m, onda pripadaju različitim etažama. Mjere treba uzimati kako
je prikazano na Slikama B.3 i B.4.
Dimenzije u m

Slika B.3 - Primjeri pripadanja poda etažama

47
 Slika B.4 – Stepenište
Gornja slika prikazuje da stepenište vodi do nivoa koji se nalazi iznad i da stepenišno okno u podu treba
računati kao pod.
Tamo gdje se stepenište pojavljuje kod vedih „prazinina“, dio projektovanog stepenišnog okna treba
računati kao površinu poda. Preostali dio praznine je dio nekorisne površine etaže.
B.5 Zidovi
Zidovi unutrašnje konstrukcije su potporni zidovi i zidovi za ojačanje unutrašnje konstrukcije između
površine konstrukcije jednog poda i donje površine konstrukcije drugog, gornjeg poda.
Pregradni zidovi su (nenosivi/nekonstruktivni) unutrašnji zidovi koji odvajaju prostorije, od podne obloge do
gotove donje površine gornjeg plafona ili poda.
Primjeri su dati na Slici B.5.

48
Legenda
1 neto površina prostorije
2 neto površina poda
3 konstruktivni unutrašnji zid
4 nekonstruktivni unutrašnji zid

Slika B.5 – Zidovi

49
 Dodatak C
(informativne prirode)

Primjeri potkategorija površina tehničkih prostorija, površina za

komunikaciju, površina sanitarnih prostorija i površina primarne namjene

Primjeri površina tehničkih prostorija prikazani su dolje u Tabeli C.1.

Tabela C.1 – Primjeri podvrsta površine tehničkih prostorija

Površine tehničkih prostorija

Mašinske Liftovske prostorije i prostorije za postrojenja

Vodovod i otpad
Gasovi i tečnosti
Uređaji za grijanje i hlađenje
Ventilacione jedinice
...............
Elektro Električni provodnici i generatori
Pokretni i ugradni elementi za potrebe rasvjete i
strujnog napajanja
Sistemi fotovoltaičnih, gorivnih delija i
vjetrogeneratora
Prostorije sa sklopkama za visoki i niski napon
Prostorije za mrežnu komunikaciju
.....
Ostalo Šahte za snabdijevanje u koje može da uđe čovjek i
kanali za vođenje instalacija, kao i servisni tuneli
Instalacije za upravljanje otpadom, kao što su
kolektori za smede i mašine za sabijanje otpada
Magacini / radionice za održavanje kapaciteta
(objekata)
................

50
Primjeri površina za komunikaciju prikazani su dolje u Tabeli C.2.

Tabela C.2 – Primjeri podvrsta površine za komunikaciju

Površina za komunikaciju

Horizontalna Glavni hodnici i sporedni hodnici

Ulazni holovi i hol ispred lifta
Požarni hodnici i pravci za evakuaciju
...............
Vertikalna Stepenišna okna
Liftovska okna i pokretne stepenice
Rampe i liftovske platforme
................

Primjeri površina sanitarnih prostorija prikazani su dolje u Tabeli C.3.

Tabela C.3 – Primjeri podvrsta površine sanitarnih prostorija

Površina sanitarnih prostorija

Tuševi
Svlačionice
Toaleti
Prostorije za zaposlene na održavanju čistode
...............

Primjeri površina primarne namjene prikazani su dolje u Tabeli C.4.

Tabela C.4 – Primjeri podvrsta površine primarne namjene

Površina primarne namjene
Recepcije i čekaonice
Restorani i kafeterije
Centralni prostori za sastanke (npr. auditorijumi)
Prostori za društvene i rekreativne aktivnosti (npr. fiskulturne
sale)
Reprografija
Arhivske površine

51
 Prostorije za komunikacionu opremu (npr. telefoni i razvodna
aparatura)
Prostorije za obezbjeđenje objekta (npr. prostorije za video
nadzor)
Lokalne prostorije za sastanke
Površine za kartoteku i čuvanje materijala
Površine za štampanje, fotokopiranje i poštu
Ostave i površine za pauzu tokom radnog vremena
Kancelarije Kancelarije otvorenog plana, prostori za timski rad i
kancelarije sa pregradnim odjeljenjima
Odvojene kancelarije, zajedničke kancelarije i prostorije za
timski rad
Radne kabine (koje nude privatnost za čitanje, proučavanje
materijala, pisanje i sl. za potrebe posla – (study booths)),
radni saloni (work lounges) i kancelarijski prostori/sadržaji za
jednokratno ili privremeno iznajmljivanje (touch downs)
............
Proizvodnja Proizvodne hale
Laboratorije
Rafinerije
............
Maloprodaja Prodajni prostori
Izložbeni prostori
Skladišta
............
Obrazovanje Površine za nastavnu djelatnost
Biblioteke i čitaonice
Izložbene površine
.............
Bolnice Površine za pružanje medicinskih usluga
Hirurške sale
Prostorije za dijagnostiku
.............
Stanovanje Površine za stanovanje
Hotelske površine
Studentski dom
Zatvorska delija
Dom penzionera
..............

Bibliografija

52
53
54
55
56